Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 7 Δεκεμβρίου 2015 (OR. en) 14327/15 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου με ημερομηνία: 7 Δεκεμβρίου 2015 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες SOC 680 GENDER 27 SPORT 64 CULT 82 αριθ. προηγ. εγγρ.: 14325/15 SOC 679 GENDER 26 SPORT 63 CULT 81 Θέμα: Ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στον τομέα της λήψης αποφάσεων - Συμπεράσματα του Συμβουλίου (7 Δεκεμβρίου 2015) Επισυνάπτονται στο Παράρτημα για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στον τομέα της λήψης αποφάσεων, που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο (EPSCO) κατά την 3434η σύνοδό του στις 7 Δεκεμβρίου 2015. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 1
Ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στον τομέα της λήψης αποφάσεων - Συμπεράσματα του Συμβουλίου 1 ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ΟΤΙ 1. Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών συνιστά θεμελιώδη αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία κατοχυρώνεται από τις Συνθήκες και συγκαταλέγεται μεταξύ των στόχων και των καθηκόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δε ενσωμάτωση της αρχής της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στο σύνολο των δραστηριοτήτων της αποτελεί ειδική αποστολή της Ένωσης. 2. Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορίζει ότι «η ισότητα γυναικών και ανδρών πρέπει να εξασφαλίζεται σε όλους τους τομείς, μεταξύ άλλων στην απασχόληση, την εργασία και τις αποδοχές» και ότι «η αρχή της ισότητας δεν αποκλείει τη διατήρηση ή τη θέσπιση μέτρων που προβλέπουν ειδικά πλεονεκτήματα υπέρ του υποεκπροσωπούμενου φύλου.» 3. Στη στρατηγική της για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2010-2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσδιόρισε την ισότητα στη λήψη αποφάσεων ως τομέα δράσης ύψιστης προτεραιότητας. 4. Στο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Ισότητα των Φύλων, το Συμβούλιο τόνισε ότι απαιτούνται μέτρα για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των φύλων και την καταπολέμηση των διακρίσεων στην αγορά εργασίας με βάση το φύλο, περιλαμβανομένης της «ίσης συμμετοχής γυναικών και ανδρών σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς, ώστε να αξιοποιούνται πλήρως όλα τα ταλέντα.» 1 Συμπεράσματα που εγκρίθηκαν στα πλαίσια της επισκόπησης της εφαρμογής της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου, με ιδιαίτερη αναφορά στο επίμαχο σημείο «Θ: Οι γυναίκες στην εξουσία και στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων». 14327/15 ΜΑΚ/γπ 2
5. Τα παρόντα συμπεράσματα βασίζονται στις προηγούμενες εργασίες και στις πολιτικές δεσμεύσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου, της Επιτροπής και άλλων ενδιαφερομένων στον τομέα αυτό, περιλαμβανομένων των εγγράφων που απαριθμούνται στο Παράρτημα ΙΙ. 6. Εξακολουθεί να απαιτείται μία εκ των πραγμάτων έμφυλη ισότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που απαιτεί πολλαπλή προσέγγιση που περιλαμβάνει νομοθεσία, ευαισθητοποίηση για αλλαγή της συμπεριφοράς και θετικά προγράμματα δράσης. 7. Οι γυναίκες στην ΕΕ συνιστούν περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού και του εκλογικού σώματος, και έχουν υψηλή εκπαίδευση ωστόσο, συνεχίζουν να υπο-εκπροσωπούνται σε θέσεις λήψεως αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα. Η ίση συμμετοχή γυναικών και ανδρών στη λήψη αποφάσεων αποτελεί θέμα δικαιοσύνης, σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων και χρηστής διακυβέρνησης. Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών σε θέσεις λήψης αποφάσεων απαιτείται ώστε να υπάρχει καλύτερη ανταπόκριση στη σύνθεση της κοινωνίας και για να ενισχυθεί η δημοκρατία και να προαχθεί η εύρυθμη λειτουργία της. Άλλη πιθανή συνέπεια είναι η ωφέλεια της οικονομικής μεγέθυνσης και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. 8. Σε ανεπίσημη συνεδρίαση που διοργάνωσε η προεδρία του Λουξεμβούργου στις 16-17 Ιουλίου 2015, οι υπουργοί ισότητας των φύλων και απασχόλησης εξέτασαν το θέμα «Αλλαγές στην αγορά εργασίας: πρόκληση για τους άνδρες και τις γυναίκες.» Οι ανταλλαγές τους εστιάσθηκαν στο μεταβαλλόμενο ρόλο των γυναικών και των ανδρών, την άδεια και τις ρυθμίσεις για ευέλικτη εργασία των γυναικών και των ανδρών, καθώς και την τόνωση των αλλαγών στην επιχειρηματική νοοτροπία. Εάν κάνουμε το χώρο εργασίας και τις πολιτικές συμφιλίωσης πιο φιλικές προς την ισότητα και ενθαρρύνουμε την πλέον ίση κατανομή ευθυνών για φροντίδα μεταξύ γυναικών και ανδρών, αυτό μπορεί να συμβάλει και σε μεγαλύτερη ισότητα στη λήψη αποφάσεων. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 3
9. Το Συμβούλιο έχει ήδη τονίσει την ανάγκη για αύξηση της εκπροσώπησης των γυναικών στους φορείς λήψεως αποφάσεων, όχι μόνο στον οικονομικό και τον πολιτικό τομέα, αλλά και σε τομείς όπως η επιστήμη και η έρευνα, τα μέσα ενημέρωσης και ο αθλητισμός. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή έχουν λάβει διάφορα μέτρα. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η συνολική κατάσταση βελτιώνεται σε πολλά κράτη μέλη. Ωστόσο, είναι αληθές ότι οι γυναίκες συνεχίζουν να υποεκπροσωπούνται στις θέσεις λήψης αποφάσεων σε όλους τους τομείς. Το θέμα της ισορροπίας των φύλων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων εξακολουθεί να απαιτεί τη στενή προσοχή από τους σχεδιαστές πολιτικής και τους ερευνητές. 10. Ένας από τους κεντρικούς τομείς ανησυχίας που προσδιορίσθηκε στην Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου (BPfA) είναι «Οι γυναίκες στην εξουσία και στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων» (Τομέας ΣΤ). Περιλαμβάνει δύο στρατηγικούς στόχους, συγκεκριμένα τη λήψη μέτρων ώστε να διασφαλίζεται η ίση πρόσβαση των γυναικών και η πλήρης συμμετοχή στις δομές εξουσίας και τη λήψη αποφάσεων (ΣΤ1) και την αύξηση της ικανότητας των γυναικών να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων και την ηγεσία (ΣΤ2). Αυτός ο κύριος τομέας ανησυχίας αναθεωρήθηκε από το Συμβούλιο το 1999, το 2003 και το 2008. Βάσει της ανεξάρτητης έκθεσης παρακολούθησης του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) με τίτλο «Πεκίνο + 20» το 2014, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα στα οποία ανέλαβε να αντιμετωπίσει τις εναπομένουσες προκλήσεις στον τομέα της έμφυλης ισότητας, περιλαμβανομένων των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων στη λήψη αποφάσεων. Το 2015, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της ανανέωσαν τη δέσμευσή τους να εντείνουν τις δράσεις και τα μέτρα προκειμένου να διασφαλισθεί η πλήρης και αποτελεσματική εφαρμογή της Διακήρυξης και της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου. ΧΑΙΡΕΤΙΖΟΝΤΑΣ 11. Την έκθεση με τίτλο «Επανεξέταση της εφαρμογής της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου στα κράτη μέλη της ΕΕ: Ισότητα των φύλων στην εξουσία και τη λήψη αποφάσεων» 2, που εκπόνησε το EIGE κατόπιν αιτήματος της προεδρίας του Λουξεμβούργου, στην οποία γίνεται επισκόπηση της συμμετοχής γυναικών και ανδρών στη λήψη αποφάσεων στον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό τομέα την περίοδο μεταξύ 2003 και 2014. Στην έκθεση περιλαμβάνονται εξάλλου παραδείγματα πρωτοβουλιών των κρατών μελών για την προώθηση της συμμετοχής των γυναικών, ειδικότερα σε ηγετικές θέσεις. 2 Βλ. 13532/15 ADD 1. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 4
