Ομάδες Λογιστικού Σχεδίου ΟΜΑΔΑ 1 (ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ) : Περιλαμβάνει όλο το πάγιο ενεργητικό. Με τον όρο πάγιο ενεργητικό εννοούμε τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτά η επιχείρηση με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει στην παραγωγική διαδικασία και να τα διαχειρίζεται για τουλάχιστον ένα χρόνο. Διακρίνεται σε : Ενσώματο πάγιο ή ενσώματες ακινητοποιήσεις : Περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης τα οποία έχουν υλική υπόσταση. Η κατηγορία αυτή υπόκειται σε απόσβεση εκτός από το λογαριασμό 15 - Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και το λογαριασμό 10 Γήπεδα - Οικόπεδα. Ασώματο πάγιο ή ασώματες ακινητοποιήσεις : Περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης τα οποία δεν έχουν υλική υπόσταση όπως για παράδειγμα η υπεραξία της επιχείρησης, τα δικαιώματα τα οποία αγοράζει από τρίτους κ.τ.λ. Λογαριασμοί 16 Ασώματες ακινητοποιήσεις και Έξοδα πολυετούς απόσβεσης και 18 Συμμετοχές και άλλες Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις. Αποσβέσεις πάγιων περιουσιακών στοιχείων Τα πάγια στοιχεία υπόκεινται σε ετήσια απόσβεση, σε μείωση, δηλαδή της καθαρής τους αξίας λόγω φθοράς ή απαξίωσης. Εξαίρεση αποτελούν μόνο ο λογαριασμός 10 (Γήπεδα Οικόπεδα), ο λογαριασμός 15 (Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση) και ο 18 (Συμμετοχές και μακροπρόθεσμες απαιτήσεις). Κόστος κτήσης : η καθαρή τιμή αγοράς του παγίου προσαυξημένη με τυχόν έξοδα μεταφοράς, συναρμολόγησης ή εγκατάστασης. Στο κόστος κτήσης προστίθενται και οι δαπάνες για βελτίωση. Ο τύπος με τον οποίο υπολογίζεται είναι : Κόστος κτήσης παγίου = αξία αγοράς + έξοδα συναρμολόγησης + έξοδα εγκατάστασης + έξοδα μεταφοράς + έξοδα δοκιμών + δαπάνες για επέκταση ή βελτίωση Απόσβεση : η ετήσια μείωση της καθαρής αξίας του παγίου. Είναι λογαριασμός εξόδου και εμφανίζεται στην Κατάσταση αποτελεσμάτων Χρήσης Αποσβεσμένο πάγιο : η συνολική μείωση της αξίας του παγίου από την ημέρα που τέθηκε σε λειτουργία. Είναι λογαριασμός ενεργητικού (αντίθετος) και εμφανίζεται στον Ισολογισμό αρνητικά. Ο λογαριασμός αυτός απεικονίζει το σύνολο των αποσβέσεων όλων των ετών από την ημέρα που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το πάγιο. Ωφέλιμη ζωή : το χρονικό διάστημα που η επιχείρηση μπορεί να χρησιμοποιεί το πάγιο στην παραγωγική διαδικασία. Υπολειμματική αξία : η αξία πώλησης του παγίου μετά το τέλος της ωφέλιμης ζωής του. Αφαιρείται από την αξία κτήσης μόνο για τον υπολογισμό των αποσβέσεων. 1

