ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙ ΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ Την 14 η Μαρτίου 2013 διεξήχθη ηµερίδα για τη φορολόγηση του «Γεωργικού Εισοδήµατος», την οποία συνδιοργάνωσαν το Γεωτεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδος (ΓΕΩΤΕΕ), η επιστηµονική Εταιρεία Αγροτικής Οικονοµίας (ΕΤΑΓΡΟ) και η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών (Π.Ε.Ν.Α), µε εισηγητές τους: α) καθηγητή Μάµαλη Σπύρο (Πρόεδρο ΓΕΩΤΕΕ), β) Γιαννόπουλο Βασίλη, γεωπόνο (Πρόεδρο ΠΕΝΑ), γ) καθηγητή Τσιµπούκα Κων/νο (Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών), δ) Παναγόπουλο Πάνο, διδάκτορα του Πανεπ. Σορβόννης και µε συντονιστή τον τ. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων καθηγητή κ. Ναπ. Μαραβέγια, ο οποίος αφού ανέγνωσε στο τέλος της ηµερίδας απόσπασµα της συνηµµένης εργασίας-παρέµβασης του ρ. Φώτη Βακάκη, κατέληξε στη γενική παρατήρηση, «ουκ αν λάβεις παρά του µη έχοντος». Αυτό βέβαια δεν σηµαίνει ότι δεν υπάρχει φορολογητέα ύλη και αντίστοιχη σηµαντική φοροδοτική ικανότητα σε ορισµένους κλάδους, και σε συγκεκριµένες βιώσιµες Γεωργικές Εκµεταλλεύσεις (Γ.Ε.). Έτσι, αφού λάβαµε υπ όψη τις συνηµµένες εισηγήσεις, αλλά και τις παρεµβάσεις µαζί και µε τον διεξαχθέντα διάλογο, καταλήξαµε στο ακόλουθο πόρισµα : 1) Σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ (ήδη από το 2011), κατόπιν επεξεργασίας τους από τον ρ. Φωτ. Βακάκη, το καθαρό γεωργικό εισόδηµα χωρίς τις επιδοτήσεις φαίνεται πως µάλλον υπερφορολογείται * (46% κατά µέσο όρο), και µε 10% κ.µ.ο. από το πρώτο ευρώ, εάν προστεθούν οι επιδοτήσεις. 2) Οι γεωργικές εκµεταλλεύσεις που έχουν φοροδοτική ικανότητα µπορούν εύκολα να εντοπισθούν, και από τα αποτελέσµατα των υφιστάµενων διαδικασίων φορολόγησης (Ν. 2238/1994) και ιδίως στη βάση της συνηµµένης εξατοµικευµένης εξωλογιστικής µεθόδου των 5 καθηγητών γεωργικής λογιστικής των 5 ανωτάτων εξειδικευµένων εκπαιδευτικών ιδρυµάτων της χώρας. 3) Λόγω αδυναµίας προσδιορισµού των αποσβέσεων του φυτικού, του ζωικού και του παγίου κεφαλαίου µε την µη προσαρµόσιµη στις Γ.Ε. επιχειρούµενη τήρηση βιβλίων εσόδων-εξόδων, οι αποσβέσεις θα αποτελέσουν µέρος του φορολογητέου καθαρού γεωργικού εισοδήµατος. ηλαδή εφόσον π.χ. στις βερικοκιές το κόστος παραγωγής αποτελείται κατά 35% και πλέον από την απόσβεση του φυτικού κεφαλαίου, και αντί το ποσοστό αυτό του κόστους να αφαιρείται ως έξοδο, αντίθετα φορολογείται, ποιος νουνεχής αγρότης θα οδηγηθεί στην απόφαση να φυτέψει βερικοκιές; Επίσης η φορολόγηση µε 13% του καθαρού γεωργικού εισοδήµατος (όχι του κέρδους) από το πρώτο µάλιστα ευρώ, τη στιγµή που η µεγάλη πλειοψηφία των γεωργικών εκµεταλλεύσεων έχει καθαρό γεωργικό εισόδηµα που αποτελείται κατά 80% και πλέον από τεκµαρτά ηµεροµίσθια, είναι και αυτό το ίδιο άδικό, αντισυνταγµατικό (λόγω εξόφθαλµα άνισης µεταχείρισης των αγροτών σε σχέση µε τους ευνοούµενους από τον ίδιο νόµο µισθωτούς και ηµεροµίσθιους), αντιεπιστηµονικό και πανευρωπαϊκά πρωτόγνωρο. Όπως πρωτόγνωρη και * Η υπερφορολόγηση αυτή πρέπει να οφείλεται αφενός στη χρέωση ετεροαπασχολούµενων µε µεγάλο αριθµό από τεκµαρτά ηµεροµίσθια που δεν έχουν πραγµατοποιήσει και αφετέρου στο ότι οι περιφερειακές /σεις Γεωργίας δεν έχουν αυξήσει αρκετά το κόστος ως προς τις εισροές κλπ. δαπάνες, όπως τη νέα σηµαντική υποχρεωτική εισφορά υπέρ «ΕΛΓΑ», που δεν έχει υπολογισθεί καθόλου.
