ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ. Προς: ΥΠΕΞ Β4 Δ/νση

ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Mόναχο, 17.06.2008 Αρ. Πρωτ. : 420 / ΑΣ 130 Προς: ΥΠΕΞ Β4 Δ/νση Ε.Δ.: Γρ. Γεν. Προξένου κας Α. Κόρκα Κοιν.: Πίνακας αποδεκτών Θέμα: Η βαυαρική οικονομία και οι ελληνοβαυαρικές εμπορικές σχέσεις κατά το 2007 1. Η βαυαρική Οικονομία Η Βαυαρία έχει έκταση 70.549 τετραγωνικά χιλιόμετρα (19,7% της έκτασης της Γερμανίας) και ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 12,5 εκατ. κατοίκους (το 15% περίπου του συνολικού πληθυσμού). Είναι το μεγαλύτερο από τα 16 ομόσπονδα κράτη και ένα από τα πλουσιότερα, πλέον αναπτυγμένα και ισχυρότερα μεταξύ των ομόσπονδων κρατών στη χώρα αλλά και στον κόσμο. Για το 2007 τα οικονομικά αποτελέσματα της Βαυαρίας μπορούν να χαρακτηριστούν άριστα. Ήταν πρωτοπόρα της ανάπτυξης στη Γερμανία. Ήδη από το 2006 ο ρυθμός ανάπτυξής της ήταν 3,3%. Το 2007 κατάφερε εκ νέου να διαμορφώσει το ποσοστό αυτό στα 2,9%. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Βαυαρικού Υπουργείου Οικονομικών, Μεταφορών και Τεχνολογίας, το έτος 2007, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προιόν (ΑΕΠ) στη Βαυαρία αυξήθηκε κατά 20 δις ευρώ το 2007 και έφθασε τα 434 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές). Ο ρυθμός πραγματικής ανάπτυξης διαμορφώθηκε το 2007 σε 2,9% ήτοι λίγο μειωμένος σε σχέση με το 2006 (2006/2005: 3,3%). Το ύψος του ΑΕΠ που αντιστοιχούσε σε κάθε εργαζόμενο ήταν 66.400 ευρώ ενώ για κάθε κάτοικο του κρατιδίου 34.720 ευρώ. Και τα δύο αυτά μεγέθη υπερβαίνουν τα αντίστοιχα σε ομοσπονδιακό επίπεδο, που είναι 60.976 ευρώ και 29.460 ευρώ αντίστοιχα. Σε διεθνές επίπεδο, βάσει συγκρίσεων που πραγματοποιήθηκαν με βάση το ΑΕΠ του έτους 2006, σε πραγματικές τιμές η παραγωγικότητα της βαυαρικής οικονομίας κατατάχθηκε δεύτερη παγκοσμίως μετά τις Η.Π.Α. και ακολούθησαν η Ιαπωνία, η Ευρ. Ένωση και η Γερμανία Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο ρυθμός ανάπτυξης της Βαυαρίας ήταν ο υψηλότερος που παρατηρήθηκε σε ολόκληρη τη χώρα ενώ το Αμβούργο κατέλαβε την δεύτερη θέση με +2,8% και η Βάδη-Βυρτεμβέργη την τρίτη με +2,7%. Το ίδιο έτος, ο ρυθμός ανάπτυξης της Γερμανίας, σε σχέση με το 2006, ανήλθε σε 2,5% ήτοι μειωμένος σε σχέση με τον αντίστοιχο του 2006 (2006/2005: 2,9%). Τα τελευταία δέκα χρόνια η επίδοση της βαυαρικής οικονομίας αυξήθηκε συνολικά κατά 29,4% (αποπληθωρισμένη τιμή), περίπου δηλαδή 10 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα σε σχέση με τα κρατίδια της Σααρλάνδης και της Βάδης Βυρτεμβέργης που κατέλαβαν την δεύτερη και Τρίτη θέση. Η αντίστοιχη αύξηση της Γερμανίας στα τελευταία 10 χρόνια διαμορφώθηκε στο 16,5%. 1

Το κατά κεφαλή Α.Ε.Π. κατά το 2007 ανήλθε σε 34,7 χιλ. Ευρώ που σε σχέση με το 2006 παρουσίασε μία αύξηση της τάξεως του 6,11%. Το ΑΕΠ του κρατιδίου συμμετείχε στο συνολικό ΑΕΠ της Γερμανίας κατά 17,9% και κατά τομέα, 20,3% στον πρωτογενή (έναντι 20,2% του προηγούμενου έτους), 18,5% στην βιομηχανία (έναντι 18,8% του προηγούμενου έτους) και 17,6% στον τομέα των υπηρεσιών. Σε Κοινοτικό επίπεδο των 25 κρατών ο ρυθμός ανάπτυξης της Βαυαρίας ανήλθε το 2007 σε 2,9% (2006/05:3,0%). Το 2007, ο πρωτογενής τομέας της Βαυαρίας συμμετείχε στο Α.Ε.