Εργαστήριο 1: Σχέδια από την οικοδομική άδεια ενός κτηνοτροφικού κτηρίου
Περιεχόμενα 1. Στόχος του εργαστηρίου... 3 2. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ... 3 2.1 Εξοπλισμός σχεδίασης... 3 2.1.1 Μολύβια... 3 2.1.2. Επιφάνεια σχεδίασης... 3 2.1.2. α. Δίπλωμα σχεδίων... 5 2.2. Είδη γραμμών... 1 2.3. Κλίμακες... 2 2.4. Διαστάσεις... 2 2.5. Υπόμνημα... 3 2.6. Όψεις... 4 2.7. Τοποθέτηση σχεδίου στην επιφάνεια σχεδίασης... 5 2.8. Τομές... 5 2.9. Σχεδίαση κλίσης... 6 3. ΣΧΕΔΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ... 7
- αύξηση σκληρότητας 1. Στόχος του εργαστηρίου Στόχος του εργαστηρίου είναι Η ανάγνωση και κατανόηση ενός σχεδίου οικοδομικής άδειας κτηνοτροφικού κτηρίου. Εξοικείωση με τις κλίμακες, τα είδη των σχεδίων, τις τυποποιημένες διαστάσεις, τις τομές, τις κλίσεις. 2. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ 2.1 Εξοπλισμός σχεδίασης 2.1.1 Μολύβια Τα μολύβια σχεδίασης διακρίνονται σε κατηγορίες ανάλογα με τη σκληρότητά τους. Με βάση αυτή την κατάταξη χρησιμοποιούνται για διαφορετικές εργασίες κατά τη σχεδίαση (Πίνακας 1). Πίνακας 1.Κατηγορίες μολυβιών ανάλογα με τη σκληρότητα Σύμβολο Ονομασία - ιδιότητα 3Β 2Β B=black = μαλακό Β ΗΒ F F= firm = σταθερό H 2H 3H H = hard = σκληρό Τα μαλακά μολύβια τα χρησιμοποιούμε για τη σχεδίαση ενώ τα σκληρά μολύβια για γράψιμο (υπόμνημα, σχόλια, διαστάσεις κλπ) 2.1.2. Επιφάνεια σχεδίασης Τα φύλλα σχεδίασης όλων των μεγεθών μπορούν να χρησιμοποιηθούν έχοντας σαν οριζόντια πλευρά τη μεγαλύτερη διάσταση. Κατά DIN διακρίνονται 6 κατηγορίες φύλλων σχεδίασης. A0 (το μεγαλύτερο), A1, A2, A3, A4 και Α5 (το μικρότερο). Το φύλλο σχεδίασης Α4 έχει διαστάσεις 210 x 297 mm, ενώ το φύλλο σχεδίασης A3 έχει διαστάσεις 297 x 420 mm (διπλάσιο του Α4). Κατά ISO 216 διακρίνονται 8 κατηγορίες φύλλων σχεδίασης (Σχήμα 1).
Σχήμα 1. Καθορισμός φύλλων σχεδίασης κατά ISO 216 Πίνακας 2. Διαστάσεις των φύλλων σχεδίασης κατά ISO 216 Σειρά A Διαστάσεις σε χιλιοστά Σειρά Β Διαστάσεις σε χιλιοστά Σειρά C (φάκελοι) Διαστάσεις σε χιλιοστά Α0 841 1189 B0 1000 1414 C0 917 1297 Α0+ 914 1292 B0+ 1118 1580 Α1 594 841 B1 707 1000 C1 648 917 Α1+ 609 914 Α2 420 594 B2 500 707 C2 458 648 Α3 297 420 B3 353 500 C3 324 458 Α3+ 329 483 Α4 210 297 B4 250 353 C4 229 324 Α5 148 210 B5 176 250 C5 162 229 Α6 105 148 B6 125 176 C6 114 162 Α7 74 105 B7 88 125 C7 81 114 Α8 52 74 B8 62 88 C8 57 81 Α9 37 52 B9 44 62 C9 40 57 Α10 26 37 B10 31 44 C10 28 40 Στο φύλλο σχεδίασης αρχικά θα πρέπει να καθορισθεί ο χώρος σχεδίασης. Αυτός καθορίζεται με τη σχεδίαση ενός πλαισίου. Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να σχεδιαστεί κατά 0.5 cm μέσα από τα όρια του φύλλου σχεδίασης όπως υποδεικνύεται στο ακόλουθο Σχήμα 2.
