Θέσις ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Ε.Π.Ε. Μαιάνδρου 15, 115 28 Αθήνα, τηλ. 210 7292365-366 Fax: 210 7290942 e-mail: th@thesisltd.com - www.thesisltd.com ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Ιούλιος 2011 Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ, αφορούν σε επίκαιρα φορολογικά και εργασιακά θέματα. Είναι γενικού πληροφοριακού χαρακτήρα και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πραγματικές νομικές ή άλλες περιπτώσεις. Κατά συνέπεια δεν θα πρέπει να θεωρούνται σαν επαγγελματικές φορολογικές συμβουλές. Για εξειδικευμένες γνωμοδοτήσεις παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας.
Ψηφίστηκε πρόσφατα ο Νόμος 3986 (ΦΕΚ Α 152 / 1.7.2011) που περιλαμβάνει πληθώρα μέτρων για την εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής για τα προσεχή έτη μέχρι και το 2015. Ο Νόμος αποτελείται από επτά (7) κεφάλαια των οποίων το περιεχόμενο συνοπτικά έχει ως εξής: Κεφάλαιο Α. Σύσταση ειδικού Ταμείου και συναφείς διατάξεις για την αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου. Κεφάλαιο Β. Πολεοδομικές και λοιπές ρυθμίσεις για την αξιοποίηση της Δημόσιας περιουσίας. Κεφάλαιο Γ. Καθιέρωση του ιδιότυπου εμπράγματου δικαιώματος της «Επιφάνειας» σε Δημόσια κτήματα. Κεφάλαιο Δ. Φορολογικές και Τελωνειακές ρυθμίσεις. Κεφάλαιο Ε. Δημοσιονομικά μέτρα. Κεφάλαιο ΣΤ. Εργασιακές ρυθμίσεις και ρυθμίσεις κοινωνικής ασφάλισης. Κεφάλαιο Ζ. Λοιπές διατάξεις. ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 1
Α. ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Οι σημαντικότερες ρυθμίσεις φορολογικού περιεχομένου παρατίθενται στη συνέχεια: Φοροαπαλλαγές Από 1.1.2011 και μετά, οι δαπάνες για υποχρεωτικές εισφορές σε ταμεία ασφάλισης (π.χ. ΟΑΕΕ) για αμοιβές ιατρών και οδοντιάτρων και για τόκους στεγαστικών δανείων α κατοικίας που είχαν συναφθεί πριν από τις 31.12.2002, μειώνουν τον φόρο κατά 20%, ενώ με τις προγενέστερες διατάξεις μείωναν εξ ολοκλήρου το φορολογητέο εισόδημα. Περαιτέρω και σε περίπτωση όπου το φορολογούμενο εισόδημα υπερβαίνει τις 40.000, η μείωση φόρου περιορίζεται στο 10% για το τμήμα των δαπανών που αντιστοιχεί στο τμήμα του εισοδήματος άνω των 40.000. Από την μείωση του 10% εξαιρούνται οι δαπάνες για ενεργειακή αναβάθμιση των ακινήτων. Φορολογική κλίμακα Από 1.1.2011 η φορολογική κλίμακα αλλάζει και το αφορολόγητο από 12.000 περιορίζεται στις 8.000. Οι επόμενες 4.000 φορολογούνται με συντελεστή 10%. Η νέα κλίμακα φόρου έχει ως ακολούθως: Κλιμάκιο Συντελεστής Φόρος Σύνολο Σύνολο Εισοδήματος Φόρου Κλιμακίου Εισοδήματος Φόρου ( ) % ( ) ( ) ( ) 8.000 0 0 8.000 0 4.000 10 400 12.000 400 4.000 18 720 16.000 1.120 6.000 24 1.440 22.000 2.560 4.000 26 1.040 26.000 3.600 6.000 32 1.920 32.000 5.520 8.000 36 2.880 40.000 8.400 20.000 38 7.600 60.000 16.000 40.000 40 16.000 100.000 32.000 Υπερβάλλον 45 ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 2