12. Στην έκθεση παρουσιάζονται εξάλλου οι γενικές τάσεις στη λήψη αποφάσεων σε ορισμένους άλλους τομείς, όπως τα ερευνητικά ιδρύματα και οι ακαδημαϊκές θέσεις, τα μέσα ενημέρωσης και οι αθλητικοί οργανισμοί, όπου υπάρχουν συγκρίσιμα δεδομένα. ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ΟΤΙ 13. Η έκθεση του EIGE σαφώς απεικονίζει την ενθαρρυντική διαδικασία των τελευταίων ετών, παρότι η κατάσταση ποικίλλει σημαντικά μεταξύ κρατών μελών. Ειδικότερα, σημειώθηκε αισθητή αύξηση της συμμετοχής των γυναικών σε υψηλές ηγετικές θέσεις σε νομοθετικούς και εκτελεστικούς πολιτικούς θεσμούς και τη δημόσια διοίκηση. Μικρή βελτίωση σημειώθηκε εξάλλου σε οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στον οικονομικό τομέα, η εκπροσώπηση των γυναικών στους υψηλότερους φορείς λήψης αποφάσεων αυξήθηκε βαθμιαία στις μεγαλύτερες εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες, ιδίως στις χώρες οι οποίες έλαβαν νομοθετικά μέτρα στον τομέα αυτό. Ωστόσο, στο χρηματοοικονομικό τομέα ο ρυθμός της βελτίωσης ήταν σημαντικά χαμηλότερος. 14. Αναφορικά με τον ακαδημαϊκό και τον ερευνητικό τομέα, η έκθεση του EIGE δείχνει ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν μειονότητα στην κορυφή της ιεραρχίας λήψης αποφάσεων, παρότι η συνολική κατάσταση αρχίζει να βελτιώνεται. Στους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης το ποσοστό των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων μειώνεται σε άμεση αναλογία με το επίπεδο αρχαιότητας. Το ίδιο ισχύει για τον αθλητικό τομέα όπου η εκπροσώπηση των γυναικών σε υψηλές θέσεις λήψης αποφάσεων σε σχετικούς οργανισμούς στα κράτη μέλη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο παραμένει πολύ χαμηλή. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 5
15. Η υποεκπροσώπηση των γυναικών στη λήψη αποφάσεων αποτελεί θέμα ευρύτατο και πολύπτυχο που πρέπει να εξετασθεί στο πλαίσιο πολλών πολιτικών προσπαθειών με σκοπό τη βελτίωση της έμφυλης ισότητας, περιλαμβανομένων των πολιτικών για την αύξηση του συντελεστή απασχόλησης των γυναικών, τη μείωση του έμφυλου μισθολογικού χάσματος, την αντιμετώπιση του διαχωρισμού των φύλων στην εκπαίδευση και την απασχόληση και την αντιμετώπιση αδιαφανών καθεστώτων διορισμών και προαγωγών. Επιπλέον, σε αυτό το πλαίσιο απαιτείται να προαχθούν πολιτικές φιλικές προς την οικογένεια, να υποστηριχθεί δικαιότερη κατανομή των ευθυνών φροντίδας και νοικοκυριού μεταξύ γυναικών και ανδρών, να βελτιωθεί η συμφιλίωση εργασιακής, οικογενειακής και προσωπικής ζωής και να ξεπεραστούν τα έμφυλα στερεότυπα και να καταπολεμηθούν στερεότυπες παραδοχές σχετικά με τους ρόλους των γυναικών και των ανδρών. 16. Η έκθεση του EIGE βασίζεται σε δεδομένα σχετικά με τους 18 δείκτες λήψεως αποφάσεων στον πολιτικό και τον οικονομικό τομέα που ενέκρινε το Συμβούλιο το 1999, το 2003 και το 2008 το EIGE συνέστησε σειρά αλλαγών στους υπάρχοντες δείκτες 3 και πρότεινε επιπρόσθετους δείκτες σχετικά με την ηγεσία πολιτικών κομμάτων, την ηγεσία στον επιχειρηματικό τομέα και τις πολιτικές. 3 Βλέπε Παράρτημα Ι. Αλλαγές που αποσκοπούν στη βελτίωση της συμβατότητας των δεικτών προς τα διαθέσιμα στοιχεία στη βάση δεδομένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη συμμετοχή γυναικών και ανδρών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (βάση δεδομένων WMID). Βλέπε έκθεση του EIGE στο έγγρ. 13532/15. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 6
17. ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟ ΣΗΜΕΙΩΣΗ τους ακόλουθους τρεις νέους δείκτες που εκπόνησε το EIGE για την καταμέτρηση της ισορροπίας των φύλων στη λήψη αποφάσεων: Δείκτης 7: Η αναλογία γυναικών και ανδρών μεταξύ των ηγετών και των αναπληρωτών ηγετών των κυριότερων πολιτικών κομμάτων στα κράτη μέλη. Δείκτης 19: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών που συγκαταλέγονται στα εκτελεστικά και μη εκτελεστικά μέλη 4 των δύο υψηλότερων φορέων λήψεως αποφάσεων των μεγαλύτερων εθνικών εταιριών που είναι εισηγμένες στο εθνικό χρηματιστήριο. Δείκτης 20: Πολιτικές για την προαγωγή της ισόρροπης συμμετοχής των φύλων στη λήψη αποφάσεων στον οικονομικό τομέα. 4 Περιλαμβανομένων, όπου ενδείκνυται, των εκπροσώπων των εργαζομένων. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 7
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ στο πλαίσιο των αντιστοίχων αρμοδιοτήτων τους: 18. Να συνεχίσουν να παρακολουθούν τον καίριο τομέα ανησυχίας ««Οι γυναίκες στην εξουσία και στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων» (Τομέας Ζ) χρησιμοποιώντας τους δείκτες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι, περιλαμβανομένων δύο 5 εκ των νέων δεικτών που ανέπτυξε το EIGE, και αναπτύσσοντας και βελτιώνοντας περαιτέρω τους δείκτες αυτούς, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις εργασίες του EIGE και της Eurostat. 19. Να βελτιώσουν τη συλλογή, την ανάλυση και τη διάδοση, τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, συνολικών, συγκρίσιμων και αξιόπιστων και τακτικά επικαιροποιούμενων δεδομένων όσον αφορά το θέμα της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στον τομέα της λήψης αποφάσεων, σε συνεργασία με την ΕΕ και τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις εργασίες του EIGE, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στους τομείς όπου σημειώνεται έλλειψη εναρμονισμένων και συγκρίσιμων δεδομένων, όπως στον τομέα της έρευνας, των μέσων ενημέρωσης και του αθλητισμού. 20. Να προαγάγουν περαιτέρω την έρευνα σε θέματα σχετικά με τον εν λόγω τομέα ανησυχίας, περιλαμβανομένων αποτελεσματικών μέτρων για την εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων στη λήψη αποφάσεων, και να διερευνήσουν τη συμμετοχή των γυναικών στη λήψη αποφάσεων στην έρευνα, τα μέσα ενημέρωσης και τον αθλητισμό, καθώς και στον κοινωνικό τομέα και τον τομέα του εθελοντισμού (περιλαμβανομένων των ΜΚΟ και των φιλανθρωπικών φορέων), λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις εργασίες του EIGE. 21. Να επανεξετάζουν τακτικά την επιτευχθείσα πρόοδο στους ως άνω κρίσιμους τομείς προβληματισμού της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου για τους οποίους έχουν ήδη εκπονηθεί δείκτες, να λαμβάνουν υπόψη το αποτέλεσμα των επανεξετάσεων αυτών στην ετήσια έκθεση της Επιτροπής για την ισότητα των γυναικών και ανδρών και, όπου ενδείκνυται, να εκπονούν δείκτες για τους κρίσιμους τομείς προβληματισμού για τους οποίους δεν υπάρχουν ακόμη, αξιοποιώντας πλήρως τις εργασίες του EIGE και της Eurostat. 5 Tων δεικτών 7 και 19. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 8
22. Να εντείνουν τις προσπάθειες για να προαγάγουν την ίση εκπροσώπηση γυναικών και ανδρών στη λήψη αποφάσεων, ακολουθώντας διττή προσέγγιση που να συνδυάζει ενσωμάτωση της έμφυλης διάστασης και ειδικές δράσεις. 23. Να εγκρίνουν, να διατηρήσουν και να ενισχύσουν στοχευμένα μέτρα για να αυξήσουν τη συμμετοχή των γυναικών στη λήψη αποφάσεων στον πολιτικό και τον οικονομικό τομέα και άλλους τομείς όπως ο πανεπιστημιακός, ο επιστημονικός τομέας, τα ερευνητικά ιδρύματα, τα μέσα ενημέρωσης και τα αθλήματα. 24. Να εξετάσουν ευρύ φάσμα διαφορετικών μέτρων, νομοθετικών και μη νομοθετικών, εθελοντικών ή δεσμευτικών, καθώς και την ανταλλαγή βέλτιστης πρακτικής, προκειμένου να βελτιώσουν την ισορροπία στην εκπροσώπηση των φύλων στους φορείς λήψης αποφάσεων σε όλους τους τομείς. 