ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΡΓΟ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΦOΡΟΥ ΑΝAΠΤΥΞΗΣ ΠΕΡΙΦEΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΛΕΙΔΑ: ΤΡΙΠΟΛΗ ΕΙΔΟΣ / ΣΤΑΔΙΟ ΜΕΛΕΤΗΣ: Β' ΦΑΣΗ: ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ - ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ Β. 1 ΣΤΑΔΙΟ ΘΕΜΑ ΤΕΥΧΟΥΣ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ AΡΙΘΜΟΣ TEYXOYΣ : Β Π 1 3 ΑΝΑΔΟΧΟΣ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΡΓΟΥ : 20219 'Εδρα : Αιγιδών 13 & Σενέκα, 145 64 Ν. Κηφισιά, Τηλ. 210 6246300, fax:210 6246399, email: doxiadis@doxiadis.com ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ TEYXOYΣ : ONOMATEΠΩΝΥΜΟ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΜΕΛΕΤΗ ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ 03-2015 ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΕ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΝΑΣ 03-2015 ΝΟΜΙΜΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΑΚΑΡΕΛΛΟΥ 03-2015 ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ: ONOMATEΠΩΝΥΜΟ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΑΜΜΟΣ Αρχιτέκτων Μηχανικός ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΒΟΥΡΒΑΧΗΣ Τοπογράφος Μηχανικός ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Τοπογράφος Μηχανικός Σ. ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΙΔΗΣ Αρχιτέκτων Μηχανικός Διευθυντής Χωροταξίας Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Η δράση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ΕΠΠΕΡΑΑ κα του ΠΕΠ «Πελοποννήσου»
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1.1. ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 1.2. ΕΚΤΙΜΗΣΗ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ-ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 1.2.1. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ, ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ 1.2.2. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ 1.2.3. ΕΔΑΦΟΣ 1.2.4. ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ 1.2.5. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ 1.2.6. ΥΛΙΚΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.2.7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1.2.8. ΤΟΠΙΟ 1.3. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ, ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΥΣΜΕΝΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 1.3.1. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ, ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ 1.3.2. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ 1.3.3. ΕΔΑΦΟΣ 1.3.4. ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ 1.3.5. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ 1.3.6. ΥΛΙΚΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.3.7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1.3.8. ΤΟΠΙΟ 1.4. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 2. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2.1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ 2.2. ΚΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ Σ.Μ.Π.Ε., ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΟΥ 2.3. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΠΕ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ 3. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ 3.1 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ 3.2 ΔΙΕΘΝΕΙΣ, ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ, ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 3.2.1 ΣΤΟΧΟΙ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΠΠΧΣΑΑ 3.2.2 ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΤΟΧΟΙ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ 1
3.2.3 ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟ 2020 ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΧΩΡΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΠΠΧΣΑΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 3.2.4 ΣΤΟΧΟΙ & ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΕΔΑΦΩΝ - ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΑΚΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 3.2.5 ΤΟΠΙΟ 3.2.6 ΑΠΟΒΛΗΤΑ 3.2.6.1 Προβλέψεις θεσμοθετημένου Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ) 3.2.6.2 Πρόταση αναθεώρησης του θεσμοθετημένου Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ) 3.2.6.3 Αποχέτευση Βιολογικοί Καθαρισμοί 3.3 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΓΕΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΛΑΙΣΙΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΟΥ 3.3.1 ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 3.3.2. ΕΠΧΣΑΑ ΓΙΑ ΤΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ 3.3.3. ΕΠΧΣΑΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 3.3.3.1 Εθνικό Πρότυπο Χωροταξικής Οργάνωσης της Βιομηχανίας 3.3.3.2 Κατευθύνσεις για τον Υποκείμενο Χωροταξικό και Πολεοδομικό Σχεδιασμό 3.3.3.3 Κατευθύνσεις για την Περιφέρεια Πελοποννήσου 3.3.3.3.1 ΠΕ Αργολίδας 3.3.3.3.2 ΠΕ Αρκαδίας 3.3.3.3.3 ΠΕ Κορίνθιας 3.3.3.3.4 ΠΕ Λακωνίας 3.3.3.3.5 ΠΕ Μεσσηνίας 3.3.3.3.6 Ανάγκες νέων υποδοχέων 3.4. ΕΠΧΣΑΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 3.5. ΕΠΧΣΑΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ 3.6. ΕΠΧΣΑΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ 4. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ-ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 4.1 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 4.2 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΠΧΣΑΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2
4.3 ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 4.3.1 ΆΞΟΝΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 4.3.2 ΠΟΛΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 4.4 ΕΥΡΥΤΕΡΕΣ ΧΩΡΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΣΕ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ 4.4.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 4.4.2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΤΟΜΕΑ 4.4.3 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 4.4.4 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΘΕΡΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ 4.5 ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ 4.6 ΠΥΛΕΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ 4.7 ΦΥΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΔΙΚΤΥΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ 4.7.1 ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 4.7.2 ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 4.7.3 ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 4.7.4 ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΕΔΑΦΩΝ - ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΑΚΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 5. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚEΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ 5.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5.2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ 5.2.1 ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΛΥΣΗ (DO NOTHING) 5.2.2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΩΡΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ 5.2.3 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΠΠΧΣΑΑ 3
5.2.4 ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ-ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ 5.3 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ 5.4 ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑΣ 4 6. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 6.1 ΦΥΣΙΚΟ-ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 6.1.1 ΦΥΣΙΚΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ 6.2 ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ 6.2.1 ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 6.3 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ 6.3.1 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ 6.3.2. ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΧΩΡΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ 6.4 ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 6.4.1. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 6.4.2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ 6.4.2.1 Περιφερειακό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν 6.4.2.2 Περιφερειακή Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) και Τομεακή Διάρθρωση της Οικονομίας της Περιφέρειας 6.4.2.3 Συμπεράσματα 6.4.2.4 Απασχόληση 6.4.2.5 Ανεργία 6.4.3. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΒΙΟΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ 6.4.3.1 Υγεία-Πρόνοια 6.4.3.2 Εκπαίδευση 6.5. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 6.5.1. ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ 6.5.1.1 Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του τομέα (υπάρχουσα κατάσταση, προοπτικές) 6.5.1.2. Κύρια προϊόντα στα οποία εξειδικεύεται η Περιφέρεια 6.5.2. ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ 6.5.2.1 Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του τομέα (υπάρχουσα κατάσταση, προοπτικές) 6.5.2.2 Ανάλυση σε κλαδικό επίπεδο - Εξειδίκευση της Περιφέρειας. 6.5.2.3 Ζώνες αναπτυξιακών κινήτρων 6.5.2.4 Δυναμικές ζώνες και «Συνεργατικοί Μηχανισμοί» (clusters) 4
6.5.2.5 Χωρική οργάνωση του τομέα 6.5.3. ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ 6.5.3.1. Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του τομέα (υπάρχουσα κατάσταση, προοπτικές) 6.5.3.2. Επισήμανση των τριτογενών δραστηριοτήτων, δυναμικού, υπερτοπικού και/ή καινοτομικού χαρακτήρα 6.5.3.3 Ζώνες αναπτυξιακών κινήτρων 6.5.3.4 Η Τουριστική Ανάπτυξη στην Περιφέρεια Πελοποννήσου 6.5.3.5 Τουριστικά κορεσμένες ή Περιοχές Ελεγχόμενης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΕΤΑ), εναλλακτικός μαζικός τουρισμός 6.5.3.6. Χωρική οργάνωση του τομέα 6.6. Οικιστικό δίκτυο 6.6.1. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 6.6.2. ΑΣΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ 6.6.3. ΈΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΕ ΔΙΚΤΥΑ ΠΟΛΕΩΝ 6.6.4. ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΥΣΑ ΥΠΑΙΘΡΟ-ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΔΙΑΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣ 6.6.5. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ 6.7. Φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον 6.7.1 ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ & ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 6.7.1.1 Βιοποικιλότητα, ορισμοί - αξίες 6.7.1.2 Βιοπικοιλότητα και πλαίσιο προστασίας 6.7.1.3 Εθνικό Θεσμικό πλαίσιο που σχετίζεται και με θέματα βιοποικιλότητας 6.7.1.4 Πλαίσιο καθορισμού προστατευόμενων περιοχών και τοπίων στην Ελλάδα 6.7.2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 6.7.2.1 Οικοσυστήματα Βιοποικιλότητα 6.7.2.2 Χλωρίδα & Πανίδα 6.7.2.3 Είδη πανίδας που εντάσσονται στο κόκκινο βιβλίο της Ελλάδας και παρουσιάζονται στην Περιφέρεια Πελοποννήσου 6.7.2.4 Περιοχές προστασίας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου 6.7..2.5 Περιοχές οικοπροστασίας για τις οποίες έχουν εκπονηθεί ΕΠΜ στην Περιφέρεια Πελοποννήσου 6.7.3 ΥΔΆΤΙΝΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ 6.7.3.1 Θεσμικό πλαίσιο πολιτικές 6.7.3.2 Βασικά Χαρακτηριστικά Περιφέρειας 6.7.3.2.1 Υδατικά διαμερίσματα 6.7.3.2.1.1 Το Υδατικό Διαμέρισμα Δυτικής Πελοποννήσου (ΥΔ 01) 6.7.3.2.1.2 Υδατικό Διαμέρισμα Βόρειας Πελοποννήσου (ΥΔ 02) 6.7.3.2.1.3 Υδατικό Διαμέρισμα Ανατολικής Πελοποννήσου (03) 6.7.3.2.2 Επιφανειακοί και υπόγειοι υδάτινοι πόροι 6.7.3.2.3 Μητρώο Προστατευόμενων περιοχών 6.7.3.2.3.1 Εισαγωγή - Θεσμικό πλαίσιο 5
6.7.3.2.3.2 Περιοχές της Περιφέρειας Πελοποννήσου που ανήκουν Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών 6.7.3.2.3.2.1 Συνοπτική περιγραφή του μητρώου προστατευόμενων περιοχών του Υδατικού Διαμερίσματος Δυτικής Πελοποννήσου (ΥΔ 01) 6.7.3.2.3.2.2 Συνοπτική περιγραφή του μητρώου προστατευόμενων περιοχών του Υδατικού Διαμερίσματος Βόρειας Πελοποννήσου (ΥΔ 02) 6.7.3.2.3.2.3 Συνοπτική περιγραφή του μητρώου προστατευόμενων περιοχών του Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Πελοποννήσου (ΥΔ 03) 6.7.4 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΣΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ 6.7.4.1 Κύριες πηγές ρύπανσης στην άμεση και ευρύτερη περιοχή 6.7.4.2 Χαρτογράφηση ατμοσφαιρικής ρύπανσης 6.7.4.3 Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στην Περιφέρεια Πελοποννήσου 6.7.4.4 Πολιτική για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης «Εθνικό Σχέδιο για την Αντιμετώπιση της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΥΠΕΚΑ)» 6.7.5. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ - ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ - ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ 6.7.6. ΤΟΠΙΟ 6.8. ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ 6.8.1. ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΟΔΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 6.8.2 ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ / ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 6.8.3. ΛΙΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 6.8.4. ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 6.8.5. ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ / ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ. 6.9. ΛΟΙΠΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ 6.9.1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 6.9.1.1 Ζήτηση ενέργειας 6.9.1.2 Παραγωγή ενέργειας 6.9.1.2.1 Σταθμοί παραγωγής της ΔΕΗ 6.9.1.2.2 Σταθμοί παραγωγής ΑΠΕ 6.9.1.3 Διανομή ηλεκτρικής ενέργειας 6.9.2. ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 6.9.3. ΎΔΡΕΥΣΗ - ΆΡΔΕΥΣΗ - ΛΟΙΠΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ 6.9.3.1 Ύδρευση 6.9.3.2 Άρδευση 6.9.3.3 Λοιπές Χρήσεις 6.9.3.4 Υλοποίηση Προγράμματος Δράσης 6.9.3.4.1 Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δράσης 6.9.3.4.2 Μακροπρόθεσμοι Άξονες Δράσης 6.9.3.3 Αποχέτευση. Βιολογικοί καθαρισμοί 6.9.4. ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 6.9.4.1 Τηλεπικοινωνιακές υποδομές 6.9.4.2 Αξιολόγηση 6
