Αγαπητές μέλλουσες μητέρες,

Μητρικός θηλασμός Ο οδηγός για τον μητρικό θηλασμό της NUK περιέχει πληροφορίες για το μητρικό γάλα, τις τεχνικές θηλασμού και το καθημερινό πρόγραμμα μητρικού θηλασμού στο σπίτι και εκπονήθηκε σε συνεργασία με την Παιδίατρο Dr. Suzanne Knauer-Schiefer

Editorial Αγαπητές μέλλουσες μητέρες, Πρώτα απ όλα θα ήθελα να σας συγχαρώ για την εγκυμοσύνη σας και να σας ευχηθώ να έχει το μωρό σας ένα σπουδαίο ξεκίνημα στη ζωή. Η εμπειρία του νέου σας ρόλου ως μητέρα θα είναι μοναδική και υπέροχη, και θα απολαύσετε εκπληκτικές στιγμές οικειότητας, τρυφερότητας και αγάπης. Στη σκέψη τη δική σας και του συντρόφου σας σίγουρα θα κυριαρχεί η στιγμή που το μωρό σας θα έρθει στον κόσμο. Ίσως πάλι να έχετε ήδη σκεφθεί τον τρόπο με τον οποίο θα θέλατε να τρέφεται το μωρό σας. Εάν σκοπεύετε να θηλάσετε, σύντομα θα διαπιστώσετε στην πράξη ότι η φύση σας παρέχει όλα όσα χρειάζεται το μωρό σας. Για να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να μην έρθουν όλα φυσιολογικά. Ακόμα και όταν υπάρχει σχετική εμπειρία μπορεί να προκύψουν προβλήματα, τα οποία εσείς και το μωρό σας θα πρέπει να ξεπεράσετε μαζί. Στο νοσοκομείο μας διαπιστώνω καθημερινά ότι ο θηλασμός είναι αποτελεσματικότερος όταν η μητέρα είναι καλά ενημερωμένη. Με τον οδηγό αυτό επιδιώκουμε να σας βοηθήσουμε να προετοιμαστείτε όσο το δυνατόν καλύτερα για τον θηλασμό. Ο λόγος είναι ότι εάν γνωρίζετε τι συμβαίνει σε εσάς και το μωρό σας όταν θηλάζετε, θα σας είναι πολύ πιο εύκολο να πάρετε τις σωστές αποφάσεις κι η περίοδος του θηλασμού θα είναι ευχάριστη κι απολαυστική. Εάν έχετε απορίες ή εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα με τον θηλασμό, στον οδηγό αυτό θα βρείτε πολλές χρήσιμες απαντήσεις, αλλά και πρακτικές συμβουλές για το καθημερινό σας πρόγραμμα θηλασμού. Αν μου ζητούσε κάποιος να ξεχωρίσω μια συμβουλή από τα πολλά χρόνια που εργάζομαι με μητέρες και νεογέννητα μωρά θα ήταν η εξής: εμπιστευτείτε το ένστικτό σας αυτό το γνήσιο, μητρικό ένστικτο καθώς και τις μοναδικές δεξιότητες που διαθέτετε ως μητέρα. Θα μείνετε έκπληκτη με αυτά που μπορείτε να κάνετε, τόσο εσείς όσο και το μωρό σας. Μην διστάσετε όμως να ζητήσετε βοήθεια αμέσως, ακόμη και για το πιο μικρό προβληματάκι. Η πείρα του γιατρού, της μαίας και των άλλων ειδικών στους οποίους μπορεί να αποταθείτε θα δώσει σχεδόν πάντα τη λύση. Σας εύχομαι να απολαύσετε στο έπακρο την εμπειρία του θηλασμού του μωρού σας. Dr. Suzanne Knauer-Schiefer Αρχίατρος, Κλινική παιδιατρικής και εφηβικής ιατρικής, Ιατρικό Κέντρο Sana Ohre, Haldersleben, Γερμανία 3

Μέρος 1 Η προετοιμασία για τον θηλασμό Παίρνοντας την απόφαση να θηλάσω 9 Μοναδικά οφέλη για το μωρό σας 9 Οφέλη για τη σωματική και ψυχική υγεία 11 Μέρος 2 Ιδανικές συνθήκες για τον θηλασμό Το στήθος σας λειτουργεί στην εντέλεια 15 Συνθήκες θηλασμού 16 4

Περιεχόμενα Μέρος 3 Η παραμονή σας στο μαιευτήριο Ένας έρωτας γεννιέται 19 Σε αναζήτηση του στήθους σας 19 Η σωστή τεχνική 20 Πώς θα βρείτε την ιδανική στάση θηλασμού 22 Πρωτόγαλα και ώριμο μητρικό γάλα 24 Ειδικές περιπτώσεις θηλασμού 25 5

Μέρος 4 Στο σπίτι με το μωρό σας Ερωτήσεις και απαντήσεις για το καθημερινό πρόγραμμα θηλασμού 29 Προβλήματα κατά τον θηλασμό και σχετικές λύσεις 32 Τι βοηθήματα θηλασμού υπάρχουν; 36 Διατήρηση της καλής υγείας κατά την περίοδο του θηλασμού οι πιο σημαντικές ερωτήσεις Υγιεινό μητρικό γάλα για το μωρό σας 38 Ανάκτηση της σιλουέτας σας 40 Θηλασμός και καριέρα 41 Απογαλακτισμός Πότε να ξεκινήσω τον απογαλακτισμό; 43 6

Περιεχόμενα Πού θα βρείτε βοήθεια 47 Σημειώσεις 48 Πληροφορίες νομικού περιεχομένου 50 7

Μέρος 1

Προετοιμασία για τον θηλασμό Μαίες, σύμβουλοι γαλουχίας και γιατροί συμφωνούν: ο θηλασμός είναι ό,τι καλύτερο μπορείτε να προσφέρετε στο παιδί σας τους πρώτους μήνες της ζωής του. Από βιολογικής άποψης γνωρίζουμε ότι σχεδόν όλες οι γυναίκες είναι σε θέση να θηλάσουν, εάν το θέλουν, εάν είναι καλά ενημερωμένες για τον θηλασμό και εάν έχουν την υποστήριξη μιας μαίας ή κάποιου άλλου συμβούλου θηλασμού. Παίρνοντας την απόφαση να θηλάσω Η φύση φροντίζει σχεδόν πάντα να καλύψει τις σωματικές προϋποθέσεις για τον θηλασμό τόσο για εσάς όσο και για το μωρό σας. Το εάν θα θηλάσετε ή όχι το μωρό σας είναι μια απόφαση που θα σας υπαγορεύσει κατά κύριο λόγο το ένστικτό σας. Έχει αποδειχθεί ότι εάν είστε καλά προετοιμασμένη για τον θηλασμό και γνωρίζετε τι ακριβώς συμβαίνει όταν θηλάζετε, τότε έχετε πολύ περισσότερες πιθανότητες να βοηθήσετε το μωρό σας να κάνει τις σωστές κινήσεις θηλασμού και να τραφεί σωστά. Χρήσιμη συμβουλή Μην ξεχνάτε και τον πατέρα του παιδιού σας. Όταν θηλάζετε μπορεί να νιώθετε ότι το δέσιμο με το μωρό σας είναι ολοκληρωμένο, ωστόσο ο σύντροφός σας μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στη δημιουργία μιας υπέροχης σχέσης κατά την περίοδο αυτή. Προσπαθήστε, εάν μπορείτε, να τον συμπεριλάβετε στις προετοιμασίες. Ο πατέρας, όταν είναι καλά ενημερωμένος, μπορεί να σας στηρίξει σε όλες τις αποφάσεις που θα κληθείτε να πάρετε, αλλά και κάθε φορά που θα παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα σε σχέση με τον θηλασμό. Φυσικά, μπορεί για τους δικούς σας λόγους να αποφασίσετε να μη θηλάσετε. Το βασικό είναι να νιώθετε σίγουρη για την απόφασή σας και να μην αφήσετε τους άλλους να σας κάνουν να νιώσετε ένοχη. Είτε θηλάσετε είτε όχι, αν νιώθετε σίγουρη και καλά με τον εαυτό σας, θα βιώσετε το ίδιο βαθύ δέσιμο με το μωρό σας. Μοναδικά οφέλη για το μωρό σας Ποτέ ξανά δεν θα μπορέσετε να κάνετε τόσα πολλά για την υγεία του παιδιού σας όσο στις πρώτες ημέρες κι εβδομάδες της ζωής του. Ο θηλασμός τρέφει ιδανικά το μωρό σας, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Σημαίνει ασφάλεια και ιδανική προστασία για το βλαστάρι σας. Μητρικό γάλα ό,τι καλύτερο για το μωρό σας Το μητρικό γάλα είναι κατά κανόνα η καλύτερη τροφή για το μωρό σας. Περιέχει όλα όσα χρειάζεται το μωρό σας τους πρώτους μήνες της ζωής του για να αναπτυχθεί σωστά. Το μητρικό γάλα είναι και πολύ πρακτικό: τόσο η σύνθεσή του γάλακτος όσο και η ποσότητά του προσαρμόζονται πάντοτε ιδανικά στις ανάγκες του μωρού σας. Σημείωση Αναγνωρισμένου κύρους οργανισμοί όπως η UNICEF και η ΠΟΥ (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας) συνιστούν τον αποκλειστικό θηλασμό για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του μωρού σας. 1. 9

Μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία του μωρού σας Μακροπρόθεσμες μελέτες δείχνουν ότι τα μωρά που θηλάζουν εξακολουθούν να δρέπουν τα οφέλη και κατά την ενήλικη ζωή τους. Εμφανίζουν λιγότερο συχνά ασθένειες που σχετίζονται με λοιμώξεις και διαβήτη τύπου 2 από ό,τι οι ενήλικες που τρέφονταν με μπιμπερό όταν ήταν βρέφη. Προαγωγή της ανάπτυξης της ομιλίας Επιπλέον, το μητρικό γάλα παρέχει στο μωρό σας προστασία από λοιμώξεις και ασθένειες και μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο αλλεργιών, παχυσαρκίας και διαβήτη. Ένα ακόμη όφελος για τα μωρά που θηλάζουν: οι θηλαστικές κινήσεις προάγουν την ανάπτυξη των στοματικών μυών και τον σχηματισμό των σιαγόνων κατά ιδανικό τρόπο. Όταν θηλάζει, το μωρό σας ωθεί την κάτω σιαγόνα του μπρος-πίσω και η γλώσσα κάνει κυματοειδείς κινήσεις για να εξωθήσει το γάλα από το στήθος. Τα παιδιά που «προπονούνται» με αυτόν τον τρόπο διαπιστώνουν τα οφέλη αργότερα, όταν πλέον αρχίζουν να λαμβάνουν στερεές τροφές και μαθαίνουν να μιλούν. Επομένως ο θηλασμός, ακόμη κι από αυτό το πρώιμο στάδιο, θέτει τα θεμέλια για την ανάπτυξη της ομιλίας του μωρού σας. Ιδανική προστασία από την πρώτη στιγμή Καμία άλλη παιδική τροφή δεν προσφέρει στο μωρό σας το επίπεδο της προστασίας που παρέχει το μητρικό γάλα. Ακόμη και με τις πρώτες σταγόνες μητρικού γάλακτος το μωρό σας απορροφά απαραίτητα αντισώματα. Τα αντισώματα αυτά λειτουργούν όπως ο εμβολιασμός και εξασφαλίζουν την προστασία του μωρού σας από πολλές ασθένειες. Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι τα μωρά που θηλάζουν προσβάλλονται λιγότερο συχνά από λοιμώξεις του έσω ωτός, διάρροια και λοιμώξεις του αναπνευστικού και του ουροποιητικού συστήματος, σε σχέση με τα μωρά που τρέφονται με μπιμπερό. Σημείωση Πέρα από αυτά τα οφέλη, υπάρχουν και μερικοί πολύ πρακτικοί λόγοι υπέρ του θηλασμού: το μητρικό γάλα δεν περιέχει καθόλου μικρόβια, είναι πάντα διαθέσιμο, έχει τη σωστή θερμοκρασία και σας βοηθά να περιορίσετε τα έξοδα του νοικοκυριού σας. 10

Χρήσιμη συμβουλή Εάν εσείς ή οποιοδήποτε μέλος της οικογένειάς σας πάσχετε από νευροδερματίτιδα, αλλεργικό άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα ή άλλη αλλεργία, καλό είναι να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν από τη γέννηση του παιδιού σας. Ιδανικά θα μπορούσατε να ζητήσετε τη συμβουλή παιδιάτρου ως προς το εάν θα πρέπει να κάνετε κάποιες ακόμη αλλαγές τόσο στη δική σας διατροφή όσο και στο περιβάλλον του σπιτιού σας. Πρόληψη των αλλεργιών μέσω του θηλασμού Το 20 με 30% όλων των μωρών αναπτύσσουν αλλεργία κατά την παιδική τους ηλικία. Εάν θηλάσετε αποκλειστικά το μωρό σας τους πρώτους έξι μήνες, μειώνετε τον κίνδυνο αλλεργιών έως και 50%. Ένας αποφασιστικός παράγοντας στην εμφάνιση αλλεργιών είναι η λήψη πρωτεϊνών από εξωτερικές πηγές, όπως είναι για παράδειγμα το αγελαδινό γάλα και τα παράγωγά του. Οι πρωτεΐνες από εξωτερικές πηγές απορροφώνται από το πεπτικό σύστημα του μωρού και μπορούν να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση. Το μητρικό γάλα παρέχει την καλύτερη προστασία από τέτοιου είδους αντιδράσεις καθώς δεν περιέχει καμία τέτοια πρωτεΐνη. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα παιδιά που έχουν δύο συγγενείς πρώτου βαθμού (δηλαδή πατέρα και μητέρα που πάσχουν από αλλεργικές παθήσεις). Ο κίνδυνος να αναπτύξει το παιδί αλλεργία αυξάνεται σημαντικά σε αυτήν την περίπτωση κατά περίπου 60-70%. Οφέλη για τη σωματική και ψυχική υγεία Ο μητρικός θηλασμός είναι ό,τι καλύτερο για το μωρό σας αλλά και για εσάς. Ο θηλασμός σάς ανεβάζει ψυχολογικά και σας βοηθά να αντιμετωπίσετε με μεγαλύτερη σιγουριά τον καινούριο σας ρόλο ως μητέρα. Από την πρώτη στιγμή που θα θηλάσετε το μωρό σας, το σώμα σας εκκρίνει ορμόνες που κάνουν ακόμη πιο έντονο το μητρικό συναίσθημα. Η αίσθηση ότι ικανοποιήσατε ένα πεινασμένο και ανήσυχο μωρό με το στήθος σας είναι απερίγραπτη και σας οπλίζει με αυτοπεποίθηση κι ενέργεια για τις απαιτητικές καταστάσεις που θα αντιμετωπίσετε στο μέλλον. 1. 11

Συμβολή στην επαναφορά της μήτρας Ο θηλασμός έχει επίσης σημαντικά οφέλη για την υγεία σας. Όταν το μωρό θηλάζει, οι μύες της μήτρας συμπτύσσονται κι έτσι επιταχύνεται η σύσπαση και η επαναφορά της μήτρας στο αρχικό της μέγεθος. Ο θηλασμός του μωρού σας αμέσως μετά τον τοκετό και εν συνεχεία σε τακτική βάση είναι ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη των λοιμώξεων κατά την μεταγεννητική περίοδο και την ελαχιστοποίηση της αιμορραγίας μετά τον τοκετό. Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στις μητέρες που θηλάζουν είναι μικρότερος από ό,τι στις μητέρες που δεν θηλάζουν. Για παράδειγμα, το Γερμανικό Κέντρο Αντικαρκινικών Ερευνών απέδειξε ότι ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού σε μητέρες που θηλάζουν το μωρό τους για έξι ή περισσότερους μήνες είναι περίπου 14% μικρότερος σε σχέση με εκείνες που δεν θηλάζουν. Ο θηλασμός σας βοηθά επίσης να ανακτήσετε τη γραμμή σας μετά τη γέννα, καθώς έτσι καίτε περισσότερες θερμίδες και χάνετε βάρος ήπια και σταδιακά. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάτε ότι το μωρό σας μεγάλωνε επί πολλούς μήνες μέσα στο σώμα σας, οπότε πρέπει να δείξετε υπομονή και να δώσετε και στο σώμα σας ένα περιθώριο αρκετών μηνών για να επανέλθει. Χρήσιμη συμβουλή Μερικές γυναίκες ανησυχούν για τη σιλουέτα τους. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω από την πείρα μου στα μαιευτήρια ότι ο θηλασμός δεν προκαλεί «πεσμένο στήθος». Ακόμη και πολύ σύντομα μετά τον τοκετό δεν θα μπορεί να διακρίνει κανείς από το σχήμα του στήθους σας εάν έχετε θηλάσει ή όχι. Η εγκυμοσύνη και όχι ο θηλασμός αλλάζει το στήθος σας. Η εγκυμοσύνη γενικά μαλακώνει τους ιστούς και, ανάλογα με τη γενετική προδιάθεση, η αντοχή των ιστών μπορεί να μεταβληθεί μακροπρόθεσμα. 1. 13

Μέρος 2

Iδανικές συνθήκες για τον θηλασμό Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας θα δείτε να συμβαίνουν πολλά μικρά θαύματα κάθε μέρα. Ακόμη και η παραγωγή μητρικού γάλακτος είναι το αποτέλεσμα ενός μοναδικού μηχανισμού της «μητέρας Φύσης». Το στήθος σας λειτουργεί στην εντέλεια Από τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης το στήθος σας αρχίζει να προετοιμάζεται για τον θηλασμό. Οι ιστοί του στήθους αυξάνονται και οι κυψελίδες αρχίζουν να παράγουν πρωτόγαλα. Όταν το μωρό σας θηλάζει, ο εγκέφαλος λαμβάνει ξεκάθαρο μήνυμα για παραγωγή ορμονών. Οι δύο ορμόνες που είναι υπεύθυνες για την προετοιμασία και την παραγωγή του γάλακτος είναι η προλακτίνη και η ωκυτοκίνη. Η ορμόνη προλακτίνη ενεργοποιεί την παραγωγή του ώριμου μητρικού γάλακτος. Όσο πιο συχνά θηλάζετε το μωρό σας, τόσο αυξάνεται και η παραγωγή γάλακτος. Η ορμόνη ωκυτοκίνη ενεργοποιεί τη ροή του γάλακτος και προκαλεί ισχυρή σύσπαση των κυψελίδων, των γαλακτοφόρων πόρων και των μυϊκών κυττάρων του μαστού: ενεργοποιείται το αντανακλαστικό καθόδου του γάλακτος, μέσω του οποίου το γάλα ωθείται με ορμή προς το μωρό όταν αυτό θηλάζει. Εξαιτίας αυτού του αντανακλαστικού ενίοτε θα νιώθετε τραβήγματα ή τσιμπήματα στο στήθος σας. Καθώς το αντανακλαστικό ενεργοποιείται πάντοτε και στους δύο μαστούς, μπορεί να δείτε σταγόνες γάλακτος να στάζουν και από τη θηλή από την οποία δεν θηλάζει εκείνη τη στιγμή το μωρό. Σε κάθε θηλασμό, το αντανακλαστικό καθόδου του γάλακτος μπορεί να ενεργοποιηθεί έως και έξι φορές. Το ιδανικό μητρικό στήθος Θα πρέπει να γνωρίζετε το εξής: δεν υπάρχει ιδανικό μέγεθος στήθους για τον θηλασμό. Είτε το στήθος σας είναι μεγάλο είτε μικρό, το μωρό σας θα μπορέσει να τραφεί όπως και να χει. Το στήθος σας δεν είναι ένα δοχείο αποθήκευσης γάλακτος που το μωρό πρέπει απλώς να αδειάσει. Το περισσότερο γάλα παράγεται ενώ το μωρό θηλάζει. Ένας μικρός ή ελαφρύς μαστός που δείχνει μαλακός πριν από την έναρξη του θηλασμού μπορεί να δώσει στο μωρό την ίδια ποσότητα γάλακτος με έναν μεγάλο μαστό ή έναν μαστό που είναι γεμάτος γάλα πριν από τον θηλασμό. Σημείωση Οι γυναίκες με ανεστραμμένες ή επίπεδες θηλές μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα κατά το θηλασμό, εάν το μωρό τους δεν μπορεί να συγκρατήσει τη θηλή. Σε αυτές τις περιπτώσεις συχνά αποδεικνύεται χρήσιμη η χρήση θηλάστρου, το οποίο βελτιώνει το σχήμα της θηλής. Μπορείτε να συζητήσετε το θέμα αυτό με τη μαία ή τον σύμβουλο γαλουχίας σας, οι οποίοι θα σας δώσουν πρακτικές συμβουλές. 2. 15

