Ν. Καλογιάννης ΙΟΥΝΙΟΣ 2015

Η συνεισφορά του κλάδου των αλκοολούχων ποτών στην ελληνική οικονομία Ν. Καλογιάννης ΙΟΥΝΙΟΣ 2015

Η σημαντική συνεισφορά του κλάδου των αλκοολούχων ποτών στην ελληνική οικονομία και κοινωνία Φορολογικά έσοδα ΕΦΚ & ΦΠΑ : ξεπερνούν τα 450 εκ. ευρώ τα 282 εκ. ευρώ μόνο από ΕΦΚΟΠ (για το 2014) Εγχώρια προστιθέμενη αξία από το σύνολο των επιδράσεων (άμεσες, έμμεσες και προκαλούμενες): ~ 937 εκ. Ευρώ (ήταν 1,2 δισ. το 2012). Θέσεις εργασίας: Απασχόληση ~21.300 άμεσα και έμμεσα εργαζομένων ( όταν 27.000 το 2012) O Σ.Ε.Α.Ο.Π και η Εν.Ε.Α.Π. έχουν αναλάβει ενεργό ρόλο στην προώθηση υπεύθυνων προτύπων κατανάλωσης, ενώ υποστηρίζουν δράσεις και προγράμματα ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης φορέων, επαγγελματιών και καταναλωτών για τους κινδύνους που συνδέονται με την επιβλαβή κατανάλωση αλκοόλ. 1

Έσοδα ΕΦΚΟΠ: 282 εκ. ευρώ (2014) ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΕΦΚ Οινόπνευμα-Οινοπνευματώδη ποτά Έτος Αλκοολούχα ποτά Μπύρα Οίνος ΣΥΝΟΛΟ ΕΤΟΥΣ 2005 250.962.000 55.995.000 0 306.957.000 2006 265.547.000 57.321.000 0 322.868.000 2007 258.541.000 60.386.000 0 318.927.000 2008 257.462.000 61.183.000 0 318.645.000 2009 288.996.000 68.089.000 0 357.085.000 2010 351.375.000 116.771.000 0 468.146.000 2011 348.755.000 115.447.000 0 464.202.000 2012 296.049.000 110.248.000 0 406.297.000 2013 290.940.000 112.960.000 0 403.900.000 2014 282.309.000 107.440.000 0 389.749.000 Πηγή: Υπ. Οικονομικών (Μάιος 2015)

Η συνεισφορά του κλάδου των αλκοολούχων ποτών 2014 σε εκατ. ευρώ Άμεση Επίδραση Έμμεση Επίδραση Προκαλούμενη Επίδραση Συνολική Επίδραση Αγορές τελικής διάθεσης αλκοολούχων ποτών Εγχώρια Προστιθέμενη Αξία ΑΕΠ Εισόδημα από Εργασία Φόροι και εισφορές Απασχόληση (άτομα) 409 159 369 937 433 167 453 1.053 67 49 95 211 50 20 115 186 9.504 4.370 7.454 21.327 1 Πηγή: Εκτιμήσεις ΙΟΒΕ για τον κλάδο αλκοολούχων (Μάιος 2015) 4

Επιπτώσεις στην Προστιθέμενη Αξία & Απασχόληση του κλάδου 2009-2012 εκ. ευρώ 60.000 2.500 2.087 2.195 50.000 48.365 2.000 1.500 1.612 1.695 1.321 1.389 1.161 1.221 40.000 30.000 37.396 30.623 26.959 1.000 20.000 500 601 466 381 329 10.000-2009 2010 2011 2012 Εγχώρια Προστιθέμενη Αξία ΑΕΠ Εισόδημα από Εργασία Πηγή: ΙΟΒΕ, 2013 0 2009 2010 2011 2012 Απασχόληση (αριθμός ατόμων) Η προστιθέμενη αξία μειωμένη κατά 926 εκ. ευρώ το 2012, σε σχέση με το 2009 Τα εισοδήματα έπεσαν σχεδόν στο ήμισυ των επιπέδων του 2009 Περίπου 21.000 θέσεις εργασίας χάθηκαν την περίοδο 2009-2012 11

Παρά την πτώση του όγκου, τα αλκοολούχα ποτά συμβάλλουν δυσανάλογα περισσότερο στα κρατικά έσοδα Αναλογία Πωλήσεων αιθυλικής αλκοόλης και Εσόδων 2008 & 2014 φορολογικά έσοδα 2008: 29% Κατανάλωσης 80% εσόδων 2014: 18,66 % Κατανάλωσης 72,43% εσόδων 100,00% 100% 90,00% Μπύρα; 26,20% Μπύρα; 19,20% 90% Μπύρα; 26,76% Μπύρα; 27,57% 80,00% Κρασί; 0,00% 80% 70,00% 70% Κρασί; 0,00% 60,00% 60% 50,00% Κρασί; 44,95% 50% Κρασί; 54,58% 40,00% Αλκοολούχα; 80,80% 40% Αλκοολούχα; 72,43% 30,00% 30% 20,00% 20% 10,00% Αλκοολούχα; 28,85% 10% Αλκοολούχα; 18,66% 0,00% Κατανάλωση (λίτρα αιθυλικής αλκοόλης) Έσοδα από ΕΦΚ 0% Κατανάλωση (λίτρα αιθυλικής αλκοόλης) Έσοδα από ΕΦΚ Τα αλκοολούχα ποτά το 2008 συνέβαλαν κατά 80% στα έσοδα από ΕΦΚΟΠ, ενώ αντιπροσώπευαν το 29% της κατανάλωσης, αντίστοιχα το 2014 συνεισφέρουν το 72% στα έσοδα ΕΦΚΟΠ ενώ αντιπροσωπεύουν μόλις το 18,7% της κατανάλωσης αιθυλικής αλκοόλης. 13

