Ομιλία στη συνεδρίαση του Γενικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΘΕΒ) Λάρισα, 13/11/2009 Με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας, ανάμεσα σε εκπροσώπους του δυναμικού επιχειρηματικού κόσμου της Θεσσαλίας. Η σημερινή συνεδρίαση πραγματοποιείται σε μια εξαιρετικά αρνητική οικονομική συγκυρία. Η ελληνική οικονομία βρίσκεται παγιδευμένη ανάμεσα στη δημοσιονομική κατάρρευση, την έξαρση της ανεργίας, τη μείωση των εισοδημάτων και την αναξιοπιστία απέναντι στις διεθνείς αγορές. Μετά τις πρόσφατες εκλογές, λάβαμε μία ξεκάθαρη εντολή από τον ελληνικό λαό: Να βάλουμε τέρμα στο οικονομικό αδιέξοδο, να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία της χώρας και το κύρος των δημοκρατικών θεσμών. Η κυβέρνηση διαθέτει ρεαλιστικές προτάσεις και τόλμη να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει τις χρόνιες παθογένειες της οικονομίας, που απέφυγε να αντιμετωπίσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Επιτρέψατε μου σε αυτό το σημείο να σας κάνω μια περιγραφή της τωρινής κατάστασης της Ελληνικής Οικονομίας. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια τριπλή κρίση. Μια κρίση παραγωγικού προτύπου, μια κρίση δημοσιονομική αλλά και μια κρίση ρευστότητας. Η πρώτη κρίση σχετίζεται με την ξεπερασμένη παραγωγική δομή της χώρας. Σχετίζεται άμεσα με τις χαμηλές επιδόσεις που έχουμε επιτύχει σε επίπεδο διαρθρωτικών αλλαγών όλα αυτά τα χρόνια. Έχουμε καταλήξει να παράγουμε προϊόντα που έχουν χαμηλή ζήτηση στο εξωτερικό. Παράλληλα, τα παράγουμε με υψηλό κόστος, γεγονός που εκφράζει την αδυναμία μας στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και μεθόδων παραγωγής και την αδυναμία μας να καταρτίσουμε το ανθρώπινο δυναμικό και να υιοθετήσουμε νέες τεχνολογίες. Καθημερινά τα προϊόντα μας υποκαθίστανται από άλλα προϊόντα τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και διεθνώς. Επακόλουθο είναι ένα σημαντικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας, όπως αυτό εκφράζεται από το μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Η δεύτερη κρίση είναι εισαγόμενη και η πορεία της σχετίζεται άμεσα με την ομαλοποίηση των συνθηκών ρευστότητας διεθνώς. Στην Ελλάδα όμως το όποιο όφελος από τις διεθνείς εξελίξεις θα
περάσει μόνο με τη δημοσιονομική εξυγίανση που θα επιτευχθεί τα επόμενα χρόνια. Οποιαδήποτε αποτυχία στον δημοσιονομικό τομέα θα σημαίνει πρόσθετο κόστος δανεισμού, το οποίο θα επηρεάσει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Η τρίτη κρίση αφορά την δημοσιονομική κατάσταση, στην οποία έχουμε σήμερα περιέλθει. Είναι πλέον αποδεκτό από όλους ότι η πρόσφατη πενταετία αποτέλεσε μια πενταετία δημοσιονομικού εκτροχιασμού και αδιαφάνειας. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ασχολήθηκε επικοινωνιακά μόνο με το ζήτημα των δημόσιων οικονομικών αδιαφορώντας για το πραγματικό δημοσιονομικό πρόβλημα. Φαίνεται ότι η προηγούμενη Κυβέρνηση αγνοούσε μια βασική οικονομική αρχή. Ότι προϋπόθεση για τη σταθερή ανάπτυξη είναι η ισορροπία στα δημόσια οικονομικά. Επομένως για να επαναφέρουμε την Οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά πρέπει να αντιμετωπίσουμε άμεσα το δημοσιονομικό πρόβλημα. Η αναξιοπιστία της χώρας έφτασε στο ναδίρ λόγω των διαδοχικών αναθεωρήσεων του ελλείμματος. Ειδικότερα για το 2009, ξεκινώντας με προβλεπόμενο έλλειμμα στον αντίστοιχο Π/Υ ίσο με 2% του ΑΕΠ, με διαδοχικές αναθεωρήσεις, έφτασε στις επίσημες ανακοινώσεις του Οκτωβρίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου το έλλειμμα δηλώνονταν στο 6% του ΑΕΠ. Τη συνέχεια τη γνωρίζετε όλοι. Η Τράπεζα της Ελλάδας προχώρησε σε εκτίμηση του ελλείμματος 10% και εν συνεχεία 12% του ΑΕΠ. Τελικά οι εκτιμήσεις είναι ότι το έλλειμμα στο τέλος του χρόνου θα διαμορφωθεί στο 12,7% του ΑΕΠ. Κατάφεραν και δημιούργησαν εξαπλάσιο έλλειμμα από όσο υπολόγιζαν! Πίσω από αυτό το δημοσιονομικό εκτροχιασμό κρύβεται η αδυναμία βεβαίωσης και είσπραξης φορολογικών εσόδων και η τεράστια αύξηση των δαπανών της κεντρικής διοίκησης. Το δημόσιο χρέος βρίσκεται στο ιστορικά ψηλότερο επίπεδο ενώ το έλλειμμα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων αυξήθηκε, λόγω της μη αξιοποίησης των Κοινοτικών πόρων. Ταυτόχρονα, η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας επέφερε μείωση της απασχόλησης και αύξηση της ανεργίας. Ο προϋπολογισμός του 2010 είναι η αφετηρία μιας νέας μεγάλης προσπάθειας. Μιας προσπάθειας που στηρίζεται στις αρχές της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
Γι αυτό, παρότι συντάχθηκε σε ελάχιστο χρόνο και σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, θα είναι ένας προϋπολογισμός βασισμένος σε ρεαλιστικά δημοσιονομικά στοιχεία, που θα περιγράφει πραγματικά σενάρια εξέλιξης εσόδων και δαπανών και θα στοχεύει στη χρηστή διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, στην επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας, τη στήριξη των οικονομικά αδύναμων και της απασχόλησης των νέων και την αναδιάταξη των δαπανών υπέρ της εκπλήρωσης κοινωνικών και αναπτυξιακών στόχων. Επιπρόσθετα, με την ενίσχυση του ΠΔΕ σε πάνω από 4% του ΑΕΠ, επιταχύνουμε την άμεση αξιοποίηση κοινοτικών πόρων, που αναφέρονται στην περιφέρεια. Προωθούμε τις πράσινες επενδύσεις και την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη. Επίσης παρεμβαίνουμε σε θεσμικό επίπεδο ενισχύοντας την επιχειρηματικότητα με την απλοποίηση των διαδικασιών ίδρυσης των επιχειρήσεων με υπηρεσίες μιας στάσης, στα πρότυπα των ΚΕΠ. Άμεσος στόχος μας είναι να επαναφέρουμε την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης, με την αποκατάσταση της ρευστότητας στην αγορά με την άμεση ενεργοποίηση του εγγυοδοτικού μηχανισμού προς τις επιχειρήσεις με ποσά ύψους 2 δισ. ευρώ. Παράλληλα η ρευστότητα θα ενισχυθεί και από την εξόφληση των χρεών του Δημοσίου προς όλες επιχειρήσεις, ενισχύοντας περαιτέρω την ρευστότητα της αγοράς. Εφαρμόζοντας μία ισορροπημένη πολιτική αποκλιμάκωσης του ελλείμματος σε μονοψήφιο ποσοστό θέτουμε τις βάσεις για δημοσιονομική ισορροπία. Αυτή η αποκλιμάκωση αφορά και το σκέλος των δαπανών και το σκέλος των εσόδων. Ταυτόχρονα υλοποιούμε τις προγραμματικές μας δεσμεύσεις. Είχαμε επιλέξει να ενισχύσουμε ευαίσθητους τομείς όπως η Παιδεία, με αύξηση των δαπανών κατά 1 δισ. και η Υγεία με άμεση πρόσληψη 3000 νοσηλευτών στο ΕΣΥ. Σε ότι αφορά τις δεσμεύσεις μας για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος θα προχωρήσουμε άμεσα σε ένα νέο φορολογικό νομοσχέδιο το 2010 μέσα από δημόσια διαβούλευση, που θα ξεκινήσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Στόχος μας είναι ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο και η αναδιοργάνωση των φοροεισπρακτικών μηχανισμών για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Τέλος, με την εκκίνηση του προϋπολογισμού, θα ανοίξουμε και μία σειρά από ζητήματα, που αφορούν στη διαφάνεια των δημόσιων οικονομικών. Ετσι προχωράμε στην ανεξαρτητοποίηση της Στατιστικής Υπηρεσίας.
