Τελική Έκθεση Δημοσιοποίησης Δράσεων και Αποτελεσμάτων του έργου LIFE Water Agenda

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΗ ΛΕΚΑΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΗΣ AGENDA 21 ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ΠΛΑΙΣΙΟ 2000/60/ΕΕ LIFE04/ENV/GR/000099: WATER AGENDA Τελική Έκθεση Δημοσιοποίησης Δράσεων και Αποτελεσμάτων του έργου LIFE Water Agenda ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η υλοποίηση του Έργου LIFE Water Agenda συνοδεύτηκε από ένα ολοκληρωμένο κύκλο δράσεων δημοσιότητας για την ευρύτερη δυνατή προβολή του. Ο σχεδιασμός των δράσεων και των εργαλείων εξειδίκευσε την εγκεκριμένη πρόταση, διαμορφώνοντας ενιαία μηνύματα και μια συνεκτική ταυτότητα επικοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκε ένα πλήθος εργαλείων που αξιοποιήθηκαν ευρύτατα καλύπτοντας σημαντικό μέρος του κοινού στόχου του έργου, όπως έντυπα, κατάλογοι ενδιαφερομένων και παρουσία στο Διαδίκτυο. Η, τοπική κατά κύριο λόγο, δημοσιότητα υποστηρίχθηκε σημαντικά από κλασικά low-tech εργαλεία, όπως οι δράσεις ενημέρωσης face-to-face, κατά την πορεία της διαδικασίας διαβούλευσης. Παρότι το συνολικό αποτέλεσμα των ενεργειών δημοσιοποίησης είναι θετικό, όπως διαφαίνεται και από το θετικό αποτέλεσμα του δημόσιου διαλόγου, η αποτελεσματικότητα των εργαλείων καθ αυτών ήταν μάλλον ανομοιογενής, επηρεασμένη ενίοτε από αρνητικές συγκυρίες. Η σημαντική επιτυχία της πρώτης ημερίδας στην Αθήνα τεκμηριώνει το ενδιαφέρον του κοινού στόχου για την εφαρμογή της Οδηγίας για τα Νερά στη χώρα μας και ειδικότερα για τα αποτελέσματα του έργου. Εκτιμάται ότι η εμπειρία της δημοσιοποίησης του έργου LIFE Water Agenda μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη βέλτιστη υλοποίηση παρόμοιων πρωτοβουλιών στο μέλλον στη χώρα μας και γενικότερα. SUMMARY The implementation of the LIFE Water Agenda project was accompanied by an integrated cycle of publicity actions for its widest possible promotion. Planning the actions and tools further detailed the approved proposal, developing common messages and a concise communication identity. Within this framework, a number of tools was developed, which was utilized widely, covering a significant part of the project s target audience. Such tools included printed material, mailing lists and internet presence. Local, mainly, publicity benefitted greatly from classic low-tech tools, such as face-to-face information activities, during the course of the public consultation process. Though the overall result of the publicity activities was positive, as can be deduced by the positive result of the public dialogue process, the effectiveness and efficiency of the tools themselves was rather varied, influenced in certain cases by external events, such as the widespread forest fires and the elections. The significant success of the first conference held in Athens documents the target-audience s interest in the WFD s implementation in Greece, and for the project s results more specifically. It is believed that the experience from the LIFE Water Agenda project s dissemination activities may significantly contribute to the best implementation of similar future initiatives in Greece and elsewhere. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Δράση Δημοσιότητας του Έργου LIFE Water Agenda σχετίζεται αφενός με την υποστήριξη της διαδικασίας διαβούλευσης (στην περιοχή εφαρμογής), αφετέρου και κυρίως με τη διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου σε ενδιαφερόμενους φορείς και άτομα (πανελλαδικά και, μέσω του Ευρωμεσογειακού Δικτύου, ευρύτερα). Οι δύο αυτές κατηγορίες κοινών στόχων αλληλεπικαλύπτονται σε σημαντικό βαθμό. Ως εκ τούτου, τα εργαλεία και η μεθοδολογία προσέγγισης είναι ουσιαστικά τα ίδια, η εφαρμογή τους όμως εξειδικεύεται κατά περίπτωση. Στο πλαίσιο αυτό, κατά την υλοποίηση του έργου, την κύρια ευθύνη για τη χρήση των εργαλείων πληροφόρησης στην περιοχή εφαρμογής είχε η δικαιούχος Ανατολική Α.Ε., ως facilitator της διαβούλευσης, ενώ για την παραγωγή των εργαλείων καθώς και τη χρήση τους στο ευρύτερο κοινό, την ευθύνη είχε το ΕΚΠΑΑ. Η παρούσα έκθεση εστιάζεται κατά κύριο λόγο στην εφαρμογή των εργαλείων δημοσιότητας για την ευρύτερη διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου και αποτελεί τελικό παραδοτέο, υπερκαλύπτοντας χρονικά τη σχετική ενδιάμεση έκθεση και περιλαμβάνοντας και την τελική ενέργεια δημοσιότητας το 2007. Η εφαρμογή των εργαλείων δημοσιότητας στηρίζεται σε σημαντικό μέρος στη μεθοδολογία που παρουσιάστηκε στην «Έκθεση των απαραίτητων μεθόδων για την πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας». Για την καλύτερη πληρέστερη κατανόηση κάποιων ζητημάτων συνιστάται η παράλληλη χρήση της εν λόγω έκθεσης. Την παρούσα έκθεση επιμελήθηκαν οι συνεργάτες του ΕΚΠΑΑ Θάνος Μπελαλίδης, υπεύθυνος δημοσιότητας, και Αλέξανδρος Δεληγιάννης, υπεύθυνος έργου για το LIFE Water Agenda από πλευράς ΕΚΠΑΑ. Ευχαριστούμε τη δικαιούχο ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε. για την παροχή σχετικών στοιχείων και υλικού, καθώς και τη γενικότερη υποστήριξη καθ όλη τη διάρκεια του έργου. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 3

