9 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής Μια εικόνα διηγείται μια ιστορία

9 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής Μια εικόνα διηγείται μια ιστορία Θεοφανέλλης Τιμολέων 1, Κρητικού Ευαγγελία 2 timtheof@gmail.com,kritikouevaggelia@gmail.com 1 Θεοφανέλλης Τιμολέων, 2 Κρητικού Ευαγγελία Περίληψη Στο σενάριο αυτό οι μαθητές της Β Τάξης του Γυμνασίου θα δημιουργήσουν ένα βίντεο που θα λέει μια ιστορία μέσα από εικόνες, στα πλαίσια μιας εναλλακτικής προσέγγισης διδασκαλίας των ενοτήτων: 1, Κεφάλαιο 3: Πολυμέσα 3, Κεφάλαιο 7: Υπηρεσίες Αναζήτησης στον Παγκόσμιο ιστό και 3, Κεφάλαιο 9: Γραφήματα και Παρουσιάσεις όπως καθορίζονται από το Πρόγραμμα Σπουδών. Κατά την υλοποίηση του σεναρίου οι μαθητές διαπραγματεύονται με διάφορα θέματα και έρχονται σε επαφή με πολλαπλά λογισμικά: Μαθαίνουν o να χρησιμοποιούν τα πνευματικά δικαιώματα και ενημερώνονται για ιστοσελίδες που διαθέτουν Ελεύθερο Λογισμικό. o να αναζητούν ουσιαστικά στον παγκόσμιο ιστό. Γνωρίζουν το Λογισμικό o Microsoft Power Point. o Audacity. Δημιουργούν o ένα βίντεο χρησιμοποιώντας το WeVideo. o δικά τους σχέδια, γράφουν μια ιστορία και μαθαίνουν να δουλεύουν ομαδοσυνεργατικά. Οι μαθητές λειτουργούν σε ομάδες χρησιμοποιώντας φύλλα εργασίας. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η δημιουργία βίντεο πάνω σε μια ιστορία την οποία δημιουργούν οι ίδιοι, χρησιμοποιώντας εικόνες. Λέξεις κλειδιά: Εκπαιδευτικό Σενάριο, Πνευματικά Δικαιώματα, Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία. Σύντομη περιγραφή του εκπαιδευτικού σεναρίου. Μία εικόνα αφηγείται μια ιστορία. Μέσα από αυτό το σενάριο επιδιώκεται να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με ποικίλα λογισμικά και επίσης να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους για να δημιουργήσουν δικές τους εικόνες και ιστορίες. Το σενάριο υλοποιήθηκε στο 5 ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, στη Β Τάξη με στόχο να χρησιμοποιηθεί ένας εναλλακτικός τρόπος διδασκαλίας συγκεκριμένων κεφαλαίων της ύλης τους όπως ορίζεται από το Πρόγραμμα Σπουδών και να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με νέα λογισμικά και διαδικτυακές εφαρμογές. Η διαδικασία που ακολουθείται έχει ως εξής: Αρχικά γίνεται μια εισαγωγή στους μαθητές, μια σύντομη περιγραφή της δραστηριότητας που θα ακολουθήσει. Γίνεται μια συζήτηση περί πνευματικών δικαιωμάτων και στη συνέχεια παρουσιάζονται οι ιστοσελίδες http://creativecommons.gr/ και https://www.jamendo.com/en. Η τάξη χωρίζεται σε ομάδες ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των λειτουργούντων υπολογιστών, κυρίως δυάδες, αλλά μπορεί να υπάρχει και ομάδα/ες τριών ατόμων. Ανά δύο οι ομάδες συνεργάζονται ώστε να υπάρχει μια πρώτη ανατροφοδότηση της εργασίας τους από ομότιμους όποτε αυτή ζητείται (Bryant, 2005). Σε κάθε ομάδα δίνεται ένα φύλλο εργασίας που αφορά τους δύο ιστοχώρους και στη συνέχεια δίνεται χρόνος να περιηγηθούνε μέσα σε αυτούς έτσι ώστε να είναι σε θέση να υλοποιήσουν ότι τους ζητείται στο Φύλλο Εργασίας που τους δόθηκε (2 διδακτικές ώρες). Την επόμενη φορά κάθε ομάδα θα πρέπει να δημιουργήσει μια παρουσίαση σχετικά με ένα θέμα που έχει επιλεγεί από τον εκπαιδευτικό και έχει συζητηθεί με τις ομάδες σε προηγούμενη ώρα που έχει παρουσιαστεί το σενάριο στους μαθητές. Παρουσιάζεται το λογισμικό Microsoft PowerPoint ή άλλο ελεύθερο λογισμικό που μπορεί να χρησιμοποιεί το σχολείο (πχ Libreoffice) και οι μαθητές χρησιμοποιώντας ένα Φύλλο Εργασίας που τους δίνεται βάση του θέματος με το οποίο πρόκειται να ασχοληθούν, ξεκινάνε την υλοποίηση της παρουσίασής τους. Μόλις ολοκληρώσουν τη συλλογή του υλικού τους και ετοιμάσουν την παρουσίασή τους, μέσω του https://www.jamendo.com/en, κατεβάζουν ένα μουσικό κομμάτι και το ενσωματώνουν στην παρουσίαση (3 διδακτικές ώρες). Ο εκπαιδευτικός συλλέγει τις εργασίες και απομονώνει τις εικόνες που έχουν χρησιμοποιήσει ή δημιουργήσει οι ομάδες. Δίνονται σε κάθε ομάδα οι εικόνες της και ζητείται να τις χρησιμοποιήσουν για να γράψουν μια ιστορία πάνω σε αυτές. Οι μαθητές καταγράφουν την ιστορία τους σε ένα αρχείο word. Στη συνέχεια γίνεται παρουσίαση του λογισμικού Audacity από τον εκπαιδευτικό. Κάθε ομάδα καλείται να ηχογραφήσει την ιστορία της χρησιμοποιώντας το συγκεκριμένο λογισμικό Πρακτικά Εργασιών 9 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Καθηγητών Πληροφορικής, Καστοριά, 24-26 Απριλίου 2015

