ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2012

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2012 Oranjestraat 7, 2514 JB, Den Haag Tel: +31 (0)70 356 11 99, Fax: +31 (0)70 361 57 47 E-mail: ecocom-hague@mfa.gr, Web: www.agora.mfa.gr/nl97

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ Α. Τα στατιστικά δεδομένα, που χρησιμοποιούνται στην έκθεση προέρχονται από: 1. Την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat): http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/themes 2. Τη βάση δεδομένων για το διεθνές εμπόριο της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/newxtweb/ 3. Την Τράπεζα Ολλανδίας: www.dnb.nl 4. Την Τράπεζα της Ελλάδος: www.bankofgreece.gr Β. Στην περίπτωση του Διμερούς Εμπορίου Ελλάδας Ολλανδίας προέκυψε ασυμφωνία μεταξύ των δεδομένων, που οι δύο χώρες αποστέλλουν στην Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Reporter: Greece Partner: Netherlands, Reporter: Netherlands Partner: Greece). Επειδή αυτή η ασυμφωνία μπορεί να οφείλεται σε πληθώρα αιτιών (καθυστέρηση ενημέρωσης, παραδρομή, διαφορετική κωδικαρίθμηση κοκ), που η διερεύνησή τους εκφεύγει της αποστολής του Γραφείου ΟΕΥ Χάγης, επιλέχθηκε, στο Κεφάλαιο «Εξωτερικό Εμπόριο», να παρατεθούν τα δεδομένα, που αποστέλλει η ολλανδική πλευρά, ενώ, στο Κεφάλαιο «Διμερές Εμπόριο», αυτά που αποστέλλει η ελληνική. Γ. Επειδή ο αριθμός των πινάκων, που προέκυψαν μετά από την επεξεργασία των στατιστικών δεδομένων, είναι μεγάλος (39 φύλλα excel), επιλέχθηκε να μην ενσωματωθούν ούτε ενδιάμεσα, ούτε στο τέλος της έκθεσης (επιλογή, που θα την έκανε δύσχρηστη), αλλά να αρχειοθετηθούν σε οκτώ (8) αρχεία excel, συνημμένα αυτής. Έτσι, στην αρχή κάθε κεφαλαίου της έκθεσης αναφέρεται το αρχείο excel, που περιλαμβάνει τους στατιστικούς πίνακες, που αναφέρονται σε αυτό. Δ. Η παρουσίαση των δεδομένων της Ολλανδίας γίνεται συγκριτικά με τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και ειδικά με την Ελλάδα, ώστε ο αναγνώστης να έχει στη διάθεση του μία τάξη μεγέθους της ολλανδικής οικονομίας, των δημόσιων οικονομικών της και του εξωτερικού εμπορίου της. Ε. Η επεξεργασία και παρουσίαση των δεδομένων έγινε από τον υπογράφοντα. Ο Προϊστάμενος Νικόλαος Θωμόπουλος Σύμβουλος ΟΕΥ Α Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 2/25

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΓΕΝΙΚΑ... 7 1.1. Γεωγραφική Θέση & Έκταση... 7 1.2. Πληθυσμός... 7 2. ΟΛΛΑΝΔΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ... 9 2.1. ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές... 9 2.2. ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPS)... 10 2.3. Επίπεδο Τιμών... 10 2.4. ΑΕΠ Κατά Κεφαλή σε τρέχουσες τιμές... 11 2.5. ΑΕΠ Κατά Κεφαλή σε PPS... 11 2.6. ΑΕΠ Ετήσια Μεταβολή... 11 2.7. Πληθωρισμός... 12 2.8. Ανεργία... 12 3. ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ... 13 3.1. Δημόσιες Δαπάνες... 13 3.2. Δημόσια Έσοδα... 13 3.3. Κάλυψη Δημοσίων Δαπανών από Έσοδα... 14 3.4. Δημοσιονομικό Έλλειμμα... 14 3.5. Δημόσιο Χρέος... 15 4. ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ... 16 5. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ... 17 5.1. Εξαγωγές... 17 5.2. Εισαγωγές... 18 5.3. Εμπορικό Ισοζύγιο... 19 5.4. Κυριότεροι Πελάτες... 19 5.5. Κυριότεροι Προμηθευτές... 19 5.6. Κυριότεροι Πλεονασματικοί Εταίροι... 20 5.7. Κυριότεροι Ελλειμματικοί Εταίροι... 20 5.8. Κυριότερα Εξαγόμενα Προϊόντα... 21 5.9. Κυριότερα Εισαγόμενα Προϊόντα... 22 6. ΔΙΜΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΛΛΑΝΔΙΑΣ... 23 6.1. Η διαχρονική πορεία... 23 6.2. Η εμπορική σχέση... 24 6.3. Κυριότερα Εισαγόμενα και Εξαγόμενα Προϊόντα... 24 7. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ... 25 Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 3/25

ΝΟΜΟΣ Έκταση Έδαφος Ύδατα Ύδατα Πληθ. (km 2 ) (km 2 ) (km 2 Πληθυσμός ) (%) Πυκνότητα Groningen 2.960 2.325 635 21,5 580.875 250 Friesland 5.748 3.340 2.408 41,9 647.214 194 Drenthe 2.680 2.639 41 1,5 490.807 186 Overijssel 3.421 3.325 96 2,8 1.137.668 342 Gelderland 5.136 4.970 166 3,2 2.010.745 405 Flevoland 2.412 1.415 997 41,3 395.525 280 Utrecht 1.449 1.383 66 4,6 1.237.117 895 Noord-Holland 4.091 2.665 1.426 34,9 2.709.822 1.017 Zuid-Holland 3.419 2.808 611 17,9 3.552.407 1.265 Zeeland 2.934 1.784 1.150 39,2 381.407 214 Noord-Brabant 5.081 4.914 167 3,3 2.463.686 501 Limburg 2.209 2.150 59 2,7 1.123.075 522 ΣΥΝΟΛΟ 41.540 33.718 7.822 18,8 16.730.348 495 Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 4/25

Χώρα Πολίτευμα Πρωτεύουσα Έδρα της Κυβέρνησης Μεγαλύτερες πόλεις Γλώσσες Κάτω Χώρες (Ολλανδία) Βασιλευομένη Δημοκρατία Άμστερνταμ Χάγη Άμστερνταμ, Ρότερνταμ, Χάγη, Ουτρέχτη Ολλανδικά (επίσημη), Φριζικά (επίσημη) ΓΕΝΙΚΑ 2012 Ολλανδία Ελλάδα ΕΕ(27) Έκταση τετρ. χιλ. 41.540 131.957 4.406.053 Πληθυσμός κάτοικοι 16.730.348 11.290.067 503.930.191 Πληθ. Πυκνότητα κατ./τ.χ. 495 86 117 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 2012 Ολλανδία Ελλάδα ΕΕ(27) ΑΕΠ δις ευρώ 600,6 193,7 12.889,2 δις PPS 556,7 215,2 12.889,2 Επίπεδο Τιμών % 107,9 90,0 100,0 ΑΕΠ κατά κεφαλή ευρώ 35.900 17.200 25.600 PPS 33.300 19.100 25.600 ΑΕΠ ετήσια μεταβολή % -1,0-6,4-0,3 Πληθωρισμός % 2,8 1,0 2,6 Ανεργία % 5,3 24,3 10,5 ΔΗΜ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 2012 Ολλανδία Ελλάδα ΕΕ(27) Δημ. Δαπάνες δις ευρώ 302,5 106,1 6.377,3 Δημ. Δαπάνες επί του ΑΕΠ % 50,4 54,8 49,4 Δημ. Δαπάνες κατά κεφαλή ευρώ 18.055,0 9.396,0 12.647 Δημ. Έσοδα δις ευρώ 278,4 88,7 5.862,8 Δημ. Έσοδα επί του ΑΕΠ % 46,4 44,7 45,4 Δημ. Έσοδα κατά κεφαλή ευρώ 16.621,0 7.676,0 11.626,0 Δαπάνες προς Έσοδα % 92,1 81,7 91,9 Έλλειμμα δις ευρώ -24,0-19,4-514,4 Έλλειμμα επί του ΑΕΠ % -4,0-10,0-4,0 Έλλειμμα κατά κεφαλή ευρώ -1.434,0-1.720,0-1.020,0 Δημ. Χρέος δις ευρώ 427,5 303,9 11.011,8 Δημ. Χρέος επί του ΑΕΠ % 71,2 156,9 85,3 Δημ. Χρέος κατά κεφαλή ευρώ 25.500 26.900 21.800,0 Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 5/25

