ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ A Οικονομικές ειδήσεις 1 Χαμηλή παραγωγικότητα σύμφωνα με μελέτη της ΕΚΤ 2 Επιβράδυνση οικονομικής δραστηριότητας 3 Επιβράδυνση της ανόδου του πληθωρισμού τον Αύγουστο 4 Άνοδος κόστους στεγαστικών δανείων 5 Νόμος για τις τραπεζικές προμήθειες 6 Αναμενόμενες ζημίες ΤΑΡ 7 Δραστική μείωση αριθμού δικαιούχων ειδικού επιδόματος απόδοσης 8 Αύξηση εισαγωγών γάλακτος 9 Αναμενόμενη μείωση παραγωγής κρασιού 10 Πειραματική πώληση φαρμάκων σε συσκευασίες μίας δόσης Β Επιχειρηματικές ειδήσεις 1 Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργεια από θαλάσσια κύματα 2 Ελληνική εταιρία στο νέο αεροδρόμιο 3 Αύξηση εξαγωγών υποδημάτων 4 Εξαγορά δικτύου διανομής καυσίμων 5 Δημιουργία μάρκας για την κινεζική αγορά 6 Νέα μονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκών κυττάρων 7 Επένδυση Embraer στην Πορτογαλία 8 Εξαγορά μονάδας παραγωγής χυμών 9 Ευρωπαϊκή βοήθεια για τρόφιμα στους φτωχούς 10. Ισπανική επένδυση στον τομέα παραγωγής ελαιολάδου

Α. Οικονομικές Ειδήσεις 1.Χαμηλή παραγωγικότητα Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας οικονομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία θα δημοσιευθεί το προσεχές έτος, οι πορτογαλικές επιχειρήσεις παρουσιάζουν χρόνιο έλλειμμα ανταγωνιστικότητας που οφείλεται σε διοικητικά εμπόδια, την αδυναμία τους να ενσωματώσουν νέα τεχνολογία αλλά και το μικρό μέγεθος της οικονομίας της χώρας καθώς και την περιφερειακή θέση της. Τα συμπεράσματα έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την επίσημη πορτογαλική θέση ότι η αύξηση των εξαγωγών κατά τα έτη 2006 και 2007 οφείλεται σε ένα επιτυχημένο μείγμα ανόδου της ανταγωνιστικότητας των πορτογαλικών επιχειρήσεων και διαφοροποίησης του προορισμού και της σύνθεσης των εξαγωγών. Άλλωστε, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ICM Research, στην Πορτογαλία από τη μέση ημερήσια διάρκεια απασχόλησης 8,4 ωρών, οι πραγματικά παραγωγικές ώρες είναι 5,8. Χαμηλότερη παραγωγικότητα φαίνεται από την έρευνα να έχουν οι Ισπανοί με 5,7 ώρες επί συνόλου μέσης ημερήσιας απασχόλησης 8,3 ωρών, ενώ την υψηλότερη, όπως ήταν αναμενόμενο, οι Γερμανοί 6,5 ώρες επί συνόλου 8,3. 2. Επιβράδυνση οικονομικής δραστηριότητας. Πτωτική πορεία, παρουσιάζουν, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της πορτογαλικής στατιστικής υπηρεσίας, τόσο ο δείκτης οικονομικού κλίματος (0,2) όσο και ο δείκτης οικονομικής δραστηριότητας (0,6). Αρνητική είναι η εξέλιξη και των δεικτών ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου (-4,0), κατασκευών (-3,7%) και βιομηχανικής παραγωγής (-3%). Μόνο η ιδιωτική κατανάλωση σημείωσε βελτίωση τον Ιούλιο εξαιτίας της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ και των εκπτώσεων στα εμπορικά καταστήματα. 3.