αντιεπιστηµονική είναι και η απένταξη των Γ.Ε. από τις Γεωργικές Επιχειρήσεις και η ένταξή τους στα Ελευθέρια Επαγγέλµατα! Οι δε πολύ µεγάλες Γ.Ε. που έχουν κέρδη και ελάχιστα (σχεδόν αποκλειστικά διαχειριστικά) τεκµαρτά ηµεροµίσθια, µε τη µεθόδευση αυτή θα αποφεύγουν το 26% φορολόγησής τους ως προς τα κέρδη και θα πληρώνουν αντ αυτού µόνον 13%! 4) Με τη συγκεκριµένη µη προσαρµόσιµη στη γεωργία, µέθοδο τήρησης βιβλίων εσόδωνεξόδων, που θέλει να θεσµοθετήσει το Υπ. Οικονοµικών, η γεωργία δεν αντιµετωπίζεται ως παραγωγικός κλάδος, ενώ θα έπρεπε να λαµβάνεται υπ όψη για το λόγο αυτό αφενός η αναπτυξιακή του, πάνω απ όλα διάσταση και αφετέρου να µην αγνοούνται οι άµεσες επιπτώσεις στο ισοζύγιο πληρωµών µε αµεσότερη απ όλες εκείνη των κτηνοτροφικών προϊόντων, αφού ο οριακός κλάδος της πτήνο-κτηνοτροφίας είναι αυτός που θίγεται καίρια. 5) Ούτε η παρενιαυτοφορία και η εν γένει παραλλακτικότητα στο µέγεθος της παραγωγής µε τους περίεργους, πολύ συχνά κύκλους των καλλιεργητικών περιόδων αντιµετωπίζονται µε την µεθόδευση του Υπ. Οικονοµικών. Αντίθετα, θα οδηγήσει σε λάθος αποφάσεις συγκοµιδής τους παραγωγούς µε εποχιακή δραστηριότητα κοντά στην αλλαγή του έτους. 6) Με τη µέθοδο αυτή τήρησης βιβλίων εσόδων-εξόδων το φορολογητέο κατ έτος γεωργικό εισόδηµα δεν κατανέµεται στα µέλη της οικογένειας, ή στα µέλη των οµαδικών γεωργικών εκµεταλλεύσεων ανάλογα µε τις εισροές/εισφορές σε εργασία και σε µέσα παραγωγής. 7) Εφόσον το Γεωργικό Οικογενειακό Εισόδηµα φορολογείται, δεν νοείται να ξαναφορολογηθεί η κατοχή συντελεστών παραγωγής που δηµιουργούν το εισόδηµα (έδαφος, γεωργοκτηνοτροφικές αποθήκες, κλπ). 8) Η ήδη, χωρίς προηγούµενο, αποεπένδυση στην ελληνική γεωργία θα επιδεινωθεί, λόγω της φορολόγησης των αποσβέσεων!!! 9) Η φοροαποφυγή των ετεροεπαγγελµατιών/«αγροτών» που θα συνεχίσουν και στο µέλλον να διακινούν την παραγωγή τους χωρίς παραστατικά, (τα οποία και δεν δικαιούνται), δηµιουργεί σωρεία προβληµάτων που συνεπάγονται σοβαρές επιπτώσεις στην οµαλή λειτουργία της αγοράς. 10) Απορίας άξια είναι και η στάση του εκπροσώπου της Commission στην τρόϊκα, αφού η οσηµέραι θεσµοθετούµενη µεθόδευση φορολόγησης του καθαρού γεωργικού εισοδήµατος (που µε τον τρόπο που υπολογίζεται ούτε καθαρό είναι), δεν είναι σύµφωνη µε τα Ευρωπαϊκά επιστηµονικά καθιερωµένα, αλλά ούτε και µε το υφ ας συνθήκας κατά κόρον διακηρυχθέν από την Ε.Ε. «Food Security» συνάδει. Προτείνεται : Α) O εντοπισµός των µε φοροδοτική ικανότητα Γεωργικών Εκµεταλλεύσεων, που πιθανόν να χρειασθεί να ανατεθεί σε µελετητή. Β) Η διαφοροποίηση της µεθόδευσης φορολόγησης των Γ.Ε., ανάλογα µε την φοροδοτική τους ικανότητα. α) Για τις µικρής φοροδοτικής ικανότητας Γ.Ε. να συνεχισθεί το υφιστάµενο καθεστώς του νόµου 2238/1994.
