ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ 2267/2005 (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Λογοθεραπευτές. Αρμοδιότητα του Δ Τμήματος του ΣτΕ να εκδικάζει αιτήσεις ακυρώσεως κατά πράξεων που αφορούν στην άσκηση του επαγγέλματος του λογοθεραπευτή. Αναγκαίο προσόν για το διορισμό ή την πρόσληψη σε θέσεις λογοθεραπευτών αποτελεί δίπλωμα, στην ειδικότητα αυτή, ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, ανεξάρτητα αν διορίζονται στο δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα. Το Δημόσιο και οι οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης δεν επιτρέπεται να καταβάλουν δαπάνες για υπηρεσίες λογοθεραπείας που παρέχονται στους ασφαλισμένους τους από πρόσωπα που δεν διαθέτουν το ανωτέρω δίπλωμα. Αλυσιτελώς προσβάλλονται οι προσβαλλόμενες πράξεις, εφόσον η αιτούσα δεν προβάλλει ότι έχει το απαιτούμενο δίπλωμα. Κατά την αντίθετη μειοψηφία οι προσβαλλόμενες πράξεις είναι ανίσχυρες. Απορρίπτεται η αίτηση ακύρωσης. Αριθμός 2267/2005 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Δ Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 8 Απριλίου 2003 με την εξής σύνθεση : Μ. Βροντάκης, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Δ` Τμήματος, Δ. Πετρούλιας, Ε. Δανδουλάκη, Χ. Ράμμος, Α. Χριστοφορίδου, Σύμβουλοι, Δ. Γρατσίας, Η. Τσακόπουλος, Πάρεδροι. Γραμματέας η Α. Τριάδη, Γραμματέας του Δ Τμήματος. Για να δικάσει την από 3 Ιουνίου 2002 αίτηση : της........., κατοίκου... (οδός... αρ...), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Δ. Νικόπουλο (Α.Μ. 1042 Δ.Σ. Θεσ/νίκης), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, κατά του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Ι.Κ.Α.), το οποίο παρέστη με τον Χαρ. Μπρισκόλα, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Με την αίτηση αυτή η αιτούσα επιδιώκει να ακυρωθούν : α) η Γ32/22/9.4.2001 απόφαση του Υποδιοικητή του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, β) η Γ32/4/13.1.2000 απόφαση της Γενικής Διευθύντριας Υπηρεσιών Υγείας του Ι.Κ.Α., καθώς και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως. Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Παρέδρου Δ. Γρατσία. Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο της αιτούσης, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον αντιπρόσωπο του Ιδρύματος, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της. Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (28984 και 219819/2002 ειδικά έντυπα παραβόλου). 2. Επειδή η αιτούσα, η οποία προβάλλει ότι ασκεί το επάγγελμα της λογοθεραπεύτριας, ζητεί με την υπό κρίση αίτηση, εισαγομένη λόγω σπουδαιότητος ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως του Τμήματος, την ακύρωση των εξής πράξεων: α) Της υπ αριθμ. Γ32/4/13.1.2000 πράξεως («Γενικού Εγγράφου») του Γ Υποδιοικητή του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Ι.Κ.Α.), κατά το μέρος που η πράξη αυτή αναφέρεται, επ ευκαιρία του καθορισμού της διαδικασίας αποδόσεως σε ασφαλισμένους του Ιδρύματος των δαπανών που καταβάλλουν για λογοθεραπεία, στα προσόντα τα οποία πρέπει να πληρούν οι ασκούντες το επάγγελμα του λογοθεραπευτή και, ειδικότερα, οι παρέχοντες υπηρεσίες λογοθεραπείας στους ασφαλισμένους του Ιδρύματος. β) Της υπ αριθμ. Γ32/22/9.4.2001 πράξεως («Γενικού Εγγράφου») της Γενικής Διευθύντριας Υπηρεσιών Υγείας του Ι.Κ.Α., κατά το μέρος που συμπληρώνει την προαναφερθείσα πράξη ως προς το ζήτημα των προσόντων που πρέπει να πληρούν οι παρέχοντες υπηρεσίες λογοθεραπείας στους ασφαλισμένους του Ιδρύματος. 3. Επειδή, στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του Π.Δ. 361/2001 «Κατανομή σε Τμήματα των υποθέσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας» (Α 244) ορίζεται ότι «Στο Δ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας υπάγονται τα ένδικα βοηθήματα και μέσα που αφορούν διαφορές οι οποίες δεν ανήκουν στην αρμοδιότητα των άλλων Τμημάτων, όπως είναι, ιδίως, οι σχετικές με : α) την άσκηση κάθε είδους επαγγέλματος ή επιχείρησης, β) (...)». Εν όψει των οριζομένων στην ανωτέρω διάταξη και δεδομένου ότι οι προσβαλλόμενες πράξεις αφορούν, κατά το μέρος που προσβάλλονται, στις προϋποθέσεις ασκήσεως του επαγγέλματος του λογοθεραπευτή, η κρινομένη αίτηση αρμοδίως εισάγεται ενώπιον του Δ Τμήματος. 