25. Να καταπολεμήσουν έμφυλα στερεότυπα σε όλους τους σχετικούς τομείς πολιτικής, μεταξύ άλλων με εκστρατείες ευαισθητοποίησης, με εκπαιδευτικά μέτρα και, όπου είναι απαραίτητο, με θετική δράση και ενθάρρυνση των επαγγελματιών στα μέσα ενημέρωσης να καταπολεμήσουν τις στερεοτυπικές παραδοχές σχετικά με τους ρόλους των γυναικών και των ανδρών, περιλαμβανομένων των ηγετικών θέσεων και των ευθυνών φροντίδας και νοικοκυριού. 26. Να λάβουν μέτρα, όπου απαιτείται, για την εξάλειψη ατομικών, οργανωτικών και κοινωνικών φραγμών που έχουν ως αποτέλεσμα οι γυναίκες να αποφασίζουν να μη συμμετέχουν στην πολιτική, ούτε να επιζητούν τις υψηλότερες θέσεις λήψης αποφάσεων σε εταιρείες και άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς. 27. Να λάβουν κατάλληλα μέτρα για να ενθαρρύνουν μια πιο ισότιμη κατανομή των ευθυνών φροντίδας και νοικοκυριού μεταξύ γυναικών και ανδρών και να επιταχύνουν την πρόοδο στη βελτίωση της συμφιλίωσης εργασίας, οικογένειας και ιδιωτικής ζωής, μεταξύ άλλων με στόχο να παρέχεται η δυνατότητα στις γυναίκες και τους άνδρες να συμμετέχουν υπό ίσους όρους στην αγορά εργασίας, στην πολιτική και τους άλλους τομείς της ζωής, καθώς και με στόχο να διασφαλίζεται ότι οι διακοπές σταδιοδρομίας που προκύπτουν από την ανάγκη ανάληψης ευθυνών φροντίδας δεν θα αποτρέπουν την εξέλιξη γυναικών και ανδρών με παιδιά ή άλλα εξαρτώμενα μέλη σε υψηλές επαγγελματικές θέσεις. Για τα παραπάνω, είναι ουσιώδες να εξασφαλισθεί η διαθεσιμότητα προσβάσιμων, οικονομικά προσιτών και ποιοτικών φροντίδων για τα παιδιά και υπηρεσιών φροντίδας για εξαρτώμενα πρόσωπα. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 9
28. Να υποστηρίξουν δημόσιο διάλογο για την έμφυλη ισορροπία στη λήψη αποφάσεων και να ενισχύσουν μέτρα για την ανάπτυξη ικανοτήτων όπως η καθοδήγηση, οι χορηγίες, η κατάρτιση και η ευαισθητοποίηση στα μέσα ενημέρωσης, και να τονώσουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. 29. Να προωθήσουν θεσμικές και πολιτιστικές αλλαγές σε εταιρείες και ιδιωτικούς και δημόσιους οργανισμούς ώστε να διασφαλίσουν ότι οι γυναίκες και οι άνδρες έχουν ίσες ευκαιρίες να προοδεύσουν σε θέσεις λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα. 30. Να υποστηρίξουν προγράμματα που αποσκοπούν να βελτιώσουν την έμφυλη ισορροπία στη λήψη αποφάσεων σε διαφορετικούς τομείς από τις ΜΚΟ, τους κοινωνικούς εταίρους και όλους τους άλλους φορείς που εργάζονται για την έμφυλη ισότητα. ΚΑΛΕΙ: 31. Τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν τα οφέλη της επιδίωξης ισόρροπης αντιπροσώπευσης 6 γυναικών και ανδρών στην λήψη πολιτικών αποφάσεων και με τον τρόπο αυτό να ενθαρρύνουν τον καθορισμό φιλόδοξων στόχων και χρονοδιαγραμμάτων, σύμφωνα με τις εθνικές περιστάσεις, σεβόμενα παράλληλα τον ρόλο των πολιτικών κομμάτων. 32. Την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τις κυβερνήσεις, τα πολιτικά κόμματα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια να προαγάγουν ισόρροπη εκπροσώπηση γυναικών και ανδρών στο πολιτικό πεδίο, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην τοποθέτησή τους σε κομματικούς καταλόγους, για παράδειγμα εισάγοντας σύστημα «φερμουάρ» στο οποίο οι άνδρες και οι γυναίκες που θέτουν υποψηφιότητα εναλλάσσονται στους καταλόγους, περιλαμβανομένων των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2019, του διορισμού νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2019 και των διορισμών σε θέσεις υψηλού επιπέδου στα θεσμικά όργανα της ΕΕ. 6 Σύμφωνα με τον ορισμό που χρησιμοποιεί το Συμβούλιο της Ευρώπης, η εκπροσώπηση των γυναικών ή των ανδρών δεν μπορεί να είναι χαμηλότερη του 40%. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 10