2 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές με οδηγίες που δίνονται σε αντίστοιχό φύλλο εργασίας. Η ηχογράφηση είναι πιθανό να πρέπει να γίνει εκτός διδακτικής ώρας ίσως και μετά το πέρας των μαθημάτων, λόγω του ότι απαιτούνται αρκετές πρόβες και ησυχία για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος (2 διδακτικές ώρες). Τέλος οι μαθητές καλούνται να χρησιμοποιήσουν το WeVideo για να δημιουργήσουν ένα βίντεο συνδυάζοντας όλη τη δουλειά που έχουν κάνει. Ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει την εφαρμογή WeVideo και μια ήδη υλοποιημένη εργασία και δίνει στους μαθητές Φύλλο Εργασίας με κατάλληλες οδηγίες για τη διαδικασία που χρειάζεται να ακολουθήσουν (3 διδακτικές ώρες). Γενικά συναντήθηκαν διάφορες δυσκολίες κατά την υλοποίηση του σεναρίου (ΙΤΥΕ 2013β, 2013γ). Παρατηρήθηκε ότι οι μαθητές αντιμετώπισαν δυσκολίες στη δημιουργία μίας δικής τους ιστορίας καθώς και στη συνεργασία μεταξύ τους (σε κάποιες ομάδες), προβλήματα όμως που σε γενικές γραμμές αντιμετωπίστηκαν. Επίσης κάποιοι μαθητές οι οποίοι δεν είχαν ιδιαίτερη εξοικείωση με τη χρήση Η/Υ χρειάστηκαν περισσότερο από τον προβλεπόμενο προγραμματισμένο χρόνο για να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους. Τέλος παρατηρήθηκε ότι οι μαθητές λόγω της συνεχής τους επαφής με το Διαδίκτυο και έχοντας βρει τρόπους να αποκτούν αυτά που θέλουν από τον χώρο αυτόν, είτε όσον αφορά τα Λογισμικά είτε όσον αφορά εικόνες και μουσική, δεν μπορούν να αντιληφθούν επακριβώς το πόσο σημαντική είναι η χρήση υλικού που να μην υπόκεινται σε περιορισμό Πνευματικών Δικαιωμάτων. Συμπεράσματα Μέσα από τη διαδικασία που ακολουθήθηκε για την υλοποίηση του σεναρίου παρατηρήθηκε ότι οι μαθητές ωφελήθηκαν από την ομοαδοσυνεργατική διαδικασία, γνώρισαν ποικίλα λογισμικά, αντιλήφθηκαν την έννοια των πνευματικών δικαιωμάτων και χρησιμοποίησαν τη φαντασία τους για να δημιουργήσουν το δικό τους υλικό. Ο χρόνος υλοποίησης του σεναρίου ξεπέρασε τον προβλεπόμενο προγραμματισμένο χρόνο διότι δεν κατάφεραν όλες οι ομάδες να λειτουργήσουν με τους ίδιους ρυθμούς. Θεωρήθηκε επίσης απαραίτητη η καθοδήγηση των μαθητών όσον αφορά την επιλογή των εικόνων για τη δημιουργία της ιστορίας γι αυτό και αυτές δόθηκαν στην κάθε ομάδα μετά από επιλογή του εκπαιδευτικού. Σε κάποιες ομάδες προέκυψαν κάποια προβλήματα συνεργασίας μεταξύ των μελών, τα οποία όμως αντιμετωπίστηκαν. Το όλο εκπαιδευτικό σενάριο ως επιλογή εναλλακτικού τρόπου διδασκαλίας πεδίων όπως καθορίζονται από το Πρόγραμμα Σπουδών της Β Γυμνασίου, θεωρούμε ότι λειτούργησε ικανοποιητικά σύμφωνα με τους στόχους που είχαν τεθεί. Το συγκεκριμένο σενάριο φέρνει τους μαθητές σε μια πρώτη επαφή με εφαρμογές και πρακτικές με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός σύντομου βίντεο. Η επέκταση μπορεί να έχει ως στόχο μεγαλύτερα σε διάρκεια και πιο ολοκληρωμένα έργα που θα αποτελέσουν τρόπους ψηφιακής έκφρασης των μαθητών είτε σε μαθήματα Πληροφορικής είτε σε μαθήματα όπως οι Ερ. Εργασίες και οι Ειδικής Θεματικής Δραστηριότητες. Επίσης η επιλογή θεμάτων από άλλα διδασκόμενα μαθήματα της ίδιας Τάξης, θεωρείται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, έχοντας ως στόχο να αντιληφθούν οι μαθητές το ρόλο της τεχνολογίας γενικά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Αναφορές ΙΤΥΕ (2013β), Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης, τεύχος 6Α Ειδικό μέρος κλάδων ΠΕ19/20, Θεωρία Διδακτικής της Πληροφορικής. Πάτρα: Διεύθυνση Επιμόρφωσης και Πιστοποίησης ΙΤΥΕ. ΙΤΥΕ (2013γ), Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης, τεύχος 6Β Ειδικό μέρος κλάδων ΠΕ19/20, Διδακτικά Σενάρια. Πάτρα: Διεύθυνση Επιμόρφωσης και Πιστοποίησης ΙΤΥΕ.) Καράκιζα, Τ., Κολοκοκτρώνης, Δ. & Τ. Θεοφανέλλης (2011). Εκπαιδευτικό συμβόλαιο: προώθηση της συμμετοχής των μαθητών στη διαμόρφωση και εφαρμογή των κανόνων της σχολικής τάξης. Σύγχρονη Εκπαίδευση 5: 3-10. Bryant, S.E. (2005). The Impact of Peer Mentoring on Organizational Knowledge Creation and Sharing An Empirical Study in a Software Firm. Group Organization Management 30(3): 319-338. http://creativecommons.gr/ https://www.jamendo.com/en https://www.wevideo.com/

