ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) Α. Αυτό το παράδειγμα παρακίνησε κάποιον παπουτσή να διδάξει σ ένα κοράκι τον ίδιο χαιρετισμό. Για πολύ καιρό κόπιαζε μάταια. κάθε φορά που το πουλί δεν απαντούσε, ο παπουτσής συνήθιζε να λέει «Έχασα το λάδι και τον κόπο μου» (Κρίμα στον κόπο μου). Επιτέλους το κοράκι έμαθε το χαιρετισμό και ο παπουτσής, επιθυμώντας χρήματα, το έφερε στον Καίσαρα. Όταν άκουσε το χαιρετισμό, ο Καίσαρας είπε: «Στο σπίτι ακούω αρκετούς τέτοιους χαιρετισμούς». Τότε ήρθαν στο νου του κορακιού τα λόγια του κυρίου του «Κρίμα στον κόπο μου». Με αυτά τα λόγια ο Αύγουστος γέλασε και αγόρασε το πουλί τόσο, όσο δεν είχε αγοράσει κανένα άλλο μέχρι τότε. Γεμάτα είναι όλα τα βιβλία, γεμάτοι (είναι) οι λόγοι των σοφών, γεμάτη είναι η αρχαιότητα από πρότυπα υποδειγματικής συμπεριφοράς. όλα αυτά θα έμεναν στο σκοτάδι, αν δεν τα συνόδευε το φως των γραμμάτων. Πόσo πολλές εικόνες γενναιοτάτων ανδρών όχι μόνο για να τις ατενίζουμε, αλλά και για να τις μιμούμαστε- μας κληροδότησαν οι συγγραφείς, και οι Έλληνες και οι Λατίνοι! Αυτές εγώ, επιθυμώντας να διοικήσω σωστά και να διαχειριστώ την πολιτεία μας, έβαζα πάντα μπροστά μου ως πρότυπα. Β1. α. Να γράψετε τους τύπους των ονομάτων που σας ζητούνται: quendam: quoddam corvum: corvorum parem: pares/-is avis: ave/-i domi: domos talium: tali nullam: nullius omnes: omnia libri: liber sapientium: sapienti quae: quod lumen: lumina mentem : mentes/-is sui:tui ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ β. Ονομ. salutatio talis salutationes tales Γεν. salutationis talis salutationum talium Δοτ. salutationi tali salutationibus talibus Αιτ. salutationem talem salutationes tales Κλητ. (salutatio) - (salutationes) - Αφαιρ. salutatione tali salutationibus talibus Ονομ. - multae imagines Γεν. - multarum imaginum Δοτ. - multis imaginibus Αιτ. - multas imagines Κλητ. - multae imagines Αφαιρ. - multis imaginibus Ονομ. hoc verbum haec verba Γεν. huius verbi horum verborum Δοτ. huic verbo his verbis Αιτ. hoc verbum haec verba Κλητ. - (verbum) - (verba) Αφαιρ. hoc verbo his verbis Β2. α. ΘΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ plena plenior plenissima cupidus cupidior cupidissimus multas plures plurimas diu diutius diutissime bene melius optime β. ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ cupidior cupidiores plur(i)a cupidioris cupidiorum plurium cupidiori Δεν έχει ενικό cupidioribus pluribus cupidiorem cupidiores plur(i)a cupidior cupidiores plur(i)a cupidiore cupidioribus pluribus ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β3α. doceret:docuisse didicit: discerent attulit: adfert/ affert / adlaturum /allaturum esse audita: auditu / audiente perdidi: perdendi-perdendo-perdendum-perdendo/ perderis-perdere emerat: empturi sitis / emi accederet: accedamini / accessurum esse reliquerunt: relinquunt/ reliquerint/reliquisset Β3β. Solebat: Απαρεμφ. Ενεστώτα ΕΦ: solere Απαρεμφ. Μέλλοντα ΕΦ: soliturum esse Απαρεμφ. Παρακειμένου ΜΦ : solitum esse Απαρεμφ. Συντ. Μέλλοντα ΜΦ: solitum fore Β3γ. intuendum: Απαρεμφ. Ενεστώτα ΕΦ: intueri