4. Επειδή, ειδικότερα, η πρώτη των προσβαλλομένων πράξεων επιγράφεται «Διαδικασία εγκρίσεως Πράξεων Θεραπείας (φυσικοθερα-πείες, λογοθεραπείες, εργοθεραπείες, ειδική διαπαιδαγώγηση-ειδική μάθηση και ψυχοθεραπεία) σε άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ), παιδιά ασφαλισμένων μας», απευθύνεται σε σειρά υπηρεσιών του Ι.Κ.Α. (Περιφερειακά και Τοπικά Υποκαταστήματα, Νομαρχιακές και Τοπικές Μονάδες Υγείας κ.λπ.) και προβλέπει τα εξής : «1. Για τη χορήγηση Φυσικοθεραπειών και των άλλων Πράξεων Θεραπείας σε άτομα με ειδικές ανάγκες, παιδιά ασφαλισμένων μας, ορίζεται η παρακάτω διαδικασία. (...). ΙΙ. Θεραπευτικό και Αποκαταστασιακό Πρόγραμμα. (...). Οι υγειονομικές επιτροπές, έπειτα από δική τους επιστημονική αξιολόγηση όλων των ιατρικών δεδομένων (...) θα καταρτίζουν το Θεραπευτικό και Αποκαταστασιακό Πρόγραμμα του ΑΜΕΑ και θα εκδίδουν γνωματεύσεις : 1) Για παιδιά κάτω των 18 ετών : α) (...). β) Για περιστατικά με αμιγή νοητικά προβλήματα μέχρι πέντε πράξεις θεραπείας (μαζί με λογοθεραπεία) την ημέρα και επί 20 ημέρες το μήνα κατ ανώτατο όριο γ) Για μικτά περιστατικά, με κινητικά και νοητικά ή ψυχονοητικά προβλήματα, οκτώ πράξεις θεραπείας ημερησίως (μαζί με τη λογοθεραπεία) και για 20 ημέρες το μήνα κατ ανώτατο όριο. 2) (...). 3) (...). Σας εφιστούμε την προσοχή στην έγκριση λογοθεραπειών. Ο ελεγχόμενος αριθμός λογοθεραπειών πρέπει να είναι επιστημονικά εδραιωμένος (...). Ως πράξεις θεραπείας νοούνται οι περιλαμβανόμενες στα κεφάλαια ΧΙΙ, XIV και XXII των Π.Δ. 157/1991 και 98/1993 και εκτελούνται από τους ειδικούς που έχουν τη σχετική από το αρμόδιο Υπουργείο άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Για τις λογοθεραπείες (μέχρι το αρμόδιο Υπουργείο να εκδώσει αντίστοιχες άδειες άσκησης επαγγέλματος) αυτές θα εκτελούνται από ειδικούς λογοθεραπευτές, που κατέχουν αντίστοιχο πτυχίο Σχολής του εξωτερικού, αναγνωρισμένο από το ΔΙΚΑΤΣΑ-ΕΙΣΔΕΠ ή είναι εγγεγραμμένοι ως μέλη στο Σύλλογο Λογοπεδικών Ελλάδος (...). Η απόδοση δαπάνης για πράξεις θεραπείας θα καταβάλλεται από το ΙΚΑ, εφ όσον προσκομίσουν οι δικαιούχοι αυτών γνωμάτευση της Υγειονομικής Επιτροπής και νόμιμη απόδειξη παροχής υπηρεσιών από τον ειδικό, που έχει 2
αντίστοιχη άδεια άσκησης επαγγέλματος (...)». Η δεύτερη των προσβαλλομένων πράξεων επιγράφεται «Συμπληρωματικά στοιχεία για την απόδοση δαπάνης λογοθεραπείας», απευθύνεται στα Περιφερειακά και Τοπικά Υποκαταστήματα του Ι.Κ.Α. και αναφέρει, προς συμπλήρωση της προμνησθείσης, υπ αριθμ. Γ32/4/13.1.2000 πράξεως, τα εξής : «Σχετικά με την απόδοση δαπάνης για λογοθεραπείες, σας διευκρινίζουμε ότι θα εκτελούνται από λογοθεραπευτές (μέχρι το Υπουργείο να εκδώσει αντίστοιχες άδειες άσκησης επαγγέλματος) οι οποίοι κατέχουν αντίστοιχο πτυχίο σχολής του εξωτερικού ανεγνωρισμένο από το ΔΙΚΑΤΣΑ-ΕΙΣΔΕΠ ή ΙΤΕ (Ινστιτούτο Τεχνολογικής Εκπαίδευσης) του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ή είναι εγγεγραμμένοι ως μέλη στο Σύλλογο Λογοπεδικών Ελλάδος. Η απόδοση της δαπάνης για λογοθεραπείες θα καταβάλλεται από το Ι.Κ.Α., εφ όσον προσκομίσουν οι δικαιούχοι ασφαλισμένοι γνωμάτευση της Υγειονομικής Επιτροπής και νόμιμη απόδειξη παροχής υπηρεσιών από το λογοθεραπευτή με επικυρωμένο αναγνωρισμένο αντίγραφο του τίτλου σπουδών του (...). Οι οδηγίες θα εκτελούνται μέχρι το Υπουργείο Υγείας Πρόνοιας μας δώσει νέες κατευθύνσεις για το θέμα». Η αιτούσα προβάλλει ήδη, προσκομίζοντας σχετικά στοιχεία : α) Ότι ασκεί, ως ελεύθερη επαγγελματίας, το επάγγελμα της λογοθεραπεύτριας από το Δεκέμβριο του 1990. β) Ότι είναι απόφοιτος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Μυτιλήνης, κάτοχος του πτυχίου «Bachelor of Arts in Education» του Τμήματος Παιδαγωγικών του «Hellenic College» (Brooklyn, Massachusetts), κάτοχος του μεταπτυχιακού τίτλου «Master of Science in Speech» του Εmerson College (Boston, Massachussets) και μέλος της «American Speech Language Hearing Association», με την ειδικότητα της «Παθολόγου Λόγου και Ομιλίας». γ) Ότι, με την υπ αριθμ. 