Ο αποκλειστικός αποφασιστικός παράγοντας για την παραγωγή γάλακτος είναι ο τακτικός θηλασμός. Μόνο τότε παράγονται οι ορμόνες που απαιτούνται για τη ροή του γάλακτος και μπορεί να διατηρηθεί σταθερή η παραγωγή γάλακτος. Θηλασμός μετά από επέμβαση στο στήθος Σε ορισμένες περιπτώσεις, για παράδειγμα όταν έχει προηγηθεί χειρουργική επέμβαση στο στήθος, ο θηλασμός μπορεί να μην είναι δυνατός. Εάν δεν είστε σίγουρη εάν ο θηλασμός είναι εφικτός, σας συνιστούμε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Έτσι θα αποφύγετε μια πιθανή απογοήτευση μετά τον τοκετό και θα μπορέσετε να προετοιμάσετε τον εαυτό σας εγκαίρως για το ενδεχόμενο να καταφύγετε στη λύση του βρεφικού γάλακτος. Συνθήκες θηλασμού Οι βάσεις για μια αρμονική σχέση θηλασμού μπαίνουν συχνά λίγο μετά τη γέννηση από την πρώτη άμεση επαφή «δέρμα με δέρμα» της μητέρας με το μωρό μέχρι τον πρώτο θηλασμό. Το ήρεμο περιβάλλον μετά τη γέννα, όταν συνδυάζεται με πεπειραμένο νοσηλευτικό προσωπικό, συμβούλους γαλουχίας ή άλλους επαγγελματίες υγείας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το ξεκίνημα του θηλασμού. Τα μαιευτήρια προσφέρουν συχνά ενημερωτικές συνεδρίες, που συνδυάζονται με επισκέψεις στις αίθουσες τοκετού. Αξιοποιήστε αυτές τις ευκαιρίες και αφιερώστε ικανό χρόνο πριν από τη γέννα για να επιλέξετε πού θα γεννήσετε με βάση τι θεωρείτε κατάλληλο για εσάς. Ρωτήστε για τη διαθεσιμότητα περιβαλλόντων φιλικών προς τον θηλασμό, όπως ειδικές αίθουσες θηλασμού, καθώς και εάν προβλέπεται η δυνατότητα συγκατοίκησης με το μωρό σας (roomingin), η χρησιμότητα της οποίας έχει αποδειχθεί πλήρως στην πράξη. Μπορείτε επίσης να αντλήσετε περισσότερες πληροφορίες για την ακριβή διαδικασία που ακολουθείται στη μονάδα παρακολούθησης νεογνών, καθώς και το πού θα πρέπει να απευθυνθείτε για βοήθεια και υποστήριξη για τον θηλασμό υπό ειδικές συνθήκες, όπως στην περίπτωση καισαρικής. Φυσικά, εάν οι συνθήκες το επιτρέπουν, μπορείτε να επιλέξετε να γεννήσετε και στο σπίτι σας. 16

2.

Μέρος 3

Η παραμονή σας στο μαιευτήριο Η μεγάλη στιγμή έφτασε. Το μωρό σας ήρθε στον κόσμο και εσείς βιώνετε αυτές τις πρωτόγνωρες στιγμές μαζί με τον μικρό σας θησαυρό. Ένας έρωτας γεννιέται Είμαστε πλέον σε θέση να γνωρίζουμε ακριβώς πόσο σημαντικές είναι οι πρώτες στιγμές μετά τον τοκετό για τη δημιουργία ισχυρού δεσμού μεταξύ της μητέρας και παιδιού. Είτε γεννήσατε φυσιολογικά χωρίς επιπλοκές είτε κάνατε καισαρική, η μαία και οι γιατροί σας θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να βάλουν το μωρό σας πάνω στην κοιλιά σας αμέσως μετά τη γέννα. Το μωρό σας θα νιώσει πιο ασφαλές στην οικεία αγκαλιά της μητέρας του κι οι δυο σας θα μπορέσετε να το βιώσετε αυτό για πρώτη φορά και στον απόλυτο βαθμό. Η πρώτη στενή επαφή έξω από τη μήτρα είναι ένα πραγματικό ορόσημο για το παιδί σας στην ανάπτυξη μιας σχέσης εμπιστοσύνης. Για εσάς, αυτές είναι στιγμές απόλυτης ευτυχίας μετά τις ωδίνες του τοκετού. Είναι η στιγμή που γεννιέται ο έρωτάς σας για το μωρό σας. Σημείωση Δεν είναι πάντοτε δυνατό για τη μητέρα και το μωρό να έχουν επαφή «δέρμα με δέρμα» αμέσως μετά τον τοκετό. Να είστε σίγουρη όμως ότι μπορείτε να αναπληρώσετε το χαμένο χρόνο και να βιώσετε αυτή τη φάση του πρώτου έντονου δεσμού οποιαδήποτε στιγμή. Εάν μπορείτε, συμπεριλάβετε και τον σύντροφό σας σε αυτήν τη διαδικασία της πρώτης γνωριμίας με το παιδί σας και της κατάκτησης της εμπιστοσύνης του. Και ο πατέρας μπορεί να χαρίσει στο μωρό σας αυτήν την πρώτη και τόσο σημαντική επαφή «δέρμα με δέρμα». Η πρώτη φορά που θηλάζετε έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο: το μωρό σας λαμβάνει το πολύτιμο πρωτόγαλα η σύσπαση της μήτρας ξεκινά και συνεχίζεται με τον ίδιο ρυθμό τίθενται τα θεμέλια για το ξεκίνημα μιας υγιούς σχέσης θηλασμού μέσω αυτής της πρώτης σωματικής επαφής Σε αναζήτηση του στήθους σας Αυτές τις πρώτες στιγμές μετά τον τοκετό, το αντανακλαστικό του θηλασμού του μωρού είναι πάρα πολύ ισχυρό. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο της φύσης, καθώς το μωρό σας έχει έμφυτο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης: θέλει να θηλάσει και θα αναζητήσει το στήθος σας με όλες του τις δυνάμεις. Ελάχιστες ώρες μετά τον τοκετό, αυτό το αντανακλαστικό του θηλασμού ατονεί δυσχεραίνοντας ενδεχομένως την πρώτη απόπειρα θηλασμού 3. 19

Η σωστή τεχνική Αν και ο θηλασμός είναι το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο, δεν είναι πάντα και το πιο απλό. Η σωστή τεχνική ωστόσο, βοηθά να αποφευχθεί ο ερεθισμός και το πλήγωμα των θηλών. Χρήσιμη συμβουλή Όσο περισσότερο εξοικειωθείτε με τις σωστές τεχνικές προτού ξεκινήσετε τον θηλασμό, τόσο καλύτερο θα είναι το πρόγραμμα που θα σχεδιάσετε για να βοηθήσετε το μωρό σας να θηλάσει. Το να προσπαθήσετε να «σκληραγωγήσετε» τις θηλές σας τρίβοντάς τις με μια τραχιά πετσέτα ή και με οδοντόβουρτσα είναι άσκοπο και κακοποιεί το ευαίσθητο δέρμα της περιοχής. Η λαβή «μισοφέγγαρο» Έτσι θα πρέπει να βάζετε το μωρό σας στο στήθος: κρατήστε το στήθος σας με τη λαβή «μισοφέγγαρο» δηλ. τοποθετήστε τα δάχτυλά σας επίπεδα πάνω στα πλευρά σας κάτω από το στήθος, με τον αντίχειρα πάνω από τη θηλή. Με αυτόν τον τρόπο στηρίζετε το στήθος σας με το χέρι σας, χωρίς τα δάκτυλά σας να ακουμπούν την περιοχή γύρω από τη θηλή (θηλαία άλω). 20

3. Τοποθέτηση του μωρού στο στήθος Υπάρχει ένα «κόλπο» για να κάνετε το μωρό σας να ανοίξει διάπλατα το στόμα του και να αγκαλιάσει με το στόμα του το μεγαλύτερο μέρος της θηλής: για να το πετύχετε, αγγίξτε με τη θηλή σας το στόμα του μωρού. Όταν το μωρό ανοίξει διάπλατα το στόμα του και η γλώσσα του είναι ξαπλωμένη στη βάση της στοματικής κοιλότητας, τραβήξτε το γρήγορα στο στήθος σας με μία μόνο κίνηση. Απομάκρυνση του μωρού από το στήθος Όταν το μωρό σας σταματήσει τις κανονικές θηλαστικές κινήσεις και απλά πιπιλίζει τη θηλή, μπορείτε να το απομακρύνετε προσεκτικά από το στήθος σας. Για να το πετύχετε, γλιστρήστε απαλά το μικρό σας δάκτυλο στη γωνία του στόματος του μωρού. Έτσι απελευθερώνεται το κενό αέρος στο στόμα του μωρού. 21

