Στα πλαίσια του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας στα τμήματα Β2 και Β3 (διδάσκουσα καθηγήτρια: Ελένη Γκόνου) εκτός από τους διττούς λόγους (debating) με αφορμή το θέμα κάθε ενότητας, οι μαθητές ασκήθηκαν στο παιχνίδι ρόλου (duet acting), στον αυτοσχεδιασμό και στη δημιουργική γραφή. Το κείμενο που ακολουθεί έγραψε ο μαθητής του τμήματος Β3 Χρήστος Κίτσος Ορφανόπουλος και περιγράφει τη βιωματική δράση που παρουσίασε η ομάδα του με θέμα την οικογένεια και τον τρόπο λειτουργίας των μελών της. Εισαγωγή Το παρακάτω σκετσάκι έχει σκοπό να αναγνωρίσει το σημαντικό ρόλο της μητέρας στην οικογένεια. Η υπόθεση που διαδραματίζεται μέσα σε μια τετραμελή, πυρηνική οικογένεια μάς θυμίζει πολύ την καθημερινότητα, που βιώνει ο καθένας μας. Ένα συνηθισμένο, λοιπόν, απόγευμα, που τα παιδιά παίζουν στον υπολογιστή και ο πατέρας είναι στην κουζίνα, η νοικοκυρά του σπιτιού καλείται να αποδείξει για ακόμα μια φορά τον τίτλο της και να λύσει τα προβλήματα, που δημιουργούνται. Τα πρόσωπα του θεατρικού δρώμενου: Βασιλεία Τσούτσια: μητέρα Βαγγέλης Φλαριώτης: πατέρας Κίτσος Ορφανόπουλος: γιος Σοφία Νότη: κόρη Πατέρας: - Γυναίκα! Πού είναι το τυρί; Μητέρα: - Στο ψυγείο, καλέ μου. Γιος (στην αδερφή του): -Σταμάτα να παίζεις. Δεν είναι δίκαιο! Θέλω και εγώ να παίξω στον υπολογιστή. Κόρη: -Μισό λεπτό να τελειώσει το βιντεοκλίπ. Γιος: - Τα ίδια έλεγες και πριν από δέκα λεπτά. Πατέρας: - Ησυχία, παιδιά! Δεν μπορώ να βρω το τυρί με τη φασαρία σας. Δεν φτάνει που γυρνάω κουρασμένος από τη δουλειά, να χω και τις φωνές σας! Αχ! Πού είναι το τυρί, επιτέλους; Μητέρα: -Σου είπα Βαγγέλη, είναι στο ψυγείο. Πατέρας: -Ναι! Αλλά πού; Βρες το. Εσύ είσαι η νοικοκυρά! Μητέρα: -Δεν μπορώ τώρα. Τα παιδιά τσακώνονται. Γιος: -Αν δεν μου δώσεις τον υπολογιστή, θα. θα. τον βγάλω από την πρίζα. Κόρη: -Έτσι και τολμήσεις, θα σε σπάσω στο ξύλο! Γιος: - Για να σε δω, αν μπορείς! Μητέρα: - Ε, παιδιά! Ηρεμήστε! -Σοφία, σε ένα λεπτό θα έχεις δώσει τον υπολογιστή στον Κίτσο. -Κίτσο, θα παίξεις σε αυτόν μόνο για μισή ώρα και μετά θα πας να κάνεις τις εργασίες σου. Το ίδιο θα κάνει και η Σοφία. Κόρη: -Δεν είναι δίκαιο. Έχω τελειώσει τις εργασίες μου. Γιος: -Ναι, δεν είναι. Η Σοφία παίζει εδώ και μία ώρα!
