1 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ΓΝΩΜΟΓΟΣΗΗ. Ι. Σν θαζεζηώο ησλ δεκνηηθώλ επηρεηξήζεσλ ύδξεπζεο θαη απνρέηεπζεο (Γ.Δ.Τ.Α.

1 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ΓΝΩΜΟΓΟΣΗΗ Σέζεθαλ ππφςε καο ηα εμήο εξσηήκαηα: 1. Πνην είλαη ην θαζεζηψο ησλ δεκνηηθψλ επηρεηξήζεσλ χδξεπζεο θαη απνρέηεπζεο (ΓΔΤΑ); Τπάγνληαη νη ΓΔΤΑ ζηηο ξπζκίζεηο πνπ ηζρχνπλ γηα ην δεκφζην ηνκέα; 2. Δίλαη ζχκθσλεο κε ην χληαγκα θαη ηηο δηεζλείο ζπλζήθεο πνπ δεζκεχνπλ ηε ρψξα καο, νη ξπζκίζεηο ησλ Ν. 4024/2011 θαη 4093/2012 ζην κέηξν πνπ θαηαξγνχλ ζπιινγηθέο ζπκβάζεηο εξγαζίαο; 3. Δίλαη νξζή ε εξκελεία ηνπ Ν. 4093/2012 πνπ πηνζεηεί ε εγθχθιηνο ηνπ Γεληθνχ Λνγηζηεξίνπ ηνπ Κξάηνπο, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ε αλαζηνιή ηεο ππεξβάιινπζαο κείσζεο γηα ην πξνζσπηθφ ησλ ΓΔΤΑ ηζρχεη απφ 1.1.2013; Ι. Σν θαζεζηώο ησλ δεκνηηθώλ επηρεηξήζεσλ ύδξεπζεο θαη απνρέηεπζεο (Γ.Δ.Τ.Α.) Α. Ο λόκνο 1069/1980 Ο ζεζκφο ησλ Δεκνηηθψλ Επηρεηξήζεσλ Ύδξεπζεο θαη Απνρέηεπζεο (ΓΔΤΑ) θαζηεξψζεθε κε ην Ν. 1069/80 (ΦΔΚ - 191 Α') : «Πεξί θηλήηξσλ δηα ηελ ίδξπζηλ Δπηρεηξήζεσλ Τδξεχζεσο θαη Απνρεηεχζεσο», ελφςεη θαη ηεο ιήςεο ζρεηηθνχ Γαλείνπ απφ ηελ Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ (βι. Ν.-Κ. Υιέπα, Λεηηνπξγηθή 1

2 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο επέθηαζε θαη νξγαλσηηθφο θαηαθεξκαηηζκφο: Οη αξκνδηφηεηεο ησλ ΟΣΑ θαη νη ηξέρνπζεο ηάζεηο γηα ηε κεηάζεζή ηνπο ζε άιινπο θνξείο, ζην έξγν: ηνπ ηδίνπ, Πξννπηηθέο ηεο Σνπηθήο Γεκνθξαηίαο, Αλη. Ν. άθθνπιαο, Αζήλα-Κνκνηελή 1998, ζει. 182 επ. (282 επ.). Δίραλ πξνεγεζεί άιινη εηδηθνί λφκνη γηα ηηο πεξηνρέο ηνπ Βφινπ (Ν. 890/1979) θαη Αζελψλ-Πεηξαηψο, φπνπ κε ην Ν. 1068/80 (ΦΔΚ 190 Α') : «Πεξί ζπζηάζεσο εληαίνπ θνξέσο Τδξεχζεσο - Απνρεηεχζεσο Πξσηεπνχζεο» δεκηνπξγήζεθε ε ΔΤΓΑΠ. Γηα ηηο ΓΔΤΑ ν Ν. 1069/1980 φξηδε, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: «Άξζξν 1 : Αληηθείκελν - θνξείο Επηρεηξήζεσλ 1. Γηα ηελ άζθεζηλ ησλ πάζεο θχζεσο δξαζηεξηνηήησλ ηνπ θπθιψκαηνο πδξεχζεσο θαη απνρεηεχζεσο νηθηζηηθψλ θέληξσλ ηεο Υψξαο, εμαηξέζεη ησλ πφιεσλ Αζελψλ, Θεζζαινλίθεο θαη Βφινπ θαη ησλ κεηδφλσλ απηψλ πεξηνρψλ, δχλαηαη λα ζπληζηψληαη θαηά ηελ παξ. 3 ηνπ παξφληνο άξζξνπ εηο έθαζηνλ Γήκνλ ή Κνηλφηεηα ηεο Υψξαο ή ππφ πιεηφλησλ Γήκσλ ή Κνηλνηήησλ ή Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ εληαίαη επηρεηξήζεηο πδξεχζεσο θαη απνρεηεχζεσο. Αη αλσηέξσ Δπηρεηξήζεηο απνηεινχλ ίδηα Ννκηθά Πξφζσπα Ιδησηηθνχ Δηθαίνπ θνηλσθεινχο ραξαθηήξνο, δηεπφκελα ππφ ησλ θαλφλσλ ηεο ηδησηηθήο νηθνλνκίαο, εθ' φζνλ δελ νξίδεηαη άιισο ππφ λφκνπ. Αη δηαηάμεηο ηεο παξνχζεο παξαγξάθνπ δχλαληαη λα εθαξκφδσληαη θαη εηο πεξηπηψζεηο κεηαηξνπήο εηο επηρείξεζηλ ζπλεζηεκέλσλ ζπλδέζκσλ Γήκσλ ή Κνηλνηήησλ ή Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ. Αη επηρεηξήζεηο πδξεχζεσο θαη απνρεηεχζεσο ιεηηνπξγνχλ ππφ κνξθήλ Γεκνηηθήο ή Κνηλνηηθήο επηρεηξήζεσο θαη δηέπνληαη σο πξνο ηελ δηνίθεζηλ, νξγάλσζηλ, εθηέιεζηλ, ιεηηνπξγίαλ, ζπληήξεζηλ ησλ έξγσλ ηεο αξκνδηφηεηφο ησλ θαζψο θαη ηαο πεγάο ηεο ρξεκαηνδνηήζεψο ησλ ππφ ησλ δηαηάμεσλ ηνπ παξφληνο λφκνπ, εθαξκνδνκέλσλ θαηά ηα 2

3 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ινηπά ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ Δεκνηηθνχ θαη Κνηλνηηθνχ Κψδηθνο. 2. Αη πξνβιεπφκελαη ππφ ηεο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ επηρεηξήζεηο είλαη αξκφδηαη δηα ηελ κειέηελ, θαηαζθεπήλ, ζπληήξεζηλ, εθκεηάιιεπζηλ, δηνίθεζηλ θαη ιεηηνπξγίαλ ησλ δηθηχσλ πδξεχζεσο θαη απνρεηεχζεσο αθαζάξησλ θαη νκβξίσλ πδάησλ, σο θαη κνλάδσλ επεμεξγαζίαο ιπκάησλ θαη απνβιήησλ ηεο πεξηνρήο αξκνδηνηήηφο ησλ. 3. Η ζχζηαζηο εθάζηεο επηρεηξήζεσο ελεξγείηαη δη' απνθάζεσο ησλ νηθείσλ Δεκνηηθψλ ή Κνηλνηηθψλ πκβνπιίσλ, δη' ήο ζα νξίδεηαη ε επσλπκία, έδξα, νη δηθαηνινγνχληεο ηελ ζχζηαζηλ απηήο ιφγνη, ηα παξαρσξνχκελα εηο απηήλ πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ν ηξφπνο εθκεηαιιεχζεσο ησλ έξγσλ ή ππεξεζηψλ θαη ηα εμ απηψλ έζνδα, σο θαη ε πεξηνρή ηεο επηρεηξήζεσο...» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο). Δπνκέλσο, ν ηδξπηηθφο «θαηαζηαηηθφο» λφκνο ησλ ΓΔΤΑ ηηο ραξαθηήξηδε σο ηδηαίηεξα λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ θνηλσθεινχο (θαη άξα φρη εκπνξηθνχ) ραξαθηήξα πνπ δηέπνληαη, θαηαξρήλ απφ ηνπο θαλφλεο ηεο ηδησηηθήο νηθνλνκίαο εθφζνλ ν λφκνο δελ πξνβιέπεη δηαθνξεηηθά. Ωο πξνο ηνπο θαλφλεο πνπ δηέπνπλ ηηο ΓΔΤΑ ην παξαπάλσ άξζξν 1 παξαπέκπεη, εθηφο απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ ηδίνπ, θαη ζηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ δεκνηηθνχ θψδηθα αιιά θαη ζηνπο θαλφλεο ηεο «ηδησηηθήο νηθνλνκίαο». ηηο δηαηππψζεηο ηνπ λνκνζέηε ηνπ Ν. 1069/1980 απνηππψλεηαη κε ζαθήλεηα ε πξφζεζή ηνπ γηα ηε δεκηνπξγία δεκνηηθψλ επηρεηξήζεσλ πνπ ζα αμηνπνηνχλ ηελ επειημία ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα ζε ζπλδπαζκφ κε νξηζκέλα πξνλφκηα θαη εμνπζίεο ηνπ δεκνζίνπ (επηβνιή ηειψλ θαη εηζθνξψλ, θήξπμε απαιινηξηψζεσλ θ.ά.), πξνθεηκέλνπ λα ππεξεηείηαη θαιχηεξα ν ζπζηαηηθφο θνηλσθειήο ηνπο ζθνπφο, δει. ε δηαζθάιηζε, ζχκθσλα κε ζχγρξνλεο ηερληθέο θαη πγεηνλνκηθέο-πνηνηηθέο πξνδηαγξαθέο, ηεο χδξεπζεο θαη ηεο 3

4 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο απνρέηεπζεο πνπ απνηεινχλ ζεκαληηθά, αλ φρη απηνλφεηα πιένλ ζηνηρεία ηεο βαζηθήο δεκφζηαο βηνηηθήο πξφλνηαο γηα ηνλ πιεζπζκφ ζηελ επνρή καο. Δμάιινπ, ν ίδηνο λφκνο, φπσο ηζρχεη ζήκεξα, αλαθέξεηαη θαη ζηα όξγαλα δηνίθεζεο ησλ ΓΔΤΑ, ηδίσο ζηα άξζξα 3 έσο 6 φπνπ νξίδνληαη, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: «Άξζξν 3: Δηνηθεηηθφλ πκβνχιηνλ ηεο Επηρεηξήζεσο 1. Η ππφ ελφο κφλνπ Γήκνπ ζπληζησκέλε επηρείξεζηο δηνηθείηαη ππφ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ηνπ νπνίνπ ηα κέιε, ν Πξφεδξνο θαη Αληηπξφεδξνο νξίδνληαη θαηά ηαο πεξί ζπγθξνηήζεσο ηεο Επηηξνπήο Δεκνηηθψλ Επηρεηξήζεσλ ηνπ Δεκνηηθνχ θαη Κνηλνηηθνχ Κψδηθνο δηαηάμεηο. 'Δλα απφ ηα κέιε ηνπ δεκνηηθνχ ή θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ πνπ νξίδνληαη σο κέιε ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ ηεο επηρείξεζεο πξνέξρεηαη απφ ηε κεηνςεθία 1. 2. Πξνθεηκέλνπ πεξί επηρεηξήζεσο ζπληζησκέλεο ππφ πιεηφλησλ Γήκσλ ή Κνηλνηήησλ ή Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ ή κεηαηξνπήο ζπλδέζκνπ εηο επηρείξεζηλ, αχηε δηνηθείηαη, ππφ ζπκβνπιίνπ ν αξηζκφο ησλ κειψλ ηνπ νπνίνπ νξίδεηαη δηα ησλ πεξί ζπζηάζεσο ηεο επηρεηξήζεσο ή κεηαηξνπήο ηνπ ζπλδέζκνπ απνθάζεσλ ησλ νηθείσλ Δεκνηηθψλ ή Κνηλνηηθψλ πκβνπιίσλ. Οη εθπξφζσπνη εθάζηνπ Δήκνπ ή Κνηλφηεηνο θαη νη αλαπιεξσηαί απηψλ νξίδνληαη δη' απνθάζεσο ηνπ νηθείνπ Δεκνηηθνχ ή Κνηλνηηθνχ πκβνπιίνπ. Σν πκβνχιην ζπγθαινχκελνλ ππφ ηνπ Γεκάξρνπ ή Πξνέδξνπ ηεο Κνηλφηεηνο ηεο έδξαο ηεο επηρεηξήζεσο εθιέγεη κεηαμχ ησλ κειψλ ηνπ ηνλ Πξφεδξνλ θαη ηνλ Αληηπξφεδξνλ απηνχ θαηά ηαο πεξί εθινγήο Πξνέδξνπ ηνπ δεκνηηθνχ ζπκβνπιίνπ δηαηάμεηο ηνπ Γεκνηηθνχ θαη Κνηλνηηθνχ Κψδηθνο. 1 Σν ηειεπηαίν εδάθην πξνζηέζεθε κε ηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 6 ηνπ Ν. 2307/95, ΦΔΚ-113 Α' 4

