Σ. ΚΟΥΤΣΟΥΛΕΛΟΥ-ΜΙΧΟΥ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Προσωπικά στοιχεία: Ονοματεπώνυμο: Σταματία Κουτσουλέλου Διεύθυνση εργασίας: Φιλοσοφική Σχολή, Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, Αθήνα, 157-81 (γρ. 807) Τηλέφωνο εργασίας: 210-7277822 Fax: 210-7277872 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: skout@phil.uoa.gr Παρούσα θέση 2010 σήμερα: Αναπληρώτρια στον Τομέα Γλωσσολογίας του τμήματος Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με γνωστικό αντικείμενο «Γλωσσολογία: Ανάλυση Ομιλίας». Σπουδές 1976: Απολυτήριο Γυμνασίου, 6 ο Γυμνάσιο Θηλέων Αθηνών (Βαθμός : Άριστα) 1981: Πτυχίο Φιλοσοφικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Τμήμα Φιλολογίας, Βαθμός πτυχίου: Λίαν Καλώς (8,21). 1992: Διδακτορικό Δίπλωμα, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Γλωσσολογίας. Τίτλος Διδακτορικής Διατριβής: «Το Διαφημιστικό κείμενο. Κειμενογλωσσολογική προσέγγιση». Βαθμός: Άριστα. Ξένες Γλώσσες Αγγλικά (πολύ καλά), Γερμανικά (βασικές γνώσεις) Επαγγελματική δραστηριότητα εκτός Πανεπιστημίου Αθηνών 04-07/1981: Αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Λύκειο Αγίου Παντελεήμονος 1
09-10-1981: Αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Ε Γυμνάσιο Ηλιουπόλεως ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ 1981: Διορισμός σε θέση Επιστημονικής Συνεργάτιδας στην Έδρα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών. 1994: Εκλογή σε θέση Λέκτορα. 2003: Εκλογή σε θέση Επίκουρης καθηγήτριας. 2010: Εκλογή σε θέση Αναπληρώτριας καθηγήτριας. Διδακτικό έργο Κατά τη διάρκεια της θητείας μου στο πανεπιστήμιο δίδαξα τα ακόλουθα αντικείμενα: α) σε προπτυχιακό επίπεδο 1985-2008: Γλωσσολογικές σχολές με έμφαση στη Δομιστική μέθοδο, στο Γ εξάμηνο του Γλωσσολογικού τμήματος. 1992-2008: Μορφολογία της Νέας Ελληνικής στους φοιτητές Γ εξάμηνου όλων των κατευθύνσεων του τμήματος Φιλολογίας, καθώς και στους φοιτητές του ιδίου εξαμήνου του τμήματος Φ.Π.Ψ. 1995-1998: Κειμενογλωσσολογική προσέγγιση του μηνύματος των Μέσων Μαζικής επικοινωνίας στο ΣΤ εξάμηνο του τμήματος Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. 1995, 2008, 2011, 2012: Ανάλυση Ομιλίας στους φοιτητές του Ζ εξαμήνου όλων των κατευθύνσεων του τμήματος Φιλολογίας. 1996 Θεωρητική Γλωσσολογία στους φοιτητές του τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας. 1994 2008 Μορφολογία της Νέας Ελληνικής, Λεξιλόγιο και βασικές αρχές της 2