25 Παιδ./61/1992/5.6.1992 πράξη του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του «Διαπανεπιστημιακού Κέντρου Αναγνωρίσεως Τίτλων Σπουδών της Αλλοδαπής» (ΔΙ.Κ.Α.Τ.Σ.Α.), εκδοθείσα κατόπιν της υπ αριθμ. 251/19.10.1990 αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΙ.Κ.Α.Τ.Σ.Α., ο ανωτέρω τίτλος σπουδών «Bachelor of Arts in Education» αναγνωρίσθηκε ως ισότιμος με τα απονεμόμενα πτυχία από τα Ελληνικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, με την επί πλέον διευκρίνιση ότι «προγράμματα σπουδών αντίστοιχης ειδικότητας δεν προσφέρονται από τα ελληνικά πανεπιστήμια». δ) Ότι, με την από 24.9.1993 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΙ.Κ.Α.Τ.Σ.Α. ανακλήθηκε η ανωτέρω πράξη του Προέδρου του και ε) Ότι, εν όψει των ανωτέρω και δεδομένου, επίσης, ότι ο ανωτέρω τίτλος σπουδών δεν έχει αναγνωρισθεί από το Ι.Τ.Ε. και η αιτούσα δεν είναι μέλος του «Συλλόγου Λογοπεδικών Ελλάδος», οι προσβαλλόμενες πράξεις οργάνων του Ι.Κ.Α. βλάπτουν τα έννομα συμφέροντά της, εφ όσον η αιτούσα δεν εμπίπτει σε καμία από τις δύο κατηγορίες προσώπων (κάτοχοι σχετικού τίτλου σπουδών, χορηγηθέντος από αλλοδαπό εκπαιδευτικό ίδρυμα και «αναγνωρισθέντος από το ΔΙΚΑΤΣΑ-ΕΙΣΔΕΠ ή το ΙΤΕ» ή μέλη του «Συλλόγου Λογοπεδικών Ελλάδος»), τα οποία θεωρούνται, κατά τις πράξεις αυτές, ως δυνάμενα να ασκούν το επάγγελμα του λογοθεραπευτού και να παρέχουν στους ασφαλισμένους του Ιδρύματος συναφείς υπηρεσίες, ώστε να αποδίδεται στους τελευταίους η αντίστοιχη δαπάνη. 5. Επειδή, ο Ν. 2519/1997 «Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος Υγείας, οργάνωση των υγειονομικών υπηρεσιών κ.λπ.» (Α 165) ορίζει στο άρθρο 52 παράγραφος 4 τα εξής: «Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, ύστερα από γνώμη του ΚΕ.Σ.Υ., καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και κάθε σχετική λεπτομέρεια για τη χορήγηση άδειας άσκησης επαγγέλματος Τεχνολόγου Ιατρικών Εργαστηρίων (...), Λογοθεραπευτή, Ακουοπροθετιστή, καθώς και άσκησης οποιουδήποτε άλλου συναφούς επαγγέλματος υγείας, όπου τα θέματα αυτά δεν ρυθμίζονται από κατ ιδίαν διατάξεις». Κατά το χρόνο εκδόσεως των προσβαλλομένων πράξεων δεν είχε εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα, με αντικείμενο τους όρους και τις προϋποθέσεις χορηγήσεως αδείας ασκήσεως του επαγγέλματος του λογοθεραπευτού, είχαν, όμως, θεσπισθεί, εν σχέσει προς την άσκηση της 3
βιοποριστικής δραστηριότητος του λογοθεραπευτή και το γνωστικό αντικείμενο της Λογοθεραπείας, οι εξής, ιδίως, κανονιστικές ρυθμίσεις : α) Το Π.Δ. 584/1984, τιτλοφορούμενο «Σύσταση Τεχνολογικού Κέντρου Αναπήρων» (Α 209), με το οποίο ορίσθηκε (άρθρα 15 και 16) ότι στο εν λόγω Κέντρο συνιστάται «Κλάδος ΑΡ (Ανωτέρας Εκπαιδεύσεως) Φυσικοθεραπευτών Εργοθεραπευτών Λογοθεραπευτών», με προσόν διορισμού, προκειμένου περί λογοθεραπευτών, «πτυχίο θεραπευτού του λόγου ανωτέρας σχολής της ημεδαπής ή της αλλοδαπής», β) το Π.Δ. 87/1986, τιτλοφορούμενο «Ενιαίο Πλαίσιο Οργάνωσης των Νοσοκομείων» (Α 32), με το οποίο ορίσθηκε (άρθρο 11 παράγραφος 3) ότι στις διοικητικές υπηρεσίες των νοσοκομείων ανήκει, μεταξύ άλλων, και «Κλάδος ΑΡ (Ανωτέρας Εκπαιδεύσεως) Λογοθεραπευτών», γ) το Π.Δ. 68/1992 (Α 35), με το οποίο θεσπίσθηκαν οργανωτικές διατάξεις περί του «Εθνικού Κέντρου Αποκαταστάσεως Αναπήρων» και το οποίο προβλέπει, στο μεν άρθρο 4 παράγραφος 1 περ. ζ τη σύσταση «Κλάδου ΠΕ (Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης) Λογοπαθολόγων (Θεραπευτών Λόγου διαταραχών επικοινωνίας)», στο δε άρθρο 4 παράγραφος 2 περ. γ τη σύσταση μιας θέσης στον υφιστάμενο «Κλάδο ΤΕ (Τεχνολογικής Εκπαιδεύσεως) Λογοθεραπείας», δ) Η υπ αριθμ. Π4α/οικ.4633/29.9.1993 απόφαση της Υφυπουργού Υγείας, Προνοίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Β 789), η οποία, καθορίζοντας τις προδιαγραφές λειτουργίας των «Κέντρων Αποθεραπείας Αποκαταστάσεως» που, κατά το άρθρο 10 παράγραφος 2 του Ν. 2072/1992 (Α 125), μπορεί να ιδρύονται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα για την παροχή υπηρεσιών υγείας και νοσηλείας σε ασθενείς εσωτερικούς ή εξωτερικούς, ορίζει, μεταξύ άλλων, ότι το προσωπικό των Κέντρων αυτών περιλαμβάνει και «Λογοθεραπευτή κεκτημένο ανάλογο πτυχίο Πανεπιστημιακής Εκπαιδεύσεως (ΠΕ) ή Τεχνολογικής Εκπαιδεύσεως (ΤΕ)». ε) Τα Π.