6.9.5. ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 6.10 ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ ΚΑΛΥΨΗ ΕΔΑΦΟΥΣ 6.10.1. ΖΟΕ ΕΧΜ 6.10.2. ΠΕΡΠΟ 6.10.3. ΒΙΠΕ ΒΙΟΠΑ 6.10.4. ΠΟΤΑ 6.10.5. ΓΕΝΙΚΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ 6.10.6 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ 6.10.7. ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ 6.10.8. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΑΝΑΨΥΧΗ 6.10.9. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ 6.11 ΠΙΕΣΕΙΣ 6.11. 1 ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ 6.11.1.1 Το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και αντικρουόμενες απόψεις 6.11.2.2 Μείωση διαθέσιμων ποσοτήτων νερού & κλιματική αλλαγή 6.11.2 ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 6.11.3 ΆΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΣΤΑΘΜΗΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ 6.11.4 ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗ - ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΒΟΡΕΙΩΝ ΑΚΤΩΝ 6.11.5 ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ & ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ 6.11.6 ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗ ΥΔΡΟΦΟΡΕΩΝ ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗ 6.11.7 ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 6.11.8 ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 6.11.8.1 Πιέσεις & απειλές στην βιοποικιλότητα 6.11.8.2 Δασικές πυρκαγιές αναδασωτέα Περιφέρειας Πελοποννήσου 6.11.8.3 Μελέτες αξιολόγησης καταστροφών, αποκατάστασης και αξιολόγησης υλοποίησης των έργων 6.11.8.4 Κύριες αναδασωτέες περιοχές 6.11.9 ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΙΝΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ 6.11.9.1 Ρύπανση και υποβάθμιση υδατικών πόρων 6.11.9.2 Ζήτηση νερού 6.11.9.3 Ανθρωπογενείς Πιέσεις Υδατικών Διαμερισμάτων 6.11.10 ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ 6.11.11 ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ 7. ΕΚΤΙΜΗΣΗ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ-ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ 7.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 7.2 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 7
7.3 ΕΚΤΙΜΗΣΗ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ-ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ 7.3.1 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ, ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ 7.3.2 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ 7.3.3 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ 7.3.4. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΙΝΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ 7.3.5 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ 7.3.6 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΥΛΙΚΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 7.3.7 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 7.3.8 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΤΟΠΙΟ 7.4 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 7.4.1. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ, ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ 7.4.2 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ 7.4.3 ΕΔΑΦΟΣ 7.4.4 ΥΔΑΤΑ 7.4.5 ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ 7.4.6 ΥΛΙΚΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 7.4.7 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 7.4.8 ΤΟΠΙΟ 8. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ 9. ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΕΚΥΨΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΜΠΕ 10. ΒΑΣΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8
1. ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Η παρούσα Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, έχει ως αντικείμενο την περιβαλλοντική αδειοδότηση της αξιολόγησης, αναθεώρησης, εξειδίκευσης του θεσμοθετημένου Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ) της Περιφέρειας Πελοποννήσου, στο πλαίσιο της αξιολόγησης, της αναθεώρησης και της εξειδίκευσής του (ΦΕΚ 1485/10-10-2003). Η παρούσα μελέτη, αναλύει και περιγράφει τις προτεινόμενες δράσεις και τις επιπτώσεις τους, στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της Περιφέρειας Πελοποννήσου, από την υλοποίηση των κατευθύνσεων της αναθεώρησης εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ της Περιφέρειας Πελοποννήσου. 1.1. ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Τα Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ) οφείλουν, σύμφωνα με το Ν. 2742/1999, να εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις του Γενικού και των Ειδικών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης και να εξειδικεύουν τις βασικές επιλογές τους με στόχο τον καλύτερο συντονισμό του χωροταξικού σχεδιασμού σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και την παροχή συγκροτημένων κατευθύνσεων προς τα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού (Ρυθμιστικά Σχέδια και Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια). Με την αναθεώρηση-εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ της περιφέρειας Πελοποννήσου, θα σχεδιαστούν οι βασικές στρατηγικές κατευθύνσεις της Περιφέρειας Πελοποννήσου, θα αντιμετωπιστούν αδυναμίες, ελλείψεις και προβλήματα που δεν μπόρεσαν να αντιμετωπιστούν επαρκώς, και θα σχεδιαστεί η νέα αναπτυξιακή στρατηγική της περιφέρειας Πελοποννήσου, η οποία είναι προσαρμοσμένη στις νέες συνθήκες και έχει λάβει υπόψη τα νέα δεδομένα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Οι βασικοί άξονες της αναθεώρησης εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ κινούνται στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης με βασική αρχή την αρχή της αειφορίας, της προστασίας και ανάδειξης του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και συνολικά την καλυτέρευση της ποιότητας ζωής. Τα μέτρα και οι κατευθύνσεις του επικαιροποιημένου ΠΠΧΣΑΑ σχετίζονται με τους στόχους και τις κατευθύνσεις του Γενικού και των Ειδικών Χωροταξικών πλαισίων. Επομένως, η προτεινόμενη αναθεώρηση-εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ έχει ως στόχο να: Αξιοποιεί και αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειας Πελοποννήσου σε σχέση με τους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους Δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην περιβαλλοντική προστασία με υποδομές για τη διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων. Δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων των αγροτικών και των αστικών περιοχών με την βελτίωση και ανάπτυξη των υποδομών κοινής ωφέλειας, τη διαφοροποίηση του παραγωγικού προτύπου και τη βελτίωση της προσπελασιμότητας στο ενδοπεριφερειακό δίκτυο Δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην προστασία και αποκατάσταση των φυσικών της πόρων, όπως το έδαφος και τα νερά, προστασία του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα από φυσικά και ανθρωπογενή αίτια (υφαλμύρωση, φυτοφάρμακα κ.ά.). Βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα των τοπικών επιχειρήσεων (σε περιφερειακό επίπεδο) με την ενσωμάτωση περιβαλλοντικά φιλικών τεχνολογιών και την παραγωγή περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων. Λαμβάνει υπόψη της και στηρίζει ισόρροπα και τους τρεις πυλώνες της Ανάπτυξης: την Κοινωνία, την Οικονομία και το Περιβάλλον, έτσι ώστε να αποφεύγονται πιέσεις, οι ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 1
οποίες οδηγούν σε επιπτώσεις και τις περισσότερες φορές σε αντιδράσεις (Pressure, Impacts, Response). Οι Στρατηγικές Επιλογές Προτεραιότητας, για την εξωστρεφή ανάπτυξη της Περιφέρειας Πελοποννήσου, είναι οι εξής: Στρατηγικές Επιλογές Προτεραιότητας του Νέου ΠΠΧΣΑΑ Πελοποννήσου 1 Ολοκλήρωση Υποδομών Στρατηγικού Χαρακτήρα Ολοκλήρωση Αυτοκινητοδρόμων 2 / Βελτίωση προσπελασιμότητας 3 Ανάδειξη Λιμένα Καλαμάτας σε Πύλη Εισόδου Αναβάθμιση Αεροδρομίου Καλαμάτας Μετατροπή Αεροδρομίου Τρίπολης σε πολιτικό Ανάπτυξη Σιδηροδρομικών Υποδομών Υλοποίηση Συνδυασμένων Μεταφορών Ενίσχυση Εξωστρέφειας, διαπεριφερειακής και ενδοπεριφερειακής Συνοχής Μεγέθυνση του ρόλου του πρωτογενούς τομέα Καθορισμός / Προστασία Γεωργικής Γης Α Προτεραιότητας στο σύνολο της Περιφέρειας Προώθηση Αρδευτικών Έργων / Φραγμάτων Ενίσχυση Αγροτοδιατροφικού τομέα Ενίσχυση κτηνοτροφικής δραστηριότητας (υλοποίηση κτηνοτροφικών ζωνών) Ολοκλήρωση χωροταξικού σχεδιασμού Υδατοκαλλιεργειών Χωρική Οργάνωση Παραγωγικών Δραστηριοτήτων Εξορθολογισμός χωροθέτησης παραγωγικών δραστηριοτήτων Οργανωμένη ανάπτυξη δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας: ναυτιλιακές, ενέργεια, μεταφορές - logistics Καθορισμός Ειδικών Οικονομικών Ζωνών βάσει ειδικής αναπτυξιακής μελέτης Αξιοποίηση Ηλιακού και Αιολικού Δυναμικού Πολυμορφική Τουριστική Ανάπτυξη Ενίσχυση της Πελοποννήσου ως αναγνωρίσιμου τουριστικού προορισμού, διεθνώς Ενίσχυση της συμμετοχής του τουρισμού στο παραγόμενο περιφερειακό προϊόν και την απασχόληση Εναλλακτικός Τουρισμός, Θαλάσσιος τουρισμός, Καταδυτικά Πάρκα Βιώσιμη Εκμετάλλευση Φυσικών Πόρων Διασφάλιση αξιοποίησης ορυκτών στους οποίους η Πελοπόννησος έχει συγκριτικό πλεονέκτημα: λιγνίτης, μάρμαρα, πέτρα (εξειδίκευση ΓΠΧΣΑΑ και Εθνικής Πολιτικής ΟΠΥ). Υλοποίηση του ΠΠΧΣΑΑ από τα υποκείμενα επίπεδα χωρικού σχεδιασμού Παροχή κατευθύνσεων χωρικού σχεδιασμού προς τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια. 1 2 3 Ενσωματώνονται και οι Συμπληρωματικές Επιλογές Προτεραιότητας. Περιλαμβάνεται η χωροθέτηση της Ιόνιας Οδού στο τμήμα μετά τον Πύργο. Περιλαμβάνεται ο Ανατολικός Οδικός Άξονας της Πελοποννήσου. ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 2