Αποσβεστέα αξία : η αξία που υπόκειται σε απόσβεση. Υπολογίζεται από τον τύπο: Αποσβεστέα αξία = Κόστος κτήσης Υπολειμματική αξία. Αναπόσβεστη αξία : η αξία που υπολείπεται της αξίας κτήσης αν αφαιρεθούν οι συνολικές αποσβέσεις Αναπόσβεστη αξία = αξία κτήσης σύνολο αποσβέσεων Συντελεστής απόσβεσης : το ποσοστό βάσει του οποίου μειώνεται η αποσβεστέα αξία του παγίου κάθε χρόνο. Σε περίπτωση που δεν δίνεται υπολογίζεται από τον τύπο 1 Συντελεστής απόσβεσης = έτη ωφέλιμης ζωής Μέθοδοι απόσβεσης Σήμερα εφαρμόζονται δύο μέθοδοι απόσβεσης, η σταθερή, που χρησιμοποιείται περισσότερο και η φθίνουσα. Σταθερή μέθοδος : Η αξία του παγίου μειώνεται σταθερά σε όλη τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του. Υπολογίζεται με βάση τον τύπο : Ετήσια απόσβεση = αποσβεστέα αξία * συντελεστής απόσβεσης * μήνες χρήσης 12 Φθίνουσα μέθοδος : Η αξία του παγίου μειώνεται περισσότερο τα πρώτα χρόνια της ωφέλιμης ζωής του. Υπολογίζεται με βάση τον τύπο : Ετήσια απόσβεση = αναπόσβεστη αξία * (3 * συντελεστής σταθερής μεθόδου) * μήνες χρήσης 12 ΟΜΑΔΑ 2 (ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ) : Περιλαμβάνει τα υλικά αγαθά της επιχείρησης τα οποία προέρχονται είτε από την απογραφή, είτε από τις αγορές και προορίζονται να πωληθούν ή να χρησιμοποιηθούν ως α ύλες για την παραγωγή άλλων αγαθών. Τα αποθέματα απογράφονται και αποτιμώνται υποχρεωτικά. Η απογραφή γίνεται με δύο μεθόδους, τη μέθοδο της διαρκούς και τη μέθοδο της περιοδικής απογραφής. Στη διαρκή απογραφή υπολογίζουμε το απόθεμα κάθε φορά που έχουμε πώληση, ενώ στην περιοδική απογραφή υπολογίζουμε το απόθεμα μόνο στο τέλος της χρήσης. Αντίθετα η αποτίμηση γίνεται με τρεις βασικές μεθόδους, τη μέθοδο F.I.F.O. και τη μέθοδο L.I.F.O. και τη μέθοδο του μέσου σταθμικού κόστους. Η αποτίμηση γίνεται πάντα στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμή κτήσης και της τρέχουσας. 2

Μέθοδοι αποτίμησης Μέθοδος της σειράς εξάντλησης F.I.F.O. Προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων First In First Out, (πρώτη εισαγωγή πρώτη εξαγωγή). Κάθε φορά που συντελείται μια πώληση θεωρούμε ότι τα πωληθέντα πάρθηκαν από την παλαιότερη αγορά. Μέθοδος της αντίστροφης σειράς προς τη σειρά εξάντλησης L.I.F.O Προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Last In First Out, (τελευταία εισαγωγή πρώτη εξαγωγή). Κάθε φορά που πραγματοποιείται μια πώληση θεωρούμε ότι τα πωληθέντα πάρθηκαν από την πιο πρόσφατη αγορά. Μέθοδος του μέσου σταθμικού κόστους Σε αυτήν τη μέθοδο δεν παίζει ρόλο η σειρά με την οποία αντλούνται τα πωληθέντα εμπορεύματα. Θεωρούμε τις αγορές ως σύνολο και βρίσκουμε το μέσο όρο της τιμής αγοράς τους. αξία αρχικού αποθέματος + αξία αγορών Μέση τιμή αποτίμησης = ποσότητα αρχικού αποθέματος + ποσότητα αγορών Συμπέρασμα Ο υπολογισμός του τελικού αποθέματος στη μέθοδο F.I.F.O. γίνεται πάντα από τις τελευταίες αγορές. Επομένως σε καθεστώς πληθωρισμού ανόδου δηλαδή των τιμών, η μέθοδος αυτή δίνει πάντα το μεγαλύτερο τελικό απόθεμα, το μικρότερο κόστος πωληθέντων και κατά συνέπεια το μεγαλύτερο μικτό κέρδος. Αντίθετα, ο υπολογισμός του τελικού αποθέματος στη μέθοδο L.I.F.O. γίνεται πάντα από τις πρώτες αγορές. Επομένως σε καθεστώς