ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΧΟΛΗ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗΣ ΒΡΑΧΟΥ ΑΡΧΑΡΙΩΝ Μωϋσίδης Ηρακλής Εκπαιδευτής Αναρρίχησης & Β. Εκπ. Ορειβατικού Σκι Ε.Ο.Ο.Α Μέλος της EEMGA
1. Εξοπλισμός Αθλητικής Αναρρίχησης α. Κράνος Διατίθεται συνήθως σε δυο μεγέθη, είναι πιστοποιημένο από την UIAA για αναρρίχηση, και έχει ρυθμιστή στο πίσω μέρος του για καλή εφαρμογή στο κεφάλι μας. Κλιπ ώστε να εφαρμόζουμε τον φακό κεφαλής. β. Μποντριέ - Ζώνη μέσης Αποτελείται από τρία μέρη, την ζώνη μέσης τους δυο βρόχους των ποδιών και την θηλιά εργασίας που ενώνει το πάνω με το κάτω μέρος. Να είναι πλήρως ρυθμιζόμενο, και να έχει τέλεια εφαρμογή στα πόδια, η σωστή ρύθμιση ενός μποντριέ γίνεται όταν μέσα από αυτό περνά ελεύθερα η παλάμη του χεριού μας. Διαβάστε τις οδηγίες και τις προειδοποιήσεις που έχει δώσει ο κατασκευαστής για ένα σωστό και ασφαλές δέσιμο του μποντριέ. 2
γ. Σχοινί Τα Αναρριχητικά δυναμικά σχοινιά ονομάζονται «kernmantle", είναι κατασκευασμένα από έναν πυρήνα πλεγμένο «Kern», ο οποίος απορρόφα και το μεγαλύτερο μέρος της δυναμικής ενέργειας σε μια πτώση και τον εξωτερικό μανδύα «mantle», ο οποίος προστατεύει τον πυρήνα κάνοντας τα σχοινιά να είναι ανθεκτικά σε αιχμηρές προεξοχές του βράχου. Η UIAA (Διεθνής Ένωση des Association d' Alpinisme) σε συνεννόηση με τα CE πρότυπα επιβλέπει τον έλεγχο κατασκευής ενός αναρριχητικού σχοινιού. Χρησιμοποιούμε σχοινιά που φέρουν πάντα ετικέτα πιστοποίησης UIAA ή CE. Αναλόγως το είδος αναρρίχησης έχουμε μονά (1), μισά (2) και δίδυμα (3) σχοινιά και της χρήσης σε διάφορα μήκη και διαμέτρους. H νέα τεχνολογία σχοινιών της Beal UNICORE κάνει τον πύρινα και τον μανδύα ένα πράγμα. δ. Ασφαλιστήρι Αυτομπλοκαριζόμενη συσκευή «Gri gri Petzl». Μη Αυτομπλοκαριζόμενη συσκευή «Reverso4 Petzl». 3
ε. Καραμπίνερ ασφαλείας & απλά Καραμπίνερ ασφαλείας «HMS» τύπου αχλάδι ή ασύμμετρα και κλειδώματος της πύλης για ραπέλ ή ασφάλιση επικεφαλής & δευτέρου [1]. Καραμπίνερ με εσωτερική πύλη ώστε να το κρατά σωστά προσανατολισμένο στην θηλιά εργασίας μας [2]. Καραμπίνερ τύπου D με ίσια η ασύμμετρη πύλη για όλες τις χρήσεις [3]. Καραμπίνερ με "σύρματινη-πύλη" [4]. ζ. Σετάκια Ένα σετάκι απομακρύνει το σχοινί από τον βράχο ώστε να ελαττώνονται οι τριβές καθώς σκαρφαλώνουμε. Είναι κατασκευασμένο από δύο καραμπίνερ απλά με ένα ιμάντα ενδιάμεσα. Τα σετάκια είναι διαθέσιμα σε πολλά διαφορετικά μήκη (12-17cm), με ένα τεράστιο συνδυασμό από καραμπίνερ. Το καραμπίνερ που περνά από την πλακέτα είναι με ίσια πόρτα ενώ το καραμπίνερ που κλιπάρουμε το σχοινί μας με κυρτή. Δεν θα πρέπει ποτέ να αλλάξουμε το πάνω καραμπίνερ με την ίσια πύλη με το καραμπίνερ της κυρτής πύλης γιατί οι αιχμηρές άκρες της πλακέτας δημιουργούν ένα γρέζι στο πάνω καραμπίνερ που μπορεί να βλάψει το σχοινί μας. Το ένα άκρο του καραμπίνερ με την κυρτή πύλη θα πρέπει να ακινητοποιηθεί με ένα ελαστικό ή καουτσούκ λαστιχάκι στον ιμάντα, ενώ το άλλο άκρο να κινείται ελεύθερα. 4
