ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III Αξιολόγηση Τµήµατος από τους Αποφοίτους
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Το Τµήµα ιαχείρισης Πληροφοριών του Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ στο πλαίσιο του έργου «Ενίσχυση Σπουδών Πληροφορικής» διενήργησε έρευνα για την παρακολούθηση της Επαγγελµατικής Εξέλιξης των αποφοίτων του. Σκοπός της έρευνας ήταν να οδηγήσει σε συµπεράσµατα χρήσιµα τόσο για τη µελλοντική πορεία ενός αποφοίτου, όσο και για την διαρκή επικαιροποίηση του προγράµµατος σπουδών. Η έρευνα διεξήχθη στο τέλος του 2007 σε τυχαίο δείγµα 72 αποφοίτων του εκ του συνόλου των 366 (ποσοστό περίπου 20%). Στο ερωτηµατολόγιο που επισυνάπτεται απάντησαν 22 άντρες (ποσοστό 30%) και 50 (ποσοστό 70%) γυναίκες. Από αυτούς ο τύπος του Λυκείου αποφοίτησης ήταν Τύπος Λυκείου Σύνολο Ποσοστό Γενικό 16 22% Ενιαίο 39 54% Πολυκλαδικό 10 14% ΤΕΕ/ΤΕΛ 7 10% Γενικό άθροισµα 72 100% Το Έτος εισαγωγής στο Τµήµα ιαχείρισης Πληροφοριών των αποφοίτων που απάντησαν στο ερωτηµατολόγιο ήταν: Σύνολο Γενικό 2000 8 2001 8 Σύνολο Γενικό 16 Ενιαίο 1999 1 2000 13 2001 16 2002 9 Σύνολο Ενιαίο 39 Πολυκλαδικό 2000 3 2001 6 2002 1 Σύνολο Πολυκλαδικού 10 ΤΕΕ/ΤΕΛ 0 1 2000 1 2001 3 2002 1 2003 1 Σύνολο ΤΕΕ/ΤΕΛ 7 Γενικό άθροισµα 72
Από αυτούς το 53% είχε δηλώσει το Τµήµα ιαχείρισης Πληροφοριών σαν άλλη επιλογή δηλαδή µετά τις δέκα πρώτες επιλογές του µηχανογραφικού τους δελτίου, όπως φαίνεται από τον παρακάτω πίνακα: Επιλογή Σύνολο Άλλη επιλογή 38 Η 1η επιλογή 1 Μεταξύ των 5 πρώτων επιλογών 16 Μεταξύ των 6-10 πρώτων επιλογών 16 εν απάντησαν 1 Γενικό άθροισµα 72 Όσο αφορά στο έτος αποφοίτησης από το Τµήµα κατά φύλο έχουµε : Έτος Αποφοίτησης Φύλο 2004 2005 2006 2007 Γενικό άθροισµα Άρρεν 1 12 7 2 22 Θήλυ 2 23 18 7 50 Γενικό άθροισµα 3 35 25 9 72 Στην ερώτηση αν τους ενδιέφερε το επιστηµονικό αντικείµενο των σπουδών τους στην αρχή των σπουδών τους το 47,2 % απάντησε πως τους ενδιέφερε ενώ ένα 23,6 % πως δεν τον γνώριζε. Απάντηση Σύνολο εν το γνώριζα 17 Λίγο 21 Πολύ 34 Γενικό άθροισµα 72 Στην ερώτηση αν τους ενδιέφερε το επιστηµονικό αντικείµενο των σπουδών τους στο τέλος των σπουδών τους το 82% απάντησε πολύ ενώ το 18% όχι. Τα αίτια πρέπει να διερευνηθούν. Απάντηση Σύνολο Ποσοστό Πολύ 59 82% Λίγο 13 18% Γενικό άθροισµα 72 100%
