ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ στο Σχεδιασμό και Τεχνολογία Ε Στ «Φωτογραφοθήκη!» Εισαγωγή: Αφόρμηση Πρόβλημα Στόχοι Πορεία ραστηριότητες Ιδέες Λύσεις Παράρτημα Φύλλα εργασίας Κανόνες πριονίσματος Συγγραφή εικονογράφηση: Κωνσταντίνος Χριστοδούλου ( άσκαλος σύμβουλος Σχ.Τ) Επιμέλεια: Ιωσήφ Κατσιολούδης (διευθυντής σύμβουλος Σχ.Τ) 1
1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΦΟΡΜΗΣΗ Η φωτογραφία αποτελεί μέρος της ζωής του κάθε παιδιού. Πολλά έχουν τις δικές τους προσωπικές φωτογραφικές μηχανές και άλμπουμ με τις δικές τους φωτογραφίες. Τα παιδιά αρέσκονται να επιδεικνύουν τις καλύτερες φωτογραφίες τους και να τις τοποθετούν σε φωτογραφοθήκες διακοσμώντας συνήθως το δωμάτιο τους ή άλλους χώρους του σπιτιού τους. Σε αυτή την ενότητα το κάθε παιδί θα έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει τη δική του ξεχωριστή φωτογραφοθήκη σύμφωνα με τις δικές του ιδέες και σχέδια, ασκώντας την δημιουργικότητα του στο σχεδιασμό αλλά και τις τεχνικές του δεξιότητες στην κατασκευή. Η φωτογραφία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και ως ένα άλλο παιδαγωγικό εργαλείο. Μέσω αυτής της κατασκευής μπορεί να δημιουργηθεί μια «γωνιά φωτογραφίας» στην τάξη η οποία να προωθήσει τη δημιουργικότητα των μαθητών. ΠΡΟΒΛΗΜΑ Τα παιδιά θα πρέπει να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν μια απλή φωτογραφοθήκη, χρησιμοποιώντας κατασκευαστικό σχέδιο, υπολογισμό υλικών, ξύλινες ράβδους, άσπρη γόμα (ψυχρή PVA), χάρτινα τριγωνάκια σύνδεσης, χαρτόνι και άλλα υλικά. Η φωτογραφοθήκη πρέπει να είναι καλαίσθητη στην εμφάνιση της, πιστή στο κατασκευαστικό σχέδιο και πρωτότυπη για τον κάθε μαθητη. 2
2 ΣΤΟΧΟΙ Τα παιδιά: 1. Nα αναπαριστούν με σκίτσο διάφορες ιδέες-θέματα για φωτογραφοθήκη χρησιμοποιώντας οριζόντιες και κάθετες γραμμές. 2. Nα διερευνούν και να εκτιμούν την εμφάνιση και την λειτουργία διαφόρων έτοιμων φωτογραφοθήκων. 3. Να αναπτύσουν ιδέες και θέματα και να τις μεταφέρουν σε πρόχειρα σκίτσα. 4. Να προσαρμόζουν τα πιο πάνω σκίτσα ώστε να μπορούν να λειτουργούν ως φωτογραφοθήκη, χωρίς να απομακρύνονται από την αρχική τους ιδέα. 5. Να σχεδιάζουν κατασκευαστικό σχέδιο σε τετραγωνισμένο χαρτί σε κλίμακα 1:1 ή 1:2. 6. Nα μπορούν να επιμετρούν τα απαιτούμενα υλικά τους και να τα παρουσιάζουν σε μορφή πίνακα. 