Ιριδοειδή: χαρακτηρίζονται ως µονοτερπένια Βιοσυνθετικά προέρχονται από µονάδες ισοπρενίου ισοπρένιο geranyl pyrophosphate
Iridomyrmecin ΙΡΙ ΟΕΙ Η ευτερογενείς φυτικοί µεταβολίτες απαντούν και σε ορισµένα ζώα Σταφυτάπαίζουνρόλοστηνάµυνα κατά των φυτοφάγων ζώων και µικροοργανισµών Χηµικά αποτελούνται από ένα παράγωγο κυκλοπεντανίου συνδεδεµένο µε ένανεξαµελή οξυγονωµένο ετεροκυκλικό δακτύλιο Συχνά απαντούν ως γλυκοσίδες από µυρµήκια του γένους Iridomirmex αποµονώθηκαν µόρια που εµπλέκονται στους αµυντικούς τους µηχανισµούς, τα οποία ονοµάστηκαν ιριδοειδή
ΙΡΙ ΟΕΙ Η Απαντώνται σε κάποια έντοµα και κυρίως στα Αγγειόσπερµα ικοτυλήδονα (Dipsacales, Gentianales, Lamiales, Scrophulariales) για τα οποία και αποτελούν σηµαντικούς χηµειοταξινοµικούς δείκτες. Στα ιριδοειδή περιλαµβάνονται περίπου 500 γνωστές δοµές, στις οποίες ανήκουν κυρίως γλυκοσίδες ιριδοειδών (>300), γλυκοσίδες σεκοιριδοειδών (>100) και µη γλυκοσιδικά παράγωγα (>100).
Aucubin ο γλυκοσιδικός δεσµός βρίσκεται συνήθως µεταξύ της υδροξυ- οµάδας του ανωµερικού άνθρακα της γλυκόζης και της υδροξυ- οµάδας του άνθρακα 1 του αγλύκου. Σπανιότερα το οσιδικό τµήµα τουµορίου είναι ολιγοσακχαρίτης, ενώ σε κάποια η γλυκόζη συνδέεται µε τον υποκαταστάτη του άνθρακα 11. σεκοιριδοειδή: δηµιουργούνται από τα ιριδοειδή µε διάσπαση του δεσµού µεταξύ των ανθράκων 7 και 8 του κυκλοπεντανικού δακτυλίου.
ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ
λογανοσίδης, λογανίνη (loganoside, loganin) σεκολογανοσίδης, σεκολογανίνη (secologanoside, secologanin) «σεκο» -παράγωγα: δηµιουργούνται µε ενζυµατική διάνοιξη του κυκλοπεντανικού δακτυλίου (secologanin synthase)
Οπενταµελής δακτύλιος έχει διασπασθεί Secologanin πρόδροµο µόριο στη βιοσύνθεση αλκαλοειδών ευρέως διαδεδοµένο συστατικό, προέρχεταιαπότολογανοσίδη
τρυπταµίνη tryptamine στρικτοσιδίνη, strictosidine + σεκολογανίνη secologanin strictosidine: µόριο - κλειδί στη βιοσύνθεση των αλκαλοειδών του ινδολίου, σχηµατίζεται ενζυµατικά µε συµπύκνωση τρυπταµίνης και σεκολογανίνης (secologanin)
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΡΑΣΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΟ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝ Η βιολογική δράση των ιριδοειδών είναι περιορισµένη, ορισµένα συνδέονται µε τους αµυντικούς µηχανισµούς µεταξύ φυτών και ζώων (π.χ. µυρµήκια). ιριδοειδή όπως η aucubin, verbenalin και loganin έχουν αντιφλεγµονώδη δράση σε πειράµατα in vivo. Eπίσης εκχυλίσµατα δρογών µε ιριδοειδή χρησιµοποιούνται στη φυτοθεραπευτική (Ηarpagopthytum procumbens, Olea europea) αλλά και την κλασσική ιατρική (Valeriana officinalis). aucubin
Valeriana officinalis, Valerianaceae ρόγη είναι οι ρίζες)
Valeriana officinalis, Valerianaceae ρόγη είναι το ρίζωµα και οι ρίζες) περιέχουν τουλάχιστον 5 ml/kg αιθέριο έλαιο, Τερπενοειδή (σεσκιτερπένια και ιριδοειδή) Τα ιριδοειδή του φυτού έχουν δοµές παρόµοιες µεταξύ τους και ιδιαίτερα ασταθείς
Valeric acid: δοµικές aναλογίες µε το GABA γ-aminobutyric acid (GABA): νευροδιαβιβαστής (αλλά και αµινοξύ) του ΚΝΣ θηλαστικών Valeriana officinalis, Valerianaceae Χρησιµοποιείται από την αρχαιότητα σαν ηρεµιστικό, υπναγωγό, αναλγητικό Μελετάται η επίδραση του εκχυλίσµατος στους GABA υποδοχείς Αγωνιστές GABA υποδοχέων: (GABA analogues / GABAergic drugs) έχουν αγχολυτική, ηρεµιστική, αντισπασµωδική δράση
Valeriana officinalis, Valerianaceae ΧΡΗΣΕΙΣ Η δρόγη χρησιµοποιείται µέχρι σήµερα υπό µορφή απλού γαληνικού σκευάσµατος ή εκχυλίσµατος στην αντιµετώπιση της ήπιας αυπνίας σε ενήλικες και παιδιά, σε αγχώδεις καταστάσεις και ψυχοσωµατικές διαταραχές. Το περιεχόµενο σε ιριδοειδή διατηρείται σταθερό για µερικές εβδοµάδες εν φαίνεται να υπάρχουν αντενδείξεις και παρενέργειες Αν και θεωρείται και χρησιµοποιείται γενικώς ως ήπιο ηρεµιστικό, τα µόρια που είναι υπεύθυνα για τη δράση αυτή είναι αµφισβητούµενα. Ωστόσο φαίνεται από πρόσφατες κλινικές µελέτες, σε περιορισµένο αριθµό ασθενών, ότι η δρόγη έχει ήπια ηρεµιστική δράση καθώς και θετική επίδραση στην ποιότητα του ύπνου.