5 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο 3. Σνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ κεηέρεη, άλεπ ςήθνπ, σο εηζεγεηήο ησλ πξνο ζπδήηεζηλ ζεκάησλ ν Γεληθφο Γηεπζπληήο ηεο επηρεηξήζεσο. 4. 5.6 7. ηνλ Πξφεδξν ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ζηελ πεξίπησζε πνπ δελ είλαη Γήκαξρνο κπνξεί λα θαηαβάιιεηαη γηα ηηο παξερφκελεο ζηελ επηρείξεζε ππεξεζίεο ηνπ απνδεκίσζε θαζνξηδφκελε κε απφθαζε ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο 2 κεηά απφ πξφηαζε ηνπ Δηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ηεο Επηρείξεζεο, πνπ δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ην 50% ηνπ πνζνχ ησλ εμφδσλ παξάζηαζεο πνπ εηζπξάηηεη ν Γήκαξρνο ηνπ νηθείνπ δήκνπ.. Καηά ηνλ ίδην ηξφπν ζηνλ Πξφεδξν, ηα κέιε θαη ηνλ Γξακκαηέα ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ, κπνξεί λα παξέρεηαη, γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζηηο ζπλεδξηάζεηο απηνχ, απνδεκίσζε. Η απνδεκίσζε ηνπ Πξνέδξνπ, ησλ κειψλ, ηνπ εηζεγεηή θαη γξακκαηέα ηνπ Γ.. ηεο επηρείξεζεο θαζνξίδεηαη κε απφθαζε ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο κεηά απφ πξφηαζε ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ηεο Δπηρείξεζεο θαη δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ην χςνο ηνπ πνζνχ πνπ εηζπξάηηνπλ ηα κέιε ηνπ δεκνηηθνχ ή θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ ηνπ νηθείνπ δήκνπ ή θνηλφηεηαο σο απνδεκίσζε γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζηηο ζπλεδξηάζεηο ηνπ δεκνηηθνχ ή θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ.. Άξζξν 4: Λεηηνπξγία Δηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ, απαξηία θαη ιήςηο απνθάζεσο 1. Σν Γηνηθεηηθφλ πκβνχιηνλ ζπλέξρεηαη ππνρξεσηηθψο εληφο ηνπ πξψηνπ πελζεκέξνπ εθάζηνπ κελφο, σο θαη φηαλ αη ππνζέζεηο ηεο επηρεηξήζεσο απαηηνχλ ηνχην. 2.3 4 5 2 Αξκφδην φξγαλν ζήκεξα, κεηά ην Ν. 3852/2010 είλαη ν Γ.Γ. ηεο νηθείαο Απνθεληξσκέλεο Γηνίθεζεο 5

6 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο 5. Αη απνθάζεηο ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ιακβάλνληαη θαη' απφιπηνλ πιεηνςεθίαλ ησλ παξφλησλ, ελ ηζνςεθία επηθξαηνχζεο ηεο ςήθνπ ηνπ Πξνέδξνπ. Άξζξν 5: Αξκνδηφηεηεο Δηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ θαη Πξνέδξνπ απηνχ 1. Σν Γηνηθεηηθφλ πκβνχιηνλ δηνηθεί ηελ επηρείξεζηλ θαη δηαρεηξίδεηαη ηελ πεξηνπζίαλ θαη ηνπο πφξνπο ηαχηεο, απνθαζίδεη δε επί παληφο αθνξψληνο ηελ επηρείξεζηλ ζέκαηνο, πιελ ησλ πεξηπηψζεσλ θαζ' άο άιισο νξίδεηαη ελ ησ παξφληη λφκσ. 2. Σν Γηνηθεηηθφλ πκβνχιηνλ ηδία : α) Δπηκειείηαη ησλ ππνζέζεσλ θαη ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο Δπηρεηξήζεσο. β) Γηνξίδεη ηνλ Γεληθφλ Γηεπζπληήλ ηεο επηρεηξήζεσο, γ.δ ε.. Δηο πεξίπησζηλ κε ππάξμεσο ηερληθήο ππεξεζίαο εηο ηελ επηρείξεζηλ, ηνλ Γήκνλ ή ηελ Κνηλφηεηα δχλαηαη λα αηηείηαη ηελ ζχληαμηλ κειεηψλ ή ηελ επνπηείαλ ζπληάμεσο απηψλ ή ηελ επίβιεςηλ εθηειέζεσο έξγσλ παξά ησλ αξκνδίσλ ηερληθψλ Τπεξεζηψλ ηεο Ννκαξρίαο ή ηνπ Τπνπξγείνπ Γεκνζίσλ 'Δξγσλ εληφο ηνπ πιαηζίνπ ηεο αξκνδηφηεηνο απηψλ. ζη).δ). 3 Άξζξν 6: Γεληθφο Δηεπζπληήο ηεο Επηρεηξήζεσο 1. Σσλ ππεξεζηψλ ηεο επηρεηξήζεσο πξνίζηαηαη Γεληθφο Γηεπζπληήο, φζηηο δένλ λα ηπγράλεη πηπρηνχρνο αλσηάηεο ζρνιήο ηεο εκεδαπήο ή αιινδαπήο.. 2..3.4.. Άξζξν 7.Οξγαληζκφο Εζσηεξηθήο Τπεξεζίαο ηεο Επηρεηξήζεσο - Πξνζσπηθφλ 1. Δη' Οξγαληζκνχ Εζσηεξηθήο Τπεξεζίαο, ζπληαζζνκέλνπ δη' απνθάζεσο ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ηεο επηρεηξήζεσο, εγθξηλνκέλεο 6

7 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ππφ ηνπ Τπνπξγνχ Δζσηεξηθψλ κεηά γλψκελ ησλ νηθείσλ Γεκνηηθψλ ή Κνηλνηηθψλ πκβνπιίσλ, θαζνξίδεηαη ε νξγάλσζηο, ε ζχλζεζηο θαη ε αξκνδηφηεο ησλ ππεξεζηψλ, ν αξηζκφο ησλ ζέζεσλ ηνπ πάζεο θχζεσο πξνζσπηθνχ αλαιφγσο πξνο ηαο αλάγθαο ηεο επηρεηξήζεσο, ε θαηά κηζζνινγηθά θιηκάθηα θαηαλνκή ησλ ζέζεσλ ηνπ πξνζσπηθνχ θαζ' νκάδαο εηδηθνηήησλ θαη αλαιφγσο ηεο βαζκίδνο εθπαηδεχζεσο, αη απνδνραί, θαη ν ηξφπνο πξνζιήςεσο θαη απνιχζεσο θαη ην αξκφδηνλ πξνο ηνχην φξγαλνλ. Η Δπηρείξεζε ηνπ παξφληνο λφκνπ, θαζψο θαη φζεο Γεκνηηθέο Δπηρεηξήζεηο Ύδξεπζεο Απνρέηεπζεο έρνπλ ζπζηαζεί θαη' εθαξκνγή εηδηθψλ λφκσλ, θαηαξηίδνπλ θαλνληζκνχο εξγαζίαο θαηά ηηο εηδηθφηεξεο ξπζκίζεηο ηνπ λ.δ. 3789/1957 (ΦΕΚ 210 Α), φπσο ηζρχεη. Οη αλσηέξσ Καλνληζκνί θπξψλνληαη απφ ην ψκα Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο (.ΔΠ.Δ.), ζχκθσλα κε ην άξζξν 15 παξάγξαθνο 1 ηνπ λ. 2874/2000 (ΦΔΚ 286 Α') 3. 2. Σν θαηά ηελ πξνεγνπκέλελ παξάγξαθνλ πξνζσπηθφλ ηεο επηρεηξήζεσο ζπλδέεηαη κεη' απηήο δηα ζπκβάζεσο εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ. 3 4..5..6..7 8. Πξνθεηκέλνπ πεξί ηνπ επί ζρέζεη εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ πξνζσπηθνχ ηεο επηρεηξήζεσο εθαξκφδνληαη αη εθάζηνηε ηζρχνπζαη πεηζαξρηθαί δηαηάμεηο ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο. 3 Με ηελ παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 40 ηνπ Ν. 3801/09, ΦΔΚ-163 Α/4-9-09, νξίζηεθε, κεηαμχ άιισλ, φηη 6α. Πξνζσπηθφ, κε ζρέζε εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ ανξίζηνπ ρξφλνπ, Γεκνηηθψλ Δπηρεηξήζεσλ Ύδξεπζεο Απνρέηεπζεο (Γ.Δ.Τ.Α.), πνπ έρνπλ ζπζηαζεί θαη' εθαξκνγή ηνπ λ. 1069/1980 ή ζρεηηθψλ εηδηθψλ λφκσλ, νη νπνίεο ιχζεθαλ ή ιχνληαη, εθφζνλ ππεξέηεζε ζε απηέο, επί κία, ηνπιάρηζηνλ, δηεηία, πξηλ απφ ηε ιχζε ηνπο κε ηελ αλσηέξσ ζρέζε εξγαζίαο, είλαη δπλαηφλ λα εληαρζεί ή λα κεηαθεξζεί, αληηζηνίρσο, ζηνλ νηθείν Γήκν ή ζε λνκηθά πξφζσπα απηνχ. β. Η έληαμε ή ε κεηαθνξά γίλεηαη κε πξάμε ηνπ αξκφδηνπ πξνο δηνξηζκφ νξγάλνπ, χζηεξα απφ απφθαζε ηνπ Γεκνηηθνχ πκβνπιίνπ, ε νπνία ιακβάλεηαη κε ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ηνπ ζπλφινπ ησλ κειψλ ηνπ θαη ζπληειείηαη κε ηελ ίδηα ζρέζε εξγαζίαο ζε θελέο νξγαληθέο ζέζεηο αληίζηνηρεο ή παξεκθεξνχο εηδηθφηεηαο. ε πεξίπησζε αλππαξμίαο ηνχησλ, ζπληζηψληαη, κε ηελ ίδηα πξάμε ηνπ αξκφδηνπ πξνο δηνξηζκφ νξγάλνπ, πξνζσπνπαγείο ζέζεηο, νη νπνίεο θαηαξγνχληαη κφιηο θελσζνχλ κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν. γ. Σν χθνο ηεο ακνηβήο ηνπ εληαζζφκελνπ ή κεηαθεξφκελνπ πξνζσπηθνχ δηέπεηαη απφ ηηο ζπιινγηθέο ζπκβάζεηο εξγαζίαο, πνπ ηζρχνπλ, εθάζηνηε, γηα ην πξνζσπηθφ ησλ Ο.Σ.Α., ιακβαλνκέλεο ππφςε ηεο πξνυπεξεζίαο ηνπο, ε νπνία δηαλχζεθε ζηελ νηθεία Γ.Δ.Τ.Α.. 7

8 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο Άξζξν 20 : Επνπηεία επί ησλ επηρεηξήζεσλ 1. Ο Γεληθφο Γξακκαηέαο ηεο Πεξηθέξεηαο 4 αζθεί έιεγρν λνκηκφηεηαο ζηηο εμήο απνθάζεηο ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ : α) Γηα ηελ ςήθηζε ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηεο επηρείξεζεο θαη ηνπ ηερληθνχ πξνγξάκκαηνο έξγσλ, θαζψο θαη γηα θάζε ηξνπνπνίεζή ηνπο. β) Γηα ηελ αγνξά θαη εθπνίεζε αθηλήησλ θηεκάησλ. γ) Γηα ηελ επηβάξπλζε ησλ αθηλήησλ ηεο επηρείξεζεο κε εκπξάγκαηα δηθαηψκαηα. δ) Γηα ηε ζχλαςε δαλείσλ. ε) Γηα ηηο κειέηεο, ηα έξγα θαη ηηο πξνκήζεηεο. 2. Ο Γεληθφο Γξακκαηέαο ηεο Πεξηθέξεηαο ειέγρεη ηνλ ηζνινγηζκφ, ηνλ απνινγηζκφ θαη ηελ έθζεζε πεπξαγκέλσλ θαη κπνξεί λα δηαηάμεη ηε δηελέξγεηα έθηαθηνπ δηαρεηξηζηηθνχ θαη ηακηαθνχ ειέγρνπ απφ νξθσηνχο ινγηζηέο 5» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο). Με βάζε, ινηπφλ, ην λνκνζεηηθφ ηνπο θαζεζηψο, νη ΓΔΤΑ ραξαθηεξίδνληαλ σο δεκνηηθέο επηρεηξήζεηο κε δηνηθεηηθά ζπκβνχιηα πνπ νξίδνληαη απφ ηνπο «κεηξηθνχο» ηνπο δήκνπο θαη σο λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ «θνηλσθεινχο ραξαθηήξνο». Σν πξνζσπηθφ ηνπο δηέπνληαλ θαηαξρήλ απφ ηνπο θαλφλεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο, σζηφζν πεξηζζφηεξεο ξπζκίζεηο αξγφηεξα, αληηκεηψπηζαλ ην πξνζσπηθφ ησλ ΓΔΤΑ σο «νηνλεί» δεκνηηθφ πξνζσπηθφ, φπσο ν Ν. 3801/2009 (βι. παξαπάλσ ππνζεκ. 3) πνπ πξνέβιεςε ηελ κεηαθνξά ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ ΓΔΤΑ πνπ ιχνληαλ ζην δήκν ή ζε άιιν λνκηθφ πξφζσπν απηνχ θαζψο θαη πνιιέο άιιεο ξπζκίζεηο γηα ηηο πξνζιήςεηο θ.ν.θ. (βι. παξαθάησ). Απφ ηελ άιιε πιεπξά, κηα ζεηξά ξπζκίζεσλ, φπσο απηέο πνπ αθνξνχζαλ ηελ επηβνιή 4 ήκεξα πξφθεηηαη γηα ην Γ.Γ. ηεο νηθείαο Απνθεληξσκέλεο Γηνίθεζεο (βάζεη ηνπ Ν. 3852/2010) 5 Ζ δηαηχπσζε απηή ηνπ άξζξνπ 20 έγηλε κε ηελ παξ. 11 ηνπ άξζξνπ 13 ηνπ Ν. 2503/97, ΦΔΚ-107 Α'. 8

