ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 17.5.2004 COM(2004) 380 τελικό ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Σχέδιο δράσης eeurope 2005: Επικαιροποίηση {SEC(2004) 607 } {SEC(2004) 608 } EL EL
ΣΥΝΟΨΗ Το σχέδιο δράσης eeurope 2005 αποτελεί µέρος της στρατηγικής που καθορίστηκε στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της Λισαβόνας για εκσυγχρονισµό της ευρωπαϊκής οικονοµίας και για τη δηµιουργία οικονοµίας της γνώσης στην Ευρώπη. Η ενδιάµεση επανεξέταση του σχεδίου δράσης εγκρίθηκε το Φεβρουάριο του 2004 και υιοθετήθηκε από το εαρινό Συµβούλιο Τηλεπικοινωνιών του 2004. Η παρούσα ανακοίνωση αποτελεί συνέχεια της ενδιάµεσης επανεξέτασης, προτείνοντας µια σειρά τροποποιήσεων. Οι νέες δράσεις που προτείνονται στο παρόν δεν µεταβάλλουν ουσιαστικά την ισορροπία ή τη δοµή του σχεδίου δράσης. Οι στόχοι του eeurope 2005, παραµένουν όπως και η ιδιαίτερη σηµασία που αποδίδεται στην ανταλλαγή ορθής πρακτικής, στη συγκριτική αξιολόγηση και στον ανοιχτό συντονισµό. Η δέσµη των δεκαπέντε δράσεων που προτείνονται στο παρόν αποβλέπουν στη συµπλήρωση των υφιστάµενων δράσεων για την επίτευξη των επιµέρους στόχων του eeurope και για την επιτάχυνση της προόδου του. Σύνοψη της υφιστάµενης κατάστασης όσον αφορά το σύνολο των δράσεων περιλαµβάνεται στο έγγραφο των υπηρεσιών της Επιτροπής SEC(2004)607. Ευρυζωνικές επικοινωνίες: Οι πολιτικές σε θέµατα ευρυζωνικών επικοινωνιών καταλαµβάνουν υψηλή θέση στις προτεραιότητες του θεµατολογίου. Για το σκοπό αυτό, όλα τα κράτη µέλη ανέλαβαν τη δέσµευση, έως το τέλος του 2003, να παρουσιάσουν εθνικές ευρυζωνικές στρατηγικές. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη για την Ένωση των 15 κρατών µελών, πρέπει όµως να επεκταθεί και στην Ένωση των 25 µελών ( ράση1). Επιπλέον, καθώς διευρύνεται η εδαφική ευρυζωνική κάλυψη, το ενδιαφέρον στρέφεται σε αποµακρυσµένες και αγροτικές περιοχές, όπου ο πληθυσµός είναι διάσπαρτος και η ζήτηση της αγοράς σχετικά αδύναµη. Τον Ιούνιο του 2004 θα δροµολογηθεί το φόρουµ για το ψηφιακό χάσµα, ώστε να εξετάσει το θέµα και, όπου είναι απαραίτητο, να αναπτύξει στρατηγικές για την αντιµετώπισή του ( ράση 2). Ευρυζωνικές επικοινωνίες χωρίς τα εγγενή οφέλη του IPv6 θα περιόριζε ριζικά την έκταση των καινοτόµων υπηρεσιών και εφαρµογών για το λόγο αυτό η Επιτροπή θα εξετάσει την πρόοδο µαζί µε τις εθνικές επιχειρησιακές οµάδες που ασχολούνται µε το πρωτόκολλο IPv6 ( ράση 3). Επιγραµµικές δηµόσιες υπηρεσίες: στο σχέδιο δράσης eeurope υπογραµµιζόταν ανέκαθεν το δυναµικό που διαθέτει η δηµόσια πολιτική ως καταλύτης προόδου προς την κατεύθυνση της κοινωνίας της γνώσης, παρέχοντας επιγραµµικά τις δηµόσιες υπηρεσίες και έτσι καθιστώντας τις αποτελεσµατικότερες και οικονοµικά αποδοτικότερες. Κατά την τελευταία πενταετία παρατηρήθηκε σηµαντική πρόοδος και στα τρία πεδία που εξετάζει το σχέδιο δράσης (δηλ. στην ηλε-διακυβέρνηση, την ηλ-υγεία και την ηλ-µάθηση), προέκυψαν δε σηµαντικά πρόσθετα οφέλη. Ωστόσο, όπως επισηµάνθηκε στην ενδιάµεση αξιολόγηση του eeurope, υπάρχει ακόµα ανάγκη γιά νέες δράσεις σε καθένα από τα πεδία αυτά για τη βελτίωση της διαλειτουργικότητας και τη συγκρότηση συνεργασίας σε πανευρωπαϊκή κλίµακα. Για το σκοπό αυτό προτείνεται σειρά νέων δράσεων για την ανάπτυξη της έρευνας και πιλοτικών δράσεων σε ευρύτερη κλίµακα. Συγκεκριµένα και συµβαδίζοντας µε την ανοιχτή µέθοδο συντονισµού προτείνονται πρωτοβοθλίες δηµιουργίας συναίνεσης και ανταλλαγής ορθής πρακτικής που στηρίζονται στη συµµετοχή όλων των ενδιαφεροµένων. Πρώτον, όσον αφορά την ευρύτερη εγκατάσταση των αποτελεσµάτων της έρευνας και στα τρία πεδία, προτείνεται µια διαδικασία για την προώθηση εθελοντικής και πολυµερούς ανάληψης δέσµευσης αναφορικά µε προτεραιότητες στην εγκατάσταση επιγραµµικών υπηρεσιών ( ράση 4). Επιπλέον, προτείνονται δράσεις σε κάθε πεδίο επιγραµµικών δηµόσιων υπηρεσιών για την αύξηση της διαλειτουργικότητας και την ανταλλαγή ορθής πρακτικής. Στο πεδίο της ηλε-διακυβέρνησης, έως το 2005 θα έχει τεθεί σε πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία EL 2 EL
ένα πλαίσιο ορθής πρακτικής που ενθαρρύνει την αµοιβαία µάθηση και τον προσδιορισµό των εµποδίων στη µεταφορά εµπειριών ( ράση 5). Στην ηλ-υγεία, η δέσµευση όλων των κρατών µελών για την εκπόνηση χρονοδιαγράµµατος πορείας για την ηλ-υγεία, θα συµπληρωθεί από έναν κατάλογο βέλτιστης πρακτικής σε θέµατα διαλειτουργικότητας στην ηλ-υγεία ( ράση 6). Στην ηλε-µάθηση προτείνεται χρονοδιάγραµµα και φύλλο πορείας µελλοντικών εξελίξεων για τη δηµιουργία κοινού θεµατολογίου µεταξύ των διάφορων ενδιαφερόµενων από την εκπαίδευση, την κατάρτιση, την έρευνα, τη βιοµηχανία και τον δηµόσιο τοµέα ( ράση 7). ηλ-επιχειρείν: στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας, ουσιώδη συνιστώσα απετέλεσε η υποστήριξη του ηλ-επιχειρείν µέσω του σχεδίου δράσης eeurope. Ειδικότερα, υπήρξε δραστηριοποίησή του για την εξασφάλιση κατάλληλου περιβάλλοντος για ηλ-επιχειρείν, εστιάζοντας ιδίως στη διαλειτουργικότητα και την τυποποίηση, µε άρση των νοµικών εµποδίων για τη χρήση ηλ-επιχειρείν και διευκολύνοντας την αφοµοίωση του ηλ-επιχειρείν από µικροµεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Παρουσιάζονται εδώ τρεις δράσεις για βελτίωση των συνθηκών πλαίσιο όσον αφορά την αφοµοίωση του ηλ-επιχειρείν. Πρώτον, προτείνεται η αναθεώρηση του αντίκτυπου που είχε η οδηγία για τις ηλ-υπογραφές ( ράση 8). εύτερον, για την εγκατάσταση του πλαισίου για το εµπόριο µέσω κινητών επικοινωνιών, θα προσδιοριστούν σε έναν οδηγό για κινητές πληρωµές (πληρωµές µέσω κινητών επικοινωνιών) οι προτεραιότητες και τα πρακτικά βήµατα προς την κατεύθυνση διαλειτουργικών λύσεων ( ράση 9). Τρίτον, έχοντας υπόψη το ευρύ δυναµικό των συστηµάτων ψηφιακής διαχείρισης δικαιωµάτων για τη δηµιουργία ασφαλέστερου περιβάλλοντος παραγωγής και διανοµής περιεχοµένου, συγκροτήθηκε οµάδα υψηλού επιπέδου µε σκοπό τον προσδιορισµό θεµάτων σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τεχνολογικές, οικονοµικές και νοµικές πτυχές των συστηµάτων ψηφιακής διαχείρισης δικαιωµάτων ( ράση 10). Όσον αφορά την προαγωγή της διαλειτουργικότητας και την ανταλλαγή ορθής πρακτικής προτείνονται δύο δράσεις στο ηλ-επιχειρείν. Πρώτον, δεδοµένης της ανεπαρκούς διαλειτουργικότητας των επιχειρηµατικών εφαρµογών που συνεχίζουν να παρεµποδίζουν την υιοθέτηση και αφοµοίωση του ηλ-επιχειρείν, προτείνεται ένα κέντρο επιχειρηµατικής διαλειτουργικότητας για τη διάδοση των αποτελεσµάτων ενός νέου ολοκληρωµένου έργου για την επιχειρηµατική διαλειτουργικότητα ( ράση 11). εύτερον, οι δραστηριότητες του δικτύου υποστήριξης του ηλ-επιχειρείν, που έχουν ήδη δροµολογηθεί στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης eeurope 2005, θα συµπληρωθούν από τη