ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΔΗΜΟΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το 14/2013 πρακτικό συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Αμυνταίου Αριθμ. Απόφασης 234/2013 ΘΕΜΑ: Έγκριση στρατηγικού σχεδιασμού Δήμου Αμυνταίου μετά από εισήγηση εκτελεστικής επιτροπής. Στο Αμύνταιο, σήμερα 17 του μηνός Ιουλίου του έτους 2013, ημέρα Τετάρτη και ώρα 19:00 το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αμυνταίου συνήλθε σε τακτική συνεδρίαση, σύμφωνα με το άρθρο 67 του Ν. 3852/2010, στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Καταστήματος Αμυνταίου, ύστερα από την με αριθμό πρωτ. 14804/12-07-13 έγγραφη πρόσκληση του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, που δημοσιεύθηκε και επιδόθηκε με αποδεικτικό, σε καθένα χωριστά. Διαπιστώθηκε από τον Πρόεδρο, πως υπήρχε νόμιμη απαρτία, δεδομένου ότι σε σύνολο 27 μελών παραβρέθηκαν 23 μέλη. ΠΑΡΟΝΤΕΣ ΑΠΟΝΤΕΣ 1 Λιάσης Ιωάννης Βολιώτης Αργύριος 2 Γιαννιτσοπούλου Συμέλα Μπάντης Ιορδάνης 3 Παπαχρήστου Νικόλαος Θεοδωρίδης Αβραάμ 4 Δεληγιαννίδης Ευστάθιος ΝικολαϊδηςΙσαάκ 5 Μωυσιάδης Κωνσταντίνος 6 Κύρκου Κυριάκος 7 Βεράνη Φωτεινή 8 Γεώργου Τρύφων 9 Ψαλλίδας Γεώργιος 10 Τζήγας Θωμάς 11 Τσαχειρίδης Σπύρος 12 Νάνου Ανθούλα 13 Κόλκας Παναγιώτης 14 Θεοδωρίδης Κωνσταντίνος 15 Ρακόπουλος Άγγελος 16 Θεοδώρου Απόστολος 17 Γεωργιάδης Λάζαρος 18 19 Χαριτίδης Ευθύμιος Μπασούρης Παναγιώτης 20 Κέρλοβας Ιωάννης 21 Τσάμου Πηνελόπη 22 Φίστας Δημήτριος 23 Διδασκάλου Γεώργιος Ο Δήμαρχος κ. Ιωσηφίδης Ιωακείμ προσκλήθηκε και παρέστη στη συνεδρίαση. Παρόντες στην συνεδρίαση ο Πρόεδρος Τοπικής Κοινότητας Αμυνταίου κ. Γρομπανόπουλος Τρύφων, οι Πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων, Ξινού Νερού κ. Χάσος Νικόλαος,, Ροδώνας κ. Παρασκευάς Δημήτριος, Πεδινού κ. Στυλιάδης Αναστάσιος, Αετού κ. Γκιουλέκας Κων/νος, Αντιγονείας κ. Κωνσταντινίδης Γεώργιος. 1
Στη συνεδρίαση παρούσα ήταν επίσης και η δημοτική υπάλληλος κα. Γιοβανίτσα Ελένη για την τήρηση των πρακτικών. Ο πρόεδρος κήρυξε την έναρξη της συνεδρίασης και εισηγούμενος το 1 ο θέμα της ημερήσιας διάταξης είπε τα εξής: Με την έναρξη της εφαρμογής του «Καλλικράτη» και σε εναρμόνιση με το Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α 87/07.06.2010) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης» η σύνταξη και ο σχεδιασμός των Επιχειρησιακών Σχεδίων των Δήμων δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις εξαιτίας του μεγέθους των νέων Δήμων. Ο ρόλος των ΟΤΑ α βαθμού δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών προς τους πολίτες, αλλά αυτοί οφείλουν να λειτουργούν ως θεσμός πολιτικός, κοινωνικός και αναπτυξιακός. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα δεν εστιάζει μόνο στην παραγωγή ενός προγραμματικού κειμένου, αλλά κυρίως στις διαδικασίες με τις οποίες αυτό εκπονείται, παρακολουθείται και αξιολογείται. Ως εκ τούτου, επειδή το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα έχει πολυτομεακό χαρακτήρα, με μεγάλο εύρος θεματικού αντικειμένου, αντίστοιχο του φάσματος των θεμάτων που απασχολούν καθημερινά τις δημοτικές αρχές, ενώ παράλληλα, καλύπτει όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων ενός ΟΤΑ α βαθμού και εν δυνάμει το σύνολο των τοπικών υποθέσεων, η εκπόνησή του απαιτεί τη συμμετοχή τόσο των αιρετών και υπηρεσιακών στελεχών του ΟΤΑ α βαθμού, όσο και της τοπικής κοινωνίας, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τους μεμονωμένους δημότες, αλλά και τους κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς. Με αυτόν τον τρόπο το όραμα της εκάστοτε δημοτικής αρχής μπορεί να γίνει ρεαλιστικό και η τοπική και εσωτερική ανάπτυξη του ΟΤΑ α βαθμού να εναρμονιστεί με τις κατευθύνσεις του περιφερειακού και εθνικού αναπτυξιακού σχεδιασμού. Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα των ΟΤΑ α βαθμού δεν αναφέρονται μόνο σε έργα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και από άλλες εθνικές και τοπικές πηγές και δεν αναφέρονται μόνο σε έργα που θα υλοποιηθούν από τον ίδιο το Δήμο και τα Νομικά του Πρόσωπα, αλλά και σε δράσεις που στόχο έχουν την οργάνωση των υπηρεσιών των Δήμων για την καλύτερη λειτουργία του και την εξυπηρέτηση του πολίτη. H δομή και το περιεχόμενο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των ΟΤΑ καθορίστηκε με την Υπουργική Απόφαση 18183, ΦΕΚ 534, Β, 13.04.2007, ενώ με το Προεδρικό Διάταγμα 185/2007 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α βαθμού», προδιαγράφηκε η διαδικασία κατάρτισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Με την εφαρμογή του Ν.3852/2010, η νέα διαδικασία κατάρτισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων καθορίζεται στην υπ Αριθμ. Πρωτ. 5694/03.02.2011 Απόφαση του Υπ. Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, η οποία τροποποιεί την υπ Αριθ. 18183/2-4-2007 (ΦΕΚ Β 534/13.4.2007) Υπουργική Απόφαση με τίτλο «Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α) α βαθμού». Ανάλυση SWΟT της περιοχής 2
Η περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης του Δήμου Αμυνταίου συνοψήζεται στα ισχυρά και στα αδύναμα σημεία τις ανάλυση SWOT που ακολουθεί. Γενικά η ανάλυση SWOT (Strengths, Weaknesses, Oppoortunities, Threats) χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις σχεδιασμού, αξιολόγησης ή επίλυσης προβλημάτων στις οποίες ουσιαστική σημασία έχει η διάκριση εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος. Στις περιπτώσεις αυτές, η ανάλυση είναι δυνατό να αποτελέσει βάση για την οργάνωση ενός πλαισίου λήψης αποφάσεων και ανάληψης δράσης. Ισχυρά σημεία (Strengths) Φυσικό Περιβάλλον 1) Πλούσιο φυσικό κάλος 2) Τέσσερις λίμνες 3) Βουνά 4) Άγρια φύση 1) Γειτονία με δύο χώρες συνδεδεμένες της Ε.Ε: Αλβανία, FYROM Πολιτιστικό κοίτασμα 1) Αρχαιολογικοί χώροι 2) Βιομηχανική παράδοση (Δ.Ε.Η.) 1) Ξενοδοχεία 2) Εστιατόρια 3) Χιονοδρομικά 4) Παραδοσιακοί οικισμοί 1) Ενεργειακός Δήμος λόγω ύπαρξης της Δ.Ε.Η. 2) Αποθέματα λιγνίτη 3) Ηλιακό-αιολικό δυναμικό 4) Βιομάζα(υλοτομία, υπολείμματα καλλιεργειών) 5) Υδροηλεκτρικό δυναμικό(λίμνες Βεγορίτιδας, Πετρών) 6) Γεωθερμία 7) Τηλεθέρμανση εν λειτουργία Ευκαιρίες (Opportunities) Φυσικό Περιβάλλον 1) Χρηματοδότηση από Ε.Ε. και ΕΣΠΑ, 2) Προγράμματα LIFE, 3) Τοπικός πόρος ανάπτυξης 1) FYROM, συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα - CIP, IEE, interreg FP 7 Πολιτιστικό κοίτασμα 1) Χρηματοδοτήσεις από ΕΣΠΑ (βιομηχανικό πολιτιστικό κοίτασμα), 2) Διασύνδεση με Δ.Ε.Δ., 3) Η Δ.Ε.Η. και τα ορυχεία μπορούν να αποτελέσουν αξιοθέατο, νέες τεχνολογίες, internet και ανάδειξη αυτού 1) Διασύνδεση τους με ενεργειακό χαρακτήρα της περιοχής 2) Προγράμματα tweening με Ε.Ε. 1) Ευνοϊκή συγκυρία για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 2) Τεχνογνωσία σε τηλεθέρμανση 3) Καλή συνεργασία με ενεργειακούς Δήμους και Δ.Ε.Η. 4) Λιγνιτικός πόρος 5) Εγγύτητα στο δίκτυο διανομής της Δ.Ε.Η. 6) Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες 7) Σύμφωνο των Δημάρχων 8) Χρηματοδοτικά εργαλεία όπως ELENA, eeef, ΕΣΠΑ και τέλος Σ.Δ.Ι.Τ 3