Με τις νέες διατάξεις το αφορολόγητο παραμένει στις 12.000 : για νέους έως και 30 ετών για συνταξιούχους άνω των 65 ετών και για άτομα με ειδικές ανάγκες Τροποποιούνται τα αφορολόγητα ποσά λόγω τέκνων τα οποία πλέον διαμορφώνονται: στις 10.000 για 1 τέκνο (από 13.500 που ίσχυε) στις 12.000 για 2 τέκνα (από 15.000 που ίσχυε) στις 20.500 για 3 τέκνα (από 23.500 που ίσχυε) και στις 20.500 + 2.500 επιπλέον για κάθε τέκνο πάνω από τα 3. Αποδείξεις δαπανών Επίσης από 1.1.2011, τροποποιούνται σημαντικά τα απαιτούμενα ποσά αποδείξεων δαπανών που πρέπει να συγκεντρώνουν οι φορολογούμενοι για να μην έχουν πρόσθετη φορολόγηση και τα οποία ορίζονται σε ποσοστό 25% του εισοδήματος που φορολογείται με τις γενικές διατάξεις (πραγματικού ή τεκμαρτού) και μέχρι ποσού εισοδήματος 60.000 (δηλ. ανώτατο ποσό απαιτούμενων αποδείξεων 15.000 ). Αν οι αποδείξεις που προσκομίζονται υπολείπονται του πιο πάνω ορίου, επιβάλλεται φόρος 10% επί της διαφοράς, ενώ αν οι αποδείξεις υπερβαίνουν το όριο δεν προβλέπεται μείωση φόρου, όπως ίσχυε. Σημειώνεται ότι η υποχρέωση για συγκέντρωση αποδείξεων ισχύει για όλα τα εισοδήματα, σε αντίθεση με το προηγούμενο καθεστώς όπου για εισοδήματα έως 6.000 ετησίως δεν απαιτούνταν αποδείξεις δαπανών. Αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης (τεκμήρια) Από 1.1.2011 αυξάνουν σημαντικά οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης για κατοικίες, ΕΙΧ, σκάφη και δεξαμενές κολύμβησης (πισίνες). Συγκεκριμένα οι νέες αντικειμενικές δαπάνες υπολογίζονται ως ακολούθως: ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 3
α) Κατοικίες (κύρια κατοικία) Εμβαδόν κυρίων χώρων (τ.μ.) Τεκμαρτή δαπάνη ανά τ.μ. ( ) Τεκμαρτή δαπάνη κλιμακίου ( ) Σύνολο τεκμαρτής δαπάνης ( ) 0 80 40 3.200 3.200 81 120 65 2.600 5.800 121 200 110 8.800 14.600 201 300 200 20.000 34.600 Άνω των 300 τ.μ. 400 Οι βοηθητικοί χώροι υπολογίζονται με 40 / τ.μ. Οι λοιπές διατάξεις για τον προσδιορισμό της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων εξακολουθούν να ισχύουν δηλ.: για τιμή ζώνης από 2.800 /τ.μ. - 4.999 /τ.μ., η δαπάνη προσαυξάνεται κατά 40% για τιμή ζώνης άνω των 5.000 /τ.μ., η δαπάνη προσαυξάνεται κατά 70% σε περίπτωση μονοκατοικίας όλα τα πιο πάνω προσαυξάνονται κατά 20% για δευτερεύουσα κατοικία η δαπάνη υπολογίζεται στο ήμισυ της αντίστοιχης δαπάνης για κύρια κατοικία β) ΕΙΧ Κυβισμός (κ.ε.) Τεκμαρτή δαπάνη Τεκμαρτή δαπάνη Σύνολο τεκμαρτής κλιμακίου ( ) δαπάνης ( ) 1-1.200 4.000 4.000 4.000 1.201-2.000 600 / 100 κ.ε. 4.800 8.800 2.001-3.000 900 / 100 κ.ε. 9.000 17.800 Άνω των 3.000 κ.ε. 1.200 / 100 κ.ε. Το τεκμήριο των Ε.Ι.Χ. εξακολουθεί να μειώνεται λόγω παλαιότητας σε ποσοστό 30% για πάνω από 5 και έως 10 έτη και σε ποσοστό 50% για πάνω από 10 έτη. γ) Σκάφη Επίσης αναπροσαρμόζονται τα τεκμήρια για σκάφη τα οποία πλέον έχουν ως ακολούθως: Σκάφη ανοικτού τύπου Για ολικό μήκος έως 5 μέτρα το τεκμήριο ορίζεται στις 4.000, ενώ για μήκος άνω των 5 μέτρων το τεκμήριο αυξάνεται κατά 2.000 το μέτρο ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 4
