Γεωγραφία Ε Δημοτικού. Μαθαίνω για την Ελλάδα

Γεωγραφία Ε Δημοτικού Μαθαίνω για την Ελλάδα

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΡΙΤΕΣ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝOΣ TOY ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ KAI ΥΠΕΥΘΥΝOΣ TOY ΥΠΟΕΡΓΟΥ ΕΞΩΦΥΛΛΟ Κωστής Κουτσόπουλος, Καθηγητής Ε.Μ.Π. Μαρία Σωτηράκου, Εκπαιδευτικός Μαρία Ταστσόγλου, Εκπαιδευτικός Δημήτριος Ζωγόγιαννης, Εκπαιδευτικός* Γεώργιος Κορρές, Επίκ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου Αντώνιος Ροβολής, Λέκτορας Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Στυλιανή Θωμαδάκη, Εκπαιδευτικός Χριστίνα Τάγαρη, Σκιτσογράφος - Eικονογράφος Σοφία Στέρπη, Φιλόλογος Γεώργιος Σκαλιάπας, Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Χρήστος Μπόκορος, Εικαστικός Καλλιτέχνης ΠΡΟΕΚΤΥΠΩΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ACCESS ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Α.Ε. * συμμετείχε στη συγγραφή του πρώτου μέρους (1/3) του διδακτικού πακέτου Γ Κ.Π.Σ. / ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ / Ενέργεια 2.2.1 / Κατηγορία Πράξεων 2.2.1.α: «Αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και συγγραφή νέων εκπαιδευτικών πακέτων» ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Δημήτριος Γ. Βλάχος Ομότιμος Καθηγητής του Α.Π.Θ. Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Πράξη με τίτλο: «Συγγραφή νέων βιβλίων και παραγωγή υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού με βάση το ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ για το Δημοτικό και το Nηπιαγωγείο» Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου Γεώργιος Τύπας Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου Γεώργιος Οικονόμου Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Έργο συγχρηματοδοτούμενο 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και 25% από εθνικούς πόρους.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Κωστής Κουτσόπουλος Μαρία Σωτηράκου Μαρία Ταστσόγλου ANAΔOXOΣ ΣYΓΓPAΦHΣ: Γεωγραφία Ε Δημοτικού Μαθαίνω για την Ελλάδα OPΓANIΣMOΣ EKΔOΣEΩΣ ΔIΔAKTIKΩN BIBΛIΩN AΘHNA

ÂÚÈ fiìâó Aã ÓfiÙËÙ : È ÚÙÂ. ŒÓ ÂÚÁ ÏÂ Ô ÁÈ ÙË ÌÂÏ ÙË ÙÔ ÎfiÛÌÔ O ÚÙË.................................................................................................................................................................. 10 Δ Â Ë ÚÙÒÓ....................................................................................................................................................... 13 Ù ÙfiÙËÙ ÙÔ ÚÙË: Δ ÙÏÔ Î È ÀapplefiÌÓËÌ............................................................................................................ 16 Ù ÙfiÙËÙ ÙÔ ÚÙË: Ï Ì Î.............................................................................................................................. 19 ÚÔÛ Ó ÙÔÏÈÛÌfi..................................................................................................................................................... 22 Bã ÓfiÙËÙ : ΔÔ Ê ÛÈÎfi appleâúè ÏÏÔÓ ÙË ÏÏ ÌÔÚÊ Î È ÙÔ Û Ì ÙË ÏÏ......................................................................................................................... 26 ı ÛË ÙË ÏÏ................................................................................................................................................ 29 È ÎÙ ÙË ÏÏ.............................................................................................................................................. 32 È ı Ï ÛÛ ÙË ÏÏ......................................................................................................................................... 35 ªÂÁ Ï ÓËÛȈÙÈÎ Û ÌappleÏ ÁÌ Ù Î È ÓËÛÈ ÙË ÏÏ.......................................................................................... 38 ˆ ÛÙ ÓËÛÈ...................................................................................................................................................... 41 È apple Ú ı Ï ÛÛÈÔÈ ÔÈÎÈÛÌÔ ÙË ÏÏ.................................................................................................................... 44 Δ Ô Ó ÙË ÏÏ............................................................................................................................................. 47 È appleâ È Â ÙË ÏÏ.......................................................................................................................................... 50 ˆ ÛÙ Ô Ó Î È ÛÙÈ appleâ È Â........................................................................................................................... 53 ÓÓÔÈ ÙÔ ÎÏ Ì ÙÔ È ÊÔÚ Î ÈÚÔ Î È ÎÏ Ì ÙÔ............................................................................................ 56 ΔÔ ÎÏ Ì ÙË ÏÏ............................................................................................................................................. 59 ÈÚfi, ÎÏ Ì Î È ÓıÚÒappleÈÓÂ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ............................................................................................................ 63 È appleôù ÌÔ ÙË ÏÏ........................................................................................................................................... 66 È Ï ÌÓ ÙË ÏÏ............................................................................................................................................ 69 ˆ ÛÙ appleôù ÌÈ Î È ÙÈ Ï ÌÓ ÙË ÏÏ......................................................................................................... 72 ÏˆÚ Î È Ë apple Ó ÙË ÏÏ....................................................................................................................... 75 Ï ÛÙËÛË ÙË ÏÏ.......................................................................................................................................... 78 Ã Ú ÎÙËÚÈÛÙÈÎ ÔÈÎÔÛ ÛÙ Ì Ù ÙË ÏÏ............................................................................................................ 81 4

