ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝΤΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ-ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΘΕ ΕΞΑΜΗΝΟΥ (2 ώρες) ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ 2 ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ (15-20 ΛΕΠΤΑ) Α' ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ 1 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (30 ΛΕΠΤΑ) στο Β ΕΞΑΜΗΝΟ, ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ. ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ 2 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ Β' ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΚΑΘΕ ΕΞΑΜΗΝΟ (2 ώρες) 12 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΑ (6 ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΚΑΙ 6 ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ, κατά το δυνατόν). Οι 4 από αυτές αναφέρονται στις διδασκαλίες σε σχολικές τάξεις των μελών της ομάδας σας στο Β εξάμηνο. ΜΙΑ ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΙ ΦΥΛΛΑ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ 1 λευκό φύλλο (φύλλο υποχρεώσεων-παρουσιών) με φωτογραφία και σφραγίδα από τη γραμματεία 5 μπλε φύλλα (σχέδιο μαθήματος) 5 κίτρινα φύλλα (φύλλο αξιολόγησης) 8 πράσινα φύλλα (φύλλο παρακολούθησης) ΠΩΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΣΤΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΕΠΙΛΕΓΕΤΕ ΜΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΑΣ ΠΟΥ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΑ (ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ, Ενιαία Λύκεια, Γυμνάσια) ΑΝΑΛΥΕΤΕ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, ΕΝΤΟΠΙΖΕΤΕ ΕΝΝΟΙΕΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΝΕΤΕ ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΕ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (ΜΠΛΕ ΦΥΛΛΟ) ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΕ ΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΣΑΣ ΥΛΙΚΑ (ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ, ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΦΥΛΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ, ΦΩΤΟΤΥΠΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ, Κ.Α.) ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΑΣ ΣΤΟ ΚΙΤΡΙΝΟ ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟ ΚΡΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΣΤΕΙΛΕΤΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΡΙΝ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΑΣ
2 ΤΙ ΚΑΝΕΤΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΣΥΖΗΤΑΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟ-ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΣΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΝΕΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΑΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ-ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΜΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΑΣ, ΣΑΝ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΕΤΕ ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΟΤΑΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕΤΕ, ΕΚΦΡΑΖΕΤΕ ΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΑΣ, ΑΚΟΥΤΕ ΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΜΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΑΣ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΑΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΕΠΟΠΤΗ ΣΑΣ ΔΙΝΕΤΕ ΣΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΤΟ ΜΠΛΕ ΦΥΛΛΟ, ΤΟ ΚΙΤΡΙΝΟ ΦΥΛΛΟ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΕΧΕΤΕ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙ (ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΜΟΡΦΗ Η ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ) ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΣΥΜΦΟΙΤΗΤΕΣ ΣΑΣ ΟΤΑΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ, ΕΚΦΡΑΖΕΤΕ ΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΟΤΙ ΕΙΔΑΤΕ ΜΕ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΣΥΖΗΤΑΤΕ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟ-ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΣΑΣ ΘΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΕ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΜΕ ΤΑ ΦΥΛΛΑ ΠΑΔ ΓΙΑ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΤΕ ΜΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΣΑΣ, καλό είναι να γνωρίζετε το ρόλο σας και το ρόλο των υπολοίπων και να τηρείτε τις υποχρεώσεις σας. Φροντίστε από την αρχή να δημιουργήσετε κλίμα συνεργασίας τόσο με το σύμβουλο-καθηγητή σας όσο και με τους συναδέλφους σας. Σε κάθε συνάντηση με την ομάδα σας έχετε έτοιμα όσα φύλλα χρειάζονται και τα παραδίδετε κάθε φορά στον σύμβουλο 1) Το μπλε φύλλο, στο οποίο καταγράφεται ο διδακτικός σας σχεδιασμός 2) Το κίτρινο φύλλο αξιολόγησης με όλα τα προσωπικά στοιχεία συμπληρωμένα 3) Ότι διδακτικό υλικό έχετε χρησιμοποιήσει, είτε στην πρωτότυπη μορφή του, είτε σε αντίγραφο (διαφάνειες, φύλλα εργασίας, φύλλα αξιολόγησης, αναλυτικούς σχεδιασμούς, κ.α.) Ο σύμβουλος-καθηγητής θα σας επιστρέφει το κάθε πακέτο με το φύλλο αξιολόγησης συμπληρωμένο στην επόμενη συνάντηση. Χρειάζεται να δημιουργήσετε ένα ηλεκτρονικό portfolio με όλα τα φύλλα και υλικά για κάθε διδασκαλία. ΟΤΑΝ ΤΕΛΕΙΩΣΟΥΝ ΟΙ ΠΑΔ, στο τέλος κάθε εξαμήνου παραδίνετε το portfolio απόλυτα συμπληρωμένο στον σύμβουλο, καθώς παίζει ρόλο στην αξιολόγησή σας. Το ηλεκτρονικό portfolio το αποστέλλετε, επίσης, στο τέλος κάθε εξαμήνου στον κ. Σ. Αρμακόλα. Σ αυτό θα περιλαμβάνονται επίσης όσα πράσινα φύλλα παρακολούθησης από τις επισκέψεις σας στα σχολεία έχετε έτοιμα μια συνολική έκθεση σε ένα φύλλο Α4 για την εμπειρία σας από τις ΠΑΔ (τι σας δυσκόλεψε και τι μάθατε) για κάθε εξάμηνο Φροντίστε να παίρνετε το φύλλο παρουσιών με τη φωτογραφία σας στις παρακολουθήσεις στα σχολεία και ζητείστε από τον καθηγητή της τάξης να σας υπογράφει στις αντίστοιχες θέσεις. Το λευκό φύλλο παρουσιών θα το φέρνετε επίσης, κάθε φορά στις συναντήσεις σας στη σχολή για να σας υπογράφει ο
