"Τεχνική Υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ"

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ "Τεχνική Υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ" ΙΟΥΛΙΟΣ 2004 ΙΟΥΛΙΟΣ 2007 SALZBURG Y AU STRIA 2 η ΕΝ ΙΑΜΕΣΗ ΕΚΘΕΣΗ V IE N N A BUDAPEST %[ Î GRAZ Y MARIBOR HUNGARY SZEGED Y Y SUBOTICA ROMANIA LJUBLJANA SLOVENIA Î Î %[ %[ ZAGREB CROATIA Î NOVI SAD Y Î %[ BELGRADE BOSNIA-HERZEGOVINA Î %[ SARAJEVO SERBIA-MONTENEGRO NIS Y BULGARIA SOFIA %[ ITA LY Î SKOPJE %[ F.Y.R.O.M. VELES %[ TIRANE ALBANIA Y FLORINA GREECE THESSALONIKI Y Î ΦΟΡΕΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΚΑΙ Υ ΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2005

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΣΥΝΟΨΗ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΡΑΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΙΑΣΤΗΜΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2004 ΙΟΥΛΙΟΥ 2005... 5 2. ΒΑΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (Θ.Π. 3) ΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ Χ (Θ.Π. 7)... 8 2.1 Έρευνα ερωτηµατολογίων Επιτόπου επισκέψεις και πραγµατογνωµοσύνη... 8 2.2 Βάση εδοµένων Σύστηµα Γεωγραφικών Πληροφοριών ιάχυση της πληροφορίας... 10 2.2.1 Βάση εδοµένων Σύστηµα Γεωγραφικών Πληροφοριών... 10 2.2.2 ιάχυση της πληροφορίας... 12 3. ΜΕΛΕΤΕΣ ΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ (Θ.Π. 1)... 13 3.1 Νέες µελέτες... 13 3.1.1 Efficient Integration of Cargo Transport Modes and Nodes in CADSES area Αποτελεσµατική ολοκλήρωση εµπορευµατικών µεταφορικών µέσων και κόµβων στην περιοχή CADSES (IMONODE)... 13 3.1.2 Pan-European Transport Corridors and Areas Status Report Κατάσταση των Πανευρωπαϊκών Αξόνων και Περιοχών Μεταφορών (PAN-EUROSTAR)... 14 3.1.3 Trade and Transport Facilitation in Southeast Europe ιευκόλυνση Εµπορίου και Μεταφορών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (TTFSE)... 15 4. ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ (Θ.Π. 2)... 16 4.1 Συνεργασία συνδροµή στη δηµιουργία απαραίτητων συνθηκών για ιεθνείς Χρηµατοπιστωτικούς Οργανισµούς... 16

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 3 4.2 Συµµετοχή και ρόλος της Τεχνικής Γραµµατείας του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ στην ανάπτυξη του Εθνικού Σχεδίου Οικονοµικής Ανασυγκρότησης Βαλκανίων (Ε.Σ.Ο.Α.Β.)... 17 5. ΣΥΝΟΡΙΑΚΕΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ (Θ.Π. 4)... 20 5.1 Γενικά... 20 5.2 Οµάδα εργασίας για τη βελτίωση των συνοριακών υποδοµών και διαδικασιών κατά µήκος του Άξονα Χ... 22 6. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΞΟΝΑ Χ (Θ.Π. 5)... 24 6.1 Γενικά... 24 6.2 Πορεία υλοποίησης Άξονα Χ Εθνικά προγράµµατα Μελέτες, έργα και χρηµατοδοτικά στοιχεία... 27 6.2.1 Συνοπτική περιγραφή Οδικού Άξονα Χ... 27 6.2.1.1 Προβληµατικά τµήµατα στον Οδικό Άξονα Χ... 28 6.2.1.2 Εθνικά προγράµµατα ανακατασκευής και αποκατάστασης του Οδικού Άξονα Χ... 29 6.2.1.3 Προοπτική ανακατασκευής και αποκατάστασης του Οδικού Άξονα Χ... 37 6.2.2 Συνοπτική περιγραφή Σιδηροδροµικού Άξονας Χ... 38 6.2.2.1 Προβληµατικά τµήµατα στον Σιδηροδροµικό Άξονα Χ... 40 6.2.2.2 Εθνικά προγράµµατα ανακατασκευής και αποκατάστασης του Σιδηροδροµικού Άξονα Χ... 41 6.2.2.3 Προοπτική ανακατασκευής και αποκατάστασης του Σιδηροδροµικού Άξονα Χ... 47 6.2.4 Σύνοψη χρηµατοδοτικών στοιχείων... 47 7. ΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ Χ (Θ.Π. 6)... 48 7.1 Γενικά... 48 7.2 Συνεργασία µε τη Γενική ιεύθυνση Μεταφορών και Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτοπής (DG TREN) Συνεργασία µε άλλους Άξονες... 49 7.2.1 Συνεργασία µε τη Γενική ιεύθυνση Μεταφορών και Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής... 50 7.2.1.1 Συναντήσεις Συντονιστών Πανευρωπαϊκών Αξόνων και Περιοχών... 50 7.2.1.2 Συµµετοχή στην έρευνα ερωτηµατολογίων για την επέκταση των δικτύων µεταφορών σε µια διευρυµένη Ευρώπη... 52 7.2.1.3 Συνδροµή στη µελέτη PAN-EUROSTAR... 53 7.3 Επαφή µε το Παρατηρητήριο Μεταφορών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης... 54

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 4 8. ΜΟΝΙΜΗ ΟΜΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΗΣ ΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ (Θ.Π. 8)... 54 8.1 Συναντήσεις της ιευθύνουσας Επιτροπής του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ... 55 8.1.1 7 η Συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ (Cavtat Κροατίας 10/3/2005)... 55 8.2 Συναντήσεις της Οµάδας Εργασίας για βελτίωση των συνοριακών εγκαταστάσεων και διαδικασιών κατά µήκος του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ... 57 8.2.1 2 η Συνάντηση της Οµάδας Εργασίας για βελτίωση των συνοριακών εγκαταστάσεων και διαδικασιών κατά µήκος του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ (Βελιγράδι 18/2/2005)... 57