Π. της Βαυαρίας κατά 1,0%. Το αντίστοιχο ποσοστό συμμετοχής του πρωτογενούς τομέα της Γερμανίας στο ΑΕΠ της Γερμανίας ήταν 0,9%. Το 2007, ο δευτερογενής τομέας της Βαυαρίας παρουσίασε μία σημαντική ανάπτυξη της τάξης του 6,8%, μέγεθος που συνέβαλε αποφασιστικά στην αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης του κρατιδίου αυτού (αντίστοιχο ποσοστό αύξησης της Γερμανίας: 6,2%). Παρατηρήθηκε μία αύξηση του αριθμού των παραγγελιών κατά 8,6% (Γερμανίας: 9.3%) και μία αύξηση της παραγωγής κατά 7,4% (Γερμανίας: 6,4%). Οι παραγγελίες από το εσωτερικό αυξήθηκαν κατά 7,6% και από το εξωτερικό κατά 8,9%. Ο δευτερογενής τομέας της Βαυαρίας συμμετείχε στο ΑΕΠ της Βαυαρίας κατά 31,1%. Τα αντίστοιχα ποσοστά στο σύνολο της Γερμανίας ήταν 30,1% το 2007 από 29.7% το 2006. Ο τομέας αυτός της Βαυαρίας, το 2007, περιελάμβανε περίπου 8.000 επιχειρήσεις (συμμετοχή κατά 20% περίπου στο σύνολο της χώρας) εκ των οποίων το 98% των εταιρειών, το 75,1 των απασχολουμένων, το 42% του συνολικού κύκλου εργασιών και το 83,7% των εκπαιδευόμενων αφορούσε μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις (κάτω από 250 απασχολουμένους). Επίσης η υψηλή επενδυτική δυναμική της Βαυαρίας οφείλεται κατά 14% στις μεσαίες επιχειρήσεις. Ο κύκλος εργασιών στο τομέα αυτόν, το 2007, παρουσίασε αύξηση σε σχέση με το 2006 στη Βαυαρία κατά 5,9%, μειωμένη όμως σε σχέση με αυτή που παρατηρήθηκε στο χρονικό διάστημα 2006/2005 (+7,3%). Η αντίστοιχη αύξηση της Γερμανίας ήταν 7,1%. Αναλυτικότερα με την εξέλιξη του κύκλου εργασιών και της παραγωγής στο 2007 ανά κατηγορία προϊόντων του συγκεκριμένου κλάδου παρατηρήθηκαν τα εξής: επενδυτικά προϊόντα +8,8% και +12,3% αντίστοιχα, προϊόντα υπηρεσιών +6,8% και +7,3%, καταναλωτικά +2,8% και +2,4% και προϊόντα μηχανολογικού εξοπλισμού 2,5% και -1,4%. Οι σημαντικότεροι κλάδοι του τομέα αυτού στη Βαυαρία είναι οι παρακάτω: Ο κλάδος της υψηλής τεχνολογίας περιλαμβάνει κυρίως μηχανήματα και βιομηχανικό εξοπλισμό, χημικά και φαρμακευτικά προϊόντα, ηλεκτρονικά συστήματα και αυτοματισμούς, ιατρικό εξοπλισμό και όργανα, αυτοκινητοβιομηχανία και αεροναυπηγική. Είναι ο πλέον αναπτυγμένος στο δευτερογενή τομέα της Βαυαρικής οικονομίας και το 2007, ποσοστό περίπου 52% επί του συνόλου των εργαζομένων στη βαυαρική βιομηχανία, απασχολούντο σε αυτόν ενώ είναι υπεύθυνος για το 60% περίπου του συνολικού τζίρου της βαυαρικής βιομηχανίας. Ο κλάδος της ενέργειας χαρακτηρίζεται από προηγμένη τεχνολογία, φιλικότητα προς το περιβάλλον, ανταγωνιστικό κόστος και υψηλή διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών. Η ραγδαία αύξηση ζήτησης για ενέργεια σε παγκόσμιο επίπεδο σε συνδυασμό με τις ανοδικές τιμές του πετρελαίου, αλλά και το πρόβλημα των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, δημιουργούν και στη Βαυαρία τους γνωστούς προβληματισμούς που έχουν αναδείξει την ενέργεια ως το υπ αριθμό ένα φλέγον θέμα που απασχολεί σήμερα την παγκόσμια κοινότητα. Η ενεργειακή πολιτική του κρατιδίου της Βαυαρίας βασίζεται σε τρεις επιδιώξεις: α) να διατηρηθεί ο υψηλός βαθμός ενεργειακής επάρκειας, να διατηρηθεί επομένως στο ελάχιστο η εξάρτηση από εισαγωγές ενέργειας, β) να διατηρηθούν οι τιμές της ενέργειας σε αποδεκτά για 2

τους κατοίκους επίπεδα και γ) η ενέργεια που παράγεται και καταναλώνεται στο κρατίδιο να είναι όσο το δυνατόν πιο φιλική προς το περιβάλλον. Η βαυαρική κυβέρνηση θεωρεί τις τρεις αυτές συνθήκες, απαραίτητες προϋποθέσεις για την οικονομική ευρωστία του κρατιδίου, τη διατήρηση της ανεργίας σε πολύ χαμηλά επίπεδα και κατ επέκταση την ευημερία των κατοίκων και τη διατήρηση της υψηλής ποιότητας ζωής τους. Άλλωστε η επιτυχημένη πορεία της βαυαρικής οικονομίας των τελευταίων δεκαετιών και η υψηλή ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων είναι στενά συνδεδεμένες με την ανάπτυξη άρτιων ενεργειακών δικτύων στο κρατίδιο. Πιο συγκεκριμένα η βαυαρική κυβέρνηση έχει θέσει τους εξής στόχους: - αύξηση κατά 30% της παραγωγής ενέργειας μέχρι το 2020 - μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από 7 σε 6 τόνους/κάτοικο μέχρι το 2020 - αύξηση