πληθωρισμού ανόδου δηλαδή των τιμών, η μέθοδος αυτή δίνει πάντα το μικρότερο τελικό απόθεμα, το μεγαλύτερο κόστος πωληθέντων και κατά συνέπεια το μικρότερο μικτό κέρδος. Ενδιάμεσα των δύο αυτών μεθόδων βρίσκεται η μέθοδος του μέσου σταθμικού όρου. Η μέθοδος αυτή δίνει τιμές, και για τα τρία μεγέθη, οι οποίες βρίσκονται ανάμεσα στις αντίστοιχες των δύο άλλων μεθόδων. ΟΜΑΔΑ 3 (ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ) : ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ Οι ομάδες 1, 2 και 3 συγκροτούν το ενεργητικό της επιχείρησης. ΟΜΑΔΑ 4 (ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ) ΟΜΑΔΑ 5 (ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ) : Οι ομάδες 4 και 5 συγκροτούν το παθητικό της επιχείρησης. ΟΜΑΔΑ 6 (ΟΡΓΑΝΙΚΑ Ή ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΞΟΔΑ) ΟΜΑΔΑ 7 (ΟΡΓΑΝΙΚΑ Ή ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΣΟΔΑ) ΟΜΑΔΑ 8 (ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΙ ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΞΟΔΑ) Οι ομάδες 6, 7 και 8 συγκροτούν την Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης. 3

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 1. Ισολογισμός: δείχνει τη χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Είναι σα να έχουμε μία φωτογραφία της εικόνας της επιχείρησης στις 31/12. Ο ισολογισμός χωρίζεται σε δύο ομάδες: 1. Το Ενεργητικό και 2. Το Παθητικό και η Καθαρή Θέση. Ενεργητικό: Είναι το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση καθώς και οι απαιτήσεις της έναντι τρίτων. Είναι δηλαδή τι έχει και τι απαιτεί από τρίτους η επιχείρηση. Το Ενεργητικό χωρίζεται σε τρεις μεγάλες ομάδες: Πάγιο Ενεργητικό: Είναι το σύνολο των στοιχείων που αποκτώνται για μακροχρόνια χρήση και τα οποία η οικονομική μονάδα πρόκειται να χρησιμοποιήσει σε επόμενες λογιστικές χρήσεις - έτη. Έχουν δηλαδή διάρκεια ζωής πάνω από μία λογιστική χρήση. Κυκλοφορούν Ενεργητικό: Είναι στοιχεία που θα αναλώσει η επιχείρηση μέσα σ ένα έτος. Παραδείγματα στοιχείων κυκλοφορούντος Ενεργητικού: μετρητά, καταθέσεις όψεως, τελικό απόθεμα εμπορευμάτων, πελάτες, γραμμάτια εισπρακτέα, επιταγές εισπρακτέες, χρεώστες κτλ. Μεταβατικοί Λογαριασμοί Ενεργητικού: Είναι τα προπληρωθέντα έξοδα και τα εισπρακτέα έσοδα της χρήσης. Δηλαδή όλα τα έξοδα που προπλήρωσε η επιχείρηση στη φετινή χρήση αλλά αφορούν την επόμενη (πχ ασφάλιστρα προπληρωμένα) και όλα τα έσοδα τα οποία έχει πραγματοποιήσει η επιχείρηση στη φετινή χρήση αλλά δεν έχει ακόμα εισπράξει το τίμημα (πχ ενοίκια εισπρακτέα). Παθητικό και Καθαρή Θέση: καλείται το σύνολο των υποχρεώσεων της επιχείρησης. Οι υποχρεώσεις προς τον επιχειρηματία καλούνται Καθαρή Θέση. Παθητικό καλούνται οι υποχρεώσεις της επιχείρησης έναντι τρίτων π.χ. Τραπεζικά Δάνεια, Προμηθευτές, Πιστωτές. Το Παθητικό δείχνει σε ποιους τρίτους οφείλει η επιχείρηση. Το Παθητικό χωρίζεται επίσης σε τρεις μεγάλες ομάδες: Καθαρή Θέση ή Ίδια Κεφάλαια : Οι κυριότεροι λογαριασμοί της Καθαρής Θέσης είναι : Κεφάλαιο : Μετοχικό (Α.Ε.) ή Εταιρικό (Ο.Ε., Ε.Ε. ΕΠΕ) ή απλά Κεφάλαιο (ατομική επιχείρηση). Αποθεματικά : Το τμήμα των κερδών που παρακρατείται από την επιχείρηση και δεν μοιράζεται στους μετόχους εταίρους (Τακτικό, Ειδικό, Αφορολόγητο, Αποθεματικά Καταστατικού κτλ.). 4