Αγροτική ανάπτυξη 1) Ποικιλομορφία καλλιεργειών 2) Οινοποιία 3) Κτηνοτροφία 4) Γαλακτοβιομηχανία 5) Μεταποίηση προϊόντων 1) Δ.Ε.Η. 2) ΦΑΓΕ 3) Σφαγεία 4) Λατομεία-υλικά οικοδομών 5) Ανακύκλωση μετάλλων 6) Μεταλλικό νερό-ξινό νερό 1) Μεγάλο ποσοστό πτυχιούχων Δημόσιος τομέας και υπηρεσίες 1) Οργανωμένη τεχνική υπηρεσία του Δήμου 2) Εμπειρία σε ΕΣΠΑ και μεγάλα έργα, νηπιαγωγεία και σχολεία 3) ΤΕΙ, Π.Δ. Μακεδονίας Διασύνδεση- Δικτύωση 1) Δ.Ε.Δ. 2) Σύμφωνο των Δημάρχων Αδυναμίες ( Weaknesses) Φυσικό περιβάλλον 1) Ελλιπείς υποδομές 2) Δυσχέρεια ανάδειξής και προβολής 3) Προβλήματα προστασίας 1) Ελάχιστη διαδημοτική συνεργασία με FYROM, Αλβανία Αγροτική ανάπτυξη 1) Κεντρική πολιτική βούληση για ανάδειξη προϊόντων από Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και ΕΣΠΑ, 2) από βιομάζα 1) Αυξημένη κινητικότητα στην καινοτόμο επιχειρηματικότητα 2) Ανάπτυξη της έννοιας της συστάδας επιχειρήσεων 3) Ανεκμετάλλευτες εκτάσεις, φθηνή γη και στέγη 4) Ευρωπαϊκές και εθνικές χρηματοδοτήσεις για προώθηση της καινοτομίας 5) Δυνατότητα δημιουργίας ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος 1) Επιστημονικό δυναμικό Δημόσιος τομέας και υπηρεσίες 1) Προώθηση ηλεκτρονικών υπηρεσιών μέσο ΕΣΠΑ, Ε.E. 2) Ανάπτυξη και εξοικείωση του πολίτη με το Internet. 3) Υποδομές μέσω ΕΣΠΑ. Διασύνδεση - Δικτύωση 1) Σύμφωνο των Δημάρχων 2) Ευρωπαϊκή και εθνική βούληση για διασύνδεση Δήμων και δημιουργία δικτύων -"Καλλικράτης" Απειλές (Threats) Φυσικό περιβάλλον 1) Ρύπανση λόγο ΔΕΗ 1) Ένταση με FYROM 4
Πολιτιστικό κοίτασμα 1) Μη αξιοποιημένο 2) Έλλειψη προβολής στο ευρύ κοινό 3) Ελλιπείς σε υποδομές 1) Ελάχιστη προβολή 2) Συχνότεροι πελάτες οι κάτοικοι της περιοχής 1) Ανεκμετάλλευτες πηγές ενέργειας: βιομάζα, υδροδυναμική, γεωθερμία Αγροτική ανάπτυξη 1) Ελλιπής προώθηση των προϊόντων 2) Δυσχέρεια διάθεσης αγροτικών προϊόντων 1) Έλλειψη καινοτομίας 2) Εγκαταστάσεις παλαιάς τεχνολογίας (Ξινό νερό) 3) Αδυναμία απορρόφησης προσωπικού υψηλής ειδίκευσης 1) Ανεργία 2) Χαμηλή επιχειρηματική δράση 3) Ελάχιστη υποδομή στήριξης της επιχειρηματικότητας Δημόσιος τομέας και υπηρεσίες 1) Χαμηλή εισχώρηση νέων τεχνολογιών στην εξυπηρέτηση του πολίτη 2) Ανελαστικότητα 3) Ανύπαρκτες υποδομές υγείας 4) Ανύπαρκτες αστικές και υπεραστικές μεταφορές 5) Πολυνομία του ελληνικού κράτους και χρονοβόρων διαδικασιών 6) ΕΣΠΑ (οδηγίες χρήσης για κάθε κονδύλι) Διασύνδεση- Δικτύωση 1) Βρίσκεται σε πρώιμα στάδια με την Δ.Ε.Δ. 2) Ελάχιστη με την Ε.Ε. Πολιτιστικό κοίτασμα 1) (-) 1) Οικονομική κρίση 1) Περιορισμένη ρευστότητα τραπεζών ιδιωτών 2) Ρευστό πολιτικό περιβάλλον Αγροτική ανάπτυξη 1) Αλλαγή ευρωπαϊκή πολιτικής 2) Φρενάρισμα επιδοτήσεων 1) Ιδιωτικοποίηση της Δ.Ε.Η. 2) Οικονομική κρίση 1) (-) Δημόσιος τομέας Υπηρεσίες 1) Περιορισμένη χρηματοδότησης από εθνικούς πόρους 2) Καθυστερήσεις στην κατανομή πόρων και στην αποπληρωμή υπηρεσιών από την κυβέρνηση 3) Το σχέδιο "Καλλικράτης" δημιούργησε σύγχυση στον Δημόσιο τομέα Διασύνδεση- Δικτύωση 1) Δυσκολία σε Ευρωπαϊκές συνεργασίες, λόγω οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας 5
Η χρήση της ανάλυσης SWOT συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα: Ισχυρά Σημεία Αδυναμίες Ευκαιρίες Επιταχυντικές πολιτικές Διαρθρωτικές Πολιτικές Απειλές Σταθεροποιητικές πολιτικές Προληπτικές πολιτικές 6