η. Ιμάντες Υπάρχουν έτοιμοι ιμάντες στην αγορά ραμμένοι και σε διαφορετικά μήκη 60 120cm. Έχουμε ιμάντες νάιλον και ιμάντες (Dyneema - πολυαιθυλένιο). Οι νάιλον ιμάντες ετοιμοραμμένοι ή μη, χρησιμεύουν στην επιμήκυνση ασφαλειών, το πέρασμα σε διαμπερή, το αγκάλιασμα μυτικιών ή δένδρων, τη σύνδεση δύο ή περισσοτέρων ασφαλειών, τη δημιουργία ρελέ, αυτοσφιγγόμενων κόμπων κλπ. Οι ιμάντες από dyneema είναι ελαφρύτεροι, κόβονται δυσκολότερα, απορροφούν λιγότερη υγρασία και κυρίως έχουν πολύ μεγαλύτερη αντοχή με αποτέλεσμα να μπορούν να κατασκευάζονται σε πιο λεπτό σχήμα. θ. Κορδονέτα Τα κορδονέτα χρησιμοποιούνται για την δημιουργία αυτοσφιγγόμενων κόμπων. Δένοντας τις άκρες τους με ψαρόκομπο, προκατασκευάζουμε σχοινένιους δακτυλίους οι οποίοι είναι πολύ χρήσιμοι στη διαδικασία της αναρρίχησης. Συνήθως κόβουμε το κορδονέτο σε μήκος 150cm-170cm, έτσι ο καθένας φτιάχνει δακτυλίους για το σώμα του. Το πάχος των κορδονέτων είναι συνήθως 5,5mm - 7mm. Εκτός του νάιλον, τελευταία κυκλοφορούν στο εμπόριο και κορδόνια κατασκευασμένα από dyneema (πολυαιθυλένιο) και kevlar (ανθρακόνηματα). 5
ι. Παπούτσια Τα παπούτσια αναρρίχησης έχουν σχεδιαστεί για να είναι σφιχτά (όπως μια κάλτσα), έχουν μια λαστιχένια σόλα που μπορεί να σταθείς πάνω σε μικρές προεξοχές του βράχου. Υπάρχουν πολλοί τύποι στην αγορά και είναι πολύ σημαντικό να δοκιμάσετε μερικά, πριν τα αγοράσετε. Ψάξτε για κάτι που είναι αρκετά επίπεδο και έχει άκαμπτη σόλα. Εάν η σόλα είναι λυγισμένη πάρα πολύ προς τα κάτω, (επιθετικό παπούτσι) μάλλον θα σας βλάψουν στα πόδια, αυτά είναι σχεδιασμένα για πολύ εμπείρους αναρριχητές και για πιο δύσκολη αναρρίχηση. κ. Μαγνησία Το σακουλάκι μαγνησίας το χρησιμοποιούν οι περισσότεροι αναρριχητές. Η κιμωλία χρησιμοποιείται για να σταματήσει την υγρασία των χεριών σας όταν αυτά είναι πάρα πολύ ιδρωμένα, αυξάνει την τριβή για μια πιο ευχάριστη αναρρίχηση. 6
α. Οχτάρι 2. Κόμποι Αθλητικής Αναρρίχησης Ανάλυση του κόμπου Οχτάρι Βήμα Ι. Βήμα ΙΙ. 7
Βήμα ΙΙΙ. β. Ημίδεσμος ασφαλείας Βήμα ΙV. 8
γ. Οχτάρι θηλιά Είναι ο πιο συνηθισμένος κόμπος στην αναρριχηση για την δημιουργία θηλιάς σε οποιοδήποτε μέρος του σχοινιού. Γίνεται όπως το οχτάρι αλλά για κινητό μέρος έχουμε μια τσάκιση του σχοινιού ανάλογη του κόμπου που θέλουμε να φτιάξουμε. δ. Ψαλιδιά Κόμπος ψαλιδιά. 9
Κόμπος μισή ψαλιδιά. ε. Καντηλίτσα 10
ζ. Αυτόσφιγγόμενος Κόμπος μασάρ μονής κατεύθυνσης. Κόμπος μασάρ διπλής κατεύθυνσης. 11
η. Αλουέτ Κόμπος προύζικ. 12
θ. Μουλαρόκομπος 13
ι. Μάζεμα σχοινιού με μουστάκια 14