συλλογή και διάρθρωση σε επιγραµµική βάση δεδοµένων περιπτώσεων βέλτιστης πρακτικής για ΜΜΕ στο ηλ-επιχειρείν ( ράση 12). Κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης για την ενδιάµεση έκθεση, το θέµα της ηλ-ένταξης εντοπίστηκε επανειληµµένα ως θέµα σηµαντικής προτεραιότητας στην κοινωνία της πληροφορίας για όλους. Είναι, ωστόσο, απαραίτητο να γίνουν λεπτοµερέστερα αντιληπτές οι διάφορες πτυχές του σύνθετου αυτού θέµατος και, στη συνέχεια, η γνώση αυτή να µετατραπεί σε πρακτικό θεµατολόγιο δράσης. Προς τούτο προτείνεται επανεκτίµηση των προτεραιοτήτων όσον αφορά την ηλ-ένταξη και η αντιµετώπισή τους υπό µορφή επιµέρους και εφικτών στόχων ( ράση 13). Η συγκριτική αξιολόγηση αποτελεί ουσιώδη συνιστώσα της ανοιχτής µεθόδου συντονισµού που υποστηρίζει το σχέδιο δράσης eeurope. Παρέχει επίσης εικόνα της υφιστάµενης κατάστασης της κοινωνίας της πληροφορίας στην Ευρώπη. Σηµαντικές προσπάθειες θα αφιερωθούν στη συλλογή των δεδοµένων συγκριτικής αξιολόγησης, επί του παρόντος όµως τα αποτελέσµατα δεν παρουσιάζονται µε τον πλέον ορατό και διαφανή τρόπο όσον αφορά τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας. Ούτε έχουν µέχρι στιγµής αναλυθεί τα EL 3 EL
δεδοµένα ώστε να προκύψει ο αντίκτυπος του σχεδίου δράσης στην πρόοδο προς την κατεύθυνση επίτευξης των στόχων ή στον αντίκτυπο για την ανάπτυξη µελλοντικών πολιτικών. Προτείνεται εποµένως βελτίωση της ορατότητας και της αναλυτικής αξίας της συγκριτικής αξιολόγησης, µε την ανάπτυξη µιας ολοκληρωµένης πλατφόρµας ιστού, της "επιγραµµικής eeurope", που θα παρέχει επικαιροποιηµένες πληροφορίες σχετικά µε τις εξελίξεις και την πρόοδο του σχεδίου δράσης eeurope ( ράση 14). Τέλος, η ενδιάµεση έκθεση για τη στρατηγική της Λισαβόνας θα παρουσιαστεί την άνοιξη του 2005, όταν το σχέδιο δράσης θα έχει εισέλθει στο τελευταίο έτος του. Ενδείκνυται, εποµένως, η έναρξη µιας διαδικασίας αναθεώρησης και αναστοχασµού όσον αφορά τη συµβολή του σχεδίου δράσης στη στρατηγική της Λισαβόνας, καθώς και προετοιµασία νέας συµβολής στη στρατηγική της Λισαβόνας, κατά τη δεύτερη φάση της έως το 2010 ( ράση 15). EL 4 EL
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Σχέδιο δράσης eeurope 2005: Επικαιροποίηση ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή... 6 2. Ευρυζωνικές επικοινωνίες... 8 2.1. Εθνικές ευρυζωνικές στρατηγικές... 9 2.2. Η Πρωτοβουλία για την Ανάπτυξη και το φόρουµ για το ψηφιακό χάσµα... 9 2.3. IPv6... 10 3. Προς την εγκατάσταση επιγραµµικών δηµόσιων υπηρεσιών... 11 3.1. ηλε-διακυβέρνηση... 13 3.2. ηλ-υγεία... 14 3.3. ηλε-µάθηση... 14 4. ηµιουργία ασφαλούς και δυναµικού πλαισίου για το ηλ-επιχειρείν... 15 4.1. ηλ-υπογραφές... 16 4.2. ηλ-πληρωµές: µοντέλο για πληρωµές µέσω κινητών επικοινωνιών (κινητές πληρωµές)... 16 4.3. ιαχείριση ψηφιακών δικαιωµάτων... 17 4.4. Προς ευρύτερη υιοθέτηση του ηλ-επιχειρείν... 18 5. ράση στο πεδίο της ηλ-ένταξης... 19 6. Συγκριτική αξιολόγηση eeurope... 20 7. Η Συµβολή των ΤΠΕ στη Στρατηγική της Λισαβόνας... 22 8. Συµπεράσµατα... 23 EL 5 EL
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το σχέδιο δράσης eeurope αποτελεί µέρος της στρατηγικής της Λισαβόνας που στοχεύει στον εκσυγχρονισµό της ευρωπαϊκής οικονοµίας και τη δηµιουργία οικονοµίας της γνώσης στην Ευρώπη µε βελτίωση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής έως το 2010, αποτελεί εποµένως ένα από τα κύρια εργαλεία για τη δηµιουργία της «κοινωνίας της πληροφορίας για όλους». Το σχέδιο δράσης, που υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της Φέιρα, τον Ιούνιο του 2000, εστιάζει στη συνδετικότητα, δηλαδή στη γενίκευση των επιγραµµικών συνδέσεων στην Ευρώπη. Στην τελική έκθεση για το eeurope 2002 αναφέρθηκε η επίτευξη της πλειονότητας των 65 στόχων του. Σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις και όλα τα σχολεία είχαν σύνδεση µε το Ίντερνετ ο αριθµός των συνδεδεµένων νοικοκυριών είχε σχεδόν τριπλασιαστεί και η Ευρώπη διέθετε το ταχύτερο ερευνητικό δίκτυο παγκοσµίως 1. Εντούτοις, στα τέλη του 2002, λίγα ήταν τα στοιχεία που έδειχναν ότι η επιτυχία της επιγραµµικής δικτύωσης της Ευρώπης αντικατοπτριζόταν σε νέες θέσεις εργασίας και νέες υπηρεσίες. Άλλωστε, δεν παρατηρήθηκε στην Ευρώπη αύξηση της παραγωγικότητας, όπως καταγράφηκε αλλού, κυρίως στις ΗΠΑ. Επιπλέον, δεδοµένης της ευρύτερης πρόσβασης στο Ίντερνετ, το ενδιαφέρον των µέτρων πολιτικής στράφηκε φυσιολογικά σε θέµατα ζήτησης, µε όρους χρήσης και αποτελεσµάτων. Tο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της Βαρκελώνης κάλεσε την Επιτροπή να καταρτίσει σχέδιο δράσης eeurope εστιάζοντας στην «εκτεταµένη διαθεσιµότητα και χρήση των ευρυζωνικών δικτύων σε ολόκληρη την Ένωση έως το 2005 και στην ανάπτυξη του πρωτοκόλλου IPv6 του διαδικτύου και την ασφάλεια των δικτύων και των πληροφοριών, το ηλεκτρονικό κράτος, την ηλεκτρονική µάθηση, την ηλεκτρονική υγεία και το ηλεκτρονικό εµπόριο» 2. Το σχέδιο δράσης eeurope 2005 εγκρίθηκε το Μάιο του 2002. Κεντρικοί στόχοι του ήταν η τόνωση της χρήσης και η δηµιουργία νέων υπηρεσιών, υποστηρίχθηκε δε από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της Σεβίλλης 3. Οι γενικοί στόχοι ήταν ότι, έως το τέλος του 2005, η Ευρώπη θα πρέπει να διαθέτει σύγχρονες επιγραµµικές δηµόσιες υπηρεσίες (ηλε-διακυβέρνηση, ηλε- µάθηση, ηλ-υγεία) καθώς και δυναµικό περιβάλλοντος ηλ-επιχειρείν, βάσει ευρύτερης διάθεσης ευρυζωνικής πρόσβασης σε ανταγωνιστικές τιµές και ασφαλούς υποδοµής πληροφοριών. Στο ψήφισµα eeurope του Φεβρουαρίου 2003 4, τα κράτη µέλη ανέλαβαν δέσµευση για την εφαρµογή του σχεδίου δράσης και χαιρέτισαν την πρόθεση της Επιτροπής να πραγµατοποιήσει ενδιάµεση επανεξέταση του σχεδίου δράσης "πριν από το εαρινό Ευρωπαϊκό Συµβούλιο του 2004" στο πλαίσιο της διευρυµένης Ένωσης. Παράλληλα είχε 1 2 3 4 Βλέπε την τελική έκθεση eeurope 2002, COM(2003) 66 και eeurope 2002: Πρόοδος που σηµειώθηκε κατά την επίτευξη των στόχων SEC(2003) 407. Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της Βαρκελώνης, Συµπεράσµατα της Προεδρίας, παράγραφος 40, http://europa.eu.int/en/info/eurocouncil/index.htm. Σχέδιο δράσης eeurope 2005, COM(2002) 263. Ψήφισµα του Συµβουλίου της 18 Φεβρουαρίου 2003 για την εφαρµογή του σχεδίου δράσης eeurope 2005, 2003/C 48/02. EL 6 EL