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 5 1. Σύνοψη απολογισµού δράσης Τεχνικής Γραµµατείας για το διάστηµα Οκτωβρίου 2004 Ιουλίου 2005 Το ερευνητικό έργο µε τίτλο «Τεχνική υποστήριξη διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ» ανατέθηκε το πρώτον από το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών, µετά από σχετική απόφαση σύστασης και λειτουργίας Τεχνικής Γραµµατείας κατά τη διάρκεια της 2 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής του Άξονα Χ, στον Τοµέα Συγκοινωνιακών και Υδραυλικών Έργων του Τµήµατος Αγρονόµων και Τοπογράφων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης υπό την επιστηµονική ευθύνη του Καθηγητή κ. Χρίστου Ν. Ταξιλτάρη. Η αρχική διάρκεια του έργου ήταν 18µηνη και κάλυπτε την περίοδο Ιανουαρίου 2000 Αυγούστου 2001. Έκτοτε το έργο ανανεώθηκε δις για να καλύψει της ανάγκες της Ελληνικής Προεδρίας της ιευθύνουσας Επιτροπής α) κατά τη δεύτερη θητεία της στο διάστηµα Αυγούστου 2001 Μαρτίου 2004 και β) κατά την νέα τριετή θητεία της Ελληνικής Προεδρίας και ειδικότερα για το διάστηµα Ιουλίου 2004 Ιουλίου 2007. Η παρούσα έκθεση αποτελεί την δεύτερη ενδιάµεση έκθεση προόδου του έργου και περιλαµβάνει την περιγραφή της εξέλιξης του έργου στο διάστηµα Οκτωβρίου 2004 Ιουλίου 2005, υπό µορφήν απολογισµού ως προς τις ειδικές υποχρεώσεις (Θεµατικά πεδία) της Τεχνικής Γραµµατείας όπως αυτές ορίσθηκαν στο Τεχνικό Παράρτηµα της Σύµβασης Αρ. 7/15.7.2004 για την τεχνική υποστήριξη της ιευθύνουσας Επιτροπής του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ. Υπενθυµίζεται ότι ο βασικός ρόλος της Τεχνικής Γραµµατείας συνίσταται στην ενεργοποίησή της ειδικά στη συλλογή τεχνικού, οικονοµικού και διοικητικού χαρακτήρα πληροφοριών που αφορούν στον Πανευρωπαϊκό Άξονα X καθώς και στην αξιολόγηση µελετών που εκπονήθηκαν ή εκπονούνται ανά χώρα ή οµάδα χωρών µε στόχο την επαναλειτουργία και αναβάθµιση του Άξονα Χ.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 6 Ερευνητική οµάδα Η ερευνητική οµάδα του Τοµέα Συγκοινωνιακών και Υδραυλικών Έργων του Τµήµατος Αγρονόµων και Τοπογράφων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης απαρτίζεται από τα εξής µέλη: Χρίστος Ταξιλτάρης ρ. Συγκοινωνιολόγος, Καθηγητής Α.Π.Θ., Επιστηµονικά Υπεύθυνος Γιώργος Μίντσης ρ. Συγκοινωνιολόγος, Καθηγητής Α.Π.Θ. Σωκράτης Μπάσµπας ρ. Συγκοινωνιολόγος, Επ. Καθηγητής Α.Π.Θ. Σταµατία Βαράκη Α Τ Μηχανικός, Msc Συγκοινωνιολόγος Μάριος Μιλτιάδου Α Τ Μηχανικός, Msc Περιφερειακής Ανάπτυξης Ευαγγελία Πανούση Α Τ Μηχανικός Αντωνία Τσουκαλά Α Τ Μηχανικός, Msc Περιβάλλοντος και Βιώσιµης Ανάπτυξης Αναστάσιος Φυλακτάκης Α Τ Μηχανικός, Συγκοινωνιολόγος Ειδικές υποχρεώσεις (Πρόγραµµα εργασίας) Το πρόγραµµα εργασίας 1 της Τεχνικής Γραµµατείας συνίσταται σε θεµατικά πεδία και δράσεις που εκτείνονται σε όλη τη διάρκεια του έργου (36 µήνες). Ειδικότερα, περιλαµβάνει τη συλλογή πληροφοριών, που αφορούν την κατάσταση της υποδοµής, τις κυκλοφοριακές ροές, τις διασυνοριακές διαδικασίες και τους αντίστοιχους χρόνους αναµονής στα σύνορα, επενδύσεις συντήρησης, αναβάθµισης ή ανακατασκευής και την επικαιροποίηση του Συστήµατος Γεωγραφικών Πληροφοριών (G.I.S.) για την περιγραφή µε συστηµατικό και περιεκτικό τρόπο της κατάστασης του Άξονα στα διάφορα στάδια ανάπτυξής του κατά χώρα και τµήµα. Επίσης, περιλαµβάνει την εξαγωγή πορισµάτων αξιολόγησης των υφισταµένων µελετών, την επεξεργασία των τεχνικών όρων σύνταξης νέων µελετών για τον Άξονα Χ κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. 1 Βλ. Παράρτηµα Α.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 7 Η συµβολή της Τεχνικής Γραµµατείας στη δηµιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος για την ενεργοποίηση, µέσω της χρηµατοδότησης έργων και µελετών, ιεθνών Χρηµατοδοτικών Οργανισµών στην ανάπτυξη του Άξονα X περιλαµβάνει την παροχή τεχνικής υποστήριξης στις συµµετέχουσες χώρες στη διεκδίκηση κονδυλίων, την παρακολούθηση της υλοποίησης του Ελληνικού Σχεδίου Οικονοµικής Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων (Ε.Σ.Ο.Α.Β.), σ ό,τι αφορά στις χώρες του Άξονα Χ και την παρακολούθηση της εµπειρίας συνεργασίας δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα για ενδεχόµενη αξιοποίηση τέτοιων σχηµάτων σε έργα του Άξονα Χ. Η Τεχνική Γραµµατεία είναι επίσης εντεταλµένη να προωθήσει τη διαµόρφωση κοινού συστήµατος τεχνικών όρων λειτουργίας και να συµβάλει στη διαµόρφωση συνθηκών διαλειτουργικότητας µεταξύ των τµηµάτων του Άξονα και των διαφόρων µεταφορικών µέσων. Το πρόγραµµα εργασίας προβλέπει τη συµβολή της Τεχνικής Γραµµατείας στην ανάπτυξη συνεργασίας µε άλλους Άξονες, το Infrastructure Steering Group για την Νοτιοανατολική Ευρώπη του κοινού γραφείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Παγκόσµιας Τράπεζας και το, υπό την αιγίδα του, Παρατηρητήριο Μεταφορών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEETO). Η Τεχνική Γραµµατεία καλείται επίσης να προωθήσει τη διεθνή συνεργασία µεταξύ των γειτονικών κυρίως χωρών, καθώς και να υποστηρίξει την ειδική οµάδα εργασίας τελωνειακών και σχετικών εµπειρογνωµόνων για τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών συνοριακών εγκαταστάσεων και διαδικασιών, αξιοποιώντας παράλληλα τις δράσεις στα πλαίσια της πρωτοβουλίας S.E.C.I. και του προγράµµατος TTFSE (Trade and Transport Facilitation in Southeastern Europe) της Παγκόσµιας Τράπεζας. Τέλος, προβλέπονται η απόκτηση, επεξεργασία και διάχυση επίκαιρων πληροφοριών για την κατάσταση του συνόλου του Άξονα, και η εγκατάσταση µόνιµης δοµής στη Θεσσαλονίκη για την υποστήριξη της ιευθύνουσας Επιτροπής και των Οµάδων Εργασίας της, κατά την περίοδο Ιουλίου 2004 Ιουλίου 2007. Βάσει της συµβατικής υποχρέωσης της Τεχνικής Γραµµατείας µε αναφορά στα θεµατικά πεδία του ερευνητικού έργου και το αντίστοιχο χρονοδιάγραµµα, και µετά

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 8 την πάροδο δώδεκα (12) µηνών από την ανανέωση της σύµβασής της, η Τεχνική Γραµµατεία παρουσιάζει την παρούσα έκθεση πεπραγµένων. 2. Βάση εδοµένων Σύστηµα Γεωγραφικών Πληροφοριών (Θ.Π. 2 3) ιαθεσιµότητα των επικαιροποιηµένων πληροφοριών για την κατάσταση του Άξονα Χ (Θ.Π. 7) 2.1 Έρευνα ερωτηµατολογίων Επιτόπου επισκέψεις και πραγµατογνωµοσύνη (Θ.Π. 1, 2, 3, 4, 5) Η Τεχνική Γραµµατεία υιοθέτησε εξ αρχής µια µεθοδολογία αναλυτικής και εις βάθος έρευνας, στοχεύοντας στην αποκόµιση της µέγιστης, από ποσοτική άποψη, και ακριβέστερης πληροφορίας για τον Άξονα Χ. Η πρακτική αυτή, κατά την πρώτη θητεία της Τεχνικής Γραµµατείας, µεταφράσθηκε: α) στη σύνταξη και αποστολή στις χώρες εταίρους του Άξονα δύο ερωτηµατολογίων για τα γεωµετρικά, δοµικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά της οδικής και σιδηροδροµικής υποδοµής του Άξονα Χ και β) στις επί τόπου επισκέψεις για την πραγµατογνωµοσύνη και την πραγµατοποίηση εκτενών συσκέψεων µε αρµοδίους των Υπουργείων Μεταφορών και ηµοσίων Έργων καθώς και των Οργανισµών σιδηροδροµικών και οδικών δικτύων των αντίστοιχων χωρών. Τα ερωτηµατολόγια αυτά κάλυψαν σε πρώτη φάση την ανάγκη συλλογής πληροφοριών που αναφέρονται στα Θ.Π. 1, 2, 4, 5, και αποτελούνταν από τέσσερα µέρη ικανοποιώντας τους όρους του Θ.Π. 3: Μέρος Α: Πληροφορίες για την υφιστάµενη κατάσταση της οδικής/ σιδηροδροµικής υποδοµής (γεωµετρικά, κατασκευαστικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά). Μέρος Β: Πληροφορίες για υπάρχουσες προς εφαρµογή µελέτες και µελέτες που εκπονούνται για τον εκσυγχρονισµό του οδικού/ σιδηροδροµικού Άξονα Χ. 2 Θ.Π.: Θεµατικό πεδίο.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 9 Μέρος Γ: Γενικές τεχνικές προδιαγραφές για τη χάραξη, κατασκευή και λειτουργία του οδικού/ σιδηροδροµικού Άξονα Χ. Μέρος : ιασυνοριακές διευκολύνσεις. Σε δεύτερη φάση, η Τεχνική Γραµµατεία, κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας της, προχώρησε στην οργάνωση δεύτερης και πιο ενδελεχούς έρευνας για τις υποδοµές και διαδικασίες στους συνοριακούς σταθµούς (Θ.Π. 4), προς συµπλήρωση των στοιχείων που συνελέγησαν ως απαντήσεις στο Μέρος της πρώτης έρευνας ερωτηµατολογίων. Η έρευνα αυτή πραγµατοποιήθηκε την περίοδο Νοεµβρίου 2002 Φεβρουαρίου 2003. Εν συνεχεία, η Τεχνική Γραµµατεία οργάνωσε και τρίτη έρευνα ερωτηµατολογίων τον Μάιο του 2003, µε στόχο την ενηµέρωση του αρχείου µελετών (Θ.Π. 1) και χρηµατοδοτήσεων (Θ.Π. 2) και την παρακολούθηση της υλοποίησης του Άξονα Χ (Θ.Π. 5). Πληροφορίες ανταποκρινόµενες στην εν λόγω έρευνα παρουσιάσθηκαν και παραδόθηκαν για επεξεργασία στην Τεχνική Γραµµατεία κατά την 5 η συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής (Bled Σλοβενία, 20/7/2003). Τέλος, η Τεχνική Γραµµατεία, στα πλαίσια του παρόντος έργου, προετοίµασε και πραγµατοποίησε νέα έρευνα ερωτηµατολογίων, η οποία αφορούσε και πάλι στην πορεία υλοποίησης του Άξονα Χ, στις µελέτες που εκπονούνται ή εκπονήθηκαν και στις χρηµατοδοτήσεις έργων. Η έρευνα αυτή πραγµατοποιήθηκε στα τέλη του 2004, ούτως ώστε να συµπεριλάβει όλες τις εξελίξεις που είχαν προδιαγραφεί από τα εθνικά προγράµµατα των συµµετεχουσών στον Άξονα Χ χωρών, και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2005. Οι πληροφορίες που συνελέγησαν, παρουσιάσθηκαν από τους εκπροσώπους των χωρών του Άξονα Χ κατά την 7 η συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής (Cavtat Κροατία, 10/3/2005) και παρουσιάζονται στο 6 ο κεφάλαιο της παρούσας έκθεσης. Με την ίδια λογική, δηλ. την εξασφάλιση πληροφοριών για την ανάπτυξη του Άξονα Χ µε το πέρας του έτους 2005, η Τεχνική Γραµµατεία θα πραγµατοποιήσει παρόµοια έρευνα ερωτηµατολογίων ανά συµµετέχουσα χώρα το φθινόπωρο του 2005, η οποία θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2006, πριν την 9 η συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 10 Επιπλέον σηµειώνεται ότι, δεδοµένου του γεγονότος ότι οι έρευνες ερωτηµατολογίων δεν µπορούν στην πράξη να ολοκληρωθούν αυτοµάτως διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη συλλογή αξιόπιστης πληροφορίας, η Τεχνική Γραµµατεία υιοθέτησε εξ αρχής και διατηρεί µια προσέγγιση διαρκούς επικοινωνίας και εποµένως ανάδρασης, ούτως ώστε να διασαφηνίζονται οι προς απάντηση ερωτήσεις, να διατυπώνονται παρατηρήσεις και σχόλια στις απαντήσεις των αρµοδίων των συµµετεχόντων κρατών και τέλος να προετοιµάζονται όσο καλύτερα γίνεται οι επιτόπου επισκέψεις για την πραγµατογνωµοσύνη και τις συσκέψεις µε τους αρµόδιους εκπροσώπους των συµµετεχουσών χωρών εταίρων. 2.2 Βάση εδοµένων Σύστηµα Γεωγραφικών Πληροφοριών ιάχυση της πληροφορίας (Θ.Π. 3, 7) 2.2.1 Βάση εδοµένων Σύστηµα Γεωγραφικών Πληροφοριών (Θ.Π. 3) Η ερευνητική διαδικασία που περιγράφηκε ανωτέρω επιτρέπει την λήψη σηµαντικών αποτελεσµάτων και αποτελεί τη στέρεη βάση για την εξέλιξη και επιτυχή ολοκλήρωση του έργου της Τεχνικής Γραµµατείας. Αυτή η διαδικασία αρχικά οδήγησε στην κατασκευή µιας αναλυτικής Βάσης εδοµένων που, συνδεόµενη µε το ψηφιακό υπόβαθρο της ευρύτερης περιοχής αναφοράς, αποτελεί σήµερα το Σύστηµα Γεωγραφικών Πληροφοριών του Πανευρωπαϊκού Άξονα Μεταφορών Χ. Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν και συλλέγονται κατά τις διαδοχικές έρευνες της Τεχνικής Γραµµατείας είναι: Α. Γεωµετρικά και δοµικά χαρακτηριστικά του Άξονα Χ Οι συµµετέχουσες χώρες παρέχουν σηµαντικά στοιχεία στην Τεχνική Γραµµατεία, που προκύπτουν από την ανάγνωση διαθέσιµων µελετών αναβάθµισης ή ανακατασκευής του Άξονα Χ. Στα πλαίσια αυτής της δράσης, καταρτίζονται πίνακες αναλυτικής περιγραφής της χάραξης του Άξονα (οδική και σιδηροδροµική υποδοµή υφιστάµενη κατάσταση), όπως επίσης και αντίστοιχοι πίνακες προόδου των έργων κατασκευής και βελτίωσης του Άξονα, σύµφωνα µε τις αναφορές προόδου των Υπουργείων Μεταφορών και των απαντήσεων στα ερωτηµατολόγια εκ µέρους των συµµετεχουσών χωρών. Στις πληροφορίες περιλαµβάνονται και στοιχεία