ÏÏ Á ÛÙËÓ ÂappleÈÊ ÓÂÈ ÙË Ë................................................................................................................................ 84 ÚfiÏÔ ÙˆÓ ËÊ ÈÛÙ ˆÓ Î È ÙˆÓ ÛÂÈÛÌÒÓ ÛÙÈ ÏÏ Á ÙË Ê ÛË............................................................................. 87 È Ê ÛÈÎ Î Ù ÛÙÚÔÊ ÛÙÔ ÒÚÔ ÙË ÏÏ........................................................................................................ 90 ã ÓfiÙËÙ : ΔÔ ÓıÚˆappleÔÁÂÓ appleâúè ÏÏÔÓ ÙË ÏÏ È ŒÏÏËÓ : ŒÓ Ï fi Ì ÌÂÁ ÏË Î È Û Ó ÈÛÙÔÚ............................................................................................... 94 appleïëı ÛÌfi ÙË ÏÏ........................................................................................................................................ 97 ÁˆÁÚ ÊÈÎ Î Ù ÓÔÌ ÙÔ appleïëı ÛÌÔ ÙË ÏÏ............................................................................................. 101 Δ ÌÂÁ Ï ÛÙÈÎ Î ÓÙÚ ÙË ÏÏ.................................................................................................................. 103 È applefiïâè ÙË ÏÏ........................................................................................................................................... 106 ÈÔÈÎËÙÈÎ È ÚÂÛË ÙË ÏÏ.......................................................................................................................... 09 Δ ÁˆÁÚ ÊÈÎ È ÌÂÚ ÛÌ Ù Î È ÔÈ appleâúèê ÚÂÈ ÙË ÏÏ................................................................................. 112 È ÓÔÌÔ ÙË ÏÏ............................................................................................................................................ 115 ÁÚÔÙÈÎ apple Ú ÁˆÁ ÛÙËÓ ÏÏ....................................................................................................................... 118 ÎÙËÓÔÙÚÔÊÈÎ apple Ú ÁˆÁ Î È Ë ÏÈ ÛÙËÓ ÏÏ............................................................................................. 121 ÛÈÎfi Î È Ô ÔÚ ÎÙfi appleïô ÙÔ ÙË ÏÏ....................................................................................................... 124 ÈÔÌË ÓÈÎ apple Ú ÁˆÁ ÛÙËÓ ÏÏ.................................................................................................................. 127 È ÀappleËÚÂÛ Â ÛÙËÓ ÏÏ.................................................................................................................................... 130 È Û ÁÎÔÈÓˆÓ Â ÛÙËÓ ÏÏ................................................................................................................................ 133 È ÒÚ ÙË Úˆapple Î ŒÓˆÛË........................................................................................................................ 137 ÛËÌ Û ÙË Úˆapple Î ŒÓˆÛË..................................................................................................................... 140 ã ÓfiÙËÙ : ÏÏËÓÈÛÌfi ÂÎÙfi Û ÓfiÚˆÓ appleúô : ÙÔ Ê ÛÈÎfi appleâúè ÏÏÔÓ............................................................................................................................... 144 appleúô : ÙÔ ÓıÚˆappleÔÁÂÓ appleâúè ÏÏÔÓ..................................................................................................................... 147 ÂÏÏËÓÈÛÌfi ÙË È ÛappleÔÚ................................................................................................................................... 150 ΔÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÛÙÔÈ Â Ô ÛÙÈ Ú Â ÂÏÏËÓÈÎ ÂÛÙ Â................................................................................................ 153 5

