ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Προστιθέμενη αξία προϊόντος Ορισμός ΦΠΑ Εφαρμογή ΦΠΑ Απαλλασσόμενες συναλλαγές Συντελεστές ΦΠΑ
ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ (1) Η προστιθέμενη αξία ενός αγαθού, για τις ανάγκες εφαρμογής του Φ.Π.Α., προσδιορίζεται ως εξής: Προστιθέμενη Αξία = Έσοδα Πώλησης Κόστος Αγοράς Δυσκολία άμεσου προσδιορισμού της προστιθέμενης αξίας κάθε αγαθού που αγοράζει και πουλάει η επιχείρηση, για την εφαρμογή του Φ.Π.Α. Λύση με τον προσδιορισμό της προστιθέμενης αξίας στο σύνολο των εισροών και εκροών, σε μία ορισμένη χρονική περίοδο π.χ. μήνα ή τρίμηνο κ.λ.π.
ΟΡΙΣΜΟΣ / ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΠΑ (1) Καθιερώθηκε στη χώρα από 1-1-1987 με το Ν.1642/1986. Ορισμός. Πρόκειται για γενικό (έμμεσο φόρο) κατανάλωσης, που επιβάλλεται στην προστιθέμενη αξία των αγαθών και των υπηρεσιών σε κάθε στάδιο συναλλαγής, καθώς και σε κάθε εισαγωγή αγαθών. Είναι φόρος κατανάλωσης, συνεπώς τον επιβαρύνεται ο τελικός καταναλωτής.
ΟΡΙΣΜΟΣ / ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΠΑ (2) Η επιχείρηση έχει υποχρέωση να τον εισπράξει από τον πελάτη της, κατά την πώληση των αγαθών, για λογαριασμό του κράτους και να τον αποδώσει στο κράτος Η απόδοση πρέπει να γίνει έστω και αν δεν εισέπραξε τον φόρο από τον πελάτη (τιμολόγια επί πιστώσει). Γενικά κάθε επιχείρηση καταβάλλει στον προμηθευτή της το Φ.Π.Α. που αναλογεί στις αγορές και εισπράττει από τον πελάτη της το Φ.Π.Α. που αναλογεί στις πωλήσεις. Τη διαφορά την αποδίδει στο κράτος.
ΟΡΙΣΜΟΣ / ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΠΑ (3) Στο κράτος αποδίδεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα (μήνα, δίμηνο, τρίμηνο) η διαφορά: Αποδιδόμενος Φ.Π.Α. = Φ.Π.Α. εκροών Φ.Π.Α. εισροών Συνεπώς δεν αποτελεί για την επιχείρηση ούτε κόστος, ούτε έσοδο. Ουσιαστικά, οι επιχειρήσεις λειτουργούν ως φόρο-εισπράκτορες του Δημοσίου, διότι ο καταναλωτής δεν αποδίδει ο ίδιος το Φ.Π.Α. κάθε αγοράς, αλλά τον πληρώνει στην επιχείρηση και αυτή τον αποδίδει στο δημόσιο ταμείο.
ΟΡΙΣΜΟΣ / ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΠΑ (4) Με την επιβολή του μόνο στην προστιθέμενη αξία των αγαθών, αποφεύγεται η διπλή ή πολλαπλή φορολογία των πωλημένων αγαθών. Περίπτωση επιχείρησης / καταναλωτή:
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΦΠΑ Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.1642/1986 ο Φ.Π.Α. επιβάλλεται: - Σε κάθε παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών που πραγματοποιείται με αντάλλαγμα στο εσωτερικό της χώρας από πρόσωπο που υπόκειται στο φόρο και ενεργεί στο πλαίσιο της επαγγελματικής του δραστηριότητας. - Σε κάθε εισαγωγή αγαθών από το εξωτερικό από οποιονδήποτε (ιδιώτη, επιτηδευματία κ.λ.π.).
ΑΠΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ Πρόκειται για συναλλαγές (πωλήσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών) οι οποίες όταν πραγματοποιούνται δεν προστίθεται Φ.Π.Α. στην αξία πώλησης. Διακρίνονται σε 2 κατηγορίες: - Απαλλαγές που παρέχουν το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου. Σε αυτές ανήκουν κυρίως οι εξαγωγές, οι απαλλαγές στη διεθνή διακίνηση των αγαθών και οι πράξεις που αναφέρονται στις ειδικές απαλλαγές (απαλλαγές ναυτιλίας, αλιείας, αεροπορίας,...) - Απαλλαγές που δεν παρέχουν το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου. Σε αυτές ανήκουν τα αγαθά και οι υπηρεσίες που διατίθενται κυρίως στην τελική κατανάλωση (περίθαλψη, ταχυδρομικές υπηρεσίες, υπηρεσίες δικτύων τηλεόρασης, ).
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΦΠΑ Ισχύον καθεστώς: 23% για τον κανονικό συντελεστή, 13% ο μειωμένος και 6,5% για βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, θέατρα, Για τα νησιά των νομών Δωδεκανήσου, Σάμου, Χίου, Λέσβου και το νησί Σαμοθράκη, με εξαίρεση τα καπνοβιομηχανικά προϊόντα, οι συντελεστές είναι μειωμένοι κατά 30% και γίνονται 16%, 9% και 5% αντίστοιχα. Π.χ.: Τον Ιούλιο μια επιχείρηση αγόρασε εμπορεύματα αξίας 2.000 με Φ.Π.Α. 23% και πώλησε εμπορεύματα αξίας 5.000 με Φ.Π.Α. 23%. Ποιος είναι ο αποδιδόμενος ΦΠΑ; Αποδιδόμενος Φ.Π.Α. = Φ.Π.Α. εκροών Φ.Π.Α. εισροών = = 5.000*23% - 2.000*23% = 1.150-460 = 690