Περιλαμβάνονται κατευθύνσεις και μέτρα για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, του τοπίου και την αντιμετώπιση της ρύπανσης και παράλληλα η περιβαλλοντική διάσταση ενσωματώνεται οργανικά στο σύνολο των επιμέρους στόχων και μέτρων. Η εκπόνηση της παρούσας ΣΜΠΕ, έλαβε υπόψη τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς στόχους και κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση των σημαντικών περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, την προστασία των υδατικών πόρων και του εδάφους κ.λπ. Η περιοχή εφαρμογής του επικαιροποιημένου ΠΠΧΣΑΑ, η επεξεργασία της συνολικής στρατηγικής και οι ειδικότεροι στόχοι για την αειφόρο χωρική ανάπτυξη και οργάνωση αφορούν την Περιφέρεια Πελοποννήσου και πιο συγκεκριμένα τις Περιφερειακές Ενότητες Μεσσηνίας, Λακωνίας, Αρκαδίας, Αργολίδας και Κορινθίας. 1.2. ΕΚΤΙΜΗΣΗ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ-ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Όπως προαναφέρθηκε, στόχος της παρούσας ΣΜΠΕ είναι η αξιολόγηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον από την εφαρμογή των κατευθύνσεων και δράσεων του επικαιροποιημένου ΠΠΧΣΑΑ. Η αξιολόγηση, γίνεται βάσει των κατευθύνσεων της οδηγίας 2001/42/ΕΚ, όπως ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με την ΚΥΑ αριθ. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ. 107017 (ΦΕΚ 1225Β/05.09.2006). Οι περιβαλλοντικοί παράμετροι για τους οποίους προσδιορίζονται οι επιπτώσεις είναι η βιοποικιλότητα, ο πληθυσμός και η ανθρώπινη υγεία, η πανίδα, η χλωρίδα, το έδαφος, τα ύδατα, η ποιότητα του αέρα, τα στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένης της αρχιτεκτονικής και αρχαιολογικής κληρονομιάς και το τοπίο. Επίσης, εκτιμάται η αλληλεπίδραση των ανωτέρω περιβαλλοντικών παραμέτρων, σε σχέση με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Συνολικά η αναθεώρηση-εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ, αναμένεται να έχει σημαντική θετική επίδραση στο σύνολο των περιβαλλοντικών παραμέτρων, γιατί αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, που υποβαθμίζουν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής, με βασική αρχή σχεδιασμού την αειφορία. 1.2.1. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ, ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ Το νέο ΠΠΧΣΑΑ έχει ως βασικό στόχο την προστασία των φυσικών πόρων, την προστασία και ανάδειξη των ευαίσθητων οικολογικά περιοχών και της βιοποικιλότητας της περιφέρειας μέσα από την διαμόρφωση προγράμματος μέτρων και κατευθύνσεων. Θετικές αναμένονται οι επιπτώσεις ανάπτυξης δραστηριοτήτων με την παράλληλη εφαρμογή μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος όπως για παράδειγμα στη δημιουργία οργανωμένων περιοχών βιομηχανικής δραστηριότητας, στην συστηματική καλλιέργεια γης και εκτροφή ζώων κλπ. Αρνητικές επιπτώσεις αναμένονται σε περίπτωση ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών επενδύσεων ή κατασκευής νέων υποδομών χωρίς παράλληλη λήψη κατάλληλων μέτρων προστασίας ή αποκατάστασης του περιβάλλοντος και κατ επέκταση της βιοποικιλότητας. Μια σημαντική αδυναμία που έχει προκύψει, σε σχέση με τις προστατευόμενες περιοχές, σε επίπεδο περιφέρειας, είναι η μερική ύπαρξη φορέων διαχείρισης. Για την αντιμετώπιση της αδυναμίας αυτής, προτείνεται να ιδρυθούν και να ενεργοποιηθούν οι φορείς διαχείρισης και να υπάρξει καλύτερος συντονισμός μεταξύ τους. ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 3
Επίσης, στη βάση εκπόνησης μια ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης ανά οικοσύστημα, που θα έχει σαν σκοπό την ενιαία ανάλυση των παραμέτρων και των στοιχείων που το συνθέτουν (πανίδα, χλωρίδα, ορνιθοπανίδα, απειλές, κ.λπ.), να εκπονηθεί ένα ενιαίο σχέδιο διαχείρισης ανά οικοσύστημα, το οποίο θα δίνει την αναπτυξιακή διάσταση και θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για συνέργειες αειφορίας και επιχειρηματικότητας, με πρωταρχικό γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. 1.2.2. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ Βασικός στόχος της εξειδίκευσης-αναθεώρησης του ΠΠΧΣΑΑ, είναι με την ολοκληρωμένη και βιώσιμη ανάπτυξη, να αυξηθεί η απασχόληση και να περιοριστούν ζητήματα φτώχειας και κοινωνικού διαχωρισμού για να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των πολιτών της Περιφέρειας Πελοποννήσου και το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Τα μέτρα που προβλέπονται, θα ενισχύσουν την οικονομία της Περιφέρειας Πελοποννήσου και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας (καλλιέργειες, κτηνοτροφικές δραστηριότητες, προσέλκυση καινοτόμων επιχειρήσεων και επενδύσεων, ανάπτυξη τουριστικών επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων κλπ) ενώ το περιβάλλον εργασίας και κατοικίας αναμένεται να βελτιωθεί με τις παρεμβάσεις περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Ο πληθυσμός των περιφερειακών ενοτήτων θα ωφεληθεί ποικιλοτρόπως από τις κατευθύνσεις που δίνονται. 1.2.3. ΕΔΑΦΟΣ Από τις χωροθετήσεις των νέων δραστηριοτήτων, θα προκύψουν πιέσεις στο έδαφος, ιδιαίτερα σε μεγάλης κλίμακας έργα και σε ευαίσθητες περιοχές. Από τις δράσεις που προβλέπονται, θα υπάρχουν και σημαντικά θετικές επιπτώσεις, με χαρακτηριστικότερη τη διακοπή των λειτουργούντων ΧΑΔΑ και την πλήρη αποκατάστασή τους. Πιέσεις στο έδαφος ασκούνται επίσης, λόγω των φαινομένων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή (ερημοποίηση, διάβρωση, άνοδος της στάθμης της θάλασσας, κ.λπ.), τα οποία αναμένεται να έχουν εντονότερες συνέπειες τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τις επιστημονικές προβλέψεις. Επομένως, αντιμετωπίζοντας το έδαφος ως φυσικό πόρο, θα είναι καθοριστικής σημασίας η λήψη μέτρων που θα αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή, στο μέτρο του δυνατού, από τις νέες δραστηριότητες που προτείνεται να χωροθετηθούν και από την εντατικοποίηση των ήδη υφιστάμενων (π.χ. κτηνοτροφία). 1.2.4. ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ Οι πιέσεις που ασκούνται τόσο στην ποσότητα, όσο και στην ποιότητα των υδάτων είναι σημαντικές και προκύπτουν από διαφορετικές πηγές και σε μεγάλη χωρική κλίμακα. Τόσο η εντατικοποίηση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, όσο και οι αυξανόμενες ποσότητες που καταναλώνονται στη βιομηχανία και στους οικισμούς, θέτουν εκ των πραγμάτων την αναγκαιότητα λήψης μέτρων προστασίας των υδατικών πόρων. Επομένως, ανάλογα με τους κλάδους και τις δραστηριότητες (π.χ. ιχθυοκαλλιέργειες, κτηνοτροφικά πάρκα, βιομηχανικές ζώνες, τουριστικές εγκαταστάσεις, θαλάσσια πάρκα αναψυχής και καταδύσεων, κ.λπ.) που θα χωροθετηθούν αναμένονται επιπτώσεις τόσο στα υπόγεια, όσο και στα επιφανειακά και θαλάσσια ύδατα, καθιστώντας τη λήψη μέτρων και την εφαρμογή των διαχειριστικών σχεδίων, άμεση. 1.2.5. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Η ποιότητα της ατμόσφαιρας στην περιφέρεια Πελοποννήσου είναι σχετικά καλή, με τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ρύπων να παρατηρούνται στην περιοχή της Μεγαλόπολης και ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 4
