ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013 2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΤΑΞΗ: Α ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ ΩΡΑ: 8.00 10.00 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 6/6/2014 ΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ (4 Μονάδες) Να απαντήσετε υποχρεωτικά και στις δύο (2) ερωτήσεις 1. Να γράψετε στα φύλλα εξέτασής σας τα γράμματα της στήλης Α και δίπλα από το καθένα τον αντίστοιχο ορθό αριθμό της στήλης Β. Προσοχή: Στη στήλη Β περισσεύει ένα σημείο. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β α. Μυκήνες 1. Κίμωνας β. Σεισάχθεια 2. Περικλής γ. Θεωρικά χρήματα 3. Δράκοντας δ. «και νεκρός ενίκα» 4. Ερρίκος Σλήμαν 5. Σόλωνας (Μον. 4x0,5 = 2) 2. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι Σωστό ή Λάθος, γράφοντας στα φύλλα εξέτασής σας τη λέξη σωστό ή λάθος δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. α. Ο Ιωάννης Φραγκίσκος Σαμπολιόν αποκρυπτογράφησε τη σφηνοειδή γραφή. β. Η Γραμμική Α είναι η πρώτη ελληνική γραφή που αποκρυπτογραφήθηκε. γ. Ο Κλεισθένης θεωρείται ο θεμελιωτής του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Αθήνα. δ. Το τάλαντο ήταν μεγάλο κομμάτι χαλκού σε σχήμα δέρματος βοδιού και βάρος μερικές δεκάδες κιλά. (Μον. 4x0,5=2) 1
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ (6 Μονάδες) Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ σε δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. 1. Να γράψετε κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: α. Φαραώ β. Έπος Γιλγαμές γ. Δίσκος της Φαιστού (Μον.3) 2. α) Ποια ήταν η προσφορά των Σουμερίων στον πολιτισμό; (Να αναφέρετε τέσσερα τουλάχιστον στοιχεία) (Μον.2) β) Τι ήταν ο Κώδικας του Χαμουραμπί; Να τον κρίνετε. 3. α)ποιοι ήταν οι αντίπαλοι στον Πελοποννησιακό πόλεμο; Ποιος ήταν ο νικητής; β) Ποιοι ήταν οι όροι της ειρήνης με την οποία έληξε ο Πελοποννησιακός πόλεμος; Ποιον όρο θεωρείτε χειρότερο για τους ηττημένους και γιατί; (Μον.2) 2
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ (6 Μονάδες) Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ σε δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. Ερώτηση 1 "Η σωτηρία της Eλλάδας εξαρτάται τώρα αποκλειστικά από σένα, αν ακολουθήσεις τη συμβουλή μου και αντιμετωπίσεις τον εχθρό εδώ, στη Σαλαμίνα, αντί να αποσυρθείς στον Ισθμό όπως σου προτείνουν οι άλλοι.[...] Ας μιλήσουμε πρώτα για τον Ισθμό. Αν πολεμήσεις εκεί, θα πρέπει να γίνει στην ανοιχτή θάλασσα, πράγμα που είναι εναντίον μας, αφού έχουμε λιγότερα και πιο αργά πλοία. Επιπλέον, ακόμα κι αν όλα πάνε καλά, θα χάσεις τη Σαλαμίνα, τα Μέγαρα και την Αίγινα. Αν, πάλι, ο εχθρικός στόλος πλεύσει προς την Πελοπόννησο, ο στρατός θα τον ακολουθήσει οπότε, εσύ ο ίδιος θα έχεις οδηγήσει τον εχθρό εκεί, βάζοντας έτσι ολόκληρη την Ελλάδα σε κίνδυνο. Το δικό μου σχέδιο, αν το ακολουθήσεις, θα έχεις τα εξής πλεονεκτήματα. Πρώτον, η ναυμαχία θα γίνει σε στενό πέρασμα κι εκεί, αν τα πράγματα έρθουν όπως είναι λογικό να ελπίζουμε, πολεμώντας με λιγότερα πλοία εναντίον πολλών, θα νικήσουμε. Πράγματι η σύγκρουση σε περιορισμένο χώρο ευνοεί εμάς, ενώ το ανοιχτό πέλαγος δίνει στους Πέρσες το πλεονέκτημα. Δεύτερον, θα διασωθεί η Σαλαμίνα, όπου έχουμε μεταφέρει τις γυναίκες και τα παιδιά μας και τρίτον -και σπουδαιότερο για σαςυπερασπίζεστε την Πελοπόννησο εξίσου καλά μένοντας εδώ και κάνοντας ναυμαχία για την Πελοπόννησο, όπως και στον Ισθμό [...] Ηρόδοτος, Ιστορίαι 8, 60 1. Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα εξής: α) Ποιο ήταν το σχέδιο που πρότεινε ο Θεμιστοκλής λίγο πριν τη ναυμαχία στη Σαλαμίνα; (Μον.0,5) β) Ποια ήταν τα τρία (3) πλεονεκτήματα του σχεδίου του; (Μον.1,5) γ) Να ονομάσετε δύο (2) ακόμα μάχες που έγιναν στο πλαίσιο των περσικών πολέμων και να αναφέρετε σύντομα το αποτέλεσμα της καθεμιάς. 3