Κέρδη εις Νέον : Το κομμάτι των κερδών της εταιρείας που μένει στο τέλος της διανομής αφού μοιραστούν τα υπόλοιπα κέρδη σε φόρο εισοδήματος, αποθεματικά, μερίσματα. Ζημιές εις Νέο : Αν η επιχείρηση παρουσιάσει ζημιές σε ένα έτος το ποσό των ζημιών, αφού καλύψει τυχόν παλιά κέρδη που υπήρχαν στον ισολογισμό από προηγούμενες χρήσεις, μεταφέρεται στο λογαριασμό Υπόλοιπο ζημιών νέο και εμφανίζεται με αρνητικό πρόσημο στον ισολογισμό. Αν υπάρχουν ζημιές από προηγούμενες χρήσεις αυτές πρώτα συμψηφίζονται με τα φετινά κέρδη και μετά υπολογίζεται ο φόρος εισοδήματος επί των κερδών που απομένουν. Π.χ. αν έχουμε κέρδη χρήσης 5.000 το 2012 και τα συμψηφίσουμε με ζημιές προηγούμενων χρήσεων 3.000 τότε σε φόρο θα υπαχθούν μόνο τα 2.000 κι όχι τα 5.000. Υποχρεώσεις: Είναι το σύνολο των υποχρεώσεων (μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες) της επιχείρησης σε τρίτους. Π.χ. Τραπεζικά Δάνεια, Προμηθευτές, Πιστωτές, Ασφαλιστικές εισφορές κτλ. Μεταβατικοί Λογαριασμοί Παθητικού: Είναι τα πληρωτέα έξοδα και τα προεισπραχθέντα έσοδα. Δηλαδή όλα τα έξοδα που οφείλει να πληρώσει η επιχείρηση για υπηρεσίες που της παρασχέθηκαν στη φετινή χρήση (πχ τόκοι πληρωτέοι) και όλα τα ποσά που έχει εισπράξει η επιχείρηση στη φετινή χρήση για υπηρεσίες που θα ολοκληρωθούν μέσα στην επόμενη χρήση (πχ προεισπραχθείσες διαφημίσεις) 2. Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης: είναι η λογιστική κατάσταση η οποία παρουσιάζει τα έξοδα, έσοδα, τις έκτακτες ζημίες και τα έκτακτα κέρδη, καθώς και το αποτέλεσμα που πέτυχε η οικονομική μονάδα σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο από το συσχετισμό αυτών των παραγόντων. Η Λογική είναι : Έσοδα Έξοδα + Έκτακτα Κέρδη Έκτακτες Ζημιές = Καθαρό Αποτέλεσμα (Κέρδος ή Ζημιά) Η Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης χωρίζεται σε τέσσερις βαθμίδες όπου κάθε βαθμίδα περιλαμβάνει και έσοδα και έξοδα : 1. Μικτά Αποτελέσματα (Κέρδη) εκμετάλλευσης : δείχνει το αποτέλεσμα αν λάβουμε υπόψη μόνο την κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης. Δηλαδή το κυρίως έσοδο τις πωλήσεις. Υπολογίζεται από τον τύπο : Μικτά Αποτελέσματα = Καθαρές Πωλήσεις Κόστος Πωληθέντων όπου Καθαρές Πωλήσεις Πωλήσεις Εκπτώσεις Πωλήσεων Επιστροφές Πωλήσεων Κόστος Πωληθέντων = Αρχικό απόθεμα + Καθαρές Αγορές Τελικό απόθεμα όπου Καθαρές Αγορές = Αγορές Εκπτώσεις Aγορών Eπιστροφές Aγορών 5