Πώς θα βρείτε την ιδανική στάση θηλασμού Η στάση στην οποία θηλάζετε παίζει καθοριστικό ρόλο ώστε το μωρό σας να μπορέσει να θηλάσει σωστά, εσείς να μπορέσετε να ξεκουραστείτε ανάμεσα στα γεύματα και οι θηλές σας να συνέλθουν. Μια σημαντική συμβουλή για όλες τις στάσεις θηλασμού είναι να εξασφαλίζει τη σωστή στήριξη του σώματός σας και του σώματος του μωρού σας. Μπορείτε, για παράδειγμα, να χρησιμοποιήσετε μια άνετη πολυθρόνα, ένα μαξιλάρι θηλασμού και ένα υποπόδιο. Όποια στάση κι αν επιλέξετε, να θυμάστε ότι πάντα πρέπει να φέρνετε το μωρό στο στήθος κι όχι το στήθος στο μωρό. Χρήσιμη συμβουλή Αφιερώστε όσο χρόνο χρειάζεται για να εξοικειωθείτε με τις διάφορες στάσεις θηλασμού, δοκιμάζοντάς τες. Όσο πιο πολύ εξοικειωθείτε με αυτές, τόσο ευκολότερος θα είναι ο θηλασμός. Πραγματικά αξίζει τον κόπο, γιατί κι οι δυο σας θα περνάτε αρκετές ώρες την ημέρα στη στάση αυτή. Ξαπλωτή στάση Πολλές γυναίκες διαπιστώνουν ότι το να θηλάζουν τα μωρά τους ξαπλωμένες στο πλάι είναι η πιο άνετη στάση για μετά τον τοκετό και για τις αμέσως επόμενες μέρες. Η στάση αυτή μπορεί επίσης να χρησιμοποιείται τη νύχτα, καθώς έτσι δεν σηκώνεστε από το κρεβάτι και δεν διακόπτετε την ανάπαυσή σας. Τόσο εσείς όσο και το μωρό σας ξαπλώνετε στο πλάι, κοιλιά με κοιλιά, με το στόμα του μωρού στο ύψος της θηλής. Στηρίξτε το κεφάλι και τους ώμους σας με ένα μαξιλάρι. Για να μην κυλήσει το σώμα του μωρού μακριά σας μπορείτε να τοποθετήσετε ένα μαξιλάρι θηλασμού ή μια τυλιγμένη πετσέτα πίσω από την πλάτη του 22

3. Στάση «αγκαλιά» («κλασική» στάση) Αυτή είναι η πιο γνωστή στάση θηλασμού, όπου το μωρό σας είναι ξαπλωμένο στην αγκαλιά σας, κοιλιά με κοιλιά. Το κεφαλάκι του ακουμπά πάνω στο μπράτσο σας (στο εσωτερικό του αγκώνα) και ο κορμός του είναι τοποθετημένος πάνω σε μαξιλάρι θηλασμού ή απλό μαξιλάρι, το οποίο στηρίζει το βάρος του. Για να καθίσετε πιο αναπαυτικά μπορείτε να σηκώσετε τα πόδια σας ψηλά, π.χ. χρησιμοποιώντας ένα υποπόδιο/ σκαμπό και να στηρίξετε την πλάτη σας με ένα μαξιλάρι. Να φροντίζετε πάντοτε η πλάτη σας να είναι όρθια, να μην είστε σφιγμένη και να μην σκύβετε ποτέ πάνω από το μωρό σας, το οποίο θα πρέπει να είναι ξαπλωμένο σε οριζόντια θέση. Μπορείτε να διαφοροποιήσετε λίγο αυτήν την στάση σπρώχνοντας ελαφρά το κεφαλάκι του μωρού σας προς το χέρι σας. Μερικές φορές, μια μικρή αλλαγή στη στάση αρκεί για να κάνει τη διαφορά. Στάση «κάτω από τη μασχάλη» (στάση «του αμερικανικού ποδοσφαίρου») Στη στάση «κάτω από τη μασχάλη» το μωρό είναι ξαπλωμένο κάτω από το μπράτσο σας στην πλευρά που θηλάζετε, πάνω σε ένα μαξιλάρι θηλασμού ή απλό μαξιλάρι. Όπως κοιτάτε το μωρό σας, η μύτη του θα πρέπει να βρίσκεται στο ύψος της θηλής σας και τα πόδια του να βλέπουν προς την πλάτη σας. Το σημαντικό εδώ είναι το μωρό σας να είναι ξαπλωμένο εντελώς στο πλάι και το βάρος του να στηρίζεται στο μαξιλάρι. Σημείωση Αυτή η στάση είναι πολύ καλή για τον ταυτόχρονο θηλασμό των διδύμων. 23

Πρωτόγαλα λίγο, αλλά θαυματουργό Ανακεκλιμένη στάση Αυτή η στάση συνιστάται όταν αναρρώνετε από καισαρική ή από μια δύσκολη γέννα. Ο άνω κορμός σας στηρίζεται πάνω σε μαξιλάρι, ώστε να είστε ξαπλωμένη μεν αλλά σε ελαφρά ανακεκλιμένη θέση. Προκειμένου να μην ασκείται καμία πίεση στην κοιλιά σας, το μωρό είναι ξαπλωμένο δίπλα σας και στο πλάι, πάνω σε μαξιλάρι. Στη στάση αυτή στηρίζετε την πλάτη του μωρού με το μπράτσο σας. Πρωτόγαλα και ώριμο μητρικό γάλα Από μερικές μετρημένες αλλά χορταστικές πρώτες σταγόνες μέχρι την άφθονη ροή ώριμου μητρικού γάλακτος, το στήθος σας θα παρέχει στο μωρό σας ακριβώς την ποσότητα τροφής που χρειάζεται τη δεδομένη χρονική στιγμή. 24 Το πρώτο γάλα που θα θηλάσει το μωρό σας είναι κάτι ξεχωριστό. Αυτό το παχύρρευστο, κιτρινωπό πρώτο γάλα, γνωστό και ως «πύαρ», περιέχει όλα όσα χρειάζεται το μωρό σας. Η μικρή του ποσότητα ίσως σας προξενήσει εντύπωση ή μπορεί ακόμη και να σας κάνει να ανησυχήσετε μήπως το μωρό σας δεν χορταίνει. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή μετρά η ποιότητα κι όχι η ποσότητα. Θα πρέπει να δείξετε εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα αυτού του ιδανικού μείγματος συστατικών: μερικές σταγόνες αυτού του πολύτιμου μητρικού γάλακτος αρκούν για να λάβει το μωρό σας τη σωστή ακριβώς ποσότητα θρεπτικών συστατικών, βιταμινών και αντισωμάτων. Το πρωτόγαλα χωνεύεται ευκολότερα από το μωρό σας σε σχέση με το ώριμο γάλα ή το βρεφικό γάλα του εμπορίου, ενώ έχει και καθαρτική επίδραση συντελώντας στην άριστη λειτουργία του πεπτικού συστήματος από την πρώτη στιγμή. Πότε «κατεβαίνει» το γάλα Μέχρι και την πέμπτη περίπου μέρα μετά τον τοκετό, το σώμα σας παράγει πρωτόγαλα. Στη συνέχεια θα παρατηρήσετε μια αλλαγή, όταν πια θα αρχίσει να «κατεβαίνει» το ώριμο μητρικό γάλα. Οι μαστοί σας διογκώνονται σημαντικά, η θερμοκρασία τους αυξάνεται και γίνονται βαρύτεροι και πιο ευαίσθητοι. Χρήσιμη συμβουλή Για τα περισσότερα μωρά το θρεπτικό πρωτόγαλα είναι τόσο χορταστικό που δεν χρειάζεται να τραφούν παραπάνω από μία ή δύο φορές κατά τις επόμενες 24 ώρες. Τόσο για εσάς όσο και για το μωρό σας αυτή είναι μια καλή ευκαιρία για να πάρετε μια βαθιά ανάσα και να χαλαρώσετε, ώστε να αρχίσετε να συνέρχεστε από τις ωδίνες του τοκετού.