3 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σενάριο: Μια εικόνα διηγείται μια ιστορία 1. Τίτλος εκπαιδευτικού σεναρίου: Μια εικόνα διηγείται μια ιστορία 2. Εκτιμώμενη διάρκεια εκπαιδευτικού σεναρίου: 10 διδακτικές ώρες 3. Ένταξη στο ΠΣ: Πληροφορική Β Γυμνασίου/ Ενότητα 1, Κεφάλαιο 3 Πολυμέσα, Ενότητα 3, Κεφάλαιο 7: Υπηρεσίες Αναζήτησης στον Παγκόσμιο ιστό και Ενότητα 3, Κεφάλαιο 9: Γραφήματα και Παρουσιάσεις (Λογισμικό Microsoft Power Point). Προαπαιτούμενες γνώσεις: Να μπορούν να χρησιμοποιούν α) εφαρμογή περιήγησης διαδικτύου (Web Browser) για αναζήτηση πληροφοριών, β) τον επεξεργαστή κειμένου για να γράφουν απλό κείμενο και γ) τη δημιουργία κωδικού σε διαδικτυακές εφαρμογές. 4. Σκοποί και στόχοι του εκπαιδευτικού σεναρίου: Σκοποί: Να ενημερωθούν για τα Πνευματικά δικαιώματα και τις άδειες Creative Commons (CC) Να μάθουν να χρησιμοποιούν τα Πνευματικά δικαιώματα και τις άδειες CC Να μαθαίνουν μόνοι τους από το διαδίκτυο Να εξοικειωθούν με τη χρήση πολυμεσικών εργαλείων Να χρησιμοποιήσουν αποδοτικά το διαδίκτυο για να κάνουν τις εργασίες τους Στόχοι: Να αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά και τους όρους των αδειών χρήσης Να χρησιμοποιούν τα Πνευματικά δικαιώματα και τις άδειες CC Να αναζητούν εικόνες και ήχους μέσω του διαδικτύου Να συνεργάζονται με στόχο τη λήψη αποφάσεων & την από κοινού δημιουργία εργασιών Να συνεργάζονται με στόχο τη δημιουργία & τη λήψη αποφάσεων Να χρησιμοποιήσουν το πρόγραμμα παρουσιάσεων (Microsoft PowerPoint) Να χρησιμοποιούν εφαρμογές για Επεξεργασία εικόνας και ήχου (Audacity) Να δημιουργούν βίντεο συνδυάζοντας εικόνα, ήχο, μουσική και κείμενο Να ανεβάζουν υλικού στο διαδίκτυο Να δημιουργήσουν μια ψηφιακή ιστορία με δική τους αφήγηση Να εκφράζονται ψηφιακά δημιουργώντας μια μικρή ψηφιακή αφήγηση 5. Περιγραφή του εκπαιδευτικού σεναρίου: Την πρώτη ώρα γίνεται εξοικείωση με τις άδειες χρήσης και τον ιστότοπο (jamendo.com) από όπου μπορούν να «κατεβάσουν» τη μουσική που θα χρησιμοποιηθεί. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι καθαρά να καθοδηγεί και να διευκολύνει τους μαθητές στην ολοκλήρωση της δραστηριότητας. Αρχικά ο εκπαιδευτικός συζητά με τους μαθητής με σκοπό τη διαμόρφωση κατάλληλου συναισθηματικού κλίματος στην τάξη και κατόπιν κάνει την εισαγωγή στο τρέχον διδακτικό αντικείμενο. Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των δύο ή τριών ατόμων ανάλογα με το μέγεθος του τμήματος και τον αριθμό των διαθέσιμων υπολογιστών. Σε κάθε ομάδα δίνεται ένα σύνολο φωτογραφιών που διαπραγματεύονται ένα συγκεκριμένο θέμα όπως ρατσισμός, εκφοβισμός, ηλεκτρονικός εκφοβισμός, διαφορετικότητα κ.ά. Κάποια από τα προτεινόμενα θέματα μπορούν να έχουν επιλεγεί διαθεματικά, έτσι ώστε να υλοποιηθούν σε συνάρτηση με κάποια άλλα μαθήματα της Β Τάξης όπως Εξαρτησιογόνες ουσίες και Ρύπανση, θέματα που διδάσκονται στη Βιολογία (Κεφάλαιο 2: Οι οργανισμοί στο περιβάλλον τους, 2.4 Παρεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον και Κεφάλαιο 4: Οι ασθένειες και οι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνισή τους, 4.2 Ασθένειες) και Διατροφή θέμα που διδάσκεται στην Οικιακή Οικονομία (Κεφάλαιο 5: Διατροφή και Διαιτολογία, 5.1 Διατροφή και υγεία). Οι μαθητές θα πρέπει να δημιουργήσουν μια σύντομη ιστορία πάνω στις φωτογραφίες που επέλεξαν και ένα βίντεο που έχει μουσική στο φόντο και την αφήγηση τους να «λέει» την ιστορία. 6. Επιστημολογική προσέγγιση και εννοιολογική ανάλυση: Για να διδαχθεί η χρήση εργαλείων και διαδικτυακών εφαρμογών όπως το Audacity, το WeVideo, διαδικτυακών πόρων όπως το Jamendo και δικαιωμάτων χρήσης όπως το Creative Commons είναι καλύτερο και πιο ενδιαφέρον για τους μαθητές αν μπορέσουμε να τα εντάξουμε σε μια δραστηριότητα που θα υλοποιηθεί με τη μέθοδο project. Με την κατάλληλη εισαγωγή και παρουσίαση στους μαθητές, αυτοί δραστηριοποιούνται και εμπλέκονται με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχει καλύτερο αποτέλεσμα τόσο σε επίπεδο παραγόμενου αποτελέσματος όσο και σε επίπεδο χρήσης των εργαλείων. Επίσης η διαθεματική προσέγγιση του Εκπαιδευτικού σεναρίου, συμβάλει στη συνεργασία των εκπαιδευτικών και κάνει τα