Δ. 178/1995 (Α 94) και 200/1999 (Α 179), με τα οποία ιδρύθηκαν Τμήματα Λογοθεραπείας στις Σχολές Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) Πατρών και Ιωαννίνων, αντιστοίχως. στ) Η υπ αριθμ. Β7/178/2.8.1994 απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Β 628), με το άρθρο 2 της οποίας (το οποίο τροποποιήθηκε μεταγενεστέρως, με την υπ αριθμ. Β7/122/3.7.2001, Β 945 απόφαση του αυτού Υπουργού) θεσπίσθηκε Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαιδεύσεως του Πανεπιστημίου Αθηνών και ορίσθηκε ότι «τα γνωστικά αντικείμενα του Π.Μ.Σ. διακρίνονται στους εξής τομείς με τις ακόλουθες κατευθύνσεις ανά τομέα : 1. Τομέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας : «Ειδική Αγωγή, Λογοθεραπεία Συμβουλευτική». 2. (...). 5. (...).». ζ) Το Π.Δ. 135/1999 (Α 133), με το άρθρο μόνο του οποίου ορίζεται ότι επιτρέπεται ο διορισμός ή η πρόσληψη υπηκόων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ άλλων, και στις προβλεπόμενες θέσεις ΠΕ Λογοθεραπευτών και ΤΕ Λογοθεραπευτών των Νοσοκομειακών Ιδρυμάτων. Εξ άλλου, μετά την έκδοση της πρώτης των προσβαλλομένων πράξεων εκδόθηκε το Π.Δ. 95/2000 «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας» (Α 76/10.3.2000), το οποίο ορίζει (άρθρο 16 παράγραφος 2 περίπτωση γ ) ότι στο τμήμα Υ7γ της Διευθύνσεως Υ7 (Διεύθυνση Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας) του Υπουργείου ανήκει, μεταξύ άλλων, και «ο καθορισμός των προϋποθέσεων χορήγησης και ανάκλησης άδειας άσκησης» ορισμένων επαγγελμάτων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το επάγγελμα του λογοθεραπευτή, ενώ μετά την έκδοση αμφοτέρων των προσβαλλομένων πράξεων εκδόθηκε το Π.Δ. 96/2002 (Α 82) στο οποίο καθορίζονται (άρθρο 1 παράγραφοι 1 έως 4) τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του Τμήματος Λογοθεραπείας της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας των Τ.Ε.Ι. και προβλέπεται (άρθρο 1 παράγραφος 5) ότι «οι πτυχιούχοι του Τμήματος Λογοθεραπείας ασκούν το επάγγελμα στα πλαίσια των αναφερομένων επαγγελματικών δικαιωμάτων μετά την απόκτηση άδειας άσκησης επαγγέλματος που χορηγείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας». 4
6. Επειδή, από το άρθρο 21 παρ. 3 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι «το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών (...)», γεννάται ευθεία υποχρέωση του Κράτους για την προστασία της υγείας των πολιτών με τη λήψη θετικών μέτρων, ώστε να εξασφαλίζεται η παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου (ΣτΕ 400/1986 Ολομ.). Εν όψει αυτού, η άσκηση κάθε επαγγελματικής δραστηριότητας, που συνίσταται στην παροχή υπηρεσιών υγείας, επιτρέπεται μόνον σε όσα πρόσωπα έχουν τα προσόντα εκείνα, τα οποία ο νομοθέτης (κοινός ή κανονιστικός) έχει κρίνει, σε εκπλήρωση της επιταγής του άρθρου 21 παρ. 3 του Συντάγματος, ότι είναι αναγκαία, προκειμένου να εξασφαλίζεται η παροχή στους πολίτες υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου. Η βιοποριστική δραστηριότητα παροχής υπηρεσιών λογοθεραπείας, δηλαδή η επαγγελματική δραστηριότητα του λογοθεραπευτή, περιλαμβάνεται μεταξύ των επαγγελμάτων υγείας, όπως σαφώς προκύπτει από τις διατάξεις που έχουν παρατεθεί στην προηγούμενη σκέψη 5. Ρητώς δε ορίζεται στις εν λόγω διατάξεις, ότι αναγκαίο προσόν για το διορισμό ή την πρόσληψη σε θέσεις λογοθεραπευτών, αποτελεί δίπλωμα, στην ειδικότητα αυτή, ανώτερης ή ανώτατης, κατά περίπτωση, εκπαίδευσης της ημεδαπής ή τίτλος σπουδών εκπαιδευτικού ιδρύματος της αλλοδαπής, του οποίου έχει αναγνωρισθεί η ισοτιμία κατά τις οικείες διατάξεις. Το προσόν δε αυτό απαιτείται για την πλήρωση θέσεων λογοθεραπευτών τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα (βλ. άρθρ. 15 του Π.