Απόθαζε Οινκέιεηαο Σπκβνπιίνπ Απνρεηεύζεωλ Λεκεζνύ - Ακαζνύληαο Σπληνληζκόο ηνπηθώλ αξρώλ κε ζθνπό ηελ πξνώζεζε θνηλήο πνιηηηθήο όζνλ αθνξά ηα έξγα απνρέηεπζεο νκβξίωλ πδάηωλ ηωλ Αεηθόξωλ Σπζηεκάηωλ Απνρέηεπζεο Οκβξίωλ Υδάηωλ (ΑΣΑΟ) Καηά ηελ 8 ε ζπλεδξίαζε ηεο Οινκέιεηαο ηνπ πκβνπιίνπ, εκεξνκελίαο 26/8/2009, ε Οινκέιεηα ηνπ πκβνπιίνπ έιαβε κία πνιχ ζνβαξή απφθαζε, κε ζθνπφ ηελ πινπνίεζε θαη εθαξκνγή κέηξσλ γηα ηελ πξνψζεζε θνηλήο πνιηηηθήο φζνλ αθνξά ηα έξγα απνρέηεπζεο νκβξίσλ πδάησλ θαη ηελ πξνψζεζε ησλ Αεηθφξσλ πζηεκάησλ Απνρέηεπζεο Οκβξίσλ Τδάησλ (ΑΑΟ), ζε ζπληνληζκφ θαη ζπλεξγαζία κε ηνπο πέληε Γήκνπο ηεο Μείδνλνο Λεκεζνχ. πγθεθξηκέλα ε Οινκέιεηα ηνπ πκβνπιίνπ απνθάζηζε θαη ελέθξηλε ηα αθφινπζα ζρεηηθά κε ην πην πάλσ ζέκα: (1) Δθαξκνγή Αεηθφξσλ πζηεκάησλ Απνρέηεπζεο Οκβξίσλ Τδάησλ (ΑΑΟ) Η πξνψζεζε Αεηθφξσλ πζηεκάησλ Απνρέηεπζεο Οκβξίσλ Τδάησλ (SUDS- Sustainable Urban Drainage Systems) ζα πξέπεη λα αξρίζεη λα εθαξκφδεηαη ζην κέηξν ηνπ δπλαηνχ απφ φιεο ηηο ηνπηθέο αξρέο Λεκεζνχ. Σα ζπζηήκαηα απηά ηα νπνία άξρηζαλ λα εθαξκφδνληαη πξν αξθεηψλ ρξφλσλ ζηηο πεξηζζφηεξεο αλαπηπγκέλεο ρψξεο, νπζηαζηηθά απνζθνπνχλ ζηελ θαηαζθεπή έξγσλ απνρέηεπζεο νκβξίσλ πδάησλ θαη αληηπιεκκπξηθψλ έξγσλ, κε ζηφρν ηελ επίιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο ζηελ πεγή, δει. εθεί φπνπ δεκηνπξγείηαη ην πξφβιεκα θαη φρη ηελ κεηαθχιεζε ηνπ ζε άιιεο πεξηνρέο. Σα ΑΑΟ νπζηαζηηθά απνηεινχλ ην ζχλνιν απφ κηα ζεηξά πξαθηηθψλ δηαρείξηζεο θαη ειέγρνπ ησλ επηθαλεηαθψλ λεξψλ κε βηψζηκν θαη αεηθφξν ηξφπν, ιακβάλνληαο ππφςε καθξνπξφζεζκνχο πεξηβαιινληηθνχο θαη θνηλσληθνχο παξάγνληεο. Καηά ην ζρεδηαζκφ ησλ έξγσλ απηψλ ιακβάλνληαη ππφςε φρη κφλνλ ν φγθνο αιιά θαη ε πνηφηεηα ησλ ξνψλ Οκβξίσλ Τδάησλ. Μεηαμχ ησλ κέηξσλ ηα νπνία πεξηιακβάλνληαη ζηελ πινπνίεζε ησλ έξγσλ απηψλ είλαη θαη ηα αθφινπζα: (α) Καηαζθεπή ιηκλψλ θαηαθξάηεζεο εθεί φπνπ είλαη δπλαηφ θαη αμηνπνίεζε πθηζηακέλσλ θπζηθψλ ιηκλψλ. (β) Απνθπγή ζηεγαλνπνίεζεο αλνηθηψλ ρψξσλ θαη θαηαζθεπή πιαθφζηξσησλ θαη νδνζηξσκάησλ απφ δηαπεξαηέο επηθάλεηεο. (γ) Καηαζθεπή φπνπ είλαη δπλαηφ, ρσκάηηλσλ απιαθηψλ γηα ζθνπνχο απνρέηεπζεο νκβξίσλ πδάησλ, ηνπνζέηεζε κε ζηεγαλνπνηεκέλσλ αγσγψλ, ή/θαη θαηαζθεπή απνξξνθεηηθψλ ιάθθσλ νκβξίσλ πδάησλ ζε δεκφζηνπο δξφκνπο θαη άιινπο ρψξνπο. (ην ζρεδηαζκφ έξγσλ απνρέηεπζεο φκβξησλ πδάησλ άξρηζαλ λα πεξηιακβάλνληαη θαη θαηαζθεπέο απφ ραληάθηα θαη ιίκλεο θαηαθξάηεζεο). (δ) Απνθπγή δηνρέηεπζεο λεξψλ ζηνπο δεκφζηνπο δξφκνπο απφ ηδησηηθέο πεξηνπζίεο κε δηάθνξνπο ηξφπνπο φπσο είλαη ε θαηαζθεπή απνξξνθεηηθψλ ιάθθσλ νκβξίσλ πδάησλ, ζηελ απιή ή ζην ππφγεην ησλ ππνζηαηηθψλ ή ε θαηαθξάηεζε ησλ λεξψλ γηα ζθνπνχο επαλαρξεζηκνπνίεζεο, φπσο είλαη ε ρξήζε ζηέξλσλ. Πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο θαη πεξηγξαθή ησλ ζπζηεκάησλ απηψλ (SUDS) θαίλνληαη ζηελ ζπλνπηηθή έθζεζε ε νπνία αθνινπζεί ζηε ζπλέρεηα.