β) Για τις πιο µεγάλης φοροδοτικής ικανότητας, η συνηµµένη υψηλής ακριβείας µέθοδος των 5 παραπάνω πανεπιστηµιακών. γ) Οι πολύ µεγάλης φοροδοτικής ικανότητας Γ.Ε. να τηρούν βιβλία 3 ης κατηγορίας µε τακτικούς ελέγχους, αλλά παράλληλα οι υπηρεσίες να εφαρµόζουν δειγµατοληπτικά και την αµέσως παραπάνω, εξωλογιστική µε εξατοµικευµένα στοιχεία µέθοδο των 5 πανεπιστηµιακών, που θα αποδειχθεί τελικά, για τα γεωργικά εισοδήµατα η ακριβέστερη και τουλάχιστον πολύ χρήσιµη, στο να αποφεύγεται η εξόφθαλµη φοροδιαφυγή και διαφθορά! Γ) Στις παραπάνω β) και γ) ειδικές κατηγορίες Γεωργικών Εκµεταλλεύσεων (Γ.Ε.), να δοθεί ή δυνατότητα επιλογής φορολόγησής τους µε τη χρήση βιβλίων εσόδων-εξόδων, τα οποία όµως θα τηρούνται σε Κέντρα ιαχείρισης Εκµεταλλεύσεων, η λειτουργία των οποίων µπορεί να χρηµατοδοτηθεί από το επόµενο Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης. Τα Κέντρα αυτά πρέπει να στελεχωθούν µε εξειδικευµένο προσωπικό (ώστε να γίνεται ορθά η αποτίµηση των περιουσιακών στοιχείων των εκµεταλλεύσεων, ο υπολογισµός των αποσβέσεων κ.ο.κ.), και τα οποία θα µπορούν ταυτόχρονα να δίνουν και οδηγίες οργάνωσης και διαχείρισης (management) στους αρχηγούς των εκµεταλλεύσεων, όπως συµβαίνει σε πολλές από τις χώρες της Ε.Ε. ) Τα όποια έσοδα από τη φορολόγηση του γεωργικού εισοδήµατος να αιµατοδοτούν την ίδια τη γεωργία µε προτεραιότητα στη βελτίωση της άθλιας εγγείου διαρθρώσεώς της, για να µπορούµε να ευελπιστούµε κάποτε σε ανταγωνιστική γεωργία µε ουσιαστική φοροδοτική ικανότητα. 12-4-2013 Μαραβέγιας Ναπολέον Μάµαλης Σπυρίδων Γιαννόπουλος Βασίλης Τσιµπούκας Κωνσταντίνος Παναγόπουλος Πάνος Ακριβές αντίγραφο Ο Πρόεδρος της ΕΤ.ΑΓΡ.Ο. Α. Κουτσούρης
Συνηµµένα: Α. «Το Φορολογητέο Γεωργικό Εισόδηµα Εξατοµικευµένο µε Εξωλογιστικό Υπολογισµό» (Αποστολόπουλος Κων., καθηγητής Χαροκοπείου Παν/µιου Αθηνών, Γαλανόπουλος Κών., καθηγητής ηµοκρίτειου Παν/µιου Θράκης, Παπαπαναγιώτου Ευάγγ., καθηγητής Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης, Ρεζίτης Αντ., καθηγητής Παν/µιου υτικής Ελλάδας, Τσιµπούκας Κων., καθηγητής Γεωπονικού Παν/µιου Αθηνών) Β. Εισηγήσεις Παρεµβάσεις : Βακάκη Φωτ., Γιαννόπουλου Βασ., Μάµαλη Σπυρ., Παναγόπουλου Παν., Τσιµπούκα Κών.