Όραμα ανάπτυξης του Δήμου Αμυνταίου Η οικονομική ανάπτυξη της περιοχής του Δήμου Αμυνταίου μέσα από την δημιουργία των συνθηκών εκείνων που θα προωθήσουν την επιχειρηματικότητα και την προσέλκυση επενδύσεων είναι ο πυρήνας πάνω στον οποίο θα στηριχθεί ο επιχειρησιακός σχεδιασμός του Δήμου. Μέτρο της επιτυχίας του επιχειρησιακού σχεδιασμού θα αποτελέσει η δημιουργία διατηρήσιμων θέσεων εργασίας μέσα από την ενδυνάμωση μιας εξωστρεφούς οικονομικής δραστηριότητας σε τοπικό επίπεδο. Ο απεγκλωβισμός του ρόλου των τοπικών αρχών από την προώθηση κατά κύριο λόγο έργων υποδομής χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και διασύνδεση τους με στρατηγικούς στόχους οικονομικής ανάπτυξης είναι ένα από τα στοιχήματα που πρέπει να κερδηθεί Η βελτίωση την ποιότητα ζωής των κατοίκων εξαρτάται, στις δύσκολες εποχές που ζούμε, κυρίως από την δυνατότητα εξεύρεσης εργασίας και ενεργούς οικονομικής δραστηριότητας. Στην περιοχή μας το διακύβευμα είναι η μείωση της ανεργίας που καλπάζει σε δυσθεώρητα ύψη. Ο Δήμος Αμυνταίου μόνο εάν εργαστεί προς την κατεύθυνση ενίσχυσης των πλεονεκτημάτων της περιοχής με αξιοποίηση των ευκαιριών που δίνονται σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο θα είναι σε θέση να αναπτυχθεί πραγματικά. Ο όρος πραγματική ανάπτυξη περιγράφει την αλλαγή αναπτυξιακού μοντέλου ώστε να επιτευχθεί η εισροή κεφαλαίων στην περιοχή όχι μόνο με την μορφή δημοσίων έργων αλλά και με την μορφή ιδιωτικών επενδύσεων. Η μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση μέσω του Καλλικράτη έχει δημιουργήσει πλέον όλες τις προϋποθέσεις για ένα μοντέλο ανάπτυξης βασισμένο σε μεγάλο βαθμό στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης Ο Δ. Αμυνταίου έχει αρκετές από τις προϋποθέσεις εκείνες ώστε να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες ανάπτυξης, να αναλάβει το συντονιστικό του ρόλο ανάμεσα στους τοπικού φορείς, και να διαμορφώσει μια κεντρική στρατηγική μέσα από τον εν γένει ρυθμιστικό του ρόλο στην τοπική ανάπτυξη. Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι μία περιοχή ευημερεί, διατηρεί τον πληθυσμό της και προσελκύει νέους κατοίκους μόνο εάν έχει την δυνατότητα να στηρίζει την εργασία και την απασχόληση. Η αξιοποίηση της αισιόδοξης εκδοχής της παρούσας οικονομικής κρίσης και η μετατροπή της σε ευκαιρία είναι η σημαντικότερη πρόκληση για την νέα δημοτικής αρχής του Δ. Αμυνταίου. Το ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο των παγκόσμιων οικονομικών εξελίξεων που ξεκίνησε το 2009 και έχει φτάσει στο αποκορύφωμα της το 2011 είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να δούμε και σε τοπικό επίπεδο τις δικές μας αδυναμίες. Και να αξιοποιήσουμε τις δημιουργικές εκείνες δυνάμεις που έμεναν ανενεργές από το απερχόμενο μοντέλο ανάπτυξης. Η ύπαρξη υψηλής ποιότητας επιστημονικού δυναμικού, το μεγάλο ενδιαφέρον εθνικό και διεθνές για επενδύσεις πάνω στη ενεργειακή βιωσιμότητα, τα πράσινα τέλη που καταβάλει η Δ.Ε.Η στο Δήμο μας μέσω του ειδικού τέλους ανάπτυξης, οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για άμεση εμπλοκή των ΟΤΑ στην πολιτική της Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή, οι θετικές εμπειρίες ανάπτυξης επιχειρηματικότητας στην περιοχή μας στον τομέα της μεταποίησης (οινοποιία, παραδοσιακά προϊόντα) και του αγροτουρισμού, η προνομιακή γεωγραφική θέση του Δήμου μας και η εξαιρετικής ομορφιάς ανεκμετάλλευτη φύση αποτελούν τα συστατικά ενός μίγματος που μπορεί να οδηγήσει σε βιώσιμη ανάπτυξη. Η Δημοτική αρχή και στο σύνολο του η λειτουργία του Δ. Αμυνταίου βρίσκεται στο προνομιακό 7