δροµολογηθεί, τον Ιούνιο του 2001, το σχέδιο δράσης eeurope+ 2003, µε πρωτοβουλία των 13 τότε υποψήφιων χωρών. Το σχέδιο eeurope+, που είχε τους ίδιους στόχους όπως και το σχέδιο δράσης eeurope 2002, ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2004, µε τη δηµοσίευση της τελικής έκθεσης προόδου κατά την υπουργική διάσκεψη της Βουδαπέστης 5. Η ενδιάµεση επανεξέταση, βασισµένη σε ευρεία διαβούλευση που πραγµατοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του 2003, επιβεβαίωσε τη σηµασία των στόχων του eeurope καθώς και ανταπόκρισή τους στις προκλήσεις της κοινωνίας της πληροφορίας στην Ένωση των 25 κρατών µελών. Κατά την επανεξέταση προέκυψε συναίνεση ως προς την ανάγκη εστίασης των προσπαθειών στην επικαιροποίηση και την προσαρµογή των πρωτοβουλιών, καθώς και την ενίσχυση των µηχανισµών υλοποίησης. Η έκθεση για την ενδιάµεση επανεξέταση εγκρίθηκε το Φεβρουάριο του 2004 6. Εξάλλου, το εαρινό Συµβούλιο Τηλεπικοινωνιών του 2004 κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει αναθεώρηση του σχεδίου δράσης εγκαίρως πριν από το Συµβούλιο του Ιουνίου του 2004. Στην παρούσα ανακοίνωση περιλαµβάνεται η εν λόγω αναθεώρηση του σχεδίου δράσης eeurope και παρουσιάζεται λεπτοµερώς το φάσµα των δράσεων όπου µπορούν να πραγµατοποιηθούν βελτιώσεις. Συνοπτικά, τα κύρια συµπεράσµατα επισηµαίνουν ότι η ενδιάµεση επανεξέταση θα πρέπει να στοχεύει σε: Υπογράµµιση της πανευρωπαϊκής διάστασης οι περισσότερες πρωτοβουλίες παραµένουν εστιασµένες κυρίως σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, ενώ απουσιάζουν ευκαιρίες για αποτελεσµατικότερη ανταλλαγή πρακτικής, Αντιµετώπιση των φραγµών για την περαιτέρω εγκατάσταση και χρήση ευρυζωνικής τεχνολογίας. Τούτο εξαρτάται εν µέρει από την ύπαρξη επαρκούς και ελκυστικότερου περιεχοµένου. Οι αγορές περιεχοµένου θα επωφεληθούν µε τη σειρά τους από λειτουργικές µεθόδους για την προστασία περιεχοµένου πνευµατικής ιδιοκτησίας και την εφαρµογή διαλειτουργικών λύσεων ψηφιακής διαχείρισης δικαιωµάτων (DRM), Αντιµετώπιση διαλειτουργικότητας και προτύπων, ιδίως για να υπάρξει ευρύτερη, τεχνολογικά ουδέτερη πρόσβαση, Υλοποίηση των αποτελεσµάτων από επενδύσεις ΤΠΕ/ICT ως προς αύξηση της παραγωγικότητας, δηµιουργία θέσεων εργασίας, µεγαλύτερη αποτελεσµατικότητα και ποιότητα παρεχόµενων υπηρεσιών, Ισχυρότερη σύνδεση µεταξύ προσπαθειών συγκριτικής αξιολόγησης και αποτελεσµάτων των µέτρων πολιτικής, της µέτρησης της ζήτησης καθώς και της αξιολόγησης του αντίκτυπου της ηλ-ευρώπης, και Ενίσχυση των πτυχών κοινωνικής συνοχής του σχεδίου δράσης, ιδίως όσον αφορά περιφερειακές ανισότητες και το δυναµικό πολυπλατφορµικής διανοµής ηλ-υπηρεσιών για ευρύτερη προσβασιµότητα. 5 6 Σχέδιο δράσης eeurope+ 2003 Τελική έκθεση προόδου COM(2004)108. EL 7 EL
Τα συµπεράσµατα αυτά κατεύθυναν την αναθεώρηση του σχεδίου δράσης, κύριο σκοπό της ενδιάµεσης επανεξέτασης. Σε γενικές γραµµές, οι νέες δράσεις που προτείνονται στο παρόν δεν µεταβάλλουν ουσιαστικά την ισορροπία ή τη δοµή του σχεδίου δράσης eeurope. Συµβαδίζοντας µε το στόχο της επιµέρους προσαρµογής και όχι της πλήρους αναθεώρησης του σχεδίου δράσης, η διάρθρωση της παρούσας ανακοίνωσης ακολουθεί σε γενικές γραµµές το υφιστάµενο σχέδιο δράσης eeurope 2005. Η ανακοίνωση αρχίζει µε την εξέταση των ευρυζωνικών στρατηγικών και της πρόσβασης. Στη συνέχεια στρέφεται σε θέµατα εγκατάστασης επιγραµµικών δηµόσιων υπηρεσιών, και ακολουθεί ένα τρίτο κεφάλαιο για τη δηµιουργία του ορθού πλαισίου για την αφοµοίωση του ηλ-επιχειρείν. Ενόψει της επικείµενης συγκρότησης του Ευρωπαϊκού Οργανισµού για την Ασφάλεια ικτύων και Πληροφοριών (ENISA), δεν εξετάζεται ιδιαίτερα στο παρόν το θέµα της ασφαλούς υποδοµής πληροφοριών, αλλά θέµατα ασφάλειας εντάσσονται στο ηλ-επιχειρείν και στις επιγραµµικές δηµόσιες υπηρεσίες. Το θέµα της ηλ-ένταξης (καταπολέµηση του ψηφιακού αποκλεισµού) προέκυψε από τη διαβούλευση για την ενδιάµεση επανεξέταση ως νέα προτεραιότητα και στο θέµα αυτό προτείνεται ανάληψη προκαταρκτικής δράσης. Στο κεφάλαιο έξι, συγκριτική αξιολόγηση, επαναεπιβεβαιώνεται η σηµασία της ως βάσης για την ανοιχτή µέθοδο συντονισµού, αλλά και ως τρόπου ευρύτερης διάδοσης της προόδου που έχει επιτελέσει το σχέδιο δράσης eeurope. Τέλος, ενόψει της ενδιάµεσης επανεξέτασης της στρατηγικής της Λισαβόνας και του γεγονότος ότι το σχέδιο δράσης το 2005 θα εισέλθει στο τελευταίο έτος λειτουργίας του, εισάγεται νέα δράση για την ανασκόπηση της επιτελεσθείσας προόδου και για την εξέταση νέων, µελλοντικών δυνατοτήτων. Στην παρούσα ανακοίνωση περιγράφονται δράσεις που δροµολογήθηκαν πρόσφατα καθώς και νέες δράσεις που προτείνει η Επιτροπή για την επιτάχυνση της προόδου, ωστόσο δεν πραγµατοποιείται ανασκόπηση των αρχικών. Σε συνοδευτικό έγγραφο εργασίας (παράρτηµα 1) περιλαµβάνεται εποπτικός πίνακας όλων των αρχικών και των νέων δράσεων, καθώς και ένδειξη της επιτελεσθείσας προόδου. 2. ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Οι ευρυζωνικές επικοινωνίες συγκαταλέγονται στις υψηλότερες τρέχουσες προτεραιότητες στο σχέδιο δράσης eeurope. Και τα 15 κράτη µέλη προχωρούν σε εθνικές στρατηγικές οι οποίες αναλύονται µε σκοπό την τόνωση περαιτέρω προόδου έπειτα από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο του Ιουνίου 2004. Για τη διατήρηση αυτής της δυναµικής προτείνονται περαιτέρω εργασίες καθώς και επέκτασή τους στα νέα κράτη µέλη. Είναι σαφές ότι η σηµασία των ευρυζωνικών επικοινωνιών απηχεί την ταχεία επέκταση της διάθεσης και αφοµοίωσης της ευρυζωνικής τεχνολογίας. Στην ανακοίνωση για την ενδιάµεση επανεξέταση καθώς και στην ανακοίνωση Συνδέσεις υψηλών ταχυτήτων στην Ευρώπη επισηµάνθηκε ο πολύ υψηλός ρυθµός αύξησης των ευρυζωνικών συνδέσεων στην Ευρώπη, οι οποίες διπλασιάστηκαν κατά το 2003. Το θέµα της εδαφικής κάλυψης περιλαµβάνεται στις περισσότερες εθνικές ευρυζωνικές στρατηγικές. ροµολογήθηκαν και άλλες πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ, ιδίως η Πρωτοβουλία για την Ανάπτυξη. Η καθυστέρηση της ζήτησης επιβάλλει ενδελεχέστερη εξέταση των όρων ευρείας χρήσης των ευρυζωνικών συνδέσεων. Τούτο θα εξεταστεί µέσω µελετών που θα δροµολογήσει η Επιτροπή κατά τη διάρκεια του EL 8 EL
2004. Είναι ωστόσο σηµαντικό να αρθούν τα σηµεία συµφόρησης για την ανάπτυξη αγορών επιγραµµικού περιεχοµένου, λόγου χάρη µε εργασίες στα συστήµατα ψηφιακής διαχείρισης δικαιωµάτων (DRM) καθώς και µε τη δηµιουργία εµπιστοσύνης στο ηλ-επιχειρείν (τα θέµατα εξετάζονται στο κεφάλαιο 4). 2.1. Εθνικές ευρυζωνικές στρατηγικές Στο εαρινό Ευρωπαϊκό Συµβούλιο του 2003, τα 15 κράτη µέλη ανέλαβαν δέσµευση να θεσπίσουν εθνικές ευρυζωνικές στρατηγικές 7. Η Επιτροπή θα υποβάλει στο Συµβούλιο Τηλεπικοινωνιών συνοπτική παρουσίαση των εν λόγω δηλώσεων στρατηγικής. Ωστόσο, επί του παρόντος καλύπτονται µόνον τα 15 κράτη µέλη. Είναι απαραίτητη η επέκταση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση των 25 κρατών µελών, καθώς και η διατήρηση της δυναµικής µε τον προσδιορισµό καίριων πεδίων για την ανάληψη περαιτέρω δράσης. ράση 1: Τα νέα κράτη µέλη θα πρέπει να θεσπίσουν εθνικές ευρυζωνικές στρατηγικές έως το τέλος του 2004. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, η ανάπτυξη της ευρυζωνικής αγοράς και η ανταλλαγή εµπειριών επιβάλλουν επικαιροποίηση των εθνικών ευρυζωνικών στρατηγικών. Τα κράτη µέλη θα πρέπει, έως το τέλος του 2005, να έχουν ολοκληρώσει σφαιρική επικαιροποίηση. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την πρόοδο υλοποίησης των εθνικών στρατηγικών και θα προβεί σε ανασκόπηση της προόδου και των εξελίξεων κατά το πρώτο εξάµηνο του 2006, ως µέρος της αξιολόγησης του eeurope 2005. 2.2. Η Πρωτοβουλία για την Ανάπτυξη και το φόρουµ για το ψηφιακό χάσµα Μεταξύ των κύριων στόχων του σχεδίου δράσης eeurope 2005 ορίζεται η ευρεία διάθεση και χρήση ευρυζωνικών επικοινωνιών. Οι επενδύσεις στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες πρέπει να κατευθύνονται κατά κύριο λόγο από τη βιοµηχανία, οι δηµόσιες αρχές µπορούν όµως να έχουν ρόλο, ιδίως σε αποµακρυσµένες, αγροτικές ή µειονεκτούσες περιοχές, όπου η ζήτηση ενδέχεται να είναι ανεπαρκής για την προσέλκυση εµπορικών επενδύσεων. Όπου οι ιδιωτικές επενδύσεις για υποδοµή πληροφοριών σε λιγότερο ευνοηµένες περιοχές καθυστερούν εξαιτίας φόβων ανεπαρκούς κερδοφορίας, υπάρχει κίνδυνος να µην καλυφθούν οι στόχοι του eeurope για την ανάπτυξη «κοινωνίας της πληροφορίας για όλους». Για το σκοπό αυτό έχουν αναληφθεί επιµέρους δράσεις, που συναρτώνται µε τη χρήση των ιαρθρωτικών Ταµείων της Ένωσης για την αντιµετώπισης της ελλιπούς ζήτησης σε αγροτικές και αποµακρυσµένες περιφέρειες και οικονοµικά µειονεκτούσες αστικές περιοχές. Έχουν εκδοθεί αναθεωρηµένες κατευθύνσεις σχετικά µε τα κριτήρια και τους τρόπους εφαρµογής για τα ιαρθρωτικά Ταµεία όσον αφορά την υποστήριξη ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ώστε να συµβιβάζονται µε τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις 8. Η ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για την Ανάπτυξη 9, που υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο το εκέµβριο του 2003, υπογραµµίζει την ευκαιρία χρησιµοποίησης δηµοσιονοµικών µέσων, συµπεριλαµβανοµένων των ιαρθρωτικών Ταµείων, για την εξασφάλιση ευρείας διάθεσης ευρυζωνικών συνδέσεων όπως ήδη προτείνεται στο σχέδιο δράσης eeurope 2005 10. Για περαιτέρω προώθηση, νέα «έργα ταχείας 7 8 9 10 Συνδέσεις υψηλών ταχυτήτων στην Ευρώπη: εθνικές ευρυζωνικές στρατηγικές COM(2004) 369. SEC(2003) 895. http://europa.eu.int/comm/regional_policy/sources/docoffic/working/doc/telecom_en.pdf COM(2003) 690 τελικό. Βλέπε COM(2003) 65 Προς µία οικονοµία της γνώσης και COM(2003) 690 Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για την Ανάπτυξη. EL 9 EL
εκκίνησης» που εστιάζουν στο ψηφιακό χάσµα θα επιταχύνουν την ευρυζωνική πρόσβαση σε υποεξυπηρετούµενες περιοχές χρησιµοποιώντας τεχνολογικά ουδέτερες µεθόδους. Η παρέµβαση του δηµοσίου ενδέχεται να συµπληρώνει τις εµπορικές επενδύσεις, δεν θα πρέπει όµως να προκαταλαµβάνει την ιδιωτική πρωτοβουλία ούτε να στρεβλώνει τον ανταγωνισµό, βασιζόµενη πάντοτε σε τεχνολογικά ουδέτερη µέθοδο. Το πρόσφατα εγκεκριµένο Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής για τη διαστηµική πολιτική και η ανακοίνωση "Συνδέσεις υψηλών ταχυτήτων στην Ευρώπη" 11 ανακοίνωσαν τη συγκρότηση φόρουµ για το ψηφιακό χάσµα, που θα δροµολογηθεί τον Ιούνιο του 2004. εν πρόκειται να αποτελέσει νέα οντότητα, αλλά ένα επιγραµµικό βήµα συζητήσεων όπου θα συγκεντρώνονται εισροές από υφιστάµενες επιτροπές και οµάδες υπό το συντονισµό της συµβουλευτικής οµάδας eeurope 12, που θα συγκεντρώνει όλους τους ενδιαφερόµενους στο πεδίο της κοινωνίας της πληροφορίας και θα αναλύει τρόπους γεφύρωσης της εδαφικής πτυχής του ψηφιακού χάσµατος. Οι εργασίες του φόρουµ θα επικεντρώνουν στις δυνατότητες επέκτασης εδαφικής κάλυψης της ευρυζωνικής υποδοµής στην ΕΕ, επεκτεινόµενη σε έως τώρα υποεξυπηρετούµενες περιοχές, συµβάλλοντας έτσι στη γεφύρωση του ψηφιακού χάσµατος. Το φόρουµ θα έχει τρεις στόχους: Πρώτον, θα αναλύει τους κύριους παράγοντες που καθορίζουν το ευρυζωνικό ψηφιακό χάσµα και θα διατυπώνει πρακτικές συστάσεις προς την κατεύθυνση µείωσης του χάσµατος. εύτερον, θα εξετάζει εναλλακτικές τεχνολογικές δυνατότητες, µε ιδιαίτερη προσοχή στην πρόσβαση µέσω διαφορετικών µέσων ευρυζωνικής µετάδοσης. Τρίτον, θα παρακολουθεί τα ευρυζωνικά έργα ταχείας εκκίνησης στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας ανάπτυξης και της ανταλλαγής ορθής πρακτικής. ράση 2: Κατά τη διάρκεια του 2004 η Επιτροπή θα συγκροτήσει το φόρουµ για το ψηφιακό χάσµα και θα υποβάλει τα πρώτα αποτελέσµατα έως τα µέσα Σεπτεµβρίου 2004. Το σχέδιο έκθεσης του φόρουµ θα τεθεί σε ευρεία δηµόσια συζήτηση τον Ιούλιο του 2004 και θα αποτελέσει εισροή για την έκθεση της Επιτροπής σχετικά µε την πρωτοβουλία για την ανάπτυξη, την άνοιξη του 2005. 2.3. IPv6 Στα συµπεράσµατα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της Βαρκελώνης 13 υπογραµµίστηκε η «Ασφάλεια δικτύων και το πρωτόκολλο IPv6 του Ίντερνετ» ως ένα από τα πεδία όπου οι υπουργοί θα έπρεπε να εστιάσουν τις προσπάθειές τους. Το νέο πρωτόκολλο του Ίντερνετ (IPv6) µαζί µε τις ευρυζωνικές επικοινωνίες αποτελούν βασική τεχνολογία ευρείας διάδοσης της eeurope και της κοινωνίας της πληροφορίας. Η παροχή ευρυζωνικών συνδέσεων χωρίς τα εγγενή οφέλη του IPv6 θα περιόριζε δραστικά το φάσµα καινοτόµων υπηρεσιών και εφαρµογών που αποτελούν προαπαιτούµενο για την προηγµένη κοινωνία της πληροφορίας. Ορισµένα κράτη µέλη έχουν ήδη δηµιουργήσει εθνικές επιχειρησιακές οµάδες IPv6 που αποβλέπουν στη διευκόλυνση της αφοµοίωσης της νέας έκδοσης του πρωτοκόλλου του Ίντερνετ και έχουν αναπτύξει εθνικά σχέδια όπου περιλαµβάνεται η συµµόρφωση µε το IPv6 στους δηµόσιους διαγωνισµούς. 11 12 13 Το διάστηµα: νέοι ευρωπαϊκοί ορίζοντες για µια διευρυνόµενη Ένωση Σχέδιο δράσης για εφαρµογή της ευρωπαϊκής διαστηµικής πολιτικής, COM(2003) 673 και Συνδέσεις υψηλών ταχυτήτων στην Ευρώπη: πρόσφατες εξελίξεις στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών COM(2004) 61. Συµβουλευτική οµάδα eeurope είναι η νέα ονοµασία της ιευθύνουσας οµάδας eeurope που αναφέρεται στην απόφαση MODINIS αριθ. 2256/2003/ΕΚ. http://register.consilium.eu.int/pdf/en/02/st07/07172en2.pdf. EL 10 EL