Δ. 584/1984 για το Τεχνολογικό Κέντρο Αναπήρων που αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, άρθρ. 11 παρ. 3 του Π.Δ. 87/1986 για το ενιαίο πλαίσιο οργάνωσης των νοσοκομείων, άρθρ. 3 και 5 του π.δ. 68/1992 για το Εθνικό Ίδρυμα Αποκαταστάσεως Αναπήρων και άρθρο μόνο του Π.Δ. 135/1999 για το διορισμό ή πρόσληψη πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέσεις νοσηλευτικών ιδρυμάτων, όσον αφορά το δημόσιο τομέα και την απόφαση Πδα/οικ.4633/29.9.1993 της Υφυπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ως προς τις προδιαγραφές λειτουργίας των Κέντρων Αποθεραπείας και Αποκατάστασης του άρθρου 10 του Ν. 2072/1992). Περαιτέρω, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις, για την πλήρωση θέσεων λογοθεραπευτή αρκεί η κατοχή του προβλεπόμενου, κατά περίπτωση, ως αναγκαίου προσόντος, τίτλου σπουδών λογοθεραπευτή (ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης), χωρίς να απαιτείται και η απόκτηση άδειας άσκησης επαγγέλματος. Κατά την έννοια δε των ανωτέρω διατάξεων, εφ όσον η κτήση διπλώματος, που πιστοποιεί σπουδές λογοθεραπείας ανώτερης τουλάχιστον εκπαίδευσης, απαιτείται ως αναγκαία προϋπόθεση για την πλήρωση θέσεων λογοθεραπευτών, όπως έχει, κατά τα προεκτεθέντα, ορίσει ο νομοθέτης σε εκπλήρωση της συνταγματικής του υποχρέωσης προς εξασφάλιση υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου, για την ταυτότητα του λόγου, τούτο ισχύει και για την άσκηση της ελεύθερης επαγγελματικής δραστηριότητας του λογοθεραπευτή, αφού το αντικείμενο της δραστηριότητας των λογοθεραπευτών, είτε ως μισθωτών είτε ως ελεύθερων επαγγελματιών, είναι το αυτό, δηλαδή η παροχή υπηρεσιών λογοθεραπείας. Το γεγονός, εξ άλλου, ότι δεν έχει εκδοθεί το προβλεπόμενο από την εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 52 παρ. 4 του Ν. 2519/1997 προεδρικό διάταγμα, για τη ρύθμιση των όρων και προϋποθέσεων χορήγησης της άδειας άσκησης του επαγγέλματος λογοθεραπευτή, δεν έχει ως συνέπεια ότι ειδικώς η άσκηση μόνον της ελεύθερης επαγγελματικής δραστηριότητας του λογοθεραπευτή επιτρέπεται σε οποιοδήποτε πρόσωπο, χωρίς να απαιτείται κανένα προσόν, αντιθέτως με ό,τι ισχύει για τους παρέχοντες υπηρεσίες λογοθεραπείας με την ιδιότητα του μισθωτού είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα. Η αντίθετη ερμηνεία όχι μόνο δεν συμβιβάζεται με το άρθρο 21 παρ. 3 του Συντάγματος, αφού η παροχή υπηρεσιών λογοθεραπείας από πρόσωπα που δεν διαθέτουν κανένα προσόν, εγκυμονεί κινδύνους για τη δημόσια υγεία, αλλά προσκρούει και στη συνταγματική αρχή της ισότητας, δεδομένου ότι οι λογοθεραπευτές, είτε πρόκειται για μισθωτούς είτε πρόκειται για ελεύθερους επαγγελματίες, ανήκουν, από την κρίσιμη εν προκειμένω άποψη, δηλαδή του αντικειμένου της επαγγελματικής τους απασχόλησης που είναι κοινό, στην ίδια κατηγορία προσώπων. Επομένως, ανεξαρτήτως του εάν ο κανονιστικός νομοθέτης έχει κάνει χρήση της νομοθετικής εξουσιοδότησης του άρθρου 52 παρ. 4 του Ν. 2519/1997, και πάντως έως ότου εκδοθεί το προβλεπόμενο προεδρικό 5
διάταγμα, για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας του λογοθεραπευτή, είτε ως μισθωτού είτε ως ελεύθερου επαγγελματία, απαιτείται, ως ελάχιστο προσόν, η κτήση διπλώματος εκπαιδευτικού ιδρύματος της ημεδαπής ή ισότιμου της αλλοδαπής, που πιστοποιεί σπουδές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ανώτερης ή ανώτατης) στο αντίστοιχο γνωστικό πεδίο. Ως εκ τούτου δε, το Δημόσιο και οι οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης δεν επιτρέπεται να καταβάλλουν δαπάνες για υπηρεσίες λογοθεραπείας, παρεχόμενες σε ασφαλισμένους τους από πρόσωπα, τα οποία δεν διαθέτουν το ελάχιστο, κατά νόμον, προσόν. Εν όψει όλων των ανωτέρω, οι προσβαλλόμενες πράξεις, κατά το μέρος που με αυτές προβλέπεται ότι η απόδοση, σε ασφαλισμένους του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, των δαπανών λογοθεραπείας εγκρίνεται, μόνον εάν ο λογοθεραπευτής κατέχει δίπλωμα ανώτερης ή ανώτατης Σχολής της αλλοδαπής, του οποίου έχει αναγνωρισθεί η ισοτιμία κατά τις οικείες διατάξεις, αποτελούν απλές εγκυκλίους στερούμενες εκτελεστού