Σχηματικό παράδειγμα φορολογίας καθαρού γεωργικού εισοδήματος βιώσιμης γεωργικής εκμετάλλευσης Σύμφωνα με τη δεοντολογία που δεν απέχει από τον ισχύοντα ακόμα νόμο 2238/1994 : Ακαθάριστα έσοδα ( περιλαμβάνονται επιδοτήσεις και επιστροφή Φ.Π.Α.) + 50.000,- Χρηματικές δαπάνες (ξένα η ημερομίσθια, λιπάσματα, καύσιμα ΔΕΗ, επισκευές, διάφορα) - 15.000,- Αποσβέσεις - 10.000,- Καθαρό οικογενειακό γεωργικό εισόδημα (μέσος όρος 5ετίας) + 25.000,- Κατανομή καθαρού γεωργικού εισοδήματος Φόρος Τεκμαρτά ημερομίσθια του αγρότη 8.500,- 0 ««της αγρότισσας 5.000,- 0 ««των παιδιών 3.500,- 0 «ενοίκια εδάφους 5.000,- 500 (10%) «τόκοι ιδίων κεφαλαίων 1.000,- 150 (15%) «κέρδος 2.000,- 520 (26%) 25.000,- 1.170,- Σύμφωνα με τον καινούργιο νόμο 4093/2012: Μη κατανεμημένο και χωρίς αφαίρεση 35.000,- 4.550,- (13%)* αποσβέσεων καθαρό γεωργικό εισόδημα * Οι 4.550,- εφόσον τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα ποικίλουν από 45.000,- ως 55.000,-, διότι αν ο ετήσιος μέσος όρος προέρχεται από π.χ. 75.000,- και 25.000,-, ο φόρος μπορεί να ξεπεράσει τις 5.000,-. Η ουσία είναι πως οι αγρότες για τα ίδια εισοδήματα από τις ίδιες πηγές, θα πληρώνουν 4(!) φορές περισσότερο φόρο από τους άλλους Έλληνες. 29-5-2013
/ ΠΑΡ ΑΔΕΠΜΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΕΩΝΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ ΟΜΦΑΛΟΦΟΡΩΝ, (50 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ) ΣΤΗΝ ΑΡΓΟΛΙΔΑ (ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΕρωΤΩΣΗ χωρίς εγγειοδιαρθρωτικά προβλήματα) Ισολογισμόςπορτοκαλεώνα 2011 2013 2015 50στρεμμ. -,_... - ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΕΣΟΔΑ 37.607 36.000 34.900 50 στ~.χ 4.400χίλ1~ρ: χ O~145 (κυλιόμενο;μ.ο,6ετίας) 31.900 31900 31.900 ΔΙKαtώματα (επιδότηση) +ΚΦ.Κ. 2.198 2.200 1.500 ΕπισφοφήΦ.Π.Δ. 3.509 1.900 1.500 ι, ΕΞΟΔΑΜΕ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ 9.450 9.850 12.450 ΕΛΓΑ 1.122 1.100 1.100 Λιπάσματα 2.536 2.500 2.500 Φάρμακα 495 500 500 Ηλεκτρικό 1.886 2.200 2.200 Πετρέλαω 978 1.100 1.100 Διάφορα έξοδα 614 600 ~600 Επισκευές 964 1.000 1.000 Άλλες εργασίες 150 150 150 Έξοδα συνεταψισμού 365 950 350 Φόρος 350" 350 :w: 2.950 ΕΞΟΔΑΧΩΡΙΣΠΑΡΑΣΤΑΊ1ΚΑ 17.718 17.700 11.700 Συλλογή καρπού (ξένη εργασία) Κόστος συλλογής ro"q35/xiλtσyp. 7.718 1.700 7.700 Αποσβέσεις 10.000 10.000 10.000 ΚΑΘΑΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ (μετάαπό φόρους) 10.432 8.450 4.750 Ημερομίσθια της γεωργικής οικογένειω; 280 8372 9 000 ' 8.456 9.000 ή 4~750 ή 1120 ώρες.η Τεκμαρτό ενοίnο εδάφους 1.250 1.25ό~ D 1250 ή Ο Κέρδη 217 -ν~~}(}il: '. ~ -~_}5_{)ή- - _ ο - --- -." - - - _... -- -- -... -..-.. ~~-~-' ι' " " ~.'