Οι φαρμακοποιοί στην πρωτοβάθμια φροντίδα Λευτέρης Μαρίνος MSc Φαρμακοποιός ΜSc Φαρμακογνωσία βιοδραστικών προϊόντων Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακευτικής Πρακτικής
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), μέσα από την Διακήρυξη της Alma Ata, δεσμεύτηκε το 1978 σε ένα ισότιμα προσβάσιμο μοντέλο υγειονομικής φροντίδας, το οποίο βασίζεται στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, σύμφωνα με το οποίο η πρόληψη των ασθενειών και η προαγωγή της υγείας αποτελούν τα βασικά συστατικά για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας. Η Υγεία ορίζεται ως κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας, και όχι απλά ως απουσία νόσου ή αναπηρίας.
Πρωτοβάθμια φροντίδα είναι το πρώτο επίπεδο του συστήματος υγείας στο οποίο οι πολίτες παρουσιάζουν τα προβλήματά τους, και στο οποίο το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού λαμβάνει απαντήσεις σχετικά με τις θεραπευτικές του ανάγκες, την προαγωγή της υγείας και την πρόληψη των ασθενειών
Αλλαγή στην αντίληψη και στο λειτουργικό υπόδειγμα των Συστημάτων Υγείας Παράγοντες που οδηγούν στις αλλαγές Οικονομική κρίση Αύξηση των δαπανών στην υγεία Η γήρανση του πληθυσμού Αύξηση της χρονιότητας των ασθενειών Εξατομίκευση των θεραπειών Στροφή στα βιοτεχνολογικά φάρμακα
Νέος ρόλος των φαρμακοποιών της κοινότητας Κύριες κατηγορίες ενεργειών Η προαγωγή της υπεύθυνης χρήσης των φαρμάκων Η ενεργητική συμμετοχή στις δράσεις για τη δημόσια υγεία Σύμφωνα με την οδηγία οδηγία 2013/55/ΕΕ Στο άρθρο 45, η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «2. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι κάτοχοι τίτλου εκπαίδευσης πανεπιστημιακού ή αναγνωρισμένου ως Α; επιπέδου στον τομέα της φαρμακευτικής, που πληροί τους όρους του άρθρου 44, να έχουν τη δυνατότητα ανάληψης και άσκησης τουλάχιστον των ακόλουθων δραστηριοτήτων, με την επιφύλαξη, ενδεχομένως, της απαίτησης συμπληρωματικής επαγγελματικής πείρας: α) προετοιμασία της φαρμακευτικής μορφής των φαρμάκων... ζ) παροχή πληροφοριών και συμβουλών σχετικά με τα φάρμακα αυτά καθαυτά αλλά και με την κατάλληλη χρήση τους η) αναφορά των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμακευτικών προϊόντων στις αρμόδιες αρχές θ) προσωπική στήριξη των ασθενών όταν λαμβάνουν φάρμακα χωρίς συνταγή ιατρού ι) συμβολή σε τοπικές ή εθνικές εκστρατείες για τη δημόσια υγεία.».
Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας: το κόστος των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων της νοσηλείας, των επεμβάσεων και του χαμένου παραγωγικού χρόνου, ξεπερνά το κόστος των φαρμάκων σε αρκετές χώρες. Δημοσιευμένο από την PGEU στο european community pharmacy blueprint 194.500 θάνατοι στην Ε.Ε κάθε χρόνο που οφείλονται σε χαμένες δόσεις φαρμάκων ή μη συμμόρφωση στη χορηγηθείσα θεραπεία. Η μη συμμόρφωση υπολογίζεται ότι κοστίζει στην Ε.Ε 125 δισεκατομμύρια ευρώ Δημοσιευμένο από την PGEU στο european community pharmacy blueprint
Σύστημα υγείας Ένα σύστημα υγείας πρέπει να αποσκοπεί στη συνεχή βελτίωση του επιπέδου υγείας των πολιτών, μειώνοντας συνεχώς το λόγο κόστους/οφέλους, χωρίς όμως μόνο να επικεντρώνεται αποκλειστικά στη μείωση του κόστους αλλά να αποσκοπεί πρωταρχικά στη μεγιστοποίηση των ωφελειών στην υγεία των πολιτών. Αυτοφροντίδα Αυτοθεραπεία
Σύστημα υγείας Η αυτοφροντίδα περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες των ανθρώπων για την επίτευξη και διατήρηση της ατομικής υγείας τους, καθώς και εκείνες για τη πρόληψη ή τη φροντίδα της ασθένειας. Πρόκειται για μια ευρεία έννοια που περιλαμβάνει: Την υγιεινή (ατομική και γενική) Διατροφή (το είδος και την ποιότητα της τροφής) Τον τρόπο ζωής (αθλητικές δραστηριότητες, σχόλη) Περιβαντολογικούς παράγοντες (συνθήκες διαβίωσης, κοινωνικές συνήθειες) Κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες( επίπεδο ισοδήματος, πολιτισμικές απόψεις) Αυτοθεραπεία Αυτοφροντίδα
Αυτοθεραπεία Αυτοθεραπεία είναι η επιλογή και η χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων από τους ίδιους τους ασθενείς για την αντιμετώπιση αυτοαναγνωριζόμενων ασθενειών ή συμπτωμάτων Σε μια έκθεση εκτιμάται ότι αν στις ΗΠΑ το 2% των αυτοθεραπευομένων αποφάσιζε να επισκεφθεί τους ιατρούς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, τότε ο αριθμός των επισκέψεων θα αυξανόταν κατά 62%. Αυτή η αύξηση των επισκέψεων εκτιμάται ότι θα οδηγούσε στην κατάρρευση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Αυτοθεραπεία Πρωταρχικής και καθοριστικής σημασίας είναι ο ρόλος της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης των πολιτών Ερωτήσεις ως προς την επιλογή των ΜΗΣΥΦΑ: Τι να πάρω; Πως; Πόσο, κάθε πότε; Για πόσο χρόνο; Τι πρέπει να προσέξω Πηγές απαντήσεων: Ο φαρμακοποιός Ο ιατρός Οι οδηγίες χρήσεως ή/και οι πληροφορίες στη συσκευασία Τα έντυπα υγείας Η ενημέρωση από τα Μ.Μ.Ε Οι ειδικές εκδόσεις και προγράμματα φαρμάκων (self care, My medication κ.τ.λ) Τα μαθήματα σε σχολεία (τελευταίες τάξεις)
Πόσο δυνητικά επιζήμια μπορεί να αποβεί η μη καθοδηγούμενη αγορά ΜΗΣΥΦΑ Το 28% των ερωτηθέντων θα προχωρούσε σε λήψη μεγαλύτερη από τη μέγιστη επιτρεπόμενη ημερήσια δόση (άνω των 4gr) με τη χρήση ενός και μόνο σκευάσματος To 5% θα διέπραττε ακόμα σοβαρότερο και επικίνδυνο σφάλμα προχωρώντας σε λήψη άνω των 6g Επιπλέον το 45.6% των ενηλίκων θα λάμβανε συνολικά υπερβολικές δόσεις μέσω της ταυτόχρονης λήψης δύο διαφορετικών σκευασμάτων που περιέχουν παρακεταμόλη
«Κλινικές κοινών ασθενειών και συμπτωμάτων» Εκτιμάται ότι θα εξοικονομήσουν 1.25 δις ευρώ ετησίως Θα μειώσουν τις επισκέψεις στα επείγοντα κατά 650000 Θα μειώσουν κατά 18000000 τις επισκέψεις στους γενικούς ιατρούς
Λόγοι προτίμησης συγκεκριμένου φαρμακείου από τον ασθενή-πελάτη ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιος από τους επόμενους παράγοντες θεωρείτε ότι επηρεάζει περισσότερο την προτίμηση ενός συγκεκριμένου φαρμακείου; Ανδρέας Ευαγγελάτος Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 13
Αποδεχόμενοι το νέο ρόλο μας στη πρωτοβάθμια φροντίδα την προαγωγή της υπεύθυνης χρήσης των φαρμάκων την ενεργητική συμμετοχή στις δράσεις για τη δημόσια υγεία