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 11 χρηµατοδοτήσεων αποκατάστασης, ανακατασκευής και γενικά αναβάθµισης του Άξονα. Β. Λειτουργικά χαρακτηριστικά και στοιχεία εκµετάλλευσης του Άξονα Χ Η έρευνες ερωτηµατολογίων και οι επιτόπου επισκέψεις και συσκέψεις στις χώρες του Άξονα Χ, αποδίδουν στην Τεχνική Γραµµατεία πληροφορίες αναφορικά µε την λειτουργία του Άξονα Χ, όπως κυκλοφοριακές ροές, χρόνοι αναµονής στα σύνορα, συντήρηση. Οι πληροφορίες αυτές περιλαµβάνουν επίσης δεδοµένα σχετικά µε ατυχήµατα, περιβαλλοντικές επιπτώσεις, χρηµατοδοτικούς όρους που προσδιορίσθηκαν ή πρόκειται να προσδιορισθούν, όπως και το ρυθµιστικό πλαίσιο για τη συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα. Συνεπώς, η δράση αυτή (Θ.Π. 3) περιλαµβάνει τη διαχείριση και επικαιροποίηση του συστήµατος πληροφοριών για την παρουσίαση της κατάστασης του Άξονα Χ µε συστηµατικό και περιεκτικό τρόπο κατά τα διάφορα στάδια ανάπτυξής του. Το ήδη εγκατεστηµένο πληροφοριακό σύστηµα του Άξονα Χ έχει τη µορφή ενός πλήρους συστήµατος γεωγραφικών πληροφοριών (G.I.S.) για τη δυναµική και διαρκή προσαρµοζόµενη στις εξελίξεις απεικόνιση σε ψηφιακό χάρτη των γεωµετρικών, δοµικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών του Άξονα. Όπως άλλωστε κατέστη σαφές προς τους εκπροσώπους των συµµετεχουσών χωρών κατά τη διάρκεια της 4 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής (Γρεβενά, 26-27/7/2002), η προσπάθεια πρέπει να εστιάζεται στη διαρκή ενηµέρωση των αρχείων που έχουν δηµιουργηθεί για κάθε τµήµα του Άξονα Χ (υποδοµές, λειτουργικά χαρακτηριστικά, µελέτες κλπ.) ώστε η προς διαχείριση Βάση εδοµένων να αποτελεί δυναµικό εργαλείο για την ανάπτυξη του Άξονα Χ, εργαλείο συστηµατικής και διαχρονικής παρακολούθησης της υλοποίησής του αλλά ταυτόχρονα και τεκµηρίωσης των αναγκών µελέτης αναβάθµισής του. Η Βάση εδοµένων του οδικού και σιδηροδροµικού Άξονα Χ επικαιροποιείται κάθε φορά που κάποια πληροφορία φτάνει στην Τεχνική Γραµµατεία. Η αναλυτική παρουσίαση όλων των περατωθέντων ή εν εξελίξει έργων γίνεται στο 6 ο κεφάλαιο, το οποίο αφορά στην παρακολούθηση της υλοποίησης του Άξονα Χ (Θ.Π. 5).