των εγκαταστάσεων διύλισης στην Κόρινθο. Με την αναθεώρηση-εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ, στις περιοχές που θα χωροθετηθούν δραστηριότητες με παραγωγή αέριων ρύπων (βιομηχανικές ζώνες, κ.λπ.) και θα υπάρξει αύξηση της κυκλοφοριακής ροής, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων στην ποιότητα της ατμόσφαιρας. 1.2.6. ΥΛΙΚΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Από την αναθεώρηση-εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ, αναμένεται ότι θα υπάρξει αύξηση της αξίας των υλικών περιουσιακών στοιχείων. Στις οικιστικές περιοχές που θα χωροθετηθούν αναπτυξιακές δραστηριότητες, θα αυξηθεί η ζήτηση γης, αλλά πιθανά να μειωθεί η αξία της μακροπρόθεσμα ως χρήση κατοικίας, λόγω των οχλήσεων. Επομένως, θα πρέπει να ληφθούν αντισταθμιστικά μέτρα και αποζημιώσεις στους θιγόμενους, των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις. 1.2.7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ Ένας από τους βασικούς στόχους της αναθεώρησης-εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ, είναι η ανάδειξη της σημαντικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Περιφέρειας Πελοποννήσου, τόσο ως άξονας της τουριστικής ανάπτυξης και συνολικά της αναπτυξιακής διαδικασίας, αλλά κυρίως ως συστατικό της ταυτότητας της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Επομένως με τις δράσεις που προτείνονται στο νέο ΠΠΧΣΑΑ θα υπάρχουν θετικές επιπτώσεις. 1.2.8. ΤΟΠΙΟ Με την αναθεώρηση-εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ, αναμένεται να υπάρξουν θετικές παρεμβάσεις σχετικά με την οριοθέτηση και την προστασία τοπίων που αξιολογούνται ως ιδιαίτερης αξίας. Οι παρεμβάσεις για την αρμονική ένταξη των δραστηριοτήτων στο περιβάλλον και ο συνδυασμός των μέτρων που θα ληφθούν σχετικά με την διατήρηση, την ανάδειξη και την ήπια ανάπτυξη των περιοχών με σημαντικό φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, που συνθέτουν τοπία διεθνούς, εθνικής και περιφερειακής αξίας, θα έχουν θετικές επιπτώσεις στο τοπίο της Περιφέρειας Πελοποννήσου. 1.3. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ, ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΥΣΜΕΝΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Στη συνέχεια, θα αναλυθούν τα μέτρα πρόληψης και περιορισμού των πιθανών δυσμενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την αναθεώρηση-εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ, ανά περιβαλλοντική παράμετρο. 1.3.1. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ, ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ Ενεργοποίηση και συντονισμένη λειτουργία των φορέων διαχείρισης, για τις προστατευόμενες περιοχές στην Πελοπόννησο. Ολοκλήρωση και ενεργοποίηση των σχεδίων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών Εκπόνηση μελετών βάσης για τα προστατευόμενα είδη (ορνιθοπανίδα, κ.λπ.) και σύνταξη και επικαιροποίηση ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και σχεδίου διαχείρισης ανά οικοσύστημα Εκπόνηση μελετών σε Περιοχές Προστασίας και σύσταση βιώσιμων φορέων διαχείρισης με στόχο τη διατήρηση, την προστασία και τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών Υλοποίηση προγραμμάτων ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης του πληθυσμού «Ενεργή ενσωμάτωση» των περιοχών προστασίας και του πλαισίου που τα διέπει στο σύστημα σχεδιασμού, ελέγχου και λήψης αποφάσεων των διοικητικών οργάνων/ μηχανισμών/ φορέων της Περιφέρειας (περιοχές που έχουν θεσπιστεί για την προστασία της βιοποικιλότητας, των υδατικών πόρων, του τοπίου, κλπ). Σχεδιασμός και υλοποίηση έργων προστασίας και αποκατάστασης φυσικού περιβάλλοντος περιοχών που έχουν δεχτεί υποβαθμιστικές πιέσεις (πυρόπληκτες ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 5
περιοχές, περιοχές με σημαντική διάβρωση χερσαίες και παράκτιες, περιοχές εξορύξεων, απόθεσης σκουπιδιών, κ.λπ.). Μέτρα «επιτήρησης» & παρακολούθησης της ποιότητας περιβάλλοντος και των επιβαρύνσεων. Παρακολούθηση δραστηριοτήτων και σχεδίων, τόσο σε επί μέρους παραμέτρους όσο και σωρευτικά, με στόχο την ολοκληρωμένη εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης όσο και του ελέγχου της συσσώρευσης ενδεχόμενων επιπτώσεων από νέες δραστηριότητες στις ήδη υφιστάμενες. Στις προστατευόμενες περιοχές, οι επεμβάσεις να είναι ήπιες, να εκπονούνται όπου απαιτείται ειδικές οικολογικές μελέτες και να προβλέπονται έργα προστασίας του περιβάλλοντος. Ολοκληρωμένο πρόγραμμα φύλαξης δασών για την καταπολέμηση των πυρκαγιών, των εκχερσώσεων και της παράνομης υλοτομίας. 1.3.2. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ Παρακολούθηση εφαρμογής των Περιβαλλοντικών Όρων των σχετικών έργων από τις αρμόδιες υπηρεσίες Εφαρμογή αντιθορυβικών μέτρων, όπου είναι απαραίτητο (π.χ. βιομηχανίες, μεγάλοι οδικοί άξονες πλησίον οικισμών) για την εξασφάλιση ικανοποιητικής ποιότητας ακουστικού περιβάλλοντος Εφαρμογή μέτρων πρόληψης και περιορισμού της ατμοσφαιρικής ρύπανσης Αποφυγή διέλευσης κυκλοφοριακών φόρτων και κυρίως βαρέων οχημάτων, από οικισμούς Συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων σε περιοχές όπου παράγονται μεγάλες ποσότητες (π.χ. βιομηχανικές ζώνες, κτηνοτροφικά πάρκα, κ.λπ.) Διαφύλαξη του δομημένου περιβάλλοντος από την ανεξέλεγκτη δόμηση Έλεγχος και οργάνωση των χρήσεων γης, αποφυγή της άναρχης διασποράς βιομηχανικών/βιοτεχνικών μονάδων με χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων παραγωγικών δραστηριοτήτων 1.3.3. ΕΔΑΦΟΣ Αυστηρή τήρηση των κριτηρίων χωροθέτησης των προτεινόμενων δραστηριοτήτων Τήρηση των εγκεκριμένων Περιβαλλοντικών Όρων ως προς την αποκατάσταση επεμβάσεων στο έδαφος Αποκαταστάσεις επιβαρυμένων περιοχών (π.χ. ΧΑΔΑ) και χώρων επέμβασης με κατάλληλες αναπλάσεις και φυτεύσεις, για την αρμονική ένταξη στο περιβάλλον Αντιδιαβρωτικά έργα και έργα αντιπλημμυρικής προστασίας Συλλογικά συστήματα διαχείρισης αποβλήτων και απορριμμάτων στα πλαίσια εφαρμογής των προβλεπομένων στο ΠΕΣΔΑ Εκπόνηση μελετών και εφαρμογή σχεδίων και προγραμμάτων για την προστασία εδαφών με κινδύνους ερημοποίησης και υποβάθμισης και αποκατάσταση εδαφών από τη διάβρωση (π.χ. βόρειες ακτές Κορινθίας) και από την υφαλμύρωση (Αργολικό πεδίο, κ.λπ.) Πρόγραμμα κατασκευής/επισκευής έργων (αντιπλημμυρικά/αντιδιαβρωτικά) για την προστασία των εδαφών Εκπόνηση μελετών εκτίμησης των εκμεταλλεύσιμων αποθεμάτων ορυκτών (π.χ. λιγνίτης, μάρμαρο κ.λπ.) για την ορθολογική αξιοποίησή τους 1.3.4. ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ Ορθολογική χρήση και διαχείριση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων για την αποφυγή υπεράντλησης και κατασπατάλησης Έλεγχος και προστασία των παράκτιων υδροφόρων πόρων Παρακολούθηση όλων των προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων, τόσο τα υπόγεια, όσο και τα επιφανειακά και τα θαλάσσια (σύστημα Ποσειδών) ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 6