ΚΟΙΝΟ ΣΤΟΧΟΣ Με βάση την εγκεκριμένη πρόταση του έργου LIFE Water Agenda, το κοινό στόχος του έργου κατανέμεται όπως στο παρακάτω διάγραμμα, με τους αντίστοιχους επιμέρους στόχους: Κατά την υλοποίηση του έργου, και κυρίως κατά την υποστήριξη της διαδικασίας διαβούλευσης, οι παραπάνω ομάδες στόχος, καθώς και όσες εναγνωρίστηκαν στη συνέχεια, «συσσωματώθηκαν» στις βασικές κατηγορίες κοινού που προβλέπονται στο πλαίσιο της εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο 2000/60 για τα Νερά. Αυτές είναι: "Decision-Makers", όπως μπορούμε να ονομάσουμε όλα τα άτομα και τους φορείς που έχουν θεσμική αρμοδιότητα στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση του νερού: Υπουργεία, Περιφέρειες, Νομαρχίες, Δήμοι. Χρήστες - Καταναλωτές του νερού, στους οποίους περιλαμβάνονται οι αγρότες, η βιομηχανία και οι επιχειρήσεις, καθώς και το γενικότερο (τοπικό) καταναλωτικό κοινό της ύδρευσης. Εμπειρογνώμονες Ειδικοί, που περιλαμβάνουν επιστήμονες, σύμβουλοι, εκπαιδευτικά ιδρύματα, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και ειδικοί φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Διαχειριστές, μια κατηγορία που καλύπτει το σύνολο των ατόμων και φορέων που έχουν ρόλο εφαρμογής στη διαχείριση των υδάτων και γενικότερα υλοποίησης της Οδηγίας. Προφανώς, μεταξύ των παραπάνω κατηγοριών υπάρχουν σημαντικές επικαλύψεις, ιδιαίτερα μεταξύ Decision-Makers και Διαχειριστών. Σε κάθε περίπτωση, η κατηγοριοποίηση με βάση τις προβλέψεις της Οδηγίας και των σχετικών καλών πρακτικών διευκολύνει τόσο τη διαχείριση όσο και την ανάδειξη του ειδικού ενδιαφέροντος των αποδεκτών της πληροφορίας. Στην παρούσα έκθεση υιοθετείται η συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση, με επιμέρους επισημάνσεις για τις ειδικότερες ομάδες αποδεκτών. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 4

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: ΛΟΓΟΤΥΠΟΣ, ΣΥΝΘΗΜΑ, ΕΙΚΟΝΕΣ, ΠΟΣΤΕΡ Για τη συνέπεια και την αναγνωρισιμότητα της επικοινωνίας που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του έργου, δημιουργήθηκε μια ολοκληρωμένη εταιρική ταυτότητα που περιλαμβάνει λογότυπο (σήμα, επωνυμία, γραμματοσειρά), βασικό σύνθημα, επιλεγμένες εικόνες και χρώματα. Επιπλέον των παραπάνω, η εταιρική ταυτότητα περιλαμβάνει τα στοιχεία του έργου, τις πληροφορίες χρηματοδότησης, τους εταίρους, καθώς και την κεντρική ιστοσελίδα. Η ομάδα έργου του ΕΚΠΑΑ, σε συνεργασία με τον γραφίστα Δ.Σωτηρόπουλο που σχεδίασε πολλά από τα έντυπα του έργου, επεξεργάστηκε αρκετές παραλλαγές και εφαρμογές της βασικής εταιρικής ταυτότητας, προκειμένου να επιλεγούν οι πιο χρηστικές και αποτελεσματικές. Η εταιρική ταυτότητα του έργου εφαρμόστηκε στο σύνολο των έντυπων και ηλεκτρονικών παραγωγών του έργου, καθώς και ως διακοσμητικό στοιχείο σε όλες τις εκδηλώσεις του, ως φόντο για ηλεκτρονικές παρουσιάσεις (powerpoint), desktop υπολογιστών κλπ. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 5

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ Παρακάτω καταγράφονται συνοπτικά στο σύνολό τους τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν, όπως προβλεπόταν από την εγκεκριμένη πρόταση. Ακολουθεί η ανάλυσή τους ανά κατηγορία. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 6

ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Στο πλαίσιο του έργου αναπτύχθηκαν δύο κατάλογοι ενημέρωσης, της Ανατολικής Α.Ε. για την τοπική ενημέρωση καθώς και για την προώθηση της διαβούλευσης - και του ΕΚΠΑΑ για τη γενικότερη δημοσιότητα σε εθνικό επίπεδο. Πρόσθετα, αξιοποιήθηκαν κατάλογοι φορέων και ειδικότερα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των ΔΕΥΑ της χώρας, που εκτιμήθηκε ότι θα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα αποτελέσματα του έργου. Οι δύο φορείς αντάλλασσαν σχετικές πληροφορίες για την τακτική επικαιροποίηση των στοιχείων. Στο πλαίσιο της πρότασης, ο αριθμητικός στόχος που είχε τεθεί ήταν για 2.500 αποδέκτες. Στην πράξη οι κατάλογοι περιλαμβάνουν συνολικά 2.400 περίπου αποδέκτες, που κατανέμονται ως εξής: ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε. (τοπική ενημέρωση): 300+ ΕΚΠΑΑ (εμπειρογνώμονες, φορείς της δημόσιας διοίκησης, επιχειρήσεις, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ερευνητικά ιδρύματα κλπ.): 800+ ΚΕΔΚΕ (Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης): 1000+ ΔΕΥΑ: 200+ ΥΠΕΧΩΔΕ (διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι): 80+ Επισημαίνεται ότι στους παραπάνω καταλόγους δεν περιλαμβάνεται η διεθνής δικτύωση των εταίρων, καθώς αυτή δεν είναι εστιασμένη αυστηρά στο ζήτημα του νερού. Σημειώνεται πάντως ότι αυτή η δικτύωση αξιοποιήθηκε ποικιλοτρόπως για την προώθηση των αποτελεσμάτων του έργου, όπως διαφαίνεται και στο κεφάλαιο περί συμμετοχής σε συνέδρια και επιστημονικές εκδόσεις. Σε σχέση με τις κατηγορίες (ρόλους) των ενδιαφερομένων μερών ως προς την εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο 2000/60 για τα Νερά (χρήστες, διαχειριστές, decision makers και εμπειρογνώμονες): Ο κατάλογος της ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε. καλύπτει το σύνολο των κατηγοριών στην περιοχή εφαρμογής. Ο κατάλογος του ΕΚΠΑΑ επίσης καλύπτει το σύνολο των κατηγοριών με ιδιαίτερη έμφαση στους εμπειρογνώμονες (εκπαιδευτικά/ερευνητικά ιδρύματα, γραφεία μελετών, Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί κλπ) και τους decision makers (Υπουργεία, Περιφέρειες). Οι ΟΤΑ έχουν διπλό ρόλο, decision makers και διαχειριστές, ενώ εκπροσωπούν επίσης και τους δημότες τους που είναι χρήστες. Οι ΔΕΥΑ είναι κατά κύριο λόγο διαχειριστές. Οι δημοσιογράφοι δεν ανήκουν σε κάποια κατηγορία με την αυστηρή έννοια, αλλά συμβάλουν στη διάχυση της πληροφορίες σε όλες τις κατηγορίες ενδιοαφερομένων μερών, ιδιαίτερα δε στους χρήστες. Ως εκ τούτου, εκτιμάται ότι, στο σύνολό τους, οι κατάλογοι ενημέρωσης κάλυψαν όλες τις κατηγορίες ενδιαφερομένων μερών για την εφαρμογή της Οδηγίας. Ο «κύκλος επιρροής» του έργου είναι επομένως αρκετά ευρύς και αντιπροσωπευτικός. Σημειώνεται επιπλέον ότι το ΕΚΠΑΑ διακίνησε στους καταλόγους του τις πληροφορίες με ηλεκτρονικά μέσα (e-mail) κατά κύριο λόγο. Δεν είμαστε επομένως σε θέση να γνωρίζουμε την περαιτέρω διάχυση των πληροφοριών από τους ίδιους τους αποδέκτες. Πάντως, από τη συμμετοχή σε ημερίδες που ο φορέας έχει οργανώσει στο παρελθόν, εκτιμάται ότι οι τελικοί αποδέκτες είναι συνήθως περίπου διπλάσιοι από τους αρχικούς (το 50% των αποδεκτών προωθεί το μήνυμα κατά μέσο όρο σε 2 άτομα). Τέλος, αξίζει να σημειωθεί η συνεργασία με το Πρόγραμμα «ΧΩΡΟΣ» της ΚΕΔΚΕ μέσω του οποίου στάλθηκαν οι πληροφορίες για το Έργο σε όλους τους ΟΤΑ της χώρας, συνεργασία που αναμένεται να συνεχιστεί και μετά τη λήξη του (βλ. τελευταίο κεφάλαιο). ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 7

ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ Σε συνεργασία με τον Δικαιούχο (Ανατολική Α.Ε.) και με τη συμμετοχή των εταίρων Δήμου Θέρμης, Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και ΕΚΠΑΑ, αποφασίστηκαν οι βασικές πληροφορίες που θα πρέπει να δοθούν στους κοινωνικούς εταίρους στο πλαίσιο της προετοιμασίας και έναρξης της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης. Αυτές είναι: Παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης των υδάτινων πόρων στον Ανθεμούντα. Ανάδειξη του προβλήματος (υδατικό έλλειμμα) με τη βοήθεια και του σεναρίου αναφοράς. Ενημέρωση για τις πολιτικές διαχείρισης νερού και τις κατευθύνσεις της WFD. Ενημέρωση για το έργο LIFE. Η αξία του νερού ως πόρου / Βασικές έννοιες Πώς ο καθένας μπορεί να βοηθήσει Οι παραπάνω πληροφορίες συγκεντρώθηκαν και παρουσιάστηκαν, κατά το δυνατόν εκλαϊκευμένα, στο βασικό ενημερωτικό φυλλάδιο (summary brochure) του έργου. Το φυλλάδιο τυπώθηκε σε 5.000 αντίτυπα και διανεμήθηκε στο σύνολο των εκδηλώσεων και συναντήσεων που σχετίζονται με το έργο, καθώς και μέσω των συνεργαζόμενων εταίρων. Συνολικά διανεμήθηκαν περισσότερα από 3.000 αντίτυπα. Το φυλλάδιο διατίθεται επίσης σε ηλεκτρονική μορφή από την κεντρική ιστοσελίδα του έργου. Το βασικό μήνυμα του έργου, μαζί με την ιστοσελίδα και τα στοιχεία επικοινωνίας περιλαμβάνονται στο πόστερ (αφίσα) του έργου που τυπώθηκε σε 1000 αντίτυπα εκ των οποίων διανεμήθηκαν τα 700. Το πόστερ χρησιμοποιήθηκε για τη γενικότερη δημοσιότητα του έργου, αλλά και για την απόδοση της εταιρικής ταυτότητας στους χώρους που φιλοξένησαν τις εκδηλώσεις του (branding). Σημαντική εξοικονόμηση πόρων επιτεύχθηκε με την εκτύπωση ενός βασικού πόστερ με ελεύθερο χώρο (κάτω αριστερά) και ελαφρύ φόντο, όπου μπορούν να συμπληρωθούν πρόσθετες πληροφορίες κατά περίπτωση, π.χ. πρόσκληση του πρώτου φόρουμ, αναγγελία της ημερίδας κλπ., χωρίς το δυσανάλογα μεγάλο κόστος μιας πλήρους εκτύπωσης σε τετραχρωμία. Κατά γενική ομολογία, η εφαρμογή της ταυτότητας κατ αυτόν τον τρόπο έδωσε ένα στίγμα επαγγελματισμού και κύρους, χωρίς περιττά έξοδα. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 8