3. Αναρριχητική Κίνηση α. Πώς Χρησιμοποιούνται τα Πόδια στην Αναρρίχηση Το σωστό και ακριβές πάτημα θα μας εξοικονομήσει δύναμη ακόμη και στην αρνητική κλίση. Πατήματα τριβής-edging Ακρίβειας-σταθερότητας-πίεσης Μεταφοράς βάρους Αλλαγής, περιστροφής ποδιού Αρνητικής κλίσης β. Πώς Χρησιμοποιούνται τα Χέρια στην Αναρρίχηση Εξοικείωση με το ανάγλυφο του βράχου και τα διάφορα είδη λαβών. Αντίχειρα (γκαστόν). Πιασίματα τριβής (φαπέ). Πίεσης (τακάκια). 15
γ. Δύναμης επαφής, μηχανικών πλεονεκτημάτων, πιασίματα σχισμών. Κίνησης Χεριών σε Σχισμές Πλάκας-Δίεδρων Σφήνωμα Δαχτύλων-Παλάμης Off widths δ. Πιασίματα - πατήματα αντίθετης πίεσης Για την σωστή εκτέλεση θα πρέπει να συμμετέχει όλο το σώμα. Τεχνική Ντούλφερ. Τεχνική Δίεδρου (bridging). 16
Αντιστήριξη. Κάθετα και Ανάποδα πιασίματα. Τεχνική Καμινάδας. 17
Τεχνική σαύρας. Dropping Knee. Twist lock. Flagging. θέση frogy. 18
3. Η πρώτη Αναρρίχηση α. Να είμαστε προσεκτικοί στην επιλογή μιας διαδρομής (σαθρά, δύσκολη επιστροφή). β. Να σκαρφαλώνετε διαδρομές πιο εύκολες από τις δυνατότητες σας και να είναι καλά ασφαλισμένες. γ. Η ικανότητα η εμπειρία η υπομονή και η σωστή κρίση είναι βασική αρχή για να αντιμετωπίσεις τα δύσκολα σε μια διαδρομή. 4. Ασφάλιση α. Είναι μια δύσκολη και υπεύθυνη δουλειά. β. Μη μείνετε ποτέ ανασφάλιστοι σε ένα ρελέ όσο ασφαλές κι αν σας φαίνεται το σημείο. γ. Αφήστε απόσταση από το ρελέ τόσο όσο όλα τα υλικά να είναι ξεκάθαρα μπροστά σας. δ. Βρείτε βολικό πατάρι για ρελέ και αφήστε μεγάλη αυτασφάλεια ώστε να έχετε επικοινωνία με τον δεύτερο. ε. Παρακολουθείτε προσεκτικά αυτόν που σκαρφαλώνει. ζ. Φοράτε πάντα το κράνος σας πολύ πριν φτάσετε σε κάποιο πεδίο και προσέχετε για τυχόν σαθρά που μπορεί να πέσου από τον επικεφαλής. η. Μην αφήνετε ποτέ το χέρι σας από το ασφαλιστήρι ακόμα κι αν αυτό είναι μπλοκαρισμένο. 19
5. Ασφάλιση Επικεφαλή α. Ασφαλίζουμε κατευθείαν από τη ζώνη μας (μποντρέ), με Καραμπίνερ Ασφαλείας τύπου αχλάδι HMS στη θηλιά εργασίας. Οπτικός έλεγχος πριν την αναρρίχηση & κόμπος ασφαλείας στο τελείωμα του σχοινιού. 20
β. Ασφαλίζουμε τον επικεφαλή με κουβαδάκι ή καταβατήρα τύπου Reverso ή με αυτομπλοκαριζόμενη συσκευή Gri-gri & καραμπίνερ ασφαλείας. γ. Η σωστή θέση είναι στο ένα μέτρο απόσταση από τον βράχο με ξεκάθαρο απλωμένο το σχοινί μπροστά μας, ώστε κάθε φόρα ο ασφαλιστής να είναι σε ετοιμότητα να αποσβέσει κάθε πτώση του επικεφαλή. Ασφάλεια επικεφαλή με καταβατήρα τύπου Reverso4-1 Petzl. Ασφάλεια επικεφαλή με Κουβαδάκι. 21
δ. Οι χειρισμοί ασφάλισης του επικεφαλή με Reverso Petzl γίνετε με δυο κινήσεις (Δίνεις σχοινί με αριστερό χέρι οδηγός & Παίρνεις σχοινί με δεξιό χέρι φρένο). Το δεξιό χέρι φρένο που ασφαλίζει ποτέ δεν αφήνει το σχοινί ενώ αυτό που οδηγεί μπορεί ώστε να γίνει η αλλαγή στα χέρια. Δίνεις & παίρνεις σχοινί στον επικεφαλή. ε. Ασφάλεια επικεφαλή με αυτομπλοκαριζόμενη συσκευή Gri gri Petzl Σωστοί χειρισμοί ασφάλισης με Gri-Gri 22