ΕΞΩΤ. ΕΜΠΟΡΙΟ 2012 Ολλανδία Ελλάδα ΕΕ(27) Σύνολο Εξαγωγών δις ευρώ 510,3 27,6 4.516,9 Εξαγωγές σε ΕΕ δις ευρώ 387,7 12,2 2.830,4 Εξαγωγές σε ΤΧ δις ευρώ 122,7 15,4 1.686,5 Σύνολο Εισαγωγών δις ευρώ 460,2 49,2 4.546,9 Εισαγωγές από ΕΕ δις ευρώ 208,5 22,5 2.755,8 Εισαγωγές από ΤΧ δις ευρώ 251,6 26,7 1.791,0 Εμπορικό Ισοζύγιο δις ευρώ 50,2-21,6-30,0 Ισοζύγιο με ΕΕ δις ευρώ 179,1-10,3 74,5 Ισοζύγιο με ΤΧ δις ευρώ -128,9-11,3-104,5 Πελάτες Ολλανδίας Προμηθευτές Ολλανδίας Εξαγόμενα προϊόντα από την Ολλανδία Εισαγόμενα προϊόντα από την Ολλανδία Γερμανία 25,7%, Βέλγιο 13,8%, Γαλλία 8,6%, Ηνωμένο Βασίλειο 7,8%, Ιταλία 4,4%, ΗΠΑ 3,9%, Ισπανία 2,7% Γερμανία 13,8%, Κίνα 12,0%, Βέλγιο 8,3%, Ην. Βασίλειο 6,6%, Ρωσία 6,4%, ΗΠΑ 6,3%, Γαλλία 3,9%, Νορβηγία 3,4% Ορυκτά καύσιμα και λάδια, ηλεκτρικές συσκευές, λέβητες, μηχανές και συσκευές, φάρμακα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, κυκλικοί υδρογονάνθρακες, ιατρικά όργανα και συσκευές Ορυκτά καύσιμα και λάδια, αυτοκίνητα, υπολογιστές, τηλεφωνικές συσκευές, ηλεκτρικές συσκευές, φάρμακα ΔΙΜΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ 2012 Εξαγωγές σε Ολλανδία Μεταβολή εξαγωγών -12,3 % Εισαγωγές από Ολλανδία Μεταβολή εισαγωγών -15,9 % Ισοζύγιο με Ολλανδία Μεταβολή ελλείμματος -16,7 % Εξαγόμενα προϊόντα στην Ολλανδία 435,8 εκ. ευρώ 2.198,6 εκ. ευρώ -1762,8 εκ. ευρώ Φάρμακα, Ψάρια Φρέσκα & Παρασκευασμένα, Σταφύλια, Προϊόντα Αλουμινίου (Φύλλα, Μπάρες, Χαρτί), Λάδια από Πετρέλαιο και Ασφαλτούχα Ορυκτά, Πλαστικά Προϊόντα (Πλάκες, Συσκευασία), Ακατέργαστα Καπνά, Πούρα. Εισαγόμενα προϊόντα από την Ολλανδία Φάρμακα, Χοιρινό κρέας, Τυρί (gouda), Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, Λάδια από πετρέλαιο ή ασφαλτούχα ορυκτά, Χρησιμοποιημένα λάδια, Τηλεφωνικές συσκευές, Γάλα και κρέμα γάλακτος, Οθόνες και συσκευές προβολής, Ημιαγωγοί (δίοδοι, τρανζίστορς κοκ), Βοδινό κρέας, Εκχυλίσματα βύνης (μπύρα), Κυκλικοί υδρογονάνθρακες (στυρόλιο), Συσκευές εκπομπής για τη ραδιοφωνία και τηλεόραση. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 6/25

1. ΓΕΝΙΚΑ Αρχείο Excel: 100. ΓΕΝΙΚΑ 2012 1.1. Γεωγραφική Θέση & Έκταση 2012 Έκταση (τετρ. χιλ.) Έκταση % ΕΕ (27) ΕΕ (27) 4.406.053 100,0 Ολλανδία 41.540 0,9 22 Ελλάδα 131.957 3,0 10 Οι Κάτω Χώρες (Ολλανδικά: Nederland) αποτελούν μία από τις τέσσερεις συστατικές χώρες του Βασιλείου των Κάτω Χωρών, μετά τη διάλυση των Ολλανδικών Αντιλλών στις 10 Οκτωβρίου 2010. Οι υπόλοιπες τρεις χώρες είναι η Αρούμπα, το Κουρασάο και ο Άγιος Μαρτίνος, ενώ τα νησιά Μπονέρ, Άγιος Ευστάθιος και Σάμπα (νησιά BES) αποτελούν ιδιαίτερους δήμους της Ολλανδίας. Το όνομα Ολλανδία (Holland), που χρησιμοποιείται συχνά για τις Κάτω Χώρες, αναφέρεται σε δύο από τους δώδεκα νομούς της, τη Βόρεια Ολλανδία (Noord Holland) και τη Νότια Ολλανδία (Zuid Holland). Η Ολλανδία βρίσκεται στη Δυτική Ευρώπη μεταξύ Γερμανίας και Βελγίου και βρέχεται από τη Βόρεια Θάλασσα. Τα χερσαία σύνορά της είναι 1027 χιλ. (450 χιλ. με το Βέλγιο, 577 χιλ. με τη Γερμανία) και η ακτογραμμή της είναι 451 χιλ. Είναι η 22 η σε μέγεθος χώρα της ΕΕ με συνολική έκταση 41.540 τετρ. χιλ. (λίγο μικρότερη από τη Δανία) και η χώρα με τη μεγαλύτερη αναλογία στην ΕΕ, υδάτινης προς συνολικής έκτασης, καθώς το 18,8% της έκτασής της καλύπτεται από ύδατα (εσωτερικά ύδατα). Συγκριτικά με την Ελλάδα: Η Ολλανδία έχει έκταση μικρότερη από το 1/3 της έκτασης της Ελλάδας, όση περίπου η Μακεδονία και η Θράκη μαζί (42.755 τετρ. χιλ.). 1.2. Πληθυσμός 2012 Πληθυσμός (κάτοικοι) Πληθυσμός % ΕΕ (27) Πυκνότητα (κατ./τετρ.χιλ.) ΕΕ (27) 503.930.191 100,0 117 Ολλανδία 16.730.348 3,3 8 495 2 Ελλάδα 11.290.067 2,2 9 86 20 Το 2012, ο πληθυσμός της Ολλανδίας ανήλθε σε 16.730.348 κατοίκους. Είναι η 8 η σε πληθυσμό χώρα της ΕΕ και η 2 η σε πληθυσμιακή πυκνότητα (μετά την Μάλτα) με 495 κατοίκους ανά τετρ. χιλ. εδάφους. Από απόψεως προέλευσης, το 9,1% του πληθυσμού είναι ετερόχθονες «δυτικής» προέλευσης (Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία) και το 11,4% ετερόχθονες «μη δυτικής» προέλευσης (Τούρκοι, Μαροκινοί, Σουριναμέζοι κοκ). Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 7/25

Από απόψεως θρησκεύματος, 47% είναι άθεοι, 27% καθολικοί, 17% προτεστάντες, 6% μουσουλμάνοι και 3% λοιπά. Το 2012, οι μετανάστες ανέρχονταν σε 760.358 (4,5% του πληθυσμού), από τους οποίους οι 334.549 (2% του πληθυσμού) προέρχονταν από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Συγκριτικά με την Ελλάδα: Η Ολλανδία έχει 1,5 φορά περισσότερο πληθυσμό και 5,7 φορές μεγαλύτερη πληθυσμιακή πυκνότητα από την Ελλάδα. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 8/25

2. ΟΛΛΑΝΔΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Αρχείο Excel: 200. ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 2012 Η ολλανδική οικονομία είναι η έκτη μεγαλύτερη στην ΕΕ μετά τη Γερμανία, Γαλλία, Ην. Βασίλειο, Ιταλία και Ισπανία, συμβάλλοντας στο ΑΕΠ της ΕΕ κατά 4,7%. Το 2012, η ολλανδική οικονομία εμφάνισε ύφεση 1,0%, ενώ με ύφεση 0,8% προβλέπεται ότι θα κλείσει και το 2013, παρά την οικονομική ανάκαμψη, που αναμένεται το δεύτερο εξάμηνο. Η ύφεση οφείλεται κυρίως στη συνεχιζόμενη ύφεση στην ευρωζώνη, στη μείωση στις συντάξεις και στα προβλήματα στην αγορά κατοικίας. Το 2014 αναμένεται οικονομική ανάπτυξη 1% ως συνέπεια της ανάκαμψης από το δεύτερο εξάμηνο του 2013. Η ιδιωτική κατανάλωση στη Ολλανδία υστερεί σημαντικά σε σχέση με άλλα κράτη μέλη, ακόμα και με κράτη μέλη που έχουν σημαντικά οικονομικά προβλήματα. Επιπλέον, ο περιορισμός των αποδοχών και των επιδομάτων σε συνδυασμό με τη μείωση των τιμών των κατοικιών αναμένεται να περιορίσουν περαιτέρω την κατανάλωση το 2013. Στον τομέα των επενδύσεων, το 2013, χάρη στη σταδιακή βελτίωση κατά τη διάρκεια του έτους, προβλέπεται μία μικρή αύξηση, που το 2014 αναμένεται να ανέλθει στο 2,25%. Μικρή αύξηση προβλέπεται και στις επενδύσεις σε κατοικίες, χάρη στην οικονομική βελτίωση, αν και η κατάσταση στην αγορά κατοικίας παραμένει προβληματική. Οι πραγματικές τιμές μειώθηκαν, την τελευταία πενταετία, κατά 23%, με συνέπεια αυτή η μείωση να επιδράσει αρνητικά τόσο στην κατανάλωση, όσο και στις επενδύσεις σε κατοικίες. Καθώς το ολλανδικό εξαγωγικό εμπόριο είναι εστιασμένο στην ευρωπαϊκή αγορά, η σταθεροποίηση και ανάκαμψη της ευρωζώνης, που προβλέπεται από τα τέλη του 2013, αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των ολλανδικών εξαγωγών και χάρη στις χαμηλές καταναλωτικές δαπάνες σε περαιτέρω αύξηση του πλεονάσματος του εμπορικού ισοζυγίου. Αντίθετα, η περιορισμένη οικονομική ανάκαμψη από τα τέλη του 2013 δεν θα έχει θετική επίδραση στην απασχόληση. Το 2013 προβλέπεται η ανεργία να αυξηθεί στο 6,25% και το 2014 στο 6,5%. 2.1. ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές 2012 ΑΕΠ (εκατ. Ευρώ) ΑΕΠ % ΕΕ(27) ΕΕ(27) 12.899.150 100,0% Ολλανδία 600.638 4,7% 6 Ελλάδα 193.749 1,5% 13 Το 2012, το ΑΕΠ της Ολλανδίας ανήλθε, σε τρέχουσες τιμές, περίπου στα 601,0 δις ευρώ έναντι 602,0 δις ευρώ το 2011, αντιπροσωπεύοντας το 4,8% του ΑΕΠ της ΕΕ και καθιστώντας την Ολλανδία την 6 η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ μετά τη Γερμανία (20,5%), Γαλλία (15,7%), Ην. Βασίλειο (14,7%), Ιταλία (12,1%) και Ισπανία (8,1%). Συγκριτικά με την Ελλάδα: Το ολλανδικό ΑΕΠ είναι κατά 3,1 φορές μεγαλύτερο από το ελληνικό. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 9/25

2.2. ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPS) 2012 ΑΕΠ (εκατ. PPS) ΑΕΠ % ΕΕ(27) ΕΕ(27) 12.899.150 100,0% Ολλανδία 556.656 4,3% 7 Ελλάδα 215.222 1,7% 12 Το 2012, το ΑΕΠ της Ολλανδίας, απαλλαγμένο από την επίδραση του επιπέδου τιμών και της ισοτιμίας του ευρώ με τα νομίσματα των εκτός ευρωζώνης κρατών μελών της ΕΕ, ανήλθε περίπου στα 557,0 δις PPS (μονάδες αγοραστικής δύναμης) έναντι 549,0 δις PPS το 2011. Η συνολική αγοραστική δύναμη της ολλανδικής οικονομίας αντιπροσωπεύει το 4,3% της αντίστοιχης ευρωπαϊκής, κατατάσσοντας την Ολλανδία 7 η στην ΕΕ μετά τη Γερμανία (19,8%), Γαλλία (14,1%), Ην. Βασίλειο (13,6%), Ιταλία (11,9%), Ισπανία (8,9%) και Πολωνία (5,1%). Συγκριτικά με την Ελλάδα: Η ολλανδική οικονομία έχει 2,6 φορές μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη από την ελληνική. 2.3. Επίπεδο Τιμών 2012 ΑΕΠ ΕΥΡΩ/ ΑΕΠ PPS ΕΕ(27) 100,0 Ολλανδία 107,9 10 Ελλάδα 90,0 14 Με δεδομένο ότι το ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης εξαλείφει την επίδραση του επιπέδου τιμών στον υπολογισμό του ΑΕΠ, από τη σύγκριση του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές και μονάδες αγοραστικής δύναμης προκύπτει η διαφορά του επιπέδου τιμών μεταξύ των κρατών μελών. Το 2012, από τη σύγκριση του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές και μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPS), προκύπτει ότι η Ολλανδία έχει το 10 ο υψηλότερο επίπεδο τιμών στην ΕΕ μετά τη Δανία, Σουηδία, Φινλανδία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Γαλλία, Αυστρία, Ην. Βασίλειο και Ιρλανδία υπερβαίνοντας το μέσο επίπεδο τιμών της ΕΕ κατά 7,9% ( = 107,9 100). Συγκριτικά με την Ελλάδα: Το επίπεδο τιμών στην Ολλανδία είναι υψηλότερο από αυτό στην Ελλάδα κατά 17,9% (=107,9 90,0). Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 10/25

2.4. ΑΕΠ Κατά Κεφαλή σε τρέχουσες τιμές 2012 Κ.Κ. ΑΕΠ (ευρώ) Κ.Κ. ΑΕΠ % ΕΕ(27) ΕΕ(27) 25.600 100,0 Ολλανδία 35.900 140,2 5 Ελλάδα 17.200 67,2 15 Το 2012, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ολλανδίας ανήλθε σε 35.900 ευρώ, έναντι 36.100 ευρώ το 2011, υπερβαίνοντας κατά 40,2% ( = 140,2 100) το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ της ΕΕ και κατατάσσοντας την Ολλανδία 5 η στην ΕΕ μετά το Λουξεμβούργο, Δανία, Σουηδία και Αυστρία. Συγκριτικά με την Ελλάδα: Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ολλανδίας είναι 2,1 φορές μεγαλύτερο από της Ελλάδας. 2.5. ΑΕΠ Κατά Κεφαλή σε PPS 2012 Κ.Κ. ΑΕΠ (PPS) Κ.Κ. ΑΕΠ % ΕΕ(27) ΕΕ(27) 25.600 100,0 Ολλανδία 33.300 130,1 2 Ελλάδα 19.100 74,6 19 Το 2012, η κατά κεφαλήν αγοραστική δύναμη στην Ολλανδία ανήλθε σε 33.300 PPS (μονάδες αγοραστικής δύναμης), έναντι 32.900 PPS το 2011, υπερβαίνοντας κατά 30,1% (= 130,1 100) τη μέση κατά κεφαλήν αγοραστική δύναμη της ΕΕ και κατατάσσοντας την Ολλανδία 2 η στην ΕΕ, μαζί με την Αυστρία και μετά το Λουξεμβούργο. Συγκριτικά με την Ελλάδα: Η κατά κεφαλήν αγοραστική δύναμη της Ολλανδίας είναι 1,7 φορές μεγαλύτερη από της Ελλάδας. 2.6. ΑΕΠ Ετήσια Μεταβολή Οικ. Ανάπτυξη (%) 2009 2010 2011 2012 2013 (π) 2012 EU (27) -4,3 2,1 1,6-0,3-0,1 Ολλανδία -3,7 1,6 1,0-1,0-0,8 19 Ελλάδα -3,1-4,9-7,1-6,4-4,2 27 Η συνεχιζόμενη κρίση χρέους στην ευρωζώνη και η σημαντική εμπορική εξάρτηση της Ολλανδίας από τις χώρες της ΕΕ, είχαν ως συνέπεια, η ολλανδική οικονομία να εισέλθει σε φάση ύφεσης το δεύτερο εξάμηνο του 2011 με συνέπεια, αρχικά να επιβραδυνθεί η αύξηση του ΑΕΠ το 2011. και να εμφανίσει ύφεση 1,0% το 2012. Η ύφεση αναμένεται να Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 11/25