Μητέρα: - Ναι, αλλά αυτή έκανε τα μαθήματά της και τώρα θα πάει να διαβάσει ένα εξωσχολικό βιβλίο. Γιος: - Μα, μαμά Μητέρα: -Δεν έχει «μα», αυτό που είπα. Σύμφωνοι; Παιδιά: Ναι, μαμά! Πατέρας: -Το τυρί πού είναι ρε Βασιλεία; Πεινάω! Μητέρα: - Ώχου! Εδώ είναι καλέ μου, πίσω από τη σαλάτα. Αναρωτιέμαι τι θα κάνατε χωρίς εμένα! Από τους αγώνες λόγου, που έγιναν στην τάξη, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξαν οι μαθητές για το θέμα: «Δάσκαλοι ή ηλεκτρονικοί υπολογιστές;» Το κείμενο που ακολουθεί συνέθεσε η μαθήτρια του Β2, Μπεθάνη Πένυ, η οποία αντλώντας έμπνευση από αυτό συνέθεσε στη συνέχεια και σχετικό μυθιστόρημα με τον τίτλο «πι», που πήρε το Α βραβείο στο διαγωνισμό εφηβικού μυθιστορήματος, που διοργανώθηκε στο σχολείο μας από την υπεύθυνη του Λογοτεχνικού ομίλου, κ. Θ. Μέντη. «Η τεχνολογία εξελίσσεται, οι εποχές αλλάζουν. Όλα γύρω μας αρχίζουν να μηχανοποιούνται και δεχόμαστε τις ανέσεις, που μας προσφέρει η σημερινή τεχνολογία. Πολλά όμως επαγγέλματα έχουν χαθεί λόγω αυτού. Μήπως ήρθε και η σειρά του καθηγητή; Ο ρόλος του καθηγητή είναι πολύ σημαντικός στην κοινωνία. Όπως λένε, το σχολείο αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας και έτσι μέσα από αυτό ο δάσκαλος προετοιμάζει το παιδί και συμβάλλει κατά ένα μέρος- στη μελλοντική του εικόνα ως ενεργό μέλος της κοινωνίας. Ήρθε όντως η ώρα να αντικατασταθεί αυτός ο ρόλος; Πολλοί υποστηρίζουν πως ένας άνθρωπος δεν είναι και τόσο σημαντικός. Το παιδί μπορεί να μάθει μέσα από την οθόνη του υπολογιστή, της οποίας οι γνώσεις ανοίγονται απέραντα, πέρα από μια αίθουσα. Τι στ αλήθεια όμως είναι σωστό; Προσωπικά διαφωνώ. Βέβαια, καμία άποψη δεν είναι τελείως λάθος ή τελείως σωστή. Όμως θα ήταν καλύτερα να χωρίσουμε τη σκέψη μας σε επί μέρους θέματα. Κατά πρώτον, τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη παρουσία. Ο καθηγητής κατά τη γνώμη μου- είναι απαραίτητος, διότι μπορεί να προσαρμόσει τη διδακτέα ύλη στις ανάγκες του μαθητή. Λύνει απορίες, δίνει παραδείγματα και φυσικά ελαφρύνει με κάποιο αστείο πού και πού το κλίμα, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον των μαθητών και κάνοντας το μάθημα πιο ευχάριστο. Το μάθημα αποκτά μεγαλύτερη ζωντάνια με τις κινήσεις και τις εκφράσεις του καθηγητή. Είμαι σίγουρη πως αυτό είναι πολύ πιο ενδιαφέρον από το να κοιτάς μια οθόνη, σωστά; Αυτό όμως σχετίζεται με ένα άλλο θέμα, την κοινωνικοποίηση. Μέσα στο σχολείο, ο μαθητής διευρύνει τους ορίζοντές του και δημιουργεί ανθρώπινες σχέσεις. Αντίθετα, με τη μάθηση μέσω υπολογιστή μπορεί να καταλήξει σε πλήρη απομόνωση και αντικοινωνικότητα. Παλιότερα, ο δάσκαλος έφερε τον τίτλο του «μπαμπούλα», αναγκάζοντας τα παιδιά να διαβάζουν όχι από προσωπικό ενδιαφέρον αλλά από φόβο. Σήμερα η παιδεία έχει αλλάξει φέρνοντας τους μαθητές στο επίκεντρο της διδακτικής πράξης. Παρόλα αυτά, ο καθηγητής παραμένει αυτός που ελέγχει αν πραγματικά δουλεύεις και βελτιώνεσαι. Αν είσαι μόνος στο σπίτι, χωρίς καμιά επίβλεψη, είσαι