χαρακτήρα, αφού με αυτές δεν θεσπίζονται νέοι κανόνες δικαίου αλλά αποδίδεται ισχύον δίκαιο, όσον αφορά την κατοχή τίτλου σπουδών, προερχόμενου από εκπαιδευτικό ίδρυμα της αλλοδαπής, για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας του λογοθεραπευτή. Επομένως, απαραδέκτως κατά το μέρος αυτό προσβάλλονται με την υπό κρίση αίτηση. Κατά τα λοιπά δε, δηλαδή κατά το μέρος που με τις πράξεις αυτές προβλέπεται ότι η απόδοση δαπανών λογοθεραπείας εγκρίνεται από το ΙΚΑ και όταν οι σχετικές υπηρεσίες έχουν παρασχεθεί από λογοθεραπευτή εγγεγραμμένο σε συγκεκριμένο σωματείο, οι ανωτέρω πράξεις προσβάλλονται πάντως από την αιτούσα αλυσιτελώς, εφ όσον αυτή δεν προβάλλει ότι κατέχει τον απαιτούμενο, κατά το νόμο, τίτλο σπουδών ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης της ημεδαπής ή αναγνωρισμένο ως ισότιμο τίτλο σπουδών εκπαιδευτικού ιδρύματος της αλλοδαπής για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας του λογοθεραπευτή. Αντιθέτως μάλιστα, όπως αναφέρει στο δικόγραφο της αιτήσεως ακυρώσεως, η πράξη αναγνώρισης από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΙΚΑΤΣΑ του αλλοδαπού τίτλου σπουδών της, στο γνωστικό αντικείμενο της λογοθεραπείας, ως ισότιμου με τα απονεμόμενα πτυχία από τα ελληνικά ΑΕΙ, ανακλήθηκε με νεώτερη πράξη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΙΚΑΤΣΑ, χωρίς να προβάλλεται ότι η ανακλητική αυτή πράξη, εν τω μεταξύ, ανακλήθηκε ή ακυρώθηκε. Μειοψήφησαν ο Πρόεδρος Μ. Βροντάκης, ο Σύμβουλος Χ. Ράμμος και οι Πάρεδροι, οι οποίοι διατύπωσαν την εξής άποψη : Εκδήλωση της κατοχυρουμένης στο άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος ελευθερίας επιλογής και ασκήσεως βιοποριστικής δραστηριότητος, η οποία κάμπτεται μόνον όταν προβλέπονται ρητώς ή προκύπτουν σαφώς από διάταξη νόμου ή κανονιστικής πράξεως της Διοικήσεως θεμιτοί υπό το Σύνταγμα περιορισμοί ή απαγορεύσεις, αποτελεί ο κανόνας, κατά τον οποίον επιτρέπεται η άσκηση οιασδήποτε μη απαγορευομένης βιοποριστικής δραστηριότητος, έστω και αν η δραστηριότητα αυτή δεν αποτελεί αντικείμενο ειδικής νομοθετικής ή κανονιστικής ρυθμίσεως (πρβλ. ΣτΕ 167/1999, 1604/1994, 3073/1992, 4665/1988). Εάν, κατά συνέπεια, δεν υφίσταται ειδική ρύθμιση, προβλέπουσα την υπαγωγή μη απαγορευομένης βιοποριστικής δραστηριότητος σε καθεστώς διοικητικής αδείας, δεν απαιτείται για την άσκησή της η χορήγηση από τη Διοίκηση προηγουμένης αδείας (πρβλ. ΣτΕ 167/1999). Εξ άλλου, ναι μεν η διάταξη του άρθρου 21 παράγραφος 3 του Συντάγματος (κατά την οποία «το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών») επιβάλλει στο Κράτος την υποχρέωση να λαμβάνει θετικά μέτρα για την άρτια οργάνωση των υπηρεσιών υγείας και την παροχή σχετικών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου (βλ. ΣτΕ 400/1986 Ολομ.), δεν αναιρεί, όμως, την ανωτέρω, συναγομένη από το άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος, αρχή, σύμφωνα με την οποία η ελευθερία επιλογής και ασκήσεως επαγγελματικής δραστηριότητος, η οποία κατοχυρώνεται στην τελευταία αυτή συνταγματική διάταξη, μπορεί να περιορισθεί μόνον με 6
ειδική και ρητή νομοθετική ή κανονιστική ρύθμιση, θεσπίζουσα όρους και προϋποθέσεις ασκήσεως συγκεκριμένης δραστηριότητος. Εν προκειμένω, από τις μνημονευόμενες στη σκέψη 5 κανονιστικές ρυθμίσεις συνάγεται ότι η λογοθεραπεία αποτελεί αντικείμενο σπουδών, η επιτυχής περάτωση των οποίων οδηγεί στην κτήση αντιστοίχου πτυχίου ή και μεταπτυχιακού τίτλου, καθώς επίσης και ότι ο τίτλος σπουδών, ο οποίος πιστοποιεί σπουδές λογοθεραπείας, πραγματοποιηθείσες σε εκπαιδευτικό ίδρυμα ανωτάτης ή ανωτέρας, κατά περίπτωση, βαθμίδος, τάσσεται ως τυπικό προσόν για το διορισμό ή την πρόσληψη σε ορισμένες θέσεις δημοσίων ή ιδιωτικών μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας ή περιθάλψεως. Οι κανονιστικές αυτές ρυθμίσεις δεν ορίζουν, όμως, ρητώς ότι η άσκηση του ελευθερίου επαγγέλματος του λογοθεραπευτή επιτρέπεται μόνον κατόπιν χορηγήσεως σχετικής αδείας ή ότι απαγορεύεται η άσκηση του επαγγέλματος τούτου από πρόσωπα, τα οποία δεν κατέχουν τίτλο, πιστοποιούντα