Εφαρμογή των γενικών όρων, των περιορισμών των κατευθύνσεων και του προγράμματος έργων που προβλέπεται στα Σχέδια Διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων Ανατολικής, Βόρειας και Δυτικής Πελοποννήσου Εφαρμογή των προβλεπόμενων στο πρόγραμμα δράσης για την αντιμετώπιση της νιτρορρύπανσης του Αργολικού πεδίου Μελέτες για την αξιοποίηση υπόγειων και επιφανειακών υδάτων σε επιβαρυμένες περιοχές Λήψη κατάλληλα σχεδιασμένων μέτρων, ώστε να εφαρμοστεί ο κώδικας ορθής γεωργικής πρακτικής με προγράμματα εκπαίδευσης-ενημέρωσης των αγροτών, προγράμματα ευαισθητοποίησης κ.λπ. Συστηματικός έλεγχος της λειτουργίας των ΕΕΛ, ώστε η ποιότητα των επεξεργασμένων λυμάτων να αντιστοιχεί στις απαιτήσεις διάθεσης, ανά περιφερειακή ενότητα Μέτρα ελέγχου των γεωτρήσεων Κατάλληλα αρδευτικά και εγγειοβελτιωτικά έργα με στόχο την μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων και εκσυγχρονισμός των δικτύων ώστε να περιοριστούν οι απώλειες Επαναχρησιμοποίηση των υδάτων τηρώντας τα απαιτούμενα κριτήρια ποιότητας Τήρηση των περιβαλλοντικών όρων σε δραστηριότητες (π.χ. βιομηχανίες) που σχετίζονται με την διάθεση αποβλήτων Διαμόρφωση υποδομών στις περιοχές όπου πρόκειται να χωροθετηθούν δραστηριότητες με μεγάλη κατανάλωση υδάτων και παραγωγή αποβλήτων Προστασία των ακτών και των παράκτιων υδροφορέων, χωροθέτηση/οριοθέτηση των δραστηριοτήτων Προσδιορισμός και οριοθέτηση των σημαντικών ρεμάτων Χαρακτηρισμός ρεμάτων ως αποδέκτες επεξεργασμένων αποβλήτων και προσδιορισμός της μέγιστης ποσότητας επεξεργασμένων αποβλήτων που μπορούν να δεχτούν Καθορισμός αιγιαλού κατά μήκος της ακτογραμμής, όπου δεν έχει πραγματοποιηθεί Προτείνεται δημιουργία νέων ΒΙΟΚΑ όπου απαιτείται και αναβάθμιση των υφιστάμενων από 2 ου βαθμού σε 3 ου. 1.3.5. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Τήρηση των περιβαλλοντικών όρων σε δραστηριότητες (π.χ. βιομηχανίες) που σχετίζονται με την εκπομπή αέριων ρύπων Επέκταση και αναβάθμιση του δικτύου παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα στην ευρύτερη περιοχή της Μεγαλόπολης και της Κορίνθου 1.3.6. ΥΛΙΚΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Αντισταθμιστικά μέτρα και αποζημιώσεις στους ιδιοκτήτες που θα έχουν δυσμενείς επιπτώσεις των περιουσιακών τους στοιχείων 1.3.7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ Εφαρμογή προγραμμάτων και σχεδίων ανάπλασης/ανάδειξης/ενοποίησης για την αποφυγή υποβάθμισης/συμφόρησης ιστορικών κέντρων και μνημείων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Κήρυξη-οριοθέτηση και θέσπιση όρων προστασίας των ιστορικών και παραδοσιακών οικισμών και των σημαντικών μνημείων της Περιφέρειας Ένταξη των μνημείων της Περιφέρειας σε διαδρομές ανά ιστορικές περιόδους Καμπάνιες ανάδειξης στο εσωτερικό και στο εξωτερικό των στοιχείων σημαντικής ταυτότητα ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 7
1.3.8. ΤΟΠΙΟ Μέτρα αποκατάστασης των πυρόπληκτων περιοχών και των υποβαθμισμένων τοπίων λατομικών περιοχών κ.λπ. Καθορισμού της δόμησης και της οργάνωσης των χρήσεων γης ώστε να μην υπάρχουν συγκρούσεις ασύμβατων χρήσεων. 1.4. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Το προτεινόμενο σύστημα παρακολούθησης περιγράφεται ανά περιβαλλοντική παράμετρο και αφορά κατά βάση τη συλλογή στοιχείων σχετικά με τους δείκτες που αναφέρθηκαν παραπάνω καθώς επίσης και τη συλλογή δεδομένων βάσης αναφορικά με παράγοντες όπως η χλωρίδα, η πανίδα, οι χρήσεις γης, ο κυκλοφοριακός θόρυβος κ.λπ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 8
2. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2.1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Εκπόνηση της Μελέτης - Προδιαγραφές Η αξιολόγηση, αναθεώρηση και εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ της Περιφέρειας Πελοποννήσου εναρμονίζεται με την Εθνική και Κοινοτική Νομοθεσία και ακολουθεί τις αρχές της αειφόρου χωροταξικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης. Το γενικό θεσμικό πλαίσιο εκπόνησης της μελέτης περιλαμβάνει τα εξής: Ν. 2742/1999 «Χωροταξικός Σχεδιασμός και Αειφόρος Ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 207 Α ), άρθ. 8 : Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης. Υ.Α. με α.π. 51949/29.11.2010 για την «Παρακολούθηση και Αξιολόγηση της εφαρμογής του Γενικού, των Ειδικών και των Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» (ΦΕΚ 1925 Β ). ΚΥΑ 107017/2006 (ΦΕΚ 1225 Β ) περί εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ. Επιπλέον, η αναθεώρηση-εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ Πελοποννήσου εναρμονίζεται με τις κατευθύνσεις του Γενικού ΠΧΣΑΑ και των Ειδικών ΠΧΣΑΑ, τις οποίες εξειδικεύει και συμπληρώνει, όπου απαιτείται, όπως ρητά προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο 8, παρ. 2 του Ν.2742/1999). Η εκπόνηση της μελέτης ακολουθεί τις Προδιαγραφές Μελετών Αξιολόγησης, Αναθεώρησης και Εξειδίκευσης Θεσμοθετημένων Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδίου και Αειφόρου Ανάπτυξης που εκπονήθηκαν από το ΥΠΕΚΑ Δ/ση Χωροταξίας και αποτελούν τμήμα της Προκήρυξης ( Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων, και αποφ. Αναπλ. Υπουργού ΠΕΚΑ, αρ. οικ. 10106/2011, ΦΕΚ 45/ΑΑΠ/17.3.2011) 1. Τέλος, η μελέτη συνεξετάζει και λαμβάνει υπόψη μετά από αξιολόγηση βάσει σημερινών δεδομένων, όσες μελέτες έχουν εκπονηθεί ή εκπονούνται ή προγραμματίζονται και αφορούν την θεματολογία του ΠΠΧΣΑΑ. Το σύνολο αυτών των μελετών έχει συγκεντρωθεί και αποδελτιωθεί κατά την παρούσα φάση της συστηματικής συλλογής / επεξεργασίας στοιχείων στην Α Σταδίου της μελέτης. 2.2. ΚΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ, ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ Σ.Μ.Π.Ε., ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΟΥ Κύριος του Έργου είναι το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Υ.Π.Ε.Κ.Α.). Εργοδότης - Αναθέτουσα Αρχή είναι το Υ.Π.Ε.Κ.Α. Διευθύνουσα Υπηρεσία είναι η Διεύθυνση Χωροταξίας του Υ.Π.Ε.Κ.Α. Γενική Γραμματεία Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Αμαλιάδος 17, 11523 Αθήνα, Ν. Αττικής. 1 Κατά την κατάρτιση των παραπάνω προδιαγραφών από το ΥΠΕΚΑ επιδιώχθηκε η συνέχεια στη μεθοδολογία παραγωγής σχεδιασμού με επικαιροποίηση -όπου κρίθηκε αναγκαίο- των προδιαγραφών με τις οποίες καταρτίσθηκαν τα ισχύοντα Περιφερειακά Πλαίσια ιδιαίτερα στους τομείς της συνθετικής προσέγγισης των χωρικών, αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών δεδομένων, της εξειδίκευσης των κατευθύνσεων ανά χωρική υποενότητα, της ειδικής αναφοράς στο Τοπίο, κ.λπ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 1
Ομάδα Μελέτης Η παρούσα Στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) εκπονήθηκε από το «ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ-ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ Α.Ε.» και η ομάδα μελέτης που ασχολήθηκε με την εκπόνηση του έργου είναι: Φωτεινή Χωνιανάκη Πολ. Μηχ. Περιβαλλοντολόγος, πτυχίο Γ27 Φωτεινή Σαμαριτάκη Τοπογράφος Μηχ. Περιβαλλοντολόγος, πτυχίο Β27 Γιώργος Σαραντόπουλος Φυσικός M.Sc. Περιβαλλοντολόγος, πτυχίο Α27 Ουρανία Γεωργίου Μηχανικός Φυσικών Πόρων, Τ.Ε, Περιβαλλοντολόγος Συντονιστής μελέτης Μέλος ομάδας μελέτης Μέλος ομάδας μελέτης Μέλος ομάδας μελέτης 2.3. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΠΕ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ Η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (ΣΠΕ) είναι μια διαδικασία εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, η οποία έχει θεσμοθετηθεί στην χώρα μας με την ΚΥΑ 107017/28.8.2006 (ΦΕΚ 1225/Β/5-9-2006) «Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ» (εφεξής ΚΥΑ-ΣΠΕ), στο πλαίσιο εναρμόνισης της Οδηγίας 2001/42/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 2001 «σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων». Ο αντικειμενικός στόχος της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ είναι η προώθηση της Βιώσιμης ή Αειφόρου Ανάπτυξης με την υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος και την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και θέσπιση σχεδίων και προγραμμάτων (Άρθρο 1). Η εφαρμογή της Οδηγίας στα κράτη μέλη επιβάλλει την εκπόνηση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) η οποία θα καθορίζει, περιγράφει και εκτιμά τις σημαντικές άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις από την εφαρμογή ενός σχεδίου ή προγράμματος σε ανθρώπους, χλωρίδα και πανίδα, έδαφος, ύδατα, αέρα, κλίμα, τοπίο, ακίνητη περιουσία και πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και την αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των παραγόντων. Γίνεται σαφές πως η διαδικασία ΣΠΕ αποτελεί το μέσο για την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων κατά την διάρκεια της λήψης αποφάσεων εξασφαλίζοντας πως λαμβάνονται υπόψη οι σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις ανθρώπινων δράσεων και πρωτοβουλιών σε επίπεδο σχεδιασμού και προγραμματισμού. Η διαδικασία ΣΠΕ, σύμφωνα με τα κείμενα της Οδηγίας και της ΚΥΑ (Άρθρο 2β), περιλαμβάνει τις παρακάτω θεματικές ενότητες: 1. Εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) 2. Διεξαγωγή διαβουλεύσεων 3. Συνεκτίμηση της περιβαλλοντικής μελέτης και των αποτελεσμάτων των διαβουλεύσεων κατά τη λήψη αποφάσεων και 4. Παροχή πληροφοριών σχετικά με την απόφαση. ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 2