Απαρεμφ. Μέλλοντα ΕΦ: intuiturum esse Απαρεμφ. Παρακειμένου ΜΦ : intuitum esse Απαρεμφ. Συντ. Μέλλοντα ΜΦ: intuitum fore Μετοχή Ενεστώτα ΕΦ: intuens Μετοχή Μέλλοντα ΕΦ: intuiturus Μετοχή Παρακειμένου ΜΦ: intuitus Σουπίνο: αιτιατική : intuitum αφαιρετική : intuitu Γερούνδιο: γενική : intuendi Δοτική :intuendo Αιτιατική : intuendum Αφαιρετική : intuendum Γερουνδιακό: intuendus Γ1α. Υπόθεση: nisi accederet (υποτ. παρατ.) Απόδοση: iacerent (υποτ. παρατ.) Eίδος Υποθετικού λόγου: Αντίθετο πραγματικού στο παρόν Eίδος Υποθετικού λόγου: Ανοιχτή υπόθεση στο μέλλον Υπόθεση: nisi accedet Απόδοση: iacebunt ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ1β. ut corvum doceret parem salutationem: Δευτερεύουσα ονοματική Βουλητική πρόταση που εισάγεται με το βουλητικό σύνδεσμο ut, γιατί είναι καταφατική και εκφέρεται με υποτακτική όπως όλες οι δευτερεύουσες βουλητικές προτάσεις γιατί το περιεχόμενο τους είναι απλώς επιθυμητό. Ισχύει η ιδιομορφία ως προς την ακολουθία των χρόνων δηλαδή η βούληση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της (Συγχρονισμός κύριας δευτερεύουσας). Συγκεκριμένα εκφέρεται με υποτακτική παρατατικού (doceret) γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (incitavit) και αναφέρεται στο παρελθόν. Έχει θέση αντικειμένου στο ρήμα της κύριας(incitavit). quotiescumque avis non respondebat : Δευτερεύουσα επιρρηματική Χρονική πρόταση που εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο quotiescumque που ισοδυναμεί με τον επαναληπτικό σύνδεσμο cum και εκφέρεται με οριστική γιατί η πρόταση ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη και δηλώνει επανάληψη. Συγκεκριμένα εκφέρεται με οριστική παρατατικού (respondebat) γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (solebat) και δηλώνει επανάληψη στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας(solebat). Γ1γ. pecuniae: γενική αντικειμενική στο cupidus satis: επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού σε θέση κατηγορουμένου στο ρήμα audio in mentem: εμπρόθετος προσδιορισμός εισόδου σε κατάσταση στο venit quanti: γενική της αφηρημένης αξίας στο emerat exemplorum: γενική αντικειμενική στο plena gerendi: απρόθετη γενική γερουνδίου ως συμπλήρωμα του επιθέτου cupidus γενική αντικειμενική rem publicam: αντικείμενο στα γερούνδια gerendi - administrandi Γ2α. Audita salutatione : νόθη αφαιρετική απόλυτη χρονική μετοχή (προτερόχρονο) Ανάλυση: - cum Caesar audivisset salutationem (cum ιστορικός +υποτακτική υπερσυντελίκου, προτερόχρονο στο παρελθόν) - postquam Caesar audivit salutationem (postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο) Γ2β. Sutor quidam incitatus est eo exemplo Is allatus est Caesari a sutore cupido pecuniae ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ2γ. administrandae rei publicae. Έγινε η γερουνδιακή έλξη η οποία δεν ήταν υποχρεωτική γιατί υπήρχε αντικείμενο σε αιτιατική αλλά όχι εμπρόθετος τύπος γερουνδίου. Γ2δ. Δ. Τελική: ut imitaremur Δ. Αναφορική Τελική : qui imitaremur Σουπίνο: imitatum γενική γερουνδίου + causa : imitandi causa ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