Σχήμα 2. Καθορισμός περιοχής σχεδίασης 2.1.2. α. Δίπλωμα σχεδίων Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω υπάρχουν σχέδια τα οποία έχουν αρκετά μεγάλο μέγεθος, μεγαλύτερα τα 1 μέτρου. Θα έπρεπε κατά συνέπεια να βρεθεί ένας γενικά αποδεκτός τρόπος ώστε τα σχέδια αυτά να μπορούν να διπλωθούν και να χωρέσουν στους τυποποιημένους φακέλους που κυκλοφορούν (μεγέθους Α4). Μπορεί κάποιος να φαντασθεί τι θα γινόταν αν μελέτες με 100 και πλέον σχέδια, δεν περιλάμβαναν τα σχέδια αυτά διπλωμένα σωστά με τον ενδεδειγμένο τρόπο. Παράλληλα έπρεπε να υπάρχει η δυνατότητα στο διπλωμένο σχέδιο, ταχείας εξεύρεσης του περιεχομένου του (για να μην απαιτείται να ξεδιπλωθεί το σχέδιο προκειμένου να βρεθεί η ταυτότητα του). Άλλωστε και στους φακέλους που κατατίθενται σε διάφορες υπηρεσίες για την έκδοση είτε της οικοδομικής άδειας, είτε κάποιου πιστοποιητικού που αφορά τη λειτουργία μιας επιχείρησης, μαζί με το κείμενο της μελέτης μεγέθους Α4, συνυποβάλλονται και τα κατασκευαστικά σχέδια διπλωμένα σε μέγεθος Α4. Το τελικό μέγεθος που αποκτά ένα σχέδιο ανεξαρτήτου μεγέθους, είναι το μέγεθος Α4 (στην πλευρά που τελειώνει εμφανίζεται το υπόμνημα του σχεδίου που περιλαμβάνει όλες τις λεπτομέρειες του έργου, καθώς και το θέμα του σχεδίου (κάτω δεξιά εικόνα)
Σχήμα 1.Διαδικασία διπλώματος ενός σχεδίου Α1 2.2. Είδη γραμμών Οι γραμμές που χρησιμοποιούμε για τη σχεδίασης διακρίνονται ως προς το πάχος τους και ως προς τη μορφή τους. Με μαλακά μολύβια σχεδιάζουμε μεγάλου πάχους γραμμές, ενώ με τα σκληρά μολύβια μικρού πάχους. Κατηγοριοποίηση γραμμών ως προς τη μορφή τους - Η συνεχής γραμμή χρησιμοποιείται για τη σχεδίαση των ορατών ακμών - Η διακεκομμένη γραμμή χρησιμοποιείται για τη σχεδίαση των μη-ορατών ακμών - Η αξονική γραμμή χρησιμοποιείται o Για τη σχεδίαση ενός άξονα συμμετρίας o Για την ένδειξη της θέσης μιας τομής 1
2.3. Κλίμακες Σαν κλίμακα σχεδίου ορίζεται η σχέση ανάμεσα στις πραγματικές διαστάσεις του προς σχεδίαση αντικειμένου και στις διαστάσεις με τις οποίες το σχεδιάζουμε στο φύλλο σχεδίασης. Επειδή συνήθως το προς σχεδίαση αντικείμενο είναι πολύ μεγάλο για να σχεδιαστεί στο περιορισμένο φύλλο σχεδίασης το σχεδιάζουμε μικρότερο. Η κλίμακα μας λέει πόσο μικρότερο. Παράδειγμα το ύψος ενός τοίχου είναι 3 μέτρα και το διαθέσιμο ύψος χαρτιού είναι 0.297 m (ή 29.7 cm). Προφανώς δε χωράει να σχεδιαστεί στην πραγματική του διάσταση. Αν σχεδιαστεί σε κλίμακα 1:50 τότε τα 50 m θα γίνουν στο σχέδιό 1 m, δηλαδή 50 φορές μικρότερο. Έτσι το ύψος του τοίχου