Η ελληνική παραγωγή 7

Στοιχειά εσωτερικής αγοράς αλκοολούχων Εξέλιξη κατανάλωσης ελληνικών αλκοόλουχων σε Hlpa Κατανάλω ωση σε Hlpa 100.000 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 46.435 36.350 95.745 47.961 67.321 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΥΖΟ ΤΣΙΠΟΥΡΟ ΛΙΚΕΡ & ΑΛΛΑ ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΣΥΝΟΛΟ 34.854 61.787 33.283 % Μεταβολή 2010-2013 -28,32-25,36-60,34-40,08 57.371 30.000 17.520 20.000 12.960 11.221 8.139 14.415 9.413 9.673 10.000 Πηγή: ΓΧΚ 0 2010 2011 2012 2013 ΟΥΖΟ ΤΣΙΠΟΥΡΟ ΛΙΚΕΡ & ΑΛΛΑ ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΣΥΝΟΛΟ

Εξαγωγές ελληνικών ποτών Πηγή: ΓΧΚ 9

Η φορολογική πολιτική στα αλκοολούχα Από το 2009 και σε διάστημα μόλις 18 μηνών οι 4 διαδοχικές αυξήσεις στα αλκοολούχα ποτά οδήγησαν σε υπερδιπλασιασμό του ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών από τα 1.135 ευρώ ανά 100 λίτρα αιθυλικής αλκοόλης το 2008 στα 2.550 ευρώ με την τελευταία αύξηση τον Ιούλιο του 2010 καταγράφοντας συνολική αύξηση +125% δημιουργώντας στρεβλώσεις στην αγορά μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών οινοπνευματωδών. Σήμερα, ο ΕΦΚ στα αλκοολούχα ποτά είναι ο υψηλότερος μεταξύ των κατηγοριών οινοπνευματωδών ποτών και ανέρχεται σε 25,50 ευρώ ανά λίτρο αιθυλικής αλκοόλης, στα εμφιαλωμένα αποστάγματα είναι 12,75 ευρώ αντιστοίχως, ενώ στο τσίπουρο και την τσικουδιά των διήμερων παραγωγών ισχύει διακριτική φορολόγηση με εφάπαξ κατ αποκοπή φόρο 1,40 ευρώ ανά λίτρο αιθυλικής αλκοόλης (40% Vol.) ή 0,59 ευρώ ανά κιλό τελικού προϊόντος, με το αιτιολογικό ότι προορίζονται για προσωπική χρήση ή για περιορισμένη εμπορική διάθεση. Η μπύρα φορολογείται με 6,5 ευρώ, ενώ για το κρασί δεν καταβάλλεται ΕΦΚ

Εξαιρετικά υψηλή φορολογία: Την περίοδο της κρίσης ο ΕΦΚΟΠ αυξήθηκε +125% (και ο ΦΠΑ από 19% σε 23%) δημιουργώντας στρεβλώσεις στην αγορά μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών οινοπνευματωδών. 3.000 2.500 2.550 2.550 2.550 2.550 2.550 2.000 1.961 Ευρώ/Hlpa 1.500 1.135 1.135 1.135 1.135 1.135 1.362 1.634 1.275 1.275 1.275 1.275 1.275 ΕΦΚ αλκοολούχων ΕΦΚ (ούζο, τσίπουρο) ΕΦΚ (μπύρα) 1.000 500 945 945 981 817 681 567 567 567 567 567 650 650 650 650 650 473 473 489 408 340 283 283 283 283 283 283 283 140 140 140 140 140 140 140 140 140 140 140 140 140 140 140 ΕΦΚ (διήμεροι αποσταγματοποιοί) 0 1-Ιαν-04 1-Ιαν-05 1-Απρ-05 1-Ιαν-06 1-Ιαν-07 1-Ιαν-08 1-Ιαν-09 5-Φεβ-09 8-Ιαν-10 5-Μαρ-10 3-Μαϊ-10 1-Ιαν-11 1-Ιαν-12 1-Ιαν-13 1-Ιαν-14 ΠΗΓΗ: Υπ. Οικονομικών - Επεξεργασία ΣΕΑΟΠ