του ποσοστού συνεισφοράς στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από 20% σε 35% μέχρι το 2020 - διπλασιασμός μέχρι το 2020 της κατανάλωσης ενέργειας που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές Προκειμένου να πετύχει τους ανωτέρω στόχους, η βαυαρική κυβέρνηση δίνει μεγάλη έμφαση με προγράμματα ενημέρωσης και κίνητρα: - στην εξοικονόμηση ενέργειας μέσω βελτίωσης της θερμομόνωσης των κτηρίων και της αύξησης της απόδοσης της θέρμανσης και της τροφοδότησης των κτηρίων με ζεστό νερό - στην στροφή των καταναλωτών προς νέες ηλεκτρικές συσκευές που εξοικονομούν ενέργεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Βαυαρία είναι ηγέτης στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (κυρίως στην ηλιακή, γεωθερμική, υδροηλεκτρική και βιομάζα) στη Γερμανία. Η Βαυαρία με ποσοστό περίπου 20% βρίσκεται αρκετά πάνω από τον ομοσπονδιακό μέσο όρο του 13%, όσον αφορά την αναλογία των ανανεώσιμων πηγών στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 1/2 του συνολικού ρεύματος που παράγεται από ηλιακή ενέργεια προέρχεται από φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στη Βαυαρία. Επίσης τα 2/3 όλων των γερμανικών εγκαταστάσεων γεωθερμικών συστημάτων για την αξιοποίηση του ζεστού νερό από το υπέδαφος βρίσκονται στη Βαυαρία. Σημαντικό ρόλο στο ενεργειακό τοπίο της Βαυαρίας παίζει και η λειτουργία των πυρηνικών σταθμών ενέργειας. Περί το 60% της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος προέρχεται από αυτούς τους σταθμούς. Ήδη από το 2000 έχει ληφθεί σε ομοσπονδιακό επίπεδο η απόφαση της σταδιακής αποσύνδεσης από το ενεργειακό δίκτυο των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας μέχρι την τελική παύση λειτουργίας τους το 2019. Παρά τις αντιδράσεις μερίδας του πολιτικού κόσμου της Βαυαρίας, η βαυαρική κυβέρνηση δεν δέχεται την διακοπή λειτουργίας των εν λόγω σταθμών νωρίτερα, καθώς θεωρεί ότι κατ αυτόν τον τρόπο υπονομεύεται η προσπάθεια προστασίας του περιβάλλοντος και ο παρόν χαμηλός βαθμός εξάρτησης του κρατιδίου από εισαγωγές ενέργειας. Θέση της βαυαρικής κυβέρνησης είναι ότι οι πυρηνικοί σταθμοί θα πρέπει να παραμείνουν ενεργοί μέχρι το 2019 ώστε να δοθεί ο χρόνος στην έρευνα πάνω στη βελτίωση της αποδοτικότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη σχετική τεχνολογική πρόοδο, να αποδώσου καρπούς. Να δημιουργήσουν δηλαδή τη δυνατότητα μεγαλύτερης κάλυψης των ενεργειακών αναγκών από αυτές τις φιλικές προς το περιβάλλον πηγές ενέργειας. Για το λόγο αυτό ενισχύεται έντονα η έρευνα στον τομέα αυτό με τη δημιουργία εξειδικευμένων εδρών στις πολυτεχνικές σχολές της Βαυαρίας και επιδότηση των ερευνητικών ινστιτούτων με σχετικό αντικείμενο. 3

Άλλοι σημαντικοί βιομηχανικοί κλάδοι, με κριτήριο τον αριθμό των απασχολουμένων, είναι της κατασκευής μηχανημάτων (το 17,8% των απασχολουμένων), της κατασκευής οχημάτων (το 16,57%), της ηλεκτρικής ενέργειας (το 9,5%), των μεταποιημένων τροφίμων (το 7,8% των απασχολουμένων), της μεταλλουργίας (το 6,14%), των ελαστικών-πλαστικών(5,76%), της υαλουργίας και κεραμικής (3,8%), των εκδόσεων και συναφών εργασιών, των επίπλων παιγνιδιών και αθλητικών ειδών, ο τομέας της κλωστοϋφαντουργίας και ετοίμου ενδύματος. Το 2007 ο τριτογενής τομέας της Βαυαρίας συμμετείχε στο ΑΕΠ της Βαυαρίας κατά 67,8%. Το αντίστοιχο ποσοστό για την Γερμανία ήταν 69%. Το μερίδιο του τομέα αυτού της Βαυαρίας στο σύνολο του αντίστοιχου τομέα της Γερμανίας ήταν 17,6%. Οι πλέον σημαντικοί κλάδοι του τομέα αυτού είναι ο ασφαλιστικός (η Βαυαρία έχει την πρώτη θέση στη Γερμανία) και ο τραπεζικός (στη δεύτερη θέση μετά την Έσση), το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, τα μέσα μαζικής μεταφοράς και επικοινωνίας καθώς και ο κλάδος ξενοδοχείων και εστιατορίων. Ο πληθωρισμός, το 2007 έναντι του 2006 αυξήθηκε κατά 2,2% (2006/2005: 1,7%). Τούτο αποτελεί μία δυσμενή εξέλιξη στα μακροοικονομικά μεγέθη του κρατιδίου αυτού. Ο πληθωρισμός στη Γερμανία το 2007 μετά από αρκετά χρόνια διαμορφώθηκε στα ίδια ακριβώς επίπεδα με αυτόν της Βαυαρίας. Η ανεργία, το 2007, βελτιώθηκε θεαματικά και μειώθηκε σε 5,3% του εργατικού δυναμικού από 6,6% που ήταν το 2005. (Γερμανία: 2007: 8.7%). Ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων στη Βαυαρία αυξήθηκε στο 2007 κατά 106.749 άτομα, ήτοι +2,5% σε σχέση με το 2006. Οι απασχολούμενοι στη Βαυαρία έφθασαν τα 6,5 εκατ. άτομα από τα οποία 13% περίπου είναι αυτοαπασχολούμενοι. Αν και το 2005 ο μέσος όρος της ανεργίας κυμαίνονταν ακόμα στο 7,8%, το 2007 το ποσοστό αυτό διαμορφώθηκε στο 5,3 %. Ο αριθμός αυτός είναι ο δεύτερος χαμηλότερος μετά της Βάδης Βυρτεμβέργης. Σε όλες τις περιοχές της Βαυαρίας τα ποσοστά ανεργίας κυμαίνονται από 3,4% (Ingolstadt) μέχρι και 8,4% (Hof) και έχουν μειωθεί μέχρι και 50% σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσοστά του 2006. Οι κλάδοι που παρουσίασαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στο αριθμό απασχολουμένων ήταν αυτός της παραγωγής μηχανών γραφείων και ηλεκτρονικών υπολογιστών (18,5%), της κατασκευής μηχανών (4,8%) και της παραγωγής μετάλλων (5,3%). Για άλλη μία φορά, στο 2007, η Βαυαρία έγινε το κέντρο μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος για επενδυτές από όλο τον κόσμο με αποτέλεσμα η επενδυτική δυναμική της να ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Ο κρατικός οργανισμός προσέλκυσης ξένων επενδύσεων Invest in Bavaria γιόρτασε το 2007 την καλύτερη απόδοση από το έτος ίδρυσης του. Ο απολογισμός του ήταν 118 μεγάλες επενδύσεις στην περιοχή της Βαυαρίας. Εξαιρετικής σημασίας είναι η επενδύσεις των εταιρειών Olympus από την Ιαπωνία σε ένα κέντρο έρευνας και ανάπτυξης (Life Sciences), της Pilkington σε εργοστάσιο υαλοτεχνίας και της Nexans Power Accesories σε εργοστάσιο μηχανολογίας. Επίσης σημαντική είναι η ανακοίνωση του ελβετικού φαρμακευτικού κολοσσού Roche να επενδύσει περαιτέρω 170 εκ.ευρώ στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις της στο Penzberg. Κατά αυτόν τον τρόπο δημιουργείται το μεγαλύτερο κέντρο βιοτεχνολογίας στην Ευρώπη αναγνωρισμένο πλέον ως Center of Excellence. Μία μεγάλη επιτυχία για τη Βαυαρία είναι επίσης, ότι κατόρθωσε να προσελκύσει υπό συνθήκες μεγάλου ανταγωνισμού το ευρωπαϊκό κέντρο ελέγχου Galileo, μείζονος σημασίας για την παρακολούθηση δορυφόρων. 4

Ο κύκλος εργασιών στο χονδρεμπόριο αυξήθηκε στο 2007 κατά +3,4% (Γερμανία: 2,4%) και η απασχόληση στο τομέα αυτό κατά +0,6%. Αντίθετα μειώθηκε ο τζίρος στο λιανικό κατά -1,9% και η απασχόληση κατά -0,8%. Στη γαστρονομία τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 0,5% και +2,5%. Εξωτερικό εμπόριο: Οι βαυαρικές εξαγωγές έφθασαν το 2007 τα 153,6 δισ. ευρώ περίπου, επίπεδο ρεκόρ και το θετικό ισοζύγιο των βαυαρικών εμπορικών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 16,9% σε σχέση με το 2006 ανερχόμενο σε 29,6 δισ. ευρώ. Τούτο οφείλεται βασικά στη σημαντική αύξηση των βαυαρικών εξαγωγών που παρατηρήθηκε το 2007 σε σχέση με το 2006 (+8.7%). Αντίστοιχα το θετικό ισοζύγιο των γερμανικών εμπορικών συναλλαγών αυξήθηκε σημαντικά το 2007 σε σχέση με το 2006 κατά 19,44% και έφθασε τα 196,6 δισ. ευρώ. Το ίδιο έτος, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές της Βαυαρίας κάλυψαν αντιστοίχως ποσοστό 15,85% και 16,05% στο εξωτερικό εμπόριο της Γερμανίας. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΒΑΥΑΡΙΑΣ, 2006-2007, εκατ. ΕΥΡΩ Μεταβολή % 2007 2006 2007/2006 Εξαγωγές 153,6 141,3 8,7 Εισαγωγές 124,0 115,9 6,9 Ισοζύγιο + 29,7 + 25.4 +16,9 Κυριότερος εμπορικός εταίρος της Βαυαρίας είναι οι Η.Π.Α. και ακολουθούν η Ιταλία, η Μεγ. Βρετανία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Ισπανία και η Κίνα. Όπως προκύπτει και από τον πίνακα που παρατίθεται στη συνέχεια, οι εξελίξεις στην οικονομία του ομόσπονδου κράτους, κατά τη διιετία 2006-2007, ήταν γενικά καλύτερες εκείνων ολόκληρης της χώρας. 5

ΒΑΣΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΒΑΥΑΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 2006 2007 2007 2006 % μερίδιο Βαυαρίας Βαυαρία Γερμανία % μερίδιο Βαυαρίας Βαυαρία Γερμανία Τρέχουσες τιμές ΑΕΠ σε δισ. ευρώ 434 2.423.8 17,9 408,3 2.302,7 17,7 ΑΕΠ ανά εργ. σε ευρώ 66.404 60.996 108,9 63.721 58.921 108,1 AEΠ ανά κάτοικο σε ευρώ 34.716 29.465 117,8 32.720 27.957 117 Τομείς οικονομίας σε % Πρωτογενής % 1,0 0,9 20,3 1,0 0,9 20,2 Βιομηχανία % 31,1 30,1 18,5 31 29,7 18,8 Τριτογενής % 67,8 69 17,6 68 69,4 17,6 % εξαγωγών της βιομηχ. 49,6 46,4 110.5 46,9 41,9 111,9 παραγωγής Αριθμός εργαζομένων (εκατ.) 6,5 39,7 16,4 6,4 39,1 16,4 Εργαζόμενοι % 48,6 45,5 107,3 47,6 44,3 107,4 Αυτοαπασχολούμενοι % 12,1 11,1 109 12,2 11,2 108,9 Ρυθμός πραγματικής οικονομ. 2,8 2.5 3,3 2,9 Ανάπτυξης % Πληθωρισμός % 2,2 2,2 1,7 1,4 Ανεργία % στο σύνολο 5,3 9 6,6 10,2 εργατικού δυναμικού Κύκλος εργασιών Χονδρικού 6,4 4,8 4,6 6,7 εμπορίου, τρέχουσες τιμές, % Κύκλος εργασιών Λιαν. -1,5-1,2-0,8 0,9 Εμπορίου, τρέχ. τιμές % Κύκλος εργασιών οικοδ. - 2,4 1,9 11,3 9,2 Δραστηρ. % Κύκλος εργασιών μεταποίησης 5,9 7,1 7,3 6,5 (τρ. τιμές) % Εξωτερικό Εμπόριο (εκ. Ευρώ) - Εξαγωγές - Εισαγωγές - Πλεόνασμα 153,6 124 29,7 969,1 772,5 196,5 15,85 16,05 15,11 141.266 115.898 25.368 896.048 731.479 164.569 Μεταβολή % - Εξαγωγές % - Εισαγωγές % 8,7 6,9 8,5 5,2 10,5 17,5 14,0 16,5 15,77 15,84 15,42 6

Από τις πρώτες προτεραιότητες της πολιτικής της βαυαρικής κυβέρνησης που αφορούν στο εξωτερικό εμπόριο υπήρξε και παραμένει η ενδυνάμωση και περαιτέρω ανάπτυξη των εμπορικών συναλλαγών με τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η εξωστρέφεια και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της Βαυαρίας αποτυπώνεται και στο ποσοστό που εξάγεται από τη βιομηχανική παραγωγή, το οποίο, το 2007, ανήλθε σε ποσοστό περίπου 50% του κύκλου εργασιών. 2. Α τρίμηνο 2008 Σε κάθε περίπτωση, οι κίνδυνοι από το διεθνές περιβάλλον, όπως οι τιμές των πρώτων υλών, η αύξηση των ενεργειακών τιμών, η επιβαρυμένη οικονομία των Η.Π.Α. καθιστούν ακόμη συγκρατημένες τις εκτιμήσεις για τους ρυθμούς της βαυαρικής οικονομίας. Βραχυπρόθεσμα, η Βαυαρική κυβέρνηση, ευρίσκεται σε αναμονή για την εφαρμογή της ομοσπονδιακής πολιτικής όσον αφορά κυρίως στη μεταρρύθμιση του φορολογικού καθεστώτος, τα μέτρα για τον εκσυγχρονισμό του κρατικού μηχανισμού και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, ώστε να επιταχυνθούν οι αναπτυξιακοί ρυθμοί, η προσαρμογή στις απαιτήσεις της παγκοσμιοποίησης και να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις στο εσωτερικό της χώρας. Εξέλιξη η οποία θα συμβάλει στην αναζωπύρωση της ιδιωτικής κατανάλωσης και την αποτελεσματική μείωση της ανεργίας. Από τις εδώ Αρχές εκτιμάται ότι με έναν ρυθμό ανάπτυξης της Γερμανίας που θα υπερβαίνει το 2,5% σε συνδυασμό με την επέκταση της ευελιξίας στη ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, το ποσοστό της ανεργίας θα πρέπει να μειωθεί ακόμη περισσότερο Αναφορικά με τις άμεσες οικονομικές προοπτικές για το 2008 στη Βαυαρία, εκτιμάται ότι θα προσεγγιστεί ρυθμός ανάπτυξης 2,5-3%. Η πρόγνωση βασίζεται στην ισχυρή παρουσία στις διεθνείς αγορές και κυρίως στα προιόντα του δευτερογενή τομέα. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, ήδη στο πρώτο τρίμηνο του 2008 παρατηρείται μία θετική εξέλιξη της οικονομίας. Ο ρυθμός ανάπτυξης του κρατιδίου διαμορφώνεται στο 2,6% και το εν γένει επιχειρηματικό κλίμα στον τομέα της βιομηχανίας εξακολουθεί να είναι θετικό παρόλο που για ολόκληρο το έτος προβλέπεται μία σχετική κάμψη. Ο όγκος παραγγελιών και το ύψος του κύκλου εργασιών στον τομέα της μεταποίησης ευρίσκονται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2007. Στον τομέα των κατασκευών η παραγωγή και ο κύκλος εργασιών ευρίσκονται σε άνοδο καθώς επίσης και στον τομέα υπηρεσιών επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία Τέλος ο κύκλος εργασιών στο χονδρεμπόριο και στο λιανεμπόριο σημειώνει θετική πορεία. Ο πληθωρισμός τον Απρίλιο του 2008 σημείωσε μείωση κατά -0,2% με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στο +2,5% από +2,1% που ήταν το 2007. Στην αγορά εργασίας το πρώτο τρίμηνο του έτους παρατηρούνται ήδη εξαιρετικές εξελίξεις. Ο αριθμός των ανέργων τον Απρίλιο του 2008 σε σχέση με το 2007 μειώθηκε κατά -7,2% με αποτέλεσμα να υποχωρήσει στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 16 ετών. Το ποσοστό ανεργίας στη Βαυαρία διαμορφώθηκε ως εκ τούτου στο 4,4%(Απρίλιο τ.ε), το οποίο αποτελεί το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό όλων των κρατιδίων μετά την Βάδη Βυρτεμβέργη (4,2%) και είναι κατά 3,7% χαμηλότερο του ομοσπονδιακού μέσου όρου (8,1%). Μετά από το επίπεδο ρεκόρ που πέτυχαν οι βαυαρικές εξαγωγές το 2007, η δυναμική αύξηση αυτών συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2008 με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί μία αύξηση της τάξης του 7,4%. Παράλληλα σημειώθηκε αύξηση και των 7

εισαγωγών κατά 9,5% και το εμπορικό ισοζύγιο πλησίασε ήδη τα 4,7 δισ. Ευρώ στους δύο πρώτους μήνες του 2008 (Γερμανία:34,0). 3. Οι εμπορικές σχέσεις Ελλάδος-Βαυαρίας το 2007 Ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών στο 2007 έφθασε τα 1,77 δισ. Ευρώ που σε σχέση με το 2006 παρατηρήθηκε αύξηση 1%. Συγκεκριμένα η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς Βαυαρία ανήλθε σε 433 εκατ. μειωθείσα κατά 3,1% έναντι του προηγούμενου έτους και οι ελληνικές εισαγωγές από την Βαυαρία σε 1,33 δισ. Ευρώ( +2,4% ). Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εις βάρος της χώρας μας το 2007, ανήλθε σε 902 εκατ. ευρώ αυξηθέν κατά 5,35% έναντι του 2006. Οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στη Βαυαρία κάλυψαν, κατ αξία, ποσοστό 32,42% των εισαγωγών προϊόντων βαυαρικής προέλευσης που εισήχθησαν στην Ελλάδα. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΒΑΥΑΡΙΑΣ (σε χιλιάδες Ευρώ) 2005 2006 2007 Μεταβολή 2006/2007 Εξαγωγές 363.790 446.749 432.685-3,1% Εισαγωγές 1.023.712 1.302.932 1.334.687 +2,4% Έλλειμμα 659.922 856.183 902.002 +5,35% Η συμμετοχή των ελληνοβαυαρικών εμπορικών συναλλαγών το 2007 στο συνολικό εξωτερικό εμπόριο του κρατιδίου παραμένει πολύ χαμηλή. Συγκεκριμένα οι ελληνικές εξαγωγές συμμετέχουν σε ποσοστό 0,35% στις συνολικές εισαγωγές της Βαυαρίας και οι ελληνικές εισαγωγές κατά 0,87% στις εξαγωγές του ομόσπονδου κράτους. Επίσης οι εισαγωγές της Βαυαρίας από την Ελλάδα συμμετέχουν κατά 21,39% στις συνολικές εισαγωγές της Γερμανίας από Ελλάδα και αντίστοιχα οι εξαγωγές της Βαυαρίας προς της Ελλάδα συμμετέχουν κατά 16,68% στις συνολικές εξαγωγές της Γερμανίας. Η διαχρονική εξέλιξη (κατά τα έτη 2006-2007) των κυριοτέρων κατηγοριών ελληνικών προϊόντων που εξήχθησαν στη Βαυαρία ήταν : 8

ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΟΙΟΝ 2006 2007 ΠΟΣΟΣΤΟ % Φρέσκα φρούτα 46.763.643 43.338.011-7,325 Φρέσκα λαχανικά 44.080.950 37.841.937-14,154 Ημιέτοιμα προϊόντα αλουμινίου 19.608.235 29.044.367 48,123 Μηχανές μέτρησης και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας 21.390.605 27.483.644 28,485 Έτοιμα ενδύματα από μετάξι ή χημικές ίνες 26.590.239 23.138.693-12,981 Φαρμακευτικά προϊόντα 19.140.273 23.055.808 20,457 Ηλεκτροτεχνικά προϊόντα 25.421.019 21.635.090-14,893 Κατεργασμένο βαμβάκι 32.287.922 18.774.032-41,854 Προϊόντα τυπογραφείου 23.310.247 18.621.102-20,116 Τροπικά φρούτα 15.082.556 12.689.883-15,864 κομπόστες σε κονσέρβα 10.039.132 11.451.925 14,073 Αμαξώματα-μηχανές-μέρη-εξαρτήματα οχημάτων 3.235.756 10.909.974 237,169 Αλουμίνιο και προϊόντα του 5.055.620 9.232.239 82,613 Τυρί 7.751.915 8.855.148 14,232 λαχανικά σε κονσέρβα 4.484.121 6.296.065 40,408 Υφαντουργικά προϊόντα 3.535.937 4.368.845 23,556 Ψάρια, μαλάκια, καρκινοειδή 2.596.610 3.901.714 50,262 Προϊόντα εκτύπωσης 2.644.663 3.474.594 31,381 Βαμβάκι 3.095.896 3.421.157 10,506 Λαμαρίνες και άλλα μεταλλικά προϊόντα 1.908.491 3.226.267 69,048 Κρασιά 1.532.122 2.682.955 75,114 Έπιπλα 1.777.376 2.664.712 49,924 Μπράντυ 1.778.799 2.323.643 30,630 Χρώματα - Βερνίκια 2.261.694 2.169.028-4,097 Γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα 1.790.324 1.977.758 10,469 Νήματα 1.600.875 1.242.592-22,380 Ορυκτά 814.739 1.055.812 29,589 Λοιπά 117.170.241 98.123.005-16,256 Σύνολο 446.750.000 433.000.000 Η διαχρονική εξέλιξη (κατά τα έτη 2006-2007) των κυριότερων κατηγοριών προϊόντων που εισήχθησαν στην Ελλάδα από τη Βαυαρία ήταν : 9

ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΠΡΟΙΟΝ 2006 2007 ΠΟΣΟΣΤΟ % Οχήματα Ι.Χ. και τροχόσπιτα 230.483.877 266.880.639 15,791 Ηλεκτροτεχνικά προϊόντα 62.688.011 63.438.560 1,197 Ιατρικές συσκευές - ορθοπεδικές 34.843.811 34.470.110-1,073 Τυρί 25.209.679 31.823.204 26,234 Μηχανές μετρήσης και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας 32.772.096 30.584.969-6,674 Φορτηγά και άλλα ειδικά οχήματα και αμαξώματα 28.554.926 29.668.662 3,900 Κρέατα και προϊόντα του 39.176.499 28.730.009-26,665 Μηχανές Γραφείου και Η/Υ 25.733.040 28.557.363 10,975 Πλαστικά προϊόντα 24.970.999 27.423.626 9,822 Αμαξώματα-μηχανές-μέρη-εξαρτήματα οχημάτων 21.377.161 20.127.716-5,845 Γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα 16.479.368 20.074.277 21,815 Μηχανές ορυχείων - εργολαβικές - δομικών υλικών 11.486.359 18.822.743 63,870 Φαρμακευτικά προϊόντα 13.602.506 17.646.493 29,730 Χαρτί - Χαρτόνι 17.239.537 17.467.083 1,320 Λαμαρίνες και άλλα μεταλλικά προϊόντα 11.160.290 14.581.538 30,656 Τρόφιμα φυτικής προελεύσεως 6.736.659 13.835.185 105,372 Ακατέργαστος καπνός 29.012.027 13.625.056-53,037 Πλαστικές ύλες 11.615.026 13.230.360 13,907 Συσκευές μέτρησης 10.534.888 12.879.291 22,254 Προϊόντα τυπογραφείου 10.312.374 12.212.821 18,429 Μπύρα 10.238.838 10.843.550 5,906 Χρώματα - Βερνίκια 11.978.225 9.975.775-16,717 Πλεούμενα 8.532.178 9.870.848 15,690 Χημικά προϊόντα 8.970.447 9.340.053 4,120 Ανυψωτήρες και μηχανές μεταφοράς 7.310.448 8.835.322 20,859 Μηχανές - μέρη και εξαρτήματα οχημάτων 3.274.836 7.677.777 134,448 Αγροτικά μηχανήματα 4.231.626 7.415.527 75,241 Χαρτικά 2.160.325 7.140.827 230,544 Παιχνίδια 5.291.756 6.945.535 31,252 Φυτικά έλαια και λίπη 1.267.981 5.133.048 304,821 Προϊόντα εκτύπωσης 5.585.833 5.086.014-8,948 Προϊόντα ξύλου (σανίδια) 616.505 4.154.525 573,883 Ανθρακούχα έλαια 1.016.929 4.085.228 301,722 Προϊόντα ζαχάρεως 2.869.201 3.345.415 16,597 Δομικά υλικά 1.804.483 3.293.993 82,545 Κακάο 2.867.582 2.816.957-1,765 Προϊόντα αρτοποιίας 2.177.178 2.679.579 23,076 Ημιέτοιμα προϊόντα αλουμινίου 1.027.999 2.573.046 150,297 Ημιέτοιμα προϊόντα χαλκού και προϊόντα αυτού 3.783.067 2.431.935-35,715 Λοιπά 553.005.430 505.275.341-8,631 Σύνολο 1.302.000.000 1.335.000.000 Συμπεράσματα-προτάσεις 10