(2) Πξνψζεζε θνηλήο θαη εληαίαο πνιηηηθήο ζηελ επηβνιή φξσλ ζηηο Αδεηεο πνπ εθδίδνληαη απφ ηηο Σνπηθέο Αξρέο (α) Πξνψζεζε θνηλήο πνιηηηθήο φζνλ αθνξά ηελ έθδνζε αδεηψλ γηα λέεο αλαπηχμεηο θαη νηθνδνκέο κε ηελ εθαξκνγή πξφηππσλ φξσλ θαη πξνδηαγξαθψλ γηα ρξήζε απφ ηηο αξκφδηεο ηνπηθέο αξρέο. (β) Δηνηκαζία νκνηφκνξθνπ πιαηζίνπ φξσλ, πξνδηαγξαθψλ θαη θψδηθα νξζήο πξαθηηθήο γηα ρξήζε απφ ηηο Αξκφδηεο Σνπηθέο Αξρέο, κε ζηφρν ηελ εθαξκνγή εληαίαο πνιηηηθήο αεηθφξνπ αλάπηπμεο. Οη πξφηππνη φξνη θαη πξνδηαγξαθέο ζα εηνηκαζηνχλ απφ ηηο Σερληθέο Τπεξεζίεο ηνπ πκβνπιίνπ ζε ζπλεξγαζία κε ηηο Σερληθέο Τπεξεζίεο ηνπ Γήκνπ Λεκεζνχ θαη ησλ άιισλ Γήκσλ. (γ) Οη θάθεινη κε ηηο άδεηεο νηθνδνκήο ή/θαη πνιενδνκηθέο άδεηεο λα παξαπέκπνληαη απφ ηηο ππεξεζίεο ησλ Γήκσλ ζην πκβνχιην γηα ππνβνιή εηζεγήζεσλ θαη φξσλ ηνπο νπνίνπο ζα επηβάιινπλ νη αξκφδηεο ηνπηθέο αξρέο. Γεδνκέλνπ φηη ε δηαδηθαζία απηή άξρηζε ήδε λα εθαξκφδεηαη ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη ην επίπεδν ζπλεξγαζίαο κε ηηο ηερληθέο ππεξεζίεο ησλ πέληε Γήκσλ είλαη πνιχ ςειφ, απνθαζίζηεθε φπσο απηή ζπλερηζηεί θαη επεθηαζεί αθφκα πεξηζζφηεξν. (δ) πγθεθξηκέλα ζηηο λέεο πνιενδνκηθέο άδεηεο ή/θαη ζηηο άδεηεο νηθνδνκήο λα επηβάιινληαη φξνη νχησο ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη ε κείσζε ή ε θαηαθξάηεζε ησλ λεξψλ πνπ θαηαιήγνπλ ζην δξφκν. θαηαζθεπή απνξξνθεηηθψλ ιάθθσλ φκβξησλ πδάησλ ζε φια ηα λέα ππνζηαηηθά θαη θπξίσο ζε αλνηθηνχο ρψξνπο. ε φιεο ηηο άδεηεο νηθνδνκήο, απφ ηνχδε θαη ζην εμήο, λα κπαίλεη φξνο γηα θαηαζθεπή απνξξνθεηηθνχ ιάθθνπ νκβξίσλ πδάησλ. θαηαζθεπή απνξξνθεηηθψλ ιάθθσλ φκβξησλ πδάησλ ζε φια ηα ππφγεηα ή εκηππφγεηα. ηνπνζέηεζε αληιίαο απνκάθξπλζεο βξφρηλσλ λεξψλ ζε πεξίπησζε ζπζζψξεπζεο λεξψλ ζηνπο ρψξνπο απηνχο. ε φια ηα ππφγεηα ή εκηππφγεηα πέξαλ απφ ηνλ φξν γηα θαηαζθεπή απνξξνθεηηθνχ ιάθθνπ νκβξίσλ πδάησλ, λα κπαίλεη θαη φξνο γηα ηνπνζέηεζε αληιίαο απνκάθξπλζεο βξφρηλσλ λεξψλ ζε πεξίπησζε ζπζζψξεπζεο λεξψλ ζηνπο ρψξνπο απηνχο. Καηαζθεπή πδαηνπεξαηψλ πιαθφζηξσησλ νδνζηξσκάησλ θαη πεδνδξνκίσλ εθεί φπνπ είλαη πξαθηηθφ θαη δπλαηφ. Καηαζθεπή ρσκάηηλσλ απιαθηψλ φπνπ απηφ είλαη πξαθηηθφ θαη εθηθηφ. (ε) Θα πξέπεη επίζεο θαηά ην ζηάδην έθδνζεο πηζηνπνηεηηθνχ ηειηθήο έγθξηζεο, κεηαμχ άιισλ, λα ειέγρεηαη θαηά πφζνλ ε θαηαζθεπή ησλ έξγσλ απνρέηεπζεο νκβξίσλ πδάησλ έγηλε ζχκθσλα κε ηελ Άδεηα Οηθνδνκήο ή ηελ Πνιενδνκηθή Άδεηα. (ζη) Απζηεξή εθαξκνγή ηνπ λφκνπ πνπ απαγνξεχεη ηελ ελαπφζεζε πιηθψλ νηθνδνκήο ζηα πεδνδξφκηα ή ζην δξφκν θαηά ηε δηάξθεηα ησλ θαηαζθεπαζηηθψλ ή νηθνδνκηθψλ εξγαζηψλ (δ) Δλεκέξσζε ηνπ θνηλνχ γηα άξζε παξαλνκηψλ ή αλεπαξθψλ θαηαζθεπψλ.