9 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ηειψλ θαη ηελ θήξπμε απαιινηξηψζεσλ, θαζψο θαη ε ζηελή θξαηηθή επνπηεία παξέπεκπαλ ζε ραξαθηεξηζηηθά δεκφζηαο ππεξεζίαο. Με βάζε απηή ηελ ηζνξξνπία κεηαμχ ηδησηηθν-νηθνλνκηθήο δνκν-ιεηηνπξγηθήο ζπγθξφηεζεο θαη ηελ παξνρή πξνλνκίσλ θαη εμνπζηψλ δεκνζίνπ δηθαίνπ, πξνέθπςε αξγφηεξα θαη ε ζρεηηθή απφθαζε 108/1991 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο γηα ηελ ΓΔΤΑ Θεβψλ, ε νπνία ραξαθηήξηδε ηηο ΓΔΤΑ σο λνκηθά πξφζσπα «δηθπνχο ραξαθηήξα». Δηδηθφηεξα, ζηελ ελ ιφγσ απφθαζε ππνγξακκίδνληαλ, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: «εθ ησλ παξαηεζεηζψλ δηαηάμεσλ ηνπ λ. 1069/1980 ζπλάγεηαη φηη αη σο είξεηαη δεκνηηθαί επηρεηξήζεηο, παξά ην γεγνλφο φηη ν κλεζζείο λφκνο έρεη απνλείκε εηο απηάο θαη σξηζκέλαο αξκνδηφηεηαο αη νπνίαη πξνζηδηάδνπλ εηο δεκφζηαλ αξρήλ (βι. αλση. άξζξν 24 σο επίζεο 11, 27 θ.άι.) είλαη ελ ηνχηνηο θαηά βάζηλ λνκηθά πξφζσπα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ (πξβι. Δ 878, 894, 2840, 2854/1988). Καζ' ν κέξνο φκσο δηα ηεο δηαιεθζείζεο δηαηάμεσο ηνπ άξζξνπ 24 ηνπ σο άλσ λ. 1069/1980 αη ελ ιφγσ επηρεηξήζεηο εμνπιίδνληαη κε ηελ αξκνδηφηεηα θεξχμεσο αλαγθαζηηθήο απαιινηξηψζεσο, ήηνη κε αξκνδηφηεηα πξνζηδηάδνπζαλ εηο δεκνζίαλ αξρήλ, αη επηρεηξήζεηο απηαί ελεξγνχλ, ελ ηε αζθήζεη ηεο αξκνδηφηεηφο ησλ ηαχηεο, σο λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ θαη σο εθ ηνχηνπ εηο ηα λνκηθά πξφζσπα, δηθπνχο θαηά ηνχην ραξαθηήξνο, ζεκηηψο θαηά ην άξζξνλ 17 ηνπ πληάγκαηνο αλαηίζεηαη, δηα ηεο κλεζζείζεο δηαηάμεσο, ε εμνπζία θεξχμεσο αλαγθαζηηθήο απαιινηξηψζεσο δηφηη, θαηά ηελ έλλνηαλ ηεο ελ ιφγσ ζπληαγκαηηθήο δηαηάμεσο φρη κφλνλ ην Κξάηνο αιιά θαη ηα πξνο απηφ εμνκνηνχκελα λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ φπσο είλαη θαη ε εθδνχζα ηελ πξνζβαιινκέλελ πξάμηλ δεκνηηθή επηρείξεζηο ελ ηε αζθήζεη ηεο πεξί εο πξφθεηηαη αξκνδηφηεηνο. Δπνκέλσο ε ζρεηηθή πξάμηο απηήο δη' εο εθεξχρζε ε ππφ θξίζηλ αλαγθαζηηθή απαιινηξίσζηο, σο πξάμηο ελ ηνχησ λνκηθνχ πξνζψπνπ δεκνζίνπ δηθαίνπ, είλαη εθηειεζηή δηνηθεηηθή πξάμηο 9

10 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο παξαδεθηψο πξνζβαιινκέλε δηα ηεο αηηήζεσο αθπξψζεσο.» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο). Β. Σν θαζεζηώο ησλ ΓΔΤΑ κεηά ηνλ Κώδηθα Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ (3463/2006) Με ηνλ ηειεπηαίν Κώδηθα Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ (λ. 3463/2006 -ΚΓΚ) επηρεηξήζεθε ε ζπζηεκαηνπνίεζε ηνπ λνκηθνχ πιαηζίνπ πνπ δηέπεη ηηο δεκνηηθέο επηρεηξήζεηο θαη ηδίσο ε αληηζηνίρεζε ηεο λνκηθήο ηνπο κνξθήο κε ηνπο ζθνπνχο πνπ απηέο επηδηψθνπλ (πξβι. Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ λφκνπ θαη Δγθχθιην ΤπΔζΓΓΑ 16/νηθ. 10819/22-2-2007). Δηδηθφηεξα ζην άξζξν 252 ΚΓΚ πξνβιέθζεθαλ, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: «1. Οη Γήκνη θαη νη Κνηλφηεηεο κπνξνχλ λα ζπληζηνχλ ή λα ζπκκεηέρνπλ ζε επηρεηξήζεηο, νη νπνίεο θαινχληαη επηρεηξήζεηο Ο.Σ.Α., ζχκθσλα κε ηηο παξαθάησ εηδηθφηεξεο ξπζκίζεηο. Οη επηηξεπφκελεο κνξθέο ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ είλαη νη εμήο: α. Γεκνηηθέο ή θνηλνηηθέο θνηλσθειείο επηρεηξήζεηο. β. Αλψλπκεο εηαηξείεο Ο.Σ.Α.. 2. Γήκνο ή Κνηλφηεηα κπνξεί λα ζπληζηά δεκνηηθέο ή θνηλνηηθέο θνηλσθειείο επηρεηξήζεηο, νη νπνίεο έρνπλ σο αληηθείκελν ηελ αλάπηπμε δξαζηεξηνηήησλ, ζπλαθψλ κε αληίζηνηρνπ πεξηερνκέλνπ αξκνδηφηεηεο απηψλ, ζχκθσλα κε ηηο πξνβιέςεηο ηνπ άξζξνπ 254 παξάγξαθνο 1. 3. Οη αλψλπκεο εηαηξείεο Ο.Σ.Α. ζπληζηψληαη είηε κφλνλ απφ έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο Γήκνπο ή Κνηλφηεηεο είηε κε Ννκαξρηαθέο Απηνδηνηθήζεηο ή θαη άιινπο θνξείο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ή ηξίηνπο, ζχκθσλα κε ηηο παξαθάησ δηαθξίζεηο.. 10

11 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο 4. Δπηρεηξήζεηο Ο.Σ.Α. πνπ ζπληζηψληαη βάζεη εηδηθψλ δηαηάμεσλ λφκνπ, νη νπνίεο δηέπνπλ ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηνπο, απνηεινχλ αληίζηνηρεο επηρεηξήζεηο Ο.Σ.Α. εηδηθνχ ζθνπνχ. 5. Οη επηρεηξήζεηο ησλ πξνεγνχκελσλ παξαγξάθσλ απνηεινχλ λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ. 6.. 7.. 8. Η επζχλε Δήκνπ ή Κνηλφηεηαο πνπ ζπκκεηέρεη ζε επηρείξεζε Ο.Σ.Α. πεξηνξίδεηαη θαηά ην ηκήκα ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ ζην θεθάιαην ηεο επηρείξεζεο.» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο). Δίλαη πξνθαλέο φηη νη δεκνηηθέο επηρεηξήζεηο χδξεπζεο-απνρέηεπζεο (ΓΔΤΑ) αλήθαλ ζηελ εηδηθφηεξε θαηεγνξία ησλ δεκνηηθψλ επηρεηξήζεσλ «εηδηθνχ ζθνπνχ». Έηζη, θαη ζηελ ζρεηηθή εγθχθιην ηνπ ΤπΔζΓΓΑ. (Δγθχθιηνο 16/2007, νηθ.:10819/22-2-2007 «Νέν Θεζκηθφ Πιαίζην Δπηρεηξήζεσλ ΟΣΑ») 6, φπνπ ζεκεηψλνληαλ (ζει. 31) ηα εμήο: «Ο Γήκνο θαη ε Κνηλφηεηα κπνξεί κε εηδηθέο δηαηάμεηο λφκνπ λα ζπληζηά θαη επηρεηξήζεηο εηδηθνχ ζθνπνχ. Υαξαθηεξηζηηθέο πεξηπηψζεηο απηήο ηεο θαηεγνξίαο επηρεηξήζεσλ απνηεινχλ: -Οη Δεκνηηθέο Επηρεηξήζεηο Ύδξεπζεο Απνρέηεπζεο (Δ.Ε.Τ.Α.). -Οη Γεκνηηθέο Δπηρεηξήζεηο Ραδηνθσλίαο θαη Σειεφξαζεο. Οη Δπηρεηξήζεηο απηέο δηέπνληαη απφ ην εηδηθφ λνκνζεηηθφ θαζεζηψο ίδξπζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπο, φπσο ηζρχεη» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο). 6 Πξβι. θαη Δγθχθιην 77/2007 (νηθ. 71245-19 Γεθεκβξίνπ 2007) «Γηεπθξηλίζεηο δεηεκάησλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ λένπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ γηα ηηο δεκνηηθέο θαη θνηλνηηθέο επηρεηξήζεηο» (ηδίσο ζει. 12) 11

12 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο Πάλησο, ελφςεη ηνπ γεγνλφηνο φηη ν Ν. 1069/1980 (ην άξζξν 1 παξ. 1) παξέπεκπε ζηηο δηαηάμεηο ηνπ ηφηε Γεκνηηθνχ θαη Κνηλνηηθνχ Κψδηθα σο πξνο ην θαζεζηψο ησλ ΓΔΤΑ (βι. παξαπάλσ), αλέθπςε ην εξψηεκα, αλ κεηά ηελ εηζαγσγή ηνπ λένπ Κψδηθα Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ (Ν. 3463/2006-ΚΓΚ) ζα εθαξκφδνληαλ, ζπκπιεξσκαηηθά σο πξνο ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν.1069/1980, νη δηαηάμεηο ηνπ πξντζρχζαληνο δεκνηηθνχ θαη θνηλνηηθνχ θψδηθα ή ηνπ λένπ ΚΔΚ ηνπ 2006. ρεηηθά, κε ηελ εγθχθιην ΤΠ.Δ. νηθ. 71245/ΔΓΚ.77/19-12-07 : «Γηεπθξηλίζεηο δεηεκάησλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ λένπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ γηα ηηο δεκνηηθέο θαη θνηλνηηθέο επηρεηξήζεηο» δηεπθξηλίζηεθαλ ηα εμήο: «Ωο γλσζηφ, νη επηρεηξήζεηο ΟΣΑ πνπ ζπληζηψληαη βάζεη εηδηθψλ δηαηάμεσλ λφκνπ, νη νπνίεο δηέπνπλ ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηνπο, απνηεινχλ αληίζηνηρεο επηρεηξήζεηο ΟΣΑ εηδηθνχ ζθνπνχ. ηηο επηρεηξήζεηο απηέο αλήθνπλ θαη νη ΓΔΤΑ. Η ιεηηνπξγία ησλ ΔΕΤΑ εμαθνινπζεί λα δηέπεηαη απφ ην ζρεηηθφ ηδξπηηθφ λνκνζεηηθφ πιαίζην (λ. 1069/1980), φπσο ηξνπνπνηήζεθε θαη ηζρχεη. Όκσο ππάξρνπλ πεξηπηψζεηο φπνπ ην ηδξπηηθφ ηνπο λνκνζεηηθφ πιαίζην παξαπέκπεη ζην Γεκνηηθφ θαη Κνηλνηηθφ Κψδηθα. Γηα ηέηνηεο πεξηπηψζεηο γελλάηαη ην εξψηεκα, αλ ε παξαπνκπή απηή αθνξά ζην λέν ΚΓΚ, ή ζε εθείλνλ πνπ ίζρπε θαηά ην ρξφλν έθδνζεο ηνπ ηδξπηηθνχ ηνπο λφκνπ. Γεδνκέλνπ φηη ε δνκή ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ επηρεηξήζεσλ θαηά ην ρξφλν έθδνζεο ηνπ λ. 1069/80 ήηαλ εληειψο δηαθνξεηηθή απφ ηελ ζεκεξηλή θαη ππφ ην πξίζκα ηεο θχζεο ησλ αξκνδηνηήησλ πνπ αζθνχλ νη ΓΔΤΑ, θξίλνπκε απαξαίηεην φπνπ γίλεηαη ηέηνηα παξαπνκπή λα εθαξκφδνληαη αλαινγηθά νη δηαηάμεηο ηνπ ΚΔΚ (λ. 3463/06) πνπ αθνξνχλ ζηηο θνηλσθειείο επηρεηξήζεηο.» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο). Καη ηνχην επεηδή θαηά ξεηή αλαθνξά ηνπ άξζξνπ 1 ηνπ λ. 1069/80 νη ΓΔΤΑ απνηεινχλ λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ θνηλσθεινχο 12