Α) Ο ρυθμός αύξησης των ελληνοβαυαρικών συναλλαγών βαίνει συνεχώς μειούμενος. Συγκεκριμένα το έτος 2007 ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών σε σχέση με το έτος 2006 αυξήθηκε μόνο κατά 1% ενώ η αντίστοιχη αύξηση του έτους 2006 σε σχέση με το 2005 ήταν 26,1%. Τούτο οφείλεται στις σημαντικές μειώσεις που παρουσίασαν οι ρυθμοί αύξησης και των ελληνικών εξαγωγών προς την Βαυαρία, αλλά και των ελληνικών εισαγωγών από την Βαυαρία. Η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών προς την Βαυαρία για το έτος 2006 σε σχέση με το έτος 2005 ήταν 22,8% ενώ αντίθετα για το έτος 2007 σε σχέση με το έτος 2006 παρατηρήθηκε μείωση κατά 3,1%. Επίσης η αύξηση των ελληνικών εισαγωγών από την Βαυαρία το έτος 2007 σε σχέση με το έτος 2006 ήταν 2,4% ενώ η αντίστοιχη αύξηση το έτος 2006 με το έτος 2005 ήταν 27,3%. Το ποσοστό των ελληνικών εξαγωγών προς την Βαυαρία στις συνολικές ελληνικές εξαγωγές προς την Γερμανία το έτος 2007 ανήλθε στο 21,39% ενώ το αντίστοιχο ποσοστό του έτους 2006 ήταν 22,09%. Β) Σημαντική μείωση παρατηρείται στις ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών καθώς και εσπεριδοειδών προς τη Βαυαρία. Οι ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων, λαχανικών και εσπεριδοειδών στη Βαυαρία αποτελούν όμως περίπου το 22% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών προς το κρατίδιο αυτό. Βασική αιτία πτώσης αυτών των ελληνικών εξαγωγών προς Βαυαρία είναι η μετατόπιση της καταναλωτικής ζήτησης για φρούτα και λαχανικά από τις λαχαναγορές στις αλυσίδες τροφίμων και ποτών. Από την άλλη πλευρά οι αλυσίδες, οι οποίες σημειωτέον εξακολουθούν να εφαρμόζουν ιδιαίτερα αυστηρές προϋποθέσεις εισαγωγών αναφορικά με τον ποιοτικό έλεγχο φρούτων και λαχανικών, δεν συνεργάζονται συστηματικά με τη χώρα μας διότι οι κύριοι προμηθευτές τους εξακολουθούν να είναι η Ιταλία, η Ισπανία, αλλά και κάποιες νέες χώρες και από την άλλη πλευρά τα φαινόμενα απόρριψης κάποιων ελληνικών φορτίων λόγω της μη συμμόρφωσης ελλήνων παραγωγών στις ποιοτικές προϋποθέσεις που θέτουν οι αλυσίδες αυτές, τους δημιουργούν κάποια επιφυλακτικότητα στις συναλλαγές τους με την Ελλάδα. Η αρνητική αυτή αντιμετώπιση από πλευράς των αλυσίδων ιδιαίτερα για τα ελληνικά φρούτα και λαχανικά θα μπορούσε ενδεχομένως να αντιστραφεί με συχνές διοργανώσεις εκδηλώσεων προβολής και γευσιγνωσίας αυτών στις διάφορες αλυσίδες. Γ) Αντίθετα με την μείωση των εξαγωγών που παρατηρείται στις παραπάνω κατηγορίες ελληνικών προϊόντων, σημαντικότατη αύξηση σημειώνεται σε προϊόντα όπως ψάρια, κρασί, προϊόντα αλουμινίου καθώς και σε κάποια άλλα δομικά υλικά. Ειδικά για αυτά τα προϊόντα εκτιμούμε ότι υπάρχουν ακόμη αρκετά περιθώρια για περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών τους και η πραγματοποίηση κλαδικών επιχειρηματικών εκδηλώσεων θα μπορούσε ενδεχομένως να συμβάλει για την περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών τους στη Βαυαρία. Ο Προϊστάμενος Χαράλαμπος Κουναλάκης Σύμβουλος Ο.Ε.Υ. Α 11

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ 1. Υπουργείο Εξωτερικών - Γραφ. ΥΦΥΠΕΞ κ. Π. Δούκα - Γραφ. Γεν. Γραμματέα ΔΟΣ κ. Σκυλακάκη - Β Γεν. Δ/νση - Β1 Δ/νση Στρατηγικού Σχεδιασμού - Β8 Δ/νση Επιχ/κής Ανάπτυξης 2. Πρεσβεία της Ελλάδος στο Βερολίνο 3. Γραφ. ΟΕΥ Βερολίνου, Γραφ. ΟΕΥ Ντύσσελντορφ 4. Ε.Ο.Ε.Ε. Γραφ. κ. Δ/ντος Συμβούλου 5. Σ.Ε.Β 6. Σ.Ε.Β.Ε. 7. Ε.Β.Ε.Α. 8. Ε.Β.Ε.Π. 9. Ε.Β.Ε.Θ. 10.Σ.Β.Β.Ε 11. Π.Σ.Ε. 12