(ε) Αλαπξνζαξκνγή θαη εθζπγρξνληζκφο ζεζκηθνχ πιαηζίνπ νχησο ψζηε θάζε αλάπηπμε, κηθξή ή κεγάιε λα παξέρεη νξζνινγηζηηθέο ιχζεηο απνρέηεπζεο ησλ φκβξησλ, κε ζθνπφ ηελ απνξξφθεζε φζνλ ην δπλαηφ κεγαιχηεξσλ πνζνηήησλ ζην ππέδαθνο. (3) Δληαίν πξφγξακκα ζπληήξεζεο θαη θαζαξηζκνχ νρεηψλ νκβξίσλ πδάησλ (α) Δηνηκαζία εληαίνπ πξνγξάκκαηνο ζπληήξεζεο πθηζηάκελσλ νρεηψλ νκβξίσλ νη νπνίνη βξίζθνληαη εληφο ησλ νξίσλ ησλ πέληε Γήκσλ ηεο πεξηνρήο Μείδνλνο Λεκεζνχ. Γηα ην ζθνπφ απηφ ην πκβνχιην ζα έρεη ηελ επζχλε δήηεζεο πξνζθνξψλ απφ εξγνιάβνπο γηα ηνλ ζπζηεκαηηθφ θαζαξηζκφ ησλ νρεηψλ. Οη αγσγνί νη νπνίνη ρξεηάδνληαη ζπληήξεζε ζα θαζνξίδνληαη θαη ζα ζπκθσλνχληαη κε ηηο Σερληθέο Τπεξεζίεο ηνπ αξκφδηνπ Γήκνπ. (β) Ωο εηήζην πνζφ πξνυπνινγηζκνχ θαζνξίζηεθε ην πνζφ ησλ 200.000 εηεζίσο αξρίδνληαο απφ ην 2009. (γ) Σν θφζηνο ζπληήξεζεο θαη θαζαξηζκνχ ησλ νρεηψλ απηψλ ζα επηκεξίδεηαη εμίζνπ κεηαμχ ηνπ ΑΛΑ θαη ηνπ αξκφδηνπ Γήκνπ εληφο ησλ νξίσλ ηνπ νπνίνπ βξίζθνληαη νη νρεηνί πνπ ζα θαζαξίδνληαη. (δ) Απνθιεηζηηθή επζχλε νξγάλσζεο θαη ζπληνληζκνχ ηεο δηαδηθαζίαο ζα έρεη ην ΑΛΑ θαη νη ηερληθέο ππεξεζίεο ηνπ θάζε Γήκνπ ζα έρνπλ ηελ επζχλε ππφδεημεο επίβιεςεο ή/θαη θαηακέηξεζεο ζε ζπλεξγαζία κε ην ΑΛΑ ησλ εξγαζηψλ θαζαξηζκνχ ησλ αγσγψλ. Ο επηκεξηζκφο ηεο δαπάλεο κε θάζε Γήκν ζα γίλεηαη κε βάζε ηηο εξγαζίεο θαζαξηζκνχ θαη ζπληήξεζεο πνπ έγηλε ζε θάζε Γήκν. (Σν κέηξν απηφ άξρηζε ήδε λα εθαξκφδεηαη απφ ην 2009, κεηά απφ πξνθήξπμε πξνζθνξψλ). (4) Δλεκέξσζε ηνπ θνηλνχ (α) Οη πέληε Γήκνη ηεο Μείδνλνο Λεκεζνχ ζε ζπλελλφεζε θαη ζπλεξγαζία κε ην ΑΛΑ, λα πξνβνχλ ζε ελεκέξσζε ηνπ θνηλνχ κε αλαθνηλψζεηο ή/θαη εγθπθιίνπο ζπζηήλνληαο ζηνπο πνιίηεο φπσο άξνπλ ή απνθαηαζηήζνπλ νπνηεζδήπνηε παξαλνκίεο ή επεκβάζεηο νη νπνίεο δπλαηφλ λα πξνθαιέζνπλ πιεκκχξεο ζε ππφγεηνπο ρψξνπο. (β) Δθεί φπνπ εληνπίδνληαη παξαλνκίεο νη Γήκνη λα δεηνχλ γξαπηψο απφ ηνπο παξαλνκνχληεο λα άξνπλ ηηο παξαλνκίεο θαη λα ζπκκνξθψλνληαη κε ηελ Ννκνζεζία θαη ηνπο φξνπο ησλ ζρεηηθψλ αδεηψλ θαη λα εθαξκφδεηαη ν Νφκνο. Σν ΑΛΑ ζα ζπλεξγάδεηαη θαη ζα βνεζά ηνπο Γήκνπο, παξέρνληαο ζηνηρεία θαη πιεξνθνξίεο εθεί φπνπ εληνπίδεη παξαλνκίεο. Σέινο ε Οινκέιεηα ηνπ πκβνπιίνπ απνθάζηζε ηε δηνξγάλσζε δεκνζηνγξαθηθήο δηάζθεςεο κε ζηφρν ηελ ελεκέξσζε ηνπ θνηλνχ φζνλ αθνξά ηε λέα πνιηηηθή απνρέηεπζεο νκβξίσλ ε νπνία πξνσζείηαη απφ ην πκβνχιην θαη ηνπο πέληε Γήκνπο ηεο κείδνλνο Λεκεζνχ.