Επιπλέον, ο Δήμος Θέρμης ανέπτυξε και τύπωσε φυλλάδιο ενημέρωσης για την ορθολογική χρήση νερού, με αναφορά στο έργο. Εκδόθηκαν 9.000 φυλλάδια τα οποία διανεμήθηκαν με το τεύχος Απριλίου 2007 της εφημερίδας «Θέρμης Δρώμενα» του Δήμου Θέρμης, στους κατοίκους του Δήμου. Το συγκεκριμένο φυλλάδιο ανατυπώθηκε από τον εταίρο ΠΚΜ, Δ/νση Υδάτων, σε 15.000 αντίτυπα και αποστάλθηκε σε όλες τις δ/νσεις υδάτων των περιφερειών της Ελλάδας ενώ διανέμεται στους χρήστες νερού που κινούν διαδικασίες αδειοδότησης έργων αξιοποίησης και χρήσης νερού. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίσθηκε επιπλέον δημοσιοποίηση του έργου LIFE Water Agenda και της κοινοτικής πρωτοβουλίας LIFE. Τέλος, προτάθηκε στους Δήμους της περιοχής κατά τη διαδικασία διαβούλευσης, η επανέκδοσή του, με την επισήμανση του έργου LIFE Water Agenda και του χρηματοδοτικού μέσου LIFE, και μετά τη λήξη του έργου με δικές τους δαπάνες. Μέχρι σήμερα, στην επανέκδοση του εντύπου προχώρησε ο Δήμος Επανομής, ο οποίος παρήγαγε 3.000 αντίτυπα τα οποία και διένειμε στους κατοίκους του Δήμου. Τα τρία φυλλάδια επισυνάπτονται στην τελική έκθεση της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης. Συνολικά διακινήθηκαν περίπου 30.000 ενημερωτικά έντυπα, εκ των οποίων τα 3.000 (+700 πόστερ) αφορούν το ίδιο το έργο ως πρωτοβουλία, ενώ τα υπόλοιπα αναφέρονται στους στόχους του (ορθολογική χρήση νερού, συνεργασία κλπ). Περαιτέρω, από το ΕΚΠΑΑ σχεδιάστηκαν δύο πρόσθετα έγγραφα ενημερωτικά εργαλεία που διακινήθηκαν κατά κύριο λόγο σε ηλεκτρονική μορφή (παρότι εκτυπώθηκαν σε μικρό αριθμό και για χρήση σε επιμέρους δραστηριότητες). Πρόκειται για το έντυπο με συνήθεις ερωτήσεις και απαντήσεις (FAQ Frequently Asked Questions) και το ηλεκτρονικό ενημερωτικό δελτίο e- Bulletin. Το έντυπο FAQ επικαιροποιήθηκε με βάση ερωτήματα που διατυπώθηκαν σε δραστηριότητες του έργου. Το e-bulletin εκδόθηκε αρχικά μετά την πρώτη ημερίδα δημοσιοποίησης αποτελεσμάτων του έργου (Νοέμβριος 2006) και στάλθηκε στο σύνολο των αποδεκτών του καταλόγου του ΕΚΠΑΑ. Κατά βάση, πρόκειται για ένα απλό μονοσέλιδο ηλεκτρονικό επιστολόχαρτο στο οποίο αναγράφονταν περιλήψεις του νέου περιεχομένου του βασικού ιστότοπου με τις αντίστοιχες απευθείας συνδέσεις (links). ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 9

ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Η παρουσία του έργου LIFE Water Agenda στο Διαδίκτυο περιλαμβάνει τρεις διασυνδεδεμένους ιστοτόπους: Τον κύριο τόπο www.lifewateragenda.org. Το ψηφιακό πάρκο νερού (virtual park) για την υποστήριξη εκπαιδευτικών δράσεων. Τον διαδικτυακό χώρο ανταλλαγής πληροφοριών, αποκλειστικά για τα μέλη του Ευρω- Μεσογειακού Δικτύου Συνεργασίας. Ο κύριος ιστοτόπος αποτελεί το σημείο εκκίνησης για την αναζήτηση πληροφοριών για το έργο. Παρέχει τις βασικές πληροφορίες για το έργο, τους εταίρους και τις επιμέρους δράσεις. Παράλληλα, περιγράφει τις βασικές έννοιες που απαιτούνται για την κατανόηση του έργου, όπως η αειφορική διαχείριση και η δημόσια διαβούλευση. Πέραν των πληροφοριών για τη ροή και τις δραστηριότητες του έργου (ανακοινώσεις, φωτογραφίες), εδώ περιλαμβάνεται το σύνολο των παραδοτέων του έργου, οι παρουσιάσεις των εισηγητών στις δημόσιες εκδηλώσεις, καθώς και τα πρακτικά των συναντήσεων της Επιτροπής Διαβούλευσης και των ομάδων εργασίας. Ο κύριος τόπος έχει παραχθεί στα ελληνικά και αγγλικά, με το αγγλικό τμήμα πιο συνοπτικό. Ο επισκέπτης μπορεί από τον κύριο τόπο να συνδεθεί με οποιοδήποτε από τους άλλους δυο. Ειδικότερα η πρόσβαση στον χώρο συνεργασίας του Ευρω-Μεσογειακού Δικτύου είναι ελεγχόμενη και απαιτεί την επιβεβαίωση της ταυτότητας του χρήστη. Σημειώνεται ότι στον χώρο αυτό περιλαμβάνονται και συνδέσεις σε εξειδικευμένους πόρους (specialized resources) για την εφαρμογή της Οδηγίας 2000/60. Στην περίοδο λειτουργίας του, ο κύριος ιστοτόπος φιλοξενήθηκε σε διαφορετικούς servers και δεν είναι δυνατή η αποτίμηση επιμέρους στοιχείων επισκεψιμότητας. Γενικά εκτιμάται ότι ο τόπος είχε μέχρι την ολοκλήρωση του έργου περί τους 700 διαφορετικούς επισκέπτες, με κύριες αιχμές πριν και μετά τις επιμέρους εκδηλώσεις. Μετά την ολοκλήρωση του έργου αναμένεται άνοδος της επισκεψιμότητας λόγω συνδέσεων προς αυτόν από άλλους ενδιαφερόμενους (ΚΕΔΚΕ, περιφέρειες κλπ). Τέλος, σημειώνεται η συνέχεια της λειτουργίας του χώρου του Ευρωμεσογειακού Δικτύου και μετά το τέλος του έργου. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 10