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 12 2.2.2 ιάχυση της πληροφορίας (Θ.Π. 7) Η διάχυση των αποτελεσµάτων που προέκυψαν κατά τη διάρκεια του έργου ήδη εφαρµόζεται. Τα επικαιροποιηµένα στοιχεία που αφορούν στην υφιστάµενη κατάσταση του Άξονα Χ διατίθενται στην ιστοσελίδα της Τεχνικής Γραµµατείας στην τοποθεσία http://edessa.topo.auth.gr/x, µε τελευταία ενηµέρωση την 10 η Ιουλίου 2005. Το περιεχόµενο της ιστοσελίδας περιλαµβάνει προϊόντα του Συστήµατος Γεωγραφικών Πληροφοριών (θεµατικό χαρτογραφικό υλικό υπό µορφή φωτογραφιών), σηµαντικά ντοκουµέντα (πρακτικά των συναντήσεων της ιευθύνουσας Επιτροπής και της Οµάδας Εργασίας για τη βελτίωση των συνοριακών διελεύσεων, παρουσιάσεις του έργου της Τεχνικής Γραµµατείας και της εξέλιξης του Άξονα Χ κλπ.), καθώς και χρήσιµες συνδέσεις προς ιστοσελίδες εθνικών και διεθνών οργανισµών µε δράση που αφορά στον Άξονα Χ. Επιπλέον, για τη διάχυση της πληροφορίας, η Τεχνική Γραµµατεία παρουσίασε άρθρο της µε τίτλο Υλοποίηση της ιδέας των Πανευρωπαϊκών Αξόνων: Η περίπτωση του Άξονα Χ, στο διεθνές συνέδριο στα πλαίσια της δράσης COST 340 (υπό τον τίτλο Προς ένα Ευρωπαϊκό ιατροπικό ίκτυο Μεταφορών ιδάγµατα από την ιστορία ), το οποίο πραγµατοποιήθηκε στο Παρίσι στις 13 15 Ιουνίου 2005: Implementation of the Pan-European Transport Corridors concept: The case of Corridor X 3. Επίσης παραχώρησε συνέντευξη για τη συγγραφή σχετικού µε τον Άξονα Χ άρθρου 4 που δηµοσιεύθηκε στην εφηµερίδα Μακεδονία την 7 η Απριλίου 2005, µε αφορµή παρουσίαση του Άξονα Χ στη συνάντηση της ιεθνούς Οµοσπονδίας Σιδηροδροµικών για τον Άξονα Χ, που πραγµατοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη την προηγούµενη ηµέρα. Τέλος, η Τεχνική Γραµµατεία προετοιµάζει την δηµοσίευση άρθρου της µε τίτλο Καταγραφή της υφιστάµενης κατάστασης και µελλοντική άποψη του 3 Βλ. Παράρτηµα Β. 4 Βλ. Παράρτηµα.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 13 Πανευρωπαϊκού Σιδηροδροµικού Άξονα Χ, στο διεθνές συνέδριο για την ανάπτυξη των σιδηροδροµικών µεταφορών, που θα διοργανωθεί από τον Σύλλογο Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων στην Αθήνα τον εκέµβριο του 2005: Inventory of the current status and future outlook of the Pan-European Rail Corridor X 5. 3. Μελέτες (Θ.Π. 1) 3.1 Νέες µελέτες Η Τεχνική Γραµµατεία βρίσκεται σε διαρκή αναζήτηση µελετών σχετικών µε τον Άξονα Χ, είτε αυτές έχουν ολοκληρωθεί, είτε βρίσκονται σε εξέλιξη ή έχουν προγραµµατιστεί. Στα πλαίσια της δράσης αυτής έχουν εντοπιστεί, σε συνεργασία µε το Τµήµα ιεθνών Σχέσεων του Υ.Μ.Ε. και τους αρµοδίους των συµµετεχουσών χωρών στον Άξονα Χ, διάφορες µελέτες, κάποιες εκ των οποίων έχουν διατεθεί στην Τεχνική Γραµµατεία και έχουν ήδη αξιοποιηθεί. 3.1.1 Efficient Integration of Cargo Transport Modes and Nodes in CADSES area Αποτελεσµατική ολοκλήρωση εµπορευµατικών µεταφορικών µέσων και κόµβων στην περιοχή CADSES (IMONODE) Η Τεχνική Γραµµατεία, παρακολουθεί επισταµένα την εκπόνηση της µελέτης IMONODE, η οποία εκπονείται από τον εκέµβριο του 2003 µε ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Οκτώβριο του 2005, µε χρηµατοδότηση του προγράµµατος INTERREG III, από διεθνή κοινοπραξία µε επικεφαλής το Ελληνικό Ινστιτούτο Μεταφορών, και η οποία αφορά άµεσα στον Άξονα Χ. Στα πλαίσια της µελέτης αυτής πραγµατοποιήθηκαν, ανάµεσα σε άλλες δράσεις, έρευνες ερωτηµατολογίων για τις υποδοµές µεταφορών και ειδικότερα για τους κόµβους διατροπικών µεταφορών και για τα εθνικά προγράµµατα ανάπτυξης τέτοιων κόµβων µε ορίζοντα το 2015 (έτος στόχος), ώστε να τεθούν οι προτεραιότητες για ένα αναβαθµισµένο δίκτυο διατροπικών µεταφορών για το έτος στόχο. Η Τεχνική Γραµµατεία, υποβοήθησε τη συλλογή πληροφοριών στις χώρες του Άξονα Χ αξιοποιώντας το δίκτυο των συνδέσµων, το οποίο στην πολύχρονη θητεία της εγκατέστησε στις χώρες αυτές, και επιπλέον παραχωρώντας χρήσιµες πληροφορίες οι οποίες περιλαµβάνονται στη Βάση εδοµένων του Άξονα Χ. 5 Βλ. Παράρτηµα Γ.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 14 3.1.2 Pan-European Transport Corridors and Areas Status Report Κατάσταση των Πανευρωπαϊκών Αξόνων και Περιοχών Μεταφορών (PAN- EUROSTAR) H Γενική ιεύθυνση Μεταφορών και Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανέθεσε πρόσφατα (Μάιος 2005) σε κοινοπραξία γερµανικών και φινλανδικών οίκων (Jaako Poyry Infra/ HB-Verkehrsconsult GmbH, VTT, Espoo και Anseri Consultit) την µελέτη για την επικαιροποίηση της Βάσης εδοµένων των Πανευρωπαϊκών ικτύων Μεταφορών (συνέχεια της µελέτης ΤΙΝΑ). Το διάστηµα εκπόνησης της µελέτης είναι Μάιος Αύγουστος 2005. Η Τεχνική Γραµµατεία, µετά και από σχετική παραίνεση της Γ Μεταφορών και Ενέργειας, ανταποκρινόµενη σε αίτηµα της κοινοπραξίας για παροχή πληροφοριών για τον Άξονα Χ, συµπληρώνει κατάλληλα δοµηµένα ερωτηµατολόγια για τις ανάγκες της µελέτης, τα οποία θα υποβάλει τις αµέσως επόµενες µέρες. Το ερωτηµατολόγιο της µελέτης αποτελείται από τα εξής τρία µέρη: Μέρος Α: Επενδύσεις ανά χώρα (ακριβής χάραξη, µήκος και περιγραφή Άξονα, επενδύσεις ανά µέσο, ηµερήσιοι κυκλοφοριακοί φόρτοι, αναµενόµενα οφέλη επενδύσεων, κλπ.). Μέρος Β: Επενδύσεις ανά έργο [Βελτιώσεις κατά µήκος του Άξονα και επενδυτικά προγράµµατα (τµήµα, µήκος, περίοδος υλοποίησης, ετήσιο επενδυτικό κόστος, στόχοι, εµπλεκόµενοι επενδυτικοί οργανισµοί, κυκλοφοριακοί φόρτοι κλπ.). Μέρος Γ: Επενδύσεις στους συνοριακούς σταθµούς κατά µήκος του Άξονα (περιγραφή συνοριακών διευκολύνσεων, µη τεχνικών εµποδίων, επενδύσεις και στόχοι επενδύσεων, µέσοι χρόνοι αναµονής κλπ. για κάθε συνοριακό σταθµό του Άξονα Χ). Οι πληροφορίες που παραχωρεί η Τεχνική Γραµµατεία για την εν λόγω έρευνα παρατίθενται στο Παράρτηµα Ε της παρούσας έκθεσης (µια ενδεικτική σειρά συµπληρωµένων ερωτηµατολογίων).

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 15 3.1.3 Trade and Transport Facilitation in Southeast Europe ιευκόλυνση Εµπορίου και Μεταφορών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (TTFSE) Το πρόγραµµα TTFSE αποσκοπεί στην υποστήριξη της οικονοµικής ανάπτυξης και περιφερειακής ολοκλήρωσης µέσω της βελτίωσης της αποτελεσµατικότητας του συστήµατος µεταφορών κατά µήκος των κύριων αξόνων µεταφορών της περιοχής, ενισχύοντας τις διατροπικές µεταφορές και τη διαλειτουργικότητα. Οι άξονες δράσης είναι οι εξής: α) απαλοιφή των εναποµεινάντων σηµείων συµφόρησης στα σύνορα, β) εκσυγχρονισµός των σιδηροδροµικών µεταφορών, γ) υποστήριξη του συστήµατος επικοινωνιών των συνοριακών σταθµών, δ) βελτίωση των ροών πληροφοριών για εµπορεύµατα κατά µήκος των αξόνων, ε) ενίσχυση της διαλειτουργικότητας, και στ) ενίσχυση των δοµών του δηµοσίου και ιδιωτικού τοµέα για την ένταξη των προτεραιοτήτων διευκόλυνσης του εµπορίου στη συνεργασία τους. Οι κύριοι δείκτες αποδοτικότητας του προγράµµατος θα περιλαµβάνουν: α) µειωµένους χρόνους διέλευσης των σιδηροδροµικών αξόνων Κωνσταντινούπολης Βουδαπέστης και Θεσσαλονίκης Μονάχου, β) µειωµένους χρόνους διαδικασιών στα σύνορα των επιλεγµένων αξόνων και βελτιωµένη προβλεψιµότητα των χρόνων διαδικασιών µε την απαλοιφή µεγάλων αποκλίσεων από ηµέρα σε ηµέρα, και γ) µείωση της ανισορροπίας µεταξύ οδικών και σιδηροδροµικών µεταφορών. Το προτεινόµενο πρόγραµµα TTFSE II αναµένεται να καλύψει τις ακόλουθες περιοχές: α) Ενίσχυση των υποδοµών κατά µήκος Αξόνων, σε τµήµατα µε µικρή χωρητικότητα ή ελλιπή συντήρηση, µε προτεραιότητα σε διασυνοριακές περιοχές. β) Βελτίωση της αποτελεσµατικότητας των αρµόδιων για συνοριακούς ελέγχους αρχών και κυβερνητικών οργανισµών µεταφορών (σιδηρόδροµοι, λιµάνια, διόδια), και ενίσχυση της διαλειτουργικότητας. γ) Ενίσχυση της Τεχνολογίας της Πληροφορίας για επιτάχυνση και διαφάνεια των συνοριακών διαδικασιών (διευκόλυνση ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών µεταξύ γειτονικών συνοριακών σταθµών, µεταφορέων κλπ.). δ) Ενίσχυση των δυνατοτήτων του ιδιωτικού τοµέα.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 16 Η Τεχνική Γραµµατεία παρακολουθεί το πρόγραµµα TTFSE, στα πλαίσια της παράλληλης δραστηριοποίησής της σε θέµατα βελτίωσης των συνοριακών υποδοµών και διαδικασιών, και εκπροσωπήθηκε από τον Συντονιστή της στην 1 η υψηλού επιπέδου συνάντηση του προγράµµατος TTFSE της Παγκόσµιας Τράπεζας για την ανάπτυξη κοινού πλαισίου περιφερειακής συνεργασίας, η οποία πραγµατοποιήθηκε στο Ζάγκρεµπ την 17.6.2005. 4. Χρηµατοδότηση (Θ.Π. 2) 4.1 Συνεργασία συνδροµή στη δηµιουργία των απαραίτητων συνθηκών για τη συµβολή των διεθνών χρηµατοδοτικών οργανισµών στην ανάπτυξη του Άξονα Η συλλογή πληροφοριών σχετικών µε τις συνθήκες χρηµατοδότησης µελετών και έργων από διεθνείς χρηµατοδοτικούς οργανισµούς (IFIs) έχει ήδη ολοκληρωθεί, και η Τεχνική Γραµµατεία ανέλυσε τις πληροφορίες αυτές στους εκπροσώπους των χωρών κατά τη διάρκεια της 3 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής του Άξονα Χ τον Μάρτιο του 2001, καθώς και στην έκθεση που υπέβαλε στο ΥΜΕ τον Αύγουστο του ιδίου έτους. Η Τεχνική Γραµµατεία διατηρεί στενές και γόνιµες επαφές µε τους εξής διεθνείς οργανισµούς: European Investment Bank (EIB-CEEC), World Bank, Trade and Transport Facilitation Program for Southeastern Europe (TTFSE), United Nations/ ECE Transport Division, European Community/ Directorate General for Transport and Energy (DG TREN), European Community/ Directorate General for Regional Policy, Stability Pact, SECI-OSCE και ISPA/ Directorate General Regional Policy-Directorate F. Η Τεχνική Γραµµατεία, τεκµηριωµένα, υιοθετεί ως κύρια επιδίωξη την απόδοση προτεραιότητας σε έργα αναβάθµισης και συντήρησης τµηµάτων του Άξονα Χ,