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Στις ερωτήσεις που αφορούν τον βαθµό ικανοποίησης τους από το Τµήµα και τις διοικητικές του υποδοµές στην ερώτηση, αν είναι γενικά ικανοποιηµένοι από τη γραµµατειακή στήριξη του Τµήµατος το 90,2% δηλώνει πως ήταν ικανοποιηµένοι αρκετά έως πολύ, ενώ µόλις ένα 9,8% πως όχι. Απάντηση Σύνολο Πολύ 18 Αρκετά 47 Λίγο 7 Γενικό άθροισµα 72 Στην ερώτηση αν είναι γενικά ικανοποιηµένοι από τις λειτουργικές υποδοµές του Τµήµατος το 93% απάντησε πως είναι ικανοποιηµένοι ενώ µόλις το 7% δήλωσε µικρή ικανοποίηση. Απάντηση Σύνολο Πολύ 31 Αρκετά 36 Λίγο 5 Γενικό άθροισµα 72 Στην ερώτηση αν είναι γενικά ικανοποιηµένοι από το εκπαιδευτικό προσωπικό του Τµήµατος το 88% δηλώνει πως είναι ενώ το 12% όχι. Απάντηση Σύνολο Πολύ 10 Αρκετά 53 Λίγο 9 Γενικό άθροισµα 72 Στην ερώτηση αν είναι γενικά ικανοποιηµένοι από το πρόγραµµα σπουδών του Τµήµατος το 83% απαντά πως αρκετά ως πολύ ενώ το 17% λίγο ως καθόλου. Απάντηση Σύνολο Πολύ 18 Αρκετά 42 Καθόλου 1 Λίγο 11 Γενικό άθροισµα 72
Στην ερώτηση αν είναι ικανοποιηµένοι από το επίπεδο διδασκαλίας και µετάδοσης γνώσης στις ακόλουθες κατηγορίες µαθηµάτων/γνώσεων: 1. Προγραµµατισµού Η/Υ 2. Βάσεων εδοµένων 3. ικτύων & ιαδικτύου 4. Ανάλυσης Πληροφοριακών Συστηµάτων 5. Στατιστικής & Επιχειρησιακής Έρευνας 6. Λογιστικής 7. ιοίκησης Επιχειρήσεων 8. Οικονοµίας 9. Νοµικών 10. ιδακτικής & Παιδαγωγικής Οι απαντήσεις που δόθηκαν αναγράφονται στον παρακάτω Πίνακα:
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III: Αξιολόγηση Τµήµατος από τους Αποφοίτους Προγραµµατισµός Η/Υ Βάσεις εδοµένων ίκτυα & ιαδίκτυο Ανάλυση Πληροφοριακών Συστηµάτων Στατιστική & Επιχειρησιακή Έρευνα Λογιστική ιοίκηση Επιχειρήσεων Οικονοµίας Νοµικά ιδακτική & Παιδαγωγική Πολύ 15 21% 19 17 24% 12 17% 16 22% 19 21 29% 18 25% 13 18% 26 36% Αρκετά 29 40% 35 49% 33 46% 30 42% 26 36% 34 47% 42 58% 41 57% 23 32% 22 31% Λίγο 24 33% 14 19% 19 25 35% 26 36% 16 22% 9 13% 11 15% 19 8 11% Καθόλου 4 6% 4 6% 3 4% 5 7% 4 6% 3 4% 0 0% 2 3% 11 15% 10 14% εν απάντησαν 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 6 8% 6 8% Σύνολο 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% ιδακτική & Παι δαγωγι κή 36% 31% 11% 14% Νο µικά 18% 32% 15% Οικονοµίας 25% 57% ιοίκηση Επι χε ιρήσεων 29% 58% Λογιστική 47% 22% Στατιστική & Επι χε ιρ ησιακή Έρε υ ν α 22% 36% 36% Ανάλυση Πληροφοριακών Συστηµάτων 17% 42% 35% ί κτυα & ιαδίκτυο 24% 46% Βάσεις εδοµένων 49% 19% Προγραµµατισµός Η/ Υ 21% 40% 33%