ρόλο του ρυθμιστή ώστε να μεγιστοποιηθεί το αποτέλεσμα του συνδυασμού όλων των πλεονεκτημάτων και ευκαιριών που υπάρχουν στην περιοχή του Διευρυμένου Δήμου Αμυνταίου. Αν και το πρώτο βήμα προς την σωστή κατεύθυνση έχει γίνει και μόνο με την αναγνώριση της έκτασης των δυνατοτήτων της περιοχής και την αλλαγή νοοτροπίας. Είναι ευθύνη μας να απαλλάξουμε την περιοχή από την νοοτροπία που υποθάλπει την απραξία με το επιχείρημα ότι εδώ δεν μπορεί να γίνει τίποτα, ότι ήμαστε μία ακριτική περιοχή με περιορισμένες δυνατότητες. Πρέπει να κινηθούμε συστηματικά αναγνωρίζοντας τις δυνατότητες και τις αδυναμίες να θέσουμε στόχους εφικτούς και να εργαστούμε συστηματικά για να τούς πετύχουμε. Πρέπει να δούμε την μεγάλη εικόνα και να τολμήσουμε έχοντας στο μυαλό μας ότι δεν κάνει λάθη μόνο αυτός που δεν τολμάει και μένει άπραγος. Ακολούθησε διαλογική συζήτηση στη διάρκεια της οποίας ακούσθηκαν διάφορες απόψεις των Δημοτικών Συμβούλων, όπως αυτές αναλυτικότερα αναγράφονται στα απομαγνητοφωνημένα πρακτικά. Ο πρόεδρος κάλεσε το δημοτικό συμβούλιο να αποφασίσει σχετικά. Το δημοτικό αφού έλαβε υπόψη την εισήγηση του Προέδρου. ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΟΜΟΦΩΝΑ Την έγκριση του στρατηγικού σχεδιασμού Δήμου Αμυνταίου ως εξής: Με την έναρξη της εφαρμογής του «Καλλικράτη» και σε εναρμόνιση με το Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α 87/07.06.2010) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης» η σύνταξη και ο σχεδιασμός των Επιχειρησιακών Σχεδίων των Δήμων δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις εξαιτίας του μεγέθους των νέων Δήμων. Ο ρόλος των ΟΤΑ α βαθμού δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών προς τους πολίτες, αλλά αυτοί οφείλουν να λειτουργούν ως θεσμός πολιτικός, κοινωνικός και αναπτυξιακός. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα δεν εστιάζει μόνο στην παραγωγή ενός προγραμματικού κειμένου, αλλά κυρίως στις διαδικασίες με τις οποίες αυτό εκπονείται, παρακολουθείται και αξιολογείται. Ως εκ τούτου, επειδή το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα έχει πολυτομεακό χαρακτήρα, με μεγάλο εύρος θεματικού αντικειμένου, αντίστοιχο του φάσματος των θεμάτων που απασχολούν καθημερινά τις δημοτικές αρχές, ενώ παράλληλα, καλύπτει όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων ενός ΟΤΑ α βαθμού και εν δυνάμει το σύνολο των τοπικών υποθέσεων, η εκπόνησή του απαιτεί τη συμμετοχή τόσο των αιρετών και υπηρεσιακών στελεχών του ΟΤΑ α βαθμού, όσο και της τοπικής κοινωνίας, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τους μεμονωμένους δημότες, αλλά και τους κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς. Με αυτόν τον τρόπο το όραμα της εκάστοτε δημοτικής αρχής μπορεί να γίνει ρεαλιστικό και η τοπική και εσωτερική ανάπτυξη του ΟΤΑ α βαθμού να εναρμονιστεί με τις κατευθύνσεις του περιφερειακού και εθνικού αναπτυξιακού σχεδιασμού. Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα των ΟΤΑ α βαθμού δεν αναφέρονται μόνο σε έργα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και από άλλες εθνικές και τοπικές πηγές και δεν αναφέρονται μόνο σε έργα που θα υλοποιηθούν από τον ίδιο το Δήμο και τα Νομικά του Πρόσωπα, αλλά και σε δράσεις που στόχο έχουν την οργάνωση 8