2. Μερικά Αποτελέσματα (Κέρδη ή Ζημιές) εκμετάλλευσης : δείχνει το αποτέλεσμα αν στο μικτό κέρδος συμπεριλάβουμε τυχόν άλλα έσοδα από δευτερεύουσες δραστηριότητες της επιχείρησης όπως λ.χ. Έσοδα από Προμήθειες ή Έσοδα από Ενοίκια και αφαιρέσουμε όλα τα τακτικά έξοδα (ομάδα 6) εκτός από τα χρηματοοικονομικά έξοδα. 3. Ολικά Αποτελέσματα (Κέρδη ή Ζημιές) εκμετάλλευσης : δείχνει το αποτέλεσμα αν στα μερικά αποτελέσματα προσθέσουμε τα χρηματοοικονομικά έσοδα λ.χ. Έσοδα από Τόκους και αφαιρέσουμε τα χρηματοοικονομικά έξοδα λ.χ. Έξοδα από Τόκους. 4. Καθαρά Αποτελέσματα (Κέρδη ή Ζημιές) χρήσης : δείχνει το αποτέλεσμα αν στα ολικά αποτελέσματα προσθέσουμε τα έκτακτα έσοδα και αφαιρέσουμε τα έκτακτα έξοδα. Ο ισολογισμός & η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως αποτελούν το τελικό προϊόν της λογιστικής δραστηριότητας και ο πρωταρχικός τους στόχος είναι να παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες σε κάθε ενδιαφερόμενο. Ο ισολογισμός περιγράφει συνοπτικά τη χρηματοοικονομική θέση της επιχείρησης σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, ενώ η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως παρουσιάζει τους παράγοντες που προσδιορίζουν το αποτέλεσμα που πέτυχε από τη δραστηριότητά της σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. 3. Πίνακας Διαθέσεως Αποτελεσμάτων: παρουσιάζει το που διατίθεται το αποτέλεσμα που πέτυχε η οικονομική μονάδα. Στον πίνακα αναφέρονται: «Καθαρά Κέρδη χρήσεως» ή «Ζημίες χρήσεως», «Υπόλοιπα κερδών ή ζημιών προηγούμενων χρήσεων». Από το αλγεβρικό άθροισμα των παραπάνω αφαιρείται ο φόρος εισοδήματος, αν η οικονομική μονάδα είχε κέρδος διατίθεται σύμφωνα με τον νόμο και με την απόφαση που λαμβάνεται από το αρμόδιο όργανο, ενώ αν είναι ζημία μεταφέρεται στην επόμενη χρήση. Αφότου αφαιρεθεί ο φόρος εισοδήματος και εφόσον υπάρχουν ακόμη κέρδη αφαιρούνται ποσά για τακτικό αποθεματικό, μερίσματα στους μετόχους και κέρδη εις νέο. Ισοζύγιο: τα ισοζύγια δεν αποτελούν οικονομικές καταστάσεις ωστόσο είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του λογιστηρίου μιας επιχείρησης. Πρόκειται για πίνακες οι οποίοι περιλαμβάνουν όλους τους λογαριασμούς που κινούνται μέσα στη χρήση και δείχνουν τα ποσά της χρέωσης και πίστωσής τους καθώς και τα υπόλοιπα χρεωστικά ή πιστωτικά για κάθε λογαριασμό χωριστά. Διακρίνονται σε προσωρινό (εκδίδεται ανά πάσα στιγμή), σε προσαρμοσμένο (εκδίδεται στις 31/12 μετά τις εγγραφές προσαρμογής και πριν την Κατάσταση Αποτελεσμάτων χρήσης) και σε οριστικό ισοζύγιο (εκδίδεται στις 31/12 μετά τις εγγραφές προσδιορισμού του αποτελέσματος και περιλαμβάνει μόνο τους λογαριασμούς του Ισολογισμού). Λογιστική ισότητα : Ενεργητικό = Παθητικό + Καθαρή Θέση. Η ισότητα αυτή πρέπει να επαληθεύεται πάντα. Γι αυτό άλλωστε οτιδήποτε καταχωρείται στα λογιστικά βιβλία μιας επιχείρησης ( ημερολογιακές εγγραφές, ισοζύγια, ημερολόγιο, ισολογισμός) είναι πάντα ισοσκελισμένο. E-mail: info@onlineclassroom.gr 6