33. Τις κυβερνήσεις και τους κοινωνικούς εταίρους, με πλήρη σεβασμό της αυτονομίας τους, καθώς και τις εταιρείες στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα, να θεσπίσουν ευρείες πολιτικές για ίσες ευκαιρίες και να θέσουν στόχους και χρονοδιαγράμματα προκειμένου να αναπτύξουν περαιτέρω και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά μέτρα για τη διασφάλιση της ισόρροπης εκπροσώπησης ανδρών και γυναικών στη λήψη αποφάσεων και την ηγεσία, περιλαμβανομένων προγραμμάτων κατάρτισης, καθοδήγησης και χορηγιών και άλλων πρωτοβουλιών. 34. Δημόσιες και ιδιωτικές εταιρείες και λοιπούς οργανισμούς να επιδιώξουν μια επιχειρηματική κουλτούρα φιλικότερη προς την ισότητα, που να περιλαμβάνει ευέλικτες εργασιακές διευθετήσεις και διαφάνεια στις πρακτικές προσλήψεων και προαγωγών, και να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή της ανώτερης διοίκησης στις προσπάθειες αυτές. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: 35. Να εγκρίνει, υπό μορφή ανακοίνωσης, νέα στρατηγική για την έμφυλη ισότητα μετά το 2015, η οποία να συνδέεται στενά με τη Στρατηγική για την Ευρώπη 2020 και να λαμβάνει επίσης υπόψη το Θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030. 36. Να εξετάσει την ισότητα στη λήψη αποφάσεων στην προαναφερόμενη στρατηγική και τις ετήσιες εκθέσεις της για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών. 37. να παρακολουθεί την πρόοδο σε επίπεδο ΕΕ και να προάγει την ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τη λήψη μέτρων προκειμένου να γεφυρωθεί η ανισότητα μεταξύ των φύλων στη λήψη αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα και όλους τους τομείς, 38. Να επιδιώξει δραστήρια την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων στο εσωτερικό της. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 11
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι Δείκτες 7 Δείκτης 1: Η αναλογία γυναικών στις ενιαίες/ κάτω βουλές στα εθνικά/ ομοσπονδιακά κοινοβούλια των κρατών μελών και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δείκτης 2: Η αναλογία γυναικών στα περιφερειακά κοινοβούλια των κρατών μελών, ανάλογα με την περίπτωση. Δείκτης 3: Η αναλογία γυναικών στις τοπικές συνελεύσεις των κρατών μελών. Δείκτης 4: Πολιτικές για την προαγωγή της ισόρροπης συμμετοχής στις πολιτικές εκλογές. Δείκτης 5: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών μεταξύ των μελών των εθνικών/ομοσπονδιακών κυβερνήσεων των κρατών μελών και αναλογία γυναικών μεταξύ των μελών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δείκτης 6: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών μεταξύ ανώτερων/κατώτερων υπουργών στους διάφορους τομείς αρμοδιοτήτων (χαρτοφυλάκια/υπουργεία κατά BEIS) των εθνικών/ομοσπονδιακών κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ. Δείκτης 7: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών μεταξύ των ηγετών και των αναπληρωτών ηγετών των κυριότερων πολιτικών κομμάτων στα κράτη μέλη. 7 Οι δείκτες 7 και 19 είναι νέοι. Ένας προηγούμενος δείκτης διαγράφηκε (βλέπε Δείκτη 3 στο έγγρ. 15205/03). Οι άλλοι προηγούμενοι δείκτες αναθεωρήθηκαν και αναριθμήθηκαν. Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε την έκθεση του EIGE ( έγγρ. 13532/15 ADD 1). 14327/15 ΜΑΚ/γπ 12
Δείκτης 8: Η αναλογία γυναικών μεταξύ των πλέον υψηλόβαθμων δημοσίων υπαλλήλων των κρατών μελών, Δείκτης 9: Κατανομή των πλέον υψηλόβαθμων γυναικών και ανδρών δημοσίων υπαλλήλων στους διαφόρους τομείς δράσης (χαρτοφυλάκια/υπουργεία κατά ΒEIS) στα κράτη μέλη. Δείκτης 10: Αναλογία και αριθμός γυναικών μεταξύ των μελών στα Ανώτατα Δικαστήρια των κρατών μελών και αναλογία και αριθμός γυναικών μεταξύ των μελών του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Γενικού Δικαστηρίου. Δείκτης 11: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών μεταξύ των Διοικητών και αναπληρωτών διοικητών/υποδιοικητών των Κεντρικών Τραπεζών των κρατών μελών και στη θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Δείκτης 