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ / PRESS PACKS / ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ Στο πλαίσιο του έργου εκδόθηκε ένας πλήρης κύκλος δελτίων τύπου, που κάλυψε την περίοδο από την έναρξη του έργου (Δεκέμβριος 2004), την έναρξη της διαδικασίας διαβούλευσης (Ιούνιος 2006) την παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων στο πανελλαδικό κοινό (Νοέμβριος 2006), τη δεύτερη και την τρίτη συνάντηση κοινωνικού διαλόγου (Δεκέμβριος 2006 και Ιούλιος 2007) καθώς και την τελική δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων (Σεπτέμβριος 2007). Τα δελτία τύπου διακινήθηκαν ηλεκτρονικά κατά κύριο λόγο, ενώ όταν δόθηκαν δια χειρός συνοδεύονταν από γενικότερο υλικό για το έργο (κείμενα, φωτογραφίες, έντυπο) απαρτίζοντας ένα ολοκληρωμένο press pack. Παρότι τα δελτία τύπου και το σχετικό υλικό διακινήθηκαν στα εθνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, π.χ. μέσω των διαπιστευμένων στο ΥΠΕΧΩΔΕ δημοσιογράφων, το ενδιαφέρον τους ήταν εξαιρετικό περιορισμένο. Η δραστηριότητα του έργου εν γένει εκλήφθηκε ως τοπικού παρά εθνικού ενδιαφέροντος και ως τέτοια προβλήθηκε κατά κύριο λόγο. Αξίζει να σημειωθεί η συνέντευξη που δόθηκε από τον υπεύθυνο του έργου Σ.Φάμελλο σε ραδιόφωνο της Κρήτης, σε εκπομπή οικολογικού περιεχομένου, με αφορμή την εκεί προώθηση μεγάλου υδατικού έργου. Στο πλαίσιο του σχεδιασμού είχε εκτιμηθεί ότι το θετικό αποτέλεσμα του έργου θα μπορούσε να προμηθεύσει μια αισιόδοξη «είδηση» γενικότερου ενδιαφέροντος. Δυστυχώς, η ολοκλήρωση του έργου συνέπεσε αφενός με το τραγικό φαινόμενο των θερινών πυρκαγιών, αφετέρου με την προκήρυξη και διενέργεια εθνικών εκλογών, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια. Συνοπτικά, δελτία τύπου σχετικά με το έργο δημοσιεύτηκαν στα παρακάτω έντυπα και εφημερίδες: 1ο Forum: Εφημερίδες Ελευθεροτυπία, 1/6/2006 (το συγκεκριμένο άρθρο αναδημοσιεύτηκε στην Περιοδική Αποδελτίωση Ημερήσιου Ηλεκτρονικού Τύπου του Γραφείου Περιβάλλοντος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ΤΕΕ, 1/6-5/6/2006), Αγγελιοφόρος 6/6/2006, Ελεύθερος τύπος 8/6/2006, Αυριανή 11/6/2006, 2ο Forum: Αγγελιοφόρος 4/12/2006, Αγγελιοφόρος 6/12/2006, Μακεδονία 7/12/2006, Κέρδος 7/12/2006, Ελευθεροτυπία 12/12/2006, Οικολογία και Περιβάλλον, Νοέμβριος Δεκεμβριος 2006. Πιο αποτελσματική αποδείχθηκε η συγγραφή, από μέλη της ομάδας έργου, άρθρων για το έργο καθ αυτό στοχευμένων, ως προς το περιεχόμενο και τη γλώσσα, στο κοινό των τεχνικών περιοδικών. Τέσσερα τέτοια άρθρα δημοσιεύτηκαν συνολικά, στα περιοδικά (ECOTEC Ιουλ./Αυγ. 2006), ΥΔΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (Ιουλ./Αυγ. 2006 και Ιανουάριος 2007) και ΤΕΧΝΙΚΑ (Δεκέμβριος 2006). Τα δύο από αυτά περιλαμβάνονται στο παράρτημα. Τα περιοδικά αυτά καλύπτουν ένα κοινό ευρύτερο από την κατηγορία των «εμπειρογνωμόνων», καθώς διαβάζονται και από τεχνικούς ΔΕΥΑ («διαχειριστές»), περιβαλλοντικές ΜΚΟ και φορείς οικονομικών επενδύσεων («Decision makers») μεταξύ άλλων. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 11

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ & ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ως βασικό εργαλείο για τη δημοσιοποίηση του έργου προς το ειδικό κοινό (επιστημονικοί φορείς / «εμπειρογνώμονες») στο πλαίσιο του αρχικού σχεδιασμού είχε τεθεί η τακτική κατά το δυνατό παρουσία σε σχετικά με το αντικείμενο του έργου συνέδρια και η δημοσίευση άρθρων σε επιστημονικές εκδόσεις. Το παρακάτω σχήμα απεικονίζει τις σημαντικές συμμετοχές που πέτυχε η ομάδα έργου (17 σε σύνολο 16 συνεδρίων και περιοδικών) ενώ σημειώνεται ότι η διαδικασία αυτή μάλλον έχει ενισχυθεί σε συνέχεια της ολοκλήρωσης του έργου, καθώς υπάρχει πλέον η δυνατότητα να παρουσιαστούν τόσο τα αποτελέσματά του, όσο και η διαδικασία του στην ολοκληρία της. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 12