Σπλνπηηθή Έθζεζε Αεηθόξνο Αλάπηπμε Αεηθόξα Σπζηήκαηα Απνρέηεπζεο Όκβξηωλ Υδάηωλ (ΑΣΑΟΥ) Γηεζλήο Σπκβάζεηο Πέξαλ απφ ηελ εζληθή λνκνζεζία πνπ ξπζκίδεη ηα ζέκαηα δηαρείξηζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ πφξσλ, ππάξρνπλ δηάθνξεο δηεζλείο ζπκβάζεηο θαζψο επίζεο θαη κηα ζεηξά απφ Δπξσπατθέο Οδεγίεο θαη πξαθηηθέο νη νπνίεο ξπζκίδνπλ βαζηθέο ππνρξεψζεηο ησλ αξκνδίσλ αξρψλ θαη ηα δηθαηψκαηα ησλ πνιηηψλ. ηελ χκβαζε ηεο ηνθρφικεο ηνπ 1972 πνπ είλαη απφ ηηο πξψηεο, νξίζηεθε φηη ν θπζηθφο πινχηνο ηεο γεο καδί κε ηνλ αέξα, ην έδαθνο, ηε ρισξίδα θαη ηε παλίδα θαη ην λεξφ θαη νηηδήπνηε ελ γέλεη απνηειεί κέξνο ηνπ θπζηθνχ νηθνζπζηήκαηνο πξέπεη λα πξνζηαηεχνληαη γηα ην θαιφ ηεο ζεκεξηλήο θαη ησλ κειινπζψλ γελεψλ. Βηώζηκε αλάπηπμε θαη ε Agenda 21 Δίθνζη ρξφληα κεηά, ζηελ ζχλνδν θνξπθήο ηνπ ΟΗΔ κε ηελ νλνκαζία «Γε» (Earth Summit ) πνπ έγηλε ζην Ρίν ληε Σδαλέτξν ην 1992, κε θχξην ζέκα ήηαλ ηελ Αεηθφξν Αλάπηπμε, ζεζπίζηεθε ε Αηδέληα 21 φπνπ νξίζηεθε φηη ην δηθαίσκα ζηελ αλάπηπμε, πξέπεη λα αζθείηαη θαηά ηξφπν πνπ λα ελαξκνλίδεηαη κε ηηο αλάγθεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη κε ηελ πηνζέηεζε κέηξσλ ειαρηζηνπνίεζεο ησλ επηπηψζεσλ επί ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, κε ηελ ρξήζε πξαθηηθψλ ζπκβαηψλ κε ηελ αεηθφξν ρξήζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ θαη θπζηθψλ πφξσλ. Η βηψζηκε αλάπηπμε θαη ε Αηδέληα 21 εηζήρζε κε ζθνπφ λα πεηχρεη ηε ηζνξξνπία κεηαμχ θνηλσληθψλ, νηθνλνκηθψλ θαη πεξηβαιινληηθψλ απαηηήζεσλ θαη ηνλ ζπγθεξαζκφ ηεο αλάγθεο, γηα νηθνλνκηθή αλάπηπμε απφ ηελ κηα θαη ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο απφ ηελ άιιε. Απφ ηφηε κέρξη ζήκεξα πνιιέο ρψξεο ζπκκνξθψζεθαλ κε ηελ απφθαζε θαη πνιιέο Κπβεξλήζεηο εηνίκαζαλ ηελ δηθή ηνπο Αηδέληα 21 ε νπνία απνηειεί ην πιαίζην ή ηελ ηξαηεγηθή Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο ζε εζληθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν. SUDS (Sustainable Urban Drainage Systems) Αεηθόξνο (ή Βηώζηκε) Απνρέηεπζε Δπηθαλεηαθώλ λεξώλ Ση ζεκαίλεη ε έλλνηα Αεηθφξνο ή Βηψζηκε Αλάπηπμε πζηεκάησλ Απνρέηεπζεο Όκβξησλ Τδάησλ ή «Αεηθφξα πζηήκαηα Απνρέηεπζεο Όκβξησλ Τδάησλ» (ΑΑΟ): Οπζηαζηηθά απνηειεί ην ζχλνιν απφ κηα ζεηξά απφ πξαθηηθέο δηαρείξηζεο θαη ειέγρνπ ηεο δηαδηθαζίαο απνρέηεπζεο ησλ επηθαλεηαθψλ πδάησλ κε πην βηψζηκν ή αεηθφξν ηξφπν ζε ζχγθξηζε κε ηηο ζπκβαηηθέο ηερληθέο, φπσο ηηο γλσξίδνπκε ζήκεξα. Η Αεηθφξνο Αλάπηπμε πζηεκάησλ Απνρέηεπζεο Όκβξησλ Τδάησλ είλαη κηα έλλνηα πνπ ιακβάλεη ππφςε καθξνπξφζεζκνπο πεξηβαιινληηθνχο θαη θνηλσληθνχο παξάγνληεο ζηε ιήςε απνθάζεσλ θαη ζηνλ ζρεδηαζκφ έξγσλ απνρέηεπζεο φκβξησλ. Λακβάλεη ππφςε φρη κφλν ηελ πνζφηεηα, αιιά θαη ηελ πνηφηεηα ησλ ξνψλ, θαζψο επίζεο θαη ηε ζεκαζία ησλ επηθαλεηαθψλ πδάησλ ζην αζηηθφ πεξηβάιινλ. Πνιιά απφ ηα ππάξρνληα αζηηθά απνρεηεπηηθά ζπζηήκαηα φκβξησλ, δελ είλαη ηθαλνπνηεηηθά θαη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ απνδεηθλχεηαη φηη δελ