Σκάφη με χώρους ενδιαίτησης Ολικό μήκος Τεκμαρτή δαπάνη Τεκμαρτή δαπάνη Σύνολο τεκμαρτής (σε μέτρα) κλιμακίου ( ) δαπάνης ( ) Μέχρι και 7 12.000 12.000 12.000 7-10 3.000 / μέτρο 9.000 21.000 10-12 7.500 / μέτρο 15.000 36.000 12-15 15.000 / μέτρο 45.000 81.000 15-18 22.500 / μέτρο 67.500 148.500 18-22 30.000 / μέτρο 120.000 268.500 Πάνω από 22 50.000 / μέτρο Οι λοιπές διατάξεις για τον υπολογισμό του τεκμηρίου σκαφών (παλαιότητα, τρόπος κατασκευής κλπ.) εξακολουθούν να ισχύουν. δ) Δεξαμενές κολύμβησης (πισίνες) Το τεκμήριο για εξωτερική πισίνα αυξάνεται σε 160 / τ.μ., για πισίνα έως 60 τ.μ. και σε 320 / τ.μ., για πισίνα άνω των 60 τ.μ. Για εσωτερική πισίνα, τα πιο πάνω ποσά διπλασιάζονται. Αναστολή «πόθεν έσχες» Από 17.12.2010 και έως τις 31.12.2013 αναστέλλεται το «πόθεν έσχες» που ίσχυε για: αγορά, χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ανέγερση οικοδομών και για κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης Ειδική εισφορά στα φυσικά πρόσωπα Για τις χρήσεις 2010 έως και 2014 (οικον. Έτη 2011-2015) επιβάλλεται στα φυσικά πρόσωπα, ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Η εισφορά υπολογίζεται στο συνολικό εισόδημα πραγματικό ή τεκμαρτό, φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο. Από τα εισοδήματα που λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό της ειδικής εισφοράς, εξαιρούνται οι αποζημιώσεις λόγω απόλυσης και ορισμένα άλλα εισοδήματα προνοιακού χαρακτήρα. Επίσης εξαιρούνται οι μακροχρόνια άνεργοι και οι λαμβάνοντες επίδομα ανεργίας, χωρίς παράλληλα να έχουν πραγματικά εισοδήματα. ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 5
Η ειδική εισφορά επιβάλλεται στο συνολικό εισόδημα με τους ακόλουθους συντελεστές: 1%, για εισόδημα 12.001-20.000 2%, για εισόδημα 20.001-50.000 3%, για εισόδημα 50.001-100.000 4%, για εισόδημα άνω των 100.000 Στα Δημόσια πρόσωπα (Υπουργοί, βουλευτές, περιφερειάρχες, δήμαρχοι κλπ.)η ειδική εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 5%. Σε περιπτώσεις που τα εισοδήματα βρίσκονται στα αρχικά όρια των πιο πάνω κλιμακίων και μετά την αφαίρεση της ειδικής εισφοράς, το απομένον εισόδημα εμπίπτει στο προηγούμενο κλιμάκιο, η ειδική εισφορά υπολογίζεται με το συντελεστή του προηγούμενου (χαμηλότερου) κλιμακίου. Έκτακτη εισφορά σε αντικειμενικές δαπάνες Πέραν της ειδικής εισφοράς, επιβάλλεται και έκτακτη εισφορά με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες (τεκμήρια) των φυσικών προσώπων, όπως αυτές προκύπτουν από της φορολογική δήλωση του οικονομικού έτους 2011 (χρήση 2010). Συγκεκριμένα η έκτακτη εισφορά υπολογίζεται σε ποσοστό 5% επί της αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτει από την κυριότητα ή κατοχή: ΕΙΧ άνω των 1.929 κ.ε. (με εξαίρεση τα ΕΙΧ με παλαιότητα πάνω από 10 έτη και τα ΕΙΧ αναπήρων) σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης (με εξαίρεση τα σκάφη ανοικτού τύπου μέχρι 6 μέτρα μήκος) αεροσκαφών, ελικοπτέρων και ανεμοπτέρων δεξαμενών κολύμβησης Τέλος επιτηδεύματος Στους επιτηδευματίες και στους ελεύθερους επαγγελματίες που λειτουργούν κατά την 1.1.2011 και μετά και τηρούν βιβλία Β και Γ κατηγορίας του ΚΒΣ επιβάλλεται ετήσιο τέλος επιτηδεύματος. Το τέλος ανέρχεται στα 400 ετησίως, εφόσον ο υπόχρεος εδρεύει σε τουριστικούς τόπους και πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους. ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 6
