Ομιλία του Προέδρου του ΣΘΕΒ κ. Νίκου Ρώμνιου με θέμα Πράσινη Επιχειρηματικότητα στην Εκδήλωση της ΕΕΔΕ (Τμήμα Θεσσαλίας και Κεντρικής Ελλάδος) με θέμα «Πράσινη Επιχειρηματικότητα Περιβαλλοντικά Πρότυπα» σε συνεργασία με τον ΣΘΕΒ, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Σχολή Γεωπονικών Επιστημών) και το ΓΕΩΤΕΕ (Παράρτημα Κεντρικής Ελλάδος) Βόλος 18/11/09 Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, Συζητάμε σήμερα για την πράσινη επιχειρηματικότητα, ένα θέμα πού θα έπρεπε να μας έχει απασχολήσει πριν από αρκετά χρόνια. Η αναβλητικότητα και η απάθεια, η παράλογη αισιοδοξία ότι υπάρχει πάντα χρόνος για τη λύση, μας φέρνουν σήμερα μπροστά σε μια σκληρή πραγματικότητα: Ο πλανήτης αργοπεθαίνει, κι αυτό δεν είναι φαντασίωση. Είναι καθημερινή συνειδητοποίηση. Τα παγόβουνα λιώνουν, ο δασικός πλούτος εξαφανίζεται φυτικά και ζωικά είδη εξαφανίζονται κι αυτά με ρυθμούς ανησυχητικούς, αυξάνεται ο ρυθμός εναλλαγής και η ένταση των καιρικών φαινομένων. Αλλάζει, τέλος και συνεπακόλουθα και η μορφή των οικονομιών σ' όλο τον κόσμο. Από τη θυσία του περιβάλλοντος στο βωμό της ανάπτυξης, αντίληψη που κυριάρχησε κατά τον προηγούμενο αιώνα, περάσαμε σταδιακά στο δίλημμα «ανάπτυξη ή περιβάλλον;» 1
Το δίλημμα αυτό συνδέεται με μια βασική προκατάληψη: ότι η προστασία του περιβάλλοντος όχι μόνο δεν έχει οικονομικό όφελος αλλά σημαίνει απαραίτητα και λιγότερες επενδύσεις, απώλεια θέσεων εργασίας και περιορισμό της ανάπτυξης. Σήμερα, ωστόσο, οι συνθήκες όχι μόνο επιτρέπουν αλλά και μας επιβάλλουν να αντιμετωπίσουμε τη σχέση του περιβάλλοντος με την οικονομική δραστηριότητα κάτω από διαφορετικό πρίσμα. Δημιουργείται ένα νέο πεδίο ευκαιριών και δυνατοτήτων επιχειρηματικής δράσης. Ευκαιριών που αποδεικνύουν ότι η οικονομική ανάπτυξη και η προστασία του περιβάλλοντος όχι μόνο δεν είναι έννοιες αντίθετες αλλά μπορούν να συνυπάρξουν δημιουργικά, παράγοντας οφέλη για την οικονομία, για την απασχόληση, για τους καταναλωτές και για την ποιότητα ζωής. Με δεδομένα μάλιστα τα σημερινά αδιέξοδα σε κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια, το νερό και τα απορρίμματα, τα περιθώρια ανάπτυξης της πράσινης επιχειρηματικότητας είναι πρακτικά απεριόριστα. Απαιτούνται σημαντικές προσπάθειες, σε διεθνές, εθνικό, τοπικό και ατομικό επίπεδο, για να αποτρέψουμε τα χειρότερα. Ολοένα και περισσότεροι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι συμπεριφορές που αγνοούν το περιβάλλον, είτε πρόκειται για επιχειρηματικές δραστηριότητες είτε για καταναλωτικές συνήθειες, είναι μακροπρόθεσμα διπλά επιζήμιες και δείχνουν έτοιμοι να επιβραβεύσουν επιχειρήσεις που εντάσσουν την προστασία του περιβάλλοντος στην ευρύτερη πολιτική τους: στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, στον σχεδιασμό, στην παραγωγή, στην προώθηση, στη διάθεση και στη χρήση από τον καταναλωτή των προϊόντων και υπηρεσιών τους. 2
Και, ασφαλώς, στην πρόβλεψη για ανακύκλωση μέρους ή και του συνόλου του προϊόντος όταν αυτό ολοκληρώσει τον κύκλο του στην αγορά. Ξεκινώντας από τις κλιματικές αλλαγές, τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα ο πλανήτης, και τις δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναλάβει ηγετικό ρόλο παγκοσμίως για την αντιμετώπιση του φαινομένου, προκύπτει μια προφανής και σημαντική δυνατότητα για «πράσινες επενδύσεις». Ήδη και στη χώρα μας, σε συνέχεια πρόσφατης νομοθεσίας, το επενδυτικό ενδιαφέρον για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) θα μπορούσε να γνωρίσει πραγματική άνθηση αν είχαν ξεπεραστεί τα γραφειοκρατικά εμπόδια, που συχνά καθιστούν τις επενδύσεις αδύνατες, αν είχαμε έναν ευκίνητο και αποτελεσματικό κρατικό τομέα. Η απεμπλοκή από αυτή την πραγματικότητα και η ανάδειξη του κράτους σε ρόλο επιτήρησης των κανόνων προδιαγράφει ένα καλύτερο μέλλον. Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, Η πράσινη επιχειρηματικότητα παρέχει πολλές δυνατότητες. Μπορεί, κατ αρχάς, να καλύψει όλους τους τομείς της οικονομίας: πρωτογενή (βιολογικά προϊόντα), δευτερογενή (παραγωγή ενέργειας, πράσινες κατασκευές και εξοικονόμηση ενέργειας, ανακύκλωση), τριτογενή (εμπόριο πράσινων προϊόντων), τεταρτογενή (επικοινωνία, προβολή, πιστοποίηση). Παρέχει δυνατότητες στους μικρούς ιδιώτες επιχειρηματίες και παραγωγούς να συμμετέχουν με αξιώσεις στη διαμόρφωση της νέας, πράσινης αγοράς. Κατ αυτό τον τρόπο είναι εφικτό να βγουν ενισχυμένες τόσο η απασχόληση όσο και η ανταγωνιστικότητα. Κι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για μια χώρα, όπως η Ελλάδα, που τόσο σε επίπεδο φυσικών πόρων όσο και σε επίπεδο οικονομικών μεγεθών, 3