είλαη βηψζηκα θαη πεξηβαιινληηθά απνδεθηά πξνθαιψληαο πξνβιήκαηα πιεκκχξσλ, ξχπαλζεο ή θαη δεκία ζην πεξηβάιινλ. Σα ΑΑΟ κπνξνχλ λα αλαπηπρζνχλ πάλσ ζηελ βάζε ησλ αξρψλ ηεο αεηθφξνπ αλάπηπμεο, κε εμηζνξξόπεζε ησλ δηαθφξσλ δεηεκάησλ πνπ επεξεάδνπλ ην ζρεδηαζκφ. Σα ζπζηήκαηα απνρέηεπζεο ησλ επηθαλεηαθψλ λεξψλ ηα νπνία ζρεδηάδνληαη κε κεζφδνπο πνπ ιακβάλνπλ ππφςε ηνλ φγθν, ηελ πνηφηεηα, ηελ θαηάιιειε ηνπηνηέρλεζε ηνπ ρψξνπ θαη ην πεξηβάιινλ, αλαθέξνληαη ζην ζχλνιν ηνπο, σο Αεηθφξα πζηήκαηα Απνρέηεπζεο Όκβξησλ Τδάησλ. Σα ζπζηήκαηα απηά είλαη πεξηζζφηεξν αεηθφξα θαη πεξηβαιινληηθά βηψζηκα, ζε ζχγθξηζε κε ηηο ζπκβαηηθέο κεζφδνπο απνρέηεπζεο, γηα ηνπο αθφινπζνπο ιφγνπο: Δπηηπγράλεηαη θαιχηεξνο έιεγρνο ηεο έληαζεο απνξξνήο, κε απνηέιεζκα ηε κείσζε ησλ επηπηψζεσλ ηεο αζηηθνπνίεζεο φπσο είλαη νη πιεκκχξεο Γηαθπιάζζεη ή θαη βειηηψλεη ηελ πνηφηεηα ησλ πδάησλ Δίλαη θηιηθά πξνο ην πεξηβάιινλ θαη ηθαλνπνηνχλ ηηο αλάγθεο αλάπηπμεο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο Παξέρνπλ ηελ δπλαηφηεηα δηαηήξεζεο ηεο παλίδαο θαη ηεο ρισξίδαο ζηηο αζηηθέο πεξηνρέο θαη ζηα πδαηνξξεχκαηα Δπηηπγράλεηαη εθεί φπνπ είλαη δπλαηφ ν εκπινπηηζκφο ησλ ππνγείσλ πδάησλ. Απηφ επηηπγράλεηαη κε: Αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ζηελ πεγή Γηαρείξηζε ηνπ θηλδχλνπ ξχπαλζεο ζηελ πεγή ηεο θαη άκεζα παξά ζην κέιινλ Πξνζηαζία ησλ πδάηηλσλ πφξσλ απφ ηνπηθέο εζηίεο ξχπαλζεο φπσο ηπραίεο δηαξξνέο. Μπνξνχλ επίζεο λα επηηξέςνπλ ηελ αλάπηπμε ζε λέεο πεξηνρέο, φπνπ ηα ππάξρνληα ζπζηήκαηα απνρέηεπζεο φκβξησλ πδάησλ έρνπλ θνξεζηεί θαη δελ κπνξνχλ λα επεθηαζνχλ πεξαηηέξσ, επηηξέπνληαο έηζη ηελ αλάπηπμε ζε πθηζηάκελεο αζηηθέο πεξηνρέο. Σα ΑΣΑΟ μεθεχγνπλ απφ ηε ζπκβαηηθή πξνζέγγηζε ζρεδηαζκνχ θαηά ησλ πιεκκχξσλ ζηελ εμηζνξξνπψληαο ηηο επηπηψζεηο αζηηθνπνίεζεο ζηνλ έιεγρν ησλ πιεκκπξψλ ζηελ δηαρείξηζε ηεο πνηφηεηαο ησλ λεξψλ θαη ζηελ βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο. Σα ζπκβαηηθά ζπζηήκαηα απνζηξάγγηζεο ησλ επηθαλεηαθψλ λεξψλ, δελ κπνξνχλ εχθνια λα πεηχρνπλ ζηελ δηαρείξηζε θαη βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο αιιά αληίζεηα κπνξεί λα ζπκβάινπλ ζην πξφβιεκα. Δπίζεο έρνπλ παξαγλσξηζηεί, ζε κεγάιν βαζκφ ζέκαηα αεηθνξείαο, φπσο είλαη ε δηαθχιαμε ησλ πδάηηλσλ πφξσλ, ζέκαηα βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο δσήο ζηα αζηηθά θέληξα φπσο είλαη θνηλνηηθέο δηεπθνιχλζεηο, ε ηνπηνηέρλεζε ε δεκηνπξγία βηφηνπσλ θνθ. Σα ζπκβαηηθά ζπζηήκαηα απνρέηεπζεο δελ ιακβάλνπλ ππφςε ηηο πην πάλσ επξχηεξεο έλλνηεο ή απαηηήζεηο. Η ζπκβαηηθή πξνζέγγηζε, δελ έρεη καθξνπξφζεζκνπο θαη επξχηεξνπο ζηφρνπο θαη αγλνεί ηα ζέκαηα πνπ αλαθέξακε αλσηέξσ. Σα ζπκβαηηθά ζπζηήκαηα δελ απνηεινχλ βηψζηκε, ή αεηθφξν θαη επνκέλσο νχηε καθξνπξφζεζκε ιχζε. Αληίζεηα επηθέξνπλ ζνβαξέο επηπηψζεηο ζην έδαθνο θαη ζηνπο πδάηηλνπο πφξνπο. Τερληθέο Αεηθόξνπ Απνρέηεπζεο Όκβξηωλ Υδάηωλ Σα ΑΣΑΟ απνηεινχληαη απφ ζπλδπαζκφ κέηξσλ θαη θαηαζθεπψλ πνπ δεκηνπξγνχληαη γηα ηε δηαρείξηζε ησλ επηθαλεηαθψλ πδάησλ απνξξνήο. Δθαξκφδνληαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ νξζνινγηζηηθή δηαρείξηζε ηνπ ρψξνπ, γηα ηελ πξφιεςε ησλ πιεκκπξψλ αιιά θαη ηεο ξχπαλζεο. Σα πην ζπλεζηζκέλα κέηξα /αξρέο δηαρείξηζεο είλαη ηα αθφινπζα: πξφιεςε αμηνπνίεζε βηνινγηθψλ/φπζηθψλ Φίιηξσλ θαη swales ρξήζε δηαπεξαηψλ εδαθψλ θαη επηθαλεηψλ, δεκηνπξγία ρσκάηηλσλ θαλαιηψλ