12: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών μεταξύ των μελών των φορέων λήψης αποφάσεων των Κεντρικών Τραπεζών των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Δείκτης 13: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών μεταξύ των μελών προέδρων και αντιπροέδρων των οργανώσεων των κοινωνικών εταίρων που εκπροσωπούν τους εργαζομένους σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Δείκτης 14: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών μεταξύ των μελών των υψηλότερων φορέων λήψης αποφάσεων των οργανώσεων των κοινωνικών εταίρων που εκπροσωπούν τους εργαζομένους σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 13
Δείκτης 15: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών μεταξύ των προέδρων και αντιπροέδρων των οργανώσεων των κοινωνικών εταίρων που εκπροσωπούν τους εργοδότες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Δείκτης 16: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών μεταξύ των μελών των υψηλότερων φορέων λήψης αποφάσεων των οργανώσεων των κοινωνικών εταίρων που εκπροσωπούν τους εργοδότες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Δείκτης 17: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών που συγκαταλέγονται στους προέδρους και τα ανώτατα εκτελεστικά στελέχη (CEO) των μεγαλύτερων εθνικών επιχειρήσεων που είναι εισηγμένες στο εθνικό χρηματιστήριο. Δείκτης 18: Αναλογία και αριθμός γυναικών και ανδρών που συγκαταλέγονται στα μέλη των υψηλότερων φορέων λήψης αποφάσεων των μεγαλύτερων εθνικών επιχειρήσεων που είναι εισηγμένες στο εθνικό χρηματιστήριο. Δείκτης 19: Η αναλογία και ο αριθμός γυναικών και ανδρών που συγκαταλέγονται στα εκτελεστικά και μη εκτελεστικά μέλη 8 των δύο υψηλότερων φορέων λήψεως αποφάσεων των μεγαλύτερων εθνικών εταιριών που είναι εισηγμένες στο εθνικό χρηματιστήριο. 8 Συμπεριλαμβανομένων, όπου ενδείκνυται, των εκπροσώπων των εργαζομένων. 14327/15 ΜΑΚ/γπ 14
Έγγραφα αναφοράς ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙI 1. Νομοθεσία της ΕΕ Σύσταση 96/694/ΕΚ του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 1996 για την ισόρροπη συμμετοχή γυναικών και ανδρών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (ΕΕ L 319 της 10.12.1996, σ. 11). Οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης (αναδιατύπωση). (ΕΕ L 204, 26.7.2006, σ. 23) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1922/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, περί ιδρύσεως Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (ΕΕ L 403, 30.12.2006, σ. 9) 2. Συμπεράσματα του Συμβουλίου Όλα τα συμπεράσματα του Συμβουλίου που εκδόθηκαν με θέμα την αναθεώρηση της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου 9, ιδίως όσα αναφέρονται κατωτέρω. Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την επισκόπηση της εφαρμογής του προγράμματος δράσης του Πεκίνου από τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα [«Γυναίκες στην εξουσία και τη λήψη αποφάσεων] (11862/99). Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την επισκόπηση της εφαρμογής του προγράμματος δράσης του Πεκίνου από τα κράτη μέλη: μισθολογικές ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών (14485/01) Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την επισκόπηση της εφαρμογής από τα κράτη μέλη και τα όργανα της ΕΕ του προγράμματος δράσης του Πεκίνου: Γυναίκες και άνδρες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στον οικονομικό τομέα (15205/03) Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ενίσχυση των ανθρώπινων πόρων στον τομέα των επιστημών και των τεχνολογιών στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (8194/05) Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την επισκόπηση της εφαρμογής από τα κράτη μέλη και τα όργανα της ΕΕ του προγράμματος δράσης του Πεκίνου: Γυναίκες στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων (9670/08). 9 http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/tools/statistics-indicators/platformaction/index_en.htm 14327/15 ΜΑΚ/γπ 15
Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την εξάλειψη των στερεοτύπων των φύλων στην κοινωνία (9671/08) Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τις φιλικές προς την οικογένεια επιστημονικές σταδιοδρομίες: προς ένα ολοκληρωμένο μοντέλο (10212/08) Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της δέσμευσης και κλιμάκωση της δράσης για τη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, και επανεξέταση της εφαρμογής της πλατφόρμας δράσης του Πεκίνου (18121/10) Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2011 σχετικά με το «Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Ισότητα των Φύλων (2011-2020)» (ΕΕ C 155, 25.5.2011, σ. 10). Συμπεράσματα του Συμβουλίου «Πώς θα προαχθεί ο ρόλος των γυναικών ως υπευθύνων για τη λήψη αποφάσεων στα μέσα ενημέρωσης» (11470/13) Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ισότητα των φύλων στον αθλητισμό (ΕΕ C 183/9, 14.6.2014, σ. 39) Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την επισκόπηση της εικοσαετούς εφαρμογής του προγράμματος δράσης του Πεκίνου από τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ (16891/14). Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την αναπτυξιακή διάσταση της ισότητας των φύλων (9242/15) 3. Επιτροπή Ανακοίνωση της Επιτροπής: Ενίσχυση της δέσμευσης για την ισότητα γυναικών και ανδρών «- Χάρτης για τα δικαιώματα των γυναικών Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας για το 2010 σε συνδυασμό με τη 15η επέτειο της Διακήρυξης και της Πλατφόρμας Δράσης της Διάσκεψης του ΟΗΕ για τις γυναίκες στο Πεκίνο και την 30ή επέτειο της Σύμβασης του ΟΗΕ για την εξάλειψη κάθε μορφής διακρίσεων κατά των γυναικών» (έγγρ. 7370/10) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2010: «Ευρώπη 2020: η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απασχόληση και την ευφυή, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (7110/10) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 21ης Σεπτεμβρίου 2010: Στρατηγική για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2010-2015 (13767/10). Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Νοεμβρίου 2010: Ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στην ηγεσία των επιχειρήσεων: Συμβολή στην έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη (16428/12) Έγγραφα εργασίας της Επιτροπής: ετήσιες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο στην ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών: http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/document/index_en.htm#annual_reports Βάση δεδομένων για γυναίκες και άνδρες σε θέσεις λήψης αποφάσεων: http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/gender-decision-making/database/index_en.htm 14327/15 ΜΑΚ/γπ 16
4. Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων - EIGE Έκθεση του EIGE με τίτλο «Επανεξέταση της εφαρμογής της Πλατφόρμας του Πεκίνου για τη δράση στα κράτη μέλη της ΕΕ: Ισότητα των φύλων στην εξουσία και τη λήψη αποφάσεων» (13532/15 ADD 1) 5. Ηνωμένα Έθνη Διακήρυξη και Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου, 1995. http://www.un.org/womenwatch/daw/beijing/pdf/bdpfa%20e.pdf Γενική σύσταση αριθ.23 της Σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW): Πολιτικός και δημόσιος βίος Γενική σύσταση αριθ.25 της Σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW): Άρθρο 4, παρά6γραφος 1 της Σύμβασης (προσωρινά ειδικά μέτρα) 14327/15 ΜΑΚ/γπ 17