συνεχισθεί και το 2013, με την οικονομία να σταθεροποιείται από το δεύτερο εξάμηνο, όποτε προβλέπεται να περάσει σε ανάπτυξη. 2.7. Πληθωρισμός Πληθωρισμός (%) 2009 2010 2011 2012 EU (27) 1,0 2,1 3,1 2,6 Ολλανδία 1,0 0,9 2,5 2,8 9 Ελλάδα 1,3 4,7 3,1 1,0 2 Το 2012, ο πληθωρισμός στην Ολλανδία ανήλθε στο 2,8% υπερβαίνοντας τον μέσο πληθωρισμό της ΕΕ (2,6%) και αναδεικνύοντας την Ολλανδία στην 9 η χώρα με τον χαμηλότερο πληθωρισμό στην ΕΕ. 2.8. Ανεργία Ανεργία (%) 2009 2010 2011 2012 EU (27) 9,0 9,7 9,7 10,5 Ολλανδία 3,7 4,5 4,4 5,3 3 Ελλάδα 9,5 12,6 17,7 24,3 26 Το 2012, η ανεργία στην Ολλανδία ανήλθε στο 5,3%, έναντι 4,4% το 2011, αναδεικνύοντας την Ολλανδία στη 2 η χώρα με το χαμηλότερο δείκτη ανεργίας στην ΕΕ μετά την Αυστρία και το Λουξεμβούργο. Το 2013, αναμένεται η ανεργία να υπερβεί το 6,0%. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 12/25

3. ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Αρχείο Excel: 300. ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 2012 Η κατάσταση των ολλανδικών δημόσιων οικονομικών έχει επιδεινωθεί από την αρχή της κρίσης. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού ανήλθε από 0,2% του ΑΕΠ το 2007, σε 4,0% το 2012, ενώ το δημόσιο χρέος αυξήθηκε από 45,0% του ΑΕΠ το 2007, σε 71,2% το 2012. Τα μέτρα τόνωσης της οικονομίας που έλαβε την τελευταία δεκαετία η ολλανδική κυβέρνηση και η διαρθρωτική απώλεια εσόδων είχαν ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση της διαφοράς μεταξύ δημόσιων δαπανών και εσόδων. 3.1. Δημόσιες Δαπάνες 2012 Δημ. Δαπάνες (εκατ. ευρώ) Δημ. Δαπάνες % ΑΕΠ Κ.Κ. Δημ. Δαπάνες (ευρώ) ΕΕ (27) 6.377.283 49,4 12.647 Ολλανδία 302.455 50,4 4 18.055 7 Ελλάδα 106.084 54,8 9 9.396 15 Το 2012, οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν, ως ποσοστό του ΑΕΠ, στο 50,4% από 49,8% το 2011 και σε απόλυτο αριθμό, στα 302,0 δις ευρώ περίπου από 300,0 δις ευρώ το 2011. Ανάλογα αυξήθηκαν και οι κατά κεφαλήν δημόσιες δαπάνες από 17.968 ευρώ το 2011 σε 18.055 ευρώ το 2012. Η Ολλανδία είναι η 9 η χώρα στην ΕΕ με το υψηλότερο ποσοστό δημοσίων δαπανών επί του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας το μέσο ποσοστό της ΕΕ (49,4%) και η 7 η με τις υψηλότερες κατά κεφαλή δημόσιες δαπάνες, υπερβαίνοντας επίσης τη μέση κατά κεφαλή δαπάνη της ΕΕ (12.647 ευρώ). Συγκριτικά με την Ελλάδα: Αντίθετα με την Ολλανδία, οι δημόσιες δαπάνες στην Ελλάδα μειώθηκαν σε απόλυτο αριθμό κατά περίπου 2,2 δις ευρώ, ωστόσο λόγω ύφεσης αυξήθηκαν ως ποσοστό επί του ΑΕΠ από 52,0% το 2011 σε 54,8% το 2012. Οι δημόσιες δαπάνες της Ολλανδίας είναι, σε απόλυτο αριθμό, 2,8 φορές και οι κατά κεφαλήν 1,9 φορές περισσότερες από της Ελλάδας. 3.2. Δημόσια Έσοδα 2012 Δημ. Έσοδα (εκατ. ευρώ) Δημ. Έσοδα % ΑΕΠ Κ.Κ. Δημ. Έσοδα (ευρώ) ΕΕ (27) 5.862.844 45,4 11.626 Ολλανδία 278.429 46,4 9 16.621 7 Ελλάδα 86.662 44,7 12 7.676 16 Το 2012, τα δημόσια έσοδα της Ολλανδίας ανήλθαν περίπου σε 278,0 δις ευρώ από 273,0 το 2011, αυξανόμενα κατά 5,1 δις ευρώ. Ως ποσοστό επί του ΑΕΠ αυξήθηκαν από 45,4% το 2011 σε 46,4% το 2012, υπερβαίνοντας το μέσο ποσοστό της ΕΕ (45,4%). Ανάλογα, Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 13/25

αυξήθηκαν και τα κατά κεφαλή δημόσια έσοδα από 16.374 ευρώ το 2011 σε 16.621 ευρώ το 2012. Η Ολλανδία είναι η 9 η χώρα στην ΕΕ με το υψηλότερο ποσοστό δημοσίων εσόδων επί του ΑΕΠ και η 7 η με τα υψηλότερα κατά κεφαλή δημόσια έσοδα. Συγκριτικά με την Ελλάδα: Αντίθετα με την Ολλανδία, τα δημόσια έσοδα της Ελλάδας μειώθηκαν τόσο σε απόλυτο αριθμό, όσο και κατά κεφαλή, αλλά λόγω ύφεσης αυξήθηκαν ως ποσοστό επί του ΑΕΠ. Τα δημόσια έσοδα της Ολλανδίας είναι, σε απόλυτο αριθμό, 3,2 φορές και τα κατά κεφαλή 2,1 περισσότερα από της Ελλάδας. 3.3. Κάλυψη Δημοσίων Δαπανών από Έσοδα 2012 Έσοδα/ Δαπάνες ΕΕ (27) 91,9 Ολλανδία 92,1 14 Ελλάδα 81,7 26 Το 2012, τα δημόσια έσοδα της Ολλανδίας κάλυψαν το 92,1% των δημοσίων δαπανών της, έναντι 91,1% το 2011. Το ποσοστό κάλυψης υπερβαίνει, βεβαίως, το μέσο της ΕΕ, αλλά σε σχέση με αρκετά άλλα κράτη μέλη είναι χαμηλό, κατατάσσοντας την Ολλανδία 14 η. Συγκριτικά με την Ελλάδα: Το ποσοστό κάλυψης των δημοσίων δαπανών της Ολλανδίας από έσοδα υπερβαίνει αυτό της Ελλάδας κατά 10,4 ποσοστιαίες μονάδες, καθώς η Ελλάδα έχει το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, μετά την Ισπανία (77,4%). 3.4. Δημοσιονομικό Έλλειμμα 2012 Έλλειμμα Εκατ. ευρώ Έλλειμμα % ΑΕΠ Κ.Κ. Έλλειμμα (ευρώ) ΕΕ (27) -514.439-4,0-1.020 Ολλανδία -24.026-4,0 15-1.434 21 Ελλάδα -19.422-10,0 26-1.720 23 Το 2012, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ολλανδίας ανήλθε σε περίπου 24,0 δις ευρώ από 27,0 δις ευρώ το 2011, περιοριζόμενο κατά 2,6 δις ευρώ. Επίσης, περιορίσθηκε τόσο ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, από 4,4% το 2011 σε 4,0% τα 2012, όσο και κατά κεφαλή από 1.594 ευρώ σε 1.434 ευρώ. Παρά την παραπάνω θετική εξέλιξη, το έλλειμμα της Ολλανδίας, ως ποσοστό του ΑΕΠ, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως χαμηλό, καθώς κατατάσσεται 15 ο στην ΕΕ, με το κατά κεφαλήν έλλειμμα να είναι ιδιαίτερα υψηλό, κατατασσόμενο 21 ο. Συγκριτικά με την Ελλάδα: Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ολλανδίας είναι, σε απόλυτο αριθμό, 1,2 φορές μεγαλύτερο από αυτό της Ελλάδας. Όμως, ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι μικρότερο κατά 6,0 ποσοστιαίες μονάδες και το κατά κεφαλή είναι μικρότερο κατά 286 ευρώ. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 14/25