Επιβράδυνση της ανόδου του πληθωρισμού τον Αύγουστο. Σε 3% διαμορφώθηκε τον Αύγουστο ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην Πορτογαλία, έναντι 3,1% τον Ιούλιο και 3,4% τον Ιούνιο. Η επιβράδυνση οφείλεται κυρίως στη μείωση των τιμών καυσίμων. Ο μέσος δείκτης των τελευταίων δώδεκα μηνών ανήλθε σε 2,8%. 4. Άνοδος κόστους στεγαστικών δανείων. Με τις ανοδικές τάσεις του Euribor έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση του κόστους των στεγαστικών δανείων και της επιβάρυνσης του προϋπολογισμού των οικογενειών. Σύμφωνα με υπολογισμούς της κεντρικής τράπεζας της Πορτογαλίας, το ετήσιο κόστος στεγαστικού δανείου 150 χιλ.ευρώ διάρκειας 25 ετών έχει αυξηθεί κατά 480 ευρώ μέσα στους τελευταίους 12 μήνες. 5. Νόμος για τις τραπεζικές προμήθειες. Τέθηκε σε ισχύ νόμος που απαγορεύει τη χρέωση τραπεζικών προμηθειών κατά την μεταβολή των όρων στεγαστικών δανείων, προκειμένου να διευκολυνθεί η αναδιαπραγμάτευση των δανείων προς όφελος των καταναλωτών. Με το ίδιο κείμενο απαγορεύεται η επιβολή της αγοράς άλλου τραπεζικού προϊόντος ως προϋπόθεση για την αναδιαπραγμάτευση του δανείου. 6.Αναμενόμενες ζημίες ΤΑΡ. Οι προβλέψεις του περασμένου Ιουνίου που εκτιμούσαν τις ζημίες της κρατικής πορτογαλικής εταιρίας το 2008 σε 154 εκατ. ευρώ φαίνεται να επιβεβαιώνονται. Μετά από τα θεαματικά κέρδη των 32,8 εκατ. το 2007, που οφείλονταν στα υψηλά έσοδα κατά τους τρεις θερινούς μήνες, οι αναμενόμενες για το 2008 ζημίες βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με τον κυβερνητικό στόχο για επίτευξη κερδών της τάξεως των 64 εκατομμυρίων το τρέχον έτος. Ο Πρόεδρος της ΤΑΡ, επισημαίνοντας ότι οι ζημίες δεν οφείλονται μόνον στην αύξηση της τιμής των καυσίμων αλλά και στην πτώση της ζήτησης, δήλωσε ότι η ιδιωτικοποίηση της εταιρίας βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της αξιολόγησης των στοιχείων. Διαπραγματεύσεις με τους εργαζόμενος που θα επέτρεπαν την εξοικονόμηση 30 εκατ. ευρώ ναυάγησαν και αποφασίσθηκε η περικοπή πτήσεων από τον 2

προσεχή Οκτώβριο, που θα μειώσει τις δαπάνες κατά 20 εκατ. ευρώ. 7.Δραστική μείωση αριθμού δικαιούχων ειδικού επιδόματος απόδοσης. Ενώ ο Προϋπολογισμός 2008 προέβλεπε την χορήγηση ειδικού επιδόματος απόδοσης στο 5% των 500 χιλ. δημοσίων υπαλλήλων, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Υφυπουργός Δημόσιας Διοίκησης, ο αριθμός των ατόμων που θα το λάβουν θα ανέλθει σε 3.500. Το ποσό του εξαιρετικού αυτού επιδόματος θα αντιστοιχεί σε ένα μισθό και θα ανέλθει κατά μέσο όρο σε 1.428 ευρώ, ενώ η συνολική δαπάνη δεν θα υπερβεί τα 5 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον αρμόδιο Υφυπουργό η μη καταβολή στους υπολοίπου οφείλεται στις καθυστερήσεις εφαρμογής του ενιαίου συστήματος αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, ώστε μεγάλο μέρος αυτών να μην διαθέτει εκθέσεις αξιολόγησης για το 2007. 8.