στο φύλλο σχεδίασης θα γίνει 0.06 m (ή 6 cm). Κάποιες φορές είναι ανάγκη να δοθούν πληροφορίες για μια λεπτομέρεια τόσο μικρή που ακόμα και εάν σχεδιαστεί σε φυσικό μέγεθος δε θα ήταν αρκετό. Τότε θα πρέπει να σχεδιαστεί το αντικείμενο μεγεθυμένο. Για παράδειγμα ένα αντικείμενο με ύψος 0.003 m (ή 0.3 cm ή 3 mm) σε κλίμακα 10:1 θα παρουσιαστεί 10 φορές μεγαλύτερο δηλ. 0.03 m (ή 3cm ή 30 mm). Υπάρχουν διάφορες κλίμακες για σμίκρυνση ή σχεδίαση, οι συνηθέστερες δίνονται στον ακόλουθο πίνακα (Πίνακας 3). Πίνακας 3.Συνηθισμένες κλίμακες Σμίκρυνση Μεγέθυνση 1: 1000 (ότι είναι στην πραγματικότητα 1:1 -> φυσικό μέγεθος 1000 m σχεδιάζεται ως 1m) 1: 500 2:1 1: 200 5:1 1: 100 10:1 1: 50 20:1 1: 20 50:1 (ό,τι είναι στην πραγματικότητα 1 1: 10 m, σχεδιάζεται ως 50 m) Προσδιορισμός της υπό κλίμακα διάσταση σε cm. Έστω αντικείμενο μεγέθους α [m] το οποίο πρέπει να σχεδιαστεί υπό κλίμακα 1:b. Τότε το αντικείμενο στο a φύλλο σχεδίασης θα έχει διάσταση ίση με x 100 [cm]. b 2.4. Διαστάσεις Σε κάθε σχέδιο πρέπει να αναγράφονται οι διαστάσεις του αντικειμένου που απεικονίζεται. Προσοχή! πρόκειται για τις πραγματικές διαστάσεις και όχι για αυτές που προέκυψαν από την εφαρμογή της κλίμακας. Για τις διαστάσεις, χρησιμοποιείται μολύβι HB. Στο ακόλουθο Σχήμα 3, ορίζονται τα είδη γραμμών που χρησιμοποιούνται για να καταχωρηθούν οι διαστάσεις. 2
Σχήμα 3. Είδη γραμμών κατά την καταχώρηση διαστάσεων Το όριο γραμμής της διάστασης μπορεί να παρασταθεί με βέλος, είτε με πλάγια γραμμή όπως στο Σχήμα 4. Επίσης η τιμή της διάστασης μπορεί να βρίσκεται πάνω από τη γραμμή διάστασης ή μέσα σε αυτή, όπως επίσης στο Σχήμα 3. Σχήμα 4. Εναλλακτική καταχώρηση διάστασης Τέλος, αν η διάσταση αντιστοιχεί σε πολύ μικρό μέγεθος, τότε μπορεί η γραμμή διάστασης ή/και η τιμή αυτής, να τοποθετηθεί εκτός αντικειμένου ή εντός αυτού, όπως στο Σχήμα 5. 2.5. Υπόμνημα Σχήμα 5. Εσωτερικές διαστάσεις Το υπόμνημα αποτελεί την ταυτότητα του σχεδίου. Δίνει πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο του σχεδίου, τον σχεδιαστή, τη χρησιμοποιούμενη κλίμακα, την ημερομηνία σχεδίασης κλπ. Το υπόμνημα τοποθετείται πάντα στην κάτω δεξιά γωνία του χώρου σχεδίασης, όπως φαίνεται στο Σχήμα 6. 3
Σχήμα 6. Θέση υπομνήματος Υπάρχουν πολλά είδη υπομνημάτων ανάλογα με τον τύπο του σχεδίου (Σχήμα 7). 2.6. Όψεις Σχήμα 7. Ένας τύπος υπομνήματος Έστω ότι πρέπει να σχεδιαστεί το κτήριο που απεικονίζεται σε 3 διαστάσεις στο επόμενο Σχήμα 8. Σχήμα 8. Κτήριο προς σχεδίαση Προκειμένου να δοθούν με σαφήνεια οι λεπτομέρειες της γεωμετρίας του και οι διαστάσεις του, θα πρέπει να σχεδιαστούν οι ακόλουθες όψεις: κάτοψη, όψη, 4
