Ψηφιακές πηγές για την έρευνα στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ 5.11.2016 Πώς να δικτυωθούμε με τις ψηφιακές πήγες / ΕΠΟ 20 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Μαρία Πάσχου Υπεύθυνη Μονάδας Υπηρεσιών Επιστημονικής Πληροφόρησης Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης ΕΚΤ 1
το EKT είναι κεντρικός θεσμός διάχυσης της γνώσης στη χώρα Συλλέγουμε, τεκμηριώνουμε, συσσωρεύουμε, διαφυλάσσουμε & διαχέουμε έγκριτο ψηφιακό περιεχόμενο & δεδομένα που παράγονται και χρησιμοποιούνται από την ελληνική και διεθνή επιστημονική, ερευνητική & πολιτιστική κοινότητα. Παράγουμε δείκτες για την τεκμηρίωση της ελληνικής ερευνητικής, αναπτυξιακής και καινοτομικής δραστηριότητας, τροφοδοτώντας με στοιχεία τη διαμόρφωση πολιτικών Παρέχουμε υπηρεσίες για μεταφορά των αποτελεσμάτων στην κοινωνία και οικονομία, τη διάχυση της γνώσης που παράγεται, τη δικτύωση των ερευνητικών και επιχειρηματικών οργανισμών, εντός και εκτός Ελλάδας. 2
το όραμα Η διαμόρφωση του ενιαίου ψηφιακού χώρου για την επιστήμη και τον πολιτισμό Πρόσβαση σε επαναχρησιμοποιήσιμη πληροφορία, εργαλεία και υπηρεσίες που δημιουργούν υπεραξία, προσβάσιμα σε όλους (ανοικτή πρόσβαση) Συνολική ενδυνάμωση της κοινωνίας μας με βάση την γνώση Ενίσχυση της έρευνας, της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας, της δια βίου μάθησης, της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στην επιστήμη και τον πολιτισμό Σύγκλιση με την Ευρώπη 3
Οι πολιτικές που υιοθετούμε Η γνώση και ο πολιτισμός ως δημόσιο αγαθό Ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικά & πολιτιστικά δεδομένα & δημοσιεύσεις Επανάχρηση περιεχομένου βάσει των δικαιωμάτων διάθεσης Επιστήμη για την ανάπτυξη πολιτικών έρευνας & καινοτομίας βασισμένων σε στοιχεία Αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων Ενίσχυση καινοτομίας & ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων 4
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Επιστήμης Τεχνολογίας Πολιτισμού ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ Περιοδικά o Συλλογή των περιοδικών της Βιβλιοθήκης o Περιοδικά ανοικτής πρόσβασης Βάσεις Δεδομένων o Θεματικά & Αλφαβητικά o Συνδρομητικές και ανοικτές Διδακτορικά Βιβλία & Λεξικά Επιλεγμένες πηγές στο Διαδίκτυο Ανοικτό Ψηφιακό Περιεχόμενο /library 5
Τι είναι η ανοικτή πρόσβαση Μια επανάσταση συντελείται στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η επιστήμη. Κάθε τμήμα της επιστημονικής μεθόδου γίνεται στις μέρες μας πιο ανοικτό, πιο συνεργατικό και πιο συμμετοχικό Carlos Moedas, Ευρωπαίος Επίτροπος για την Έρευνα, την Επιστήμη και την Καινοτομία Ανοικτή Πρόσβαση είναι η ελεύθερη, άμεση, διαρκής και απαλλαγμένη από τέλη και περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό ακαδημαϊκό και επιστημονικό περιεχόμενο. Οι αναγνώστες μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα το διαθέσιμο υλικό για ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς και άλλους σκοπούς. Η Ανοικτή Πρόσβαση βελτιώνει την ποιότητα της έρευνας, επιταχύνει την επιστημονική πρόοδο και ενισχύει την καινοτομία. Η αλλαγή στον τρόπο διεξαγωγής της έρευνας, ως αποτέλεσμα των εξελίξεων στους τομείς της Ανοικτής Πρόσβασης και του Ανοικτού Λογισμικού, οδήγησε με τη σειρά της στην ανάδειξη ενός νέου όρου, αυτού της Ανοικτής Επιστήμης. Η Ανοικτή Επιστήμη ορίζεται ως η συνεχής εξέλιξη του τρόπου διεξαγωγής της έρευνας και οργάνωσης της επιστήμης 6