7. Nα κόβουν με τον ενδεδειγμένο τρόπο ξύλινες λωρίδες (1cm x 1cm) στα επιθυμητά μήκη, με ασφάλεια και ακρίβεια. 8. Να ονομάζουν και να συλλέγουν δομές δύο διαστάσεων από την καθημερινή ζωή (καδράκια, κορνίζες, πινακίδες κ.α.) 9. Να γνωρίζουν τουλάχιστο τρεις τύπους σύνδεσης των λωρίδων ξύλου, χρησιμοποιώντας χάρτινα τριγωνάκια σύνδεσης (σύνδεση τύπου «Τ» και «Γ» και «Η») 10. Να σχεδιάζουν και να κατασκευάζουν στηρίγματα ή κρεμάστρες για τη φωτογραφοθήκη τους, αξιοποιώντας υλικά από το εργαστήριο 11. Να διακοσμούν τη φωτογραφοθήκη με διάφορους τρόπους π.χ.:(βάψιμο, διακόσμηση, έγχρωμα χαρτόνια, άχρηστα υλικά,αυτοκόλλητα, χρυσόσκονες, και άλλα). 3
3 ΠΟΡΕΙΑ - ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ Μάθημα 1 ο 1 Χ 80 ιερεύνηση Ανάπτυξη ιδεών σε σχέση με το θέμα και το κατασκευαστικό σχέδιο. Μάθημα 2 ο 1 Χ 80 Μελέτη: - Σκίτσο σε τετραγωνισμένο χαρτί - ιαστάσεις Μάθημα 3 ο 2 Χ 80 Κατασκευή - ξύλινου σκελετού, - φόντου. Μάθημα 4 ο 1 Χ 80 Στήριξη. ιακόσμηση ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1 Χ 20 ιερεύνηση έτοιμων φωτογραφοθηκών. Μελετούν διάφορα είδη φωτογραφοθηκών που φέρνουν τα ίδια ή ο δάσκαλος: (τρόποι στήριξης, εμφάνιση, ευκολία στη χρήση, μέγεθος κ.λ.π.. Ανάπτυξη ιδεών, μεταφορά τους σε πρόχειρα σκίτσα. Επιλέγουν ένα θέμα και δημιουργούν διάφορα σκίτσα τα οποία να ανταποκρίνονται σε αυτό. Απλούστευση των σκίτσων σε σχήματα τα οποία να έχουν κυρίως κάθετες και οριζόντιες γραμμές. Επιλογή του καλύτερου τους σκίτσου και μετατροπή του με σκοπό να μπορεί να λειτουργήσει ως φωτογραφοθήκη (μεγάλος χώρος για φωτογραφία, ευθείες γραμμές και κάθετες ενώσεις λόγω της χρήσης ξύλινων δοκών), αλλά το τελικό σχήμα να θυμίζει πάντα την αρχική ιδέα με βάση την οποία σχεδιάστηκε. Επιλογή της καλύτερης ιδέας και μεταφορά της σε τετραγωνισμένο χαρτί 1cm x 1cm ή 0,5 cm x 0,5cm με: i. μετατροπή των γραμμών σε ράβδους με πάχος 10mm όσο και αυτό των ξύλινων ράβδων. ii. υπολογισμό των διαστάσεων, του συνόλου των υλικών καικατασκευή σχετικού πίνακα. Κόψιμο των ράβδων. Σύνδεση τους με τους συγκεκριμένους τρόπους ενώσεων τύπου «Τ», και «Γ». Χάραξη και κόψιμο του πίσω μέρους της φωτογραφοθήκης (κυψελιδωτό πλαστικο ή έγχρωμο χαρτόνι). Στήριξη της φωτογραφοθήκης (κρεμαστή όρθια). ιακόσμηση της φωτογραφοθήκης: (βάψιμο, λουστράρισμα, έγχρωμα χαρτόνια,ζυμαρικά, καιάλλα) Φυλλάδιο με λίστα ελέγχου. - Έτοιμες φωτογραφοθήκες από το εμπόριο, τελειωμένες κατασκευές από περσινούς μαθητές. - Φύλλο εργασίας 1 - Πίνακας, κιμωλίες, τετράδιο Σχεδιασμού και Τεχνολογίας. - Ρίγα, γνώμονας, για μαθητές και για πίνακα. - Επίδειξη διαφόρων κατασκευαστικών σχεδίων, π.