Ανάλυσης του Θεατρικού λόγου στο Στ εξαμήνου του τμήματος Θεατρικών σπουδών. 1995-σήμερα Καθοδήγηση των φοιτητών του Η εξαμήνου της Γλωσσολογικής κατεύθυνσης στη συγγραφή της πτυχιακής τους εργασίας στον χώρο της Ανάλυσης Ομιλίας. 2011, 2012: Στοιχεία επιστημονικής γραφής στο Ε και Ζ εξάμηνο της Γλωσσολογικής Κατεύθυνσης 2012: Κοινωνιογλωσσολογία στο Ζ Γλωσσολογικό β) σε μεταπτυχιακό επίπεδο 1993 Η διδασκαλία της Νέας Ελληνικής μέσα από το κείμενο της διαφήμισης στο Διατμηματικό Μεταπτυχιακό πρόγραμμα: «Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως ξένης γλώσσας». 1997-2008 Βασικές αρχές της Ανάλυσης Ομιλίας στο Β εξάμηνο του Μεταπτυχιακού τμήματος της γλωσσολογίας (Θεωρητική και εφαρμοσμένη κατεύθυνση) 2009-2012 Θεωρία των Ειδών 1 (genre analysis) στο Α εξάμηνο του Μεταπτυχιακού τμήματος της γλωσσολογίας (Θεωρητική και εφαρμοσμένη κατεύθυνση) 2010-2012 Θεωρία των Ειδών 2 με έμφαση στην έρευνα και στη διδασκαλία των κειμενικών ειδών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στο B εξάμηνο της εφαρμοσμένης κατεύθυνσης του Μεταπτυχιακού τμήματος της γλωσσολογίας (κατά το 2012 σε συνεργασία με την Ε. Παναρέτου ) 1998-1999 /2001-2002 /2007-2008 -2012 Δομή της Νέας Ελληνικής: Μορφολογία στο Α εξάμηνο του 3
διατμηματικού-μεταπτυχιακού προγράμματος «Τεχνογλωσσία». Συμμετοχή σε τριμελείς συμβουλευτικές επιτροπές διδακτορικών διατριβών -Ευανθίας Ευαγγελινέλλη με θέμα: «Κειμενική ανάλυση των παροιμιών» (επόπτρια) -Kwon, Sungdae με θέμα: «H Mεταγλώσσα στη γλώσσα των Ευαγγελίων» -Μαρία Καμηλάκη: «Λόγιες επιδράσεις στη γλώσσα των νέων» Etleva Shiroka: «Ιστορική Γραμματική» (υπό εξέλιξη) Βασιλική Καρκαντζού: «Ανάλυση ερωταποκρίσεων στον θεατρικό λόγο» (επόπτρια) (υπό εξέλιξη) Σπυριδούλα Σταμούλη: «Η ανάπτυξη της αφηγηματικής ικανότητας σε ελληνόφωνα παιδιά σχολικής ηλικίας» Φραγκούλη Χριστίνα: «Μηχανισμοί αξιολόγησης στον επιστημονικό λόγο» (επόπτρια) (υπό εξέλιξη) Χρονοπούλου Χριστίνα: «Tο γλωσσικό φαινόμενο της εναντίωσης στη ΝΕ» (επόπτρια) (υπό εξέλιξη) Συμμετοχή σε τριμελείς εισηγητικές επιτροπές Για θέση Επίκουρου Καθηγητή στο γνωστικό αντικείμενο: «Δημοσιογραφικός Λόγος: Προφορά και Γραφή-Ανάλυση Συνεχούς Λόγου» του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ» (2008) Για θέση Επίκουρου Καθηγητή στο γνωστικό αντικείμενο «Γλωσσολογία- Κειμενογλωσσολογία» του Τομέα Γλωσσολογίας, ΕΚΠΑ (2006). Για θέση Λέκτορα στο γνωστικό αντικείμενο : «Κοινωνιογλωσσολογία και Ανάλυση 4
Λόγου» του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (2010). Για θέση Αναπληρωτή καθηγητή στο γνωστικό αντικείμενο «Γλωσσολογία- Κειμενογλωσσολογία» του Τομέα Γλωσσολογίας, ΕΚΠΑ (2010). Για θέση λέκτορα στο γνωστικό αντικείμενο «Κειμενογλωσσολογία» του Τομέα Γλωσσολογίας του ΑΠΘ (2011) Συμμετοχή σε επιτροπές και σε διοικητικές θέσεις εντός Πανεπιστημίου -Για πολλά χρόνια μέλος της Γενικής Συνέλευσης του τμήματος Φιλολογίας. -Μέλος της επιτροπής κατατακτηρίων εξετάσεων (2006, 2008). -Μέλος της επιτροπής εξετάσεων και συνεντεύξεων του μεταπτυχιακού προγράμματος του Τομέα Γλωσσολογίας (2005, 2008). -Μέλος της επιτροπής μεταπτυχιακού προγράμματος του Τομέα Γλωσσολογίας 2008. -Μέλος της επιτροπής εξετάσεων για τη χορήγηση υποτροφιών από το Σαριπόλειο και άλλα κληροδοτήματα (ίδρυμα Παπαδάκη) (2005, 2007, 2009, 2010, 2011). -Διευθύντρια του Διαπανεπιστημιακού/Διατμηματικού προγράμματος «Τεχνογλωσσία» (2011). -Μέλος της Σ.Ε.Μ.Σ. (2012). -Διευθύντρια του Σπουδαστηρίου Γλωσσολογίας (2012). Ερευνητικά Προγράμματα 2003-2005: Συμμετοχή στην επιστημονική ομάδα του ερευνητικού προγράμματος «Πυθαγόρας» για την ανάπτυξη Ηλεκτρονικών Σωμάτων Κειμένων της 5