Αύξηση εισαγωγών γάλακτος. Το πρώτο εξάμηνο του 2008 οι εισαγωγές νωπού γάλακτος αυξήθηκαν κατά 50% έναντι του α 6μηνου του 2007, ενώ το μερίδιο του εισαγόμενου επί του συνόλου των πωλήσεων νωπού γάλακτος ανήλθε σε 25% (από 16% το 2007), παρά τις μεγαλύτερες προσφερόμενες ποσότητες εγχωρίου προϊόντος το 2008. Κύριοι προμηθευτές υπήρξαν η Ισπανία (80%) και η Γαλλία. Η πορτογαλική ομοσπονδία παραγωγών γάλακτος (FENALAC) ζητά να εξετασθεί το φαινόμενο από πλευράς ανταγωνισμού αλλά και να θεωρηθεί η παραγωγή γάλακτος ως τομέας προτεραιότητας για την πρόσβαση σε κονδύλια αγροτικής ανάπτυξης. Ο αρμόδιος Υπουργός δήλωσε ότι συμμερίζεται μεν τους προβληματισμούς των παραγωγών αλλά δεν προτίθεται να παρέμβει. 9.Αναμενόμενη μείωση παραγωγής κρασιού. Κατά 12% χαμηλότερη θα είναι η φετινή παραγωγή κρασιού σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της ViniPortugal, ένωσης στην οποία συμμετέχουν φορείς εκπροσώπησης επαγγελματιών του αμπελοοινικού τομέα. Η πτώση της παραγωγής από 6,05 εκατομμύρια εκατόλιτρα το 2007 σε 5,3 φέτος, που οφείλεται στις χαμηλές θερμοκρασίες και βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας, δεν υπήρξε ομοιογενής σε όλη τη χώρα. Η ποιότητα του κρασιού αναμένεται υψηλή και η ποσότητα επαρκής να ανταποκριθεί στις ανάγκες της αγοράς. 10. Πειραματική πώληση φαρμάκων σε συσκευασίες μίας δόσης, θα εγκαινιασθεί σε φαρμακεία πέντε δημοσίων νοσοκομείων, με σκοπό τη μείωση της δαπάνης αλλά και τον εξορθολογισμό της χρήσης φαρμάκων. Σύμφωνα με έρευνα της πορτογαλικής ένωσης φαρμακείων το 21,7% των συνταγογραφούμενων φαρμάκων δεν καταναλώνονται, που αντιστοιχεί σε ετήσια οικονομική επιβάρυνση 5,83 ευρώ το άτομο. Αρνητικές υπήρξαν οι αντιδράσεις της ένωσης φαρμακοβιομηχανιών που προβάλουν επιχειρήματα κινδύνου παραποίησης των φαρμάκων καθώς και μη ενημέρωσης των χρηστών για τις ιδιότητες και τις παρενέργειες. Επικαλούνται, δε, το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου που εφήρμοσε και στη συνέχεια εγκατέλειψε αυτόν τον τρόπο διάθεσης φαρμακευτικών ουσιών. Β. Επιχειρηματικές ειδήσεις 1.Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από θαλάσσια κύματα. Οι εγκαταστάσεις βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή της Povoa de Varzim στην βόρεια Πορτογαλία και λειτουργούν με το βρετανικής κατασκευής μηχάνημα Pelamis. Κατά τα επίσημα εγκαίνια ανακοινώθηκε η δημιουργία κοινοπραξίας μεταξύ της EDP, της αυστραλιανών συμφερόντων Enersis και επιχείρησης μηχανολογικού εξοπλισμού Efacec, για την ανάπτυξη πειραματικών σχεδίων εκμετάλλευσης των κυμάτων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Στόχος της κοινοπραξίας με την ονομασία Ondas de Portugal είναι η εγκατάσταση ακόμη 25 μηχανημάτων Pelamis, που θα καταστήσει 3