Harpagophytum procumbens Pedaliaceae Προέρχεται από τη Ν. Αφρική χρησιµοποιείται στη λαϊκή θεραπευτική και τη φυτοθερaπεία σε διάφορες διαταραχές (αντιφλεγµονώδες, αντιδιαβητικό, αναλγητικό) ρόγη είναι οι κονδυλώδεις ρίζες
Harpagophytum procumbens Pedaliaceae ΧΡΗΣΕΙΣ Παρόλο που δεν έχει τεκµηριωθεί πλήρως ηφαρµακολογική δράση, το εκχύλισµα της δρόγης χρησιµοποιείται σε ήπιες ρευµατικές παθήσεις, στις οποίες δεν χορηγούνται ακόµη αντιφλεγµονώδη φάρµακα
ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ Περιέχει σάκχαρα, φυτοστερόλες, τριτερπένια, φαινολικά οξέα, φλαβονοειδή, φαινυλοπροπανοικούς γλυκοσίδες (ακτεοσίδης) και ιριδοειδή (αρπαγοσίδης) αρπαγοσίδης harpagoside ακτεοσίδης verbascoside / acteoside. Μόριο µε σηµαντική αντιοξειδωτική δράση
Gentiana lutea, Gentianaceae Φυτρώνει σε ορεινές περιοχές Κ. και Ν. Ευρώπης
Gentiana lutea, Gentianaceae ρόγη είναι τα αποξηραµένα υπόγεια τµήµατα του φυτού (ρίζες διαµέτρου 10-40 mm) Gentiana lutea, Gentianaceae Το εκχύλισµα τηςρίζας χρησιµοποιήθηκε στο παρελθόν στην παρασκευή µπύρας και σήµερα χρησιµοποιείται ευρέως στη βιοµηχανία ποτών
Gentiana lutea, Gentianaceae ΧΡΗΣΕΙΣ Παραδοσιακά η δρόγη χρησιµοποιείται στη βιοµηχανία των οινοπνευµατωδών ποτών αλλά και σαν ορεξιογόνο, το οποίο διεγείρει τις εκκρίσεις του πεπτικού (αντενδείκνυται η χρήση του σε περίπτωση έλκους δωδεκαδακτύλου
ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ Οι ρίζες της γεντιανής περιέχουν τους γλυκοσίδες σεκοϊριδοειδών amarogentin και gentiopicrin gentiopicrin: εξαιρετικά πικρό συστατικό, χρησιµοποιείται στη µέτρηση πικρής γεύσης
Centaurium erythroea, Gentianaceae ρόγη είναι οι ανθισµένες ταξιανθίες
Χηµική σύσταση Περιέχει σεκοιριδοειδή, φαινολικά οξέα, φλαβονοειδή και ξανθόνες Φαρµακολογική δράση - Χρήσεις Στηλαϊκήθεραπευτικήηδρόγη χρησιµοποιείται σαν ορεξιογόνο. Το υδατικό εκχύλισµα της δρόγης έχει αντιφλεγµονώδη και αντιπυρετική δράση σε ζωικά πειραµατικά µοντέλα.