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ / ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Στο πλαίσιο του αρχικού σχεδιασμού είχαν προβλεφθεί δύο βασικές εκδηλώσεις, οι οποίες και πραγματοποιήθηκαν, για τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου. Περαιτέρω σημειώνεται η σημαντική συμβολή μιας σειράς άλλων δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων που εμπίπτουν κατά μεγάλο μέρος στη διαδικασία διαβούλευσης και περιγράφονται εκτενώς στη σχετική έκθεση: οι δράσεις ενημέρωσης τοπικών αγροτικών συνεταιρισμών και δημοτικών συμβουλίων, τα τρία ανοιχτά fora κοινωνικού διαλόγου, καθώς και οι δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Το «παράπλευρο όφελος» των πρωτοβουλιών αυτών για τη δημοσιοποίηση του ίδιου του έργου είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο, μεταξύ άλλων επειδή μια σειρά από άλλα κανάλια, π.χ. ΜΜΕ και ειδικοί φορείς, δεν επέδειξαν το αναμενόμενο ενδιαφέρον. ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΑ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2006 Η ειδική Ημερίδα με τίτλο «Διαχείριση υδατικών πόρων: Εφαρμογή της οδηγίας 2000/60/Ε.Κ. και ανάπτυξη διαδικασιών δημόσιας διαβούλευσης» που πραγματοποιήθηκε στις 24 Νοεμβρίου στο εκθεσιακό κέντρο Helexpo Palace στην Αθήνα, αποτέλεσε την πρώτη δημόσια παρουσίαση (στο πανελλαδικό κοινό) των αρχικών αποτελεσμάτων από την υλοποίηση του έργου, μετά τις δύο συναντήσεις κοινωνικής διαβούλευσης, όπου παρουσιάσθηκαν τα αποτελέσματα σε τοπικό επίπεδο. Σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή προσέγγιση και προσέλευση ενδιαφερομένων, αποφασίστηκε η ημερίδα να πραγματοποιηθεί ως παράλληλη /ανεξάρτητη εκδήλωση στο πλαίσιο του Συνεδρίου AQUA 2006, δεδομένου μάλιστα ότι αυτό εξυπηρετούσε και τον χρονικό προγραμματισμό. Το περιεχόμενο της ημερίδας ήταν διττό: με αφορμή την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του έργου που έγινε από εκπροσώπους των εταίρων (πρώτο μέρος της εκδήλωσης), τέθηκαν κάποια γενικότερα ζητήματα συμμετοχής του κοινού και των κοινωνικών φορέων στη διαχείριση υδατικών πόρων, στο πλαίσιο άλλων εργαλείων και συμφωνιών (σύμβαση Ραμσάρ, Κοινή Αγροτική Πολιτική, εθνικό δίκαιο κλπ). Στους εισηγητές του δεύτερου μέρους περιλαμβάνονταν επιστήμονες και εκπρόσωποι του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, των ΟΤΑ και του ΤΕΕ. «Ανοίγοντας» κατ αυτό τον τρόπο τη θεματολογία, το ΕΚΠΑΑ πέτυχε να διευρύνει σημαντικά το κοινό της ημερίδας, ιδίως σε φορείς περισσότερο τεχνικής εστίασης (π.χ. ΔΕΥΑ) που καλούνται όμως να συμμετάσχουν στην εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο 2000/60. (Βλ. Κατάλογος Ενδιαφερομένων για μια εκτενέστερη ανάλυση των συμμετεχόντων). Για την ενημέρωση των ενδιαφερομένων σχεδιάστηκε ειδική πρόσκληση που στάλθηκε σε ηλεκτρονική και έντυπη μορφή. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 13

Συγκεκριμένα, για τη διακίνηση της πρόσκλησης χρησιμοποιήθηκαν οι παρακάτω κατάλογοι αποδεκτών για αποστολή ταχυδρομική ή ηλεκτρονική (μέσω fax και e-mail). Mailing list ΕΚΠΑΑ (800 περίπου αποδέκτες) Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) όλης της χώρας (1000+ αποδέκτες) ΔΕΥΑ όλης της χώρας (200 περίπου αποδέκτες) Περαιτέρω, η πρόσκληση διακινήθηκε εντύπως στο ίδιο το Συνέδριο και την έκθεση Watertec που πραγματοποιείται παράλληλα, ενώ το πρόγραμμα της ημερίδας συμπεριλήφθηκε ως παράλληλη εκδήλωση- στο επίσημο book of abstracts που έλαβαν οι μετέχοντες στο Συνέδριο (παράρτημα). Για την καλύτερη προετοιμασία της εκδήλωσης ζητήθηκε η δήλωση συμμετοχής από τους ενδιαφερόμενους να την παρακολουθήσουν. Οι προεγγραφές με αυτό τον τρόπο έφτασαν τις 112, ενώ τελικά οι συμμετέχοντες υπερέβησαν τους 140 (βλ. παράρτημα). Όπως αναφέρθηκε, το επίσημο book of abstracts του Συνεδρίου AQUA 2006 περιλαμβάνει αναφορά στην ημερίδα (παράρτημα). ΗΜΕΡΙΔΑ ΛΗΞΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η ειδική Ημερίδα του έργου, με τίτλο «Water resources Management Water Framework Directive 2000/60/EC. Application and Public Participation in Anthemountas River Basin in Greece, υλοποιήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2007 στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου 10th International Conference on Environmental Science and Technology - CEST 2007, που διοργανώθηκε από την Global Nest και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Η διεύθυνση της ιστοσελίδας του συνεδρίου είναι http://www.gnest.org/cest. Η ημερίδα αυτή αποτέλεσε την τελευταία, στο πλαίσιο του έργου, δημόσια παρουσίαση των τελικών αποτελεσμάτων του έργου LIFE04/ENV/GR/000099, μετά την ημερίδα που διοργάνωσε το ΕΚΠΑΑ στις 24 Νοεμβρίου στο εκθεσιακό κέντρο Helexpo Palace, στην Αθήνα και τις τρεις συναντήσεις κοινωνικής διαβούλευσης όπου παρουσιάσθηκε το έργο και τα αποτελέσματα σε τοπικό επίπεδο. Στον αρχικό σχεδιασμό του έργου, εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση, προβλεπόταν η οργάνωση της ημερίδας λήξης να υλοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο μετά την επιτυχία που είχε η οργάνωση της ημερίδας από τον εταίρο ΕΚΠΑΑ στην Αθήνα, λόγω της απόφασης να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του Συνεδρίου AQUA 2006, αποφασίσθηκε και αυτή η ημερίδα να διεξαχθεί στο πλαίσιο ενός άλλου επιτυχημένου στο παρελθόν συνεδρίου, δεδομένου μάλιστα ότι αυτό εξυπηρετούσε και τον χρονικό προγραμματισμό. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 14

