ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 15-07-2012 Για τη Διεθνή Ημέρα Κατά της Κακοποίησης των Ηλικιωμένων (15 Ιουνίου) Κατά τα τελευταία χρόνια, το θέμα της κακοποίησης και αμέλειας κατά της ευάλωτης ομάδας των ηλικιωμένων έχει αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο σαν μείζον κοινωνικό πρόβλημα. Η ταχεία γήρανση του πληθυσμού των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι πιθανό να οδηγήσει σε περαιτέρω όξυνση του προβλήματος. «Με τη γήρανση του πληθυσμού και τις σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που αυτή η δημογραφική αλλαγή επιφέρει, η εξεύρεση τρόπων για την πρόληψη της κακοποίησης των ηλικιωμένων και την εξασφάλιση αξιοπρεπούς ζωής στην Τρίτη Ηλικία είναι μια σημαντική πρόκληση σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση» επισημαίνει η κα Anne- Sophie Parent, Γενική Γραμματέας του AGE*, την παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρας Κατά της Κακοποίησης των Ηλικιωμένων στις 15 Ιουνίου. Οι δημόσιες αρχές, οι φορείς χάραξης πολιτικής, όσοι παρέχουν περίθαλψη, αλλά κυρίως οι Οργανώσεις που ασχολούνται με τα θέματα των ατόμων της Τρίτης ηλικίας γνωρίζουν πλέον ότι η κακοποίηση και η παραμέληση των ηλικιωμένων είναι μία σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δεν μπορεί πλέον να είναι ανεκτή. Τα μέτρα δε, που πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή θα πρέπει να εξασφαλίζουν πλήρως ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας προστατεύονται επαρκώς και μπορούν να απολαύσουν αξιοπρεπή γηρατειά, ακόμη και όταν εξαρτώνται από άλλους για τη φροντίδα τους.
Επίσης, το φύλο εξακολουθεί να είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας για την κακοποίηση ηλικιωμένων γυναικών, ενώ οι μη-αυτοεξυπηρετούμενοι ηλικιωμένοι που έχουν αναπηρία παραμένουν η πιο ευάλωτη ομάδα με τα περισσότερα κρούσματα σωματικής κακοποίησης, οικονομικής εκμετάλλευσης και εγκατάλειψης. Σύμφωνα με έκθεση του Π.Ο.Υ. (Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας/ Europe) τον Ιούλιο του 2011, κάθε χρόνο, 2,7 % (4 εκατομμύρια) του σ υνόλου των ατόμων άνω των 60 ετών βιώνουν σωματική κακοποίηση, το 19,4% (29 εκατομμύρια) βιώνουν ψυχολογική κακοποίηση, το 3,8% (6 εκατομμύρια) βιώνουν οικονομική εκμετάλλευση και τέλος το 0,7% (1 εκατομμύριο) βιώνουν σεξουαλική κακοποίηση. Όσον αφορά στην Ελλάδα, υπάρχει μεγάλη έλλειψη δεδομένων για το μέγεθος του προβλήματος. Δυστυχώς στη χώρα μας τα δεδομένα που αφορούν περιστατικά κακομεταχείρισης ατόμων τρίτης και τέταρτης ηλικίας είναι εξαιρετικά περιορισμένα, καθώς δεν υπάρχει εθνική πολιτική συστηματικής (ή μη) καταγραφής των περιστατικών. Σύμφωνα με την έρευνα ABUEL (Abuse and Health Among Elderly People) για τη διετία 2008 2010, στην Ελλάδα, οι ηλικιωμένοι θύματα κακοποίησης ήταν 126.111 άτομα. Τα περιστατικά αναλύονται ως εξής: 13.2% ψυχολογική κακοποίηση 3.5% σωματική κακοποίηση(4.7% 80-84 ετών) 3.9% οικονομική εκμετάλλευση (7.9% 80-84) 1.5% σεξουαλική κακοποίηση (2.3% γυναίκες) 3.1% εγκατάλειψη (8.9% 80-84 ετών) 1.1% τραυματισμοί Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της «κακής περίθαλψης» και της κακοποίησης των ηλικιωμένων είναι η βελτίωση της ποιότητας της περίθαλψης και η υποστήριξη των ατόμων που χρειάζονται φροντίδα και βοήθεια. Το AGE και μια ομάδα εταίρων από 12 χώρες αναπτύσσει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη μακροχρόνια φροντίδα που περιλαμβάνει τις Αρχές της ποιότητας καθώς και συστάσεις για την εφαρμογή αυτών των Αρχών, οι οποίες βασίζονται στον Ευρωπαϊκό Χάρτη των Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων των Ηλικιωμένων ατόμων που χρήζουν μακροχρόνιας φροντίδας και βοήθειας.