ορισμένο επίπεδο ή περιεχόμενο σπουδών. Τέτοια απαγόρευση δεν είναι, οπωσδήποτε, δυνατόν να συναχθεί ερμηνευτικώς από τις εν λόγω κανονιστικές ρυθμίσεις, προεχόντως διότι δεν επιτρέπεται η κατ αναλογία δικαίου συναγωγή περιορισμών ατομικού δικαιώματος, όπως, εν προκειμένω, του κατοχυρουμένου στο άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος δικαιώματος της ελεύθερης επιλογής και ασκήσεως επαγγέλματος. Εκ μόνης δε της χορηγήσεως, με την παρατεθείσα ανωτέρω διάταξη του άρθρου 52 παράγραφος 4 του Ν. 2519/1997, νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως προς έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, με αντικείμενο τον καθορισμό των όρων και προϋποθέσεων χορηγήσεως αδείας ασκήσεως σειράς επαγγελμάτων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το επάγγελμα του λογοθεραπευτή, δεν είναι δυνατόν να συναχθεί απαγόρευση ασκήσεως του τελευταίου τούτου επαγγέλματος μέχρι την έκδοση του σχετικού διατάγματος, δεδομένου, ιδίως, ότι η εν λόγω εξουσιοδοτική διάταξη δεν ορίζει τις ελάχιστες προϋποθέσεις χορηγήσεως της αδείας ασκήσεως του επιμάχου επαγγέλματος ούτε τάσσει στον κανονιστικό νομοθέτη επιτακτική προθεσμία προς ρύθμιση του σχετικού ζητήματος. Υπαγωγή, εξ άλλου, του επαγγέλματος του λογοθεραπευτή σε καθεστώς προηγουμένης διοικητικής αδείας δεν μπορεί να συναχθεί από το άρθρο 16 παράγραφος 2 περίπτωση γ του Π.Δ. 95/2000, το οποίο ορίζει, κατά τα εκτεθέντα ανωτέρω, ότι στο Τμήμα Υ7γ της Διευθύνσεως Υ7 (Διεύθυνση Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας) του Υπουργείου ανήκει, μεταξύ άλλων, και «ο καθορισμός των προϋποθέσεων χορήγησης και ανάκλησης άδειας άσκησης» ορισμένων επαγγελμάτων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το επάγγελμα του λογοθεραπευτή? και τούτο, διότι, εν όψει και του αντικειμένου της εξουσιοδοτικής διατάξεως, κατ επίκληση της οποίας έχει εκδοθεί το Π.Δ. 95/2000, η πρόδηλη έννοια της προμνησθείσης διατάξεώς του είναι ότι στο Τμήμα Υ7γ της Διευθύνσεως Υ7 του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας ανήκει η μελέτη του ζητήματος των προϋποθέσεων υπό τις οποίες θα χορηγείται η άδεια ασκήσεως των ανωτέρω επαγγελμάτων και η διατύπωση σχετικής εισηγήσεως προς τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας, αρμόδιο, κατά την προμνησθείσα εξουσιοδοτική διάταξη του Ν. 2519/1997, να προτείνει την έκδοση Π.Δ/τος προς ρύθμιση του ζητήματος τούτου. Περαιτέρω, υπαγωγή του επιμάχου επαγγέλματος σε καθεστώς προηγουμένης διοικητικής αδείας δεν συνάγεται ούτε από το Π.Δ. 96/2002, στο οποίο καθορίζονται τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του Τμήματος Λογοθεραπείας της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας των Τ.Ε.Ι.? και τούτο, διότι ναι μεν το εν λόγω Π.Δ. ορίζει, στο άρθρο 1 παράγραφος 5, ότι «οι πτυχιούχοι του Τμήματος Λογοθεραπείας ασκούν το επάγγελμα στα πλαίσια των αναφερομένων επαγγελματικών δικαιωμάτων μετά την απόκτηση άδειας άσκησης επαγγέλματος που χορηγείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας», η τελευταία, όμως, αυτή διάταξη, αναφέρεται προδήλως (δοθέντος, ιδίως, ότι δεν προβλέπει ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις ούτε διαδικασία χορηγήσεως της επίμαχης αδείας) στην άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος του λογοθεραπευτή, η οποία πρόκειται να θεσπισθεί κατ επίκληση της προμνησθείσης νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 52 παράγραφος 4 του Ν. 2519/1997, της οποίας, όμως, κατά τα εκτεθέντα, δεν έχει ακόμη γίνει χρήση από την κανονιστικώς δρώσα Διοίκηση. Τέλος, το άρθρο 10 του Κανονισμού Ασθενείας του Ι.Κ.Α., 7