Η επιδερμίδα τεντώνεται και οι φλέβες φαίνονται πιο έντονες κάτω από το δέρμα, το οποίο αποκτά μια ελαφρά ερυθρότητα. Η παραγωγή γάλακτος έχει τεθεί πλέον σε κανονική λειτουργία και προσαρμόζεται σε ποσότητα και ποιότητα στις εκάστοτε ανάγκες του παιδιού σας κατά την περίοδο της γαλουχίας. Ώριμο μητρικό γάλα: και για την πείνα και για τη δίψα Το μωρό σας μεγαλώνει και δυναμώνει και καθώς αναπτύσσεται διαρκώς προσαρμόζεται αναλόγως και η σύνθεση του μητρικού γάλακτος. Το ώριμο μητρικό γάλα δεν περιέχει πλέον τόσο πολύ πρωτεΐνη, αλλά περισσότερα λιπαρά, υδατάνθρακες, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Για να μπορέσει πρώτα να σβήσει τη δίψα του μωρού και στη συνέχεια να χορτάσει την πείνα του, η σύνθεση του μητρικού γάλακτος μεταβάλλεται ακόμη και κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Όταν το μωρό σας αρχίζει να θηλάζει το γάλα είναι αρκετά λεπτόρρευστο. Μετά όμως από πέντε λεπτά γίνεται πιο παχύρρευστο, καθώς η περιεκτικότητά του σε λιπαρά τριπλασιάζεται. Το γάλα αυτό είναι ιδιαίτερα θρεπτικό και καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες του μωρού σας. Το ρέψιμο απελευθερώνει τον εγκλωβισμένο αέρα κι ανακουφίζει το μωρό σας Όταν το μωρό σας θηλάζει, μαζί με το γάλα καταπίνει και αέρα που συσσωρεύεται στο στομάχι και του προκαλεί δυσφορία. Με το ρέψιμο αυτή η πίεση απελευθερώνεται και το μωρό σας ανακουφίζεται. Για να διευκολύνετε τη διαδικασία, στηρίξτε το μωρό στον ώμο σας και τρίψτε το ελαφρά στην πλάτη. Εάν το ρέψιμο δεν έρθει κατευθείαν, ξαπλώστε το μωρό στο πλάι (διατηρώντας το εντός του οπτικού σας πεδίου) και ξαναδοκιμάστε λίγο αργότερα. Χρήσιμη συμβουλή Όταν αλλάζετε στήθος ενώ θηλάζετε, δώστε την ευκαιρία στο μωρό σας να ρευτεί και να ανακουφιστεί. Το μωρό σας μπορεί να θηλάζει πολύ αργά, απολαμβάνοντας τη διαδικασία. Με τον τρόπο αυτό ο αέρας που καταπίνει είναι ελάχιστος, οπότε το ρέψιμο δεν είναι απαραίτητο. Μπορεί πάλι το μωρό σας να ρεύεται ενώ θηλάζει. Αυτό είναι ακόμη μία απόδειξη ότι κάθε μωρό είναι διαφορετικό. Σύντομα θα καταλάβετε σε ποια «κατηγορία» ανήκει το μικρό σας. Ειδικές περιπτώσεις θηλασμού Μπορεί κατά τον τοκετό να προέκυψαν επιπλοκές ή να γεννήσατε δίδυμα. Ακόμη και σε αυτές τις ειδικές περιπτώσεις θα σας προέτρεπα να επιχειρήσετε να θηλάσετε. Θηλασμός μετά από καισαρική Όπως και στην περίπτωση του φυσιολογικού τοκετού, μετά την καισαρική το σώμα σας αρχίζει να παράγει γάλα ώστε να σας επιτρέψει να θηλάσετε το μωρό σας. Τις αμέσως επόμενες ημέρες από τον τοκετό, όταν δεν έχετε ακόμη ανακτήσει πλήρως τις δυνάμεις σας και δυσκολεύεστε στις κινήσεις σας, θα χρειαστείτε βοήθεια κατά τον θηλασμό. Αφήστε τον σύντροφό σας να σας βοηθήσει και ζητήστε σχετικές οδηγίες από το μαιευτήριό σας. Σύντομα θα διαπιστώσετε ότι η άμεση σωματική επαφή με το μωρό σας είναι ωφέλιμη και για τους δυο σας. 3. 25

Ο θηλασμός είναι σημαντικός και για τη μητέρα, ιδίως στην περίπτωση καισαρικής, καθώς έτσι η μήτρα συσπάται και επανέρχεται στο κανονικό της μέγεθος ταχύτερα. Εάν νιώθετε έντονους πόνους, υπάρχουν παυσίπονα που είναι κατάλληλα για μητέρες που θηλάζουν, ώστε να συνεχίσετε να θηλάζετε κανονικά. Θηλασμός και πρόωρα μωρά Εάν το μωρό σας είναι πρόωρο και εσείς επιθυμείτε να θηλάσετε, οι γιατροί, οι μαίες και οι σύμβουλοι γαλουχίας του μαιευτηρίου μπορούν να σας βοηθήσουν. Η αξία του θηλασμού για ένα πρόωρο μωρό είναι ανεκτίμητη. Ταυτόχρονα, η στενή επαφή κατά τον θηλασμό θα βοηθήσει τόσο εσάς όσο και το μωρό σας να εξοικειωθείτε με αυτήν την ασυνήθιστη κατάσταση. Εάν αυτό είναι δυνατό, βάλτε το μωρό στο στήθος σας αμέσως μετά τον τοκετό ώστε να ενεργοποιηθεί η παραγωγή γάλακτος. Σε περίπτωση που το μωρό σας δεν έχει ακόμα αρκετή δύναμη για να θηλάσει χωρίς βοήθεια, το καλύτερο είναι να βγάλετε το γάλα με το χέρι ή με θήλαστρο για το πρώτο του γεύμα αμέσως μετά τον τοκετό. Για να διατηρηθεί σταθερή η παραγωγή γάλακτος αρκεί ένας ρυθμός θηλασμού έξι έως οκτώ φορές την ημέρα και ακόμη μία φορά κατά τη διάρκεια της νύχτας. Θηλασμός και δίδυμα Ο θηλασμός είναι εφικτός ακόμη και αν έχετε γεννήσει περισσότερα από ένα μωρά, καθώς οι περισσότερες γυναίκες είναι σε θέση να παράγουν αρκετό γάλα και για δίδυμα. Δεν πρέπει πάντως να ξεχνάτε ότι ο θηλασμός στην περίπτωση των διδύμων είναι μια απαιτητική διαδικασία, ιδίως τις πρώτες εβδομάδες ή και μήνες. Προσπαθήστε να εξασφαλίσετε βοήθεια για τις καθημερινές δουλειές του σπιτιού, ώστε να μπορείτε να ξεκουράζεστε αρκετά και να ανακτάτε τις δυνάμεις και την ενέργειά σας. Τα δίδυμα συχνά γεννιούνται με καισαρική τομή. Εφόσον η κατάστασή τους είναι σταθεροποιημένη και είναι υγιή, τα δίδυμα πρέπει να τοποθετούνται στο στήθος της μητέρας το συντομότερο δυνατό μετά τον τοκετό, όπως και τα υπόλοιπα νεογέννητα. Ιδίως μετά από καισαρική ενδείκνυται ιδιαίτερα η ανακεκλιμένη στάση θηλασμού. Εάν επιθυμείτε να θηλάζετε και τα δύο μωρά ταυτόχρονα, υπάρχουν πολλές ακόμη στάσεις θηλασμού που μπορείτε να χρησιμοποιείτε. Σύντομα θα έχετε καταλήξει εάν προτιμάτε να θηλάζετε τα μωρά σας ταυτόχρονα ή χωριστά. 26

3.

Μέρος 4

Στο σπίτι με το μωρό σας Ερωτήσεις και απαντήσεις για το καθημερινό πρόγραμμα θηλασμού Μετά την παραμονή σας στο μαιευτήριο, έρχεται η ώρα να πάρετε το μωρό σας σπίτι. Σίγουρα θα είστε χαρούμενη που θα μπορέσετε επιτέλους να απολαύσετε το μωρό σας ανενόχλητη σε ένα οικείο περιβάλλον. Ωστόσο, μπορεί ταυτόχρονα να σας απασχολεί εάν θα κυλήσουν όλα ομαλά και εάν θα μπορείτε να ταΐζετε και να φροντίζετε σωστά το μωρό σας. Θα πρέπει να εμπιστευτείτε τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητές σας, καθώς και το αλάνθαστο ένστικτό σας. Μην διστάζετε να επικοινωνήσετε με τη μαία ή τον σύμβουλο γαλουχίας σας οποιαδήποτε στιγμή εάν έχετε κάποια απορία ή πρόβλημα. Η ησυχία κι η ηρεμία σας βοηθούν να ανακτήσετε τις δυνάμεις σας Όταν θηλάζετε, προσπαθήστε να μη βιάζεστε και να διατηρείτε την ηρεμία σας: έτσι θα εξασφαλίσετε ότι όλα θα γίνονται με απόλυτα φυσιολογικό τρόπο στο σπίτι σας. Εάν είναι δυνατό, διαλέξτε έναν ήσυχο χώρο, όπου εσείς και το μωρό σας θα μπορείτε να είστε ανενόχλητοι. Είναι βέβαιο ότι όλοι θα δείξουν κατανόηση εάν βάλετε τον τηλεφωνητή σας να απαντά στις κλήσεις ενώ θηλάζετε και οι επισκέπτες σας σίγουρα θα προτιμούν να αποσυρθούν διακριτικά όταν έρθει η ώρα να ταΐσετε το μωρό σας. Χρήσιμη συμβουλή Όταν πρόκειται να θηλάσετε, βολευτείτε στη θέση σας. Βάλτε πρώτα δίπλα σας ένα ποτήρι νερό ή χυμό, καθώς ο θηλασμός προκαλεί δίψα. Μην παραμελείτε τον εαυτό σας Η ζωή μαζί με ένα βρέφος προϋποθέτει μεγάλη αντοχή και ενέργεια. Γι αυτό την περίοδο αυτή είναι καλό να μην παραμελείτε τον εαυτό σας και να προσπαθείτε να ξεκουράζεστε όσο το δυνατόν περισσότερο. Όποτε μπορείτε, ζητήστε τη βοήθεια του συντρόφου και της οικογένειάς σας. Εάν, ωστόσο, διαπιστώσετε ότι παρά τη δύναμη και την υπομονή σας έχετε φτάσει στα όρια της αντοχής σας, ζητήστε αμέσως από κάποιον να σας βοηθήσει. Εάν εξασφαλίσετε λίγες στιγμές ηρεμίας ή αφιερώσετε λίγες ώρες αποκλειστικά στον εαυτό σας, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι θαυματουργά. Μετά θα είστε σε θέση να αντεπεξέλθετε και πάλι στις απαιτήσεις της φροντίδας του μωρού σας και να διατηρήσετε την ηρεμία σας. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να απαντήσω σε κάποιες ερωτήσεις που τίθενται συχνά σχετικά με το καθημερινό πρόγραμμα θηλασμού. Πόσο συχνά πρέπει να θηλάζω; Ο θηλασμός του μωρού πρέπει να γίνεται με τρόπο που να βολεύει και τους δυο σας. Τις πρώτες εβδομάδες το μωρό σας θα θέλει να θηλάσει κάθε δύο με τρεις ώρες, με άλλα λόγια γύρω στις οκτώ φορές τη μέρα. Ωστόσο, κάθε μωρό είναι διαφορετικό και το μωρό σας μπορεί να παραλείπει ένα με δύο γεύματα ή να θέλει περισσότερα. Όταν το μωρό σας πεινά, σας δίνει κάποιες σαφείς ενδείξεις: 4. 29