Στην Ελλάδα, η Εθνική Συμμαχία WeDo** ( Wellbeing and Dignity for Older People Ευημερία και Αξιοπρέπεια των Ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας) απαρτίζεται από φορείς που ασχολούνται με θέματα σχετικά με τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (αναλυτική λίστα στο τέλος) και έχει σαν σκοπό την ανάπτυξη και την εφαρμογή στρατηγικών και πολιτικών προτάσεων που θα διασφαλίζουν την καλύτερη ποιότητα ζωής των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στη χώρα μας. Αρχίζοντας το 2011, η Συμμαχία αυτή συμμετείχε με προτάσεις και καλές πρακτικές από τη χώρα μας στην ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Οδηγού για την Ευημερία και Αξιοπρέπεια των ηλικιωμένων. Μέσα σε αυτόν τον Οδηγό μπορεί κανείς να βρει καλές πρακτικές από διάφορες χώρες της Ευρώπης για την καταπολέμηση της Κακοποίησης, τη βελτίωση της φροντίδας (ιδρυματικής ή κατ οίκον), την ενεργό συμμετοχή ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας με σκοπό την ευαισθητοποίηση και τον προσανατολισμό των υπηρεσιών και των φορέων προς το σεβασμό και την αναγνώριση των ηλικιωμένων ως ενεργών και συμμετεχόντων μελών της κοινωνίας. Η Εθνική Συμμαχία έθεσε ως βασικό πρόβλημα στη χώρα μας τη μη δικτύωση των αρμόδιων φορέων και την παντελή έλλειψη ολοκληρωμένων πολιτικών για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Μέσα από τις συνεχείς συναντήσεις της Συμμαχίας αναπτύχθηκαν συγκεκριμένες προτάσεις προς την Πολιτεία. Η δέσμευση των μελών της Συμμαχίας πως θα συνεχίσουν ως Δίκτυο να «μάχονται» για τα δικαιώματα και την κατάλληλη υποστήριξη των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στη χώρα μας είναι η πρώτη επιτυχία αυτής της συνεργασίας. *Πλατφόρμα για την Ηλικία της Ευρώπης (πρώην AGE Πλατφόρμα Ευρωπαίων Ηλικιωμένων). Είναι ένα Ευρωπαϊκό δίκτυο των Οργανώσεων που ασχολούνται με τα άτομα 50+ και αντιπροσωπεύει πάνω από 30 εκατομμύρια άτομα μεγαλύτερης ηλικίας στην Ευρώπη. Η AGE έχει ως στόχο να εκφράσει και να προωθήσει τα συμφέροντα των 150 εκατομμυρίων κατοίκων ηλικίας 50+ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να ευαισθητοποιήσει σε θέματα που τους απασχολούν περισσότερο. Η Πλατφόρμα AGE είναι ο συντονιστής του έργου WeDo. (www.age-platform.eu) **Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Wellbeing and Dignity for Older People(WeDo) www.wedopartnership.eu
Σύλλογος Ελλήνων Εργοθεραπευτών Δήμος Ηρακλείου Αττικής Κέντρο Εργοθεραπείας