4 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές παιδιά να αντιληφθούν ότι τα διδασκόμενα μαθήματα δεν είναι αποκομμένα μεταξύ τους και ότι η τεχνολογία αποτελεί ένα χρήσιμο και απαραίτητο εργαλείο στην εκπαίδευση τους. Πριν από τη χρήση κάθε ΦΕ γίνεται σύντομη παρουσίαση (<5 ) του λογισμικού και ενδεικτικού αποτελέσματος για τη διευκόλυνση και την κινητοποίηση των μαθητών. 7. Χρήση Η.Υ. και γενικά ψηφιακών μέσων για το εκπαιδευτικό σενάριο: Για την υλοποίηση του εκπαιδευτικού σεναρίου, είναι απαραίτητη η χρήση του εργαστηρίου Πληροφορικής καθώς και του αντίστοιχου Λογισμικού κατά προτίμηση Ελεύθερου Λογισμικού/ Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ). Με τη χρήση ελεύθερου λογισμικού ενθαρρύνονται οι μαθητές να χρησιμοποιήσουν το λογισμικό αυτό και εκτός του σχολείου. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει έναυσμα για τη γενικότερη αξιοποίηση ΕΛ/ΛΑΚ στα σχολικά εργαστήρια (Libre office, 7zip, Thunderbird, Gimp). Τα οφέλη της χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) είναι πολλαπλά καθώς παρέχουν στους μαθητές δυνατότητες όπως η δημιουργία βίντεο, η αναζήτηση εικόνων και μουσικής σεβόμενοι τα πνευματικά δικαιώματα, η επεξεργασία ήχου και του διαμοιρασμού του τελικού αποτελέσματος πάνω στο οποίο μπορεί να υπάρξει ανάδραση. 8. Αναπαραστάσεις των μαθητών/πρόβλεψη δυσκολιών στο εκπαιδευτικό σενάριο: Υπάρχει η δυνατότητα οι μαθητές να εμβαθύνουν στη χρήση κάποιας εφαρμογής αξιοποιώντας διαδικτυακά μαθήματα/οδηγίες σε πολλές μορφές όπως βιντεομαθήματα, ΦΕ με εικόνες, φόρουμ συζητήσεων. Επίσης στις συζητήσεις που γίνονται μέσα στην κάθε ομάδα χρησιμοποιούνται διάφορες μορφές καταγραφής του υλικού και αλληλεπίδρασης εντός και εκτός του μαθήματος και του σχολικού ωραρίου (ψηφιακές ή με χαρτί και μολύβι). Πέρα από τον προτεινόμενο τρόπο εργασίας, οι μαθητές μπορεί να εμπλουτίσουν το αποτέλεσμα με δικές τους ιδέες και πρακτικές που μπορεί να βελτιώσουν την όλη διαδικασία. Οι μαθητές έχουν εξοικείωση με τη χρήση του διαδικτύου, χρησιμοποιούν επεξεργαστή κειμένου, ωστόσο συνήθως φαίνετε να δυσκολεύονται να κατανοήσουν την ύπαρξη δικαιωμάτων από την συχνή «κατέβασμα» τραγουδιών, ταινιών και παιχνιδιών που πραγματοποιούν. Άλλες ενδεχόμενες δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν κατά την υλοποίηση του σεναρίου αφορούν κυρίως τη συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας, την ελλιπή εξοικείωση κάποιων μαθητών με τους Η/Υ και τα Λογισμικά, όπως και ότι το μάθημα της Πληροφορικής στο Γυμνάσιο διδάσκεται μόνο μια ώρα την εβδομάδα, κάτι που αποτελεί περιοριστικό παράγοντα. Η ουσιαστική μάθηση, η παραγωγική συνεργασία και η εξοικείωση με τα Λογισμικά απαιτεί περισσότερο χρόνο. 9. Διδακτικό συμβόλαιο: Μετά από σύντομη περιγραφή της δραστηριότητας αφιερώνετε χρόνος 5' που οι μαθητές απαντούν στην ερώτηση ως ομάδες "Τι κανόνες θέλετε να υπάρχουν σε αυτή τη δραστηριότητα;" Οι απαντήσεις καταγράφονται στον πίνακα ή σε αρχείο word, ομαδοποιούνται, εγκρίνονται από όλους τους μαθητές και αποτελούν το διδακτικό συμβόλαιο της δραστηριότητας (Καράκιζα κ.ά. 2011). Ωστόσο αυτό το βήμα δεν χρειάζεται να υλοποιηθεί αν ο εκπαιδευτικός έχει δημιουργήσει διδακτικό συμβόλαιο με το συγκεκριμένο τμήμα για το μάθημα του από την αρχή του σχολικού έτους. Επιπλέον ο εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει να μην πραγματοποιήσει αυτό το στάδιο αν θεωρεί ότι δεν υπάρχει ανάγκη. 10. Υποκείμενη θεωρία μάθησης: Koινωνικοπολιτισμικές θεωρίες και κονστρουκτιβισμός, αφού οι μαθητές συνεργάζονται και δημιουργούν. Επίδειξη παραδείγματος στην αρχή, ομαδοσυνεργατική, μέθοδος Project, ανακαλυπτική μάθηση, ομότιμη διδασκαλία (Bryant, 2005). 11. Οργάνωση της τάξης εφικτότητα σχεδίασης Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των 2 ή 3 ατόμων ανά υπολογιστή ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών και τους διαθέσιμους υπολογιστές από το διδάσκοντα. Το σύνολο της τάξης προχωράει στη δημιουργία εκπαιδευτικού συμβολαίου. Κάθε ομάδα συνεργάζεται με μια γειτονική της ομάδα ώστε να υπάρχει μια πρώτη ανατροφοδότηση κατά το σχεδιασμό και την τελική υλοποίηση πριν ολοκληρωθεί το τελικό αποτέλεσμα. Με τον τρόπο αυτό υπάρχει μια πρώτη ανατροφοδότηση του παραγόμενου υλικού. Προτείνεται επίσης η παρουσίαση όλων των τελικών εργασιών σε όλη την τάξη για καλύτερη ανατροφοδότηση. Οι μαθητές χρησιμοποιούν φωτογραφίες λαμβάνοντας υπόψη τα πνευματικά δικαιώματα και το μέγεθος της να είναι μεγαλύτερο από 2MP, ώστε να υπάρχει καλή ποιότητα στο βίντεο που θα προκύψει. Ανεβάζουν τη φωτογραφία στο WeVideo.