Στην ερώτηση αν θεωρούν χρήσιµες τις ακόλουθες κατηγορίες µαθηµάτων/γνώσεων στην εργασία τους 1. Προγραµµατισµού Η/Υ 2. Βάσεων εδοµένων 3. ικτύων & ιαδικτύου 4. Ανάλυσης Πληροφοριακών Συστηµάτων 5. Στατιστικής & Επιχειρησιακής Έρευνας 6. Λογιστικής 7. ιοίκησης Επιχειρήσεων 8. Οικονοµίας 9. Νοµικών 10. ιδακτικής & Παιδαγωγικής 11. Πτυχιακή Εργασία 12. Πρακτική Άσκηση Και στην ερώτηση αν µε βάση την µέχρι τώρα εµπειρία τους στην αγορά εργασίας σε ποιες από τις παρακάτω κατηγορίες µαθηµάτων: 1. Προγραµµατισµού Η/Υ 2. Βάσεων εδοµένων 3. ικτύων & ιαδικτύου 4. Ανάλυσης Πληροφοριακών Συστηµάτων 5. Στατιστικής & Επιχειρησιακής Έρευνας 6. Λογιστικής 7. ιοίκησης Επιχειρήσεων 8. Οικονοµίας 9. Νοµικών 10. ιδακτικής & Παιδαγωγικής εκτιµούν ότι η διδακτέα ύλη θα έπρεπε να αυξηθεί, να µειωθεί ή να παραµείνει σταθερή
Βάσεις εδοµένων ίκτυα & ιαδίκτυο Ανάλυση Πληροφοριακών Συστηµάτων Στατιστική & Επιχειρησιακή Έρευνα Λογιστική ιοίκησης Επιχειρήσεων Οικονοµίας Νοµικά ιδακτικής & Παιδαγωγικής Πτυχιακή Εργασία Πρακτική Άσκηση Πολύ 40 56% 38 53% 22 31% 10 14% 17 24% 20 28% 16 22% 5 7% 31 43% 27 38% 38 53% Αρκετά 21 29% 19 22 31% 28 39% 22 31% 20 28% 34 47% 19 14 19% 18 25% 23 32% Λίγο 7 10% 11 15% 19 18 25% 26 36% 27 38% 18 25% 16 22% 7 10% 14 19% 5 7% Καθόλου 4 6% 4 6% 9 13% 16 22% 7 10% 5 7% 3 4% 24 33% 18 25% 12 17% 6 8% εν απάντησαν 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 1 1% 8 11% 2 3% 1 1% 0 0% Σύνολο 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% Προγραµµατισµός Η/Υ Βάσεις εδοµένων ίκτυα & ιαδίκτυο Ανάλυση Πληροφοριακών Συστηµάτων Στατιστική & Επιχειρησιακή Έρευνα Λογιστική ιοίκησης Επιχειρήσεων Οικονοµίας Νοµικά ιδακτικής & Παιδαγωγικής Να αυξηθεί 42 59% 54 75% 56 78% 40 56% 12 17% 28 39% 17 24% 18 25% 10 14% 34 47% Να παραµείνει το ίδιο 26 37% 18 25% 12 17% 26 36% 53 74% 40 56% 51 71% 47 65% 34 47% 30 42% Να µειωθεί 3 4% 0 0% 2 3% 6 8% 7 10% 4 6% 3 4% 6 8% 19 2 3% εν απάντησαν 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 1 1% 1 1% 9 13% 6 8% Σύνολο 71 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100% 72 100%
Πρακτική Άσκηση 53% 32% Πτυχιακή Εργασία 38% 25% 19% ιδακτικής & Παιδαγωγικής 43% 19% 10% 25% Νοµικά 7% 22% 33% Οικονοµίας 22% 47% 25% ιοίκησης Επι χει ρήσεων 28% 28% 38% Λογιστική 24% 31% 36% Στατι στι κή & Επι χει ρησι ακή Έρευνα 14% 39% 25% Ανάλυση Πληροφοριακών Συστηµάτων 31% 31% ίκτυα & ιαδίκτυο 53% 1 Βάσει ς εδοµένων 56% 29%
ιδακτικής & Παιδαγωγικής 47% 42% Νοµικά 14% 47% Οικονοµίας 25% 65% ιοίκησης Επι χει ρήσεων 24% 71% Λογιστική 39% 56% Στατι στι κή & Επι χει ρησι ακή Έρευνα 17% 74% Ανάλυση Πληροφοριακών Συστηµάτων 56% 36% ίκτυα & ιαδίκτυο 78% Βάσει ς εδοµένων 75% Προγραµµατισµός Η/ Υ 59% 37%