Ερώτηση 2 Α Β 2.α) Να αναγνωρίσετε τον τύπο των πιο πάνω αγαλμάτων και να τα γράψετε τα βασικά χαρακτηριστικά του καθενός. (Μον.1,5) Α Β β) Να αναγνωρίσετε τον αρχιτεκτονικό ρυθμό του κάθε κίονα και να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά του καθενός. (Μον.1,5) 4
Ερώτηση 3 [ ]Ο Πλούταρχος, έρχεται έπειτα να βάλει και αυτός την υπογραφή του στην ιστορικότητα του Λυκούργου. Λέει πως καλούσε λαοσυνάξεις (Απέλλα), από καιρό σε καιρό (σε τακτικά δηλαδή διαστήματα). Ο Λυκούργος όρισε ακόμη με την Ρήτρα του τη συνεδρίαση της Απέλλας κάθε πανσέληνο. Για να θεσπίσει τους νόμους του ο Λυκούργος θα ακολουθήσει και θα σεβαστεί πολλές από τις ήδη υπάρχουσες παραδόσεις και θεσμούς των Σπαρτιατών, όπως για παράδειγμα τον θεσμό της διπλής βασιλείας που προϋπήρξε. Ο θεσμός των πέντε εφόρων πιστεύεται από τους σύγχρονους ιστορικούς, πως είναι πολύ μεταγενέστερος της Ρήτρας του Λυκούργου. Βασικό τους μέλημα ήταν να ελέγχουν εάν τηρούνταν οι νόμοι του Λυκούργου. Η Γερουσία, οι δύο βασιλείς και οι έφοροι συμπράττουν στην άσκηση της Δικαιοσύνης. Επίσης οι έφοροι διαθέτουν δικό τους κατασκοπευτικό δίκτυο. Από την πρώιμη κλασική εποχή και μεταγενέστερα «οι έφοροι είναι υπεύθυνοι για την αστυνόμευση σε όλη την επικράτεια των Λακεδαιμονίων». http://essetaihmar.blogspot.com/2012/07/blogpost_1178.html 3. Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα εξής: α) Ποιοι ήταν οι τέσσερις (4) πολιτειακοί θεσμοί στην αρχαία Σπάρτη; β) Ποιοι είχαν δικαίωμα συμμετοχής στον κάθε θεσμό; γ) Ποιες ήταν οι δικαιοδοσίες του κάθε πολιτειακού θεσμού; 5
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ (4 Μονάδες) Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ σε δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. Ερώτηση 1 Η ταφή στον οικισμό της Χοιροκοιτίας γινόταν αμέσως μετά τον θάνατο σε πρόχειρα ορύγματα μέσα σε θολωτά οικήματα. Τοποθετούσαν το νεκρό σε συνεσταλμένη στάση, προφανώς ντυμένο, όπως μαρτυρείται από ορισμένα ενδεικτικά υπάρξεως φορεμάτων και πλάι τους μερικά κτερίσματα, λίθινα αγγεία συνήθως και κοσμήματα. Προς το τέλος της περιόδου εμφανίζονται ταφές γυναικών με παιδί μαζί. (Γ. Χουρμουζιάδης, Ιστορία Ελληνικού Έθνους, εκδ. Αθηνών) Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα εξής: α) Πώς θάβονταν οι νεκροί στον οικισμό της Χοιροκοιτίας; (Μον.1.5) β) Τι ήταν τα κτερίσματα; (Μον.0,5) Ερώτηση 2 α) Να αναφέρετε δύο (2) αίτια της επανάστασης του Ονήσιλου εναντίον των Περσών. β) Να γράψετε δύο (2) συνέπειες που είχε η αποτυχία της επανάστασης του Ονήσιλου για την Κύπρο. 6
Ερώτηση 3 Με τον αποικισμό της Κύπρου από τους Μυκηναίους το ελληνικό στοιχείο επικράτησε. Η γλώσσα, οι συνήθειες, η θρησκεία των Ελλήνων διαδόθηκαν ανάμεσα στους Κυπρίους, διαμορφώνοντας από την εποχή αυτή τον ελληνικό χαρακτήρα του κυπριακού λαού. Οι παλαιότεροι κάτοικοι του νησιού αφομοιώθηκαν και η γλώσσα τους ξεχάστηκε. Η αλλαγή αυτή πραγματοποιήθηκε με ειρηνικό τρόπο, γιατί ακριβώς οι Μυκηναίοι στην Κύπρο έφτασαν σαν έμποροι και άποικοι. Ιστορία της Κύπρου, Κάτια Χατζηδημητρίου Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα εξής: α) Με ποιον τρόπο έγινε η εγκατάσταση των Μυκηναίων στην Κύπρο; (Μον.0,5) β) Να αναφέρετε τρεις (3) τομείς στους οποίους διαπιστώνεται ο εξελληνισμός του νησιού. (Μον.1,5) Ο Διευθυντής. Παρασκευάς Σαμάρας 7
8