5 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές Γράφουν στο word το κείμενο που θα διαβάσουν (draft, ανατροφοδότηση, τελικό). Επιλέγουν μουσική από την https://www.jamendo.com (δικαιώματα CC), κατεβάζουν και ανεβάζουν στο WeVideo. Ηχογραφούν στο Audacity το κείμενο που δημιούργησαν προηγουμένως, το αποθηκευουν ως εργασία, το εξάγουν ως αρχείο wav (loseless) και το ανεβάζουν στο WeVideo. Τοποθετούν όλα αυτά στην κατάλληλη θέση και γράφουν κάρτες ανοίγματος, αναφορών και κλεισίματος. Εξάγουν το βίντεο τους σε εξωτερική ιστοσελίδα μετά από ανατροφοδότηση με τη συνεργαζόμενη 2άδα. 12. Αξιολόγηση Το κομμάτι της αξιολόγησης κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό για το συγκεκριμένο σενάριο. Η αξιολόγηση προτείνεται να γίνει μέσω ενός ιστολογίου το οποίο δημιουργεί ο εκπαιδευτικός και στο οποίο ανεβάζει τις ιστορίες των μαθητών. Στη συνέχεια οι ομάδες θα πρέπει να αξιολογήσουν το παραγόμενο υλικό βάση συγκεκριμένων κριτηρίων. Λόγω του ότι οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με πολλές καινούριες εφαρμογές και εργαλεία, ως εναλλακτικός τρόπος αξιολόγησης προτείνεται η δημιουργία φύλλου αξιολόγησης από τον εκπαιδευτικό στο οποίο θα υπάρχουν μικρές δραστηριότητες πάνω στα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν κατά την υλοποίηση του σεναρίου. Τέλος σημαντικό κρίνεται να γίνει συζήτηση με τους μαθητές μετά το τέλος της όλης διαδικασίας και να τοποθετηθούν πάνω στο πόσο ενδιαφέρον τους φάνηκε το σενάριο, αν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν μόνοι τους πλέον τα νέα εργαλεία και αν έχουν κάτι να προτείνουν για τη βελτίωση της διαδικασίας. 13. Το επιμορφωτικό σενάριο 14. Προτάσεις για περαιτέρω δραστηριότητες προτεινόμενες εργασίες: Το διδακτικό αυτό σενάριο έχει ως στόχο την πρώτη επαφή με εφαρμογές και πρακτικές ώστε να δημιουργηθεί ένα σύντομο βίντεο από τους μαθητές μέσα από την αποδοτική χρήση του διαδικτύου, λαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξη δωρεάν λογισμικού το οποίο θα χρησιμοποιήσουν για να δημιουργήσουν τις εργασίες τους. Η επέκταση μπορεί να έχει ως στόχο μεγαλύτερα σε διάρκεια και πιο ολοκληρωμένα έργα που θα αποτελέσουν τρόπους ψηφιακής έκφρασης των μαθητών είτε σε μαθήματα Πληροφορικής είτε σε μαθήματα όπως οι Ερευνητικές Εργασίες και οι Ειδικής Θεματικής Δραστηριότητες. 15. Χρήση εξωτερικών πηγών: Είναι σημαντική παράμετρος ο εκπαιδευτικός να έχει κάνει ουσιαστική προετοιμασία πριν την υλοποίηση του σεναρίου η οποία θα περιλαμβάνει Φύλλα Εργασίας με οδηγίες. Να γνωρίζει από πού μπορεί να αντλήσει πρόσθετες πληροφορίες για τα προς διδασκαλία αντικείμενα (π.χ. από το Διαδίκτυο), πού θα βρει πρόσθετο διδακτικό υλικό, σημειώσεις, αναφορές από παρόμοιες διδασκαλίες και ο τρόπος που θα το αξιοποιήσουν οι μαθητές.. 16. Φύλλα Εργασίας Θα χρησιμοποιηθούν 6 ΦΕ: για την ιστοσελίδα Jamendo και τις άδειες Creative Commons για το Power Point και τις αρχικές πληροφορίες για να ξεκινήσουν (ποικίλει ανάλογα με το θέμα που έχει επιλεγεί) για την εφαρμογή Audacity για τη λειτουργία της εφαρμογής WeVideo για την αξιολόγηση του βίντεο αποτελέσματος για την αξιολόγηση του σεναρίου γενικότερα

6 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές Οι μαθητές χωρίζονται τυχαία από τον εκπαιδευτικό σε 4 ομάδες. ΦΕ για άδειες Creative Commons και Jamendo Μπείτε στην ιστοσελίδα http://creativecommons.gr/?page_id=6253 και μελετήστε για 5 το περιεχόμενο της ώστε να είστε έτοιμη να παρουσιάστε τα παρακάτω θέματα έχοντας κρατήσεις ως σημειώσεις 5-8 λέξεις κλειδιά: Άδειες Creative Commons (1 η ομάδα) Χαρακτηριστικά (2 η ομάδα) Πεδίο εφαρμογής (3 η ομάδα) Τα στοιχεία των αδειών (4 η ομάδα) Παρουσίαση τις κάθε ομάδας και συζήτηση. Μπείτε στην ιστοσελίδα Jamendo και αναζητήσετε ένα τραγούδι (πατώντας το SEARCH). Πατώντας μέσα στο πλαίσιο αναζήτησης εμφανίζεται το παρακάτω πλαίσιο. Επιλέξτε mood Nature Επιλέγοντας ένα τραγούδι βλέπουμε τη διάρκεια του και μπορούμε να το ακούσουμε πατώντας το PLAY. Με τον τρόπο αυτό επιλέγουμε τραγούδι. Όταν βρούμε αυτό που μας αρέσει πατάμε στο βελάκι για να το κατεβάσουμε στον υπολογιστή μας ή στο χώρο που θέλουμε. Τότε εμφανίζονται το είδος του αρχείου (MP3), η δειγματοληψία του (192 kbps) και τα πνευματικά δικαιώματα που το διέπουν. Αν όλα αυτά μας ικανοποιούν κατεβάζουμε το αρχείο στον υπολογιστή μας.