δυνατή την παραγωγή 21 MW. Η επένδυση για την κατασκευή και την εγκατάσταση των μηχανημάτων θα ανέλθει σε 70 εκατομμύρια ευρώ. 2.Ελληνική εταιρία στο νέο αεροδρόμιο. Η ελληνική εταιρία μελετών Aviation Solutions Limited συμμετέχει μαζί με βρετανικές και πορτογαλικές επιχειρήσεις στην κοινοπραξία ACE, η οποία έχει αναλάβει το έργο παροχής υπηρεσιών συμβούλου για την κατασκευή του νέου αεροδρομίου της Λισσαβώνας. Το κόστος κατασκευής του νέου αεροδρομίου θα ανέλθει σε 4,9 δισεκατομμύρια ευρώ και αναμένεται να λειτουργήσει το 2017, ενώ για την αποτελεσματική λειτουργία του θα απαιτηθεί η κατασκευή τρίτης γέφυρας που θα ενώνει τις δύο όχθες του ποταμού Τάγου. Θα πρέπει επίσης να σχεδιασθεί η επέκταση της υπερταχείας Μαδρίτης-Λισσαβώνας, ώστε το νέο αεροδρόμιο να αποτελέσει τον καταληκτικό σταθμό. 3.Αύξηση εξαγωγών υποδημάτων. Κατά 0,5% αυξήθηκαν οι εξαγωγές υποδημάτων το πρώτο εξάμηνο του 2006 και ανήλθαν σε 17 εκατ. ζεύγη αξίας 577 εκατομμυρίων ευρώ. Το 2007 είχαν ανέλθει σε 70 εκατομμύρια ζεύγη αξίας 1.230 εκατ. ευρώ, με εισαγωγές αξίας 318 εκατ. ευρώ (52 εκατ. ζεύγη). Το 90% των πορτογαλικών επιχειρήσεων του κλάδου πραγματοποιεί εξαγωγές ενώ ένα μεγάλο μέρος εξάγει εξ ολοκλήρου την παραγωγή του. Παρότι μέχρι σήμερα η Ισπανία αποτελεί τον κυριότερο πελάτη της πορτογαλικής υποδηματοποιίας, η παρούσα οικονομική κρίση στρέφει τις πορτογαλικές επιχειρήσεις του κλάδου σε άλλες αγορές, όπως της Ρωσίας, της Ιαπωνίας, των Ην. Αραβικών Εμιράτων αλλά και της Αγκόλας και της Βραζιλίας. Η κλαδική ένωση Appicaps, η οποία μεταξύ άλλων στηρίζει τη συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα προώθησης, έχει θέσει ως αγορές στόχους για το 2009, τη Βραζιλία, τη Δανία, τα Ην. Αραβικά Εμιράτα και την Ελλάδα. 4.Εξαγορά δικτύου διανομής καυσίμων. Την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την εξαγορά του δικτύου διανομής της Shell στη Μοζαμβίκη ανακοίνωσε η Galp, η σημαντικότερη πορτογαλική εταιρία παραγωγής και διανομής υγρών καυσίμων στη χώρα. Η Galp, που δραστηριοποιείται ήδη στην Αγκόλα, Γουϊνέα-Μπισσάου και Πράσινο Ακρωτήριο με μερίδια αγοράς 15-40%, θα ολοκληρώσει μέσα στο 2008 αντίστοιχες διαπραγματεύσεις με την ολλανδική εταιρία για τις αγορές της Σουαζιλάνδης και της Γκάμπια. Το κόστος εξαγοράς των δικτύων διανομής της Shell σε Μοζαμβίκη, Γκάμπια και Σουαζιλάνδη ανέρχεται σε 55 εκατ.usd (περί τα 40 εκατ. ευρώ). Με την εξαγορά η Galp θα αυξήσει τις πωλήσεις της στην Αφρική κατά 45%. Το 2007 οι διεθνείς πωλήσεις της Galp αυξήθηκαν κατά 38% και ανήλθαν σε 369 χιλιάδες κυβικά μέτρα. 5.Δημιουργία μάρκας για την κινεζική αγορά. Η πορτογαλική εμπορική εταιρία Just Wine δραστηριοποιείται στην κινεζική αγορά (Καντόνα) από το 2006 δημιουργώντας τρεις μάρκες κρασιού (Infinitae, Macao, Regente) ανάλογα με την ποιότητα και το κόστος. Στην πράξη η εταιρία συνεργάζεται στην Πορτογαλία με πολλούς παραγωγούς από διάφορες περιοχές της χώρας οι οποίοι και συσκευάζουν τα προϊόντα τους με το λογότυπο της συγκεκριμένης ενιαίας μάρκας. Στη συνέχεια εξάγεται σε εισαγωγική εταιρία των ιδίων μετόχων στο Μακάο, η οποία τα πωλεί σε Κινέζο χονδρέμπορο. Μέσα σε ένα έτος λειτουργίας του συστήματος αυτού, το 2007, οι εξαγωγές ανήλθαν σε 55,2 χιλ. φιάλες με αναμενόμενη ποσότητα για το 2008 828 χιλ. φιάλες, 6,2 χιλιάδες εκατόλιτρα. Μέσα στα άμεσα σχέδια της εταιρίας είναι η προώθηση και άλλων πορτογαλικών προϊόντων με το ίδιο σύστημα, όπως ελαιόλαδο, καφές, πικραμύγδαλα και κρασί porto. 