ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΔΝΟΤΗΤΑ: 7 ο Δργαζηήριο ΟΝΟΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗ: ΣΙΑΜΗ ΓΙΩΡΓΟ ΤΜΗΜΑ: Σμήμα Γιατείριζης Περιβάλλονηος & Φσζικών Πόρφν ΑΓΡΙΝΙΟ
Άδεηεο Χξήζεο Τν παξόλ εθπαηδεπηηθό πιηθό ππόθεηηαη ζε άδεηεο ρξήζεο Creative Commons. Γηα εθπαηδεπηηθό πιηθό, όπσο εηθόλεο, πνπ ππόθεηηαη ζε άιινπ ηύπνπ άδεηαο ρξήζεο, ε άδεηα ρξήζεο αλαθέξεηαη ξεηώο. 2
Χξεκαηνδόηεζε Τν παξόλ εθπαηδεπηηθό πιηθό έρεη αλαπηπρζεί ζηα πιαίζηα ηνπ εθπαηδεπηηθνύ έξγνπ ηνπ δηδάζθνληα. Τν έξγν «Ανοικηά Ακαδημαχκά Μαθήμαηα ζηο Πανεπιζηήμιο Παηρών» έρεη ρξεκαηνδνηήζεη κόλν ηε αλαδηακόξθσζε ηνπ εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ. Τν έξγν πινπνηείηαη ζην πιαίζην ηνπ Δπηρεηξεζηαθνύ Πξνγξάκκαηνο «Δθπαίδεπζε θαη Γηα Βίνπ Μάζεζε» θαη ζπγρξεκαηνδνηείηαη από ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (Δπξσπατθό Κνηλσληθό Τακείν) θαη από εζληθνύο πόξνπο. 3
ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Γιώργος Σζιάμης Δπίκοσρος Καθηγηηής Περιβαλλονηικής Μικροβιολογίας +30 264107-4149 gtsiamis@upatras.gr Ιζηόηοπος: http://www.env.upatras.gr/people/profiles/id/59
ΘΔΜΑΣΙΚΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 7: ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΔΛΔΓΥΟ ΝΔΡΟΤ Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξηαθνύ καζήκαηνο είλαη ν έιεγρνο ηεο κηθξνβηαθήο θαηαιιειόηεηαο ηνπ λεξνύ. Η κέηξεζε πξαγκαηνπνηείηαη κε ηελ ρξήζε κηθξνβηαθώλ δεηθηώλ. Οη δείθηεο απηνί είλαη κηθξννξγαληζκνί, νη νπνίνη πεξλνύλ παξνδηθά κέζα ζην πδάηηλν νηθνζύζηεκα, πξνεξρόκελνη ζπλήζσο από ην γαζηξεληεξηθό ζσιήλα ηνπ αλζξώπνπ θαη ησλ δώσλ.
Περιετόμενα Δνόηηηας Μηθξνβηαθνί δείθηεο Γεηγκαηνιεςία πόζηκνπ λεξνύ Η ηερληθή ηεο κεζόδνπ ησλ πνιιαπιώλ ζσιελαξίσλ Η κέζνδνο ησλ δηεζεηηθώλ κεκβξαλώλ
Μικροβιακοί δείκηες Οι ζστνόηερα τρηζιμοποιούμενοι, ζήμερα, μικροβιακοί δείκηες είναι: Α) ηα νιηθά θνινβαθηεξηνεηδή (total coliforms), κηα νκάδα κηθξννξγαληζκώλ ζηελ νπνία αλήθνπλ όια ηα αεξόβηα θαη πξναηξεηηθά αλαεξόβηα κε ζπνξνγόλα θαηά Gram-αξλεηηθά βαθηήξηα. Πνιιαπιαζηάδνληαη ζηνπο 36 1 0 C Β) ηα θνπξαλώδε θνινβαθηεξηνεηδή (faecal coliforms) ηα νπνία έρνπλ ηηο ίδηεο ηδηόηεηεο κε ηα θνινβαθηεξηνεηδή. Απηά κπνξνύλ λα πνιιαπιαζηαζηνύλ ζηνπο 44.5 0.2 0 C. Γ) oη θνπξαλώδεηο ζηξεπηόθνθθνη (faecal streptococci) νη νπνίνη είλαη θαηά Gram ζεηηθά βαθηήξηα. Η νκάδα απηή απνηειείηαη θπξίσο από νξηζκέλα είδε ηνπ γέλνπο Streptococcus (S. faecalis, S. S. faecium faecium, S. avium, S. bovis, S. εquinous). Τα είδε S. faecalis θαη απαληώληαη ζπρλόηεξα ζηα θόπξαλα ηνπ αλζξώπνπ ελώ άιια είδε ζηα θόπξαλα ησλ δώσλ.