7 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές Φύλλο Εργασίας Bullying (Εκφοβισμός) και Power Point 1. Δείτε τα βίντεο από τους παρακάτω συνδέσμους του youtube https://www.youtube.com/watch?v=j90tqolhs9c https://www.youtube.com/watch?v=d_jjq_rguju https://www.youtube.com/watch?v=imwnfqizgqw 2. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του http://www.saferinternet.gr/ για χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου. 3. Αρχικά σκοπός της εργασίας είναι να δημιουργήσετε μια παρουσίαση στο Power Point όπου θα παρουσιάζεται τι είναι ο εκφοβισμός, διάφορα είδη εκφοβισμού, τι προβλήματα μπορεί να προκαλέσει και πώς νομίζετε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί. Προσοχή να αναφέρετε πάντα τις πηγές του υλικού που χρησιμοποιείται από το διαδίκτυο. Οι εικόνες που θα χρησιμοποιήσετε θα πρέπει να μην υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα ή ακόμη καλύτερα, τολμήστε να δημιουργήσετε τα δικά σας σχέδια. 4. Ανοίξτε το Λογισμικό Microsoft PowerPoint. Νέα Διαφάνεια Μπορείτε να δημιουργήσετε καινούριες διαφάνειες από το εργαλείο Νέα Διαφάνεια. Εισάγετε το κείμενο σας μέσα στα πλαίσια κειμένου που σας προτείνονται (μπορείτε αν θέλετε να αλλάξετε τη διάταξη). Από το μενού Εισαγωγή μπορείτε να εισάγετε Εικόνες, Πλαίσια Κειμένου, Word Art, Ήχο κ.α στις διαφάνειές σας. Από το μενού Σχεδίαση μπορείτε να μορφοποιήσετε το φόντο των διαφανειών σας και από τα μενού Μεταβάσεις και Κινήσεις το πώς εισάγονται οι διαφάνειες και τα αντικείμενα των διαφανειών σας στην παρουσίαση. Δείτε την παρουσίαση σας από την Προβολή Παρουσίασης. Σχεδίαση Μεταβάσεις Κινήσεις Εισαγωγή Προβολή Παρουσίασης 5. Αποθηκεύστε την εργασία σας στον φάκελό σας. 6. Χρησιμοποιείστε τη φαντασία σας και εκπλήξτε μας :)

8 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές ΦΕ για τη χρήση του Audacity για ηχογράφηση και επεξεργασία ήχου Θεωρούμε δεδομένο ότι η ομάδα που συνεργάζεται σε κάθε υπολογιστή έχει ετοιμάσει το κείμενο, το έχει διαβάσει και δέχθηκε σχόλια από τη συνεργαζόμενη ομάδα. Τα σχόλια έχουν συζητηθεί και έχουν ληφθεί υπόψη στην τελική εκδοχή του κειμένου. Έχουν γίνει πρόβες στην ανάγνωση του κειμένου που θα αφηγηθεί η κάθε δυάδα. Ανοίξτε την εφαρμογή Audacity στον υπολογιστή σας. Έχοντας μπροστά σας το κείμενο πατήστε το κουμπί «Ηχογράφηση» και ηχογραφείστε αυτό που θέλετε. Μπορεί να χρειαστούν πολλές προσπάθειες μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Επειδή στην αίθουσα διδασκαλίας είναι δύσκολο να επιτευχθεί αυτό προτείνεται η ηχογράφηση να γίνει εκτός σχολείου είτε με τη χρήση του Audacity είτε με τη χρήση κινητού τηλεφώνου. Στη δεύτερη περίπτωση για κινητά Android προτείνετε η χρήση της εφαρμογής Voice recorder App που διαθέτει όλες τις απαιτούμενες ρυθμίσεις. Καλό είναι να χρησιμοποιηθεί η καλύτερη δυνατή ποιότητα ηχογράφησης. Ρυθμίστε ώστε η ποιότητα του ήχου να είναι τουλάχιστον 44100 Hz. Στην περίπτωση αυτή αντιγράψτε το αρχείο από το κινητό σας στο φάκελο της παρούσας εργασίας. Στην περίπτωση που η ηχογράφηση είναι είτε χαμηλή σε ένταση είτε υψηλή μπορείτε να ενισχύσετε την ένταση μέσω της επιλογής «Εφέ Ενίσχυση». Αν χρειάζεστε παραπάνω οδηγίες παρακολουθήσετε το βίντεο http://www.youtube.com/watch?v=1alt9v5rxqq ώστε