χ.: μηχανολογικών, αρχιτεκτονικών, και κατασκευαστικών σχεδίων από περσινούς μαθητές. - Φύλλο Εργασίας 2 - Τετραγωνισμένο χαρτί: χαρτί καιρικών παρατηρήσεων* 1cm x 1cm, χαρτί από τετράδιο μαθηματικών (εισαγωγή της έννοιας της κλίμακας 1:2). - Ρίγες, χρωματιστά μολύβιa - Ξύλινες ράβδοι: 10mm x10mm x 1m,χαρτονάκια έγχρωμα Α4 (για γωνίες σύνδεσης), κυψελιδωτό πλαστικό. - Ψαλίδια, παιδικά σιγατσάκια, γωνίες, μέγκενες,βοηθητικές σανίδες για κόψιμο ξύλου, άσπρη κόλλα PVA,γιαλόχαρτα, ψαλίδια, ρίγα ασφαλείας, κόπτης, πινακίδα κοψίματος. - Έγχρωμα χαρτιά, μαρκαδόροι, αλουμινόχαρτο, αυτοκόλλητα, γόμα PVA - Ψαλίδια, άσπρη γόμα PVA Καπελάκια εξεταστή και εφοδιασμός με αυτοκολλητάκια που αναγράφουν: «ελεγμένο από το μαθητή...» 4
4 Ι ΕΕΣ ΚΑΙ ΛΥΣΕΙΣ 1. ύσκολα σκίτσα για μετατροπή με ευθείες. Σε περιπτώσεις που η χρήση μόνο κάθετων και οριζόντιων γραμμών δε μπορεί να αποδώσει το επιθυμητό σχήμα π.χ. καρδία, λουλούδι, αερόστατο, κ.α., τότε ο δάσκαλος μπορεί να εισηγηθεί: α) να αλλάξει η τελική ιδέα. β) το συγκεκριμένο σχήμα να δοθεί με τη βοήθεια του πίσω χαρτονιού (ή κυψελλιδωτού πλαστικού) και όχι με το ξύλινο πλαίσιο, στο οποίο θα ενσωματωθεί η ορθογώνια ξύλινη κατασκευή (βλ. Φωτογραφία) 2. Κατασκευαστικό σχέδιο Οι μαθητές πρέπει τώρα να σχεδιάσουν την κατασκευή τους στο τετραγωνισμένο χαρτί, μετατρέποντας το σκίτσο τους σε κατασκευαστικό σχέδιο. Τα παιδιά έχουν τα παρακάτω σημεία στο μυαλό τους: 1. Να κάνουν το περίγραμμα της φωτογραφίας τους στο σημείο που προτίθενται να την τοποθετήσουν, λαμβάνοντας υπ όψιν την ελάχιστη απόσταση που θα απέχει η φωτογραφία από το ξύλινο πλαίσιο της θήκης. 2. Οι γραμμές θα αντικατασταθούν από ράβδους οι οποίες έχουν πάχος 10mm όπως και οι αντίστοιχες ξύλινες. Καλό είναι χρωματίζονται με διαφορετικά χρώματα η κάθε μια, για να φαίνονται εμφανώς τα σημεία των ενώσεων μεταξύ τους. 3. Οι ράβδοι με το ίδιο μήκος να έχουν το ίδιο χρώμα. 4. Μέσα στις ράβδους να γράφουν τα παιδιά το μήκος της ράβδου σε mm ή cm. 5. Οι μεγάλες ράβδοι να «αγκαλιάζουν» τις μικρές και όχι το ανάποδο.