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 17 ειδικότερα δε σε αυτά που χαρακτηρίζονται ως προβληµατικά, στα πλαίσια µιας πιο ορθολογικής αντιµετώπισης της οικονοµικής δυσχέρειας που παρατηρείται στη χρηµατοδότηση νέων έργων, και σύµφωνα µε τις κατευθύνσεις της Γενικής ιεύθυνσης Μεταφορών της Ε.Ε. Την πεποίθηση και επιδίωξη αυτή, που άλλωστε αποτελεί και συµπέρασµα της µελέτης TIRS, επιχείρησε να εµφυσήσει και προς τις αντιπροσωπείες των συµµετεχουσών χωρών κατά την 4 η συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής, ώστε να χαραχτεί ένας κοινός άξονας πλεύσης και αναζήτησης πόρων από τους διεθνείς χρηµατοδοτικούς οργανισµούς, ο οποίος να τεκµηριώνεται από τις πραγµατικές ανάγκες σε υποδοµές (υφιστάµενοι και προβλεπόµενοι φόρτοι) και να µην εκφράζει απλά µεγαλεπήβολους εθνικούς σχεδιασµούς, των οποίων η τεκµηρίωση είναι προβληµατική και η υλοποίηση συχνά ανέφικτη. Σηµειώνεται επιπλέον ότι η Τεχνική Γραµµατεία παρακολουθεί επισταµένα την επενδυτική δραστηριότητα των τελευταίων χρόνων, καθώς και τη στρατηγική επενδύσεων των χωρών του Άξονα Χ, και είναι σε θέση να παρουσιάσει τις πραγµατικές (ενεργές) επενδύσεις σε έργα στον Άξονα Χ από το 1994, καθώς και τις µη εξασφαλισµένες αναγκαίες επενδύσεις για την πλήρη αποκατάσταση του Άξονα Χ, βάσει διαφόρων πηγών, και κυρίως βάσει των αναφορών των χωρών του Άξονα Χ και του βραχυπρόθεσµου επενδυτικού σχεδίου της µελέτης REBIS. Τα αποτελέσµατα της διερεύνησης των επενδυτικών σχεδίων παρουσιάζονται στο 6 ο κεφάλαιο της παρούσας έκθεσης (παρακολούθηση της υλοποίησης του Άξονα Χ). 4.2 Παρακολούθηση της υλοποίησης του Ελληνικού Σχεδίου Οικονοµικής Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων (Ε.Σ.Ο.Α.Β.) Η Τεχνική Γραµµατεία παρακολουθεί στενά την πορεία υλοποίησης του Ε.Σ.Ο.Α.Β. Ήδη κατά τη διάρκεια της προηγούµενης θητείας της συνεργάσθηκε µε την Επιτροπή Παρακολούθησης του Ε.Σ.Ο.Α.Β. σε ό,τι αφορά στην ανάπτυξη υποδοµών µεταφορών στις χώρες του Άξονα Χ, ήτοι στη Σερβία και στην Π.Γ..Μ. Από τον Φεβρουάριο του 2003 έως και σήµερα η Τεχνική Γραµµατεία παρακολουθεί και αξιολογεί για λογαριασµό του Υπ.Εξ. τις σερβικές προτάσεις οδικών έργων επί του Άξονα Χ:

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 18 α. Highway E-75 Belgrade Nis F.Y.R.O.M. border: Section Vladicin Han Vranje Donji Neradovac Srpska Kuca. β. Highway E-75 Belgrade Nis F.Y.R.O.M. border: Section Srpska Kuca Levosoje Bukurevac Presevo F.Y.R.O.M. border. Κατά τη τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Ε.Σ.Ο.Α.Β. τον Νοέµβριο του 2003, η Τεχνική Γραµµατεία είχε διατυπώσει τις πρώτες τις εκτιµήσεις για τις προµελέτες σκοπιµότητας που κατατέθηκαν από τη σερβική πλευρά τον Οκτώβριο του 2003. Το συνολικό κόστος των δύο έργων είναι 166εκ.ευρώ. Εξ αυτών τα 106εκ.ευρώ θα καλυφθούν από το Ε.Σ.O.Α.Β. και δάνειο της Ε.Τ.Α.Α., όµως υφίσταται ασάφεια ως προς την κάλυψη του υπόλοιπου ποσού. Η Τεχνική Γραµµατεία παράλληλα διατύπωσε την ανησυχία της για την απουσία πρόβλεψης και στο κατ εξοχήν δύσκολο τµήµα Grabovnica Vladicin Han (~30km), και ιδίως στο υποτµήµα Vladicin Han Predejane (~15km), όπου το κόστος θα ήταν από διπλάσιο έως τετραπλάσιο. Χωρίς αναβάθµιση του τµήµατος αυτού και τα κατάντη τµήµατα θα υπέφεραν από χαµηλούς κυκλοφοριακούς φόρτους. Με άλλα λόγια τονίσθηκε η ανάγκη διασφάλισης συνέχειας των χαρακτηριστικών της υποδοµής. Τον Ιούνιο του 2004 διαβιβάσθηκαν στην Τεχνική Γραµµατεία του Άξονα αναµορφωµένες σερβικές προτάσεις και σχετικές µελέτες σκοπιµότητας, οι οποίες µελετήθηκαν ενδελεχώς και αξιολογήθηκαν. Στα πλαίσια της τρέχουσας θητείας της, την 8/10/2004 η Τεχνική Γραµµατεία συµµετείχε σε σύσκεψη στο Υπ.Εξ. υπό τον Υφυπ.Εξ. κ. Στυλιανίδη, παρουσία εκπροσώπων του ΥΜΕ και της Ε.Τ.Επ. µε αντικείµενο την πορεία υλοποίησης του Ε.Σ.Ο.Α.Β. και τη χάραξη πολιτικής για τα έργα υποδοµών µεταφορών στις χώρες του Άξονα Χ. Κατά τη σύσκεψη ο Γραµµατέας του Άξονα Χ διατύπωσε το πόρισµα της Τεχνικής Γραµµατείας για τις σερβικές προτάσεις6. Παρά τις διαπιστωµένες ελλείψεις τεκµηρίωσης, η Τεχνική Γραµµατεία τόνισε την πεποίθησή της ότι η αδυναµία σύνταξης άρτιων προτάσεων αιτήσεων δεν αναιρεί τη σηµασία έργων αποκατάστασης και αναβάθµισης στον Άξονα Χ στο τµήµα 6 Βλ. Παράτηµα Γ προηγούµενης ενδιάµεσης έκθεσης (Οκτώβριος 2004).