να φτάστε την ένταση του ήχου στα επιθυμητά επίπεδα. Αν υπάρξει ένα κομμάτι που θέλετε να αφαιρεθεί μπορείτε να το επιλέξτε και το διαγράψετε. Μετά την επιλογή του ακούστε το ώστε να είστε σίγουροι τι διαγράφετε. Η διαγραφή γίνετε με το πλήκτρο DELETE. Ακούστε το αποτέλεσμα μετά τη διαγραφή ώστε να είστε σίγουροι ότι πετύχατε αυτό που θέλατε. Αν κάνατε λάθος μπορείτε να επαναφέρετε το αρχείο σας στην προηγούμενη κατάσταση με την επιλογή «ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Αναίρεση Διαγραφή». Στην περίπτωση που πρέπει να γίνει επεξεργασία του αρχείου ήχου καλό είναι να γίνει «Μεγέθυνση» της κυμματομορφής ώστε έχουμε καλύτερη οπτική αντίληψη της επιλογής που κάνουμε. Αποθηκεύσετε το αρχείο εργασίας με την επιλογή «ΑΡΧΕΙΟ Αποθήκευση Έργου ως» ώστε να μπορείτε να το επεξεργαστείτε ξανά. Τέλος αφού είστε ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα βγάλετε το αρχείο με την επιλογή «ΑΡΧΕΙΟ Export Audio» και αποθηκεύστε το δίνοντας το κατάλληλο όνομα και στην κατάλληλο φάκελο με τη μορφή WAV (χωρίς συμπίεση για να μην ελαττωθεί η ποιότητα του ήχου).

9 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές ΦΕ για εφαρμογή WeVideo Ο εκπαιδευτικός συνδέεται στο λογαριασμό που έχει στην διαδικτυακή εφαρμογή WeVideo και δείχνει στους μαθητές (επίδειξη) μια δραστηριότητα που έχει δημιουργήσει με τη χρήση της εφαρμογής. Αφού πάρουν μια βασική ιδέα τους εξηγεί τα βασικά συστατικά της εφαρμογής και τον τρόπο που αυτά λειτουργούν. Συγκεκριμένα εξηγεί πως ανεβαίνει μια ή περισσότερες εικόνες, πως ανεβαίνει ένας ήχος φόντου και το αρχείο ήχου που περιέχει την αφήγηση. Δημιουργούνται οι τίτλοι τέλους. Τέλος γίνονται δοκιμές ώστε όλα αυτά να λειτουργούν και να «δένουν» αρμονικά. Ανοίξτε λογαριασμό δίνοντας email, επιλέξτε PERSONAL FREE λογαριασμό. Κατόπιν μπορούν να παρακολουθήσουν ένα σύντομο εισαγωγικό βίντεο. Επιλέξτε το «Advanced Editing Mode» ώστε να βλέπετε όλες τις επιλογές. Δημιουργήστε ένα φάκελο για τη συγκεκριμένη εργασία. και μετά δημιουργήστε ένα φάκελο επιλέγοντας το MEDIA στον οποίο θα περιέχετε το υλικό που θα χρησιμοποιηθεί για το συγκεκριμένο βίντεο. Καλό είναι οι φάκελοι αυτό να έχουν το ίδιο όνομα. Εντοπίστε τις φωτογραφίες που θα χρησιμοποιηθούν για την ιστορία σας (προτιμότερο να είναι δικές σας ή να έχουν κατάλληλα πνευματικά δικαιώματα) και ανεβάστε τις στον φάκελο. Στο φάκελο αυτό θα ανεβάσετε επίσης το μουσικό κομμάτι που έχει επιλεγεί σε προηγούμενο ΦΕ και την ηχογράφηση που έχει υλοποιηθεί σε προηγούμενο ΦΕ.

10 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές Στο κανάλι με το όνομα «Κύριο» σέρνετε και αφήνετε τις φωτογραφίες που θα χρησιμοποιηθούν. Μπορείτε να αυξομειώσετε τη διάρκεια που θα φαίνονται. Στο κανάλι «Ήχος 1» σέρνετε και αφήνετε το αρχείο μουσικής που έχετε ανεβάσει. Στο κανάλι «Φωνή» σέρνετε και αφήνετε τα αρχεία ήχου που έχετε δημιουργήσει. Προτείνετε να προσαρμόσετε τη φωνή και τις εικόνες ώστε να αλλάζουν μαζί αφού θα υπάρχει συνάφεια μεταξύ τους. Στο τέλος μετά την ολοκλήρωση της αφήγησης, αλλά πριν το τέλος της μουσικής μπορείτε να βάλετε κείμενο με αναφορές, ευχαριστίες κ.ά. Χρησιμοποιώντας το και να ρυθμίσετε τη διάρκεια που θα εμφανίζεται. Αν χρειάζεται μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη δυνατότητα αυτή στην αρχή ή ενδιάμεσα στην ιστορία σας. Αφού ολοκληρώσετε την ιστορία σας ακούστε την μερικές φορές για να είστε σίγουροι για το αποτέλεσμα σας. Οι μπάρες κύλισης στην αριστερή μεριά της οθόνης μπορεί να βοηθήσουν στο να κάνετε μικρές ρυθμίσεις ώστε να βελτιωθεί το τελικό αποτέλεσμα. Όταν είστε σίγουροι πατήστε το Για να δημοσιεύσετε το αποτέλεσμα σας ως βίντεο σε μια από τις υπηρεσίες Η δημοσίευση μπορεί να πάρει μερικά λεπτά. Όταν ολοκληρωθεί στείλετε το URL του βίντεο σας στον εκπαιδευτικό με e-mail.