3.5. Δημόσιο Χρέος 2012 Δημ. Χρέος (εκατ. ευρώ) Δημ. Χρέος % ΑΕΠ Κ.Κ. Δημ. Χρέος (ευρώ) ΕΕ (27) 11.011.797 85,3 21.800 Ολλανδία 427.515 71,2 14 25.500 9 Ελλάδα 303.918 156,9 1 26.900 5 Το 2012, το δημόσιο χρέος της Ολλανδίας ανήλθε σε περίπου 428,0 δις ευρώ από 394,0 δις ευρώ το 2011, αυξανόμενο κατά 33,3 δις ευρώ. Επίσης, αυξήθηκε τόσο ως ποσοστό επί του ΑΕΠ σε 71,2% από 65,5% το 2011, όσο και κατά κεφαλή σε 25.500 ευρώ από 23.600 ευρώ το 2011. Το δημόσιο χρέος της Ολλανδίας, ως ποσοστό του ΑΕΠ, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως χαμηλό, καθώς κατατάσσεται 14 ο στην ΕΕ, με το κατά κεφαλή να είναι το 9 ο υψηλότερο στην ΕΕ. Συγκριτικά με την Ελλάδα: Το δημόσιο χρέος της Ολλανδία είναι, σε απόλυτο αριθμό, 1,4 φορές μεγαλύτερο από της Ελλάδας. Όμως, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, είναι μικρότερο κατά 85,7 ποσοστιαίες μονάδες, με το κατά κεφαλήν να ανέρχεται στο 90% του ελληνικού. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 15/25

4. ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Αρχείο Excel: 400. ΕΛΟΛ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 2012 Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ολλανδίας, το 2012, το απόθεμα των Ολλανδικών Άμεσων Επενδύσεων στον κόσμο ανήλθε σε 783,5 δις ευρώ περίπου έναντι 756,5 δις ευρώ περίπου το 2011 (αύξηση 3,5%), με το 66,2% αυτών να είναι τοποθετημένο σε οκτώ (8) χώρες. Κύρια χώρα υποδοχής Ολλανδικών επενδύσεων είναι το Ην. Βασίλειο, στο οποίο είναι επενδυμένα 104,4 δις ευρώ περίπου ή το 13,3% του συνόλου των Ολλανδικών επενδύσεων. Ακολουθούν οι ΗΠΑ με 93,3 δις ευρώ (11,9%), το Βέλγιο με 68,1 δις ευρώ (8,7%), η Ελβετία με 67,9 δις ευρώ (8,7%), η Γερμανία με 67,5 δις ευρώ (8,6%), το Λουξεμβούργο με 59,4 δις ευρώ (7,6%), η Γαλλία με 34,5 δις ευρώ (4,4%) και ο Καναδάς με 24,0 δις ευρώ (3%). Το απόθεμα των ολλανδικών επενδύσεων στην Ελλάδα σύμφωνα με τα ολλανδικά στοιχεία ανήλθε το 2012 σε 1,5 δις ευρώ περίπου έναντι 932 εκατ. ευρώ το 2011 (αύξηση 65,6%). Το 2012, το απόθεμα των ΑΞΕ στην Ολλανδία ανήλθε σε 456,9 δις ευρώ περίπου έναντι 452,5 δις ευρώ το 2011 (αύξηση 1%), με το 78,6% αυτών να προέρχεται από οκτώ (8) χώρες. Κυριότερος επενδυτής στην Ολλανδία είναι οι ΗΠΑ με 66,7 δις ευρώ ή το 14,6% του συνόλου των ΑΞΕ στην Ολλανδία. Ακολουθούν το Λουξεμβούργο με 58,6 δις ευρώ (12,8%), το Ην. Βασίλειο με 51,7 δις ευρώ (11,3%), η Γερμανία με 49,3 δις ευρώ (10,8%), το Βέλγιο με 48,0 δις ευρώ (10,5%), η Ελβετία με 32,7 δις ευρώ (7,2%), η Γαλλία με 31,9 δις ευρώ (7%) και η Ιρλανδία με 20,3 δις ευρώ (4,4%). Το απόθεμα των ελληνικών ΑΞΕ στην Ολλανδία σύμφωνα με τα ολλανδικά στοιχεία ανήλθε το 2012 σε 135 εκατ. ευρώ περίπου έναντι 95 εκατ. ευρώ το 2011 (αύξηση 42,1%). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2011 (μέχρι τις 15-07-2013, η Τράπεζα δεν είχε ενημερώσει τα στατιστικά στοιχεία για τις ΑΞΕ 2012), η Ολλανδία είναι ο δεύτερος επενδυτής στην Ελλάδα μετά το Λουξεμβούργο με το απόθεμα των Ολλανδικών επενδύσεων στην Ελλάδα να ανέρχεται το 2011 σε 2,8 δις ευρώ περίπου, αντιπροσωπεύοντας το 12,6% του συνολικού αποθέματος ΑΞΕ στη χώρα. Επιπλέον, η Ολλανδία είναι η πέμπτη χώρα υποδοχής ελληνικών επενδύσεων, με το απόθεμά τους σύμφωνα με τα ελληνικά στοιχεία να ανέρχεται το 2011 σε 2,2 δις ευρώ περίπου, αντιπροσωπεύοντας το 6,7% του συνολικού αποθέματος ελληνικών επενδύσεων στο εξωτερικό. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 16/25

5. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Αρχείο Excel: 500. ΕΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ 2012 Αρχείο Excel: 600. ΟΛ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ 2003-2012 Κινητήριος δύναμη της ολλανδικής οικονομίας είναι το εξαγωγικό της εμπόριο. Το 2012, οι ολλανδικές εξαγωγές ως ποσοστό επί του ΑΕΠ ανήλθαν στο 85,0% περίπου, συμβάλλοντας κατά 29% περίπου στο ονομαστικό ΑΕΠ. Τρία είναι τα χαρακτηριστικά του ολλανδικού εξωτερικού εμπορίου. 1. Ο προσανατολισμός των ολλανδικών εξαγωγών προς τα κράτη μέλη της ΕΕ και κυρίως προς τις όμορες χώρες (Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία, Ην. Βασίλειο και Ιταλία). Το 2012, το 76,0% των ολλανδικών εξαγωγών κατευθύνθηκε προς τις χώρες της ΕΕ και το 60,3% προς τις πέντε ανωτέρω χώρες. 2. Το πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο με τα κράτη μέλη και το ελλειμματικό με τις τρίτες χώρες. Το 2012, το εμπορικό ισοζύγιο με τα κράτη μέλη ήταν πλεονασματικό κατά 179 δις ευρώ, ενώ με τις τρίτες χώρες ελλειμματικό κατά 129 δις ευρώ. 3. Ο επανεξαγωγικός χαρακτήρας του εξαγωγικού εμπορίου, καθώς οι επανεξαγωγές, με ελάχιστη ή καθόλου προστιθέμενη αξία στην Ολλανδία, υπερβαίνουν το 50% του συνόλου των ολλανδικών εξαγωγών. Η μέση προστιθέμενη αξία για κάθε ευρώ επανεξαγόμενου προϊόντος είναι 7,8 εκατοστά του ευρώ, ενώ αυτή για κάθε ευρώ παραγόμενου προϊόντος στην Ολλανδία είναι 58,5 εκατοστά του ευρώ. Το 85,0% περίπου των επανεξαγωγών κατευθύνεται προς τα κράτη μέλη. Μετά από έρευνα του Γραφείου ΟΕΥ Χάγης, προέκυψε ότι τα παραπάνω χαρακτηριστικά του ολλανδικού εξωτερικού εμπορίου οφείλονται στην ανάδειξη της Ολλανδίας στο μεγαλύτερο διαμετακομιστικό κέντρο της Ευρώπης (χάρη στο λιμάνι του Ρόττερνταμ), που χρησιμοποιείται από μεγάλα ευρωπαϊκά και παγκόσμια δίκτυα πωλήσεων για τη μεταφορά εμπορευμάτων, κυρίως, από τρίτες χώρες προς τα κράτη μέλη της ΕΕ. Το χαρακτηριστικό του διαμετακομιστικού εμπορίου μέσω του λιμένος του Ρόττερνταμ είναι ότι τα εμπορεύματα δεν διέρχονται transit από την Ολλανδία, αλλά εισάγονται και, συνήθως, εντός δύο ημερών επανεξάγονται. Βεβαίως, ο ισχυρός επανεξαγωγικός χαρακτήρας του ολλανδικού εξαγωγικού εμπορίου έχει ως συνέπεια η συμβολή των εξαγωγών στο ΑΕΠ να υπολείπεται σημαντικά σε σχέση με το ποσοστό τους επί του ΑΕΠ (εξαγωγές: 85% του ΑΕΠ, συμβολή εξαγωγών στο ΑΕΠ: 30%), αλλά ο μεγάλος όγκος εξαγωγών που επιτυγχάνεται με αυτόν τον τρόπο, έχει ως αποτέλεσμα η συμβολή τους στο ΑΕΠ να είναι ιδιαίτερα υψηλή. 5.1. Εξαγωγές Χώρα Σύνολο % Εξαγωγές 2012 (δις ευρώ) Κατά ταξη Εντός ΕΕ % Κατά ταξη Εκτός ΕΕ EU (27) 4.516,9 100,0 2.830,4 100,0 1.686,5 100,0 Ολλανδία 510,3 11,3 2 387,7 13,7 2 122,7 7,3 5 Ελλάδα 27,6 0,6 19 12,2 0,4 21 15,4 0,9 16 % Κατά ταξη Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 17/25