Γειγμαηοληυία πόζιμοσ νερού Καηά ηε δεηγκαηνιεςία, ην ζηόκην ηεο βξύζεο απνζηεηξώλεηαη κε ηε θιόγα ηνπ ιύρλνπ. Τν λεξό ξέεη πξώηα επί πεξίπνπ 5 ιεπηά θαη ζηε ζπλέρεηα ζπιιέγεηαη ζε απνζηεηξσκέλε θηάιε. Σηελ πεξίπησζε δεηγκαηνιεςίαο πόζηκνπ λεξνύ από ην δίθηπν ύδξεπζεο, ε θηάιε ζα πξέπεη λα πεξηέρεη αλαγσγηθή νπζία (Na 2 S 2 O 3 ), ε νπνία πξνζηίζεηαη πξηλ ηελ απνζηείξσζε ηεο θηάιεο γηα λα εμνπδεηεξώλεη νπνηνδήπνηε απνιπκαληηθό θαη λα πξνθπιάζζεη από ηε ζπλερηδόκελε αληηκηθξνβηαθή δξάζε θαηά ηε δηάξθεηα κεηαθνξάο ηνπ δείγκαηνο.
Γειγμαηοληυία από επιθανειακά ύδαηα Η δεηγκαηνιεςία από επηθαλεηαθά λεξά γίλεηαη ζε βάζνο 25 35 cm θάησ από ηελ επηθάλεηα θαη καθξηά από ηελ όρζε, αθνύ πξνεγνπκέλσο απνκαθξπλζεί ν ηπρόλ επηθαλεηαθόο θνληνξηόο. Η δεηγκαηνιεςία γηα κηθξνβηνινγηθή εμέηαζε ηνπ λεξνύ από επηζπκεηό βάζνο, γηα εξεπλεηηθνύο ζπλήζσο ζθνπνύο, γίλεηαη κε εηδηθέο ζπζθεπέο δεηγκαηνιεςίαο, όπσο είλαη ε ζπζθεπή Dunbar θαη ηνπ Miquel.
Η ηετνική ηης μεθόδοσ ηφν πολλαπλών ζφληναρίφν Με αξηζκεκέλα θαη απνζηεηξσκέλα ζηθώληα ηνπνζεηνύληαη νη απαξαίηεηεο πνζόηεηεο ύδαηνο ζε ζσιελάξηα ηα νπνία πεξηέρνπλ θαηάιιειν ζξεπηηθό ππόζηξσκα (δσκόο Mac Conkey ζπλήζσο) θαζώο θαη ζε αλεζηξακκέλν, ηπθιό ζσιελάξην Durcham, κε ηνλ αθόινπζν ηξόπν ζε 5 δνθηκαζηηθνύο ζσιήλεο πνπ πεξηέρνπλ 10ml ζξεπηηθνύ πιηθνύ ηνπνζεηνύληαη 10ml ηνπ ππό εμέηαζε ύδαηνο ζε άιινπο 5 δνθηκαζηηθνύο ζσιήλεο πνπ πεξηέρνπλ 5ml δσκνύ ηνπνζεηείηαη 1ml ηνπ πξνο εμέηαζε δείγκαηνο λεξνύ ηέινο ζε άιινπο 5 δνθηκαζηηθνύο ζσιήλεο κε 5ml δσκνύ ηνπνζεηείηαη 0,1 ml ηνπ δείγκαηνο ηνπ λεξνύ.