Στην ερώτηση ποια είναι η εργασιακή τους κατάσταση σήµερα οι απαντήσεις που δόθηκαν είναι: Τύπος Απασχόλησης Αριθµός Ποσοστό Απασχολούµενος Μισθωτός µε πλήρη απασχόληση στον ιδιωτικό τοµέα 26 36% Απασχολούµενος Μισθωτός µε µερική απασχόληση στο δηµόσιο τοµέα 13 18% Άνεργος (δεν έχω απασχόληση και βρίσκοµαι στο στάδιο της αναζήτησης) 10 14% Απασχολούµενος Μισθωτός µε πλήρη απασχόληση στο δηµόσιο τοµέα 7 10% Απασχολούµενος Μισθωτός µε µερική απασχόληση στον ιδιωτικό τοµέα 7 10% Αυτοαπασχολούµενος 5 7% Άεργος (δεν αναζητώ απασχόληση στην παρούσα φάση) 4 6% Γενικό άθροισµα 72 100% Στην οµάδα ερωτήσεων που αφορά στην σηµερινή επαγγελµατική κατάσταση των αποφοίτων του τµήµατος στην ερώτηση αν η σηµερινή τους απασχόληση αντιστοιχεί στις σπουδές που έχουν κάνει στο ΤΕΙ το 57,7 % απάντησε πολύ έως αρκετά ενώ µόλις το 15,4% καθόλου. Αριθµός Ποσοστό Αθροιστική Πολύ 16 30,8% 30,8% Αρκετά 14 26,9% 57,7% Λίγο 14 26,9% 84,6% Καθόλου 8 15,4% 100,0%
Η ευκολία ή δυσκολία καθώς και οι προοπτικές στην ανεύρεση θέσεων εργασίας των νέων πτυχιούχων συναρτάται και από τους τρόπους πληροφόρησης που χρησιµοποιούνται για την ανεύρεση των πληροφοριών για τη ζήτηση. Στην ερώτηση λοιπόν πώς βρήκαν τη σηµερινή τους εργασία, το µεγαλύτερο ποσοστό απάντησε µε άλλο τρόπο ή από το φιλικό περιβάλλον ενώ µόλις το 5,7 % από την πρακτική άσκηση ή από το γραφείο διασύνδεσης του Τ.Ε.Ι. Τρόπος εύρεσης εργασίας Αριθµός Ποσοστό Με άλλο τρόπο 17 32,7% Από το φιλικό ή οικογενειακό µου περιβάλλον 16 30,8% Από Αγγελία 9 17,3% Μέσω ΟΑΕ 4 7,7% Μέσω διαγωνισµού 3 5,8% Μέσω Πρακτικής Άσκησης 2 3,8% Από το Γραφείο ιασύνδεσης του ΤΕΙ 1 1,9% Αυτό σηµαίνει ότι η ευκολία ή η δυσκολία στην ανεύρεση θέσης εργασίας τουλάχιστον στην πρώτη δύσκολη φάση της εισόδου στην αγορά εργασίας γίνεται σε ένα προϋπάρχον πλαίσιο κοινωνικής ένταξης του πτυχιούχου που είναι σε µεγάλο βαθµό ανεξάρτητο από τον ίδιο και προσδιορίζει σε µεγάλο βαθµό και τα δίκτυα κοινωνικών-επαγγελµατικών σχέσεων της οικογένειας του. Τέλος στην ερώτηση για το χρονικό διάστηµα που έµειναν άνεργοι από την κτήση του πτυχίου και µετά ο µέσος όρος ανεργίας που προκύπτει είναι 4,3 µήνες. Συµπεράσµατα Η απασχόληση αποτελεί ένα από τα κύρια ζητούµενα της εκπαιδευτικής διαδικασίας που πραγµατοποιείται στα τριτοβάθµια εκπαιδευτικά ιδρύµατα της χώρας, ιδίως της τεχνολογικής κατεύθυνσης. Η