11 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές ΦΕ για αξιολόγηση εφαρμογών που έγιναν με WeVideo Ο εκπαιδευτικός δημιουργεί ένα ιστολόγιο όπου έχει ανεβάσει όλες τις ιστορίες των μαθητών, για κάθε μια υπάρχει ένας αριθμός. Επίσης σε μια φόρμα Google (Google form) υπάρχουν τα εξής πεδία: Αριθμός εργασίας Στόχος της Ψηφιακής ιστορίας (υπήρχε, ήταν φανερός) Απόψεις συγγραφέων (υπήρχαν, ήταν κατανοητές) Αρχικός προβληματισμός (υπήρχε) Καθαρότητα φωνής Ρυθμός αφήγησης (πολύ αργό, πολύ γρήγορο) Είχε νόημα η χρήση της μουσικής Ποιότητα και σχετικότητα εικόνων Αποτελεσματική χρήση του χρόνου (πλατειασμός) Σωστή χρήση της γλώσσας Σύντομο σχόλιο πρόταση για τη βελτίωση της εργασίας Οι μαθητές καλούνται να δούνε και να αξιολογήσουν 3 εργασίες που τους αναθέτει ο εκπαιδευτικός με βαθμούς από (1 ελάχιστο και 4 το μέγιστο). Στο τέλος η κάθε εργασία έχει πάρει βαθμολογία από 3 κριτές γίνεται το άθροισμα και βγαίνει η αξιολόγηση της κάθε εργασίας. Οι μαθητές σε 4άδες (ανά δυο ομάδες) συζητούν τις βαθμολογίες και τα σχόλια που έλαβαν. Τέλος οι μαθητές στις 4άδες που βρίσκονται αξιολογούν την όλη δραστηριότητα ως προς τις δεξιότητες που απέκτησαν, τις γνώσεις, το ενδιαφέρον και την εμπλοκή τους. Τέλος κάνουν προτάσεις για την βελτίωση του διδακτικού σεναρίου.

12 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Καινοτόμες Παιδαγωγικές Πρακτικές Φύλλο Αξιολόγησης Σεναρίου 1. Συμπληρώστε τα κενά της παρακάτω πρότασης. Η (CC) είναι μια μη οργάνωση αφιερωμένη στην επέκταση του εύρους των πνευματικών έργων που είναι διαθέσιμα, για να βασιστούν σε αυτά και άλλα έργα και να μοιραστούν νόμιμα. Η οργάνωση έχει εκδώσει διάφορες άδειες... γνωστές ως άδειες Creative Commons. Αυτές οι άδειες επιτρέπουν στους δημιουργούς να δηλώσουν εύκολα ποια. διατηρούν, και ποια δικαιώματα παραμερίζουν προς όφελος άλλων δημιουργών. 2. Αντιστοιχίστε τις άδειες Creative Commons, με το τι αντιπροσωπεύουν. Παρόμοια διανομή/ Εάν το έργο αλλοιωθεί, τροποποιηθεί ή δημιουργηθεί κάτι νέο βασισμένο στο έργο, το έργο που θα προκύψει θα μπορεί να διανεμηθεί μόνο με την ίδια ή παρόμοια άδεια. Αναφορά/ Απαιτείται αναφορά του δημιουργού ή του χορηγού της άδειας. Μη Εμπορική Χρήση/ Δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί το έργο για εμπορικούς σκοπούς. Όχι Παράγωγα Έργα/ Δεν επιτρέπεται για το έργο να αλλοιωθεί, να τροποποιηθεί ή να δημιουργηθεί κάτι νέο βασισμένο στο έργο. 3. Το https://www.jamendo.com/en είναι ένας ιστοχώρος όπου μπορώ να βρω βίντεο και να τα κατεβάσω ελεύθερα. Σωστό Λάθος 4. Όταν προσπαθήσω να κατεβάσω κάτι από το https://www.jamendo.com/en εμφανίζονται οι άδειες Creative Commons στις οποίες υπόκειται το συγκεκριμένο κομμάτι. Σωστό Λάθος 5. Δημιουργήστε στο Power Point μια παρουσίαση με όνομα Jamendo, στην οποία θα περιέχονται 3 διαφάνειες: 1. Τίτλος Παρουσίασης με εικόνα, 2. Πληροφορίες για το τι είναι ο ιστοχώρος Jamendo και εικόνα, 3. Πηγές από όπου πήρατε τις πληροφορίες για την παρουσίασή σας. Οι διαφάνειές σας να αλλάζουν με κίνηση και οι εικόνες της παρουσίασης να μπαίνουν με κίνηση. Προσοχή! Οι εικόνες που θα χρησιμοποιήσετε να μην υπόκεινται σε περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων. 6. Ανοίξτε το λογισμικό Audacity, εισάγετε 2 τραγούδια της αρεσκείας σας και δημιουργήστε ένα remix. Αποθηκεύστε το αρχείο σας ως mp3 με όνομα remix. 7. Η εφαρμογή WeVideo χρησιμοποιείται για να:. 8. Σας φάνηκαν ενδιαφέροντα τα εργαλεία που χρησιμοποιήσατε κατά την υλοποίηση του διδακτικού σεναρίου; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα Πολύ Power Point Audacity Jamendo WeVideo 9. Έχετε να προτείνετε κάτι για τη βελτίωση της δραστηριότητας που υλοποιήσαμε;.