Στόχος της ημερίδας ήταν η συνεισφορά στη βιώσιμη διαχείριση νερού με έμφαση στην εφαρμογή της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και της συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας (Local Agenda 21) κατά την εκπόνηση και εφαρμογή των σχεδίων διαχείρισης υδάτινων πόρων σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμού. Επιμέρους στόχοι ήταν: Η παρουσίαση των δράσεων και τεχνικών εργαλείων τα οποία αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου Η προώθηση των διαθέσιμων εργαλείων για την εφαρμογή της οδηγίας και της συμμετοχικής διαδικασίας, γενικότερα Η διάδοση της εμπειρίας και των αποτελεσμάτων από την εφαρμογή βιώσιμης διαχείρισης υδάτινων πόρων Η μεταφορά τεχνογνωσίας και εμπειρίας μεταξύ των μελών του Ευρωμεσογειακού δικτύου και η διεύρυνση του με νέα μέλη. Η ημερίδα είχε ως κοινό στόχο: Εκπροσώπους της διοίκησης και τοπικής αυτοδιοίκησης και των επιστημονικών επιμελητηρίων. Προσωπικό των Διευθύνσεων υδάτων των Περιφερειών και των υπηρεσιών ύδρευσης ιδιωτικών και αυτοδιοικητικών φορέων. Επιστήμονες και ερευνητές. Μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλους κοινωνικούς φορείς. Το πρόγραμμα της ημερίδας, αφορούσε αποκλειστικά στην παρουσίαση του έργου, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να γίνει όσο το δυνατό καλύτερη και εκτενέστερη παρουσίαση των αποτελεσμάτων του έργου Για την ενημέρωση των ομάδων στόχων της ημερίδας σχετικά με την υλοποίηση της ημερίδας χρησιμοποιήθηκε ηλεκτρονική πρόσκληση, της οποίας τα γραφιστικά στοιχεία ήταν ίδια με αυτής της ημερίδας της Αθήνας. Η πρόσκληση στάλθηκε ηλεκτρονικά από την ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ και το ΕΚΠΑΑ στο σύνολο των (επικαιροποιημένων) καταλόγων αποδεκτών όπου είχε σταλεί και η πρόσκληση της Αθήνας, καθώς και στον τοπικό κατάλογο αποδεκτών. Η ημερίδα δεν είχε την αναμενόμενη συμμετοχή, καθώς το σύνολο των συμμετεχόντων δεν υπερέβη τα 30 άτομα. Εκτιμάται ότι μια σειρά από αρνητικές συγκυρίες της περιόδου εκείνης συνέβαλαν στο αποτέλεσμα αυτό. Λόγω του μικρού αριθμού συμμετεχόντων κατά κύριο λόγο επιστημόνων που συμμετείχαν στο συνέδριο- δεν έχει γίνει κάποια ανάλυση της σύνθεσης του κοινού. Σε κάθε περίπτωση, στο σύνολο των αποδεκτών έγινε αργότερα ενημέρωση για τους τρόπους πρόσβασης στα πρακτικά των δύο ημερίδων, η διάθεση των οποίων συνεχίζεται. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 15

ΣΥΝΟΨΗ Η υλοποίηση του Έργου LIFE Water Agenda συνοδεύτηκε από έναν ολοκληρωμένο κύκλο δράσεων δημοσιότητας για την ευρύτερη δυνατή προβολή του. Στο πλαίσιο αυτό παράχθηκε ένα πλήθος εργαλείων που αξιοποιήθηκαν ευρύτατα καλύπτοντας σημαντικό μέρος του κοινού στόχου του έργου. Η, τοπική κατά κύριο λόγο, δημοσιότητα υποστηρίχθηκε σημαντικά από κλασικά low-tech εργαλεία, όπως οι δράσεις ενημέρωσης face-to-face, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για το αντικείμενο του έργου. Η σημαντική επιτυχία της πρώτης ημερίδας στην Αθήνα τεκμηριώνει το ενδιαφέρον του κοινού για την εφαρμογή της Οδηγίας για τα Νερά στη χώρα μας και ειδικότερα για τα αποτελέσματα του έργου. Παρότι το συνολικό αποτέλεσμα των ενεργειών δημοσιοποίησης είναι θετικό, όπως διαφαίνεται και από το θετικό αποτέλεσμα της διαβούλευσης, υπήρξαν εργαλεία των οποίων η αποτελεσματικότητα ήταν περιορισμένη. Έλλειψη επίσης σημειώθηκε στο άμεσο, π.χ. γραπτό, feedback των ενεργειών, καθώς το ενδιαφέρον του κοινού για συμπλήρωση ερωτηματολογίων ήταν αρκετά περιορισμένο. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η επιτυχία της δημοσιοποίησης ήταν μεγαλύτερη όπου αξιοποιήθηκαν εργαλεία απευθείας επαφή με το τελικό κοινό (διαπροσωπική επαφή και κατάλογοι επώνυμων αποδεκτών) παρά μέσα μαζικής προσέγγισης (Δελτία Τύπου, παρουσία στο διαδίκτυο) παρότι τα τελευταία ήταν και είναι απαραίτητα για την κατοχύρωση του έργου καιγια τη διαρκή διαθεσιμότητα υλικού αναφοράς. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 16

ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΟΥ Βασική στρατηγική στο πλαίσιο του Έργου, από την αρχική του σύλληψη, ήταν η σύσταση και λειτουργία ενός εταιρικού σχήματος του οποίου οι εταίροι διαθέτουν τόσο την τεχνογνωσία και την τεχνική ικανότητα να συμβάλουν στην υλοποίησή του όσο και το αντικειμενικό ενδιαφέρον να αξιοποιήσουν τα αποτελέσματά του. Σε γενικές γραμμές αυτό έχει ήδη επιβεβαιωθεί από τις πρωτοβουλίες των επιμέρους εταίρων για συμμετοχή σε σχετικά συνέδρια και εκδόσεις και αναμένεται να διαφανεί περαιτέρω μετά το πέρας του Έργου. Ειδικότερα, το Έργο και τα αποτελέσματά του προβλέπεται να δημοσιοποιηθούν περαιτέρω, μετά τη λήξη του, μέσω: Της ενημέρωσης του βασικού ιστότοπου του Έργου. Σημειώνεται ότι αυτός πλέον φιλοξενείται από τη δικαιούχο ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε. που έχει και την κύρια ευθύνη (και το ενδιαφέρον) της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων. Της συμμετοχής των εταίρων σε σχετικά επιστημονικά συνέδρια και εκδόσεις. Για παράδειγμα, έχει ήδη εγκριθεί η παρουσίαση του πλαισίου διαβούλευσης που εφαρμόστηκε, καθώς και της αξιολόγησής της, στο πλαίσιο του IWA 11th International Specialised Conference on Watershed & River Basin Management, στις 4 & 5 Σεπτεμβρίου στη Βουδαπέστη. Της συντεχνιακής δικτύωσης των εταίρων και συνεργατών, σε χώρους που ενδιαφέρονται για την εφαρμογή της Οδηγίας (Περιφερειακές Διευθύνσεις Υδάτων, επιστημονικοί οργανισμοί, αναπτυξιακοί φορείς και τεχνικές/μελετητικές εταιρείες). Της εγγενούς ιδιότητας των εταίρων ως φορέων ενημέρωσης (ΕΚΠΑΑ) και εκπαίδευσης (ΕΜΠ, UAB/ICTA). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν ειδικότερα τα καινοτομικά χαρακτηριστικά του Έργου, καθώς και οι μεθοδολογίες και τα αποτελέσματα που σχετίζονται με την πιλοτική εφαρμογή της ίδιας της Οδηγίας 2000/60. Σημειώνεται ότι παρά τις παράλληλες προσπάθειες, δεν έχει υπάρξει ακόμη άλλη πιλοτική εφαρμογή, ολοκληρωμένη στο βαθμό του Water Agenda. Υπ αυτή την έννοια, πρωταρχικό ενδιαφέρον για την περαιτέρω διάδοση των αποτελεσμάτων (οφείλει να) έχει το ΕΚΠΑΑ, και δι αυτού το ΥΠΕΧΩΔΕ. (Παρ όλα αυτά, ειδικά για το ΕΚΠΑΑ, σημειώνεται η εστίασή του από το 2005 σε άλλους τομείς, όπως το εθνικό μητρώο δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου). Της ευρείας δικτύωσης που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο του Έργου με σημαντικούς φορείς της χώρας. Αναφέρεται χαρακτηριστικά η ΚΕΔΚΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων) στα μέλη της οποίας διακινήθηκε το ενημερωτικό υλικό των δύο ημερίδων του Έργου. Τα αποτελέσματα του Έργου αναμένεται να δημοσιοποιηθούν στα μέλη της ΚΕΔΚΕ και μέσω της επερχόμενης ανανέωσης του ιστότοπου του Προγράμματος ΧΩΡΟΣ της Ένωσης (www.kedke.gr/horos) που καλύπτει θέματα περιβάλλοντος, ανάπτυξης και χωροταξίας. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 17

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ AQUA 2006 - BOOK OF ABSTRACTS CEST 2007 FINAL TIMETABLE Περιοδικό ΤΕΧΝΙΚΑ Δεκέμβριος 2006 Περιοδικό ΥΔΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ιανουάριος 2007 Ενδεικτική σύνθεση καταλόγου αποδεκτών ΕΚΠΑΑ ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 18

ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 19

ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 20

Περιοδικό ΤΕΧΝΙΚΑ Δεκέμβριος 2006 ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 21

Περιοδικό ΥΔΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ιανουάριος 2007 ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 22

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ ΕΚΠΑΑ Στο πάνω διάγραμμα βλέπουμε μια πρώτη κατηγοριοποίηση των φορέων που εκπροσωπήθηκαν στην Ημερίδα της 24/11/06, βάσει του ενδεχόμενου ρόλου τους στην εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο 2000/60 για τα Νερά. Στο δεύτερο διάγραμμα γίνεται μια κατηγοριοποίηση των μετεχόντων φορέων βάσει της υπόστασής τους και του γενικότερου κοινωνικού τους αντικειμένου, όπως προβλέπεται από την αρχική πρόταση του Έργου LIFE Water Agenda. Η σύνθεση αυτή είναι ενδεικτική του γενικότερου καταλόγου αποδεκτών που ανέπτυξε το ΕΚΠΑΑ. ΕΚΠΑΑ LIFE Water Agenda Τελική έκθεση δημοσιότητας 23