των υπηρεσιών των Δήμων για την καλύτερη λειτουργία του και την εξυπηρέτηση του πολίτη. H δομή και το περιεχόμενο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των ΟΤΑ καθορίστηκε με την Υπουργική Απόφαση 18183, ΦΕΚ 534, Β, 13.04.2007, ενώ με το Προεδρικό Διάταγμα 185/2007 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α βαθμού», προδιαγράφηκε η διαδικασία κατάρτισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Με την εφαρμογή του Ν.3852/2010, η νέα διαδικασία κατάρτισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων καθορίζεται στην υπ Αριθμ. Πρωτ. 5694/03.02.2011 Απόφαση του Υπ. Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, η οποία τροποποιεί την υπ Αριθ. 18183/2-4-2007 (ΦΕΚ Β 534/13.4.2007) Υπουργική Απόφαση με τίτλο «Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α) α βαθμού». Ανάλυση SWΟT της περιοχής Η περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης του Δήμου Αμυνταίου συνοψήζεται στα ισχυρά και στα αδύναμα σημεία τις ανάλυση SWOT που ακολουθεί. Γενικά η ανάλυση SWOT (Strengths, Weaknesses, Oppoortunities, Threats) χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις σχεδιασμού, αξιολόγησης ή επίλυσης προβλημάτων στις οποίες ουσιαστική σημασία έχει η διάκριση εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος. Στις περιπτώσεις αυτές, η ανάλυση είναι δυνατό να αποτελέσει βάση για την οργάνωση ενός πλαισίου λήψης αποφάσεων και ανάληψης δράσης. Ισχυρά σημεία (Strengths) Φυσικό Περιβάλλον 5) Πλούσιο φυσικό κάλος 6) Τέσσερις λίμνες 7) Βουνά 8) Άγρια φύση 2) Γειτονία με δύο χώρες συνδεδεμένες της Ε.Ε: Αλβανία, FYROM Πολιτιστικό κοίτασμα 3) Αρχαιολογικοί χώροι 4) Βιομηχανική παράδοση (Δ.Ε.Η.) 5) Ξενοδοχεία 6) Εστιατόρια Ευκαιρίες (Opportunities) Φυσικό Περιβάλλον 1) Χρηματοδότηση από Ε.Ε. και ΕΣΠΑ, 2) Προγράμματα LIFE, 3) Τοπικός πόρος ανάπτυξης 2) FYROM, συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα - CIP, IEE, interreg FP 7 Πολιτιστικό κοίτασμα 4) Χρηματοδοτήσεις από ΕΣΠΑ (βιομηχανικό πολιτιστικό κοίτασμα), 5) Διασύνδεση με Δ.Ε.Δ., 6) Η Δ.Ε.Η. και τα ορυχεία μπορούν να αποτελέσουν αξιοθέατο, νέες τεχνολογίες, internet και ανάδειξη αυτού 3) Διασύνδεση τους με ενεργειακό χαρακτήρα της περιοχής 9
7) Χιονοδρομικά 8) Παραδοσιακοί οικισμοί 8) Ενεργειακός Δήμος λόγω ύπαρξης της Δ.Ε.Η. 9) Αποθέματα λιγνίτη 10) Ηλιακό-αιολικό δυναμικό 11) Βιομάζα(υλοτομία, υπολείμματα καλλιεργειών) 12) Υδροηλεκτρικό δυναμικό(λίμνες Βεγορίτιδας, Πετρών) 13) Γεωθερμία 14) Τηλεθέρμανση εν λειτουργία Αγροτική ανάπτυξη 6) Ποικιλομορφία καλλιεργειών 7) Οινοποιία 8) Κτηνοτροφία 9) Γαλακτοβιομηχανία 10) Μεταποίηση προϊόντων 7) Δ.Ε.Η. 8) ΦΑΓΕ 9) Σφαγεία 10) Λατομεία-υλικά οικοδομών 11) Ανακύκλωση μετάλλων 12) Μεταλλικό νερό-ξινό νερό 2) Μεγάλο ποσοστό πτυχιούχων Δημόσιος τομέας και υπηρεσίες 4) Οργανωμένη τεχνική υπηρεσία του Δήμου 5) Εμπειρία σε ΕΣΠΑ και μεγάλα έργα, νηπιαγωγεία και σχολεία 6) ΤΕΙ, Π.Δ. Μακεδονίας 4) Προγράμματα tweening με Ε.Ε. 9) Ευνοϊκή συγκυρία για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 10) Τεχνογνωσία σε τηλεθέρμανση 11) Καλή συνεργασία με ενεργειακούς Δήμους και Δ.Ε.Η. 12) Λιγνιτικός πόρος 13) Εγγύτητα στο δίκτυο διανομής της Δ.Ε.Η. 14) Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες 15) Σύμφωνο των Δημάρχων 16) Χρηματοδοτικά εργαλεία όπως ELENA, eeef, ΕΣΠΑ και τέλος Σ.Δ.Ι.Τ Αγροτική ανάπτυξη 3) Κεντρική πολιτική βούληση για ανάδειξη προϊόντων από Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και ΕΣΠΑ, 4) από βιομάζα 6) Αυξημένη κινητικότητα στην καινοτόμο επιχειρηματικότητα 7) Ανάπτυξη της έννοιας της συστάδας επιχειρήσεων 8) Ανεκμετάλλευτες εκτάσεις, φθηνή γη και στέγη 9) Ευρωπαϊκές και εθνικές χρηματοδοτήσεις για προώθηση της καινοτομίας 10) Δυνατότητα δημιουργίας ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος 2) Επιστημονικό δυναμικό Δημόσιος τομέας και υπηρεσίες 4) Προώθηση ηλεκτρονικών υπηρεσιών μέσο ΕΣΠΑ, Ε.E. 5) Ανάπτυξη και εξοικείωση του πολίτη με το Internet. 6) Υποδομές μέσω ΕΣΠΑ. 10