Ο επόμενος Προϋπολογισμός θα είναι Προϋπολογισμός προγράμματος, γεγονός που θα διευκολύνει το στόχο για περικοπή της σπατάλης. Διότι στοχεύουμε για τον επόμενο Πρϋπολογισμό σε μια ακόμη πιο ισορροπημένη προσαρμογή ώστε το 50% να προκύπτει από τη μείωση των δαπανών και το υπόλοιπο 50% από τα φορολογικά έσοδα. Αντιλαμβάνομαι ότι απευθύνομαι σε ένα ακροατήριο που αγωνιά για το μέλλον της ελληνικής περιφέρειας, γιατί η ανάπτυξη από μόνη της δεν διασφαλίζει ότι όλες οι γωνιές τις Ελλάδας θα ωφεληθούν. Η εικόνα εγκατάλειψης της ελληνικής υπαίθρου δεν είναι αποτέλεσμα της διεθνούς κρίσης. Οφείλεται στην έλλειψη σχεδιασμού και πολιτικών όλα αυτά τα χρόνια για τη στήριξη της περιφέρειας που εκτόξευσαν την ανεργία. Οφείλεται επίσης στην πρωτοφανή μείωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και στην κακοδιαχείριση των κοινοτικών πόρων. Κάθε υπεύθυνη και σοβαρή Κυβέρνηση, θα όφειλε να καταγράψει έγκαιρα το σύνολο των προβλημάτων που εντοπίζονται σε περιφερειακό και κλαδικό επίπεδο, να τα ιεραρχήσει βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία πολιτικής, προκειμένου να δώσει καλά σχεδιασμένες, βιώσιμες λύσεις. Θα όφειλε, δηλαδή, να έχει μια ολοκληρωμένη πολιτική στήριξης επιχειρήσεων και κλάδων που πλήττονται, με κανόνες και αντικειμενικά κριτήρια. Αυτό δεν έγινε ποτέ την προηγούμενη πενταετία. Η σημερινή εικόνα της Θεσσαλίας απέχει πολύ από το δικό μας στόχο, που είναι η μετατροπή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της σε διεθνή ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και η ανάδειξή της σε βιώσιμη, εξωστρεφή και ανταγωνιστική περιφέρεια στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Είναι σαφές, ότι χάθηκε πολύτιμος χρόνος για την ελληνική περιφέρεια με έργα που δεν ενεργοποιήθηκαν και χρήματα που δεν απορροφήθηκαν. Είμαστε όμως αποφασισμένοι να χρησιμοποιήσουμε όλες μας τις δυνάμεις, προκειμένου να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος, γιατί είμαστε βέβαιοι ότι η περιφερειακή σύγκλιση περνά μέσα από την ανάπτυξη της υπαίθρου. Επιδίωξή μας είναι να καταστήσουμε τη φθίνουσα ελληνική περιφέρεια σε προνομιακό χώρο για την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής. Σε αυτή την προσπάθεια το ΕΣΠΑ είναι πολύτιμο εργαλείο. Θα προχωρήσουμε σε αναθεώρησή του, ώστε να εναρμονιστεί με τις προτεραιότητες και τους στόχους του νέου αναπτυξιακού προτύπου της πράσινης ανάπτυξης.
Παράλληλα, χρειάζεται να επανεξετάσουμε τους μηχανισμούς εφαρμογής και παρακολούθησης, ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και να εξαλειφθούν ο υπερσυγκεντρωτισμός και η πολυπλοκότητα. Δεν μπορούμε όμως να χάσουμε άλλο χρόνο. Στην προσπάθειά μας για δημοσιονομική εξυγίανση και ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης, ζητήσαμε και πετύχαμε την έμπρακτη συναίνεση του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας. Η θετική ανταπόκριση της επιχειρηματής κοινότητας στην έκτακτη εισφορά των κερδοφόρων επιχειρήσεων, αποτελεί ένα θετικό παράδειγμα συνεργασίας και συνεννόησης, απαραίτητο για την υποστήριξη, όσων πλήττονται από την κρίση. Άλλωστε, η παρουσία μου σήμερα εδώ υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση στηρίζει το διάλογο και την κοινωνική συναίνεση και προσβλέπει στη συνεργασία με το ΣΘΕΒ, έναν καταξιωμένο κοινωνικό εταίρο που μεταφέρει έγκυρα και αποτελεσματικά τις ανάγκες του κόσμου των επιχειρήσεων και της αγοράς της περιφέρειας της Θεσσαλίας