Ελληνικής. 2005: Επιστημονική ευθύνη ερευνητικού προγράμματος «Καποδίστριας» με τίτλο: «Ανάλυση επιστημονικών άρθρων: η περίπτωση των επιλόγων» (κωδικός προγράμματος 70/4/7605, Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας Πανεπιστημίου Αθηνών). Στόχος του προγράμματος η μελέτη της καταληκτήριας ενότητας των ελληνόγλωσσων γλωσσολογικών άρθρων, ενός είδους που έχει ελάχιστα μελετηθεί στη βιβλιογραφία. 2006: Επιστημονική ευθύνη ερευνητικού προγράμματος «Καποδίστριας» με τίτλο: «Ανάλυση Θεατρικού Λόγου» (κωδικός προγράμματος 70/4/7605, Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας Πανεπιστημίου Αθηνών). Στόχος η συστηματική προσέγγιση του θεατρικού κειμένου με ειδικότερες θεματικές περιοχές τη θεατρική επικοινωνία, τη δομή (συνοχή και συνεκτικότητα) του θεατρικού λόγου, την προφορικότητά του και την εφαρμογή της θεωρίας της ευγένειας σε κείμενα Ελλήνων Θεατρικών συγγραφέων. Συμμετοχές σε συνέδρια, συμπόσια και επιστημονικές συναντήσεις 1982: 15 ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Γλωσσολογικής Εταιρείας (Societas Linguistica Europa), Αθήνα 8-11 Σεπτεμβρίου 1982 (οργανωτική επιτροπή). 1994 Διεθνές σεμινάριο με θέμα: «How to promote learner autonomy in the adult language classroom» (Κέντρο Ευρωπαϊκών Γλωσσών, Γκρατς 7-17/1/94) ως αντιπρόσωπος της Ελλάδας, όπου σε ομάδες με αντιπροσώπους των άλλων Ευρωπαϊκών κρατών ενημερώθηκα και εξασκήθηκα στην τεχνική της αυτόνομης μάθησης τόσο στον χώρο του λεξιλογίου, όσο και της γραμματικής. 1997 3 ο Διεθνές Γλωσσολογικό συνέδριο για την Ελληνική Γλώσσα. Αθήνα 25-27 Σεπτεμβρίου 1997 (οργανωτική επιτροπή, ανακοίνωση με θέμα: «Στρατηγικές αξιολόγησης στον δημοσιογραφικό λόγο» σε συνεργασία με την Αικ. Μπακάκου). 6
1999 5 ο Διεθνές Γλωσσολογικό συνέδριο για την Ελληνική Γλώσσα. Παρίσι, Σορβόννη, 13-15 Σεπτεμβρίου (ανακοίνωση με θέμα: «Οργάνωση και λειτουργία των ευχαριστιών στον γραπτό λόγο»). 2003 6 ο Διεθνές Γλωσσολογικό συνέδριο για την Ελληνική Γλώσσα. Πανεπιστήμιο Κρήτης, 18-21 Σεπτεμβρίου (ανακοίνωση με θέμα: «Προσδιορισμός κειμενικών ειδών: Η περίπτωση των προλόγων»). 2004 3 ο Διεθνές Συνέδριο για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας, Αθήνα, 22-23 Οκτωβρίου (ανακοίνωση με θέμα: «Η διδασκαλία του ακαδημαϊκού λεξιλογίου στα Ελληνικά με τη χρήση σωμάτων κειμένων» σε συνεργασία με τον Δ. Γούτσο). 