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 19 Vladicin Han Presevo και συνεπώς ούτε και την ανάγκη αποκατάστασης του κορµού του Άξονα Χ. Επίσης, πρότεινε την εκλογίκευση των σερβικών σχεδίων, βάσει των οποίων προβλέπεται κατασκευή αυτοκινητοδρόµου διατοµής πλάτους 27,40µ., χωρίς να δίδουν καµία ένδειξη για βελτίωση του κατ εξοχήν δύσκολου τµήµατος βορείως του Vladicin Han. Η εκλογίκευση των σχεδίων συνίσταται στην πρόκριση κατασκευής αυτοκινητοδρόµου οικονοµικότερης και µετριοπαθέστερης διατοµής πλάτους 22µ., κατά τα πρότυπα κατασκευής της Εγνατίας Οδού στα δυσκολότερα τµήµατά της, και επίσης στην ένταξη και του δυσκολότερου τµήµατος Vladicin Han Predejane στον ευρύτερο σχεδιασµό, καθώς και στο Ε.Σ.Ο.Α.Β. Το κόστος της ελληνικής συµµετοχής θα µπορούσε έτσι να φθάσει τα 75 έως 80εκ.ευρώ, έναντι των 95εκ.ευρώ που ζήτησε η σερβική πλευρά. Οι προτάσεις της Τεχνικής Γραµµατείας έτυχαν αποδοχής, και από την εκπρόσωπο της Ε.Τ.Επ., η οποία εξέφρασε την πρόθεση συµµετοχής της Ε.Τ.Επ. στο χρηµατοδοτικό σχήµα του έργου καλύπτοντας τη διαφορά µεταξύ κόστους και διαθέσιµων κονδυλίων από το Ε.Σ.Ο.Α.Β. την Ε.Τ.Α.Α. και τη σερβική κυβέρνηση. Η E.T.Eπ. δήλωσε ότι θα αναλάβει να εξετάσει µε αυτοψίες το βαθµό προόδου των έργων νοτίως του Leskovac προς Vladicin Han και των έργων µεταξύ Levosoje και Presevo. Στο τµήµα αυτό, σύµφωνα µε γραπτές ενηµερώσεις της σερβικής πλευράς, τα έργα θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί τον Νοέµβριο του 2004. Την αξιολόγηση όλων των διαθέσιµων µελετών που αφορούν τα υπό ένταξη στο Ε.Σ.Ο.Α.Β. έργα ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Αντιπροσωπεία Ανοικοδόµησης (European Reconstruction Agency) ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εξετάζει τους φακέλους των εν λόγω έργων. Όσον αφορά στην Π.Γ..Μ. το Ε.Σ.Ο.Α.Β. θα µπορούσε να παράσχει οικονοµική βοήθεια ύψους 30-35εκ.ευρώ για ριζική βελτίωση του τµήµατος Smokvica Demir Kapija. Για το τµήµα Smokvica Gevgelija µπορεί να ενεργοποιηθεί η πρόταση της Ε.Τ.Επ. για αυτοκινητόδροµο µε δανειοδότησή της. Για το κατ εξοχήν δύσκολο τµήµα Smokvica Demir Kapija η Ε.Τ.Επ. εµµένει προς το παρόν στη θέση της, αφού

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 20 οι φόρτοι είναι γενικά χαµηλοί. Πάντως και στην περίπτωση αυτή η Ε.Τ.Επ. θα µπορούσε να αναθεωρήσει τη θέση της και να εξετάσει τη σκοπιµότητα κατασκευής αυτοκινητοδρόµου µειωµένης, αλλά συµβατής µε τα γενικότερα πρότυπα, διατοµής (22µ.), αν οι φόρτοι στοιχειωδώς συνηγορούν. Τέλος, σε δεύτερο στάδιο θα µπορούσε να εξετασθεί και η χρηµατοδότηση του τµήµατος Bitola Medzitlija, που φαίνεται να ενδιαφέρει ιδιαιτέρως την Π.Γ..Μ. Σε κάθε περίπτωση, το Υπ.Εξ. και η Ε.Τ.Επ. αναλαµβάνουν πλέον να διερευνήσουν το έδαφος, ώστε να πραγµατοποιηθούν οι διαπραγµατεύσεις στο κατάλληλο κυβερνητικό επίπεδο της Π.Γ..Μ. 5. Συνοριακές και τελωνειακές διαδικασίες (Θ.Π 4) 5.1 Γενικά Η Τεχνική Γραµµατεία έχει πλήρη επίγνωση της σηµασίας του εντοπισµού των διασυνοριακών υποδοµών κατά µήκος του Άξονα µε ανάλογες απαιτήσεις βελτίωσης του επιπέδου και της ποιότητας εξυπηρέτησης για την εξασφάλιση εναρµονισµένων σχεδίων ανάπτυξης και αξιοποίησής τους, µε απώτερο στόχο την αποτελεσµατική µεταφορά ανθρώπων και αγαθών. Ως πάγια δράση της η Τεχνική Γραµµατεία τηρεί στενή επαφή µε τις επιτροπές της ΗELLASPRO και του SECI, ώστε να εκµεταλλευτεί στο µέγιστο τις εµπειρίες που έχει αποκοµίσει η HELLASPRO από τις διµερείς συναντήσεις για την οµαλοποίηση των τελωνειακών και λοιπών διασυνοριακών διαδικασιών, να συλλέξει, να συνθέσει, και να αναγνωρίσει όλες τις προβληµατικές πτυχές των συνοριακούς σταθµών. Η βελτιστοποίηση των λειτουργιών και των διαδικασιών στους συνοριακούς σταθµούς και η παροχή βελτιωµένων συνθηκών πρόσβασης στον Άξονα Χ µελετάται µέσω πεπραγµένων αλλά και προγραµµατισµένων για το εγγύς µέλλον δράσεων του SECI Project Group on Trade and Transport Facilitation που αφορούν: Απλοποίηση των απαιτούµενων εγγράφων εισαγωγή του SAD (Community Single Administrative Document).

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 21 Βελτίωση των φυσικών χαρακτηριστικών της υποδοµής και του σχετικού εξοπλισµού στους συνοριακούς σταθµούς. Εκπαίδευση του προσωπικού των συνοριακών σταθµών. Αξιοποίηση των αποτελεσµάτων της σχετικής δράσης της Παγκόσµιας Τράπεζας. Για την αποτύπωση και ανάλυση των υποδοµών και διαδικασιών στους σταθµούς του οδικού και σιδηροδροµικού Άξονα Χ, η Τεχνική Γραµµατεία πραγµατοποίησε ειδική έρευνα ερωτηµατολογίων που συνδυάσθηκε µε αυτοψίες την περίοδο Νοέµβριος 2002 Φεβρουάριος 2003 και παρουσίασε τα αποτελέσµατα της έρευνάς της κατά τη διάρκεια της 5 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής (Bled Σλοβενία, 20/7/2003). Οι συνοριακοί σταθµοί που µελετώνται είναι οι ακόλουθοι: Main Axis Rail Corridor X Austria (Rosenbach) Slovenia (Jesenice) Slovenia (Dobova) Croatia (Savski Marof) Croatia (Tovarnik) Serbia/ Montenegro (Sid) Serbia/ Montenegro (Presevo) F.Y.R.Ο.M. (Tabanovce) F.Y.R.Ο.M. (Gevgelija) Greece (Idomeni) Branch A Austria (Spielfeld) Slovenia (Maribor Maribor Tezno) Branch B Hungary (Kelebia) Serbia/ Montenegro (Subotica) Branch C Bulgaria (Dragoman) Serbia/ Montenegro (Dimitrovgrad) Branch D F.Y.R.Ο.M. (Kremenica) Greece (Mesonission) Main Axis Road Corridor Χ Austria (Karawanken) Slovenia (Karavanke) Slovenia (Obrezje) Croatia (Bregana) Croatia (Lipovac) Serbia/ Montenegro (Batrovci) Serbia/ Montenegro (Presevo) F.Y.R.Ο.M. (Tabanovce) F.Y.R.Ο.M. (Bogorodica) Greece (Evzoni) Branch A Austria (Spielfeld) Slovenia (Sentilj) Slovenia (Gruskovje) Croatia (Macelj) Branch B Hungary (Roszke) Serbia/ Montenegro (Horgos) Branch C Bulgaria (Kalotina) Serbia/ Montenegro (Gradina) Branch D F.Y.R.Ο.M. (Medzitlija) Greece (Niki)