ράση 3: Κατά τη διάρκεια του 2004 η Επιτροπή θα εξετάσει την επιτευχθείσα πρόοδο όσον αφορά την αφοµοίωση του IPv6 στην Ευρώπη και, έως το τέλος του έτους, θα καταρτίσει έκθεση, όπως προβλέπεται στην ανακοίνωση για τη νέα γενιά του Ίντερνετ 14, που εγκρίθηκε το Φεβρουάριο του 2002. 3. ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΙΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Το σχέδιο δράσης eeurope 2005 υπογραµµίζει ιδιαίτερα τη σηµασία που έχει η τόνωση της αφοµοίωσης επιγραµµικών δηµόσιων υπηρεσιών στα πεδία της ηλε-διακυβέρνησης, της ηλυγείας και της ηλε-µάθησης. Και τούτο για τρεις τουλάχιστον λόγους: πρώτον, το δυναµικό των ΤΠΕ για συµβολή στην αποδοτική διανοµή δηµόσιων υπηρεσιών είναι τεράστιο, επειδή εκπροσωπούν πολύ µεγάλο τµήµα της ευρωπαϊκής οικονοµικής δραστηριότητας, µεγάλο αριθµό θέσεων εργασίας και σηµαντική αγοραστική αξία. Στο σχέδιο δράσης eeurope αναγνωρίζεται ότι το σηµαντικό βάρος των δηµόσιων υπηρεσιών µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως καταλύτης της προόδου προς την κατεύθυνση της οικονοµίας της γνώσης. εύτερον, η αφοµοίωση των ΤΠΕ µπορεί να προωθήσει αποδοτικότερη και αποτελεσµατική διανοµή υπηρεσιών στους ευρωπαίους πολίτες. Π.χ., στην πρόσφατη ανασκόπηση απόδοσης της κυβέρνησης του ΗΒ εκτιµάται ότι οι δαπάνες της δηµόσιας διοίκησης θα µπορούσαν να περιοριστούν σηµαντικά µε τη βοήθεια µεγαλύτερης χρήσης ΤΠΕ. Οι ΤΠΕ µπορούν να αυξήσουν ιδιαίτερα την οικονοµική απόδοση του δηµόσιου τοµέα ώστε να ανταποκριθεί καλύτερα στις σχετικές πιέσεις. Τρίτον, οι υπηρεσίες αυτές βρίσκονται σε µεγάλο βαθµό υπό την άµεση επιρροή των υπεύθυνων για τη χάραξη πολιτικής. Πράγµατι, το σχέδιο δράσης παραχωρεί προτεραιότητα στα πεδία αυτά εξαιτίας της άµεσης επιρροής των υπεύθυνων στο ρυθµό καινοτοµίας στις υπηρεσίες. Στην ανακοίνωση για την ενδιάµεση επανεξέταση του eeurope εντοπίστηκε σηµαντική πρόοδος στην ανάπτυξη και εγκατάσταση επιγραµµικών δηµόσιων υπηρεσιών. ιατυπώνονται, ωστόσο, ανησυχίες ότι η ζήτηση για τις επιγραµµικές αυτές υπηρεσίες υπολείπεται της διάθεσής τους και ότι τα δυνητικά κέρδη στην απόδοση από εφαρµογές ΤΠΕ δεν έχουν καταδειχθεί ευρύτερα. Οι προτεινόµενες στο κεφάλαιο αυτό δράσεις προβλέπουν βήµατα προς την κατεύθυνση µεγαλύτερης απόδοσης και ευρύτερης αφοµοίωσης επιγραµµικών δηµόσιων υπηρεσιών στα κύρια πεδία της ηλε-διακυβέρνησης, της ηλ-υγείας και της ηλε-µάθησης. Καταβάλλονται ήδη σηµαντικές προσπάθειες σε επίπεδο ΕΕ για την ανάπτυξη επιγραµµικών δηµόσιων υπηρεσιών. Το πρόγραµµα ΤΚΠ/IST διαθέτει µείζονες ερευνητικές δραστηριότητες σε καθένα από τα πεδία (ηλε-διακυβέρνηση, ηλ-υγεία και ηλε-µάθηση). Το eten είναι το πρόγραµµα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας που προβλέπεται για να συµβάλει στην εγκατάσταση υπηρεσιών που βασίζονται σε τηλεπικοινωνιακά δίκτυα (ηλ-υπηρεσιών) διευρωπαϊκής διάστασης 15. Ενώ η αποστολή του προγράµµατος IDA (ανταλλαγή δεδοµένων µεταξύ δηµοσίων υπηρεσιών) είναι ο συντονισµός της καθιέρωσης πανευρωπαϊκών τηλεµατικών δικτύων µεταξύ δηµοσίων διοικήσεων, οι δράσεις ηλε-διακυβέρνησης υποστηρίζονται από κοινό πλαίσιο πολιτικής, την ανακοίνωση για την ηλε-διακυβέρνηση και τους στόχους του σχεδίου δράσης για το 2005. Περιλαµβάνονται οι εργασίες IDA για την ανάπτυξη µέτρων διαλειτουργικότητας, προς χρήση τοµεακών δικτύων, µε ισχυρό 14 15 COM(2002) 96 τελικό. Βλέπε απόφαση αριθ. 1376/2002/ΕΚ, της 12 ης Ιουλίου 2002 & αριθ. 1336/97/ΕΚ, της 17 ης Ιουνίου 1997, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε σύνολο προσανατολισµών για τα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τοµέα των τηλεπικοινωνιών. EL 11 EL
προσανατολισµό προς πανευρωπαϊκές υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης για πολίτες και επιχειρήσεις 16. Οι προσπάθειες αυτές εντάσσονται ήδη στο πλαίσιο eeurope, π.χ. στο σχέδιο δράσης 2005 ορίστηκε στόχος ότι, έως το τέλος του 2003, θα είχε καθιερωθεί πλαίσιο διαλειτουργικότητας για πανευρωπαϊκές υπηρεσίες. Τον Ιανουάριο του 2004 η Επιτροπή κάλυψε τον στόχο αυτό δηµοσιεύοντας έγγραφο διαβούλευσης σχετικά µε ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας 17. Μέσω των υπουργικών διασκέψεων, το 2001 και 2003, ενισχύθηκε η προώθηση και αναλήφθηκε πολιτική δέσµευση όσον αφορά την ηλε-διακυβέρνηση. Παρόλες αυτές τις προσπάθειες, οι εφαρµογές ΤΚΠ δεν εξελίσσονται οµαλά, από την πιλοτική φάση στην ευρύτερη εγκατάσταση, ώστε να παρέχεται η σηµαντικότατη αύξηση δυναµικού στην ποιότητα και την απόδοση των δηµόσιων υπηρεσιών. Όπως συγκεκριµένα προέκυψε από απαντήσεις στη διαδικασία διαβούλευσης για την ενδιάµεση επανεξέταση, διαπιστώθηκε ανάγκη να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες σε θέµατα διαλειτουργικότητας και εγκατάστασης πανευρωπαϊκών υπηρεσιών. Ως προς τη διαλειτουργικότητα στην ηλε-διακυβέρνηση, τα κράτη µέλη προσδιόρισαν διάφορα θέµατα ιδιαίτερης σηµασίας µεταξύ των αναφερόµενων παραδειγµάτων συγκαταλέγονται κοινά µέσα ταυτοποίησης πολιτών, ηλεκτρονικός έλεγχος ταυτότητας και λεξιλόγια δεδοµένων. Στην ηλ-υγεία υπάρχει ανάγκη δηµιουργίας πανευρωπαϊκής διαλειτουργικότητας που να εγγυάται την επικεντρωµένη στον πολίτη συνέχεια της ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης και της κινητικότητας των ασθενών. Στην ηλε-µάθηση, η απουσία διαλειτουργικότητας θεωρείται ότι επιβραδύνει την εφαρµογή των ερευνητικών αποτελεσµάτων σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, ως φραγµός στη δηµιουργία σφύζουσας αγοράς περιεχοµένου και ως παράγοντας που αποτρέπει τους χρήστες να δηµιουργούν και να συµµερίζονται δικό τους περιεχόµενο. Στην ανακοίνωση για την ενδιάµεση επανεξέταση του eeurope 2005 σηµειώθηκε επίσης ότι οι δηµόσιες ηλ-υπηρεσίες, όπως η ηλ-υγεία και η ηλε-µάθηση, έχουν εθνική και περιφερειακή εστίαση και θα πρέπει να αναπτύξουν πανευρωπαϊκή διάσταση. Υποστηρίζοντας το στόχο αυτό πραγµατοποιήθηκε ένα µεγάλο βήµα προόδου µε την πρόσφατη έγκριση του προγράµµατος IDABC (πρόγραµµα διαλειτουργικής διανοµής πανευρωπαϊκών υπηρεσιών ηλε-διακυβέρνησης σε δηµόσιες υπηρεσίες, επιχειρήσεις και πολίτες) από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο. Συµβαδίζοντας µε τα µέσα υλοποίησης του σχεδίου δράσης eeurope (δηλ. κοινός καθορισµός στόχων, συγκριτική αξιολόγηση και ανταλλαγή ορθής πρακτικής), οι προτεινόµενες εδώ δράσεις υπογραµµίζουν τη σηµασία της διαλειτουργικότητας και των πανευρωπαϊκών υπηρεσιών, καθώς και την ανταλλαγή ορθής πρακτικής, ιδίως την καλύτερα διαρθρωµένη ανταλλαγή βέλτιστης πρακτικής και την µεταδοσιµότητα διδαγµάτων στο πεδίο της ηλεδιακυβέρνησης, συστηµατική αξιολόγηση διδαγµάτων προηγουµένων πρωτοβουλιών και αυξηµένες προσπάθειες ανταλλαγής ανάλογων εµπειριών υπό µορφή πλαισίων ορθής πρακτικής. Μετά τη δροµολόγηση του eeurope 2005 σηµειώθηκε η έναρξη σειράς σηµαντικών δράσεων για την αύξηση της διαλειτουργικότητας και της ανταλλαγής ορθής πρακτικής σε ηλεκτρονικές δηµόσιες υπηρεσίες. Λόγου χάρη, στην ηλε-διακυβέρνηση, εκτός του πλαισίου 16 17 Για το τρέχον πρόγραµµα IDA, βλέπε την απόφαση για κατευθυντήριες γραµµές, αριθ. 1719/1999/ΕΚ και την απόφαση για διαλειτουργικότητα (αριθ. 1720/1999/ΕΚ), όπως τροποποιήθηκαν αντίστοιχα, στις 21 Οκτωβρίου 2002 στην απόφαση αριθ. 2046/2002/ΕΚ & αριθ. 2045/2002/ΕΚ. http://europa.eu.int/ispo/ida/export/files/en/1674.pdf EL 12 EL