6
3. Υπολογισμός Υλικών Πίνακας Υπολογισμός των διαστάσεων, του συνόλου των υλικών, και κατασκευή σχετικού πίνακα: είγμα: Αριθμός Ράβδων: Μήκος: Πλάτος: Πάχος: 2 250mm x 10mm x 10mm 2 130mm x 10mm x 10mm 4 40mm x 10mm x 10mm 2 50mm x 10mm x 10mm Σύνολικό μήκος: (2x250 + 2x130 + 4x40 + 2x50 =1020mm =102cm =1m και 2cm 4. Κόψιμο ράβδων και σύνδεση τους - Κανόνες πριονίσματος (βλ.παράρτημα) 7
5. Τρόποι σύνδεσης Γ, Τ. 5.1. Χρήση εξωτερικής γωνιάς της «γωνιάς σύνδεσης» 5.2. Χρήση εσωτερικής γωνιάς της «γωνιάς σύνδεσης» 8
- Κατασκευή τριγώνων σύνδεσης - Εφαρμογή γόμας PVA (άσπρη - ψυχρή) Τα παιδιά πρέπει να αποφεύγουν την χρήση μεγάλης ποσότητας γόμας. Τοποθετούν την γόμα πάντα στο κάθετο άκρο της ράβδου που θέλουν να κολλήσουν, (στο «σκάρπα») - Συσκευασίες γομών και οργάνωση τους: Όλοι οι πιο πάνω τρόποι διάθεσης της γόμας είναι αποδεκτοί. Ο δάσκαλος καλό είναι να φροντίζει τα πώματα των δοχείων να είναι πάντα καλά σφραγιστά για να μην ξηραίνεται η γόμα, ενώ τα πινέλα πρέπει επίσης να καθαρίζονται και να τοποθετούνται σε δοχείο με νερό. 9
6. Στήριξη Θήκης - Κρεμαστάρι - Σχοινάκι - Όρθιο στήριγμα από κυψελλιδωτό πλαστικό Χαράζουμε στα 3 cm γόμα Λωρίδα χαρτονιού ή κόριφλουτ Χαράζουμε και διπλώνουμε Χαρονάκι άσπρο γκρίζο ή κόριφλουτ γόμα Κολλώ εδώ 4 cm Χαράζουμε τις γραμμές και διπλώνουμε Κολλώ στο πίσω μέρος 2 Χαρονάκι άσπρο γκρίζο ή κόριφλουτ γόμα 10
7. Ανάπτυξη ιδεών, μεταφορά τους σε πρόχειρα σκίτσα. 11
8. Τελειωμένες κατασκευές από μαθητές. Συγγραφή εικονογράφηση: Κωνσταντίνος Χριστοδούλου 12
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΙΟΝΙΣΜΑΤΟΣ 13
Φύλλο Εργασίας 1 ΟΜΕΣ «Φωτογραφοθήκη» Όνομα: Τάξη: Ημερομ.: ιερεύνηση έτοιμων φωτογραφοθηκών: (Βάλε στα κατάλληλα κουτάκια, και απάντησε τις ερωτήσεις.) 1. Τι σχήμα έχει η φωτογραφοθήκη της ομάδας σου; ορθογώνιο τετράγωνο οβάλ κυκλικό καμπύλο άλλο: 2. Θυμίζει κάτι το σχήμα της; Τι; 3. Με ποια υλικά είναι κατασκευασμένη; 4. Είναι χειροποίητη ή εργοστασιακή; Πώς το καταλάβατε; 5. Πού και πώς στηρίζεται η φωτογραφοθήκη; κρέμεται στον τοίχο στέκεται σε έπιπλο άλλο: 6. Σε ποιόν και για πού απευθύνεται; (Ποιός θα αγόραζε τη συγκεκριμένη φωτογραφοθήκη και σε ποιο χώρο θα την τοποθετούσε;) 7. Πώς είναι διακοσμημένη η φωτογραφοθήκη; Σου αρέσει; Τι θα άλλαζες στη διακόσμηση της; 14