παρουσιάζει ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της πράσινης επιχειρηματικότητας. Η χώρα μας διαθέτει εξαιρετικό κλίμα, πολύμορφο και ποικίλο, ανάγλυφο, ένα από τα πλουσιότερα οικοσυστήματα της Ευρώπης και βέβαια ένα σημαντικό δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική. Είναι ταυτόχρονα μια χώρα της οποίας η ανάπτυξη στηρίζεται στον τριτογενή τομέα, στον τουρισμό αλλά και στην παραγωγή προϊόντων του πρωτογενή τομέα. Η πράσινη επιχειρηματικότητα αναδύεται σήμερα ως η νέα μορφή οικονομικής δραστηριότητας που αξιοποιεί ακριβώς αυτές τις ευκαιρίες. Οι σύγχρονες οικονομικές, αλλά κυρίως και η ίδια η φύση, αναδεικνύουν με επιτακτικό τρόπο την ανάγκη προσαρμογής των επιχειρηματικών σχεδίων των επιχειρήσεων στο μεταβαλλόμενο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον ως την καταλληλότερη λύση. Η προώθηση ενός βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου, που έχει ταυτόχρονα πυλώνες την κερδοφορία και την ανάπτυξη, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος, προσφέρει οφέλη σε όλους: Επιχειρηματίες, συνεργάτες, προμηθευτές, πελάτες, πράσινους καταναλωτές, στην κοινωνία, στο περιβάλλον. Γι αυτό και αποτελεί την ιδιαίτερη πρόκληση για τις υφιστάμενες ελληνικές επιχειρήσεις και ειδικά για τις μικρομεσαίες και ένα ιδιαίτερα γόνιμο πεδίο για την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων από ομάδες, όπως οι νέοι και οι γυναίκες. Είναι επομένως προφανές ότι θα πρέπει να υπάρξουν εκ μέρους της πολιτείας πολιτικές που κινητοποιούν και ενθαρρύνουν ανάλογες επενδύσεις και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Τέτοιες πολιτικές μπορούν να αφορούν την ενημέρωση, την παροχή φορολογικών κινήτρων και ελαφρύνσεων και βέβαια το σχεδιασμό και την 4
εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων ενίσχυσης πράσινων επιχειρηματικών σχεδίων. Απαιτείται η διαμόρφωση ενός ξεκάθαρου πλαισίου, χωρίς ασάφειες και αντιφάσεις, χωρίς τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες που λειτουργούν ως αντικίνητρο για κάθε είδους επιχειρηματική δραστηριότητα. Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, Η παγκόσμια οικονομική κρίση πού έφθασε ήδη και στην Ελλάδα και πού θα την ταλαιπωρήσει και για τα επόμενα δύο χρόνια, θα πρέπει να αναδειχθεί σε ευκαιρία για μια οριστική στροφή στην πράσινη οικονομία. Θέση μας είναι ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την υγιή και ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας μας. Είναι η στιγμή της δράσης και των μεγάλων αποφάσεων, των μεγάλων πολιτικών πρωτοβουλιών για την προστασία του περιβάλλοντος. Πρωτοβουλιών πού να βασίζονται σε μια πιο πράσινη ανάπτυξη με στόχο την επιβράδυνση της καταστροφής και ίσως την μερική αναστροφή της κατάστασης. Η πράσινη επιχειρηματικότητα είναι μια ευκαιρία για επενδύσεις σε νέα πεδία, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην οργανική γεωργία και στις κατασκευές μέσα από την ανάπτυξη οικολογικών τεχνολογιών. Μια ευκαιρία για να αναδείξουμε το περιβάλλον σε παράγοντα ανταγωνιστικότητας και διαφοροποίησης των προϊόντων και των υπηρεσιών μας. Οι επενδύσεις πού γίνονται στις καθαρές τεχνολογίες με αειφόρο χρήση πόρων κι εξοικονόμηση ενέργειας, είναι οικονομικά πιο αποτελεσματικές κι αποδοτικές, δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και μπορούν να καταστήσουν τη χώρα μας ισχυρότερη στον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό. 5
Θέλω να γνωρίζετε, ότι ο ΣΘΕΒ με όλες του τις δυνάμεις θα συνεχίσει να στηρίζει και να προωθεί το πράσινο μοντέλο επιχειρηματικότητας, με τη βεβαιότητα ότι τα μέλη της θεσσαλικής επιχειρηματικής κοινότητας θα αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ευκαιρίες που τους παρέχονται. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. 6