διαλειτουργικότητας, καθιερώθηκε το 2004 πλαίσιο ορθής πρακτικής σε συνέχεια των υπουργικών συµπερασµάτων της διάσκεψης για την ηλε-διακυβέρνηση που πραγµατοποιήθηκε στο Como τον Ιούλιο του 2003, καθώς και της ανακοίνωσης για την ηλεδιακυβέρνηση 18. Στην ηλε-µάθηση, το πρόγραµµα elearning 19 που δροµολογήθηκε πρόσφατα, ενισχύει τις κοινοτικές προσπάθειες για υποστήριξη της ανταλλαγής εµπειριών και ορθής πρακτικής σε ευρωπαϊκή κλίµακα. Η πρώτη προτεινόµενη δράση στοχεύει στην επίτευξη ευρύτερης εγκατάστασης και στα τρία πεδία της ηλε-διακυβέρνησης, της ηλ-υγείας και της ηλε-µάθησης (και κατά το δυνατόν ευρύτερα, ώστε, π.χ. να περιλάβει το θέµα της ηλ-ένταξης). Ο στόχος είναι εν προκειµένω να καθοριστεί το πλαίσιο για αποτελεσµατικότερη ανάπτυξη διευρωπαϊκών επιγραµµικών υπηρεσιών µε την καθιέρωση διαδικασίας εντοπισµού προτεραιοτήτων δράσης και ιδίως της τροφοδότησης των αποτελεσµάτων για την καταλληλότερη συνέχιση του ισχύοντος προγράµµατος eten. ράση 4: Προσδιορισµός, έως το τέλος του 2005, λεπτοµερούς καταλόγου προτεραιοτήτων για ευρεία εγκατάσταση λύσεων ΤΠΕ για τη διανοµή δηµόσιων υπηρεσιών στην Ευρώπη. Η δράση θα εκτελεστεί σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση θα δροµολογηθεί το 2004 µε τον καθορισµό προτεραιοτήτων σε πεδία δράσης όπου ολοκληρωµένα έργα έρευνας και ανάπτυξης και άλλες προηγµένες εργασίες θα µπορούσαν να υποστηρίξουν καινοτοµίες σε δηµόσιες υπηρεσίες στην Ευρώπη. Η δεύτερη φάση, που θα πραγµατοποιηθεί στη διάρκεια του 2005, θα περιλάβει τη λεπτοµερέστερη διερεύνηση των προτεραιοτήτων και των προτάσεων εφαρµογής µέσα από οµάδες εργασίας αποτελούµενες από περισσότερους ενδιαφερόµενους. Μεταξύ άλλων στόχων θα επιδιωχθούν εισροές στο πρόγραµµα εργασιών του προγράµµατος που ενδεχοµένως διαδεχθεί το πρόγραµµα eten. Θα υπογραµµιστεί η ανάληψη δέσµευσης όσον αφορά κοινές πλατφόρµες ή/και πρότυπα για την εγκατάσταση ηλ-υπηρεσιών, σε εθελοντική και πολυµερή βάση. Ωστόσο, παρά τις κοινές προκλήσεις για την επίτευξη διαλειτουργικότητας και τη µετάδοση της εµπειρίας, σε καθένα από τα κύρια πεδία των δηµοσίων υπηρεσιών διακυβεύονται διαφορετικά θέµατα. Κατά συνέπεια προτείνεται µια σειρά περισσότερο εστιασµένων δράσεων για την αντιµετώπιση του θέµατος αυτού σε κάθε τοµέα της δηµόσιας υπηρεσίας που καλύπτεται από το σχέδιο δράσης eeurope. 3.1. ηλε-διακυβέρνηση Το 2004 δροµολογήθηκε πλαίσιο ορθής πρακτικής για ηλε-διακυβέρνηση. Με την πρωτοβουλία αυτή υλοποιείται η ανακοίνωση για την ηλε-διακυβέρνηση και τα συµπεράσµατα του Συµβουλίου Τηλεπικοινωνιών του Νοεµβρίου 2003: και στα δύο, η συνέχεια και η σφαιρική προσέγγιση προσδιορίζονται ως καίριοι παράγοντες κατά τη διαδικασία ανταλλαγής ορθής πρακτικής. Για την ανάπτυξη ορθής πρακτικής στην ηλεδιακυβέρνηση απαιτείται συνεχής και αποτελεσµατική συνεργασία µεταξύ των διάφορων δηµόσιων αρχών στα κράτη µέλη, στα ευρωπαϊκά όργανα και στον ιδιωτικό τοµέα. 18 19 Ο ρόλος της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για το µέλλον της Ευρώπης COM(2003) 567. Απόφαση αριθ. 2318/2003/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 5 ης εκεµβρίου 2003, για τη θέσπιση του προγράµµατος elearning. EL 13 EL
ράση 5: Πλήρης επιχειρησιακή λειτουργία του πλαισίου ορθής πρακτικής για ηλεδιακυβέρνηση έως τα µέσα του 2005, µέσα από: ιευκόλυνση της ανταλλαγής ορθής πρακτικής και της διδαχής από εµπειρίες σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Εξασφάλιση συνέχειας σε ανταλλαγές ορθής πρακτικής. Αντιµετώπιση κρίσιµων θεµάτων που παρεµποδίζουν τη µεταφορά καλών εµπειριών, όπως οι νοµικές πτυχές της διαδικασίας περαιτέρω χρήσης επιτυχών εξελίξεων, η ιδιοκτησία των συστηµάτων και η σχέση τους µε τις ακολουθητέες διαδικασίες δηµόσιων διαγωνισµών, και διαδικασίες σύναψης εταιρικής συνεργασίας δηµοσίου/ιδιωτών 20. 3.2. ηλ-υγεία Η Επιτροπή ενέκρινε πρόσφατα σχέδιο δράσης στο πεδίο της ηλ-υγείας και ένας από τους κύριους στόχους του είναι η προαγωγή της κοινοποίησης/ανταλλαγής περιπτώσεων βέλτιστης πρακτικής και η µέτρηση της προόδου 21. Τα κράτη µέλη εκδήλωσαν την ανάγκη ανάπτυξης προτύπων που αφορούν τη διαλειτουργικότητα διάφορων συστηµάτων και υπηρεσιών και τη διερεύνηση του πιθανού ρόλου εφαρµογών ανοιχτής πηγής για την επίτευξη του εν λόγω στόχου. Πολλές φορές έχουν προχωρήσει στη διαπίστευση συστηµάτων ηλ-υγείας που καθίστανται υπόδειγµα για άλλες περιφέρειες, όπως αυτά του Ηνωµένου Βασιλείου και του Βελγίου. Άλλο ένα παράδειγµα δοκιµής συµµόρφωσης και διαπίστευσης είναι οι κατευθυντήριες γραµµές διαλειτουργικότητας του IHE (ολοκλήρωση των υπηρεσιών υγείας στην Ευρώπη). Πρέπει να σηµειωθεί ότι η ανάπτυξη υποδοµής ΤΠΕ για συλλογή δεδοµένων σχετικά µε την κινητικότητα ασθενών και ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και µε τη σύνδεση κέντρων αναφοράς θα συµβάλει στον περαιτέρω προβληµατισµό σχετικά µε θέµατα κινητικότητας των ασθενών. ράση 6: Έως το τέλος του 2005, κατάρτιση καταλόγου περιπτώσεων βέλτιστης πρακτικής όσον αφορά διαλειτουργικότητα στην ηλ-υγεία. Η εν λόγω δράση βασίζεται στη δέσµευση που ανέλαβε κάθε κράτος µέλος ότι, έως το τέλος του 2005, θα έχει αναπτύξει εθνικό ή περιφερειακό χρονοδιάγραµµα για την ηλ-υγεία, εστιάζοντας στην εγκατάσταση, τον καθορισµό στόχων για τη διαλειτουργικότητα και τη χρήση ηλεκτρονικών ιατρικών φακέλων, καθώς και σε θέµατα όπως η επιστροφή δαπανών για υπηρεσίες ηλ-υγείας. Η εν λόγω δράση θα αποτελέσει τη βάση για τη συµφωνία σε χαρακτηριστικά και πρότυπα πέρα από τα υφιστάµενα, για τον καθορισµό προϊόντων και υπηρεσιών καλής ποιότητας. 3.3. ηλε-µάθηση Στην ενδιάµεση έκθεση Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010, που πρόσφατα ενέκρινε το Συµβούλιο, επιβεβαιώνεται ότι πρέπει να επιταχυνθεί ο ρυθµός των µεταρρυθµίσεων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ευρώπη ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που ορίστηκαν στη Λισαβόνα 22. Συγκεκριµένα, υπογραµµίζεται η ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας στην Ευρώπη και ενδυνάµωσης της οργάνωσης των συστηµάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης 20 21 22 Σηµειώνεται ότι η Επιτροπή καταρτίζει Πράσινο Βιβλίο σχετικά µε εταιρικές συνεργασίες δηµοσίουιδιωτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. ηλ-υγεία βελτίωση των υπηρεσιών υγείας για τους πολίτες της Ευρώπης: σχέδιο δράσης για έναν Ευρωπαϊκό Χώρο ηλ-υγείας COM(2004) 356. http://europa.eu.int/comm/education/policies/2010/et_2010_en.html. EL 14 EL