13 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ραξαθηήξα (βι. ζρεηηθά θαη ηελ Διπλέδξην ΣΜΖΜΑ V ΠΡΑΞΖ 2/2011 ζρεηηθά κε ηελ ΓΔΤΑ Κχκεο). Έηζη, ινηπφλ, ζην άξζξν 3 ηνπ 1069/1980, φπνπ νξίδεηαη φηη ε ππφ ελφο κφλνπ Γήκνπ ζπληζηψκελε επηρείξεζε δηνηθείηαη απφ Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηνπ νπνίνπ ηα κέιε, ν Πξφεδξνο θαη Αληηπξφεδξνο νξίδνληαη θαηά ηηο πεξί ζπγθξνηήζεσο ηεο Δπηηξνπήο Γεκνηηθψλ Δπηρεηξήζεσλ ηνπ Γεκνηηθνχ θαη Κνηλνηηθνχ Κψδηθα δηαηάμεηο, γίλεηαη αλαινγηθή εθαξκνγή ηνπ άξζξνπ 255 ηνπ ΚΔΚ πεξί δηνηθήζεσο ησλ θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ. ηηο δηαηάμεηο, εμάιινπ, πεξί θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ (θαη ζπγθεθξηκέλα σο πξνο ηε ζπγρψλεπζή ηνπο) παξαπέκπνπλ θαη νη δηαηάμεηο ηνπ Ν. 3852/2010 («Καιιηθξάηεο»), σο πξνο ηελ ζπγρψλεπζε ΓΔΤΑ: «Άξζξν 109 πγρψλεπζε θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ ησλ λέσλ δήκσλ 1. Κνηλσθειείο επηρεηξήζεηο ησλ Ο.Σ.Α., πξψηνπ βαζκνχ, πνπ ζπλελψλνληαη ζε έλα λέν δήκν, ζπγρσλεχνληαη ππνρξεσηηθά ζε κία θνηλσθειή επηρείξεζε... 2.. 3... 4... 5.. 6. Οη δηαηάμεηο ησλ αλσηέξσ παξαγξάθσλ εθαξκφδνληαη αλαιφγσο θαη ζηε ζπγρψλεπζε ησλ Δεκνηηθψλ Επηρεηξήζεσλ Ύδξεπζεο θαη Απνρέηεπζεο (Δ.Ε.Τ.Α.). Η αξκνδηφηεηα ηεο λέαο κεηά ηε ζπγρψλεπζε Δεκνηηθήο Επηρείξεζεο Ύδξεπζεο θαη Απνρέηεπζεο ή ηεο πξνυπάξρνπζαο ΔΕΤΑ εθηείλεηαη ππνρξεσηηθά ζην ζχλνιν ηεο εδαθηθήο πεξηνρήο ηνπ δήκνπ 7» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο). 7 Σν ηειεπηαίν εδάθην ηεο παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 109 Ν. 3852/2010 πξνζηέζεθε κε ηελ παξάγξαθν 6 ηνπ άξζξνπ 10 ηνπ Ν. 4071/2012. 13

14 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο Απφ ηα παξαπάλσ, ζπλάγεηαη επρεξψο φηη νη ΓΔΤΑ είλαη ζήκεξα δεκνηηθέο επηρεηξήζεηο εηδηθνχ ζθνπνχ κε ην εηδηθφ θαζεζηψο ηνπ λφκνπ 1069/1980 σο πξνο ηηο νπνίεο εθαξκφδνληαη ζπκπιεξσκαηηθά ή/ θαη αλαινγηθά νη δηαηάμεηο ηνπ ΚΓΚ θαη άιισλ λφκσλ (θαη ηνπ Ν. 3852/2010) πεξί θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ. Γ. Η ζηαδηαθή ππαγσγή ησλ ΓΔΤΑ ζε ξπζκίζεηο γηα ην δεκόζην ηνκέα α) Η ππαγσγή ησλ ΓΔΤΑ ζην θαζεζηώο πξνζιήςεσλ πξνζσπηθνύ πνπ ηζρύεη γηα ην δεκόζην ηνκέα Οη αξρηθέο ξπζκίζεηο ηνπ Ν. 1069/1980 (ηδίσο άξζξν 7), φπσο ήδε επηζεκάλζεθε παξαπάλσ, αλαθέξνληαλ ζην ηδησηηθφ δίθαην θαη ηελ εξγαηηθή λνκνζεζία (ι.ρ. λ.δ. 3789/57 «Πεξί ηξνπνπνηήζεσο θαη ζπµπιεξψζεσο ελίσλ δηαηάμεσλ ηεο Δξγαηηθήο Ννµνζεζίαο» ΦΔΚ 210/Α/12-10-57) φπσο ίζρπε γηα ην πξνζσπηθφ ηνπο. Άιισζηε θαη γηα ηηο κεγάιεο «νκνεηδείο» επηρεηξήζεηο ηεο ΔΤΓΑΠ θαη ηεο ΔΤΑΘ εθαξκφδνληαλ επίζεο ηδησηηθννηθνλνκηθά θξηηήξηα σο πξνο ηε ιεηηνπξγία ηνπο θαη ην εξγαηηθφ δίθαην φζνλ αθνξά ην πξνζσπηθφ ηνπο. Ωζηφζν, ε θαηάρξεζε ηεο επειημίαο πνπ πξνζέθεξε ε εξγαηηθή λνκνζεζία ζηηο δεκνηηθέο επηρεηξήζεηο απφ πνιινχο αηξεηνχο, νη νπνίνη πξνζπάζεζαλ κέζσ ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ λα παξαθάκςνπλ θαλφλεο θαη πεξηνξηζκνχο πνπ ίζρπαλ γηα ηνπο δήκνπο θαη γεληθφηεξα γηα ην δεκφζην ηνκέα, νδήγεζε ζηελ ζηαδηαθή ππαγσγή εηδηθά ηνπ θαζεζηώηνο ησλ πξνζιήςεσλ πξνζσπηθνύ (αξρηθά ηνπ δηνηθεηηθνύ, ζηαδηαθά όκσο θαη ησλ άιισλ θαηεγνξηώλ πξνζσπηθνύ) ησλ δεκνηηθώλ επηρεηξήζεσλ ζηνπο θαλόλεο ηνπ Ν.2190/1994 (ΑΔΠ), 14

15 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ρσξίο όκσο λα κεηαβιεζεί θαηά ηα άιια ην θαζεζηώο ηνπ πξνζσπηθνύ ησλ δεκνηηθώλ επηρεηξήζεσλ. Με άιια ιφγηα, ελψ εηδηθά νη πξνζιήςεηο πξνζσπηθνχ εληάρζεθαλ ζην απζηεξφ θαη δχζθακπην ζεζκηθφ πιαίζην ηνπ Ν.2190/1994 θαη ζηνλ έιεγρν ηνπ ΑΔΠ, ην γεληθφηεξν θαζεζηψο ηνπ πξνζσπηθνχ παξέκεηλε ζην πιαίζην ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο. Έηζη, ήδε κε ην άξζξν 1 παξ 3 ηνπ Ν. 2527/1997 («Σξνπνπνίεζε θαη ζπκπιήξσζε δηαηάμεσλ ηνπ λ. 2190/94 θαη άιιεο δηαηάμεηο»» είρε νξηζηεί φηη: «Οη ακηγείο θαη κηθηέο επηρεηξήζεηο ησλ Ο.Σ.Α., α θαη β βαζκνχ ζηηο νπνίεο ν Ο.Σ.Α. θαηέρεη άκεζα ή έκκεζα ην 50% ηνπιάρηζηνλ ηνπ εηαηξηθνχ ηνπο θεθαιαίνπ, νη πάζεο κνξθήο δεκφζηεο επηρεηξήζεηο θαη νη ζπγαηξηθέο ηνπο εηαηξείεο, ππάγνληαη ζην ζχζηεκα πξνζιήςεσλ ηνπ λ. 2190/94 σο πξνο ηελ πξφζιεςε ηαθηηθψλ θαη κε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ δηνηθεηηθψλ ππαιιήισλ ησλ θαηεγνξηψλ ΠΔ, ΣΔ θαη ΓΔ θαη ηαθηηθνχ θαη κε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ πξνζσπηθνχ ηεο θαηεγνξίαο ΤΔ, κε εμαίξεζε ην εξγαηνηερληθφ πξνζσπηθφ ΤΕ. Ωο δηνηθεηηθνί ππάιιεινη γηα ηελ εθαξκνγή ηεο παξνχζαο δηάηαμεο λννχληαη νη πξνζιακβαλφκελνη γηα ηελ άζθεζε ηεο δηνηθεηηθννηθνλνκηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο (φπσο γξαθείο, γξακκαηείο, δαθηπινγξάθνη, ζηελνγξάθνη, ινγηζηέο, ππάιιεινη γηα ζέκαηα πξνζσπηθνχ θαη νηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο θιπ.). Η πξφζιεςε ηνπ ηαθηηθνχ δηνηθεηηθνχ πξνζσπηθνχ απφ ηηο επηρεηξήζεηο ησλ Ο.Σ.Α., ηηο δεκφζηεο επηρεηξήζεηο θαη ηηο ζπγαηξηθέο ηνπο εηαηξείεο..γίλεηαη κε ηε δηαδηθαζία ηνπ άξζ. 18 ηνπ παξφληνο λφκνπ απφ ηηο ίδηεο ηηο εηαηξείεο Οη αλσηέξσ θνξείο (επηρεηξήζεηο ησλ Ο.Σ.Α., δεκφζηεο επηρεηξήζεηο θαη ζπγαηξηθέο ηνπο εηαηξείεο θαη ζπγαηξηθέο εηαηξείεο ηξαπεδψλ) πξνζιακβάλνπλ ην κε δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ (φπσο ηερληθφ ππφ επξεία έλλνηα πξνζσπηθφ, πγεηνλνκηθφ θιπ.), θαζψο θαη ην εξγαηνηερληθφ πξνζσπηθφ ΤΕ, βάζεη ησλ δηαηάμεσλ ηνπ θαλνληζκνχ 15