2007 8 ο Διεθνές Γλωσσολογικό συνέδριο για την Ελληνική Γλώσσα. Ιωάννινα. (ανακοίνωση με θέμα: «Ο συμπληρωματικός δείκτης ότι και οι συνάψεις του ως μηχανισμοί αξιολόγησης στον ακαδημαϊκό λόγο») 2007 Ημερίδα με θέμα: «Η Ελληνική Γλώσσα και τα Ηλεκτρονικά Μέσα» Αθήνα, 18 Απριλίου 2007. Τίτλος ανακοίνωσης: «Η μεταφορά στον διαφημιστικό λόγο». 2012 8th International Conference of the Hellenic Association for the Study of English (HASE) The Letter of the Law 5-8 May, Athens. (ανακοίνωση με θέμα: «Legal Definitions: Form and Function in Greek Laws» σε συνεργασία με την Ε. Παναρέτου) Διαλέξεις, σεμινάρια και επιμορφώσεις 1993-2000, 2007, 2008 Διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας στο πλαίσιο των θερινών Υποτροφιών Ελληνικών σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΘΥΕΣΠΑ). 7
2005-2006 Διδασκαλία στο πρόγραμμα «Ακαδημαϊκή και Επαγγελματική Αναβάθμιση Εκπαιδευτικών Α/θμιας Εκπ/σης» (Παιδαγωγικό τμήμα Παν/μίου Αθηνών, Επιστημονικός Υπεύθυνος καθηγ. Θ. Εξαρχάκος). Σε διάφορα κέντρα εξομείωσης (Αττικής, Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδας δίδαξα σε εκπαιδευτικούς της Α/θμιας εκπαίδευσης Μορφολογία της Νέας Ελληνικής). 2009 Επιμορφωτικό Σεμινάριο για τους δασκάλους της Ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας με θέμα: «Ακαδημαϊκός λόγος: Μια απόπειρα διδασκαλίας» Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας Α.Π.Θ. 17-1-2009. 2011 Δίμηνο Επιμορφωτικό Σεμινάριο για τους ανώτερους υπαλλήλους της Τράπεζας της Ελλάδας με θέμα «Συγγραφή και σχολιασμός εξειδικευμένων κειμένων στην Ελληνική και στην Αγγλική Γλώσσα» και συγγραφή ανάλογου βοηθήματος, σσ. 116 (σε συνεργασία με τον Δ. Γούτσο). 2011, 2012 Συμμετοχή στα επιμορφωτικό σεμινάρια/ Εργαστήρια του «Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη» σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου με θέμα: «Παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου» (επιστημ. υπεύθυνη: Ε. Παναρέτου) Άλλες δραστηριότητες Μέλος της Γλωσσικής Εταιρείας Αθηνών. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ 1992 Το διαφημιστικό κείμενο. Κειμενογλωσσολογική προσέγγιση. Διδ. Διατριβή. Αθήνα. ΜΟΝΟΓΡΑΦΙA 2002 Ο Πρόλογος ως κειμενικό είδος. Παρουσία (παράρτημα αρ. 54), Αθήνα. 8
ΒΙΒΛΙΑ 1997 Η Γλώσσα της διαφήμισης. Κειμενογλωσσολογική προσέγγιση του διαφημιστικού κειμένου. Αθήνα: Gutenberg. 2005 Ο Κόσμος των Κειμένων. Μελέτες αφιερωμένες στον Γεώργιο Μπαμπινιώτη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα (επιμέλεια, με τους Δ. Γούτσο, Αικ. Μπακάκου- Ορφανού & Ε. Παναρέτου.) 2009 Όψεις του ακαδημαϊκού λόγου. Αθήνα: Gutenberg. ΑΡΘΡΑ 1985 Ο ρόλος των γλωσσικών λειτουργιών στη διαφήμιση. Η φωνολογική επανάληψη. Γλωσσολογία 1985 (4): 101-117. 1987 Λήμμα «Σχολή της Κοπεγχάγης». Εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος-Larousse- Britannica. 1991 Λήμμα «Δομισμός». Ελληνική Εκπαιδευτική εγκυκλοπαίδεια (τόμος Φιλοσοφία-Κοινωνικές Επιστήμες) της Εκδοτικής Αθηνών. 