Συστήματα Πολυμέσων Ενότητα 10: Εικονική πραγματικότητα Επικ. Καθηγητής Συνδουκάς Δημήτριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας και στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί Ενότητας 4
Περιεχόμενα Εικονική πραγματικότητα. Ιστορία και όροι. Ειδικό κράνος, BOOM, CAVE. Συσκευές εισόδου, τεχνολογίες αισθητηρίων. Εικονική πραγματικότητα εμβύθισης. Περιβάλλοντα κοινής συμμετοχής. Εικονική πραγματικότητα χωρίς εμβύθιση. Γλώσσες μοντελοποίησης ΕΠ. Τεχνολογίες και εφαρμογές. 5
Ιστορία και όροι Σήμερα, ο όρος Εικονική Πραγματικότητα χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως και συχνά με παραπλανητικό τρόπο, δημιουργώντας σύγχυση. Αρχικά, ο όρος αναφέρονταν στον όρο Εικονική Πραγματικότητα Εμβύθισης (Immersive Virtual Reality). Στην Εικονική Πραγματικότητα εμβύθισης, ο χρήστης εμβυθίζεται ολοκληρωτικά σ ένα τεχνητό, τρισδιάστατο κόσμο ο οποίος δημιουργείται ολοκληρωτικά από έναν υπολογιστή. 6
Συστατικά στοιχεία (1) Ειδικό κράνος (ένα συνηθισμένο ειδικό κράνος φιλοξενεί δύο μινιατούρες οθόνες και ένα οπτικό σύστημα το οποίο διοχετεύει τις εικόνες από τις οθόνες στα μάτια, συνεπώς, παρουσιάζοντας μία στερεοσκοπική εικόνα ενός εικονικού κόσμου). BOOM (οι οθόνες και το οπτικό σύστημα φιλοξενούνται σ ένα κουτί το οποίο είναι συνδεδεμένο με ένα βραχίονα πολλαπλών συνδέσμων. Ο χρήστης κοιτάζει μέσα στο κουτί μέσω δύο τρυπών, βλέπει τον εικονικό κόσμο, και μπορεί να καθοδηγεί το κουτί σε οποιαδήποτε θέση μέσα από το λειτουργικό όγκο της συσκευής). CAVE (παρέχει τη ψευδαίσθηση εμβύθισης με το να προβάλλει στερεοσκοπικές εικόνες στους τοίχους και στο πάτωμα ενός κύβου με μέγεθος δωματίου). 7
Συστατικά στοιχεία (2) Συσκευές εισόδου (όπως τα γάντια δεδομένων, τζόιστικς, και ράβδοι επιτρέπουν το χρήστη να πλοηγεί μέσα σε ένα εικονικό περιβάλλον και να αλληλεπιδρά με τα εικονικά αντικείμενα). Τεχνολογίες αισθητηρίων. 8
Εικονική πραγματικότητα εμβύθισης Τα μοναδικά χαρακτηριστικά της εικονικής πραγματικότητας εμβύθισης μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: η θέαση με σημείο αναφοράς το κεφάλι παρέχει μια φυσική διασύνδεση για την πλοήγηση σε τρισδιάτατο χώρο και επιτρέπει να κοιτάς και να περπατάς τριγύρω, ακόμα και να πετάς μέσα από εικονικά περιβάλλοντα. Η στερεοσκοπική θέαση τονίζει την αντίληψη βάθους και την αίσθηση του χώρου. Ο εικονικός κόσμος παρουσιάζεται σε πλήρες μέγεθος και σχετίζεται αρμονικά με το ανθρώπινο μέγεθος. 9
Περιβάλλοντα κοινής συμμετοχής Όλοι οι χρήστες βλέπουν το ίδιο εικονικό περιβάλλον, ο καθένας από την πλευρά του. Ο κάθε χρήστης παρουσιάζεται ως ένα εικονικό ον (ενσάρκωση) στους άλλους συμμετέχοντες. Οι χρήστες μπορούν να βλέπουν ο ένας τον άλλο, επικοινωνώντας μεταξύ τους, και να αλληλεπιδρούν με τον εικονικό κόσμο ως ομάδα). 10
Εικονική πραγματικότητα χωρίς Αυτό συμπεριλαμβάνει: εμβύθιση Πλοήγηση ελεγχόμενη με το ποντίκι μέσα σε ένα τρισδιάστατο περιβάλλον το οποίο προβάλλεται σε μία οθόνη γραφικών. Στερεοσκοπική θέαση από την οθόνη μέσω στερεοσκοπικών γυαλιών. Συστήματα στερεοσκοπικής προβολής, και άλλα 11
Γλώσσες μοντελοποίησης ΕΠ (VRML, X3D) Τεχνολογίες και εφαρμογές (συνδυάζουν εικονικά και πραγματικά περιβάλλοντα. Οι τεχνολογίες Αυξημένης Πραγματικότητας (Augmented Reality) επιτρέπουν την θέαση πραγματικών περιβαλλόντων με επιπρόσθετα εικονικά αντικείμενα). 12
Βιβλιογραφία Γεώργιος Β. Ξυλωμένος, Γεώργιος Κ. Πολύζος 2009, Τεχνολογία Πολυμέσων και Πολυμεσικές Επικοινωνίες (1η έκδοση), ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΕ, Αθήνα, [ISBN: 978-960-461-262-8] Αλέξανδρος Γ. Παπαδημητρίου 2001, Τεχνολογία πολυμέσων (1η έκδοση), Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα, [ISBN: 960-8105-31-5] Tay Vaughan 2012, Πολυμέσα: Αναλυτικός Οδηγός (8η έκδοση), Α. ΓΚΙΟΥΡΔΑ & ΣΙΑ ΟΕ, Αθήνα, [ISBN: 978-960-512-633-9] Steinmetz & Nahrstedt 2002, Πολυμέσα Θεωρία Και Πράξη, Α. ΓΚΙΟΥΡΔΑ & ΣΙΑ ΟΕ, Αθήνα, [ISBN: 9605123304] Φώτης Λαζαρίνης, Τεχνολογίες Πολυμέσων Θεωρία Υλικό Λογισμικό, ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΕ, Αθήνα, [ISBN: 978-960-461-034-1] 13
Τέλος Ενότητας
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 15
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 16