16 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ηνπο, ή εάλ δελ πθίζηαηαη θαλνληζκφο βάζεη πξνθεξχμεσο κε ηνπο φξνπο πξφζιεςεο ή δηνξηζκνχ, νη νπνίνη πξέπεη λα αληαπνθξίλνληαη πιήξσο θαη απζηεξά ζηηο αλάγθεο γηα ηηο νπνίεο εγθξίζεθε ε πξφζιεςε απφ ην αξκφδην θπβεξλεηηθφ ή άιιν αξκφδην φξγαλν Οη ίδηνη αλσηέξσ θνξείο πξνζιακβάλνπλ ην εηδηθφ επηζηεκνληθφ πξνζσπηθφ κεηά απφ δηαδηθαζία ζπλέληεπμεο θαη επηινγήο απφ επηηξνπέο ηηο νπνίεο ζπγθξνηεί ε δηνίθεζε ηνπ νηθείνπ θνξέα. Καη νη πξνζιήςεηο ηνπ εηδηθνχ επηζηεκνληθνχ πξνζσπηθνχ ππφθεηληαη ζηνλ έιεγρν ηνπ Α..Δ.Π. απηεπαγγέιησο ή θαη' έλζηαζε ππνςεθίσλ απφ ηελ άπνςε ηήξεζεο ησλ αλσηέξσ γεληθψλ αξρψλ πξφζιεςεο. Η πξφζιεςε δηνηθεηηθψλ ππαιιήισλ απφ ηνπο αλσηέξσ θνξείο κπνξεί λα γίλεηαη θαη κε δηαγσληζκφ ηνπ Α..Δ.Π., εθφζνλ δεηεζεί απφ ηνλ νηθείν θνξέα». Πεξαηηέξσ πξνζηέζεθαλ κε ηξνπνπνηήζεηο θαη ηα εμήο, κεηαμχ άιισλ, εδάθηα: Με ηελ παξ. 15 β ηνπ άξζξνπ 20 ηνπ Ν. 2738/1999 πξνβιέθζεθε: «Η πξφζιεςε απφ ηνπο αλσηέξσ θνξείο πξνζσπηθνχ κε ζχκβαζε εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ νξηζκέλνπ ρξφλνπ γηα ηελ αληηκεηψπηζε επνρηθψλ ή άιισλ πεξηνδηθψλ ή πξφζθαηξσλ αλαγθψλ γίλεηαη κε ηε δηαδηθαζία θαη ηα θξηηήξηα ηνπ άξζξνπ 21 ηνπ λ. 2190/1994». Δμάιινπ, κε ηελ παξ. 5 ηνπ άξζξνπ 10 ηνπ Ν. 3051/2002, νξίζηεθε: «Οη θνξείο πνπ ππάγνληαη ζηελ παξ. 3 ηνπ άξζξνπ 1 ηνπ Ν. 2527/1997 πξνζιακβάλνπλ θαη ην κε δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ φισλ ησλ θαηεγνξηψλ (ΠΔ, ΣΔ, ΓΔ, ΤΔ) θαη εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ άξζξνπ 18 ηνπ Ν. 2190/1994»). Αθνινχζσο, κε ην άξζξν 13 ηνπ Ν. 3429/2005: «Γεκφζηεο Δπηρεηξήζεηο θαη Οξγαληζκνί (Γ.Δ.Κ.Ο.», θαη ππφ ηνλ ηίηιν «Νενπξνζιακβαλφκελν πξνζσπηθφ» πξνβιέθζεθε: «1. Οη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο κπνξνχλ ζην εμήο, γηα ιφγνπο γεληθνχ ζπκθέξνληνο πνπ ζπλδένληαη κε ηε ιεηηνπξγία ηνπο, θαηά παξέθθιηζε ησλ δηαηάμεσλ ησλ εζσηεξηθψλ θαλνληζκψλ ή νξγαληζκψλ ηνπο πνπ έρνπλ ηζρχ λφκνπ ή ηζρχ θαλνληζηηθή ή νπνηαδήπνηε άιιε ηζρχ, θαζψο θαη θαηά παξέθθιηζε 16

17 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο νπνησλδήπνηε δηαηάμεσλ ή ζπκθσληψλ, λα πξνζιακβάλνπλ ην πάζεο θχζεσο πξνζσπηθφ ηνπο κε ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο γηα δνθηκαζηηθή πεξίνδν δηάξθεηαο κέρξη επηά (7) κελψλ, χζηεξα απφ πξνθήξπμε ζηελ νπνία θαζνξίδνληαη, απφ ηελ ίδηα ηε δεκφζηα επηρείξεζε, ηα θξηηήξηα πξφζιεςεο. Η δηαδηθαζία πξφζιεςεο ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ δεκνζίσλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο θαη ηεο κεηέπεηηα ζχλαςεο ηεο ζρεηηθήο ζχκβαζεο εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ, χζηεξα απφ αμηνιφγεζε ηεο δνθηκαζηηθήο πεξηφδνπ απφ ηελ νηθεία δεκφζηα επηρείξεζε, ειέγρεηαη απφ ην Α..Ε.Π., ζχκθσλα κε ηηο θείκελεο θάζε θνξά δηαηάμεηο πνπ δηέπνπλ ηηο αξκνδηφηεηέο ηνπ θαη ηηο εηδηθφηεξεο ξπζκίζεηο ηεο θνηλήο ππνπξγηθήο απφθαζεο ηεο παξαγξάθνπ 4 ηνπ άξζξνπ απηνχ 2. Δηδηθφηεξα, ζπκβάζεηο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ ησλ πξνζιακβαλνκέλσλ, ζχκθσλα κε ηελ πξνεγνχκελε παξάγξαθν, κεηά ηελ έλαξμε ηζρχνο ηνπ λφκνπ απηνχ, κπνξνχλ λα θαηαγγέιινληαη ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο θαη πξνυπνζέζεηο ηεο εθάζηνηε ηζρχνπζαο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο. 3. Η άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο θαηαγγειίαο δελ επηηξέπεηαη λα γίλεηαη θαηαρξεζηηθά, αιιά κέζα ζηα φξηα πνπ νξίδνληαη απφ ην άξζξν 281 ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα. 4. Με θνηλή απόθαζε ησλ Τπνπξγώλ Δζσηεξηθώλ, Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθώλ, Αλάπηπμεο, Απαζρόιεζεο θαη Κνηλσληθήο Πξνζηαζίαο θαη ηνπ επνπηεύνληνο ηελ νηθεία επηρείξεζε Τπνπξγνύ ξπζκίδνληαη ηα θάζε είδνπο εηδηθόηεξα ζέκαηα, ηα νπνία αθνξνύλ ζηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ησλ πξνεγνύκελσλ παξαγξάθσλ θαηά παξέθθιηζε ησλ ηπρόλ αληίζεησλ δηαηάμεσλ εζσηεξηθώλ θαλνληζκώλ ή νξγαληζκώλ ή επηρεηξεζηαθώλ ζπιινγηθώλ ζπκβάζεσλ ή νπνησλδήπνηε άιισλ δηαηάμεσλ ή ζπκθσληώλ πνπ ηζρύνπλ ζηηο επηρεηξήζεηο απηέο ή αθόκα θαη επηρεηξεζηαθήο ζπλήζεηαο. Οη ξπζκίζεηο ηεο απφθαζεο απηήο δελ κπνξεί λα είλαη δπζκελέζηεξεο απφ 17

18 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ηηο πξνβιέςεηο ζηελ εζληθή γεληθή ζπιινγηθή ζχκβαζε εξγαζίαο ή ηπρφλ ηζρχνπζεο θιαδηθέο ή νκνηνεπαγγεικαηηθέο ζπιινγηθέο ζπκβάζεηο 8 5) Οη δηαηάμεηο ηεο Π.Τ.. 33/2006 (ΦΔΚ 280 Α ) δελ εθαξκφδνληαη γηα ηελ πξφζιεςε θάζε είδνπο πξνζσπηθνχ, ηαθηηθνχ, έθηαθηνπ ή κε ζχκβαζε έξγνπ, φπσο απηφ νξίδεηαη ζηελ παξάγξαθν 6, θαζψο θαη ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ, απφ ηηο δεκφζηεο επηρεηξήζεηο ηνπ παξφληνο Κεθαιαίνπ, θαζψο θαη απφ ηηο εηαηξείεο ηνπ Κεθαιαίνπ Β, ζηηο νπνίεο ην Γεκφζην θαηέρεη ηελ πιεηνςεθία ηνπ εηαηξηθνχ θεθαιαίνπ. 6) Σν δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην θάζε δεκφζηαο επηρείξεζεο δχλαηαη λα ζηειερψλεη ηηο ζέζεηο δηεπζπληψλ θαη γεληθψλ δηεπζπληψλ πνπ πξνβιέπνληαη ζην νξγαλφγξακκα ηεο εηαηξείαο, επηιέγνληαο εμεηδηθεπκέλα δηνηθεηηθά ζηειέρε είηε απφ ην πξνζσπηθφ ηεο δεκφζηαο επηρείξεζεο είηε εθηφο απηνχ, κε ζχλαςε ζχκβαζεο νξηζκέλνπ ρξφλνπ κέρξη ηξηεηνχο δηάξθεηαο 9». Μεηά ηελ ηζρχ ηνπ λένπ Κψδηθα Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ (ΚΓΚ, Ν. 3463/2006) ζηηο δεκνηηθέο επηρεηξήζεηο χδξεπζεο θαη απνρέηεπζεο εθαξκφδνληαλ, φπσο ήδε ηνλίζζεθε ζε άιιν ζεκείν ηεο παξνχζαο, εθηφο απφ ηνλ «θαηαζηαηηθφ» ηνπο λφκν 1069/1980, αλαινγηθά νη δηαηάμεηο ηνπ ΚΓΚ γηα ηηο θνηλσθειείο επηρεηξήζεηο. ρεηηθά κε ην πξνζσπηθφ ησλ ηειεπηαίσλ, ν ΚΓΚ πξνέβιεπε, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: «Άξζξν 258: Πξνζσπηθφ 1. Σν πξνζσπηθφ ησλ θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ ζπλδέεηαη κε απηέο κε ζρέζε εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη πξνζιακβάλεηαη κε βάζε ηηο 8 Ζ παξ. 4 ηνπ άξζξνπ 13 αληηθαηαζηάζεθε ζε απηή ηε κνξθή κε ηελ παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 56 ηνπ λ. 3691/08, ΦΔΚ-166 Α/5-8-08. 9 Οη παξ. 5 θαη 6 πξνζηέζεθαλ αξγφηεξα ζην άξζξν 13 κε ηελ παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 33ηνπ Ν. 3697/08, ΦΔΚ-194 Α/25-9-08. 18

19 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο αληίζηνηρεο δηαηάμεηο πνπ ηζρχνπλ γηα ηελ πξφζιεςε ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ Ο.Σ.Α. κε ζρέζε εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ». Δπηζεκαίλεηαη εμάιινπ, φηη νη ζρεηηθέο, γηα ηελ πξόζιεςε νξηζκέλσλ θαηεγνξηψλ πξνζσπηθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζηνπο ΟΣΑ δηαηάμεηο ηνπ Κψδηθα Καηάζηαζεο Γεκνηηθψλ θαη Κνηλνηηθψλ Τπαιιήισλ (ΚΚΓΚΤ N. 3584/07) βξίζθνληαη ζην Κεθάιαην Β ηνπ λφκνπ θαη ηδίσο ζηα άξζξα ηνπ 168 επ, 178 επ., 205 επ. Δμάιινπ, σο πξνο ην πξνζσπηθφ ησλ θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ, ζην άξζξν 257 ΚΓΚ πξνβιέπνληαη, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: «Άξζξν 257 Καλνληζκνί πκβάζεηο 1. Σν δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην ηεο επηρείξεζεο ζπληάζζεη ππνρξεσηηθά ηνπο αθφινπζνπο θαλνληζκνχο: α. Δζσηεξηθφ θαλνληζκφ ππεξεζηψλ, κε ηνλ νπνίν θαζνξίδνληαη ε νξγάλσζε, ε δηάξζξσζε θαη νη αξκνδηφηεηεο ησλ ππεξεζηψλ ηεο επηρείξεζεο, νη ζέζεηο ηνπ πξνζσπηθνχ θαηά εηδηθφηεηα, θαζψο θαη ην αλψηαην φξην απηνχ. β. Καλνληζκφ πξνζσπηθνχ, ν νπνίνο θαζνξίδεη ηελ ππεξεζηαθή θαηάζηαζε απηνχ, ηα πξνζφληα πξφζιεςεο, ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ππνρξεψζεηο, θαζψο θαη ηηο πεηζαξρηθέο ηνπ επζχλεο. γ. Καλνληζκφ νηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο. Με απφθαζε ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ ηεο επηρείξεζεο κπνξεί λα ζπληάζζνληαη θαη άιινη θαλνληζκνί, νη νπνίνη θξίλνληαη απαξαίηεηνη γηα ηε ιεηηνπξγία απηήο. 2. Η ζχλαςε ζπκβάζεσλ αλάζεζεο ησλ έξγσλ, ππεξεζηψλ, κειεηψλ θαη πξνκεζεηψλ ησλ θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο θαη ε ζχλαςε 19