σίγουρος πως θα διάβαζες και θα προόδευες τόσο, όσο με τη συνεργασία του καθηγητή; Μάλλον όχι. Ένας επιπλέον λόγος υπέρ των καθηγητών είναι η ανεργία. Ειδικά στη χώρα μας, που η ανεργία είναι μια μάστιγα, που υποβαθμίζει τις ζωές πολλών ανθρώπων, θα επικρατούσε τεράστιο χάος, αν πραγματοποιούνταν η απόλυση όλων των καθηγητών. Όλοι οι παραπάνω λόγοι μας οδηγούν στο συμπέρασμα πως ναι ο καθηγητής είναι απαραίτητος. Όμως στ αλήθεια δεν γνωρίζουμε τι επιφυλάσσει η συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας και ποιους τομείς θα επηρεάσει. Γι αυτό προσωπικά, πιστεύω πως η καλύτερη λύση είναι η συνεργασία καθηγητή τεχνολογίας. Ο καθηγητής σίγουρα μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα βοηθημένος από ηλεκτρονικό υλικό, δημιουργώντας έτσι μια αποτελεσματική συνύπαρξη». ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β ΤΑΞΗΣ (ΙΛΙΑΔΑ) Διαθεματικό σενάριο (project) στη ραψωδία Γ Εργασίες μαθητών με power point Στο μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας (διδάσκουσα καθηγήτρια κ. Γκόνου Ελένη) και συγκεκριμένα στο Α τρίμηνο οι μαθητές της Β τάξης συνέθεσαν αρκετές ερευνητικές εργασίες με power point, ομαδικά ή ατομικά, στα πλαίσια του διαθεματικού σεναρίου με θέμα: «Ωραία Ελένη: θύμα μιας πλεκτάνης των θεών ή αιτία ενός αιματηρού πολέμου;», με αφορμή τη διδακτική ενότητα: ραψ. Γ, στ. 121 244, σε συνδυασμό με κείμενα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας της Γ τάξης του Γυμνασίου («Ελένη» του Ευριπίδη) και κείμενα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Εκτός αυτού οι μαθητές δημιούργησαν διερευνητικές συνθετικές εργασίες και σε διάφορα άλλα θέματα του ενδιαφέροντός τους με power point, όπως η υφαντική τέχνη στα χρόνια του Ομήρου, τα όπλα και οι πολεμικές τεχνικές, οι μονομαχίες, η τεχνική της παρομοίωσης, τα νεκρικά έθιμα, η δικαιοσύνη, ο ρόλος των θεών, της μοίρας και της ανθρώπινης ευθύνης, η οργή του Αχιλλέα, οι θρησκευτικές τελετές, ο ανθρωπομορφισμός κ.ά Έργο Δημήτρη Γιαννακόδημα, Β1
Επίσης ζωγράφισαν σημαντικά έργα αντλώντας έμπνευση από σκηνές της Ιλιάδας. Παρακάτω παρουσιάζονται ενδεικτικά κάποια από αυτά: Έργο Κίτσου Χρήστου Ορφανόπουλου, Β3 Έργο Λουκίας Χαζάκη, Β3 Έργο Δημήτρη Χαζάκη, Β3