1992 Μεταφορές-μαγνήτες: χρήση και λειτουργία της μεταφοράς στον τύπο. Παρουσία 1992: 313-335. 1999 Στρατηγικές αξιολόγησης στον δημοσιογραφικό λόγο. Πρακτικά του 3 ου Διεθνούς συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας, Αθήνα 1997, 728-736. (σε συνεργασία με την Αικ. Μπακάκου-Ορφανού). 2001 Οργάνωση και λειτουργία των ευχαριστιών στον γραπτό λόγο: 5e Collogue International de Linguistique Greque, Sorbonne 13-15 Septembre 2001, Paris: L Harmattan. 2002 Οργάνωση και λειτουργία των ευχαριστιών στον γραπτό λόγο. Γλωσσολογία 2002: 47-74. 9
2003 Προσδιορισμός κειμενικών ειδών: Η περίπτωση των προλόγων. Πρακτικά του 6 ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 18-21 Σεπτεμβρίου 2003. Δημοσίευση σε CD-ROM. 2005 Το «γεγονός ως ουσιαστικό-κέλυφος». Χρήση και λειτουργία σε ηλεκτρονικά σώματα κειμένων της Ελληνικής. Γλωσσολογία 16: 65-95 (σε συνεργασία με Γ. Μικρό). 2006 Λεξιλογικές επιλογές στις εισαγωγές γλωσσολογικών άρθρων. Γλωσσολογία 17 (2006): 143-156. 2006 Εισαγωγή. Στο Γούτσος, Δ., Σ. Κουτσουλέλου, Αικ. Μπακάκου-Ορφανού & Ε. Παναρέτου (επιμ.), Ο Κόσμος των Κειμένων. Μελέτες αφιερωμένες στον Γεώργιο Μπαμπινιώτη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 11-21. 2006 Οι επίλογοι των επιστημονικών άρθρων. Στο Γούτσος, Δ., Σ. Κουτσουλέλου, Αικ. Μπακάκου-Ορφανού & Ε. Παναρέτου, Ε. (επιμ.), Ο Κόσμος των Κειμένων. Μελέτες αφιερωμένες στον Γεώργιο Μπαμπινιώτη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 71-88. 2006 Τα κειμενικά είδη και η διδασκαλία τους. Ευεργεσίη. Τόμος χαριστήριος στον Παναγιώτη Κοντό. Αθήνα, 77-85. 2007 Η μεταφορά στην ορολογία της Γενετικής Γραμματικής. Γλωσσικός Περίπλους, 141-150 (σε συνεργασία με την Χρ. Λασκαράτου). 2008 Μετριαστικές στρατηγικές της δεοντικότητας σε κείμενα ακαδημαϊκού και δημοσιογραφικού λόγου: η περίπτωση του «πρέπει». Γλώσσης Χάριν. Τόμος αφιερωμένος από τον τομέα Γλωσσολογίας στον καθηγητή Γεώργιο Μπαμπινιώτη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 362-373. (σε συνεργασία με την Μ. Ιακώβου) 2009 Ο συμπληρωματικός δείκτης «ότι» και οι συνάψεις του ως μηχανισμοί 10
αξιολόγησης. Πρακτικά του 8 ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας (Ιωάννινα, 30/8-2/9/2007). Ηλεκτρονική δημοσίευση στην ιστοσελίδα: http://www.linguist-uoi.gr/cd_web/case2.html Δημοσίευση σε CD-ROM. 2009 Η διδασκαλία του ακαδημαϊκού λεξιλογίου στα Ελληνικά με τη χρήση σωμάτων κειμένων. Πρακτικά του 3 ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 22-23 Οκτωβρίου 2004. Αθήνα: Πανεπιστήμιο Αθηνών, 213-223.(σε συνεργασία με τον Δ. Γούτσο). 2011 H μεταφορά στον διαφημιστικό λόγο. Παρουσία IΘ -Κ, 203-211. 2012 Γυναικείοι χαρακτήρες και ταυτότητες στο νεοελληνικό θέατρο. Γλωσσολογία 20. Στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http:// glossologia.phil.uoa.gr (σε συνεργασία με τη Β. Καρκαντζού). 11