6. Χειρισμοί μονής Σχοινιάς Περίπτωση 1. Αναρρίχηση επικεφαλή & κατέβασμα μέθοδο του κουβά α. Ως επικεφαλής παίρνουμε τόσα σετάκια όσα χρειαζόμαστε για την διαδρομή συν δυο παραπάνω για το ρελέ και την επιστροφή μας με την μέθοδο του κουβά. Φτάνουμε στο ρελέ και τοποθετούμε σετάκι στην πάνω ασφάλεια, κλιπάρουμε το σχοινί μας. 23
Τοποθετούμε και το δεύτερο σετάκι και περνάμε το σχοινί μας. β. Φωνάζω, «σε σένα με κατεβάζεις», ο ασφαλιστής μου παίρνει όλα τα μπόσικα ώστε να πάρει την τάση του σώματος μου και με κατεβάζει. Αυτή η διαδικασία γίνεται για να μην φθείρονται οι κρίκοι του ρελέ, ο επόμενος που θα σκαρφαλώσει επικεφαλής θα τα μαζέψει. Περίπτωση 2. Αναρρίχηση επικεφαλή, κατασκευή ρελε για το Τοπ Ροπ & κατέβασμα με μέθοδο του κουβά. α. Με το που φτάσουμε στο ρελέ περνάμε ένα σετάκι στην πάνω ασφάλειαι, αυτασφαλιζόμαστε με ολόκληρη ψαλιδιά μέχρι να κατασκευάσουμε το ρελέ για το Τοπ Ροπ. 24
Περνάμε δυο απλά καραμπίνερ, ένα σε κάθε ασφάλεια. Κατασκευάζουμε το ένα ισοσταθμισμένο σταθερό ρελέ. Στο κεντρικό σημείο του ρελε περνάμε ένα ασφαλείας και ένα απλό με τις πύλες αντίστροφα, περνώ το σχοινί μου από μέσα και σφίγγω την βίδα. 25
β. περνάμε το σχοινί μέσα από τους κρίκους (ένα ασφαλείας και ένα απλό με αντίστροφες τις πύλες), φωνάζω, «σε σένα με κατεβάζεις» και ο ασφαλιστής μου παίρνει όλα τα μπόσικα ώστε να πάρει την τάση του σώματος μου και με κατεβάζει με την μέθοδο του κουβά, το σχοινί μου είναι έτοιμο για το Τοπ Ροπ. Περίπτωση 3. Αναρρίχηση επικεφαλή & κατέβασμα με κουβά από τους κρίκους του ρελέ Κατασκευάζω το ρελέ μου, κάνω αυτασφάλεια με ιμάντα αλουέτ από την θηλιά εργασίας και καραμπίνερ ασφαλείας. 26
α. Μαζεύω μπόσικα γύρο στα δυο μέτρα και κάνω κόμπο οχτάρι θηλιά, βάζω καραμπίνερ ασφαλείας και ασφαλίζω το σχοινί μου στην κεντρική θηλιά εργασίας. Λύνω το οχτάρι μου και περνώ το σχοινί μου από τους δυο κρίκους του ρελέ.. Κατασκευάζω ξανά το οχτάρι μου. και δένομαι ξανά. 27
Αφαιρώ το back up του σχοινιού μου από την θηλιά εργασίας του μποντριέ. β. Φωνάζω στον ασφαλιστή μου να πάρει όλα τα μπόσικα ώστε να πάρει την τάση του σώματος μου το σχοινί μου και να χαλαρώσει ο ιμάντας της αυτασφάλειας μου, αφαιρώ τα υλικά από τους κρίκους του ρελέ αφαιρώ την αυτασφάλεια μου και φωνάζω..(σε σένα με κατεβάζεις). Κατέβασμα με κουβά από τους κρίκους του ρελέ. 28