Ποζοηικός προζδιοριζμός Ο πνζνηηθόο πξνζδηνξηζκόο ηνπ πην πηζαλνύ αξηζκνύ θνινβαθηεξηνεηδώλ, πνπ πεξηέρνληαη ζε 100ml ηνπ δείγκαηνο λεξνύ, επηηπγράλεηαη κε ηελ βνήζεηα εηδηθώλ πηλάθσλ πνπ επηλόεζε ν Mac Crady. Έηζη εάλ από ηνπο 5 ζσιήλεο κε πεξηεθηηθόηεηα 10 ml λεξνύ έδσζαλ ζεηηθό απνηέιεζκα 3, από ηνπο 5 κε 1 ml νη 2 θαη από ηνπο 5 ζσιήλεο κε 0,1 ml έδσζαλ ζεηηθό απνηέιεζκα επίζεο νη 2, ε απάληεζε αληηζηνηρεί ζηνλ πην πηζαλό αξηζκό θνινβαθηεξηνεηδώλ πνπ αλαγξάθεηαη ζηελ ζηήιε κε ηνλ ζπλδπαζκό 3,2,2 θαη είλαη 20 θνινβαθηεξηνεηδή /100 ml λεξνύ
Η μέθοδος ηφν διηθηηικών μεμβρανών Η κέζνδνο ησλ δηεζεηηθώλ κεκβξαλώλ είλαη επξέσο δηαδεδνκέλε θαη ζηεξίδεηαη ζηε ρξήζε εηδηθώλ εζκώλ κεκβξαλώλ (κε δηάκεηξν πόξσλ 0,45κm) πνπ επσάδνληαη, κεηά ηε δηήζεζε, ζε εκπινπηηζκέλα εηδηθά ζξεπηηθά ππνζηξώκαηα. Γηα ηελ αλεύξεζε ηνπ δείθηε ησλ θνινβαθηεξηνεηδώλ (total coliforms) ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο ην εθιεθηηθό ππόζηξσκα m-endo agar Les (Difco) κεηά από επώαζε ηνπ ηξπβιίνπ κε ηε κεκβξάλε ζηνπο 36 1 0 C. Γηα ηελ αλεύξεζε ησλ θνινβαθηεξηνεηδώλ θνπξαλώδνπο πξνέιεπζεο (faecal coliforms), ρξεζηκνπνηείηαη ην ππόζηξσκα M-FC agar κεηά από επώαζε 24σξώλ ζηνπο 44.5 0.2 0 C. Γηα ηελ αλεύξεζε ησλ θνπξαλσδώλ ζηξεπηόθνθθσλ (faecal streptococci), ρξεζηκνπνηείηαη ην πιηθό Slanetz and Bartley agar πνπ επσάδεηαη ζηνπο 36 1 0 C γηα 48 ώξεο.
ημείφμα Ιζηορικού Δκδόζεφν Έργοσ Τν παξόλ έξγν απνηειεί ηελ 1 η έθδνζε. ημείφμα Αναθοράς Copyright Παλεπηζηήκην Παηξώλ, Γηώξγνο Τζηάκεο, 2015. Γηώξγνο Τζηάκεο. «ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ - Δργαζηήριο». Έθδνζε: 1.0. Αγξίλην 2015. Γηαζέζηκν από ηε δηθηπαθή δηεύζπλζε: https://eclass.upatras.gr/courses/env125/ ημείφμα Αδειοδόηηζης Τν παξόλ πιηθό δηαηίζεηαη κε ηνπο όξνπο ηεο άδεηαο ρξήζεο Creative Commons Αλαθνξά Γεκηνπξγνύ, Απαγόξεπζε Δκπνξηθήο Χξήζεο θαη Όρη Παξάγσγα Έξγα. Δμαηξνύληαη ηα απηνηειή έξγα ηξίησλ π.ρ. θσηνγξαθίεο, δηαγξάκκαηα θ.ι.π., ηα νπνία εκπεξηέρνληαη ζε απηό θαη ηα νπνία αλαθέξνληαη καδί κε ηνπο όξνπο ρξήζεο ηνπο ζην «Σεκείσκα Χξήζεο Έξγσλ Τξίησλ». Σο Έργο ασηό κάνει τρήζη ηφν ακόλοσθφν έργφν: 1. Κνιιηάεο, Σ. (1996). Πξαθηηθή Μηθξνβηνινγία. University Studio Press, Θεζζαινλίθε. 2. Κνιιηάεο, Σ. (1992). Αζθήζεηο Μηθξνβηνινγίαο. University Studio Press, Θεζζαινλίθε. 3. Γεκεηξαθόπνπινο, Γ. (1987). Δηζαγσγή ζηελ θιηληθή κηθξνβηνινγία θαη ζηα ινηκώδε λνζήκαηα, Αζήλα. 4. 4. Αξζέλε, Α. (1982). Μηθξνβηνινγία: ζεσξία πξάμε. Αζήλα. 5. Αξζέλε, Α. (1982). Καιιηέξγεηεο Μηθξνβίσλ. Αζήλα «Σο σλικό ηης παροσζίαζης προέρτεηαι από ηις πανεπιζηημιακές παραδόζεις ηοσ καθηγηηή Γ. Σζιάμη.»