7
Μοντέλα Ανοικτής πρόσβασης Τα μοντέλα δημοσίευσης με Ανοικτή Πρόσβαση είναι: ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΑ με αυτοαρχειοθέτηση (πράσινος δρόμος) Δημοσίευση σε ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΑΠ (χρυσός δρόμος) Τα αποθετήρια είναι ψηφιακές βάσεις δεδομένων που παρέχουν ελεύθερη και χωρίς περιορισμό πρόσβαση σε επιστημονικό και ερευνητικό υλικό, δημοσιεύσεις ή συλλογές δεδομένων (με μεταδεδομένα που σχετίζονται και περιγράφουν το περιεχόμενο). Θεματικά αποθετήρια (με συγκεκριμένη θεματική) Ιδρυματικά αποθετήρια (υλοποιούνται και υποστηρίζονται από κάποιο ακαδημαϊκό οργανισμό ή ερευνητικό φορέα) Υπηρεσίες Αποθετηρίων: Συλλογή & αποθήκευση ερευνητικού & ακαδημαϊκού υλικού Οργάνωση της πληροφορίας Μακροχρόνια διατήρηση Διανομή & πρόσβαση 8
Ιδρυματικό Αποθετήριο Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών το Αποθετήριο συλλέγει, οργανώνει και διαθέτει την επιστημονική εκροή (επιστημονικά άρθρα, βιβλία, κλπ.) των Ερευνητικών Ινστιτούτων του EIE. http://helios-eie.ekt.gr 9
Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών www.didaktorika.gr 10
ψηφιακά αποθετήρια ΕΚΤ 11
ψηφιακά αποθετήρια ΕΚΤ 12
Ανοικτή διαδικτυακή πύλη που προσφέρει κεντρική πρόσβαση και ενιαία αναζήτηση σε ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο που παράγεται στη χώρα μας από 41 έγκριτους φορείς, 52 συλλογές με 157.000 τεκμήρια ΣΤΟΧΟΙ: Αύξηση ευρεσιμότητας Αύξηση όγκου (συσσωρευτής) μέσω Πολυγλωσσικής ενιαίας αναζήτησης Σημασιολογικού εμπλουτισμού Ομογενοποίησης περιεχομένου 13
14
15
16
Περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης 17
Το Ευρετήριο συλλέγει, τεκμηριώνει και διατηρεί τις έγκριτες ελληνικές επιστημονικές εκδόσεις & δημοσιεύσεις στους τομείς των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών. www.grissh.gr Με στόχο : Να οργανώσει, τεκμηριώσει και να αναδείξει την έγκριτη ελληνική και ελληνόφωνη επιστημονική παραγωγή διεθνώς Να εξυπηρετήσει τις ανάγκες την επιστημονικής κοινότητας ως εργαλείο ψηφιακής έρευνας Να προσφέρει υπηρεσίες διαχείρισης και μακροχρόνιας ασφαλούς απόθεσης στους εκδότες Να συμβάλει στην ανάπτυξη ενός συνεργατικού δικτύου μεταξύ των ερευνητικών ιδρυμάτων και των εκδοτών της χώρας Να αναπτύξει συνεργασίες με σχετικές ευρωπαϊκές και διεθνείς πρωτοβουλίες 18
Υπηρεσίες της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Αναζήτηση Διεθνούς Βιβλιογραφίας Αναζήτηση Citation Index Παραγγελία Πλήρων κειμένων Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο 19
Σας ευχαριστώ Μαρία Πάσχου Υπεύθυνη Μονάδας Υπηρεσιών Επιστημονικής Πληροφόρησης Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης ΕΚΤ Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης δ: Βασιλέως Κωνσταντίνου 48, 11635 Αθήνα e: helpdesk@ekt.gr /el/library 21