6

Á appleëù Ì apple È È, ª Û applefi ٠ΠÌÂÓ Î È ÙÈ ÂÈÎfiÓ ÙÔ ÙÔ È Ï Ô ı Ù ÍÈ Ô ÌÂ Ì ÛÙÈ ÔÌÔÚÊÈ ÙË ÒÚ Ì. ÓÂ Ô Ì ÛÙ ËÏ Ô Ó, ı ÁÓˆÚ ÛÔ Ì ٠appleôù ÌÈ ÙË, ı Û Ïapple ÚÔ Ì ÁÈ Ù ÓËÛÈ ÙË È Û ÔÓÙ ÙÈ Î Ù Á Ï Ó ı Ï ÛÛÂ Î È ÙfiÙ ı Î Ù Ï Ô Ì ÁÈ Ù Ùfi Ô ÙfiappleÔ ÙÚ ÁÔ ıëîâ ÙfiÛÔ appleôï applefi ÙË ÌÔ Û Î È ÌÓ ıëîâ applefi ÙÔÓ appleôèëù. Ù ÙËÓ appleâúèappleï ÓËÛ Ì ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ Ê ÛË ı Ó Î Ï Ô Ì ÙÈ Ú Â ÙË Ê Ï Ì, ı ÚÔ Ì ٠ÛÙÔÈ Â ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎÔ appleôïèùèûìô applefi ÙËÓ Ú ÈfiÙËÙ Ì ÚÈ Û ÌÂÚ. ÁÓˆÚ ÛÔ ÌÂ Î Ï ÙÂÚ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ ÎÔÈÓˆÓ, ÙÈ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ appleô ÛÙËÚ Ô Ó ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ Ì, ÏÏ Î È ÙÈ Ó ÙfiÙËÙ appleô apple Ú Ô Ó ÁÈ ÎfiÌË ÌÂÁ Ï ÙÂÚË Ó appleù ÍË ÙË ÒÚ Ì. ªÂ Ùfi ÙÔ È Ï Ô ı ÏÔ ÌÂ Ó Û ÔËı ÛÔ ÌÂ, Á appleëùô Ì ıëù, Ó ÓÈÒÛÂÙ appleâ ı ÓÔÈ ÁÈ ÙË ÁÓÒÛË appleô ÂÛ «ÎÙ ÂÙ» ÁÈ ÙÔÓ Â Ùfi Û, ÁÈã Ùfi appleúôûapple ı Û ÌÂ, ÒÛÙ ٠ΠÌÂÓ Î È ÔÈ ÂÈÎfiÓÂ Ó Á ÓÔ Ó ÊÔÚÌ ÁÈ ÈÎ Û ÌÂÁ Ï ÙÂÚË Ó ÙËÛË appleïëúôêôúèòó. ÁÓÒÛË appleô ı appleôîù ÛÂÙ ı Û ÔËı ÛÂÈ Ó apple ÚÂÙ ۈÛÙ appleôê ÛÂÈ ÛÙÔ Ì ÏÏÔÓ ÁÈ Û Î È ÁÈ ÙÔ ÏÏÔ Ï ÂappleÈÙ ÛÙËÓ appleâúèappleï ÓËÛË ΔÈ ÛËÌ ÓÔ Ó Ù Û Ì ÔÏ Û٠ΠÌÂÓ appleô ı È ÛÂÙÂ: ÙÔÌÈÎ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ Ó È Ê ÚÔ Û ÂÚÁ Û ÙËÛË ÂˆÁÚ ÊÈÎfi ψÛÛ ÚÈÔ ( ÂÍÈÏfiÁÈÔ) ÌappleÏ ÚˆÌ ÛÙË ÁÓÒÛË Û 7

8