6.Νέα μονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκών κυττάρων, στην πόλη Vila do Conde (κοντά στο Porto) θα δημιουργήσει η Itarion Solar. Η επένδυση, εκτιμώμενου ύψους 99,7 εκατ. ευρώ, θα δημιουργήσει 200 νέες θέσεις απασχόλησης και έχει χαρακτηρισθεί ως στρατηγικού ενδιαφέροντος. Εκτιμάται ότι μεταξύ 2008 και 4

2027 ο όγκος πωλήσεων θα ανέλθει σε 2,2 εκατ. ευρώ. 7.Επένδυση Embraer στην Πορτογαλία. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του πορτογαλικού οργανισμού επενδύσεων και εξωτερικού εμπορίου (AICEP) η αεροναυπηγική εταιρία Embraer έχει υποβάλει πρόταση για την κατασκευή δύο μονάδων παραγωγής ανταλλακτικών στην Evora (νότια Πορτογαλία), επένδυση ύψους 170 εκατ. ευρώ. Η συμμετοχή του πορτογαλικού κράτους θα ανέλθει σε 75 εκατ. ευρώ, πέραν των φορολογικών διευκολύνσεων. Η παραγωγή στα εργοστάσια θα αρχίσει περί τα τέλη του 2009 και θα δημιουργηθούν 570 θέσεις εργασίας. Η πορτογαλική κυβέρνηση ενέκρινε τις επενδυτικές συμβάσεις. 8. Εξαγορά μονάδας παραγωγής χυμών. Η βραζιλιανή Sucocitrico Cutrale εξαγόρασε από ισπανική εταιρία μονάδα παραγωγής χυμών εσπεριδοειδών το εργοστάσιο Lara στο Algarve (νότια στην Πορτογαλία). Η Sucocitrico Cutrale, είναι οικογενειακή επιχείρηση που το Forbes κατατάσσει μεταξύ των 500 πλουσιοτέρων επιχειρήσεων του κόσμου, διαθέτει 45 χιλ. εκτάρια στη Βραζιλία και 20 χιλ. στη Φλώριδα και διακινεί το 30% των χυμών εσπεριδοειδών παγκοσμίως. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες η Cutrale προτίθεται να πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στη μονάδα και να χρησιμοποιήσει την Πορτογαλία ως πύλη εισόδου στην ευρωπαϊκή αγορά. Στην περιοχή του Algarve παράγονται περί τους 300 χιλ. τόνους πορτοκαλιών και λεμονιών ετησίως. 9. Ευρωπαϊκή βοήθεια για τρόφιμα στους φτωχούς. Σε 12,5 εκατομμύρια ευρώ ανέρχεται το ποσό που θα λάβει η Πορτογαλία στα πλαίσια του προγράμματος διατροφικής βοήθειας προς τους οικονομικά ασθενέστερους της ΕΕ. Οι πόροι αυτοί προορίζονται για την αγορά κυρίως ρυζιού, δημητριακών και γάλακτος σε σκόνη που θα διανεμηθούν σε ιδρύματα κοινωνικής αλληλεγγύης. Στο σύνολο του πληθυσμού το 18% διαβιεί κάτω από το όριο της φτώχειας. 10. Ισπανική επένδυση στον τομέα παραγωγής ελαιολάδου. Ο ισπανικός όμιλος Bogaris, που ήδη διαθέτει στην Πορτογαλία αγροτικές εκμεταλλεύσεις παραγωγής ελαιολάδου συνολικής έκτασης 4100 εκταρίων, θα τις επεκτείνει μέσα στους επόμενους μήνες κατά 900 εκτάρια με σκοπό να επιτύχει ετήσια παραγωγή 20.000 τόνων ελαιολάδου. Η επέκταση αυτή θα αποτελέσει κατά τον πρόεδρο του ομίλου το ένα τρίτο συνολικής επένδυσης 302 εκατομμυρίων ευρώ που προτίθεται να πραγματοποιήσει στην Πορτογαλία. Άλλοι τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται ο ισπανικός όμιλος είναι αυτοί των ανανεώσιμων πηγών ενεργείας και των εμπορικών κέντρων. ΓΜ/ 5