Στο άρθρο 6 παρ. 1 και 2 της ΚΥΑ-ΣΠΕ ορίζονται μια σειρά χαρακτηριστικών που πρέπει να περιλαμβάνει η ΣΜΠΕ και ειδικότερα: στη ΣΜΠΕ εντοπίζονται, περιγράφονται και αξιολογούνται οι ενδεχόμενες σημαντικές επιπτώσεις που θα έχει στο περιβάλλον η εφαρμογή του σχεδίου ή προγράμματος, καθώς και λογικές εναλλακτικές δυνατότητες, σε περιεκτική μορφή, λαμβανομένων υπόψη των στόχων και του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής του σχεδίου ή προγράμματος η ΣΜΠΕ περιλαμβάνει τις πληροφορίες που ευλόγως μπορεί να απαιτούνται για την εκτίμηση των ενδεχόμενων σημαντικών επιπτώσεων που θα έχει στο περιβάλλον η εφαρμογή του σχεδίου ή προγράμματος, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες γνώσεις και μεθόδους εκτίμησης, το περιεχόμενο και το επίπεδο λεπτομερειών του σχεδίου ή προγράμματος, το στάδιο της διαδικασίας εκπόνησής του και το βαθμό στον οποίο οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις δύνανται να αξιολογηθούν καλύτερα σε διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού ώστε να αποφεύγεται η επανάληψη εκτίμησής τους. Η παρούσα ΣΜΠΕ συντάσσεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΚΥΑ-ΣΠΕ και ειδικότερα η δομή και το περιεχόμενο αυτής τηρεί πλήρως τα αναφερόμενα στο Παρ/μα ΙΙΙ της ΚΥΑ-ΣΠΕ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ Α.Ε.» 3
3. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ 3.1 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Σύμφωνα με το Ν. 2742 Φ.Ε.Κ. 207/Α/97 "Χωροταξικός Σχεδιασμός και Αειφόρος Ανάπτυξη & άλλες διατάξεις", ο χωροταξικός σχεδιασμός γενικότερα, αλλά κατ` επέκταση και ο χωροταξικός σχεδιασμός όλων των Περιφερειών της χώρας, έχει ως στόχο να συμβάλει: 1. Στην προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, στη διατήρηση των οικολογικών και πολιτισμικών αποθεμάτων και στην προβολή και ανάδειξη των συγκριτικών γεωγραφικών, φυσικών, παραγωγικών και πολιτιστικών πλεονεκτημάτων της χώρας. 2. Στην ενίσχυση της διαρκούς και ισόρροπης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας και της ανταγωνιστικής παρουσίας της στον ευρύτερο ευρωπαϊκό, μεσογειακό και βαλκανικό της περίγυρο. 3. Στη στήριξη της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής στο σύνολο του εθνικού χώρου και ιδίως στις περιοχές που παρουσιάζουν προβλήματα αναπτυξιακής υστέρησης, έντονων κοινωνικών διαφοροποιήσεων και περιβαλλοντικής υποβάθμισης, καθώς και στις περιφερειακές και απομονωμένες περιοχές ή σε άλλες περιοχές που παρουσιάζουν μειονεκτικά χαρακτηριστικά λόγω της γεωγραφικής τους θέσης. Τα Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ) οφείλουν, σύμφωνα με το Ν. 2742/1999, να εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις του Γενικού και των Ειδικών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης και να εξειδικεύουν τις βασικές επιλογές τους με στόχο τον καλύτερο συντονισμό του χωροταξικού σχεδιασμού σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και την παροχή συγκροτημένων κατευθύνσεων προς τα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού (Ρυθμιστικά Σχέδια και Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια). Αυτός ο ιδιαίτερα σημαντικός ρόλος των ΠΠΧΣΑΑ στον χωροταξικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας, ενισχύεται σήμερα λόγω των νέων χωρικών - οργανωτικών δεδομένων που εισάγει το πρόγραμμα «Καλλικράτης», αλλά και λόγω των νέων οικονομικών και κοινωνικών δεδομένων που εισαγάγει η εξαιρετικά δυσμενής οικονομική πραγματικότητα, με ενδεχόμενες σημαντικές χωροταξικές επιπτώσεις. Για την κατάρτιση των ΠΠΧΣΑΑ λαμβάνονται υπόψη το περιφερειακό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, τα προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς και άλλα γενικά ή ειδικά αναπτυξιακά προγράμματα που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη διάρθρωση και ανάπτυξη του χώρου της Περιφέρειας. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν. 2742/1999, άρθ. 8) τα ΠΠΧΣΑΑ : καταγράφουν και αξιολογούν α) τη θέση της Περιφέρειας στο διεθνή και ευρωπαϊκό χώρο, β) το ρόλο της σε εθνικό επίπεδο και σε σύγκριση με άλλες περιφέρειες και γ) τις λειτουργίες διαπεριφερειακού χαρακτήρα που έχει ή μπορεί να αναπτύξει, καταγράφουν και αξιολογούν τους παράγοντες που επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και διάρθρωση της περιφέρειας, αποτιμούν τις χωρικές επιπτώσεις των ευρωπαϊκών, εθνικών και περιφερειακών πολιτικών και προγραμμάτων στο επίπεδο της Περιφέρειας, και προσδιορίζουν, με προοπτική 15 ετών, τις βασικές προτεραιότητες για την ολοκληρωμένη και αειφόρο ανάπτυξη της Περιφέρειας, με στόχο την ισότιμη ένταξή της στον ευρύτερο διεθνή, ευρωπαϊκό και εθνικό χώρο. 1
Ειδικότερα, τα ΠΠΧΣΑΑ προσδιορίζουν τις κατευθύνσεις, τα προγραμματικά πλαίσια και τις βασικές προτεραιότητες για: Τη χωρική διάρθρωση των βασικών δικτύων και υπηρεσιών διοικητικής, κοινωνικής και τεχνικής υποδομής. Τη διοικητική και οικονομική ανασυγκρότηση της περιφέρειας και ιδίως αυτές που αφορούν στη δημιουργία βιώσιμων διοικητικών και αναπτυξιακών ενοτήτων. Τη χωροθέτηση των βασικών παραγωγικών δραστηριοτήτων του πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Τις περιοχές, υπό μορφή εναλλακτικών δυνατοτήτων, στις οποίες θα αναζητηθεί κατά προτεραιότητα ο καθορισμός Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ), ο καθορισμός Περιοχών Ειδικών Χωρικών Παρεμβάσεων (ΠΕΧΠ) και Σχεδίων Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων (ΣΟΑΠ). Τη βιώσιμη αξιοποίηση του ενεργειακού δυναμικού της περιφέρειας, με προτεραιότητα στις ΑΠΕ. Την ισόρροπη και αειφόρο διάρθρωση του οικιστικού δικτύου της Περιφέρειας. Την προστασία, διατήρηση και ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Περιφέρειας. Οι παραπάνω κατευθύνσεις, εξειδικεύονται σε επιμέρους γεωγραφικές ενότητες της Περιφέρειας. Για την υλοποίηση των ΠΠΧΣΑΑ καταρτίζεται πρόγραμμα δράσης, στο οποίο εξειδικεύονται οι απαιτούμενες ενέργειες, ρυθμίσεις, μέτρα και προγράμματα, το κόστος και οι πηγές χρηματοδότησης, οι φορείς και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής. Η αναγκαιότητα αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ για τη Περιφέρεια Πελοποννήσου Η αναγκαιότητα αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ για τη Περιφέρεια Πελοποννήσου, στοιχειοθετείται κατ αρχήν λόγω του χρόνου (10 έτη) που έχει μεσολαβήσει από τη θεσμοθέτηση του ΠΠΧΣΑΑ (2003), περίοδο κατά την οποία διαμορφώνονται σημαντικές εξελίξεις: στο εξωτερικό περιβάλλον: κατά την περίοδο ισχύος του ΠΠΧΣΑΑ Πελοποννήσου, διαμορφώθηκαν έντονοι