3 σύμβουλος για όσα πραγματοποιούνται παρουσία του. Αυτό παραδίδεται στον σύμβουλο, όταν τελειώσουν και οι δραστηριότητες ΠΑΔ στο β' εξάμηνο. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ 1) Ανακοινώνονται τα στοιχεία των σχολείων, με τα οποία εσείς κάνετε την επαφή για να οργανώσετε τις παρακολουθήσεις μαθημάτων 2) Σε κάθε σχολική τάξη μπορούν να παρακολουθήσουν το πολύ μέχρι 3-4 σπουδαστές συγχρόνως 3) Τα μαθήματα τα οποία θα παρακολουθήσει κάθε σπουδαστής θα πρέπει να είναι της ειδικότητας ή συναφή 4) Κάθε σπουδαστής καλείται να παρακολουθήσει τουλάχιστον τρεις διαφορετικούς καθηγητές, σε διαφορετικά μαθήματα ειδικότητας 5) Η είσοδος των σπουδαστών στην τάξη γίνεται συγχρόνως με τους μαθητές και δεν επιτρέπεται η είσοδος σε τάξη που έχει αρχίσει το μάθημα. Οι σπουδαστές συνίσταται να κάθονται στο πίσω μέρος της τάξης ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1) Μετά από ανάλυση των Χαρακτηριστικών περιεχομένου της κάθε Ενότητας, δηλ. μια διερεύνηση σχετικά με το αν αναφέρεται σε θεωρητικές και αφηρημένες έννοιες, ή σε καθημερινές δραστηριότητες, ή σε τεχνικές εφαρμογές ορίζουμε τον Σκοπό ή τους σκοπούς του μαθήματος, καθώς και τους διδακτικούς Στόχους. 2) Στο κομμάτι Επιλογές περιεχομένου σας ζητείται να περιγράψετε τις βασικές επιλογές σας για το περιεχόμενο που θα αποτελέσει τη βάση για τη διδασκαλία. Δηλαδή, στοιχεία για τις έννοιες που θα δώσετε έμφαση, αποφάσεις για τα παραδείγματα ή τις εκφράσεις που επιλέγετε να παρουσιάσετε, τη διαδοχή τους ή την εννοιολογική δόμηση τους. 3) Οι Μεθοδολογικές επιλογές αναφέρονται στο αν η οργάνωση βασίζεται σε διάλεξη από μέρους του εκπαιδευτικού, σε διάλογο στην τάξη, σε πρακτικές δραστηριότητες, σε κυκλικό εργαστήριο. σε εργασία σε ομάδες ή σε δυάδες. Εδώ χρειάζεται, επίσης, να περιγραφούν και οι συγκεκριμένες δραστηριότητες. Για παράδειγμα: «Θα δοθεί σε ομάδες μαθητών φωτοτυπία αποκόμματος εφημερίδας, το οποίο οι μαθητές θα μελετήσουν για 10 λεπτά. Θα δοθεί, επίσης φύλλο εργασίας με τρία ερωτήματα, για να εργασθούν σε αυτό οι ομάδες. Οι ομάδες θα παρουσιάσουν τις απόψεις τους και θα επακολουθεί συζήτηση». 4) Τα Διδακτικά υλικά που θα χρησιμοποιηθούν χρειάζεται, επίσης, να περιγραφούν. Εδώ χρειάζεται να καταχωρηθούν σχόλια της μορφής: «Κείμενο της εφημερίδας ΒΗΜΑ που αναφέρεται στη νανοτεχνολογία, φύλλο εργασίας με τρία ερωτήματα: α) να καταγράψουν τρία από τα θέματα στα οποία το
4 απόκομμα αναφέρεται, β), γ)». 5) Η Αξιολόγηση διδασκαλίας αναφέρεται στο σχέδιο των ενεργειών με τις οποίες συλλέγω δεδομένα για να αξιολογήσω α) τους μαθητές, β) τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων που επιλέγω και χρησιμοποιώ, γ) των στρατηγικών που υιοθετώ. Για παράδειγμα αν ζητήσω από τους μαθητές να κατασκευάσουν έναν εννοιολογικό χάρτη σε κάποιο θέμα, αξιολόγηση σημαίνει να συλλέξω τους χάρτες των μαθητών όχι μόνο για να τους βαθμολογήσω, αλλά και για να μελετήσω τι κέρδισαν από αυτή τη διαδικασία, ποια ήταν τα προβλήματα που συνάντησαν. 6) Χρειάζεται, επίσης, να σκεφτείτε την κατανομή των διδακτικών επιλογών σας χρονικά και να συμπληρώσετε τον Πίνακα Ροής της Διδασκαλίας σας για μια κανονική διδασκαλία σε μια σχολική τάξη. Η ανάπτυξη του επιστημονικού αλφαβητισμού των μαθητών γύρω από θέματα ασφάλειας που σχετίζονται με το αντικείμενο διδασκαλίας, αλλά και η επικινδυνότητα που μπορεί να υπάρχει σε χειρισμούς κατά τη διάρκεια του μαθήματος χρειάζεται να διατυπωθούν. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΕΤΕ Στο Α εξάμηνο οι διδακτικές παρεμβάσεις που θα ετοιμάσετε για να παρουσιάσετε στην ομάδα σας χρειάζεται να περιλαμβάνουν: 1. Η μια μικροδιδασκαλία θα αξιοποιεί την ιστορία της επιστήμης που διδάσκετε, επιλέγοντας μια αφήγηση ενός ή μιας σειράς κρίσιμων για την επιστήμη ιστορικών γεγονότων, ή την εξέλιξη κάποιων επιστ. ιδεών/εργαλείων. 2. Η δεύτερη θα χρησιμοποιεί μια σειρά (περισσότερες από 2) οπτικών αναπαραστάσεων για ένα από τα θέματα που διδάσκονται στην ενότητα, ώστε να λειτουργήσουν συμπληρωματικά και να αποτελούν ως ένα εννοιολογικό σύνολο για την κατανόηση του θέματος 3. Στη μια τουλάχιστον από τις δυο μικροδιδασκαλίες, η οργάνωση δραστηριοτήτων θα γίνει έτσι ώστε να είναι κατάλληλες για δουλειά σε ομάδες των μαθητών (Η ομαδική εργασία μπορεί να συνδυαστεί με οποιαδήποτε από τις δράσεις που περιγράφονται στα 1 και 2) Στο Β εξάμηνο οι διδακτικές παρεμβάσεις που θα ετοιμάσετε βασίζονται στις εξής ιδέες: 1. Στην προκαταρκτική αξιοποίηση πολυτροπικού ή πολυμεσικού υλικού που θα συνδέει τη θεματολογία της ενότητας με χώρους εργασίας. 2. Σε μια τουλάχιστον διδασκαλία στα σχολεία να χρησιμοποιηθούν άρθρα/κείμενα από ΜΜΕ σχετικά με τη θεματική ενότητα που διδάσκεται ώστε να αναπτυχθεί ο κριτικός μιντιακός αλφαβητισμός των μαθητών 3. Σε μια τουλάχιστον διδασκαλία στα σχολεία να οργανωθεί για να εφαρμοσθεί η διδακτική παρέμβαση, έτσι ώστε οι μαθητές να δουλέψουν ομαδικά
5 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ -ΚΑΘΗΓΗΤΗ Ο Σύμβουλος-Καθηγητής έχει ένα σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευσή σας στο Πρόγραμμα που παρακολουθείτε: Θα σας διευκολύνει στη σύνδεση των θεωρητικών στοιχείων του προγράμματος με την πρακτική τους σημασία Θα σας στηρίζει να αναπτύσσετε τις διδακτικές σας ικανότητες μέσα από αναστοχασμό Θα σας βοηθά να συνειδητοποιείτε τα δυνατά σας σημεία και τις αδυναμίες σας και να τα βελτιώνετε Θα σας αξιολογεί α) σε κάθε μια από τις δραστηριότητες για διαμορφωτικούς λόγους και β) συνολικά για να έχετε τον βαθμό που χρειάζεται στη διαμόρφωση της τελικής βαθμολογίας σας (ο βαθμός των ΠΑΔ σε κάθε εξάμηνο ισοδυναμεί με το βαθμό σε ένα οποιοδήποτε άλλο μάθημα του Προγράμματός σας). Σε πρακτικό επίπεδο, δραστηριότητες με συνεργασία με το σύμβουλό σας διαμορφώνονται ως εξής: Α εξάμηνο Την αρχική συνάντηση, όπου θα συζητήσετε πιο συγκεκριμένα τη διαδικασία και τον τρόπο συνεργασία σας (χρονικές δυνατότητες, προτεραιότητες, ρόλοι). Τις δυο συναντήσεις για την διενέργεια των εικονικών διδακτικών παρεμβάσεων (2 Μικροδιδασκαλίες) και τη συζήτηση των βιντεοσκοπημένων στιγμιότυπων. Την τελική συνάντηση, όπου γίνεται μια αναδρομή των εμπειριών και αναζητείται η επίγνωση των προσωπικών δυνατών σημείων κάθε φοιτητή, καθώς και όποιων σημείων χρειάζονται βελτίωση. Β εξάμηνο Την αρχική συνάντηση, όπου θα συζητήσετε την οργάνωση των νέων δράσεων Τη συνάντηση για την διενέργεια της Προκαταρκτικής Διδασκαλίας και το πλαίσιο διενέργειας των Διδακτικών Παρεμβάσεων σε σχολικές τάξεις Την τελική συνάντηση, όπου μέσω αναδρομής των εμπειριών αναζητείται η επίγνωση της προσωπικής εξέλιξης του κάθε φοιτητή και του ρόλου της ομάδας