γύρω από θέµατα ποιότητας, πρόσβασης και ανοίγµατος στον ευρύτερο κόσµο. Για να επιτευχθούν αυτά θα πρέπει η έρευνα να συνεργάζεται στενά µε την εκπαίδευση και την κατάρτιση, ενώ πρέπει να αναπτυχθούν νέες υπηρεσίες, µε µεθόδους επικεντρωµένες στο µαθητή και µε στέρεες παιδαγωγικές βάσεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ένταξη των ΤΠΕ στη διά βίου µάθηση απαιτεί θεµελιώδεις αλλαγές του τρόπου υποστήριξης της µάθησης, και οργανωτικές αλλαγές στα εµπλεκόµενα ιδρύµατα. Τούτο µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε επιτυχία και διάρκεια µόνο µε εταιρικές συνεργασίες µεταξύ των διάφορων ενδιαφεροµένων, συµπεριλαµβανοµένων διδασκόντων, εκπαιδευτών, εκπαιδευτικών αρχών, Υπουργείων Παιδείας και Εργασίας, µαθητών, απασχολούµενων, συνδικαλιστικών ενώσεων και φορέων του ιδιωτικού τοµέα. ράση 7: Καθιέρωση, έως το τέλος του 2005, χρονοδιαγράµµατος και χάρτη πορείας δραστηριοτήτων για την υποστήριξη στενότερης συνεργασίας µεταξύ των ενδιαφερόµενων στην εκπαίδευση, την κατάρτιση, την έρευνα, τη βιοµηχανία και το δηµόσιο τοµέα, για περαιτέρω εγκατάσταση υπηρεσιών διά βίου µάθησης που βασίζονται στην ηλ-µάθηση. Με την εν λόγω δράση θα εγκατασταθούν δραστηριότητες για την ενίσχυση της συνεργασίας µεταξύ των διάφορων οµάδων ενδιαφεροµένων και θα καθοριστούν στόχοι για την περαιτέρω εγκατάσταση διά βίου ηλ-µάθησης. Προτείνεται η δροµολόγηση της δραστηριότητας αυτής µέσα από µια µεγάλη διάσκεψη που θα πραγµατοποιηθεί κατά το πρώτο εξάµηνο του 2005. 4. ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΗΛ-ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ Το πρόγραµµα δράσης eeurope υπήρξε δραστήριο για την εξασφάλιση κατάλληλου περιβάλλοντος για το ηλ-επιχειρείν, εστιάζοντας ιδιαίτερα στη διαλειτουργικότητα και την τυποποίηση, την άρση των νοµικών εµποδίων για τη χρήση του ηλ-επιχειρείν και τη διευκόλυνση της αφοµοίωσης του ηλ-επιχειρείν από µικροµεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Οι εν λόγω δραστηριότητες ενισχύονται περαιτέρω, µε βάση την έως τώρα επιτευχθείσα πρόοδο. Με την εµφάνιση όµως νέων υπηρεσιών και εφαρµογών, η αντιµετώπιση της έλλειψης εµπιστοσύνης στη χρήση επιγραµµικών υπηρεσιών καθίσταται, διαρκώς περισσότερο, προαπαιτούµενο για την καινοτοµία στο ηλ-επιχειρείν και την πλήρη εγκατάσταση ηλυπηρεσιών. Η προτεραιότητα σε θέµατα ασφάλειας αναδεικνύεται εποµένως σε πρωτεύον ζήτηµα όσον αφορά το ηλ-επιχειρείν πρόσφατο παράδειγµα είναι οι συστάσεις που περιλαµβάνονται στην ανακοίνωση για τις ανεπίκλητες εµπορικές επικοινωνίες/µηνύµατα 23. Παροµοίως, οι προτάσεις της Επιτροπής σχετικά µε οδηγία πλαίσιο για τις αθέµιτες εµπορικές πρακτικές 24, καθώς και ο κανονισµός για την επιβολή της συνεργασίας 25, στοχεύουν µεταξύ άλλων στην αύξηση της εµπιστοσύνης των καταναλωτών στην αγορά, παρέχοντας µεγαλύτερη διαφάνεια και αποτελεσµατικότητα στη διασυνοριακή επιβολή κανόνων προστασίας των καταναλωτών. Εκτός από τις δραστηριότητες αυτές, και συµβαδίζοντας µε τα συµπεράσµατα της ενδιάµεσης επανεξέτασης του σχεδίου δράσης eeurope, προτείνονται τρεις νέες δράσεις που αναµένεται ότι θα βελτιώσουν το περιβάλλον του ηλ-επιχειρείν. Η πρώτη αποβλέπει σε πλήρη εφαρµογή των µέτρων της οδηγίας για τις ηλ-υπογραφές. Η δεύτερη στοχεύει στην αύξηση της εµπιστοσύνης των καταναλωτών στο ηλ-επιχειρείν µέσω της εφαρµογής ασφαλών και αποτελεσµατικών κινητών συστηµάτων πληρωµών. Η τρίτη αφορά το θέµα της διαχείρισης 23 24 25 Ανακοίνωση σχετικά µε τις ανεπίκλητες εµπορικές επικοινωνίες/µηνύµατα ή spam, COM(2004) 28. COM(2003) 356 τελικό. COM(2003) 443 τελικό. EL 15 EL
ψηφιακών δικαιωµάτων, που έχει εντοπιστεί ως ένας από τους καθοριστικής σηµασίας όρους για την ανάδειξη ανθηρών αγορών επιγραµµικού περιεχοµένου. Οι λοιπές δράσεις που προτείνονται στο παρόν κεφάλαιο εµπίπτουν στην κατηγορία της αύξησης της ευαισθητοποίησης και της ανταλλαγής ορθής πρακτικής. Η ευρύτερη υιοθέτηση του ηλ-επιχειρείν έχει να αντιµετωπίσει τις ίδιες προκλήσεις όπως και οι επιγραµµικές δηµόσιες υπηρεσίες, προβλήµατα διαλειτουργικότητας, έλλειψη κοινών προτύπων και ανάγκη αποτελεσµατικότερης ανταλλαγής εµπειριών. Η πρόοδος στο πεδίο αυτό παραµένει αργή εξαιτίας του µεγάλου αριθµού των εµπλεκόµενων φορέων και του σύνθετου χαρακτήρα των επίµαχων ζητηµάτων. Η Επιτροπή προτείνει να υποστηριχθεί η εν λόγω διαδικασία παρέχοντας πλατφόρµες συνάντησης των κυρίων συντελεστών και συµφωνίας τους σε στόχους και ορόσηµα για την επίτευξη προόδου. 4.1. ηλ-υπογραφές Το σύνολο των κρατών µελών έχει πλέον εφαρµόσει τις γενικές αρχές της οδηγίας για τις ηλυπογραφές. Παραµένει, ωστόσο, σειρά θεµάτων σχετικά µε τις νοµικές και αγοραίες πτυχές της εφαρµογής της οδηγίας. Πρώτον, δεν υφίσταται επί του παρόντος ζήτηση στην αγορά για πιστοποιητικά προσόντων και συναφείς υπηρεσίες. εύτερον, η οδηγία απαιτεί µεγαλύτερο βαθµό διαλειτουργικότητας ηλ-υπογραφών, απαραίτητο για την επίτευξη της ευρύτερης χρήσης ηλεκτρονικών υπογραφών και συναφών υπηρεσιών. ράση 8: Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση όπου θα αναλύονται η λειτουργία και τα αποτελέσµατα της οδηγίας για τις ηλ-υπογραφές, µε σκοπό περαιτέρω προώθησης των ηλυπογραφών. Οι διαδικασίες προώθησης δεν θα εστιάζουν µόνο στις ηλ-υπογραφές που βασίζονται σε πιστοποιητικά προσόντων, αλλά θα λαµβάνουν υπόψη και άλλες εφαρµογές καθώς και νέες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως οι τεχνολογίες κινητών επικοινωνιών. 4.2. ηλ-πληρωµές: µοντέλο για πληρωµές µέσω κινητών επικοινωνιών (κινητές πληρωµές) Η εµπιστοσύνη στις επιγραµµικές παραγγελίες και πληρωµές είναι ουσιαστικής σηµασίας για την τόνωση του ηλ-επιχειρείν και του κινητού εµπορίου 26. Όπως σηµειώνεται στην ενδιάµεση επανεξέταση, απαιτείται η καταβολή ιδιαίτερων προσπαθειών για την καθιέρωση αποτελεσµατικών διαδικασιών για µικροπληρωµές και για την αντιµετώπιση θεµάτων πολιτικής που αναφέρονται στις κινητές πληρωµές. Η δράση αυτή εστιάζει σε υπηρεσίες πληρωµών για κινητά τηλέφωνα και συσκευές κινητών επικοινωνιών. Οι κινητές πληρωµές διαθέτουν το δυναµικό να καταστούν σηµαντικό τµήµα της αγοράς λιανικών πληρωµών, κατά συνέπεια συµβάλλουν στην αποτελεσµατικότητα του ευρωπαϊκού ενιαίου χώρου πληρωµών. Αποτελούν επίσης προαπαιτούµενο για την ανάπτυξη επιτυχηµένης αγοράς για προηγµένες κινητές υπηρεσίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, παρά τις υψηλές προσδοκίες, κανένα σύστηµα κινητών πληρωµών δεν έχει µέχρι στιγµής εξασφαλίσει σηµαντική αποδοχή στην αγορά. Στο πλαίσιο αυτό υφίσταται αυξανόµενη δυσχέρεια για κάθε µεµονωµένη πρωτοβουλία να επιτύχει την κρίσιµη µάζα και να παραµείνει βιώσιµη µακροπρόθεσµα. Τούτο έχει ως αποτέλεσµα τον κατακερµατισµό προσπαθειών και καθυστερήσεις στην εµφάνιση του κινητού εµπορίου (σηµαντικού επιµέρους τµήµατος του ηλ-επιχειρείν). 26 Το κινητό εµπόριο και πληρωµές αναφέρονται σε εµπόριο και πληρωµές µέσω δικτύου κινητών επικοινωνιών. EL 16 EL