πλάγιες όψεις, πίσω όψη. Οι όψεις αυτές δίνονται στο ακόλουθο σχέδιο (Σχήμα 9). Σχήμα 9. Όψεις του κτηρίου 2.7. Τοποθέτηση σχεδίου στην επιφάνεια σχεδίασης Αρχικά βρίσκεται το μέσο της διαθέσιμης περιοχής σχεδίασης, είτε μετρώντας, είτε φέροντας τις διαγώνιες και βρίσκοντας το σημείο τομής όπως φαίνεται στο ακόλουθο σχέδιο (Σχήμα 10). Σχήμα 10. Εύρεση κέντρου περιοχής σχεδίασης 2.8. Τομές Σε ένα σχέδιο η καταχώρηση μη-ορατών ακμών πρέπει γενικά να αποφεύγεται, ωστόσο πολλές φορές για να δοθούν λεπτομέρειες μιας εγκατάστασης που δε φαίνονται σε κάποια από τις όψεις, χρησιμοποιείται η τομή. Για παράδειγμα στο Σχήμα 11, με την τομή στο επίπεδο που προσδιορίζεται με τη γραμμοσκιασμένη επιφάνεια (αριστερά) είναι σαν να κόβεται το κτήριο στο επίπεδο αυτό και να γίνεται ορατό τι μένει ως νέα όψη αν αφαιρεθεί το κομμένο κομμάτι. 5
Σχήμα 11. Λειτουργία τομής Για να σχεδιαστεί μια τομή πρέπει πρώτα να ορισθεί (δηλ. σε ποιο σημείο θα γίνει, με αξονική γραμμή όπως έχει προαναφερθεί). Για παράδειγμα στο Σχήμα 12 δίνεται η κάτοψη ενός χοιροτροφείου διαστάσεων (10Χ28Χ3) m 3. Δίνεται η θέση της τομής Α-Α και η ίδια τομή A-A. Κάτοψη χοιροτροφείου Σχήμα 12. Παράδειγμα σχεδιασμού τομής Τομή A-A 2.9. Σχεδίαση κλίσης Όταν είναι επιθυμητό να δοθούν πληροφορίες για την κλίση μιας επιφάνειας που φαίνεται σε όψη ή τομή αυτό γίνεται με δύο τρόπους: α) με τη γωνία που σχηματίζει η επιφάνεια με το οριζόντιο επίπεδο ή β) με το ποσοστό της κλίσης. Στη δεύτερη περίπτωση το εκατοστιαίο ποσοστό της κλίσης δίνει πληροφορίες για το πόση είναι η ανύψωση για απόσταση 100 m. Για παράδειγμα όταν η κλίση είναι 20% εννοείται ότι 6
σε απόσταση 100 m η ανύψωση θα είναι 20 m. Όπως φαίνεται στο Σχήμα 13, αυτό αντιστοιχεί σε γωνία 11 ο. Σχήμα 13. Γεωμετρικά στοιχεία ενός επιπέδου, με κλίση 20% Με τον ίδιο τρόπο η γωνία 45 ο αντιστοιχεί σε κλίση 100%, όπως φαίνεται στο Σχήμα 14. Σχήμα 14. Γεωμετρικά στοιχεία ενός επιπέδου με κλίση 100% 3. ΣΧΕΔΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ Κάθε οικοδομική άδεια συνοδεύεται από τις μελέτες και τα αντίστοιχα σχέδια για: τη θεμελίωση των κτηρίων τον ξυλότυπο που θα χρησιμοποιηθεί τη στατικότητα του κτηρίου την αρχιτεκτονική του τις μηχανολογικές του εγκαταστάσεις (θέρμανσης, αποχέτευσης, ύδρευσης) τις ηλεκτρολογικές του εγκαταστάσεις (ισχυρών και ασθενών ρευμάτων) την περιβαλλοντική μελέτη (δεν χρειάζεται πάντα) 7