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 22 5.1 Οµάδα εργασίας για τη βελτίωση των συνοριακών υποδοµών και διαδικασιών κατά µήκος του Άξονα Χ Κατά την 5 η συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής, η Τεχνική Γραµµατεία πρότεινε τη σύσταση µιας οµάδας αξιωµατούχων από τις συµµετέχουσες χώρες και την οργάνωση συνάντησης µε αντικείµενο τις συνοριακές διαδικασίες µε την υποστήριξη της Γενικής ιεύθυνσης Τελωνείων και Φόρων της Ε.Ε. Η αντίδραση των εκπροσώπων των χωρών του Άξονα Χ ήταν θετική, και η Τεχνική Γραµµατεία προχώρησε στη διοργάνωση της εναρκτήριας συνάντησης της Οµάδας Εργασίας στις 23 Ιανουαρίου 2004, στην οποία οι συµµετέχοντες συµφώνησαν επί ενός βραχυπρόθεσµου προγράµµατος εργασίας. Έκτοτε, η Τεχνική Γραµµατεία έχει αναλάβει την υποστήριξη της καλούµενης πλέον Οµάδας Εργασίας για τη βελτίωση των συνοριακών υποδοµών και διαδικασιών κατά µήκος του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ. Στα πλαίσια της δράσης αυτής, η Τεχνική Γραµµατεία συµµετείχε σε σύσκεψη της ελληνικής υποοµάδας Εργασίας για διασυνοριακά θέµατα, η οποία πραγµατοποιήθηκε την 26/07/2004 µε στόχο τον προσδιορισµός των γενικών κατευθύνσεων για την προετοιµασία του Μνηµονίου Συνεννόησης (MoU) για υπογραφή εντός του 2005 από τους Υπουργούς Μεταφορών των χωρών του Άξονα Χ. Το Σχέδιο Μνηµονίου Συνεννόησης συνετάχθη από το Υπουργείο Οικονοµικών και προωθήθηκε στα λοιπά Υπουργεία, ώστε να συµπληρωθεί για θέµατα αρµοδιότητάς τους. Η Τεχνική Γραµµατεία είχε διατυπώσει σχόλιά της επί του σχεδίου MoU, πριν αυτό προωθηθεί από το ΥΜΕ στα συνεργαζόµενα Υπουργεία, και αφού ολοκληρώθηκε η σύνταξη του σχεδίου MoU το προώθησε εγκαίρως στους εταίρους πριν τη 2 η συνάντηση της Οµάδας Εργασίας. Η Τεχνική Γραµµατεία προετοίµασε το έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό που διανεµήθηκε στους συµµετέχοντες της 2 ης Συνάντησης της Οµάδας Εργασίας για τη βελτίωση των συνοριακών εγκαταστάσεων και διαδικασιών κατά µήκος του Άξονα Χ και την Ηµερήσια ιάταξη της εν λόγω συνάντησης (βλ. Κεφ. 8.2), η οποία πραγµατοποιήθηκε στο Βελιγράδι την 18.2.2005.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 23 Κατά τη συνάντηση, το ενδιαφέρον εστιάστηκε στο σχέδιο Μνηµονίου Συνεννόησης προς υπογραφή από τους αρµόδιους Υπουργούς των χωρών του Άξονα Χ. Το εν λόγω σχέδιο απεστάλη εγκαίρως στους εκπροσώπους των χωρών του Άξονα Χ, και αφού αυτό παρουσιάσθηκε από τον Πρόεδρο της Οµάδας Εργασίας, σχολιάσθησαν ενδελεχώς τα περιεχόµενα στο κείµενο άρθρα. Η προετοιµασία κάποιων εταίρων (και κυρίως της Ουγγρικής αντιπροσωπείας) ήταν επαρκής για εις βάθος συζήτηση, αλλά όχι και κάποιων άλλων, οπότε δεν κατέστη δυνατή η συµφωνία επί ενός τελικού κειµένου, όπως θα επιθυµούσε η ελληνική πλευρά ως επισπεύδουσα χώρα. Τελικώς, οι συµµετέχοντες συµφώνησαν επί ενός χρονοδιαγράµµατος για την οριστικοποίηση ενός Πρωτοκόλλου (και όχι Μνηµονίου Συνεννόησης), το οποίο θα εγκριθεί και από την ιευθύνουσα Επιτροπή του Άξονα σε έκτακτη συνάντησή της, ώστε να προχωρήσει για υπογραφή σε Υπουργική συνάντηση στα τέλη του τρέχοντος έτους. Το συµφωνηθέν χρονοδιάγραµµα έχει ως ακολούθως: Οι συµµετέχοντες να στείλουν τα σχόλιά τους στην Τεχνική Γραµµατεία µέχρι την 31 η Μαρτίου 2005, Η Τεχνική Γραµµατεία να ετοιµάσει µια νέα έκδοση του Πρωτοκόλλου µέχρι την 30 η Απριλίου 2005, Μια δεύτερη αντίδραση των εταίρων µέχρι την 15 η Ιουνίου 2005, µε την οποία θα καθορίζονται οι αρµόδιοι υπογράφοντες το Πρωτόκολλο, Η 3 η συνάντηση της Οµάδας εργασίας να οργανωθεί στα µέσα Ιουλίου του 2005 µαζί µε έκτακτη συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής του Άξονα Χ, και Οργάνωση Υπουργικής συνάντησης µέχρι το τέλος του 2005. Το ανωτέρω χρονοδιάγραµµα δεν τηρήθηκε από τους εταίρους. Παρά τις αλλεπάλληλες επικοινωνίες της Τεχνικής Γραµµατείας, είτε γραπτώς είτε προφορικώς, τα πρώτα σχόλια των εταίρων συνέχιζαν να φθάνουν ακόµη και τον Ιούνιο, όπου προεβλέπετο η συµφωνία επί της δεύτερης έκδοσης του Πρωτοκόλλου, ενώ πέραν των θέσεων που παρουσιάσθηκαν κατά τη συνάντηση του Βελιγραδίου, δεν διατυπώθηκαν έως τώρα έγγραφα σχόλια από τη Βουλγαρία, την Π.Γ..Μ. και την Αυστρία. Η τελευταία έκδοση του Πρωτοκόλλου, στην οποία ενσωµατώνονται τα µέχρι σήµερα σχόλια των εταίρων (αυτά που διατυπώθηκαν κατά τη συνάντηση και αργότερα εγγράφως) παρατίθεται στο Παράρτηµα Στ της παρούσας έκθεσης.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 24 Συνεπεία της µη τήρησης του χρονοδιαγράµµατος από όλους τους εταίρους, µε επιστολή 7 του ο Πρόεδρος της ιευθύνουσας Επιτροπής ζήτησε την αναβολή της επόµενης συνάντησης για τον Οκτώβριο του 2005, υπενθυµίζοντας ταυτόχρονα την υποχρέωση διατύπωσης σχολίων. 6. Παρακολούθηση υλοποίησης του Άξονα Χ (Θ.Π. 5) 6.1 Γενικά Οι εµπειρογνώµονες της Τεχνικής Γραµµατείας, χάρη στις εις βάθος έρευνες και στις επιτόπου επισκέψεις αυτοψίας που πραγµατοποίησαν στο σύνολο των χωρών-µελών του Άξονα Χ, αποκόµισαν και διατηρούν πλήρη και σαφή εικόνα για την φυσική και λειτουργική κατάσταση του οδικού και σιδηροδροµικού Άξονα Χ. Επιπλέον, διέγνωσαν τα κατ' εξοχήν προβληµατικά τµήµατα που χρήζουν ανακατασκευής για την αποκατάσταση άµεσης και ικανοποιητικού επιπέδου λειτουργίας του Άξονα 8. Παράλληλα, όπως ήδη έχει αναφερθεί, η Τεχνική Γραµµατεία, µέσω των ερευνών και επαφών της, εξασφάλισε στοιχεία µελετών, έργων και χρηµατοδοτήσεων και είναι σε θέση να παρουσιάσει τα εθνικά προγράµµατα των επιµέρους χωρών-µελών του Άξονα Χ σε ορίζοντα δεκαετίας. Τέλος σηµειώνεται ότι, εν όψει της ολοκλήρωσης του προηγούµενου έτους, και δεδοµένου του γεγονότος ότι ορισµένα υπό κατασκευή τµήµατα είχαν ως έτος ολοκλήρωσης το 2004, ενώ άλλα προς κατασκευή τµήµατα είχαν ως ηµεροµηνία έναρξης εργασιών το ίδιο έτος, η Τεχνική Γραµµατεία πραγµατοποίησε νέα έρευνα ερωτηµατολογίων, η οποία ολοκληρώθηκε ταυτόχρονα µε την 7 η συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής στις 10/3/2005. Συνοπτικά, τα τµήµατα του Άξονα Χ, για τα οποία ζητήθηκαν πληροφορίες ολοκλήρωσης ή έναρξης εργασιών είναι: 7 Βλ. Παράρτηµα Ζ: επιστολή του Προέδρου της ιευθύνουσας Επιτροπής. 8 Η διάγνωση αυτή επιβεβαιώθηκε κατά τις εργασίες της 4 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής (Γρεβενά 26/4/2002) και αποτελεί το βασικό πεδίο ενδιαφέροντος της εν γένει παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης του Άξονα Χ.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 25 Α. Στον οδικό Άξονα Χ: Χώρα Τµήµα Άξονα Χ Τµήµα Υποτµήµα Μήκος Προβλεπόµενη πρόοδος το 2004 Αυστρία Κορµός Salzburg 2 η σήραγγα 11,3km Έναρξη εργασιών Villach κατασκευής Σλοβενία Κορµός Bic Obrezje Korenitka 2,8km Ολοκλήρωση Pluska εργασιών κατασκευής Σλοβενία Κορµός Bic Obrezje Smednik 17,6km Ολοκλήρωση Krska vas εργασιών κατασκευής Σλοβενία Κορµός Bic Obrezje Krska vas 12,3km Ολοκλήρωση Obrezje εργασιών κατασκευής Σλοβενία Κορµός Bic Obrezje Kronovo Smednik 9,2km Ολοκλήρωση εργασιών κατασκευής Σλοβενία Κορµός Vrba Naklo Peracica 2,4km Έναρξη εργασιών Podtabor κατασκευής Κροατία Κορµός Zupanja Lipovac Κροατία Κλάδος Α Macelj Krapina Ουγγαρία Κλάδος Β Kiskunfelegyh aza Rozske Σερβία Κορµός Pozarevac Batocina Doljevac Σερβία Κορµός Belgrade bypass Σερβία Κορµός Pecenjevce Grabovnica Σερβία Κορµός Levosoje Presevo Σερβία Κλάδος Β Belgrade Novi Sad Horgos Σερβία Κλάδος C Nis Dimitrovgrad Σερβία Κλάδος C Nis Dimitrovgrad Zupanja Lipovac 29,43km Έναρξη εργασιών κατασκευής Macelj 29,43km Έναρξη εργασιών Krapina κατασκευής Kiskunfelegyh 56,2km Έναρξη εργασιών aza Szeged κατασκευής Pozarevac Batocina Doljevac 201km Ολοκλήρωση εργασιών ανακαίνισης Dobanovci 16,8km Ολοκλήρωση Ostruznica εργασιών ανακαίνισης Pecenjevce 24,2km Ολοκλήρωση Grabovnica εργασιών ανακαίνισης Levosoje Presevo 22,8km Ολοκλήρωση εργασιών κατασκευής Cantavir 62,5km Ολοκλήρωση Novi Sad εργασιών ανακαίνισης Komren 13,6km Ολοκλήρωση Prosek εργασιών ανακαίνισης Prosek 96km Έναρξη εργασιών Dimitrovgrad ανακαίνισης Επιβεβαίωση Όχι Ναι Ναι Ναι Ναι Ναι Ναι Ναι Ναι Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 26 Χώρα Τµήµα Άξονα Χ Τµήµα Υποτµήµα Μήκος Προβλεπόµενη πρόοδος το 2004 Βουλγαρία Κλάδος C Kalotina Kalotina 49km Έναρξη εργασιών Sofia Sofia ring ανακαίνισης road Π.Γ..Μ. Κορµός Negotino υποτµήµατα 6,2km Ολοκλήρωση Demir Kapija εργασιών κατασκευής Επιβεβαίωση Όχι Όχι Β. Στον σιδηροδροµικό Άξονα Χ: Χώρα Τµήµα Άξονα Χ Τµήµα Υποτµήµα Μήκος Προβλεπόµενη πρόοδος το 2004 Σερβία Κορµός Belgrade Belgrade 400km Ολοκλήρωση Presevo Presevo εργασιών ανακαίνισης Σερβία Κλάδος Β Belgrade Belgrade 149,6km Ολοκλήρωση Horgos Horgos εργασιών ανακαίνισης Σερβία Κλάδος C Nis Kalotina Dimtrovgrad n.a.* Ολοκλήρωση Kalotina εργασιών ηλεκτροδότησης Βουλγαρία Κλάδος C Kalotina - Dragoman n.a. Έναρξη εργασιών Sofia Dimitrovgrad ηλεκτροδότησης Π.Γ..Μ. Κορµός Smokvica - Smokvica - 10km Ολοκλήρωση Gevgelija Gevgelija εργασιών ανακατασκευής Ελλάδα Κορµός Θεσσαλονίκη Θεσσαλονίκη 76,6km Ολοκλήρωση Ειδοµένη Ειδοµένη εργασιών εκσυγχρονισµού γραµµής * n.a.: µη διαθέσιµη πληροφορία Επιβεβαίωση Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι Ναι ολοκληρώνονται εντός του 2005 Η τελευταία έρευνα ερωτηµατολογίων απέφερε στην Τεχνική Γραµµατεία σηµαντικές πληροφορίες για την υλοποίηση του Άξονα X στις περισσότερες χώρες. υστυχώς η ανταπόκριση ορισµένων εταίρων δεν ήταν η αναµενόµενη, και κυρίως των εκπροσώπων της Σερβίας, οι οποίοι δεν απήντησαν στα ερωτήµατα της Τεχνικής Γραµµατείας, ούτε και παρουσίασαν τις εξελίξεις στον Άξονα Χ στη χώρα τους κατά την τελευταία συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής, στην οποία δεν παρέστησαν. Συνεπώς, τα ερωτήµατα που διατυπώθηκαν και περιλαµβάνονται στους ανωτέρω πίνακες και αφορούν σερβικά τµήµατα παραµένουν αναπάντητα. Επίσης, συµπληρωµένα ερωτηµατολόγια δεν υπέβαλαν η Αυστρία, η Βουλγαρία και η