Σύντομα θα είστε σε θέση να αναγνωρίζετε τις ενδείξεις πείνας του μωρού σας και να ξεκινάτε τον θηλασμό προτού η δυσφορία του μωρού ενταθεί και αρχίσει να κλαίει. Πόσο πρέπει να διαρκεί ο θηλασμός; Το μικρό σας μπορεί να κουνά το κεφάλι πέρα-δώθε να ψάχνει το στήθος σας με το στόμα του _ να κάνει θηλαστικές κινήσεις να βάζει το δάχτυλο στο στόμα να στριφογυρίζει τα μάτια του να σφίγγει τις γροθιές του Χρήσιμη συμβουλή Μην ξεχνάτε ότι όταν θηλάζετε πρέπει να λαμβάνετε υπόψη και τις δικές σας ανάγκες. Εάν, για παράδειγμα, το στήθος σας σκληρύνει από το πολύ γάλα και χρειάζεστε αποσυμφόρηση, βάλτε το μωρό σας να θηλάσει. Ακόμη και τα μωρά που κοιμούνται πολύ μπορεί έτσι να ξυπνήσουν με καλή διάθεση. Εάν το μωρό σας κοιμάται βαριά, για να το ξυπνήσετε με ήπιο τρόπο μπορείτε να του βγάλετε κάποιο ρουχαλάκι ή να το ξεντύσετε εντελώς. Τις πρώτες δύο με τέσσερις μέρες μετά τον τοκετό, σας συνιστώ να θηλάζετε το μωρό σας για λίγη ώρα και συχνά. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να ενεργοποιήσετε την παραγωγή γάλακτος χωρίς να πληγώσετε τις θηλές σας. Λίγες μέρες το αργότερο αφού ξεκινήσει η ροή του γάλακτος, θα έχετε ήδη αναπτύξει τον δικό σας ρυθμό θηλασμού. Ο θηλασμός θα πρέπει να διαρκεί όσο βολεύει και τους δυο σας. Μην βιάζεστε: κάθε γεύμα μπορεί να διαρκεί από 20 έως 45 λεπτά και για τους δύο μαστούς, ανάλογα με το ρυθμό θηλασμού του μωρού σας. Το μωρό σας πρέπει να θηλάζει από τον κάθε μαστό τουλάχιστον για πέντε με δέκα λεπτά, ώστε να πίνει και το γάλα που είναι πλούσιο σε λιπαρά και θρεπτικά συστατικά. Θα ξέρω εάν το μωρό μου τρέφεται σωστά; Οπωσδήποτε. Μόλις το μωρό σας βρει τη σωστή τεχνική θηλασμού, θα είστε σε θέση να το ακούτε και να το αισθάνεστε. Το στόμα του μωρού θα πιάνει μεγάλο μέρος της θηλαίας άλω και η αίσθηση της συμφόρησης στους μαστούς σας θα είναι λιγότερο έντονη. Μπορεί επίσης να νιώθετε τσιμπήματα στο στήθος όταν θα ενεργοποιείται το αντανακλαστικό καθόδου του γάλακτος. Εάν το μωρό σας θηλάζει σωστά, θα το ακούτε να καταπίνει και στη συνέχεια να χωνεύει το γάλα. Επίσης, το μωρό σας θα γίνεται πιο ήρεμο, χαλαρό και οι σφιγμένες γροθιές του θα ανοίγουν. 30

Παίρνει το μωρό μου αρκετό γάλα; Το μωρό σας θα χάσει βάρος προτού αρχίζει να βάζει και πάλι. Ακόμη κι αν λαμβάνει αρκετή τροφή και είναι χορτάτο και ικανοποιημένο, ένα νεογέννητο μωρό μπορεί να χάσει στις πρώτες τέσσερις με έξι μέρες της ζωής του έως και 10% του βάρους που είχε όταν γεννήθηκε. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και συμβαίνει στα περισσότερα βρέφη, καθώς ο μεταβολισμός του πρέπει να αλλάξει και να προσαρμοστεί πλήρως μετά τον τοκετό. Μετά από μια εβδομάδα το πολύ, το βάρος του μωρού σας θα αρχίσει να αυξάνεται ραγδαία, και στην ηλικία των δύο εβδομάδων περίπου θα έχει ανακτήσει το βάρος που είχε όταν γεννήθηκε. Μπορείτε να είστε σίγουρη ότι το βλαστάρι σας πίνει αρκετό γάλα εάν: τρέφεται κανονικά κάθε δύο με τρεις ώρες η επιδερμίδα του είναι ροδαλή έχει ζωηράδα και καλή διάθεση όταν είναι ξύπνιο βρέχει την πάνα του έξι με οκτώ φορές την ημέρα κερδίζει σταθερά βάρος έχει τακτικές κενώσεις Μη σας προκαλεί έκπληξη: το μωρό σας μπορεί να έχει κενώσεις από μία έως πέντε φορές την ημέρα, αλλά μπορεί πάλι να περάσει μία ολόκληρη εβδομάδα χωρίς να κάνει καθόλου κακά. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό για τα μωρά που θηλάζουν. Εάν τα κακά είναι κιτρινωπά και έχουν υπόξινη μυρωδιά, τότε μπορείτε να θεωρήσετε ότι το μωρό σας τρέφεται καλά. Λίγο γάλα Μια διαρκής ανησυχία για πολλές μητέρες είναι μήπως δεν έχουν αρκετό γάλα. Μην ξεχνάτε ότι το μωρό σας χρειάζεται λίγες μόνο σταγόνες γάλα τις πρώτες ημέρες για να νιώσει χορτάτο και ικανοποιημένο. Βάζοντας το μωρό σας να θηλάζει τακτικά, ενεργοποιείται η ροή γάλακτος και συνήθως το μωρό σας δεν χρειάζεται συμπλήρωμα. Ακόμη και κατά τις επόμενες εβδομάδες και μήνες το γάλα που παράγεται προσαρμόζεται, με κάποιο εκπληκτικό τρόπο, στις ανάγκες του παιδιού σας. Δώστε στο σώμα σας χρόνο να προσαρμοστεί σε αυτές τις αιφνίδιες κατακόρυφες αυξήσεις της ζήτησης για γάλα και να ανταποκριθεί στο γεγονός ότι η όρεξη του μωρού σας θα μεγαλώσει. Πολύ γάλα Εάν το μωρό σας πνίγεται διαρκώς ενώ θηλάζει επειδή η ροή του γάλακτος είναι πολύ μεγάλη, τότε υπάρχει το ενδεχόμενο να χάσει τον ενθουσιασμό του. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να γέρνετε προς τα πίσω ώστε το μωρό σας να ρουφά κόντρα στην πίεση του κενού αέρος και να μην αιφνιδιάζεται από τη μεγάλη ποσότητα. Μην αφήνετε το μωρό σας να αδειάζει εντελώς το στήθος σας. Έτσι, η παραγωγή του γάλακτος θα μειωθεί λίγο και η ζήτηση με την προσφορά σταδιακά θα εξισορροπηθούν. Πόσο βάρος πρέπει να παίρνει το μωρό μου; Το κάθε μωρό αναπτύσσεται με το δικό του ρυθμό. Στο σπίτι μπορείτε να διαπιστώσετε εάν το μωρό σας πίνει αρκετά μετρώντας περιστασιακά το βάρος του. Τα μωρά που θηλάζουν κερδίζουν βάρος πολύ πιο γρήγορα τους πρώτους μήνες από ό,τι προς το τέλος του πρώτου έτους. Αν και τα περισσότερα μωρά που θηλάζουν κερδίζουν 130 με 210 γραμμάρια την εβδομάδα κατά τους δύο πρώτους μήνες, μεταξύ του ένατου και του δωδέκατου μήνα ο ρυθμός αυτός πέφτει στα 60 με 110 γραμμάρια την εβδομάδα. 4. 31

Τι είναι η «κρίση θηλασμού»; Μιλάμε για «κρίση θηλασμού» όταν η ισορροπία προσφοράς και ζήτησης ξαφνικά αποσυντονίζεται. Περίπου μετά από 14 ημέρες, εν συνεχεία μετά από έξι εβδομάδες, και κατόπιν πάλι μετά από περίπου δώδεκα εβδομάδες, τόσο η σωματική όσο και η πνευματική ανάπτυξη του μωρού σας αυξάνονται αλματωδώς. Όσο διαρκούν αυτές οι φάσεις, το μωρό σας χρειάζεται σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες γάλακτος, φτάνοντας να θέλει να τρώει έως και δώδεκα φορές την ημέρα, ή και περισσότερες ακόμα. Αυτές οι φάσεις συχνά προκαλούν αναστάτωση στις μητέρες, γι αυτό και αποκαλούνται «κρίσεις θηλασμού». Ακόμη και εάν τα πράγματα τις ημέρες αυτές δεν είναι τόσο ήρεμα, δείξτε υπομονή και προσπαθήστε να αποφύγετε το συμπλήρωμα με ξένο γάλα. Η αίσθηση ότι εσείς και το μωρό σας καταφέρνετε μαζί να εξισορροπήσετε την προσφορά και την ζήτηση μπορεί να σας προσφέρει μεγάλη ικανοποίηση. Χρήσιμη συμβουλή Βάζοντας πιο συχνά το μωρό σας να θηλάσει μπορείτε να αυξήσετε την παραγωγή γάλακτος και ταυτόχρονα το μωρό σας θα παραμένει χορτάτο και ικανοποιημένο. Μετά από μία ή δύο ημέρες οι μαστοί σας θα έχουν προσαρμοστεί στην αύξηση της ζήτησης και το μωρό σας θα χορταίνει με λιγότερα γεύματα. Ποιος μπορεί να με βοηθήσει εάν αντιμετωπίζω δυσκολίες με τον θηλασμό; Εάν έχετε αμφιβολίες ή προβλήματα με τον θηλασμό, είναι απαραίτητο να έχετε την υποστήριξη και τη φροντίδα κάποιου ειδικού. Από την πρώτη φορά που θα ταΐσετε το μωρό σας, μπορείτε να έχετε δίπλα σας μια μαία ή έναν σύμβουλο γαλουχίας για να σας βοηθήσει. Μετά τη γέννηση του μωρού σας, μια μαία θα σας δει πολλές φορές για να εξετάσει τη μεταγεννητική σας πορεία. Και ακόμη και μετά από αυτό, μπορείτε να αντλήσετε στοιχεία επικοινωνίας για μαίες ή συμβούλους γαλουχίας από το μαιευτήριο όπου γεννήθηκε το μωρό σας, από τον γυναικολόγο σας, τον τηλεφωνικό κατάλογο ή το Διαδίκτυο. Προβλήματα κατά τον θηλασμό και σχετικές λύσεις Οι πρώτες ημέρες με το μωρό σας είναι συναρπαστικές όλα είναι πρωτόγνωρα και έχετε ακόμη να μάθετε πολλά. Αυτό ισχύει και για εσάς και για το μωρό σας. Σίγουρα θα υπάρξουν παρανοήσεις και λάθη, που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στο θηλασμό. Αυτό όμως δεν πρέπει να σας αποθαρρύνει. Κανείς δεν είναι τέλειος και όλα τα προβλήματα έχουν τη λύση τους. Βάσει της πείρας μου μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αφού ξεπεράσετε τις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίσετε στην αρχή, η περίοδος του θηλασμού θα είναι κατά κανόνα μια θαυμάσια κι απροβλημάτιστη εμπειρία. Προβλήματα όταν «κατέβει» το γάλα (πέτρωμα) Μια κρύα κομπρέσα, π.χ. με γιαούρτι ή λαχανόφυλλα, μπορεί να ανακουφίσει το πρησμένο, ζεστό ή και πονεμένο στήθος. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απαραίτητο να βάζετε το μωρό να θηλάζει συχνά. Εάν το μωρό σας δυσκολεύεται να πιάσει τη θηλή επειδή οι μαστοί έχουν σκληρύνει πολύ, δοκιμάστε να βγάλετε λίγο γάλα πριν από το θηλασμό ώστε να μαλακώσουν. 32