Το τέλος ανέρχεται στα 500 ετησίως, εφόσον ο υπόχρεος εδρεύει σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους. Η περιοχή του Ν. Αττικής καθώς και το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης λογίζονται ως μία πόλη. Σε περιπτώσεις λειτουργίας υποκαταστημάτων επιβάλλεται επιπλέον τέλος 300 ανά υποκατάστημα. Από το τέλος εξαιρούνται: εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε χωριά κάτω των 500 κατοίκων και σε νησιά κάτω των 3.100 κατοίκων, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις ή ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει 5 έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών ατομικές επιχειρήσεις, εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται 3 έτη από την συνταξιοδότησή του (ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65 ο έτος της ηλικίας) Ειδικά για το οικονομικό έτος 2011 το τέλος επιτηδεύματος ορίζεται στα 300 (αντί για 400 ή 500 κατά περίπτωση). Άρση επαγγελματικού και τραπεζικού απορρήτου Εμπλουτίζεται η λίστα των υποχρεώσεων που έχουν Δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς για ηλεκτρονική πληροφόρηση του Υπουργείου Οικονομικών, με στοιχεία φορολογικού ενδιαφέροντος. Κατ εξαίρεση των διατάξεων περί επαγγελματικού και τραπεζικού απορρήτου, καθιερώνεται υποχρέωση για αποστολή στοιχείων σχετικά με τραπεζικούς λογαριασμούς ενεργούς ή μη καθώς και για τραπεζικές συναλλαγές εν γένει. Για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων που διενεργείται, δεν απαιτείται ή ενημέρωση και συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου φυσικού προσώπου αλλά ούτε και άδεια από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) Από 1.1.2011, το αφορολόγητο ποσό για τον υπολογισμό του ΦΑΠ μειώνεται από 400.000 στις 200.000 και η νέα κλίμακα φόρου διαμορφώνεται ως εξής: ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 7
Κλιμάκιο Συντελεστής Φόρος Σύνολο Σύνολο ( ) φόρου % κλιμακίου ( ) φορολογητέας φόρου αξίας ( ) ( ) 200.000 0,0% 0 200.000 0 300.000 0,2% 600 500.000 600 100.000 0,3% 300 600.000 900 100.000 0,6% 600 700.000 1.500 100.000 0,9% 900 800.000 2.400 Υπερβάλλον 1,0% Δωρεές γονικές παροχές για ακίνητα Από 17.12.2010 και μετά, οι δωρεές και γονικές παροχές χρηματικών ποσών που συνιστώνται αποκλειστικά για αγορά ή ανέγερση ακινήτων, δεν υπόκεινται σε φόρο δωρεών γονικών παροχών. Αλλαγή συντελεστών ΦΠΑ Από 1.9.2011 οι υπηρεσίες εστίασης μετατάσσονται από τον χαμηλό συντελεστή (13%) στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ (23%). Εξαιρούνται τα κυλικεία που λειτουργούν σε σχολεία, νοσοκομεία και ιδρύματα κοινωνικής πρόνοιας. Επίσης από την ίδια ημερομηνία μετατάσσονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ (23%) και οι χυμοί, τα έτοιμα ροφήματα, τα αεριούχα νερά και τα αναψυκτικά. Λοιπές φορολογικές διατάξεις Αυξάνουν τα τέλη κυκλοφορίας για το έτος 2012 και μετά Αυξάνει η τιμή στα λεγόμενα φθηνά τσιγάρα Μέχρι τις 30.2.2013 προβλέπεται η σταδιακή εξίσωση τoυ ειδικού φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης, με το 80% του αντίστοιχου φόρου που ισχύει για το πετρέλαιο κίνησης. ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 8