1. Αναρρίχηση Τοπ Ροπ Το σχοινί πρέπει να έχει ήδη τοποθετηθεί στην κορυφή από την επικεφαλής αναρρίχηση μας. Έχουμε κατασκευάσει το ρελέ για Τοπ Ροπ αναρρίχηση. Το σχοινί μας τρέχει μέσα από ένα καραμπίνερ ασφάλειας και ένα απλό με αντεστραμμένες πύλες στην κορυφή του βράχου, τα δύο άκρα του σχοινιού μας είναι στο έδαφος, ο ασφαλιστής περνά το σχοινί από τη συσκευή ασφάλισης και στην άλλη άκρη του σχοινιού δενόμαστε με κόμπο οχτάρι απευθείας από την ζώνη του ο αναρριχητής, προσοχή δεν δενόμαστε με καραμπίνερ πάνω στη ζώνη μας. Καθώς ο αναρριχητής κινείται επάνω στον βράχο ξεκλιπάρει τα σετάκια και μέσω της συσκευής ασφάλισης ο ασφαλιστής μαζεύει τα λάσκα. Αν ο αναρριχητής πέσει ο ασφαλιστής τον κρατά από τη συσκευή ασφάλισης. Σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούμε και ένα ακόμα ασφαλιστή για back up με ένα αυτοσφίγκομενο κόμπο. Όταν ο αναρριχητής είναι στην κορυφή ο ασφαλιστής τον κατεβάζει κάτω με την μέθοδο του κουβά. 29
7. Επιλογή Ρελέ α. Ασφαλές μέρος. β. Να είναι μέσα στην γραμμή αναρρίχησης. γ. Προσοχή στις Λιθοπτώσεις. 8. Κατασκευή Ρελέ α. Αυτοεξισούμενο Ρελέ. 30
β. Αυτοεξισούμενο Ρελέ (με κόμπο περιορισμού της ολίσθησης). γ. Σταθερό Ρελέ για ΤΟΠ-ΡΟΠ 31
α. Οπτική επαφή. 9. Ασφάλιση του δεύτερου β. Προσεκτικό μάζεμα του σχοινιού. γ. Προσοχή στις τραβέρσες. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΧΟΙΝΟΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ Φωνάζει ο πρώτος «Όνομα ασφαλιστή» ΡΕΛΕ Απαντάει ο δεύτερος ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΕΛΟΣ «Μαζεύει τα λάσκα ο πρώτος» Φωνάζει ο δεύτερος ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Απαντάει ο πρώτος ΑΣΦΑΛΕΙΖΩ Φωνάζει ο δεύτερος ΣΚΑΡΦΑΛΩΝΩ Βασική αρχή είναι ο κώδικας να είναι αργός, καθαρός και δυνατός έτσι ώστε η σχοινοσυντροφιά να συνεργαστεί άψογα ακόμα και όταν δεν υπάρχει οπτική επαφή. 32
Ασφάλιση δεύτερου με Reverso. Ασφάλιση δεύτερου με Πλακέτα. δ. Κόμπος μισή ψαλιδιά είναι ο πιο λειτουργικός κόμπος σε περίπτωση απώλειας του καταβατήρα μας. Κόμπος μισή ψαλιδιά. 33
Σωστοί χειρισμοί ασφάλισης δεύτερου με μισή ψαλιδιά με καραμπίνερ ασφαλείας HMS. Μπλοκάρισμα της μισής ψαλιδιάς με μουλαρόκομπο και ημίδεσμο ασφαλείας 34
35
10. ΡΑΠΕΛ με Reverso4 Petzl α. Υλικά: (3Καραμπινερ ασφαλείας τα δυο τύπου αχλάδι, 1 Ιμάντα 120cm, 1 Κορδονέτο 6mm Kevlar 60cm ή Dyneema,1 Καταβατήρα). β. Περνάμε στο καραμπίνερ ασφαλείας το κορδονέτο και κατασκευάζουμε τον αυτομπλοκαριζόμενο κόμπο μασάρ δυο κατευθύνσεων. Τραβάμε τα σχοινιά προς τα πάνω και έτσι βλέπουμε κατά πόσο μπλοκάρει ο κόμπος μου, έτσι πολύ ευκολά περνώ τον καταβάτηρα μου. γ. Το δεύτερο καραμπίνερ ασφαλείας με τον ιμάντα διαμπερές στην ζώνη μας, (μποντριέ) και στον καταβατήρα. 36
11. Κατά την κατάβαση με ραπέλ α. Πετάμε τα σχοινιά ένα ένα, προσεκτικά έξω από τον βράχο. β. Προσοχή στον κόσμο από κάτω, φωνάζουμε για τα σχοινιά. γ. Περνούμε την σωστή θέση στο σώμα μας, ανοίγουμε τα πόδια μας κόντρα στο βράχο και κατεβαίνουμε Καλές Αναρριχήσεις ΤΕΛΟΣ 37