Χρήσιμη συμβουλή Μερικές φορές τα γεύματα του μωρού σας είναι λιγότερα, είτε γιατί κοιμάται βαριά ή επειδή κάποιο κρύωμα δυσκολεύει το θηλασμό. Μην φοβάστε να ξυπνήσετε το μωρό για να θηλάσει. Ο θηλασμός θα σας ανακουφίσει αποσυμφορίζοντας τους μαστούς σας. Μπορείτε να βγάλετε το υπόλειμμα απαλά με το χέρι ή να χρησιμοποιήσετε θήλαστρο ώστε να φυλάξετε το γάλα για μετέπειτα χρήση. Φραγμένοι πόροι Μερικές φορές το γάλα μπορεί να συσσωρευτεί στους γαλακτοφόρους πόρους, οι οποίοι στη συνέχεια φράσσονται και το γάλα δεν μπορεί να φτάσει στη θηλή. Αυτό το τμήμα του μαστού στη συνέχεια σκληραίνει και πονά. Η πιο συχνή αιτία είναι ότι το μωρό δεν θηλάζει αρκετά συχνά, με αποτέλεσμα το στήθος να μην αδειάζει εντελώς. Σε αυτές τις περιπτώσεις βοηθά ο συχνότερος θηλασμός. Σε ορισμένες περιπτώσεις, απόφραξη των γαλακτοφόρων πόρων μπορεί να προκαλέσει και το στρες είτε σωματικό είτε ψυχολογικό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, προσπαθήστε να εξασφαλίσετε συνθήκες ησυχίας και ηρεμίας για εσάς και το μωρό σας, ώστε οι μαστοί σας να «χαλαρώσουν» ξανά. Απόφραξη των πόρων μπορεί να προκληθεί επίσης όταν το μωρό δεν θηλάζει με σωστό τρόπο. Βεβαιωθείτε ξανά ότι το μωρό σας πιάνει όχι μόνο τη ρώγα αλλά και μεγάλο τμήμα της θηλαίας άλω, γιατί μόνο έτσι μπορεί ο μαστός να αδειάσει εντελώς. Πρώτες βοήθειες για φραγμένους πόρους Άν έχετε φραγμένους πόρους πρέπει να επικοινωνείτε χωρίς καθυστέρηση με τη μαία σας. Είναι το καταλληλότερο άτομο για να εντοπίσει την αιτία και να προσφέρει την ανάλογη βοήθεια. Εν τω μεταξύ μπορείτε κι εσείς να κάνετε κάτι για να ανακουφίσετε τον πόνο: κάντε απαλό μασάζ στα σκληρά τμήματα των μαστών, ενώ κάνετε ένα ζεστό ντους. Κατόπιν δροσίστε τα με μια κρύα κομπρέσα π.χ. με γιαούρτι κατευθείαν από το ψυγείο. Φροντίστε να αποφύγετε την περιοχή των θηλών και ποτέ μην βάζετε πάγο πάνω τους. Σε περίπτωση απόφραξης των γαλακτοφόρων πόρων είναι απαραίτητο να θηλάζει το μωρό συχνά. 4.

Η εναλλαγή στάσεων θηλασμού βοηθά ώστε να αδειάζουν οι μαστοί. Η ανακεκλιμένη στάση είναι συχνά η πιο κατάλληλη για το άδειασμα των μαστών. Ξαπλώστε το μωρό με τέτοιο τρόπο ώστε το σαγόνι του να «σημαδεύει» την περιοχή του πόνου, καθώς έτσι θα εξασφαλίσετε το άδειασμα της συγκεκριμένης περιοχής. Μασάζ στήθους και εξαγωγή του γάλακτος με το χέρι Για να ενεργοποιηθεί ευκολότερα το αντανακλαστικό της καθόδου του γάλακτος, μπορείτε προτού θηλάσετε ή βγάλετε γάλα με το χέρι ή με θήλαστρο να χρησιμοποιήσετε μια ζεστή κομπρέσα και να κάνετε μασάζ στους μαστούς σας. Το μασάζ στήθους βοηθά επίσης και στην πρόληψη της απόφραξης των πόρων. Κάθε μητέρα που θηλάζει πρέπει να γνωρίζει αυτές τις κινήσεις. Σε περίπτωση, ακόμη, που οι μαστοί σας έχουν σκληρύνει πολύ και το μωρό σας δυσκολεύεται να πιάσει τη θηλή, εάν κάνετε μασάζ στο στήθος σας και κατόπιν βγάλετε λίγο γάλα, αυτό θα διευκολύνει την κατάσταση. Μαστίτιδα Η απόφραξη των γαλακτοφόρων πόρων και η μικροβιακή μόλυνση των πληγωμένων ή σκασμένων θηλών μπορεί να προκαλέσουν λοίμωξη. Τα πρώτα συμπτώματα της μαστίτιδας μοιάζουν με εκείνα της γρίπης: πονοκέφαλοι ή πόνοι στις αρθρώσεις, που συνοδεύονται από χαμηλό πυρετό. Τα συμπτώματα αυτά εξελίσσονται σε υψηλό πυρετό, αίσθηση καψίματος (φλόγωση) και ερυθρότητα στο σημείο της φλεγμονής. Η μαστίτιδα είναι ασθένεια και πρέπει να αντιμετωπίζεται ιατρικά το συντομότερο δυνατό. Κάντε κυκλικό μασάζ στους ιστούς του στήθους με τα ακροδάκτυλά σας. Ξεκινήστε το μασάζ από την εξωτερική πλευρά του στήθους, ακολουθώντας μια σπειροειδή τροχιά με κατεύθυνση προς τη θηλή. Σκύψτε προς τα εμπρός και χαϊδέψτε το στήθος από όλες τις πλευρές προς τη θηλή, με την παλάμη σας τεντωμένη. 34

Χρήσιμη συμβουλή Εάν οι θηλές σας είναι πληγωμένες, σχισμένες ή αιμορραγούν, πρέπει να προσέξετε πολύ την υγιεινή τους ώστε να μην μολυνθούν από μικρόβια. Να αλλάζετε τα επιθέματα στήθους μετά από κάθε θηλασμό και να πλένετε πάντα τα χέρια σας προτού αγγίξετε το στήθος σας. Εάν το μωρό παίρνει μόνο τη ρώγα στο στόμα του κι όχι το μεγαλύτερο μέρος της θηλαίας άλω, η θηλή ταλαιπωρείται και πληγώνεται. Εάν η θηλή μετά το θηλασμό δεν επανέρχεται στο αρχικό της σχήμα, αυτό σημαίνει ότι η στάση της μητέρας ή του μωρού δεν είναι σωστή. Η μαστίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία με λήψη φαρμάκων κατάλληλων για θηλάζουσες μητέρες, σε συνδυασμό με ξεκούραση στο κρεβάτι. 4. Πληγωμένες θηλές Οι θηλές πληγώνονται όταν το μωρό θηλάζει είτε με λάθος τρόπο είτε υπερβολικά συχνά. Τώρα τοποθετήστε τον αντίχειρα και τον δείκτη περιμετρικά της θηλαίας άλω και βγάλτε το γάλα με ρυθμικές και κυματιστές κινήσεις. Μην ξεχνάτε να αλλάζετε τη θέση του αντίχειρα και του δείκτη γύρω από τη θηλή. Προσέξτε όμως να μην τσιμπάτε, να μην τραβάτε και να μην ζουλάτε το στήθος. 35