εγκριθέντος με την υπ αριθμ. 25078/28.5.1938 απόφαση του Υφυπουργού Εργασίας (Β 112), ορίζει μεν ότι «η ιατρική αντίληψις χορηγείται δι ιατρών συμβεβλημένων μετά του Ιδρύματος, κατά τα εν τω ειδικώ κανονισμώ περί υγειονομικής υπηρεσίας οριζόμενα», καθώς επίσης και ότι «βοηθητικαί υγειονομικαί υπηρεσίαι, περιλαμβανόμεναι εν τη ιατρική αντιλήψει, δύνανται να χορηγηθούν και υπό βοηθητικών υγειονομικών προσώπων, ως νοσοκόμων, μαλακτών, μαιών κ.λπ., εφ όσον τούτο επιτρέπεται υπό της ιατρικής δεοντολογίας», δεν περιέχει, όμως, ειδικές ρυθμίσεις ως προς τις προϋποθέσεις παροχής υπηρεσιών λογοθεραπείας σε ασφαλισμένους του Ιδρύματος και αποδόσεως των σχετικών δαπανών στους τελευταίους. Εν όψει όλων των ανωτέρω και ανεξαρτήτως του ζητήματος αν θα ήταν δυνατόν να εισαχθούν, από τον νομοθέτη ή από την κανονιστικώς δρώσα Διοίκηση, περιορισμοί ως προς τον κύκλο των λογοθεραπευτών που μπορούν να παρέχουν σε ασφαλισμένους του Ι.Κ.Α. υπηρεσίες λογοθεραπείας, των οποίων η δαπάνη αποδίδεται από το Ίδρυμα στους ασφαλισμένους, πάντως οι προσβαλλόμενες πράξεις, με τις οποίες ορίζεται ότι αναγνωρίζεται απόδοση δαπάνης λογοθεραπείας μόνον εάν ο λογοθεραπευτής, ο οποίος παρέσχε τις σχετικές υπηρεσίες, κατέχει «αντίστοιχο πτυχίο σχολής του εξωτερικού, αναγνωρισμένο από το ΔΙΚΑΤΣΑ-ΕΙΣΔΕΠ ή το Ινστιτούτο Τεχνολογικής Εκπαιδεύσεως» ή είναι μέλος του «Συλλόγου Λογοπεδικών Ελλάδος» δεν αποδίδουν, εν σχέσει προς τους όρους και τις προϋποθέσεις ασκήσεως του επαγγέλματος του λογοθεραπευτή, ισχύον δίκαιο και, επομένως, δεν αποτελούν απλές εγκυκλίους, αλλά κανονιστικές πράξεις, με τις οποίες εισάγονται, το πρώτον, οι σχετικοί κανόνες. Ειδικώς δε κατά το μέρος που οι προσβαλλόμενες πράξεις προβλέπουν ότι οι δαπάνες παροχής υπηρεσιών λογοθεραπείας αποδίδονται μόνον εάν ο λογοθεραπευτής, ο οποίος παρέσχε τις υπηρεσίες αυτές, είναι μέλος συγκεκριμένου σωματείου (του «Συλλόγου Λογοπεδικών Ελλάδος»), όχι μόνον δεν αποδίδουν αλλά και δεν θα μπορούσαν να αποδίδουν έγκυρο σχετικό κανόνα, δοθέντος ότι κανόνας με τέτοιο περιεχόμενο θα αντέκειτο ευθέως στην αρχή, συναγομένη από τα άρθρα 4 παράγραφος 1, 5 παράγραφος 1 και 12 παράγραφος 1 του Συντάγματος, σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται η θέσπιση ρυθμίσεων με τις οποίες προκαλείται, διά της θεσπίσεως προνομίων υπέρ των μελών συγκεκριμένου σωματείου, έμμεσος εξαναγκασμός συμμετοχής στο σωματείο αυτό (πρβλ. ΣτΕ 3942/2001, 2540/1999, 3198/1990 Ολομελείας, 2235/1979, 3337/1975 κ.ά.). Κατά τη μειοψηφούσα, επομένως, άποψη, οι προσβαλλόμενες πράξεις είναι, κατά το μέρος που προσβάλλονται, ανίσχυρες, αφ ενός μεν διότι εισάγουν κανόνες δικαίου χωρίς να βρίσκουν έρεισμα σε νομοθετική εξουσιοδότηση, αφ ετέρου δε διότι, παρά τον κανονιστικό τους χαρακτήρα, δεν έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, όπως επιτάσσουν τα άρθρα 1 παράγραφος 1 περίπτωση γ και 2 του Ν. 301/1976 (Α 91). Εν όψει των ανωτέρω και λαμβανομένου υπ όψη ότι, όπως προκύπτει από το φάκελο, η Διοίκηση θεωρεί ισχυρές τις προσβαλλόμενες πράξεις και τις εφαρμόζει, οι πράξεις αυτές, καίτοι ανυπόστατες λόγω της μη δημοσιεύσεώς τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, θα έπρεπε, κατά την άποψη της μειοψηφίας, να ακυρωθούν κατά το μέρος που προσβάλλονται, ώστε να διαπιστωθεί έναντι πάντων το ανίσχυρο των προσβαλλομένων ρυθμίσεων (πρβλ. ΣτΕ 4199/1997, 3812/1987, 3470/1985 κ.λπ.). 7. Επειδή, κατά τα ανωτέρω, η κρινομένη αίτηση αποβαίνει απορριπτέα. Διά ταύτα Απορρίπτει την κρινομένη αίτηση. Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου. Επιβάλλει στην αιτούσα τη δικαστική δαπάνη του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Ι.Κ.Α.), η οποία ανέρχεται στο ποσό των τριακοσίων ογδόντα (380) ευρώ. 8
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 14 Απριλίου 2003 και στις 8 Ιουνίου 2005 Ο Πρόεδρος του Δ Τμήματος Η Γραμματέας του Δ Τμήματος Μ. Βροντάκης Α. Τριάδη και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 12ης Ιουλίου 2005. Ο Πρόεδρος του Α Τμήματος Η Γραμματέας του Δ` Τμήματος Διακοπών Π.Ζ. Φλώρος Α. Τριάδη ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ Εντέλλεται προς κάθε δικαστικό επιμελητή να εκτελέσει όταν του το ζητήσουν την παραπάνω απόφαση, τους Εισαγγελείς να ενεργήσουν κατά την αρμοδιότητά τους και τους Διοικητές και τα άλλα όργανα της Δημόσιας Δύναμης να βοηθήσουν όταν τους ζητηθεί. Η εντολή πιστοποιείται με την σύνταξη και την υπογραφή του παρόντος. Αθήνα,... Ο Πρόεδρος του Δ Τμήματος Η Γραμματέας του Δ Τμήματος Π.Β. 9