Και μια ιδιαίτερη δραστηριότητα, την παραμονή των Χριστουγέννων με το Β1. Η ατμόσφαιρα στο τμήμα γιορταστική με το χριστουγεννιάτικο δέντρο στολισμένο και όλα τα πρόσωπα των μαθητών γεμάτα χαρά εν όψει των χριστουγεννιάτικων διακοπών. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, μόνο για μάθημα δεν θα μπορούσε να γίνει λόγος. Έτσι αποφασίσαμε να εκφραστούμε ελεύθερα και δημιουργικά αυτοσχεδιάζοντας όλη η τάξη μαζί και συνθέτοντας μία χριστουγεννιάτικη ιστορία. Πώς; Με το να λέει κάθε μαθητής μια πρόταση πάνω στο θέμα χρησιμοποιώντας με τη σωστή σειρά καθένα από τα γράμματα της αλφαβήτου. Και έτσι προέκυψε η παρακάτω ιστορία.: Μικρή χριστουγεννιάτικη ιστορία Απόψε είναι παραμονή Χριστουγέννων. Βάλτε τα πιάτα στο τραπέζι, είπε η μητέρα. -Γιατί, δεν μπορείς να το κάνεις εσύ, Γιάννη; -Δήμητρα, βάλε εσύ τα πιάτα, είπε ο Γιάννης. -Εμμανουέλα, ρίξε ξύλα στο τζάκι. -Ζήτω, ήρθαν οι καλεσμένοι επιτέλους, είπε η μικρή Έλενα. Ήταν πολύ μεγάλη η οικογένεια του θείου Παύλου, που ήρθε. Θέλησαν να μας βοήθησαν με τις ετοιμασίες, αλλά η μαμά δεν τους άφησε. -Ιάκωβε, κάνε μια πρόποση, είπε ο θείος Παύλος, αφού κάθισαν όλοι στο τραπέζι. -Καλά Χριστούγεννα σε όλους, είπε ο πατέρας και άρχισε το δείπνο. Λευκές νιφάδες χιονιού έπεφταν τη νύχτα αυτή και ο κήπος είχε γίνει αγνώριστος! Μελομακάρονα, κουραμπιέδες και άλλα λαχταριστά γλυκά σκορπούσαν γαργαλιστικές μυρωδιές στην ατμόσφαιρα. -Νίκο, φύγε από το τραπέζι! Θα τα ρίξεις όλα κάτω! Μάλωσε η μαμά το σκύλο. Ξαφνικά μπήκε ο Άη Βασίλης μες στο σπίτι! Ουάου! Φώναξαν όλα τα παιδιά! Παππούλη, μας έφερες δώρα; Είπε η μικρή Ελένη. -Ροζ ελεφαντάκι για εσένα, αυτοκινητάκια για τα αγόρια και σοκολατάκια για τους γονείς.. -Σε ευχαριστούμε, είπαν με ένα στόμα τα παιδιά. -Τι εύχεστε για τα Χριστούγεννα; -ΥΓΕΙΑ, ΕΙΡΗΝΗ και ΕΥΤΥΧΙΑ σε όλους!!! -Φίλιππε, εσύ τι εύχεσαι; -Χαρά σε όλους! -ΨΩΜΙ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, πρόσθεσε ο Ιάκωβος με ενθουσιασμό!!! -Ωωωωω! Θαυμάσιες ευχές! Πολύ όμορφη βραδιά η σημερινή! Και η υπόλοιπη ώρα κύλησε τραγουδώντας τα κάλαντα των εορτάσιμων ημερών. Στο μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας (Οδύσσεια) στην Α τάξη (διδάσκουσα κ. Ελένη Γκόνου), οι μαθητές εκτός από την συστηματική μελέτη του περιεχομένου του έπους σύμφωνα με το διδακτικό εγχειρίδιο,
συμμετείχαν σε δύο σενάρια: ένα με θέμα τη φιλοξενία και ένα με θέμα την αναγνώριση. Επίσης ασχολήθηκαν με θέματα του ενδιαφέροντός τους, όπως η μουσική, ο αθλητισμός, η υφαντική τέχνη, οι αστρονομικές γνώσεις, η θέση της γυναίκας, στα ομηρικά χρόνια κ.ά. δημιουργώντας ερευνητικές συνθετικές εργασίες με power point. Επίσης ζωγράφισαν σκηνές που τους άρεσαν ιδιαίτερα από το έπος. Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες από αυτές: Ερμής και Καλυψώ, Έργο Ν. Δεπούντη, Α1 Το δάσος και η σπηλιά της Καλυψώς στην Ωγυγία, Έργο Αναστασίας Πλέσσα, Α3
Η Ωγυγία, Έργο Κωνσταντίνας Πολίτη, Α3 Ο Ερμής στην Ωγυγία, Έργο Φοίβου Στρόμπλου, Α3