Στην Ελλάδα οι διαφορετικές κατηγορίες οινοπνευματωδών έχουν διαφορετική φορολογική αντιμετώπιση. ΕΦΚ αλκοολούχων 25,5 ευρώ/λίτρο καθ.αλκ. 10,2 ευρώ/λίτρο 40%vol ΕΦΚ τσίπουρου/τσικουδιάς διήμερων 1,40 ευρώ/λίτρο καθ.αλκ. 0,59 ευρώ/κιλό 40%vol ΕΦΚ μπύρας 6,5 ευρώ/λίτρο καθ.αλκ. 0,33 ευρώ/λίτρο 5%vol. ΕΦΚ ούζου/τσίπουρου/τσικουδιάς 12,75ευρώ/λίτρο καθ.αλκ. 5,1 ευρώ/λίτρο 40%vol 1 ΕΦΚ οίνου 0 ευρώ 15

Πτώση της νόμιμης κατανάλωσης οινοπνευματωδών 2009/ 2014, ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΤΩΣΗ αλκοολούχων > 49%

Εξαιρετικά υψηλή φορολογία: Η Ελλάδα στην 5η υψηλότερη θέση της ΕΕ-28 ως προς τον ΕΦΚΟΠ 6.500 Δυσμενέστερη συγκριτική θέση της Ελλάδας εντός της Ε.Ε. βρίσκεται στην 5η θέση μεταξύ των κρατών μελών (Ιανουαριος 2015) 6.000 5.625 5.500 ΕΦΚ Ελλάδας > Ευρωπαϊκού μέσου όρου κατά 765 5.000 4.500 4.555 4.257 4.000 3.626 3.500 3.000 2.550 Μέσος όρος ΕΕ-28 : 1.785 ευρώ ανά 100 λίτρα αιθυλικής αλκοόλης 2.500 2.000 1.500 1.000 2.125 2.015 1.889 1.785 1.731 1.828 1.364 1.350 1.338 1.320 1.320 1.303 1.292 1.289 1.200 1.075 1.074 1.041 1.036 1.036 957 913 693 562 ΕΦΚ (Ευρώ/hlpa) 500 0 ΣΟΥΗΔΙΑ ΦΙΛΑΝΔΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑ ΒΕΛΓΙΟ ΔΑΝΙΑ ΕΣΘΟΝΙΑ ΕU-28 ΓΑΛΛΙΑ ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ ΠΟΛΩΝΙΑ ΜΑΛΤΑ ΛΕΤΟΝΙΑ ΣΛΟΒΑΚΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΛΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΤΣΕΧΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΚΥΠΡΟΣ ΙΣΠΑΝΙΑ ΚΡΟΑΤΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Πηγή: DG TAXUD,. 16

Εξαιρετικά υψηλή φορολογία: Ειδικός Φόρος Αλκοολούχων Ποτών σε σχέση με διαθέσιμο εισόδημα στα κράτη μέλη της ΕΕ Πηγή: SpiritsEurope

Εξαιρετικά υψηλή φορολογία: Μειονεκτική θέση Ελλάδας έναντι ανταγωνιστικών τουριστικών αγορών Σε σχέση με τη φορολογία των αλκοολούχων ποτών, η χώρα μας βρίσκεται στην 5η θέση μεταξύ των 28 κρατών μελών της Ε.Ε., με σημαντική απόκλιση από το μέσο όρο. Τα αλκοολούχα ποτά στην Ελλάδα, επιβαρύνονται με διπλάσιο έως τετραπλάσιο ειδικό φόρο, σε σχέση με τα γειτονικά κράτη μέλη τα οποία αποτελούν ανταγωνιστικούς τουριστικούς προορισμούς για τη χώρα μας. Η χώρα μας τίθεται σε μειονεκτική θέση στο επίπεδο του τουρισμού και παράλληλα γίνεται ευάλωτη σε μη φορολογούμενο διασυνοριακό εμπόριο από τον τοπικό πληθυσμό (shopping trip).!!! Ραγδαία αύξηση του διασυνοριακού παραεμπορίου/ λαθρεμπορίου & της νοθείας 19

Εξαιρετικά υψηλή φορολογία: Η Ελλάδα στη 2η θέση ως προς τον ΕΦΚΟΠ μεταξύ των γειτονικών της χωρών. ανά 100 λίτρα αιθυλικής αλκοόλης Αναλογία σε μονάδες 4.500 4.334 5,0 4.000 3.500 4,5 4,5 4 4 3,5 3 3 2,5 2 2 1,5 4,5 4,0 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 553 562 650 662 696 913 920 957 1.252 1.350 1.719 2.550 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0 - Πηγή: Εκτιμήσεις ΙΟΒΕ (Μάιος 2015) Αλκοολούχα ποτά Αναλογία φορολογίας σε σύγκριση με την Ελλάδα Τα υψηλά επίπεδα ΕΚΦΟΠ οδήγησαν στην ραγδαία αύξηση του διασυνοριακού παραεμπορίου/λαθρεμπορίου 1 και της νοθείας. 20