Β. ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΕ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Οι κυριότερες ρυθμίσεις σε εργασιακά και σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης παρατίθενται στη συνέχεια: Περιορισμός επιδομάτων ανεργίας Από 1.1.2013, τα ημερήσια επιδόματα ανεργίας δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνουν τα 450 για την τελευταία τετραετία. Από 1.1.2014, το πιο πάνω όριο τετραετίας μειώνεται στα 400 ημερήσια επιδόματα. Συμβάσεις ορισμένου χρόνου Από 1.7.2011, στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, παρέχεται πλέον η ευχέρεια για καταβολή του ήμισυ της αποζημίωσης απόλυσης (όπως ισχύει για τις συμβάσεις αορίστου χρόνου), εφόσον η σύμβαση περιλαμβάνει όρο για πρόωρη καταγγελία της κατόπιν προειδοποίησης. Επίσης από 1.7.2011, η ανανέωση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου δύναται πλέον να γίνεται χωρίς περιορισμό, εφόσον υπάρχει «αντικειμενικός λόγος». Σε περίπτωση μη ύπαρξης αντικειμενικού λόγου και εφόσον η διάρκεια τη διαδοχικής εργασίας υπερβαίνει τα 3 έτη συνολικά, η σύμβαση μετατρέπεται σε αορίστου χρόνου. Η σύμβαση επίσης μετατρέπεται σε αορίστου χρόνου, όταν κατά την κρίσιμη 3ετία έχουν γίνει διαδοχικά πάνω από 3 ανανεώσεις της. Ως διαδοχικές συμβάσεις ή σχέσεις εργασίας νοούνται αυτές που καταρτίζονται μεταξύ του ιδίου εργαζόμενου και εργοδότη (ή συνδεδεμένης επιχείρησης στην περίπτωση ομίλου επιχειρήσεων), με τους ίδιους ή παρεμφερείς όρους εργασίας και δεν μεσολαβούν μεταξύ τους 45 ημερολογιακές ημέρες. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας Τροποποιούνται οι διατάξεις περί «ελαστικής» απασχόλησης και συνοπτικά παρέχονται δυνατότητες: για αυξημένο ωράριο εργασίας κατά 2 ώρες την ημέρα για 6 μήνες σε διάστημα 12 μηνών, με αντίστοιχη μείωση ή χορήγηση ρεπό για τους υπόλοιπους 6 μήνες ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 9
για αυξημένο ωράριο εργασίας κατά 256 ώρες εντός 32 εβδομάδων το έτος, με αντίστοιχη μείωση των ωρών εργασίας ή χορήγηση ρεπό ή προσαύξηση αδείας κατά το υπόλοιπο έτος Κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης εφόσον υπάρξει υπέρβαση στο μειωμένο ωράριο και η οποία επιτρέπεται κατ εξαίρεση, η αμοιβή προσαυξάνεται κατά 20%. Συμβάσεις εργασίας νέων 18-25 ετών Προβλέπεται η δυνατότητα σύναψης συμβάσεων με νέους 18-25 ετών για διάστημα μέχρι 24 μήνες και με αποδοχές μικρότερες έως και 20% από την σχετική ΣΣΕ. Οι εργοδότες που κάνουν χρήση της σχετικής ευχέρειας θα πρέπει: να προσλαμβάνουν τους νέους επιπλέον του υπάρχοντος προσωπικού να μην έχουν μειώσει το προσωπικό κατά το τελευταίο τρίμηνο ή κατά τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, προκειμένου για εποχιακές επιχειρήσεις να μην μειώσουν το προσωπικό κατά την διάρκεια ισχύος της σύμβασης με τους νέους Θέματα κοινωνικής ασφάλισης Από 1.1.2011 θεσπίζεται μηνιαία εισφορά 10 που καταβάλλεται από τους ασφαλισμένους στους ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΕΤΑΠ-ΜΜΕ Από 1.1.2013 θεσπίζεται εισφορά υπέρ του ΟΑΕΕ ανά κλάδο επιχείρησης, ως ποσοστό επί του τζίρου της επιχείρησης με βάση Υπουργική Απόφαση που θα εκδοθεί Από 1.8.2011 αυξάνονται οι εισφορές προς το ΙΚΑ κατά 1% με ισόποση επιβάρυνση εργαζόμενου και εργοδότη. ΘΕΣΙΣ Σύμβουλοι Οργάνωσης & Διοίκησης Ε.Π.Ε. 10