20 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ζπκβάζεσλ κίζζσζεο έξγνπ δηελεξγείηαη ζχκθσλα κε ηηο αληίζηνηρεο ξπζκίζεηο πνπ ηζρχνπλ γηα ηνπο Ο.Σ.Α.. Σν δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην κπνξεί λα ζπληάζζεη αληίζηνηρνπο θαλνληζκνχο ζην πιαίζην ησλ αλσηέξσ θαλφλσλ.» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο).» Απφ ηα παξαπάλσ ζπλάγεηαη ζαθψο, φηη νη θνηλσθειείο επηρεηξήζεηο θαη αληηζηνίρσο νη ΓΔΤΑ (φπνπ εθαξκφδνληαη αλαινγηθά νη δηαηάμεηο γηα ηηο θνηλσθειείο, βι. παξαπάλσ), σο λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ δελ ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηνπο θνξείο ηνπ άξζξνπ 3 ηνπ Ν. 3584/2007 (ΚΚΓΚΤ) θαη ζπλεπψο δελ ππάγεηαη, θαηαξρήλ, ην πξνζσπηθφ ησλ θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ ζηηο δηαηάμεηο ηνπ ελ ιφγσ Κψδηθα ΚΔΚΤ παξά κφλν φηαλ παξαπέκπεη ξεηά θαη εηδηθά ζε απηέο ε ζρεηηθή λνκνζεζία (φπσο ι.ρ. ζρεηηθά κε ηελ πξφζιεςε πξνζσπηθνχ ην άξζξν 258 Ν. 3463/2006 -ΚΓΚ, φπνπ βέβαηα εθαξκφδνληαη θπξίσο θαη πνιιέο άιιεο εηδηθφηεξεο δηαηάμεηο εθηφο ηνπ ΚΚΓΚΤ, θπξίσο ν 2190/1994 φπσο ηζρχεη γηα ην πξνζσπηθφ ησλ ΓΔΤΑ). Σν πξνζσπηθφ ηεο Κνηλσθεινχο Δπηρείξεζεο αιιά θαη ηεο ΓΔΤΑ δηέπεηαη, απφ ηνλ ζρεηηθφ θαλνληζκό πξνζσπηθνύ ηεο επηρείξεζεο, θαζψο θαη ηηο αληίζηνηρεο, θάζε θνξά, εηδηθέο δηαηάμεηο ηεο λνκνζεζίαο αλάινγα κε ηελ ζρέζε εξγαζίαο ή έξγνπ, ηελ εηδηθφηεηα θιπ. Γηα ηα ζέκαηα ησλ πξνζιήςεσλ, αθνινχζεζε ν ςήθηζε λένπ λφκνπ φπνπ κε ην άξζξν 1 ηνπ N. 3812/2009 («Αλακφξθσζε ζπζηήκαηνο πξνζιήςεσλ ζην δεκφζην ηνκέα θαη άιιεο δηαηάμεηο») πξνβιέπνληαλ ηα εμήο: «Οη δηαηάμεηο ησλ παξαγξάθσλ 1 θαη 2 ηνπ άξζξνπ 14 ηνπ λ. 2190/1994 (ΦΔΚ 28 Α ), φπσο ηζρχνπλ, αληηθαζίζηαληαη σο αθνινχζσο: 1. ηηο δηαηάμεηο ησλ θεθαιαίσλ Α, Β θαη Γ, φπσο ηζρχνπλ, ππάγνληαη φινη νη θνξείο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, φπσο απηφο νξηνζεηείηαη κε ηηο 20

21 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 1 παξ. 6 ηνπ λ. 1256/1982 (ΦΔΚ 65 Α ) θαη ηηο κεηαγελέζηεξεο ζπκπιεξψζεηο ηνπ, πξηλ απφ ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ κε ην άξζξν 51 ηνπ λ. 1892/1990 (ΦΔΚ 101 Α ). ηνλ θαηά ηα πην πάλσ δεκφζην ηνκέα θαη γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ παξφληνο θαη κφλν ππάγνληαη επίζεο: α. Η Πξνεδξία ηεο Γεκνθξαηίαο, σο πξνο ην κφληκν πξνζσπηθφ ηεο. β. Η Βνπιή ησλ Διιήλσλ, σο πξνο ην πξνζσπηθφ ηεο, ζχκθσλα κε ηα φζα νξίδεη ν Καλνληζκφο ηεο. γ. Οη Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο πξψηνπ θαη δεχηεξνπ βαζκνχ θαη νη πάζεο θχζεσο επηρεηξήζεηο ηνπο. δ. Οη ζπληαγκαηηθψο θαηνρπξσκέλεο ή κε Αλεμάξηεηεο Γηνηθεηηθέο Αξρέο. ε. Οη Σνπηθέο Δλψζεηο Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ (Σ.Δ.Γ.Κ.), ε Κεληξηθή Έλσζε Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ Διιάδνο (Κ.Δ.Γ.Κ.Δ.) θαη ε Έλσζε Ννκαξρηαθψλ Απηνδηνηθήζεσλ Διιάδνο (Δ.Ν.Α.Δ.). ζη. Οη Σνπηθνί Οξγαληζκνί Δγγείσλ Βειηηψζεσλ, σο πξνο ην πξνζσπηθφ κε ζρέζε εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ ανξίζηνπ ρξφλνπ. δ. Οη ηξάπεδεο ζηηο νπνίεο ν δηνξηζκφο Πξνέδξνπ ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ή Γηνηθεηή ππάγεηαη ζηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 49Α ηνπ Καλνληζκνχ ηεο Βνπιήο, θαζψο θαη νη ζπγαηξηθέο ηνπο αλψλπκεο εηαηξείεο. ε. Σα λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ πνπ αλήθνπλ ζην Κξάηνο ή επηρνξεγνχληαη ηαθηηθψο, ζχκθσλα κε ηηο θείκελεο δηαηάμεηο, απφ θξαηηθνχο πφξνπο θαηά 50% ηνπιάρηζηνλ ηνπ εηήζηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπο. ζ. Οη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο, νξγαληζκνί θαη αλψλπκεο εηαηξείεο πνπ πξνβιέπνληαη ζηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 1 ηνπ λ. 3429/2005 (ΦΔΚ 314 Α )». Δλ πξνθεηκέλσ, ε παξαπάλσ γξακκαηηθή δηαηχπσζε ηνπ εδαθίνπ γ ηεο παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 1 ηνπ Ν. 3812/2010 θάλεη ιφγν γηα «πάζεο 21

22 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο θχζεσο» επηρεηξήζεηο «ηνπο», δει. γηα επηρεηξήζεηο νη νπνίεο (ελφςεη ηεο γεληθήο ηνπ θηεηηθνχ «ηνπο» πνπ ρξεζηκνπνηείηαη) αλήθνπλ ζηνπο Ο.Σ.Α., αλεμάξηεηα απφ ηε λνκηθή ηνπο κνξθή. Δλ πξνθεηκέλσ, δειαδή, ην θξηηήξην πνπ ζέηεη ν ίδηνο ν λφκνο γηα ηελ ππαγσγή ζην ξπζκηζηηθφ πεδίν ηεο ελ ιφγσ δηάηαμεο δελ είλαη ε ζπγθεθξηκέλε κνξθή ή ν ηύπνο ηεο επηρείξεζεο, ήηνη ην θαηά πφζν πξφθεηηαη γηα «θνηλσθειή» ή «αλψλπκε» ή άιιε εηδηθνχ ηχπνπ επηρείξεζε (ι.ρ. Γ.Δ.Τ.Α. θιπ.), αιιά ην ηδηνθηεζηαθό ηεο θαζεζηώο, ην «αλήθεηλ» ηεο επηρείξεζεο αθελφο θαη, αθεηέξνπ ην ππνθείκελν απηήο ηεο ηδηνθηεζίαο, δει. ν «θχξηνο» ηεο επηρείξεζεο λα είλαη έλα λνκηθό πξόζσπν ζπγθεθξηκέλνπ ηύπνπ, δειαδή Οξγαληζκόο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο. Ωο πξνο ην πξψην, ήηνη ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο ηεο επηρείξεζεο, κπνξεί λα πξνβιεζεί ε άπνςε φηη ε δηάηαμε αθνξά θαηαξρήλ ηηο επηρεηξήζεηο πνπ αλήθνπλ εμ νινθιήξνπ ζε Ο.Σ.Α., φπσο νη θνηλσθειείο ή νη κνλνκεηνρηθέο επηρεηξήζεηο ή αθφκε θαη επηρεηξήζεηο πνπ αλήθνπλ ζε πεξηζζφηεξνπο Ο.Σ.Α., αιιά κφλν ζε απηνχο θαη φρη θαη ζε άιινπο δεκφζηνπο θνξείο ή ηδηψηεο. Οη Ο.Σ.Α. δηαρεηξίδνληαη επηρεηξήζεηο σο ππαγφκελεο ζηελ ηδηνθηεζία ηνπο φηαλ αζθνχλ πιήξε λνκηθφ θαη πξαγκαηηθφ έιεγρν επί ηνπ ππνθείκελνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ φζνλ αθνξά ηνλ νξηζκφ ηεο δηνίθεζήο ηνπ, ηελ άζθεζε επνπηείαο επ απηνχ θαη ελδερνκέλσο ηε ρξεκαηνδφηεζή ηνπ. Αλ θαη ην ηειεπηαίν δελ ηζρχεη ζηελ πεξίπησζε ησλ ΓΔΤΑ, είλαη ζαθέο φηη πξφθεηηαη γηα επηρεηξήζεηο «ησλ ΟΣΑ», επηρεηξήζεηο πνπ «αλήθνπλ» ζε Ο.Σ.Α. θαη ζπλεπψο αλαθέξεηαη θαη ζε απηέο ην άξζξν 1 παξ. 1 εδ. γ ηνπ Ν. 3812/2010. Ωζηφζν, ε ππαγσγή ησλ ΓΔΤΑ ζε ξπζκίζεηο θαη πεξηνξηζκνχο πνπ αθνξνχλ ηνλ δεκόζην ηνκέα εηδηθά σο πξνο ηηο πξνζιήςεηο πξνζσπηθνύ δελ ζήκαηλε, βέβαηα, φπσο ήδε έρεη ηνληζζεί θαη ζε άιιν ζεκείν ηεο παξνχζεο, φηη ην θαζεζηψο ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ ΓΔΤΑ ζπλνιηθά, δει. σο πξνο ηηο εξγαζηαθέο ζρέζεηο, ηα αζθαιηζηηθά, ηνπο 22

23 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο κηζζνχο θαη ηα επηδφκαηα θ.ν.θ. δηέπνληαλ πιένλ απφ ηηο δηαηάμεηο πνπ αθνξνχζαλ ην δεκφζην, ην πξνζσπηθφ ησλ ΟΣΑ θαη ησλ ΝΠΓΓ. Έηζη, ζε ζρεηηθή απφθαζε πνπ αθνξνχζε ηελ δηεθδίθεζε απφ ηνπο ππαιιήινπο ηεο ΓΔΤΑ Θεβψλ ηεο ρξεκαηηθήο παξνρήο, αξρηθά 88 επξψ θαη απφ 1-7- 2002 176 επξψ, πνπ είρε ρνξεγεζεί ζε φινπο ζρεδφλ ηνπο κε ζρέζε δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ δηθαίνπ ππαιιήινπο ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ, ησλ ΟΣΑ θαη ησλ ΝΠΓΓ, ησλ νπνίσλ νη απνδνρέο δηέπνληαλ απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν. 2470/1997 «αλακφξθσζε κηζζνινγίνπ πξνζσπηθνχ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη άιιεο ζπλαθείο δηαηάμεηο», ν Άξεηνο Πάγνο, ζηελ 1675/2010 απόθαζή ηνπ έθξηλε φηη δελ έπξεπε λα ηθαλνπνηεζεί ε ελ ιφγσ δηεθδίθεζε κε ην εμήο ζθεπηηθφ: «..νη δεκνηηθέο επηρεηξήζεηο χδξεπζεο θαη απνρέηεπζεο, σο ην αλαηξεζείνλ, απνηεινχλ λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ, δηεπφκελα απφ ηνπο θαλφλεο ηεο ηδησηηθήο νηθνλνκίαο, έρνπλ δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή απηνηέιεηα, δηαζέηνληαο ίδηα δηνίθεζε, αλεμάξηεηε ηακεηαθή ππεξεζία θαη ηδηαίηεξν πξνυπνινγηζκφ εζφδσλ θαη εμφδσλ, κε βάζε ηνλ νπνίν γίλεηαη ε νηθνλνκηθή δηαρείξηζε ηνπο, ίδηα πεξηνπζία θαη δηθνχο ηνπο πφξνπο, αλεμάξηεηε θαη απηνηειή εζσηεξηθή νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία κε βάζε θαλνληζκνχο πνπ ζπληάζζνληαη απφ ηα φξγαλα δηνίθεζεο απηψλ, θαη ηέινο δελ ππάγνληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ ΟΣΑ, νχηε ζηνλ επξχηεξν δεκφζην ηνκέα, απφ ηνλ νπνίν αληηζέηνπο ξεηά εμαηξνχληαη. Καηά ζπλέπεηα νη εξγαδφκελνη ζ' απηέο ηεινχλ ζε εληειψο δηαθνξεηηθφ λνκνζεηηθφ θαη εξγαζηαθφ θαζεζηψο θαη παξέρνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο ππφ δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο θαη ζε δηαθνξεηηθνχο εξγνδφηεο ζε ζρέζε κε ηνπο εξγαδνκέλνπο ζην Δεκφζην, ηνπο ΟΣΑ θαη ηα ΝΠΔΔ θαη γεληθά ζηνλ επξχηεξν δεκφζην ηνκέα, ζηνπο νπνίνπο έρεη ρνξεγεζεί ζηαδηαθά ε επίδηθε ρξεκαηηθή παξνρή ηνπ άξζ. 14 λ. 3016/2002. Δπνκέλσο, αθνχ ιεθζεί ππφςε θαη ην γεγνλφο φηη δελ έρεη εθδνζεί ΚΤΑ γηα ηελ ρνξήγεζε ηεο παξνρήο απηήο ζε εξγαδφκελνπο γεληθά ζε ΝΠΙΓ θαη εηδηθφηεξα ζηηο 23