Η Ολλανδία είναι η 2 η εξαγωγική δύναμη στην ΕΕ με τις συνολικές εξαγωγές της να αντιπροσωπεύουν το 11,3% των συνολικών εξαγωγών της ΕΕ έναντι 24,2% της Γερμανίας. Το 2012, οι εξαγωγές της Ολλανδίας αυξήθηκαν κατά 7,3%, ανερχόμενες σε 510 δις ευρώ από 475 δις ευρώ το 2011. Οι ολλανδικές ενδοκοινοτικές εξαγωγές διευρύνθηκαν κατά 5,4% ανερχόμενες σε 388 δις ευρώ έναντι 368 δις ευρώ το 2011, ενώ οι εξωκοινοτικές αυξήθηκαν κατά 15,0%, ανερχόμενες σε 123 δις ευρώ έναντι 107 δις ευρώ το 2011. Το 2012, το 76,0% των ολλανδικών εξαγωγών κατευθύνθηκε στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και το 24,0% σε τρίτες χώρες. Η αναλογία ενδοκοινοτικών εξωκοινοτικών εξαγωγών περιορίσθηκε σε 3,2 (= 76,0 / 24,0) από 4,1 (= 80,4 / 19,6) το 2003, ωστόσο παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο, δεικνύοντας ότι η εξαγωγική δύναμη της Ολλανδίας οφείλεται στην εσωτερική αγορά της ΕΕ. Συγκριτικά με την Ελλάδα: Σε αντίθεση με τις ολλανδικές εξαγωγές, οι ελληνικές έχουν έντονο εξωκοινοτικό προσανατολισμό. Η αναλογία ενδοκοινοτικών εξωκοινοτικών εξαγωγών από 1,9 (= 64,9 / 35,1) το 2003 περιορίσθηκε στο 0,8 (= 44,1 / 55,9) το 2012. 5.2. Εισαγωγές Χώρα Σύνολο % Εισαγωγές 2012 (δις ευρώ) Κατά ταξη Εντός ΕΕ % Κατά ταξη Εκτός ΕΕ EU (27) 4.546,9 100,0 2.755,9 100,0 1.791,0 100,0 Ολλανδία 460,2 10.1 4 208,5 7,6 5 251,6 14,0 3 Ελλάδα 49,2 1,1 18 22,5 0,8 19 26,7 1,5 12 % Κατά ταξη Η Ολλανδία είναι η 4η εισαγωγική δύναμη στην ΕΕ με τις συνολικές εισαγωγές της να αντιπροσωπεύουν το 10,1% των συνολικών εισαγωγών της ΕΕ έναντι 20,0% της Γερμανίας, 11,8% του Ην. Βασιλείου και 11,5% της Γαλλίας. Το 2012, οι εισαγωγές της Ολλανδίας αυξήθηκαν κατά 6,5%, ανερχόμενες σε 460 δις ευρώ από 430 δις ευρώ το 2011. Οι ολλανδικές ενδοκοινοτικές εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 4,5%, ανερχόμενες σε 209 δις ευρώ από 200 δις ευρώ το 2011, ενώ οι εξωκοινοτικές αυξήθηκαν κατά 9,5%, ανερχόμενες σε 252 δις ευρώ από 230 δις ευρώ το 2011. Το 2012, το 45,3% των ολλανδικών εισαγωγών προήλθε από τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και το 54,7% από τρίτες χώρες. Η αναλογία ενδοκοινοτικών εξωκοινοτικών εισαγωγών περιορίσθηκε σε 0,8 (= 45,3 / 54,7) από 1,2 (= 54,9 / 45,1) το 2003, αναδεικνύοντας τον προσανατολισμό του ολλανδικού εισαγωγικού εμπορίου προς τις τρίτες χώρες. Συγκριτικά με την Ελλάδα: Ανάλογα με το ολλανδικό εισαγωγικό εμπόριο και το ελληνικό προσανατολίσθηκε λόγω κρίσης στις τρίτες χώρες. Η αναλογία ενδοκοινοτικών εξωκοινοτικών εισαγωγών από 1,4 (=58,2 / 41,8) το 2003 περιορίσθηκε στο 0,8 (=45,7 / 54,3) το 2011. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 18/25

5.3. Εμπορικό Ισοζύγιο Εμπορικό Έλλειμμα (-) / Πλεόνασμα (+) 2012 (δις ευρώ) Χώρα Σύνολο Εντός ΕΕ Εκτός ΕΕ EU (27) -30,0 74,5-104,5 Ολλανδία 50,2 2 179,1 1-128,9 27 Ελλάδα -21,6 24-10,3 24-11,3 23 Η Ολλανδία έχει το 2 ο μεγαλύτερο πλεονασματικό ισοζύγιο στην ΕΕ μετά τη Γερμανία (187 δις ευρώ). Αυτό όμως, οφείλεται καθαρά στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές της, επειδή από τις συναλλαγές της με τις τρίτες χώρες προκύπτει έλλειμμα. Το 2012, το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 11,1%, ανερχόμενο σε 50 δις ευρώ από 45 δις ευρώ το 2011. Από τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές της Ολλανδίας προέκυψε πλεόνασμα 179 δις ευρώ έναντι 168 δις ευρώ το 2011 (αύξηση 6,5%), ενώ από τις εξωκοινοτικές συναλλαγές της προέκυψε έλλειμμα 129 δις ευρώ έναντι 124 δις ευρώ το 2011 (αύξηση 4,0%). Αξίζει να σημειωθεί ότι το πλεόνασμα του ενδοκοινοτικού ισοζυγίου της Ολλανδίας είναι το υψηλότερο στην ΕΕ και 3,7 φορές μεγαλύτερο από το αμέσως επόμενο, της Γερμανίας (49 δις ευρώ). Όμως και το έλλειμμα του εξωκοινοτικού ισοζυγίου της είναι το υψηλότερο στην ΕΕ και 1,3 φορές μεγαλύτερο από το αμέσως επόμενο, του Ην. Βασιλείου (97 δις ευρώ). Συγκριτικά με την Ελλάδα: Σε αντίθεση με το ολλανδικό εμπορικό ισοζύγιο, το ελληνικό είναι ελλειμματικό τόσο στο σκέλος του ενδοκοινοτικού εμπορίου, όσο και του εξωκοινοτικού. 5.4. Κυριότεροι Πελάτες Το 2012, οι ολλανδικές εξαγωγές κατευθύνθηκαν σε 216 χώρες, ανερχόμενες σε περίπου 510 δις ευρώ. Το 60,3% αυτών απορροφήθηκε από πέντε (5) χώρες. Κύριος πελάτης της Ολλανδίας ήταν η Γερμανία, η οποία απορρόφησε εξαγωγές ύψους 130,9 δις ευρώ ή το 25,7% των ολλανδικών εξαγωγών. Ακολουθούν το Βέλγιο με 70,4 δις ευρώ (13,8%), η Γαλλία με 44,0 δις ευρώ (8,6%), το Ην. Βασίλειο με 40,0 δις ευρώ (7,8%) και η Ιταλία με 22,4 δις ευρώ (4,4%). Η Ελλάδα απορρόφησε σύμφωνα με τα ολλανδικά στοιχεία εξαγωγές ύψους 2,2 δις ευρώ (0,4%). 5.5. Κυριότεροι Προμηθευτές Το 2012, οι ολλανδικές εισαγωγές προήλθαν από 182 χώρες, ανερχόμενες σε περίπου σε 460 δις ευρώ. Το 60,7% αυτών προήλθε από οκτώ (8) χώρες. Κύριος προμηθευτής της Ολλανδίας ήταν η Γερμανία, από την οποία προήλθαν εισαγωγές 63,5 δις ευρώ ή το 13,8 % των ολλανδικών εισαγωγών. Ακολουθούν η Κίνα με 54,9 δις ευρώ (12,0%), το Βέλγιο με 38,1 δις ευρώ (8,3%), το Ην. Βασίλειο με 30,5 δις ευρώ (6,6%), η Ρωσία με 29,4 δις ευρώ (6,4%), οι ΗΠΑ με 28,8 δις ευρώ (6,3%), η Γαλλία με 18,1 δις ευρώ (3,9%) και η Νορβηγία με 15,5 δις ευρώ (3,4%). Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 19/25