ρυθμοί ανάπτυξης σε εθνική κλίμακα (μέχρι το 2008), αλλά και έντονη ύφεση μετά το 2009, η οποία αναμένεται να διατηρηθεί μέχρι το 2015 και, σταδιακά να αντιστραφεί σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης με προοπτική το 2020. στο εσωτερικό περιβάλλον, η Περιφέρεια Πελοποννήσου δέχθηκε λιγότερο τις θετικές επιπτώσεις της περιόδου υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, ενώ η περιφερειακή οικονομία παρουσιάζεται ευάλωτη στην περίοδο κρίσης. Το «διπολικό» μοντέλο βορρά-νότου που αναγνωρίζεται στο ισχύον ΠΠΧΣΑΑ φαίνεται να διατηρείται, ιδιαίτερα λόγω της γειτνίασης με την Αττική, με οικονομικούς δεσμούς οι οποίο λόγω της κρίσης, αλλά και της υπέρβασής της, θεωρείται ότι θα ενταθούν. ομοίως, στο εσωτερικό περιβάλλον, η Περιφέρεια Πελοποννήσου (όπως και οι λοιπές Περιφέρειες) εφάρμοσε τη διοικητική αναδιοργάνωση του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ 1 (Α Φάση) η οποία μεταφράστηκε στη μείωση του αριθμού 1 Ο ν. 3852/2010, «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης», μέσω του οποίου επανακαθορίστηκε η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας, τα όρια των αυτοδιοικητικών μονάδων καθώς και ο τρόπος εκλογής των οργάνων και οι αρμοδιότητές τους. 2
των Δήμων και, συνακόλουθα στην αύξηση του μεγέθους και της έκτασης των τοπικών προγραμματικών επιπέδων και στην επανατοποθέτηση των απαιτήσεων επίλυσης προβλημάτων συνοχής των τοπικών οικονομιών σε μεγαλύτερη χωρική κλίμακα. επιπρόσθετα, τόσο στην παρούσα φάση, όσο και στην προοπτική του 2020 και, στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης και της ανάπτυξης ψηφιακών υπηρεσιών, καταργούνται (η πρόκειται να καταργηθούν) Υπηρεσίες στις έδρες των «παραδοσιακών» διοικητικών κέντρων και μεταφορά τους στους χαρακτηριζόμενους «Κύριους Πόλους Ανάπτυξης Διαπεριφερειακής Εμβέλειας. Έτσι, ένας μεγάλος αριθμός «τοπικών πόλων» και αρκετοί «κύριοι πόλοι ανάπτυξης διαπεριφερειακής εμβέλειας» αναμένεται να αποδυναμωθούν ως διοικητικά κέντρα, αλλά να διατηρήσουν εμπορικές ή άλλες δραστηριότητες που τους χαρακτηρίζουν. γίνεται φανερό ότι η διάρθρωση και η υφιστάμενη ιεράρχηση του οικιστικού δικτύου της Περιφέρειας και των περιοχών επιρροής τους έχει μεταβληθεί ουσιωδώς. επιπλέον, η ανάπτυξη του διοικητικού επιπέδου της Αιρετής Περιφέρειας και η εκχώρηση σημαντικών αρμοδιοτήτων αναπτυξιακού και χωροταξικού σχεδιασμού και υποστήριξης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος σε όλους τους τομείς, έχει μεταβάλλει ουσιωδώς το πλαίσιο άσκησης αναπτυξιακών και επενδυτικών πρωτοβουλιών στην Περιφέρεια. στο πλαίσιο της επιχειρούμενης αναδιοργάνωσης των Αιρετών Περιφερειών, αναμένεται εξορθολογισμός των δραστηριοτήτων και απλοποίηση των λειτουργιών των «αποκεντρωμένων» Υπηρεσιών (πρώην Νομαρχιακές Υπηρεσίες), στις πρωτεύουσες των Περιφερειακών Ενοτήτων. Το ΠΠΧΣΑΑ κρίνεται ανεπίκαιρο ως προς το Πρόγραμμα Δράσης που εμπεριέχει και το εξειδικεύει. Ιδιαίτερα, το μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δράσης του ΠΠΧΣΑΑ ταυτίστηκε με το (τότε) ισχύον ΠΕΠ 2000-2006 του Γ ΚΠΣ, το οποίο όχι μόνο έχει ολοκληρωθεί, αλλά ακόμα και αυτό που το αντικατέστησε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 βαίνει προς το τέλος του, ενώ αναθεωρήθηκε πρόσφατα. Το μακροπρόθεσμο Πρόγραμμα Δράσης έχει καταστεί επίσης ανεπίκαιρο και, εξαιτίας των συνθηκών ύφεσης και οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, οι οποίες εμφανίζουν σημαντικές επιπτώσεις στην περιφερειακή οικονομία και κοινωνία. Σε σχέση με απαιτούμενες πολιτικές ταχείας ανάπτυξης ή/και ταχείας δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης ως εργαλείων άμεσης ανάσχεσης της ύφεσης, απαιτείται η άμεση εφαρμογή χωροταξικών ρυθμίσεων και ειδικών χρήσεων που θα επιτρέψουν την επίλυση προβλημάτων χωροθέτησης διαχείρισης αποβλήτων, προστασίας της αγροτικής γης, προώθησης ολοκληρωμένων παρεμβάσεων βιώσιμης ανάπτυξης, ανάδειξης παραδοσιακών οικισμών, του φυσικού πλούτου και ζωνών υποστήριξης της επιχειρηματικής λειτουργίας 2. Τόσο από τη δομή του ΠΕΠ της «χωρικής ενότητας» Δυτικής Ελλάδας Πελοποννήσου - Ιονίων Νήσων (ΔΕΠΙΝ) 2007-2013, όσο και από την αντίστοιχη ΣΜΠΕ, προκύπτει μικρή συνάφεια του χωροταξικού προτύπου με τις αναλυτικές κατευθύνσεις της Προγραμματικής Περιόδου 2007-2013, στο πλαίσιο των οποίων η Πελοπόννησος αποτέλεσε ενιαία (προγραμματική) χωρική ενότητα με τις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων. 2 Στρατηγικός και Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Περιφέρειας Πελοποννήσου, Μάρτιος 2012. 3
Σημειώνεται ότι η δέσμευση κατά τον σχεδιασμό του ΕΣΠΑ για μονοταμειακά προγράμματα, οδήγησε σε μεμονωμένες παρεμβάσεις στην περιφερειακή οικονομία και κοινωνία στην τρέχουσα Προγραμματική Περίοδο, ενώ στην νέα Προγραμματική Περίοδο τα Προγράμματα θα είναι πολύ-ταμειακά. Κρίνεται λοιπόν ότι οι διασφάλιση συνεργιών του νέου ΠΠΧΣΑΑ με τον καινούργιο αναπτυξιακό σχεδιασμό θα είναι υψηλότερη και άμεσα ορατή. Στο τρέχον ΠΕΠ Πελοποννήσου δόθηκε έμφαση στη λειτουργική και χωρική διασύνδεση των περιοχών της ενδοχώρας, τόσο μεταξύ τους, όσο και με τα αστικά και ημιαστικά εμπορικά και τουριστικά κέντρα της Περιφέρειας. Κατ' επέκταση, δόθηκε έμφαση στην άρση της απομόνωσης των αστικών κέντρων μέσω του συστήματος των αυτοκινητόδρομων και λιμένων, σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες υποδομές που υλοποιούνται στο πλαίσιο Τομεακών παρεμβάσεων, με τα παραγωγικά / οικονομικά και διοικητικά κέντρα της Χώρας 3. Η στρατηγική της διευκόλυνσης της προσπελασιμότητας απορροφά το 30% των πόρων του ΠΕΠ. Υπογραμμίζεται ότι λόγω της ταυτόχρονης αλλαγής του μοντέλου της Αυτοδιοίκησης και της εμφάνισης της κρίσης, οι Δήμοι της Περιφέρειας δεν δραστηριοποιήθηκαν επαρκώς στην προετοιμασία των σχετικών μελετών, με αποτέλεσμα τα έργα επαρχιακής οδοποιίας στην Πελοπόννησο στην παρούσα συγκυρία να παρουσιάζουν μεγάλη υστέρηση. Η αναγκαιότητα αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ για τη Περιφέρεια Πελοποννήσου, στοιχειοθετείται επιπρόσθετα από μια σειρά ουσιαστικών και σημαντικών νέων δεδομένων που προέκυψαν στο διάστημα αυτό και τα οποία εντοπίζονται στα εξής: στη Στρατηγική «Ε 2020», η οποία διατυπώθηκε ακριβώς ως απάντηση της Ένωσης στην κρίση και η οποία εξειδικεύεται σε 11 θεματικές προτεραιότητες (ΘΠ). Μέσω αυτών θα προκύψουν προϋποθέσεις κάλυψης κριτηρίων χρηματοδότησης της αναπτυξιακής διαδικασίας για όλες τις Περιφέρειες. στην προετοιμασία και εξειδίκευση των νέων Κανονισμών των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Προϋπολογισμού της Ε.Ε. για την περίοδο 2014-2020, από την οποία προκύπτει η θεματική συγκέντρωση των παρεμβάσεων με υψηλή προστιθέμενη αξία, καθώς και η χρησιμοποίηση «νέου» τύπου παρεμβάσεων με κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων. στον προτεινόμενο Γενικό Κανονισμό και, προκειμένου να επιτευχτεί μια αρμονική, ισόρροπη και αειφόρος ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις ολοκληρωμένες προσεγγίσεις και το συντονισμό τομεακών - χωρικών παρεμβάσεων, στο πλαίσιο μιας διατομεακής και πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. η διευκόλυνση του τομεακού και χωρικού συντονισμού θα προωθηθεί όπως αναφέρεται- μέσω του «Χωροταξικού Σχεδιασμού» στο πλαίσιο της Αειφόρου Ανάπτυξης, μέσω του οποίου θα επιδιώκεται, συγχρόνως, η προστασία των παραγωγικών εδαφών, των δασών, των υδάτων, της βιοποικιλότητας, του τοπίου, των ακτών, του θαλασσίου περιβάλλοντος και, εν γένει, των φυσικών πόρων. στη δημιουργία «προγραμματικής ικανότητας» (capacity buliding), ιδιαίτερα για την ικανοποίηση αναγκών κινητοποίησης τοπικών αναπτυξιακών δυνάμεων. 3 Ανάλυση της αναθεώρησης του ΠΕΠ ΔΕΠΙΝ 2007-2013, Σεπτέμβριος 2012. 4