24 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ΓΔΤΑ, ε κε ρνξήγεζε απηήο ζηνπο σο άλσ εξγαδνκέλνπο δελ πξνζθξνχεη ζηελ αξρή ηεο ηζφηεηαο, ελψ αληίζεηα ε ρνξήγεζε ηεο δελ κπνξεί λα ζεκειησζεί, είηε επζέσο είηε αλαινγηθά, ζηηο σο άλσ δηαηάμεηο» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο). Αξγφηεξα, ν Άξεηνο Πάγνο κε ηε 690/2012 λεόηεξε απόθαζή ηνπ έθξηλε φηη εξγαδφκελνη ζηε ΓΔΤΑ Φιψξηλαο δελ κπνξνχζαλ λα ιάβνπλ πξφζζεην επίδνκα πνπ εηζέπξαηηαλ ζπλάδειθνί ηνπο πνπ εξγάδνληαλ ζηε ΓΔΤΑ Σξηθάισλ, αθνχ νη ηειεπηαίνη ππάγνληαλ ζε δηαθνξεηηθφ Οξγαληζκφ Δζσηεξηθήο Τπεξεζίαο θαη δηαθνξεηηθφ εξγνδφηε, ελψ ζηελ πεξίπησζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο ΓΔΤΑ Φιψξηλαο δελ εθαξκφδνληαλ θαη ε ζπιινγηθή ζχκβαζε εξγαζίαο πνπ πξνέβιεπε ην επίδνκα. Δπηπιένλ, ην αλψηαην δηθαζηήξην ππνγξάκκηζε, κεηαμχ άιισλ, θαη ηα εμήο: «Καηά ην άξζξν 4 παξ. 1 ηνπ πληάγκαηνο, νη Έιιελεο είλαη ίζνη ελψπηνλ ηνπ λφκνπ. Η δηάηαμε απηή θαζηεξψλεη φρη κφλν ηελ ηζφηεηα ησλ Διιήλσλ έλαληη ηνπ λφκνπ αιιά θαη ηελ ηζφηεηα ηνπ λφκνπ έλαληη απηψλ, κε ηελ έλλνηα φηη δεζκεχεη θαη ην λνκνζέηε θαη ηνλ ππνρξεψλεη, φηαλ πξφθεηηαη λα ξπζκίζεη νπζησδψο φκνηα πξάγκαηα, ζρέζεηο ή θαηαζηάζεηο θαη θαηεγνξίεο πξνζψπσλ, λα κελ αληηκεησπίδεη θαηά ηξφπν αλφκνην ηηο πεξηπηψζεηο απηέο, εηζάγνληαο δηαθξίζεηο ή εμαηξέζεηο, εθηφο αλ απηφ επηβάιιεηαη απφ ιφγνπο γεληθφηεξνπ θνηλσληθνχ ή δεκφζηνπ ζπκθέξνληνο, ηε ζπλδξνκή ησλ νπνίσλ ειέγρνπλ ηα δηθαζηήξηα. πλεπψο, αλ γίλεη απφ ην λφκν εηδηθή ξχζκηζε γηα νξηζκέλε θαηεγνξία πξνζψπσλ θαη απνθιεηζζεί απφ ηε ξχζκηζε απηή, θαη' αδηθαηνιφγεηε δπζκελή δηάθξηζε, άιιε θαηεγνξία πξνζψπσλ, γηα ηελ νπνία ζπληξέρεη ν ίδηνο ιφγνο, πνπ επηβάιιεη ηελ εηδηθή εθείλε κεηαρείξηζε, ε δηάηαμε πνπ εηζάγεη ηε δπζκελή απηή κεηαρείξηζε είλαη αλίζρπξε σο αληηζπληαγκαηηθή. ηελ πεξίπησζε απηή, πξνο απνθαηάζηαζε ηεο ζπληαγκαηηθήο αξρήο ηεο ηζφηεηαο, πξέπεη λα 24

25 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο εθαξκνζζεί θαη γηα εθείλνπο, ζε βάξνο ησλ νπνίσλ έγηλε ε δπζκελήο δηάθξηζε, ε δηάηαμε πνπ ηζρχεη γηα ηελ θαηεγνξία ππέξ ηεο νπνίαο ζεζπίζηεθε ε εηδηθή ξχζκηζε, δηφηη κφλν κε ηνλ ηξφπν απηφ αίξεηαη ε θαηάζηαζε πνπ δεκηνπξγήζεθε απφ ηελ παξαβίαζε ηεο αλσηέξσ αξρήο. Δμάιινπ, γεληθφηεξνη ιφγνη θνηλσληθνχ ζπκθέξνληνο γηα ηε δηαθνξεηηθή λνκνζεηηθή ξχζκηζε ησλ απνδνρψλ θαηεγνξηψλ εξγαδνκέλσλ, πνπ παξέρνπλ ηελ ίδηα εξγαζία θαη ππφ ηηο ίδηεο ζπλζήθεο, ζπληξέρνπλ φηαλ ε θάζε θαηεγνξία παξέρεη ηελ εξγαζία θάησ απφ δηαθνξεηηθφ λνκηθφ θαζεζηψο ήηνη, φηαλ ε κία θαηεγνξία παξέρεη ηηο ππεξεζίεο ηεο κε ζρέζε δεκνζίνπ δηθαίνπ θαη ε άιιε κε ζρέζε ηδησηηθνχ δηθαίνπ ή πξνθεηκέλνπ πεξί θαηεγνξηψλ απαζρνινπκέλσλ κε ζρέζε ηδησηηθνχ δηθαίνπ, φηαλ ε κία απαζρνιείηαη ζην Γεκφζην, ηνπο ΟΣΑ ή Ν.Π.Γ.Γ. θαη ε άιιε ζε Ν.Π.Ι.Γ. ή γεληθψο ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα Η Δεκνηηθή Επηρείξεζε Ύδξεπζεο θαη Απνρέηεπζεο Φιψξηλαο (ΔΕΤΑΦ) πνπ έρεη ζπζηαζεί ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν. 1069/1980 δελ είλαη ηδησηηθή αιιά επηρείξεζε πνπ αλήθεη ζην Δήκν Φιψξηλαο θνηλσθεινχο ραξαθηήξα θαη κε θξηηήξην ην αλσηέξσ ιεηηνπξγηθφ ηεο αληηθείκελν εληάζζεηαη ζην δεκφζην ηνκέα..δελ ζπληξέρεη λφκηκνο ιφγνο γηα λα ρνξεγεζεί ζηνπο αλαηξεζείνληεο ε αηηνχκελε παξνρή, γηα ην ιφγν φηη ην επίδνκα απηφ ρνξεγείηαη ζηνπο ππαιιήινπο ηεο Γ.Δ.Τ.Α Σξηθάισλ, δηφηη νη ελ ιφγσ ππάιιεινη έρνπλ δηαθνξεηηθφ εξγνδφηε θαη ππάγνληαη ζε δηαθνξεηηθφ κηζζνινγηθφ θαζεζηψο» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο). ηελ ηειεπηαία απηή απφθαζε, ν Άξεηνο Πάγνο δέρζεθε φηη «κε θξηηήξην ην ιεηηνπξγηθφ αληηθείκελν» νη ΓΔΤΑ εληάζζνληαη ζην δεκφζην ηνκέα, πιελ φκσο ηελ ίδηα ζηηγκή δέρζεθε θαη ηε κηζζνινγηθή δηαθνξνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο ΓΔΤΑ Φισξίλεο θαη Σξηθάισλ, αληίζηνηρα, θαη άξα θαη ηελ θαηά ην ηδησηηθφ δίθαην δηαθνξνπνίεζε αλάινγα κε ηνλ εξγνδφηε. 25

26 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο β) Η ππαγσγή ησλ ΓΔΤΑ ζηνλ έιεγρν ηνπ Διεγθηηθνύ πλεδξίνπ χκθσλα κε ην άξζξν 98 παξ. 1, εδ. α-γ ηνπ πληάγκαηνο πξνβιέπεηαη φηη ζηελ αξκνδηφηεηα ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ αλήθνπλ «ηδίσο»: «α. Ο έιεγρνο ησλ δαπαλψλ ηνπ Κξάηνπο, θαζψο θαη ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ή άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ, πνπ ππάγνληαη κε εηδηθή δηάηαμε λφκνπ ζην θαζεζηψο απηφ. β. Ο έιεγρνο ζπκβάζεσλ κεγάιεο νηθνλνκηθήο αμίαο ζηηο νπνίεο αληηζπκβαιιφκελνο είλαη ην Γεκφζην ή άιιν λνκηθφ πξφζσπν πνπ εμνκνηψλεηαη κε ην Γεκφζην απφ ηελ άπνςε απηή, φπσο λφκνο νξίδεη. γ. Ο έιεγρνο ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ δεκφζησλ ππνιφγσλ θαη ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ή άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ, πνπ ππάγνληαη ζηνλ πξνβιεπφκελν απφ ην εδάθην α έιεγρν». χκθσλα κε ην άξζξν 275 ηνπ N. 3852/10 (ΦΔΚ 87 Α/7-6-2010) «Νέα Αξρηηεθηνληθή ηεο Απηνδηνίθεζεο θαη ηεο Απνθεληξσκέλεο Γηνίθεζεο - Πξφγξακκα Καιιηθξάηεο» θαη ππφ ηνλ ηίηιν «Πξνιεπηηθφο Έιεγρνο Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ», πξνβιέπνληαη πιένλ ηα εμήο: «Οη δαπάλεο ησλ δήκσλ, ησλ πεξηθεξεηψλ, ησλ λνκηθψλ ηνπο πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ, θαζψο θαη ησλ θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ, ησλ επηρεηξήζεσλ χδξεπζεο απνρέηεπζεο θαη ησλ δεκνηηθψλ αλσλχκσλ εηαηξεηψλ ηνπ άξζξνπ 266 ηνπ Κ.Γ.Κ. αλεμαξηήησο πιεζπζκνχ, ππάγνληαη ζηνλ πξνιεπηηθφ έιεγρν ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ, ζχκθσλα κε ηα πξνβιεπφκελα ζηηο δηαηάμεηο 1 έσο 3 ηνπ άξζξνπ169 ηνπ Κ.Γ.Κ.». 26

27 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ην άξζξν 169 ηνπ N. 3463/06 (ΦΔΚ 114 Α/8-6-2006) «Κχξσζε ηνπ Κψδηθα Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ» (ΚΓΚ) φπσο ηζρχεη, πξνβιέπνληαη, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: «Άξζξν 169: Έιεγρνο ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ Ο.Σ.Α. πξψηνπ βαζκνχ 1. Οη δαπάλεο ησλ Γήκσλ κε πιεζπζκφ άλσ ησλ πέληε ρηιηάδσλ (5.000) θαηνίθσλ ππάγνληαη ζηνλ πξνιεπηηθφ έιεγρν ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ, ν νπνίνο δηελεξγείηαη ζχκθσλα κε ηε λνκνζεζία πνπ ην δηέπεη... 2. 3. Αξκφδηα φξγαλα γηα ηελ άζθεζε ηνπ ειέγρνπ απηνχ είλαη νη Τπεξεζίεο Δπηηξφπσλ ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξ νπ πνπ εδξεχνπλ ζηηο πξσηεχνπζεο ησλ λνκψλ, πνπ νξίδνληαη κε απφθαζε ηεο Οινκέιεηαο ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ. 4.. 8. ε θάζε πεξίπησζε ν Πξφεδξνο ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ κπνξεί λα δηαηάμεη έθηαθην δηαρεηξηζηηθφ έιεγρν ηεο δηαρείξηζεο ελφο Οξγαληζκνχ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ή λνκηθνχ πξνζψπνπ δεκνζίνπ δηθαίνπ απηνχ.» Καηφπηλ ησλ αλσηέξσ, πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη κε ην άξζξν 275 ηνπ Ν. 3852/2010 θαζηεξψλεηαη πιένλ, αλεμαξηήησο πιεζπζκνχ, ν πξνιεπηηθφο έιεγρνο ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ ζε φινπο ηνπο δήκνπο, ηηο πεξηθέξεηεο θαη νξηζκέλεο θαηεγνξίεο λνκηθψλ πξνζψπσλ ηνπο. ε απηά ηα λνκηθά πξφζσπα, πιελ εθείλσλ ηνπ δεκνζίνπ δηθαίνπ, πεξηιακβάλνληαη θαη νη θνηλσθειείο επηρεηξήζεηο, νη δεκνηηθέο επηρεηξήζεηο ύδξεπζεο απνρέηεπζεο (ΓΔΤΑ) θαη νη δεκνηηθέο αλψλπκεο εηαηξείεο ηνπ άξζξνπ 266 ΚΓΚ (κε ζθνπφ ηελ αμηνπνίεζε ηεο δεκνηηθήο αθίλεηεο πεξηνπζίαο ή ηελ εθκεηάιιεπζε θνηλνρξήζησλ ρψξσλ). Ζ θαηά ηα αλσηέξσ ππαγσγή θαη νξηζκέλσλ λνκηθψλ πξνζψπσλ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζηνλ πξνιεπηηθφ έιεγρν ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ 27