εθαξκνγή ηερληθψλ δηείζδπζεο θαη εηζρψξεζεο ρξήζε ιεθαλψλ θαη ιηκλψλ Σα κέηξα απηά ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη φζν ην δπλαηφλ πην θνληά ζην ζεκείν δεκηνπξγίαο ησλ επηθαλεηαθψλ ξνψλ ή πηψζεο ησλ βξφρηλσλ λεξψλ, νχησο ψζηε λα επέξρεηαη θαζπζηέξεζε θαη εμαζζέλεζε ηεο απνξξνήο. Παξέρνπλ επίζεο δηάθνξεο κνξθέο επεμεξγαζίαο ησλ επηθαλεηαθψλ πδάησλ, κε ηε ρξήζε ησλ θπζηθψλ δηαδηθαζηψλ θαζίδεζεο, δηήζεζεο, πξνζξφθεζεο θαη βηνινγηθήο απνδφκεζεο. Σα ΑΣΑΟ κπνξνχλ λα ζρεδηαζηνχλ γηα λα ιεηηνπξγνχλ ζηηο πεξηζζφηεξεο αζηηθέο πεξηνρέο, κε ζθιεξέο ή καιαθέο επηθάλεηεο. Η πνηθηιία ησλ δηαζέζηκσλ επηινγψλ ζρεδηαζκνχ επηηξέπεη ζηνπο κειεηεηέο πνπ αλαιακβάλνπλ ηέηνηα έξγα λα πξνρσξνχλ πέξαλ ησλ απιψλ θαη παξαδνζηαθψλ πξαθηηθψλ δηαρείξηζεο ησλ επηθαλεηαθψλ λεξψλ θαη πξφιεςεο ησλ πιεκκπξψλ, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο αλάγθεο ρξήζεο ηεο γεο, ηελ ρσξνηαμία, ηελ κειινληηθή δηαρείξηζε θαη ηηο αλάγθεο ηνπ ηνπηθνχ πιεζπζκνχ. Σν εχξνο ησλ επηινγψλ παξέρεη ηελ επθαηξία ιήςεο δξαζηηθψλ απνθάζεσλ γηα εμηζνξξφπεζε ησλ επηδηψμεσλ ησλ δηαθφξσλ εκπιεθνκέλσλ θνξέσλ θαη ηεο αληηκεηψπηζεο ησλ θηλδχλσλ πνπ ζπλδένληαη κε ηελ θάζε επηινγή. Λωξίδεο Φπζηθήο Γηήζεζεο θαη ραληάθηα Λσξίδεο Φπζηθήο Γηήζεζεο θαη ραδάθηα απνηεινχληαη απφ γξακκηθή βιάζηεζε πνπ επηηξέπεη ηελ νκνηφκνξθε επηθαλεηαθή απνζηξάγγηζε ησλ λεξψλ απφ αδηαπέξαζηεο επηθάλεηεο ζε πεξηνρέο κε πεξηζζφηεξε απνξξνθεηηθφηεηα. Υαληάθηα, είλαη κηθξά ξερά ρσκάηηλα θαλάιηα, ελψ νη Λσξίδεο Φπζηθήο Γηήζεζεο ρξεζηκνπνηνχληαη ζε πεξηνρέο κε ειαθξά θιίζε ηνπ εδάθνπο. Πώο ιεηηνπξγνύλ Καη νη δχν ηερληθέο αληηγξάθνπλ ηα θπζηθά κνληέια απνζηξάγγηζεο ησλ φκβξησλ πδάησλ, επηηξέπνληαο ηελ ξνή κέζσ ηεο βιάζηεζεο, επηβξαδχλνληαο θαη θηιηξάξνληαο ηελ ξνή. Σα ραληάθηα κπνξνχλ επίζεο λα είλαη ζρεδηαζκέλα κε ζηφρν ην ζπλδπαζκφ ηεο κεηαθνξάο, ηεο δηείζδπζεο, ηεο δηαθξάηεζεο/ θαζπζηέξεζεο ηεο ξνήο θαη ηεο επεμεξγαζίαο ησλ λεξψλ. Πνζόηεηα/όγθνο Σα ραληάθηα ζπλήζσο ζρεδηάδνληαη σο ζπζηήκαηα κεηαθνξάο/απνζηξάγγηζεο, αιιά κπνξνχλ επίζεο λα είλαη ζπλδπαζκέλα κε κηθξά θξάγκαηα ή ηερλεηέο ιίκλεο γηα ζθνπνχο επίηεπμεο κεγαιχηεξεο εμαζζέληζεο ηεο έληαζεο ηεο ξνήο θαη, θαηά πεξίπησζε, ηελ πξνζξφθεζε. Οη Λσξίδεο Φπζηθήο Γηήζεζεο απφ κφλεο ηνπο κεηξηάδνπλ θάπσο ηε έληαζε ηεο ξνήο, αιιά κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηε κείσζε ηεο έθηαζεο κηαο αδηαπέξαηεο πεξηνρήο. Πνηόηεηα Σα ραληάθηα θαη νη Λσξίδεο Φπζηθήο Γηήζεζεο είλαη απνηειεζκαηηθά κέηξα ζηελ απνκάθξπλζεο ησλ ξππνγφλσλ ζηεξεψλ κέζσ δηήζεζεο θαη θαζίδεζεο. Η βιάζηεζε παγηδεχεη ηα νξγαληθά θαη αλφξγαλα ζσκαηίδηα ηα νπνία ελζσκαηψλνληαη ζηε ζπλέρεηα ζην έδαθνο, ελψ ε βιάζηεζε απνξξνθά ηα ζξεπηηθά ζπζηαηηθά. Σν ίδην ηζρχεη θαη ηηο ιίκλεο νη νπνίεο κπνξνχλ λα θαηαζθεπαζηνχλ θαηά κήθνο ηεο πνξείαο ξνήο ησλ επηθαλεηαθψλ λεξψλ. Αλέζεηο θαη αλαβάζκηζε Γνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο Οη ιίκλεο, ηα ραληάθηα θαη νη Λσξίδεο Φπζηθήο Γηήζεζεο ζπρλά ελζσκαηψλνληαη ζηελ γχξσ πεξηνρή ρξήζεο ηεο