Σημείωση Η θηλή προορίζεται αποκλειστικά για την παροχή τροφής στο μωρό. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της πιπίλας. Μερικές γυναίκες έχουν πολύ ευαίσθητες θηλές. Εάν οι θηλές σας είναι πληγωμένες, σκασμένες, σχισμένες ή αιμορραγούν, πρέπει να συμβουλευτείτε τη μαία σας. Οι πληγωμένες θηλές μπορεί να κάνουν τον θηλασμό τραυματική εμπειρία, καθώς σας είναι πολύ επώδυνο όταν το μωρό θηλάζει. Σας προτείνω να κάνετε τα ακόλουθα για να βοηθήσετε τις θηλές σας να επουλωθούν: Φροντίστε ο αέρας να κυκλοφορεί ελεύθερα γύρω από το στήθος. Βγάλτε μερικές σταγόνες γάλακτος μετά το θηλασμό και αφήστε τις να στεγνώσουν πάνω στη θηλή. Το μητρικό γάλα έχει εξαιρετική επουλωτική δράση. Προσέξτε ιδιαίτερα τη θηλή που πονά περισσότερο, επιτρέποντας στο μωρό σας να θηλάσει μόνο για λίγη ώρα από το συγκεκριμένο στήθος. Βγάλτε το υπόλοιπο γάλα με το χέρι ή με θήλαστρο. Χρησιμοποιήστε ασπίδες θηλής εάν ο πόνος είναι πολύ έντονος. Όταν ο πόνος είναι πολύ έντονος, το θήλαστρο μπορεί να προσφέρει ανακούφιση. Η ισχύς αναρρόφησης μπορεί να ρυθμιστεί κατάλληλα ώστε η άντληση να γίνεται ήπια, διευκολύνοντας έτσι τη διαδικασία επούλωσης. Τι βοηθήματα θηλασμού υπάρχουν; Θήλαστρο Κάποιες φορές μπορεί να χρειαστεί να αποχωριστείτε το μωρό σας. Σε αυτές τις περιπτώσεις σας συνιστώ να χρησιμοποιείτε θήλαστρο, ηλεκτρικό ή χειροκίνητο. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να βγάλετε υγιεινό μητρικό γάλα για να το δώσετε αργότερα στο μωρό σας, διατηρώντας ταυτόχρονα σταθερή την παραγωγή γάλακτος για τον θηλασμό. Θα χρειαστεί να χρησιμοποιείτε συχνά το θήλαστρο, αλλιώς το σώμα σας θα στείλει ανεπιθύμητα μηνύματα για απογαλακτισμό και θα αρχίσει να περιορίζει την παραγωγή γάλακτος. Ίσως πάλι να θέλετε να έχετε έναν λίγο μεγαλύτερο βαθμό ανεξαρτησίας κατά τον θηλασμό. Στις μέρες μας υπάρχουν πολλά πρακτικά βοηθήματα για τις μητέρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα με το θηλασμό επιτρέποντάς τες να απολαύσουν κάθε στιγμή της εμπειρίας του θηλασμού. 36

Χρήσιμη συμβουλή Μετά τον θηλασμό ή την άντληση γάλακτος αφήστε τις τελευταίες σταγόνες να στεγνώσουν πάνω στις θηλές. Το μητρικό γάλα με την υψηλή περιεκτικότητά του σε λιπαρά προστατεύει τις υγιείς θηλές και επουλώνει αποτελεσματικά τις σκασμένες, πληγωμένες ή σκισμένες θηλές. Το καλύτερο είναι να δώσετε αρκετό χρόνο στο μωρό σας για να μάθει να θηλάζει. Ένα βρέφος που έχει συνηθίσει σε ένα πρόγραμμα συνήθως δεν δημιουργεί πρόβλημα εάν περιστασιακά του δίνεται μητρικό γάλα με το μπιμπερό. Έτσι θα σας δίνεται η δυνατότητα να ξεκλέψετε λίγο χρόνο, είτε παραμείνετε εντός σπιτιού είτε βγείτε έξω, και είτε το μωρό σας το φροντίζει ο σύντροφός σας είτε κάποιος άλλος. Το θήλαστρο λύνει τα χέρια στις μητέρες που επιθυμούν να επιστρέψουν γρήγορα στην εργασία τους χωρίς να διακόψουν το θηλασμό. Σας επιτρέπει να δημιουργήσετε απόθεμα μητρικού γάλακτος για ολόκληρη τη μέρα. Καθώς κάθε μητέρα που θηλάζει έχει διαφορετικές ανάγκες και απαιτήσεις, μπορείτε να βρείτε στο εμπόριο και ηλεκτρικά και χειροκίνητα θήλαστρα. Το ηλεκτρικό θήλαστρο e-motion της NUK με το σύστημα 2 φάσεων προσφέρει την ιδανική λύση όταν απαιτούνται μεγάλες ποσότητες γάλακτος σε τακτική βάση. Το θήλαστρο αυτό έχει ρυθμιζόμενη ισχύ αναρρόφησης. Η ήπια και ρυθμική άντληση δεν ταλαιπωρεί τις ευαίσθητες ή πληγωμένες θηλές. Αλλά και το χειροκίνητο θήλαστρο Sensitive της NUK έχει ρυθμιζόμενη ισχύ αναρρόφησης. Είναι βολικό στη χρήση, αποδοτικό και ιδιαίτερα πρακτικό καθώς ο χειρισμός του μπορεί να γίνεται με το ένα χέρι. Το χωνί αναρρόφησης διαθέτει μαξιλαράκι σιλικόνης που είναι απαλό και ευχάριστο στην επαφή του με το δέρμα. Ασπίδες θηλής Εάν ο θηλασμός γίνει δύσκολος λόγω πληγωμένων ή ευαίσθητων θηλών, οι δοκιμασμένες στην πράξη ασπίδες θηλής από καουτσούκ ή σιλικόνη, όπως της NUK για παράδειγμα, μπορούν να φανούν χρήσιμες. Κομπρέσες στήθους Οι κρύες κομπρέσες ανακουφίζουν από τον πόνο που προκαλείται από τους φραγμένους γαλακτοφόρους πόρους και τις φλεγμονές στο στήθος. Πρέπει να τοποθετούνται πάντα στη συντήρηση και ποτέ στην κατάψυξη του ψυγείου. Οι κρύες κομπρέσες πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο μετά τον θηλασμό, καθώς πριν από τον θηλασμό αυτό που βοηθά για να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή ροή γάλακτος είναι η θερμότητα. Τα ψυχρά/θερμά Eπιθέματα Γέλης της NUK για το στήθος προσφέρουν διπλό όφελος: μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως κρύα κομπρέσα και ως ζεστό επίθεμα για την ενεργοποίηση της ροής του γάλακτος. Επιθέματα στήθους Οι μαστοί έχουν συνήθως διαρροές κατά την περίοδο του θηλασμού. Τα επιθέματα στήθους απορροφούν το γάλα που διαρρέει, διατηρώντας τα ρούχα στεγνά. Η NUK διαθέτει άνετα επιθέματα στήθους για διάφορες ανάγκες. Για να μην πληγώνονται οι θηλές πρέπει να διαλέξετε επιθέματα στήθους που παγιδεύουν το γάλα στο εσωτερικό του επιθέματος. Αλλάζοντας επίθεμα μετά από κάθε θηλασμό, προλαμβάνετε αποτελεσματικά τις μολύνσεις. 4. 37

Διατήρηση της καλής υγείας κατά την περίοδο του θηλασμού οι πιο σημαντικές ερωτήσεις Υγιεινό μητρικό γάλα για το μωρό σας Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να εξασφαλίσετε ότι το μωρό σας παίρνει μόνο το καλύτερο. Τι ισχύει για το κάπνισμα και το αλκοόλ κατά τη διάρκεια της περιόδου θηλασμού; Εάν καταφέρατε να αποφύγετε το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πρέπει να συνεχίσετε να απέχετε από αυτό και για όσο διάστημα θηλάζετε. Για κάθε τσιγάρο που καπνίζετε, το μωρό σας ουσιαστικά θα καπνίζει δύο, καθώς τα συστατικά του καπνού απορροφούνται απευθείας στο μητρικό γάλα, όπου η συγκέντρωσή τους είναι μεγαλύτερη από ό,τι στο αίμα της μητέρας. Αυτό μπορεί να έχει πολύ μεγάλες επιπτώσεις για το μωρό σας. Σύμφωνα με μελέτες, στα βρέφη των καπνιστών ο κίνδυνος ανάπτυξης αλλεργίας είναι σημαντικά υψηλότερος από ό,τι στα βρέφη των μη καπνιστών. Αυξημένος θεωρείται επίσης και ο κίνδυνος καρκίνου σε μεταγενέστερα στάδια της ζωής τους. Το αλκοόλ επιτρέπεται μεν κατά τη διάρκεια του θηλασμού, αλλά μόνο σε πολύ μικρές ποσότητες. Ένα ποτήρι κρασί, μπύρα, σαμπάνια ή κάποιο παρόμοιο ποτό επιτρέπεται, εφόσον καταναλώνεται αμέσως μετά τον θηλασμό. Έτσι το σώμα σας θα έχει τον 38 μέγιστο χρόνο μέχρι το επόμενο γεύμα για να αποβάλλει όσο μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ γίνεται. Διατροφή τι πρέπει να προσέχετε Ο θηλασμός απαιτεί πολύ ενέργεια. Δική σας ενέργεια. Όπως και κατά την εγκυμοσύνη, η διατροφή σας πρέπει να είναι ισορροπημένη και επαρκής σε ποσότητα, έτσι ώστε να νιώθετε καλά και ο θηλασμός να μην σας εξουθενώνει. Ιδίως κατά τον θηλασμό θα διαπιστώσετε ότι το σώμα σας χρειάζεται περισσότερα υγρά. Έχετε πάντα ένα ποτήρι νερό κοντά σας για να πίνετε ενώ θηλάζετε. Θα ξέρετε ότι πίνετε αρκετά υγρά εάν το χρώμα των ούρων σας είναι διαφανές έως ελαφρά κιτρινωπό. Μπορείτε να τρώτε πραγματικά ό,τι τραβάει η ψυχή σας. Το γάλα και τα γαλακτοκομικά σας δίνουν ασβέστιο, που είναι πολύ σημαντικό. Χρήσιμη συμβουλή Ο θηλασμός απαιτεί χρόνο. Για να είστε σίγουρη ότι η διατροφή σας είναι τακτική και καλά ισορροπημένη ακόμη και κατά την περίοδο που ο θηλασμός είναι πιο συχνός, εξασφαλίστε τη βοήθεια της οικογένειας και των φίλων σας στο μαγείρεμα. Τα φρούτα, τα λαχανικά και τα επιδόρπια γιαουρτιού είναι ό,τι πρέπει για σνακ.