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 27 Π.Γ..Μ., οι εκπρόσωποι των οποίων όµως παρείχαν χρήσιµες πληροφορίες κατά την τελευταία συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής. Οι πλέον πρόσφατες πληροφορίες για τον Άξονα Χ παρουσιάζονται στην επόµενη ενότητα που αφορά στην πορεία υλοποίησης του Άξονα συνολικά και κατά χώρα. 6.2 Πορεία υλοποίησης του Άξονα Χ Εθνικά προγράµµατα Μελέτες, έργα και χρηµατοδοτικά στοιχεία 6.2.1 Συνοπτική περιγραφή Οδικού Άξονα Χ (Συνολικό µήκος 2299,6km) Ο οδικός κορµός του Άξονα X εκτείνεται σε µήκος 1451,4km, ενώ τα µήκη των τεσσάρων κλάδων είναι: A: 163,4km, B: 352,9km, C: 191,8km και D: 140,1km. Η µέγιστη επιτρεπόµενη ταχύτητα κατά µήκος του είναι 120km/h (στα περισσότερα τµήµατά του). Ο οδικός άξονας (κορµός και κλάδοι) αποτελείται από τµήµατα αυτοκινητοδρόµου µε δύο τουλάχιστον λωρίδες ανά κατεύθυνση σε ποσοστό 59%. Ειδικά όµως ο κορµός του Άξονα Χ αποτελείται σε µεγαλύτερο ποσοστό [80% (77% το 2004)] από αυτοκινητοδρόµους. Το ποσοστό αυτό αναµένεται να ανέλθει στο 90% του µήκους του το έτος 2008. Στον κλάδο Α προβλέπεται η κατασκευή αυτοκινητοδρόµων, αυξάνοντας το σηµερινό ποσοστό από 55% σε 90% του συνολικού µήκους του κλάδου το έτος 2012. Ο κλάδος Β συντίθεται σήµερα από αυτοκινητοδρόµους σε ποσοστό 28%. Το ποσοστό αυτό προβλέπεται να ανέλθει στο 100% µέχρι το έτος 2009. Όσον αφορά στον κλάδο C, προς το παρόν αποτελείται κυρίως από οδούς ταχείας κυκλοφορίας χωρίς διαχωριστικό στηθαίο ανάµεσα στις λωρίδες αντίθετης κατεύθυνσης (71%) και κύριες οδούς δύο λωρίδων (26%). Το έτος 2010 προβλέπεται το ποσοστό αυτοκινητοδρόµων να φτάσει το 74%. Τέλος, ο κλάδος D, σήµερα αποτελείται κυρίως από οδούς ταχείας κυκλοφορίας χωρίς διαχωριστικό στηθαίο ανάµεσα στις λωρίδες αντίθετης κατεύθυνσης (89%) και κύριες οδούς δύο λωρίδων (11%). Μέχρι το τέλος του έτους 2005 δεν προβλέπεται καµία αλλαγή στην κατηγορία οδού κανενός υποτµήµατος.

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 28 SALZBURG Y AUSTRIA %[ VIENNA PAN-EUROPEAN ROAD CORRIDOR X Î %[ BUDAPEST LJUBLJANA Î %[ SLOVENIA Î 46,7km constructed GRAZ Y MARIBOR %[ ZAGREB HUNGARY CROATIA BOSNIA-HERZEGOVINA SZEGED Y Y SUBOTICA Î Y NOVI SAD Î %[ BELGRADE ROMANIA ITALY LEGEND %[ CAPITAL Y MAIN CITY START / END OF SECTION 2. ROAD CATEGORY (ACTUAL) Motorway Highway Other main road Not applicable Î %[ SARAJEVO Î SERBIA-MONTENEGRO SKOPJE %[ F.Y.R.O.M. NIS Y VELES BULGARIA SOFIA %[ 25,3km constructed %[ TIRANE ALBANIA Y FLORINA GREECE Y THESSALONIKI Î Χάρτης 6.1: Υφιστάµενη κατάσταση Οδικού Άξονα Χ 6.2.1.1 Προβληµατικά τµήµατα στον Οδικό Άξονα Χ Τα χαρακτηριζόµενα ως προβληµατικά τµήµατα του οδικού Άξονα Χ, όπως προέκυψαν από την έρευνα της Τεχνικής Γραµµατείας, συνοψίζονται ως εξής: Κορµός Bic Obrezje (Σλοβενία) 75,5km Zupanja Lipovac (Κροατία) 29,43km Παράκαµψη Βελιγραδίου (Σερβία/ Μαυροβούνιο: Dobanovci Bubanj Potok) 35,5km Leskovac (Σερβία/ Μαυροβούνιο) Kumanovo (Π.Γ..Μ.) 127,1km Gevgelija Φαράγγι Αξιού (Π.Γ..Μ.) 42,1km

Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 29 Κλάδος A Maribor Gruskovje (Σλοβενία) 38,8km Macelj Krapina (Κροατία) 19,4km Κλάδος B Kiskunfelegyhaza Szeged Rozske (Ουγγαρία) 60km Horgos Batajnica (Σερβία/ Μαυροβούνιο) 176km Παράκαµψη Βελιγραδίου (Σερβία/ Μαυροβούνιο: Batajnica - Dobanovci) 10km Κλάδος C Nis Kalotina (Σερβία/ Μαυροβούνιο) 104km Kalotina Sofia (Βουλγαρία) 49km (εκτός του περιφερειακού της Sofia) Κλάδος D Veles Prilep Bitola (Π.Γ..Μ.) 104,6km 6.2.1.2 Εθνικά προγράµµατα ανακατασκευής και αποκατάστασης του Οδικού Άξονα Χ Τα ανά χώρα έργα που ολοκληρώθηκαν από τα τέλη του 1999 έως και σήµερα ή που προγραµµατίζονται για τη βελτίωση των οδικών τµηµάτων του Άξονα Χ, έχουν ως ακολούθως: Αυστρία Κορµός Άξονα Χ Προβλέπεται η κατασκευή 2 ης σήραγγας στο τµήµα Salzburg Villach, συνολικού µήκους 11,3km και συνολικού κόστους 228εκ.ευρώ. Η µελέτη έχει ολοκληρωθεί και το έργο θα υλοποιηθεί την περίοδο 2004 2009. Σλοβενία Κορµός Άξονα Χ 11,2km αυτοκινητοδρόµου (τµήµα Visnja Gora Bic) έχουν κατασκευασθεί και παραδόθηκαν στην κυκλοφορία το 2000.