28 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο αληαλαθιά θαη ηελ αιιαγή πνπ επήιζε ζην άξζξν 98 παξ. 1 εδ. α ηνπ πληάγκαηνο κε ηελ ζπληαγκαηηθή αλαζεψξεζε ηνπ 2001, φηαλ ν φξνο λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ αληηθαηαζηάζεθε απφ ηνλ επξχηεξν φξν «λνκηθά πξφζσπα». Έηζη, δηεπξχλζεθε ε δπλαηφηεηα πνπ δηλφηαλ απφ ην χληαγκα ηνπ 1975/1986 ζην θνηλφ λνκνζέηε λα θαζηεξψλεη αξκνδηφηεηα ειέγρνπ ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ ζε λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ «κε εηδηθνχο γηα θάζε πεξίπησζε λφκνπο» θαη ζε λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ηα νπνία, κεηά ηε ηειεπηαία αλαζεψξεζε ηνπ 2001, κπνξνχλ λα ππαρζνχλ ζηνλ έιεγρν ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ «κε εηδηθή δηάηαμε λφκνπ». Σέηνηα «εηδηθή δηάηαμε λφκνπ» απνηειεί ην άξζξν 275 ηνπ Ν. 3852/2010, ζχκθσλα κε ην νπνίν ππάγνληαη ζηνλ πξνιεπηηθφ έιεγρν δαπαλψλ απφ ην Διεγθηηθφ πλέδξην θαη νη δαπάλεο ηξηψλ ζπγθεθξηκέλσλ θαηεγνξηψλ λνκηθψλ πξνζψπσλ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, δει. νη δαπάλεο ησλ θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ, ησλ επηρεηξήζεσλ ύδξεπζεο απνρέηεπζεο θαη, ηέινο, ησλ δεκνηηθψλ αλσλχκσλ εηαηξηψλ ηνπ άξζξνπ 266 ηνπ ΚΓΚ (αμηνπνίεζεο ηεο δεκνηηθήο αθίλεηεο πεξηνπζίαο ή εθκεηάιιεπζε θνηλνρξήζησλ ρψξσλ). Σν γεγνλφο, κάιηζηα, φηη ζηνλ πξνιεπηηθφ έιεγρν δαπαλψλ ππάγνληαη κφλνλ απηέο νη ηξεηο θαηεγνξίεο επηρεηξήζεσλ απνηππψλεηαη ηφζν ζηελ εηζεγεηηθή έθζεζε ηνπ λφκνπ, φζν θαη ζηα Πξαθηηθά ησλ ζρεηηθψλ ζπδεηήζεσλ ζηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο (ΗΓ Πεξίνδνο Πξνεδξεπφκελεο Κνηλνβνπιεπηηθήο Γεκνθξαηίαο, ΡΛ, ΡΚΖ-Ε). Δμάιινπ θαη ζηελ ζρεηηθή εγθχθιην ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ, Απνθέληξσζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο (ΤΠ.Δ.Α.Ζ.Γ 74896/ΔΓΚ.59/30-12-2010 : Θεζκηθέο αιιαγέο ηνπ Πξνγξάκκαηνο Καιιηθξάηεο, ζει. 18) δηεπθξηλίδεηαη φηη κε ηε ζπγθεθξηκέλε δηάηαμε ζεζπίδεηαη πξνιεπηηθφο θαη θαηαζηαιηηθφο έιεγρνο ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ «γηα ζπγθεθξηκέλεο επηρεηξήζεηο ησλ δήκσλ (θνηλσθειείο, ΓΔΤΑ, κνλνκεηνρηθέο ΑΔ)». Ο θαηαζηαιηηθφο 28

29 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο έιεγρνο ξπζκίδεηαη εηδηθφηεξα απφ ην άξζξν 276 Ν. 3852/2010 πνπ αλαθέξεηαη ξεηά θαη ζηηο ΓΔΤΑ, ελψ ζην άξζξν 277 θαζηεξψζεθε πιένλ ξεηά θαη ν έιεγρνο είζπξαμεο εζφδσλ απφ ηνπο ΟΣΑ θαη ηα λνκηθά ηνπο πξφζσπα (ζηα νπνία βέβαηα ζπκπεξηιακβάλνληαη θαη νη ΓΔΤΑ): «Άξζξν 277: Έιεγρνο Είζπξαμεο Εζφδσλ 1. Ο αξκφδηνο γηα ηνλ πξνιεπηηθφ έιεγρν ησλ δαπαλψλ Δπίηξνπνο, θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ νηθνλνκηθνχ έηνπο κπνξεί λα παξαθνινπζεί ηελ θαλνληθή είζπξαμε ησλ εζφδσλ ησλ Ο.Σ.Α. θαη ησλ λνκηθψλ ηνπο πξνζψπσλ θαη λα αζθεί ηνλ έιεγρν γηα ηελ είζπξαμε ησλ λνκίκσο βεβαησζέλησλ ρξεψλ, νθεηιψλ ή πξνζηίκσλ ζε βάξνο ηξίησλ. 2. ε πεξίπησζε πνπ δηαπηζηψζεη αδξάλεηα είζπξαμήο ηνπο απφ ηα αξκφδηα φξγαλα δηνίθεζεο ή ηηο νηθνλνκηθέο ππεξεζίεο θαιεί ηνχηνπο, κε έγγξαθφ ηνπ πνπ θνηλνπνηείηαη ζηνλ Γεληθφ Γξακκαηέα ηεο Απνθεληξσκέλεο Γηνίθεζεο θαη ζηνλ Διεγθηή Ννκηκφηεηαο, λα ελεξγήζνπλ κέζα ζε ηαζζφκελε εχινγε πξνζεζκία γηα ηελ είζπξαμε ηνχησλ. 3. Δάλ ε αδξάλεηα ζπλερίδεηαη, νθεηιφκελε ζε δφιν ή βαξηά ακέιεηα ησλ δηνηθνχλησλ ηνλ δήκν θαη ηα λνκηθά ηνπ πξφζσπα ή ησλ πξντζηακέλσλ ησλ νηθνλνκηθψλ ππεξεζηψλ απηψλ παξαπέκπεη α) ηα κελ αηξεηά ππαίηηα πξφζσπα κε αηηηνινγεκέλε εηζήγεζή ηνπ ζηελ Δπηηξνπή ηνπ άξζξνπ 232 ηνπ παξφληνο γηα πξνζσπηθφ θαηαινγηζκφ ηνχησλ κε ην πνζφ ηεο ζεηηθήο δεκίαο πνπ πξνμέλεζαλ θαη β) ηνπο ππαιιήινπο ησλ αλσηέξσ πξνζψπσλ πνπ πξνθάιεζαλ δεκία ζηελ πεξηνπζία ηνπ ζην Διεγθηηθφ πλέδξην γηα θαηαινγηζκφ ηνχησλ.» (νη ππνγξακκίζεηο είλαη δηθέο καο) εκεηψλεηαη, ηέινο, φηη κε ην λφκν 3852/2010 θαζηεξψζεθε πιένλ ν πξνιεπηηθφο έιεγρνο λνκηκφηεηαο, απφ ην Διεγθηηθφ πλέδξην, θαη ησλ ζπκβάζεσλ πξνκήζεηαο αγαζψλ, εθηέιεζεο έξγσλ θαη παξνρήο ππεξεζηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πξνγξακκαηηθψλ ζπκβάζεσλ 29

30 Ν.Κ. Υιέπαο Γλσκνδφηεζε Καζεζηψο ΓΔΤΑ θαη πξνζσπηθνχ ηνπο ησλ ΟΣΑ θαη ησλ λνκηθψλ ηνπο πξνζψπσλ. Ο ελ ιφγσ έιεγρνο ππεξεηεί, πξνθαλψο θαη ηελ αξρή ηεο δηαθάλεηαο σο πξνο ηελ νηθνλνκηθή δηαρείξηζε ησλ ΟΣΑ, πνπ πξνβιέπεηαη ξεηά θαη ζηελ παξ. 5 ηνπ άξζξνπ 102 ηνπ πληάγκαηνο, ελψ εληάζζεηαη ζηελ ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλε αξκνδηφηεηα ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 98 παξ. 1 πλη. Δηδηθφηεξα, ζην άξζξν 278 ηνπ Ν. 3852/2010, φπσο ηζρχεη ζήκεξα, πξνβιέπνληαη ηα εμήο: «Άξζξν 278: Πξνιεπηηθφο Έιεγρνο πκβάζεσλ 1. Γηα ηηο ζπκβάζεηο πξνκήζεηαο αγαζψλ, εθηέιεζεο έξγσλ θαη παξνρήο ππεξεζηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πξνγξακκαηηθψλ ζπκβάζεσλ πνπ ζπλάπηνπλ νη Ο.Σ.Α. θαη ηα λνκηθά ηνπο πξφζσπα, πξνυπνινγηδφκελεο δαπάλεο, ρσξίο Φφξν Πξνζηηζέκελεο Αμίαο (Φ.Π.Α.), πνζνχ άλσ ησλ δηαθνζίσλ ρηιηάδσλ (200.000) επξψ, δηελεξγείηαη ππνρξεσηηθά πξνιεπηηθφο έιεγρνο λνκηκφηεηαο απηψλ, πξηλ απφ ηε ζχλαςή ηνπο, απφ ηνλ Δπίηξνπν ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ, πνπ είλαη αξκφδηνο γηα ηνλ πξνιεπηηθφ έιεγρν ησλ δαπαλψλ ηνπο 10. 2. Γηα ηηο ζπκβάζεηο ηεο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ, ε πξνυπνινγηδφκελε δαπάλε ησλ νπνίσλ ππεξβαίλεη ην πνζφ, ρσξίο Φ.Π.Α., ησλ πεληαθνζίσλ ρηιηάδσλ (500.000) επξψ, δηελεξγείηαη ππνρξεσηηθά, πξηλ ηε ζχλαςή ηνπο, έιεγρνο λνκηκφηεηαο απφ ην θαζ χιελ αξκφδην Κιηκάθην ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ, ζχκθσλα κε ηα πξνβιεπφκελα ζην άξζξν 19 παξάγξαθνο 7 ηνπ π.δ. 774/1980, φπσο ηζρχεη. 10 Ζ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 278 αληηθαηαζηάζεθε κε ηελ παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 9 ηνπ λ. 4071/12, ΦΔΚ-85Α/11-4-12. Ζ αξρηθή ηνπ δηαηχπσζε είρε σο εμήο: «Γηα ηηο ζπκβάζεηο πξνκήζεηαο αγαζψλ, εθηέιεζεο έξγσλ θαη παξνρήο ππεξεζηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πξνγξακκαηηθψλ ζπκβάζεσλ θαη ησλ ζπκβάζεσλ πινπνίεζεο ησλ δηεηψλ πξνγξακκάησλ δξάζεο ησλ θνηλσθειψλ επηρεηξήζεσλ, πνπ ζπλάπηνπλ νη Ο.Σ.Α. θαη ηα λνκηθά ηνπο πξφζσπα, πξνυπνινγηδφκελεο δαπάλεο, ρσξίο Φφξν Πξνζηηζέκελεο Αμίαο (Φ.Π.Α.), πνζνχ εθαηφ ρηιηάδσλ (100.000) επξψ θαη κέρξη πνζνχ πεληαθνζίσλ ρηιηάδσλ (500.000) επξψ, δηελεξγείηαη ππνρξεσηηθά πξνιεπηηθφο έιεγρνο λνκηκφηεηαο απηψλ, πξηλ απφ ηε ζχλαςή ηνπο, απφ ηνλ Δπίηξνπν ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ, πνπ είλαη αξκφδηνο γηα ηνλ πξνιεπηηθφ έιεγρν ησλ δαπαλψλ ηνπο». 30