γενικότερη µόρφωση και οι ειδικές δεξιότητες που αποκτούνται κατά τη διάρκεια των οκτώ εξαµήνων σπουδών, σε µεγάλο βαθµό δικαιώνονται µε την κατάληψη µιας σταθερής και καλά αµειβόµενης θέσης εργασίας. Το πρόγραµµα σπουδών, οι συνθήκες πραγµατοποίησης της διδασκαλίας και της έρευνας, το γενικότερο ακαδηµαϊκό περιβάλλον αποτελούν το πλαίσιο στο οποίο τοποθετούνται µε ενεργητικό τρόπο οι σπουδαστές του τµήµατος και η δυναµική σχέση που αναπτύσσουν µε αυτό προσδιορίζει το τελικό αποτέλεσµα της εκπαιδευτικής διαδικασίας: τη δηµιουργία νέων επιστηµόνων µε γνώσεις και δεξιότητες στο συγκεκριµένο γνωστικό αντικείµενο που να µπορούν παραγωγικά να απασχοληθούν σε αντίστοιχους επιστηµονικούς και επαγγελµατικούς χώρους.
Όµως το τελικό αποτέλεσµα, η κατάληψη δηλαδή µιας ανάλογης µε το επίπεδο σπουδών, θέσης εργασίας δεν εξαρτάται τελικά µόνο από την παρεχόµενη εκπαίδευση. Η απασχόληση είναι ίσως το αποτέλεσµα κατά κύριο λόγο των γενικότερων συνθηκών που επικρατούν στη συγκεκριµένη κάθε φορά αγορά εργασίας και γενικότερα στην οικονοµία. Είναι φανερό ότι µια διευρυνόµενη αγορά εργασίας σε µια γρήγορα αναπτυσσόµενη οικονοµία προσφέρει πολλές και καλές ευκαιρίες απασχόλησης σε αντίθεση µε τις εντεινόµενες συνθήκες ανταγωνισµού και τις τάσεις υποβάθµισης των εργασιακών συνθηκών που χαρακτηρίζουν µια συρρικνωµένη ή στάσιµη αγορά εργασίας. Από την άλλη πλευρά είναι απαραίτητο και η εκπαιδευτική διαδικασία να παραµένει σε επαφή µε τις µεταβαλλόµενες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας παρέχοντας στους αποφοίτους γνώσεις και δεξιότητες που να αντιστοιχούν στη δηµιουργούµενη κάθε φορά ζήτηση. Με την έννοια αυτή το δίληµµα ανάµεσα στο γενικό και το ειδικό, το θεωρητικό και το εφαρµοσµένο είναι παρόν κατά τη συγκρότηση κάθε προγράµµατος σπουδών καθώς θα πρέπει κάθε φορά να σταθµίζονται οι δηµιουργούµενες µακροπρόθεσµες προϋποθέσεις κατανόησης του γνωστικού αντικειµένου µε την άµεση αποτελεσµατικότητα των ειδικών δεξιοτήτων κατά την επιστηµονική/επαγγελµατική πράξη. Αν όµως οι τρέχουσες κάθε φορά συνθήκες στην αγορά εργασίας και η ποιότητα και το είδος των παρεχόµενων γνώσεων από τα τριτοβάθµια εκπαιδευτικά ιδρύµατα αποτελούν το γενικό πλαίσιο το οποίο οριοθετεί τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες απασχόλησης, η κατάληψη συγκεκριµένων θέσεων εργασίας από συγκεκριµένους υποψηφίους είναι συνάρτηση και άλλων ειδικών και εξατοµικευµένων συνθηκών. Ανάµεσα στις τελευταίες πρωτεύουσας