ράση 9: Έως το τέλος του 2005, οι κύριοι ενδιαφερόµενοι θα υιοθετήσουν ένα µοντέλο για κινητές πληρωµές. Στόχος του µοντέλου είναι να καθορίσει προτεραιότητες και να προσδιορίσει ένα πραγµατιστικό χρονοδιάγραµµα και χάρτη πορείας για διαλειτουργικές κινητές πληρωµές, λαµβάνοντας κατά το δυνατόν υπόψη υφιστάµενες πρωτοβουλίες, ιδίως εργασίες τυποποίησης που έχουν διεξαχθεί στο πεδίο από ευρωπαϊκούς οργανισµούς τυποποίησης. Για να είναι αποτελεσµατικό, θα πρέπει το µοντέλο να υποστηρίζεται από κρίσιµη µάζα συντελεστών της αγοράς, τόσο στον χρηµατοοικονοµικό όσο και στον τηλεπικοινωνιακό τοµέα. Επιπλέον, θα πρέπει να εξασφαλίζει την υποστήριξη των σχετικών δηµόσιων αρχών. 4.3. ιαχείριση ψηφιακών δικαιωµάτων Ένα από τα κύρια πλεονεκτήµατα της ευρυζωνικής τεχνολογίας είναι το δυναµικό της να προσφέρει στον τελικό χρήστη έναν συνεχή και αδιάκοπο ιστό ακουστικών, οπτικών και υπηρεσιών δεδοµένων. Ωστόσο, το µέλλον της διανοµής περιεχοµένου µέσω ευρυζωνικών δικτύων και κινητών εφαρµογών εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τους όρους υπό τους οποίους το πλούσιο αυτό περιεχόµενο µέσων µπορεί να δηµιουργηθεί, να διανεµηθεί και να πωληθεί στους τελικούς χρήστες. Η εµφάνιση των ευρυζωνικών δικτύων και η χωρητικότητά τους για µετάδοση µεγάλου όγκου πολυµεσικού περιεχοµένου µε υψηλή ταχύτητα υπογραµµίζει τη σηµασία που έχει η εξασφάλιση διαθέσιµου ψηφιακού περιεχόµενου υπό τους κατάλληλους όρους, που ανταποκρίνονται στα συµφέροντα όλων των ενδιαφεροµένων. Στο πλαίσιο αυτό οι τεχνολογίες διαχείρισης ψηφιακών δικαιωµάτων (DRM) διαθέτουν τη δυνατότητα να παράσχουν τα ενδεδειγµένα κίνητρα για την ανάπτυξη, ιδίως ασφαλές περιβάλλον για την εξασφάλιση της αµοιβής των κατόχων των δικαιωµάτων, πληρωµών για ηλε-περιεχόµενο καθώς και αποτροπή παράνοµης αντιγραφής. Τούτο θα ενθάρρυνε τους παραγωγούς περιεχοµένου να διαθέσουν το περιεχόµενό τους και θα παρακινούσε συνεπώς τους χρήστες να υιοθετήσουν την ευρυζωνική τεχνολογία. Η διάθεσιµότητα συστηµάτων και υπηρεσιών DRM αποτελεί καίρια συνιστώσα στη διανοµή ηλ-περιεχοµένου. Μέτρα τεχνολογικής προστασίας και συστήµατα DRM διατίθενται στην αγορά, ενώ δοκιµάζονται επιχειρηµατικά µοντέλα µε διάφορους βαθµούς επιτυχίας στην αγορά ιδίως για την επιγραµµική διανοµή µουσικής ή κινηµατογραφικών ταινιών. Το νοµικό πλαίσιο για τα µέτρα τεχνολογικής προστασίας και την DRM παρέχεται από την οδηγία για τα δικαιώµατα δηµιουργού (2001/29/EΚ). Η κατάσταση δεν µπορεί, ωστόσο, να χαρακτηριστεί ικανοποιητική. Οι εξελίξεις στην αγορά καθυστερούν λόγω έλλειψης συναίνεσης µεταξύ των ενδιαφεροµένων σχετικά µε την εφαρµογή DRM σε σχέση µε παράγοντες όπως η διαλειτουργικότητα και η τυποποίηση, οι επιφυλάξεις των καταναλωτών όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής, η ισορροπία µεταξύ αµοιβής για ιδιωτική χρήση και εφαρµογής µέτρων τεχνολογικής προστασίας ή DRM, ο αντίκτυπος από τη χρήση DRM σε εξαιρέσεις του δικαιώµατος δηµιουργού καθώς και η αποτελεσµατικότητα των DRM στον έλεγχο της πειρατείας. Αποβλέποντας στη διευκόλυνση οµαλής εισαγωγής συστηµάτων DRM, ένας διάλογος µε φάσµα ενδιαφεροµένων που εκπροσωπούν την αξιακή αλυσίδα θα µπορούσε να συµβάλει ώστε να υπάρξουν κατευθύνσεις για την περαιτέρω πρόοδο. Σε συνεργασία µε τις σχετικές υπηρεσίες της Επιτροπής συγκροτήθηκε οµάδα υψηλού επιπέδου για τη διαχείριση ψηφιακών δικαιωµάτων. EL 17 EL
ράση 10: Κατά τη διάρκεια του 2004 η οµάδα υψηλού επιπέδου για τη διαχείριση ψηφιακών δικαιωµάτων θα παράσχει εποπτεία των τεχνολογικών, οικονοµικών και νοµικών προκλήσεων για την DRM καθώς και συστάσεις στρατηγικού χαρακτήρα, ώστε τον διάλογο να ακολουθήσει η πράξη. 4.4. Προς ευρύτερη υιοθέτηση του ηλ-επιχειρείν Στο σχέδιο δράσης eeurope 2005 είχε οριστεί ο στόχος ότι, έως το τέλος του 2003, θα υπήρχαν διαλειτουργικές λύσεις του ιδιωτικού τοµέα για ηλεκτρονικές συναλλαγές, ασφάλεια, υπογραφές, αγορές και πληρωµές. Παρά τις σηµαντικές προσπάθειες που καταβλήθηκαν, ο στόχος αυτός δεν έχει ακόµα επιτευχθεί 27. Επιπλέον, στην ανακοίνωση για την ενδιάµεση επανεξέταση σηµειώνεται ότι η ανεπαρκής διαλειτουργικότητα παραµένει ένα από τα κύρια εµπόδια για την υιοθέτηση των νέων επιχειρηµατικών µοντέλων που θα µπορούσαν να βελτιώσουν την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα. Για το σκοπό αυτό βρίσκονται σε εξέλιξη ενέργειες περαιτέρω δραστηριοποίησης. Ιδίως το σχέδιο δράσης για την τυποποίηση eeurope υποστηρίζει τη δηµιουργία δυναµικού περιβάλλοντος ηλεπιχειρείν, το οποίο θα στηριχθεί σε εισροές από το ολοκληρωµένο έργο του 6 ου προγράµµατος πλαισίου έρευνας και ανάπτυξης και από ένα κέντρο επιχειρηµατικής διαλειτουργικότητας. Κατά τη διάρκεια του 2004 προγραµµατίζεται επίσης η διοργάνωση διάσκεψης για τη διαλειτουργικότητα. ράση 11: ηµιουργία των κατάλληλων συνθηκών ώστε, έως το τέλος του 2005, να τεθεί σε επιχειρησιακή λειτουργία το κέντρο επιχειρηµατικής διαλειτουργικότητας. Η ανεπαρκής διαλειτουργικότητα των επιχειρηµατικών εφαρµογών συνεχίζει να περιορίζει την υιοθέτηση και αφοµοίωση νέων µορφών συνεργασίας, όπου γίνεται κοινή χρήση επιχειρηµατικών διαδικασιών, πόρων, δεξιοτήτων και, τελικά, γνώσεων. Πολύ συχνά, αντί της έλλειψης προτύπων, η διαλειτουργικότητα παρεµποδίζεται από την πολύµορφη διάδοσή τους. Στο πλαίσιο αυτό δροµολογήθηκε ένα νέο ολοκληρωµένο έργο, στην προτεραιότητα ΤΚΠ του 6ου προγράµµατος πλαισίου, ως συµβολή στην υποστήριξη της διαλειτουργικότητας των επιχειρήσεων. Τα αποτελέσµατα θα διαδοθούν µέσω ενός κέντρου διαλειτουργικότητας επιχειρήσεων, το οποίο θα τεθεί σε επιχειρησιακή λειτουργία µόλις εγκριθεί το επιχειρηµατικό του σχέδιο από τις υπηρεσίες της Επιτροπής, τον Απρίλιο του 2005. Όλοι οι ενδιαφερόµενοι, συµπεριλαµβανοµένου του ιδιωτικού τοµέα και των κρατών µελών θα προσκληθούν να διαδραµατίσουν ενεργό ρόλο στις εργασίες του εν λόγω νέου κέντρου ώστε να προαχθεί ένα κοινό βήµα συζητήσεων για θέµατα διαλειτουργικότητας. Προτείνεται επίσης η αύξηση της συνάρθρωσης µεταξύ ηλ-επιχειρείν, καινοτοµίας και πολιτικών και πρωτοβουλιών επιχειρηµατικότητας µε τη στήριξη σε υφιστάµενα και επιτυχή φόρουµ, όπως το ευρωπαϊκό δίκτυο υποστήριξης του ηλ-επιχειρείν (ebsn). Ταυτόχρονα, παρέχεται στις ΜΜΕ αρωγή από ειδικευµένους συµβούλους για τον καθορισµό στρατηγικών ηλ-επιχειρείν µε σκοπό τη βελτιστοποίηση της χρήσης των ΤΠΕ, την προσαρµογή επιχειρηµατικών διαδικασιών και την υλοποίηση των απαραίτητων οργανωτικών αλλαγών. Με τη σύγκλιση των παραπάνω θα βελτιωθεί η δυνατότητα υποστήριξης αποτελεσµατικότερων ανταλλαγών βέλτιστης πρακτικής και ευρύτερη αναγνώριση του τρόπου µε τον οποίο οι ΤΠΕ µπορεί να βελτιώσουν τις επιχειρηµατικές επιδόσεις των ΜΜΕ. 27 Βλέπε, π.χ., την έκθεση της οµάδας του CEN-ISSS για τα πρότυπα στο ηλ-επιχειρείν, που δηµοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2003, http://www.cenorm.be/cenorm/businessdomains/businessdomains/informationsociety standardizationsystem/ebusiness+and+ecommerce/ebusiness+focus+group/reportfinal.pdf EL 18 EL