Διασύνδεση- Δικτύωση 3) Δ.Ε.Δ. 4) Σύμφωνο των Δημάρχων Αδυναμίες ( Weaknesses) Φυσικό περιβάλλον 4) Ελλιπείς υποδομές 5) Δυσχέρεια ανάδειξής και προβολής 6) Προβλήματα προστασίας 2) Ελάχιστη διαδημοτική συνεργασία με FYROM, Αλβανία Πολιτιστικό κοίτασμα 4) Μη αξιοποιημένο 5) Έλλειψη προβολής στο ευρύ κοινό 6) Ελλιπείς σε υποδομές 3) Ελάχιστη προβολή 4) Συχνότεροι πελάτες οι κάτοικοι της περιοχής 2) Ανεκμετάλλευτες πηγές ενέργειας: βιομάζα, υδροδυναμική, γεωθερμία Αγροτική ανάπτυξη 3) Ελλιπής προώθηση των προϊόντων 4) Δυσχέρεια διάθεσης αγροτικών προϊόντων 4) Έλλειψη καινοτομίας 5) Εγκαταστάσεις παλαιάς τεχνολογίας (Ξινό νερό) 6) Αδυναμία απορρόφησης προσωπικού υψηλής ειδίκευσης 4) Ανεργία 5) Χαμηλή επιχειρηματική δράση 6) Ελάχιστη υποδομή στήριξης της επιχειρηματικότητας Διασύνδεση - Δικτύωση 3) Σύμφωνο των Δημάρχων 4) Ευρωπαϊκή και εθνική βούληση για διασύνδεση Δήμων και δημιουργία δικτύων -"Καλλικράτης" Απειλές (Threats) Φυσικό περιβάλλον 2) Ρύπανση λόγο ΔΕΗ 2) Ένταση με FYROM Πολιτιστικό κοίτασμα 2) (-) 2) Οικονομική κρίση 3) Περιορισμένη ρευστότητα τραπεζών ιδιωτών 4) Ρευστό πολιτικό περιβάλλον Αγροτική ανάπτυξη 3) Αλλαγή ευρωπαϊκή πολιτικής 4) Φρενάρισμα επιδοτήσεων 3) Ιδιωτικοποίηση της Δ.Ε.Η. 4) Οικονομική κρίση 2) (-) 11
Δημόσιος τομέας και υπηρεσίες 7) Χαμηλή εισχώρηση νέων τεχνολογιών στην εξυπηρέτηση του πολίτη 8) Ανελαστικότητα 9) Ανύπαρκτες υποδομές υγείας 10) Ανύπαρκτες αστικές και υπεραστικές μεταφορές 11) Πολυνομία του ελληνικού κράτους και χρονοβόρων διαδικασιών 12) ΕΣΠΑ (οδηγίες χρήσης για κάθε κονδύλι) Διασύνδεση- Δικτύωση 3) Βρίσκεται σε πρώιμα στάδια με την Δ.Ε.Δ. 4) Ελάχιστη με την Ε.Ε. Δημόσιος τομέας Υπηρεσίες 4) Περιορισμένη χρηματοδότησης από εθνικούς πόρους 5) Καθυστερήσεις στην κατανομή πόρων και στην αποπληρωμή υπηρεσιών από την κυβέρνηση 6) Το σχέδιο "Καλλικράτης" δημιούργησε σύγχυση στον Δημόσιο τομέα Διασύνδεση- Δικτύωση 2) Δυσκολία σε Ευρωπαϊκές συνεργασίες, λόγω οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας Η χρήση της ανάλυσης SWOT συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα: Ισχυρά Σημεία Αδυναμίες Ευκαιρίες Επιταχυντικές πολιτικές Διαρθρωτικές Πολιτικές Απειλές Σταθεροποιητικές πολιτικές Προληπτικές πολιτικές 12
Όραμα ανάπτυξης του Δήμου Αμυνταίου Η οικονομική ανάπτυξη της περιοχής του Δήμου Αμυνταίου μέσα από την δημιουργία των συνθηκών εκείνων που θα προωθήσουν την επιχειρηματικότητα και την προσέλκυση επενδύσεων είναι ο πυρήνας πάνω στον οποίο θα στηριχθεί ο επιχειρησιακός σχεδιασμός του Δήμου. Μέτρο της επιτυχίας του επιχειρησιακού σχεδιασμού θα αποτελέσει η δημιουργία διατηρήσιμων θέσεων εργασίας μέσα από την ενδυνάμωση μιας εξωστρεφούς οικονομικής δραστηριότητας σε τοπικό επίπεδο. Ο απεγκλωβισμός του ρόλου των τοπικών αρχών από την προώθηση κατά κύριο λόγο έργων υποδομής χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και διασύνδεση τους με στρατηγικούς στόχους οικονομικής ανάπτυξης είναι ένα από τα στοιχήματα που πρέπει να κερδηθεί Η βελτίωση την ποιότητα ζωής των κατοίκων εξαρτάται, στις δύσκολες εποχές που ζούμε, κυρίως από την δυνατότητα εξεύρεσης εργασίας και ενεργούς οικονομικής δραστηριότητας. Στην περιοχή μας το διακύβευμα είναι η μείωση της ανεργίας που καλπάζει σε δυσθεώρητα ύψη. Ο Δήμος Αμυνταίου μόνο εάν εργαστεί προς την κατεύθυνση ενίσχυσης των πλεονεκτημάτων της περιοχής με αξιοποίηση των ευκαιριών που δίνονται σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο θα είναι σε θέση να αναπτυχθεί πραγματικά. Ο όρος πραγματική ανάπτυξη περιγράφει την αλλαγή αναπτυξιακού μοντέλου ώστε να επιτευχθεί η εισροή κεφαλαίων στην περιοχή όχι μόνο με την μορφή δημοσίων έργων αλλά και με την μορφή ιδιωτικών επενδύσεων. Η μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση μέσω του Καλλικράτη έχει δημιουργήσει πλέον όλες τις προϋποθέσεις για ένα μοντέλο ανάπτυξης βασισμένο σε μεγάλο βαθμό στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης Ο Δ. Αμυνταίου έχει αρκετές από τις προϋποθέσεις εκείνες ώστε να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες ανάπτυξης, να αναλάβει το συντονιστικό του ρόλο ανάμεσα στους τοπικού φορείς, και να διαμορφώσει μια κεντρική στρατηγική μέσα από τον εν γένει ρυθμιστικό του ρόλο στην τοπική ανάπτυξη. Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι μία περιοχή ευημερεί, διατηρεί τον πληθυσμό της και προσελκύει νέους κατοίκους μόνο εάν έχει την δυνατότητα να στηρίζει την εργασία και την απασχόληση. Η αξιοποίηση της αισιόδοξης εκδοχής της παρούσας οικονομικής κρίσης και η μετατροπή της σε ευκαιρία είναι η σημαντικότερη πρόκληση για την νέα δημοτικής αρχής του Δ. Αμυνταίου. Το ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο των παγκόσμιων οικονομικών εξελίξεων που ξεκίνησε το 2009 και έχει φτάσει στο αποκορύφωμα της το 2011 είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να δούμε και σε τοπικό επίπεδο τις δικές μας αδυναμίες. Και να αξιοποιήσουμε τις δημιουργικές εκείνες δυνάμεις που έμεναν ανενεργές από το απερχόμενο μοντέλο ανάπτυξης. Η ύπαρξη υψηλής ποιότητας επιστημονικού δυναμικού, το μεγάλο ενδιαφέρον εθνικό και διεθνές για επενδύσεις πάνω στη ενεργειακή βιωσιμότητα, τα πράσινα τέλη που καταβάλει η Δ.Ε.Η στο Δήμο μας μέσω του ειδικού τέλους ανάπτυξης, οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για άμεση εμπλοκή των ΟΤΑ στην πολιτική της Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή, οι θετικές εμπειρίες ανάπτυξης επιχειρηματικότητας στην περιοχή μας στον τομέα της μεταποίησης (οινοποιία, παραδοσιακά προϊόντα) και του αγροτουρισμού, η προνομιακή γεωγραφική θέση του Δήμου μας και η εξαιρετικής ομορφιάς ανεκμετάλλευτη φύση αποτελούν τα συστατικά ενός μίγματος που μπορεί να οδηγήσει σε βιώσιμη ανάπτυξη. Η Δημοτική αρχή και στο σύνολο του η λειτουργία του Δ. Αμυνταίου βρίσκεται στο προνομιακό 13
ρόλο του ρυθμιστή ώστε να μεγιστοποιηθεί το αποτέλεσμα του συνδυασμού όλων των πλεονεκτημάτων και ευκαιριών που υπάρχουν στην περιοχή του Διευρυμένου Δήμου Αμυνταίου. Αν και το πρώτο βήμα προς την σωστή κατεύθυνση έχει γίνει και μόνο με την αναγνώριση της έκτασης των δυνατοτήτων της περιοχής και την αλλαγή νοοτροπίας. Είναι ευθύνη μας να απαλλάξουμε την περιοχή από την νοοτροπία που υποθάλπει την απραξία με το επιχείρημα ότι εδώ δεν μπορεί να γίνει τίποτα, ότι ήμαστε μία ακριτική περιοχή με περιορισμένες δυνατότητες. Πρέπει να κινηθούμε συστηματικά αναγνωρίζοντας τις δυνατότητες και τις αδυναμίες να θέσουμε στόχους εφικτούς και να εργαστούμε συστηματικά για να τούς πετύχουμε. Πρέπει να δούμε την μεγάλη εικόνα και να τολμήσουμε έχοντας στο μυαλό μας ότι δεν κάνει λάθη μόνο αυτός που δεν τολμάει και μένει άπραγος. Η απόφαση αυτή πήρε αύξοντα αριθμό 234/2013 Γι αυτό το σκοπό συντάχθηκε το Πρακτικό αυτό και υπογράφεται. ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Ακριβές αντίγραφο Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΛΙΑΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 14