σηµασίας είναι το δίκτυο κοινωνικών σχέσεων στο οποίο εντάσσεται και είναι σε θέση να ενεργοποιήσει η οικογένεια και προσωπικά οι ίδιοι οι απόφοιτοι καθώς και η ποιότητα των επαγγελµατικών τους ικανοτήτων και η προσωπικότητά τους. Οι προοπτικές απασχόλησης των αποφοίτων ενός τµήµατος τριτοβάθµιας εκπαίδευσης είναι ένας από τους βασικότερους δείκτες αποτελέσµατος της παρεχόµενης εκπαίδευσης καθώς και της σχέσης του προγράµµατος σπουδών του τµήµατος µε τις επαγγελµατικές απαιτήσεις. Βεβαίως η απασχόληση και η ανεργία των νέων πτυχιούχων είναι πρωτίστως αποτέλεσµα των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά εργασίας και γενικότερα στην οικονοµία την περίοδο που εντάσσονται σε αυτήν. Από την πλευρά αυτή οι πτυχιούχοι του Τµήµατος, αντιµετωπίζουν σήµερα µε την αποφοίτησή τους (όπως άλλωστε και οι άλλοι νέοι πτυχιούχοι), ένα µάλλον εχθρικό
εργασιακό τοπίο. Το σταθερά υψηλό ποσοστό της ανεργίας στην Ελλάδα και το πολύ υψηλό ποσοστό της ανεργίας των νεοεισερχόµενων στην αγορά εργασίας αποτελούν το γενικό πλαίσιο εντός του οποίου υποχρεούνται να ενταχθούν οι νέοι απόφοιτοι. Γενικότερα θα µπορούσαµε να διατυπώσουµε το συµπέρασµα ότι παρά τις δυσµενείς γενικά συνθήκες οι απόφοιτοι του Τµήµατος έχουν καλές προοπτικές απασχόλησης και θετική αποδοχή από την αγορά. Το τελευταίο ενισχύεται από το γεγονός ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι εργαζόµενοι απόφοιτοι του Τµήµατος απορροφώνται από τον ιδιωτικό τοµέα. To ποσοστό ανέργων του Τµήµατος (14%) είναι σχετικά µικρό σε σχέση µε το ποσοστό των «νέων ανέργων», δηλαδή όσων εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας αναζητώντας απασχόληση, όλης της επικράτειας για το τρίµηνο του 2007 όπου ανέρχεται στο 35,6% του συνόλου. Το ποσοστό εξακολουθεί να παραµένει σχετικά χαµηλό αν λάβουµε υπόψη και το 6% των αέργων του Τµήµατος που στην πλειοψηφία τους είναι απόφοιτοι που πληρούν την στρατιωτική τους θητεία. Η καλή εικόνα για το επίπεδο σπουδών στο Τµήµα αντανακλάται επίσης στις θετικές γνώµες των αποφοίτων από τους οποίους το µεγαλύτερο ποσοστό κρίνει ότι τα προσόντα που απέκτησαν στο Τµήµα ως επαρκή σε ποσοστό 82%. Η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται και από το ότι σύµφωνα µε τις απαντήσεις η µεγάλη πλειοψηφία των αποφοίτων δεν συνάντησε προβλήµατα στο εργασιακό περιβάλλον που να σχετίζονται µε την ποιότητα ή το είδος των γνώσεων που απέκτησε κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Τµήµα.