γεο, φπσο γηα παξάδεηγκα ζε αλνηρηφ δεκφζην ρψξν ή ζηα εξείζκαηα νδηθψλ αξηεξηψλ. Σνπηθή άγξηα βιάζηεζε θαη είδε ινπινπδηψλ, κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα αηζζεηηθνχο ζθνπνχο θαη γηα αλάπηπμε ηεο ρισξίδαο θαη παλίδαο θαη ηεο ελδεκηθήο ή άγξηαο δσήο. Θα πξέπεη φκσο λα δνζεί πξνζνρή ζηελ επηινγή ηεο βιάζηεζεο, θαζψο νξηζκέλα είδε βιάζηεζεο, ππνβνεζνχλ ηε δηάβξσζε ησλ πιαγηψλ ή ησλ πξαλψλ. ε ρψξνπο κε ηθαλνπνηεηηθφ πιάηνο θαη κε νκαιή ζρεηηθά θιίζε κπνξνχλ επίζεο λα θπηεχνληαη ζάκλνη θαη δέληξα. Καηάζηαζε ζηελ Κύπξν ηελ ρψξα καο δπζηπρψο δελ έρεη εηνηκαζηεί ηξαηεγηθή Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο νχηε ζε εζληθφ αιιά νχηε θαη ζε ηνπηθφ επίπεδν, αιιά έζησ θαη αλ παξ ειπίδα, ππάξρεη ηξαηεγηθή Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, απηή πηζαλφλ λα μεράζηεθε ζε θάπνηα ζπξηάξηα θαη δελ δηαρχζεθε ζηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο. Θα ηνικνχζε θάπνηνο φκσο λα ηζρπξηζηεί φηη ε κφλε πεξίπησζε φπνπ ππάξρεη πξνγξακκαηηζκφο ζηνλ ηνκέα ηεο δηαρείξηζεο φκβξησλ λεξψλ, είλαη ε πεξίπησζε ηεο Λεκεζνχ φπνπ ν πξνγξακκαηηζκφο άξρηζε απφ ην 1992 κε ηελ εηνηκαζία ηνπ πξψηνπ Οινθιεξσκέλνπ ρεδίνπ Απνρέηεπζεο Όκβξησλ Τδάησλ (Storm Water Master Plan) θαη ην νπνίν έθηνηε επηθαηξoπνηείηαη επη ζπζηεκαηηθήο βάζεο θαη πινπνηείηαη ζηαδηαθά θαη ζηαζεξά. Σν πξφβιεκα φκσο ζηελ πινπνίεζε ηνπ βξίζθεηαη ζηελ έιιεηςε ηξαηεγηθήο Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο ηφζν ζε εζληθφ, φζν θαη ζε ηνπηθφ επίπεδν. ηελ Λεκεζφ ν Φνξέαο πνπ αλέιαβε ηελ εηνηκαζία ηνπ Οινθιεξσκέλνπ ρεδίνπ Απνρέηεπζεο Όκβξησλ Τδάησλ (Storm Water Master Plan) είλαη ην πκβνχιην Απνρεηεχζεσλ Λεκεζνχ Ακαζνχληαο (ΑΛΑ). Δπίζεο ζηελ Λεκεζφ αλαπηχζζεηαη εδψ θαη ιίγα ρξφληα νινέλα θαη πην ζηελή ζπλεξγαζία κεηαμχ ηνπ ΑΛΑ θαη ησλ πέληε Γεκνηηθψλ Αξρψλ Μείδνλνο Λεκεζνχ. Σπλεξγαζία κεηαμύ ηνπ ΣΑΛΑ θαη ηωλ εκπιεθνκέλωλ Γεκνηηθώλ αξρώλ Η ζπλεξγαζία απηή επεθηείλεηαη ζηνπο αθφινπζνπο ηνκήο. Δθηέιεζε αληηπιεκκπξηθψλ έξγσλ απφ ην ΑΛΑ Νέεο Άδεηεο Οηθνδνκήο- Δπηβνιή Όξσλ απφ ηηο ηνπηθέο αξρέο κεηά απφ δηαβνχιεπζε θαη εηζεγήζεηο ηνπ ΑΛΑ Απφ ην 2009 άξρηζε ε πινπνίεζε εληαίνπ πξνγξάκκαηνο ζπληήξεζεο πθηζηάκελσλ νρεηψλ φκβξησλ Απφ θνηλνχ Πξνγξακκαηηζκφο λέσλ έξγσλ Δηζεγήζεηο ΣΑΛΑ γηα ηελ πξνώζεζε ηεο Αεηθόξνπ Αλάπηπμεο Σπζηεκάηωλ Απνρέηεπζεο Όκβξηωλ Υδάηωλ Σν πκβνχιην επεμεξγάδεηαη ζρέδην Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο πζηεκάησλ Απνρέηεπζεο Όκβξησλ Τδάησλ ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο πέληε Γήκνπο Μείδνλνο Λεκεζνχ, ππνβάιινληαο ζπγθεθξηκέλεο εηζεγήζεηο. Οη ππνβιεζείζεο εηζεγήζεηο, νξηζκέλεο απφ ηηο νπνίεο άξρηζαλ λα πινπνηνχληαη παξαηίζεληαη πην θάησ. 2. Απζηεξή εθαξκνγή ηνπ λφκνπ πνπ απαγνξεχεη ηελ ελαπφζεζε πιηθψλ νηθνδνκήο ζηα πεδνδξφκηα θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ θαηαζθεπαζηηθψλ ή νηθνδνκηθψλ εξγαζηψλ 3. ηηο λέεο άδεηεο νηθνδνκήο λα επηβάιινληαη φξνη νχησο ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη ε κείσζε ή ε θαηαθξάηεζε ησλ λεξψλ πνπ θαηαιήγνπλ ζην δξφκν. θαηαζθεπή απνξξνθεηηθψλ ιάθθσλ φκβξησλ πδάησλ ζε φια ηα λέα ππνζηαηηθά θαη θπξίσο ζε αλνηθηνχο ρψξνπο θαηαζθεπή απνξξνθεηηθψλ ιάθθσλ φκβξησλ πδάησλ ζε φια ηα ππφγεηα ή εκηππφγεηα