Από την Ελλάδα προήλθαν σύμφωνα με τα ολλανδικά στοιχεία εισαγωγές ύψους 480 εκατ. ευρώ (0,1%). 5.6. Κυριότεροι Πλεονασματικοί Εταίροι Το 2012, οι εμπορικές συναλλαγές της Ολλανδίας με 67 χώρες ήταν πλεονασματικές. Το πλεόνασμα, από αυτές, ανήλθε περίπου σε 205 δις ευρώ με το 68,2% να προέρχεται τέσσερις (4) χώρες της ΕΕ. Κύριος πλεονασματικός εταίρος της Ολλανδίας ήταν η Γερμανία, που συνέβαλλε στο πλεόνασμα με 67,5 δις ευρώ ή κατά 32,9%. Ακολουθούν το Βέλγιο με 32,3 δις ευρώ (15,7%), η Γαλλία με 25,9 δις ευρώ (12,6%) και η Ιταλία με 14,3 δις ευρώ (7,0%). Η Ελλάδα, παρά το ότι δεν είναι ένας από τους σημαντικούς εταίρους της Ολλανδίας (34 ος πελάτης, 68 ος προμηθευτής), σύμφωνα με τα ολλανδικά στοιχεία, είναι ο 15 ος πλεονασματικός εταίρος της, συμβάλλοντας στο ολλανδικό πλεόνασμα με 1,8 δις ευρώ (0,9%). 5.7. Κυριότεροι Ελλειμματικοί Εταίροι Το 2012, οι εμπορικές συναλλαγές της Ολλανδίας με 59 χώρες ήταν ελλειμματικές. Το έλλειμμα, από αυτές, ανήλθε περίπου σε 155 δις ευρώ με το 51,2% να προέρχεται τρεις (3) χώρες. Κύριος ελλειμματικός εταίρος της Ολλανδίας ήταν η Κίνα, που συνέβαλλε στο έλλειμμα με 46,9 δις ευρώ ή κατά 30,3%. Ακολουθούν η Ρωσία με 21,0 δις ευρώ (13,6%) και η Νορβηγία με 11,2 δις ευρώ (7,3%). Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 20/25

5.8. Κυριότερα Εξαγόμενα Προϊόντα 2012 ΑΑ Εκ. ευρώ % Σύνολο Εξαγωγών σε ΕΕ (HS2, HS4) 1.210 387.672 100,0 27 Ορυκτά καύσιμα, ορυκτά λάδια και προϊόντα της απόσταξης αυτών. 1 76.142 19,6 85 Ηλεκτρικές Συσκευές & Μηχανές, Συσκευές Ήχου & Εικόνας 2 37.011 9,5 84 Λέβητες, Μηχανές και Συσκευές 3 33.388 8,6 3004 Φάρμακα 4 6.880 1,8 2902 Κυκλικοί υδρογονάνθρακες 5 4.359 1,1 9018 Ιατρικά, χειρουργικά, οδοντιατρικά και κτηνιατρικά όργανα και συσκευές 6 3.568 0,9 7601 Ακατέργαστο Αργίλιο 7 3.261 0,8 Μερικό Σύνολο 164.609 42,3 Σύνολο Εξαγωγών σε Τρίτες Χώρες (HS2, HS4) 1.023 122.705 100,0 2710 Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά, άλλα από τα ακατέργαστα λάδια. Χρησιμοποιημένα λάδια 1 23.459 19,1 8486 Μηχανές και συσκευές για την κατασκευή πλινθωμάτων, δίσκων (wafers), ημιαγωγών, 2 4.499 3,7 ολοκληρωμένων κυκλωμάτων 8471 Ηλεκτρονικοί υπολογιστές 3 4.007 3,3 8517 Τηλεφωνικές συσκευές 4 3.487 2,8 3002 Αίμα 5 3.129 2,6 3004 Φάρμακα 6 2.935 2,4 9018 Ιατρικά, χειρουργικά, οδοντιατρικά και κτηνιατρικά όργανα και συσκευές 7 2.911 2,4 8473 Ανταλλακτικά υπολογιστών 8 1.992 1,6 8411 Στρόβιλοι 9 1.574 1,3 9021 Ορθοπεδικές είδη και συσκευές 10 1.431 1,2 8443 Εκτυπωτικά μηχανήματα 11 1.346 1,1 7204 Απορρίμματα και θραύσματα χυτοσιδήρου 12 1.273 1,0 Μερικό Σύνολο 52.043 42,5 Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 21/25

5.9. Κυριότερα Εισαγόμενα Προϊόντα 2012 ΑΑ Εκ. ευρώ % Σύνολο Εισαγωγών από ΕΕ (HS2, HS4) 1.202 208.518 100,0 27 Ορυκτά καύσιμα, ορυκτά λάδια και προϊόντα της απόσταξης αυτών. 1 35.668 17,1 87 Αυτοκίνητα, ελκυστήρες, ποδήλατα και μέρη τους 2 14.289 6,9 84 Λέβητες, Μηχανές και Συσκευές 3 9.034 4,3 85 Ηλεκτρικές Συσκευές & Μηχανές, Συσκευές Ήχου & Εικόνας 4 8.249 4,0 3004 Φάρμακα 5 4.813 2,3 9021 Ορθοπεδικά είδη και συσκευές 6 2.308 1,1 9018 Ιατρικά, χειρουργικά, οδοντιατρικά και κτηνιατρικά όργανα και συσκευές 7 1.817 0,9 39 Πλαστικές ύλες και τεχνουργήματα 8 1.761 0,8 2902 Κυκλικοί Υδρογονάθρακες 9 1.644 0,8 7219 Πλατεά προϊόντα έλασης από χάλυβα 10 1.517 0,7 7108 Χρυσός 11 1.406 0,7 4011 Επίσωτρα (ελαστικά τροχών) από καουτσούκ 12 1.260 0,6 2716 Ηλεκτρική Ενέργεια 13 1.225 0,6 Μερικό Σύνολο 84.991 40,8 Σύνολο Εισαγωγών από Τρίτες Χώρες (HS2, HS4) 1.109 251.576 100,0 27 Ορυκτά καύσιμα, ορυκτά λάδια και προϊόντα της απόσταξης αυτών. 1 79.910 31,8 8471 Ηλεκτρονικοί υπολογιστές 2 17.921 7,1 8517 Τηλεφωνικές συσκευές 3 15.654 6,2 8473 Ανταλλακτικά υπολογιστών 4 6.464 2,6 3004 Φάρμακα 5 4.589 1,8 8443 Εκτυπωτικά μηχανήματα 6 4.555 1,8 8541 Δίοδοι, κρυσταλλολυχνίες και παρόμοιες διατάξεις με ημιαγωγό 7 4.062 1,6 7601 Ακατέργαστο Αργίλιο 8 3.308 1,3 9018 Ιατρικά, χειρουργικά, οδοντιατρικά και κτηνιατρικά όργανα και συσκευές 9 2.867 1,1 Μερικό Σύνολο 139.330 55,3 Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 22/25

6. ΔΙΜΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΛΛΑΝΔΙΑΣ Αρχείο Excel: 700. ΕΛ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ 2003-2012 Αρχείο Excel: 800. ΕΛΟΛ ΔΙΜΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ 2003-2012 6.1. Η διαχρονική πορεία Έτος Εξαγωγές σε Ολλανδία (εκ. ευρώ) %Δ Εισαγωγές από Ολλανδία (εκ. ευρώ) %Δ Έλλειμμα %Δ 2003 315,7 22,1 2.096,9 13,7-1.781,2 12,3 2004 329,1 4,2 2.361,5 12,6-2.032,4 14,1 2005 331,5 0,7 2.410,5 2,1-2.079,0 2,3 2006 359,5 8,4 2.607,3 8,2-2.247,8 8,1 2007 347,3-3,4 2.801,8 7,5-2.454,5 9,2 2008 423,2 21,9 2.997,8 7,0-2.574,6 4,9 2009 380,7-10,0 2.626,4-12,4-2.245,7-12,8 2010 386,5 1,5 2.538,8-3,3-2.152,3-4,2 2011 497,2 28,6 2.614,2 3,0-2.117,0-1,6 2012 435,8-12,3 2.198,6-15,9-1.762,8-16,7 Πηγή: Eurostat, International Trade, Reporter: Greece, Partner: Netherlands Η πορεία του διμερούς εμπορίου Ελλάδας Ολλανδίας μπορεί να διακριθεί σε δύο περιόδους: 1. Στην περίοδο μέχρι και το 2008. Το διμερές εμπόριο μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ανοδικό, ιδιαίτερα στο σκέλος των εισαγωγών από την Ολλανδία, φθάνοντας στο ζενίθ του το 2008 με τις εισαγωγές από την Ολλανδία να ανέρχονται περίπου στα τρία (3) δις ευρώ και τις εξαγωγές περίπου στα 420 εκατ. ευρώ. 2. Στην περίοδο από το 2009 μέχρι σήμερα. Η παγκόσμια οικονομική κρίση και η συνεχιζόμενη κρίση χρέους στην Ελλάδα ανέστρεψαν την ανοδική τάση, εξισορροπώντας τις εξαγωγές στην Ολλανδία και περιορίζοντας σημαντικά τις εισαγωγές από αυτήν. Οι εισαγωγές από την Ολλανδία μειώθηκαν κατά 27%, περιοριζόμενες στα 2,2 δις ευρώ περίπου, επιστρέφοντας στο επίπεδο του 2003, ενώ οι ελληνικές εξαγωγές με συνεχείς αυξομειώσεις κινούνται στο μέσο επίπεδο των 425 δις ευρώ. Χάρη σε αυτήν την εξέλιξη, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου με την Ολλανδία μειώθηκε κατά 31,5%. Η τάση περιορισμού των εισαγωγών από την Ολλανδία αναμένεται να συνεχισθεί και τα επόμενα έτη. Με δεδομένο τον περιορισμό της ζήτησης στην Ελλάδα και τον επανεξαγωγικό χαρακτήρα του ολλανδικού εξωτερικού εμπορίου, οι ολλανδικές εισαγωγές αναμένεται να υποκατασταθούν, σε μεγάλο βαθμό, από εγχώρια προϊόντα και προϊόντα χωρών χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 23/25

6.2. Η εμπορική σχέση Εμπορική Σχέση 2012 Η Ολλανδία για την Ελλάδα Η Ελλάδα για την Ολλανδία ΑΑ % ΑΑ % Πελάτης (εξαγωγές) 19 1,6 34 0,4 Προμηθευτής (εισαγωγές) 6 4,6 68 0,1 Πλεον. Εταίρος (πλεόνασμα) 15 0,9 Ελλειμ. Εταίρος (έλλειμμα) 6 6,2 Η Ολλανδία είναι ο 19 ος καλύτερος πελάτης της Ελλάδας, απορροφώντας το 1,6% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών. Αντίθετα, η Ελλάδα είναι ο 34 ος πελάτης της Ολλανδίας, απορροφώντας το 0,4% των ολλανδικών εξαγωγών. Η Ολλανδία είναι ο 6 ος κυριότερος προμηθευτής της Ελλάδας, παρέχοντας το 4,6% των συνολικών ελληνικών εισαγωγών. Αντίθετα, η Ελλάδα είναι ο 68 ος προμηθευτής της Ολλανδίας, παρέχοντας μόλις το 0,1% των συνολικών ολλανδικών εισαγωγών. Τέλος, η Ολλανδία για την Ελλάδα είναι ο 6 ος κυριότερος ελλειμματικός εταίρος, καθώς συμβάλλει στο έλλειμμα του ελληνικού εμπορικού ισοζυγίου με 6.2%. Αντίθετα, η Ελλάδα είναι πλεονασματικός εταίρος για την Ολλανδία. Είναι ο 15 ος πλεονασματικός της εταίρος, συμβάλλοντας με 0,9% στο πλεόνασμα του ολλανδικού εμπορικού ισοζυγίου. 6.3. Κυριότερα Εισαγόμενα και Εξαγόμενα Προϊόντα Το 2011, η Ελλάδα εξήγαγε στην Ολλανδία 739 κατηγορίες προϊόντων (HS4), με δέκα επτά (17) από αυτές να καλύπτουν το 51,5% των ελληνικών εξαγωγών. Τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα της Ελλάδας στην Ολλανδία είναι: Φάρμακα, Ψάρια Φρέσκα & Παρασκευασμένα, Σταφύλια, Προϊόντα Αλουμινίου (Φύλλα, Μπάρες, Χαρτί), Λάδια από Πετρέλαιο και Ασφαλτούχα Ορυκτά, Πλαστικά Προϊόντα (Πλάκες, Συσκευασία), Ακατέργαστα Καπνά, Πούρα. Το 2012, η Ελλάδα εισήγαγε από την Ολλανδία 1.045 κατηγορίες προϊόντων (HS4), με δέκα τρεις (13) από αυτές να καλύπτουν το 51,5% των ολλανδικών εξαγωγών στην Ελλάδα. Τα κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα από την Ολλανδία είναι: Φάρμακα, Χοιρινό κρέας, Τυρί (gouda), Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, Λάδια από πετρέλαιο ή ασφαλτούχα ορυκτά, Χρησιμοποιημένα λάδια, Τηλεφωνικές συσκευές, Γάλα και κρέμα γάλακτος, Οθόνες και συσκευές προβολής, Ημιαγωγοί (δίοδοι, τρανζίστορς κοκ), Βοδινό κρέας, Εκχυλίσματα βύνης (μπύρα), Κυκλικοί υδρογονάνθρακες (στυρόλιο), Συσκευές εκπομπής για τη ραδιοφωνία και τηλεόραση. Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 24/25

7. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ Η Ολλανδία, παρά τη μικρή γεωγραφική της έκταση και το σχετικά μικρό μέγεθος του πληθυσμού της, είναι μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές δυνάμεις παγκοσμίως. Είναι η 2 η μεγαλύτερη εξαγωγική χώρα στην ΕΕ και η 4 η εισαγωγική. Αυτό, οφείλεται κυρίως στην ανάδειξή της στο μεγαλύτερο διαμετακομιστικό κέντρο της Ευρώπης και σε ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως. Ωστόσο, η ολλανδική εσωτερική αγορά διακρίνεται από χαρακτηριστικά, που δεν ευνοούν τις ελληνικές εξαγωγές στην Ολλανδία. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι κυρίως η περιορισμένη κατανάλωση, η υψηλή αποταμίευση, ο προσανατολισμός στην τιμή έναντι της ποιότητας και ο τυποποιημένος, σύμφωνα με τα κριτήρια της αγοράς, τρόπος προσέγγισης της ποιότητας. Επιπλέον η αγορά ελέγχεται από ένα μικρό αριθμό επιχειρήσεων, που επιβάλλουν όρους ιδιαίτερα στον τομέα των τροφίμων (μεγάλες και σταθερές ποσότητες, ιδιαίτερα χαμηλό κόστος, σταθερή ποιότητα, μεγάλος χρόνος ζωής στο ράφι κοκ) που καθιστούν την πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων μη ανταγωνιστική. Κατά συνέπεια, η Ολλανδία δεν αποτελεί και δεν μπορεί να αποτελέσει μία από τις προτεραιότητες του ελληνικού εξαγωγικού εμπορίου όπως, άλλωστε αποδεικνύει και η πορεία των ελληνικών εξαγωγών στην Ολλανδία, την τελευταία εικοσαετία αν δεν υπάρξει αναδιάρθρωση της παραγωγής, που να ικανοποιεί τα ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια, που θέτει τόσο η ολλανδική αγορά, όσο και οι υπόλοιπες οργανωμένες αγορές της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.._ Γραφείο ΟΕΥ Χάγης, Ετήσια Έκθεση 2012 25/25