Verbena officinalis, Verbenaceae πολυετής πόα, δρόγη είναι τα υπέργεια τµήµατα του φυτού
Verbena bonariensis Verbenaceae Υπάρχουν πολλά υβρίδια και καλλιεργούµενες ποικιλίες Περιέχει ιριδοειδή παραδοσιακά χρησιµοποιείται υπό µορφή αφεψήµατος σαν διουρητικό, τοπικά σε δερµατικά προβλήµατα (κρυοπαγήµατα, µώλωπες, ραγάδες, τσιµπήµατα εντόµων, επιφανειακά εγκαύµατα, ηλιακά εγκαύµατα )
Οlea europea, Oleaceae (ελαιόδενδρο)
Οlea europea, Oleaceae
Οlea europea, Oleaceae
Γαληνός, Ιπποκράτης και ιοσκορίδης αναγνώριζαν από την αρχαιότητα όχι µόνο την διατροφική αξία αλλά και τις θεραπευτικές αρετές του ελαιολάδου Ιπποκράτης - Αρχαιολογικό Μουσείο στην Κω
Βοτανική εξάπλωση της Olea europaea
2.000.000 τόνοι είναι η παγκόσµια ετήσια παραγωγή ελαιολάδου EUROPE 80% ΑFRICA 9% ΑSIA 6% ΑMERICA 3% AUSTRALIA 2%
Παραγωγή και κατανάλωση ελαιολάδου στην Ευρώπη Παραγωγή Κατανάλωση Spain 620.000 460.000 Italy 530.000 640.000 Greece 400.000 200.000 Portugal 45.000 50.000 France 5.000 40.000 Total 1.600.000 1.390.000
Παραγωγή ελαιολάδου στην Ελλάδα Year Number of Trees Production (tn) 1961 75.000.000 250.000.. 1981 99.000.000 230.000.. 2000 125.000.000 400.000
Το ελαιόλαδο στη Μεσογειακή ιατροφή Το ελαιόλαδο είναι ένα από τα σηµαντικότερα συστατικά της Μεσογειακής ιατροφής και η κύρια πηγή λιπαρών Η Μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται από την υψηλή πρόσληψη σε λαχανικά, χόρτα και αρωµατικά φυτά, που είναι πλούσια σε βιολογικά δραστικά συστατικά (βιταµίνες, φλαβονοειδή, πολυφαινόλες)
Η Μεσογειακή ιατροφή (γνωστή και σαν Κρητική ιατροφή) - Συνδέεται µε χαµηλά ποσοστά καρδιαγγειακών νοσηµάτων - coronary heart disease (CHD) - καθώς και µειωµένο κίνδυνο για καρκίνο µαστού και εντέρου -Τα αποτελέσµατα της επιδηµιολογικής «Μελέτης των 7 χωρών» δείχνουν ότι µετά από παρακολούθηση 25 ετών η θνησιµότητα από CHD ήταν 7:10.000 στην Κρήτη, ενώ για την Φινλανδία, USA, Ολλανδία και Ιταλία ήταν 1:466, 1:424, 1:317 και 1:200 αντίστοιχα -Σε κλινική µελέτη 2 οµάδων γάλλων ασθενών µε έµφραγµα µυοκαρδίου, ηοµάδα που ακολούθησε τη Μεσογειακή διατροφή παρουσίασε 75% χαµηλότερα ποσοστά θανάτου και καρδιακών προσβολών µετά από παρακολούθηση για 2 χρόνια, σε σύγκριση µε τηνοµάδα που ακολούθησε την συνήθη δίαιτα καρδιοπαθών η µελέτη τελικά διακόπηκε για «βιοηθικούς» λόγους
Χηµική σύσταση του ελαιολάδου Το ελαιόλαδο περιέχει Μονοακόρεστα λιπαρά Πολυφαινόλες οι οποίες: -έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση -αναστέλλουν την συγκόλληση των αιµοπεταλίων -αναστέλλουν την οξείδωση της LDL Οι πολυφαινόλες απαντούν σε συγκεντρώσεις από 50-1000 µg/g, ανάλογα µε την ποικιλία του ελαιοδένδρου, Αλλοτε υπάρχουν εξαρχής στον καρπό και άλλοτε σχηµατίζονται κατά την διαδικασία παραλαβής του ελαιολάδου Το 90% των πολυφαινολών χάνεται κατά την διαδικασία «εξευγενισµού» του ελαιολάδου
OLEOCANTHAL IUPAC name: (E)-4-hydroxyphenethyl 4-formyl-3-(2-oxoethyl)hex-4- enoate Molecular Formula: C 17 H 20 O 5 Molecular Weight: 304.34 g/mol
ΟΛΕΟΚΑΝΘΑΛΗ (oleo- olive, canth- sting, al- aldehyde) Φαινολικό παράγωγο του ελαιολάδου µε πιθανή θεραπευτική/βιολογική δράση Αποτελεί το 10% των ολικών φαινολικών του ελαιολάδου και του Προσδίδει πικρή γεύση Εκχυλίζεται από Εξαιρετικά Παρθένα Ελαιόλαδα (Extra Virgin Olive Oils -ΕVΟΟ) Η συγκέντρωση φαινολικών παραγώγων στο ΕVΟΟ κυµαίνεται από 100 µέχρι 300 mg/kg Potential relationship between health benefits and the Mediterranean diet.???? Ολεοκανθάλη - Oleocanthal: παράγωγο µειδιαίτεροβιολογικό ενδιαφέρον
Oleuropein Εστέρας γλυκοσυλιωµένου ελενολικού οξέος µε υδροξυτυροσόλη HO O O OCH 3 H HO O H 3 C Oleuropein C 25 H 32 O 13 MW 540.52 O O-β-D-glucopyranose Το κύριο πικρό συστατικό της ελιάς
ιάσπαση της Oleuropein O O HO O HO O O HO H H O OH O H Oleuropein H HO HO H H + O O HO OH HO HO Hydroxytyrosol + O OHC Me Elenolic acid O + glucose