ηνπνζέηεζε αληιίαο απνκάθξπλζεο βξφρηλσλ λεξψλ ζε πεξίπησζε ζπζζψξεπζεο λεξψλ ζηνπο ρψξνπο απηνχο. Καηαζθεπή πδαηνπεξαηψλ πιαθφζηξσησλ νδνζηξσκάησλ θαη πεδνδξνκίσλ Καηαζθεπή ρσκάηηλσλ απιαθηψλ 4. Παξάιιεια ην πκβνχιην, ζηηο πεξηνρέο φπνπ νινθιεξψλνληαη ηα θαηαζθεπαζηηθά έξγα ηνπ απνρεηεπηηθνχ ζπζηήκαηνο ιπκάησλ, κέζα ζηα πιαίζηα ηεο δηαδηθαζίαο ηεο έθδνζεο Άδεηαο χλδεζεο ησλ ππνζηαηηθψλ κε ζχζηεκα, δελ ππνρξεψλεη πιένλ ηνπο ηδηνθηήηεο λα θαηαξγνχλ ηνπ πθηζηακέλνπο απνξξνθεηηθνχο ιάθθνπο, αιιά αληηζέησο δεηά ηελ δηαηήξεζε θαη κεηαηξνπή ηνπο ζε απνξξνθεηηθνχο ιάθθνπο Όκβξησλ Τδάησλ. Γεδνκέλνπ δε ηνπ γεγνλφηνο φηη κέζα ζηα επφκελα ρξφληα ζα ζπλδεζνχλ κε ην ζχζηεκα γχξσ ζηηο 20.000 ππνζηαηηθά, απηφ ζεκαίλεη ηελ δεκηνπξγία ηνπιάρηζηνλ 20.000 απνξξνθεηηθψλ ιάθθσλ φκβξησλ δηαζθαιίδνληαο πξνζσξηλφ ρψξν θαηαθξάηεζεο/ απνζήθεπζεο, δπλακηθφηεηαο 150.000-200.000 θπβηθψλ κέηξσλ πεξίπνπ. 5. Καηά ην ζηάδην έθδνζεο πηζηνπνηεηηθνχ ηειηθήο έγθξηζεο, κεηαμχ άιισλ λα ειέγρεηαη θαη ε θαηαζθεπή ησλ έξγσλ απνρέηεπζεο φκβξησλ πδάησλ ζχκθσλα κε ηελ άδεηα νηθνδνκήο. 6. Δηνηκαζία Οκνηφκνξθνπ πιαηζίνπ φξσλ, πξνδηαγξαθψλ θαη θψδηθα νξζήο πξαθηηθήο γηα ρξήζε απφ ηηο Αξκφδηεο Σνπηθέο Αξρέο, κε ζηφρν ηελ εθαξκνγή εληαίαο πνιηηηθήο αεηθφξνπ αλάπηπμεο 7. Δλεκέξσζε ηνπ θνηλνχ γηα άξζε παξαλνκηψλ ή αλεπαξθψλ θαηαζθεπψλ. 8. Αλαπξνζαξκνγή θαη εθζπγρξνληζκφο ζεζκηθνχ πιαηζίνπ νχησο ψζηε θάζε αλάπηπμε, κηθξή ή κεγάιε λα παξέρεη νξζνινγηζηηθέο ιχζεηο απνρέηεπζεο ησλ φκβξησλ, κε ζθνπφ ηελ απνξξφθεζε φζνλ ην δπλαηφ κεγαιχηεξσλ πνζνηήησλ ζην ππέδαθνο. 9. ηνλ ζρεδηαζκφ έξγσλ απνρέηεπζεο φκβξησλ πδάησλ άξρηζαλ λα πεξηιακβάλνληαη θαη θαηαζθεπέο απφ ραληάθηα θαη ιίκλεο θαηαθξάηεζεο. Πξνώζεζε ηεο θαηαζθεπήο ηεζζάξωλ ιηκλώλ θαηαθξάηεζεο ζηελ πεξηνρή ηεο Μείδνλνο Λεκεζνύ Μέζα ζηα πιαίζηα ηεο πινπνίεζεο ηνπ δεχηεξνπ Οινθιεξσκέλνπ ρεδίνπ Όκβξησλ Τδάησλ Μείδνλνο Λεκεζνχ πξνσζείηαη ε θαηαζθεπή ηεζζάξσλ ιηκλψλ θαηαθξάηεζεο. Η πξψηε έρεη ήδε δηακνξθσζεί κέζα ζηα πιαίζηα ηνπ αληηπιεκκπξηθνχ έξγνπ ηεο νδνχ Μίιησλνο ζηελ πεξηνρή δπηηθά ηνπ Νένπ ιηκαληνχ Λεκεζνχ θαη έρεη εμειηρζεί ζε ζεκαληηθφ πγξνβηφηνπν. Η δεχηεξε έρεη ήδε ηξνρηνδξνκεζεί κέζα ζηα πιαίζηα ησλ αληηπιεκκπξηθψλ έξγσλ ζηελ πεξηνρή δπηηθά ηεο Α Βηνκεραληθήο πεξηνρήο Λεκεζνχ. Άιιεο δχν ιίκλεο πξνσζνχληαη ζηελ πεξηνρή Αγίαο Φχιαο θαη Αγίνπ Αζαλαζίνπ αληίζηνηρα.
Παξαζηαηηθή θωηνγξαθία ηεο δηακνξθωζείζαο ιίκλεο ηεο Μαθξηάο ε νπνία ζήκεξα απνηειεί ζεκαληηθό βηόηνπν, δπηηθά ηνπ Νένπ Ληκαληνύ Λεκεζνύ-Απνρεηεπηηθό Έξγν Οδνύ Μίιηωλνο. Λωξίδεο Φπζηθήο δηήζεζεο θαη ραληάθηα Παρουσίαση Υδατικό Συμπόσιο 18 Μάρτιου 2009 (.pdf 5.8MB)