Φύλλο Εργασίας 2 ΟΜΕΣ«Φωτογραφοθήκη» Όνομα: Τάξη: Ημερομ.: Προδιαγραφές κατασκευής: (Βάλε στα κατάλληλα κουτάκια, και συμπλήρωσε τα κενά όπου ταιριάζει.) 1. Ποίο είναι το θέμα της φωτογραφοθήκης σου; ανθρωπάκι ρομπότ ζωάκι ( ) κτίριο (σπίτι, κάστρο, πύργος, ) μέσο μεταφοράς:(τρενάκι, αυτοκινητάκι, φορτηγάκι, ) ηλεκρονική συσκευή (τηλεόραση, Ηλ. Υπολογιστής, ) άλλο: 2. Τι μέγεθος έχει η φωτογραφία σου; Γράψε τις διαστάσεις της (μήκος Χ πλάτος) σε χιλιοστά (mm).είναι «τυποποιημένο» αυτό το μέγεθος; 3. Η φωτογραφία που θα βάλεις στη θήκη θα είναι: μόνιμη (πάντα η ίδια) Θα την αλλάζεις περιοδικά 4. Πώς θα στηρίζεται η φωτογραφία σου στη θήκη; με τριγωνάκια με «Blue Tack» με γόμα 5. Πόση ελάχιστη απόσταση θα απέχει η φωτογραφία από το ξύλινο πλαίσιο της θήκης; 10mm 15mm 20mm mm 6. Πού και πως θα στηρίζεται η φωτογραφοθήκη; θα κρέμεται στον τοίχο Θα στέκεται σε έπιπλο 7. Σε ποιο χώρο θα τοποθετήσεις την κατασκευή σου; σπίτι (ποιο δωμάτιο: ) αλλού: (... ) 8. Πώς θα μπορούσες να διακοσμήσεις την κατασκευή σου; Γράψε μερικές ιδέες που σκέφτηκες μόνος ή με την ομάδα σου. 15
Κανόνες πριονίσματος: Η διαφύλαξη της ασφάλειας σε κάθε στάδιο της κατασκευής είναι η σημαντικότερη προϋπόθεση για την σωστή και επιτυχή διεξαγωγή του μαθήματος του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας. Τα παιδιά θα πρέπει να τηρούν κάποιους ΚΑΝΟΝΕΣ οι οποίοι θα τα καθοδηγήσουν: να ΜΗΝ τραυματιστούν, να πετύχουν υψηλή ποιότητα κατασκευής. 1. ΣΗΜΑΔΕΥΩ: Για να πριονίσω θα πρέπει προηγουμένως να σημαδέψω στο ξυλάκι μου την πορεία που θα κινηθεί το πριόνι! Χρησιμοποιώ «γωνία» για να πετύχω κάθετες γραμμές στις δύο διαδοχικές όψεις. 2. ΣΤΕΡΕΩΝΩ: Το ξυλάκι μου θα πρέπει να είναι εντελώς σταθεροποιημένη σε μέγγενη ή ξύλινη σανίδα κοψίματος ξύλου. 3. ΚΟΒΩ ΣΤΟ ΑΧΡΗΣΤΟ: Αφού σημαδέψω στο ξύλο μου που θα κινηθεί το πριόνι, τότε φροντίζω η λεπίδα του να κινείται στο μέρος του ξύλου που μου είναι άχρηστο, δίπλα από τις γραμμές. 4. ΣΤΕΚΟΜΑΙ ΣΩΣΤΑ: Τα ένα πόδι μπροστά και το άλλο πίσω σε κανονική απόσταση. 16
5. ΟΧΙ ΔΥΝΑΜΗ: Σε καμία περίπτωση δε χρησιμοποιώ υπερβολική δύναμη. Αν αντιμετωπίσω δυσκολία τότε αναζητώ που βρίσκεται το πρόβλημα (λεπίδα, στάση, ζάρι στο ξύλο...) 6. ΧΡΗΣΗ ΛΕΠΙΔΑΣ: Προσπαθώ να χρησιμοποιώ όλη την έκταση της λεπίδας του πριονιού μου με αργές σταθερές κινήσεις. 7. ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΕΠΙΔΑΣ: Η λεπίδα του πριονιού μου πρέπει: να είναι ακονισμένη, να είναι κυματοειδής για να μην «κολλά» στο ξύλο. Αν ΟΧΙ τότε πρέπει να αντικατασταθεί! * 8. ΑΡΧΙΖΩ: Αρχίζω να πριονίζω κάνοντας 1 2 ΑΝΑΠΟΔΕΣ πριονιές (αντίθετα με τη φορά που δείχνουν τα δοντάκια του πριονιού). 17