ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΜΕΛΟΥΣ.Σ. και ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ του ΕΛΛΗΝΟ-ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ κ. Σταύρου Κώστα Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΣΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΜΑ ΤΗΣ ΥΦΕΣΗΣ ΣΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Κύριε Γενικέ της Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων, Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι, ιακεκριµένοι Προσκεκληµένοι, Αγαπητοί Συνάδελφοι και Φίλοι, Σας καλωσορίζω µε τη σειρά µου, εκ µέρους της Επιτροπής Φορολογίας του Επιµελητηρίου µας, και σας ευχαριστώ θερµά, που τιµάτε µε την ενεργό συµµετοχή σας το 12ο ετήσιο Athens Tax Forum. Το φετινό Συνέδριό µας, όπως συµβαίνει κάθε χρόνο, συµπίπτει και πάλι, µε κορυφαία επικαιρότητα φορολογικού ενδιαφέροντος (και όχι µόνο), φορτισµένη ωστόσο και µε τις προβληµατικές συνέπειες του περασµένου έτους 2015. Ένα έτος που το χαρακτήρισαν έντονες αναταράξεις σε πολιτικό, οικονοµικό και κοινωνικό επίπεδο, διαµορφώνοντας συνθήκες που διατήρησαν την επενδυτική απραξία και ενίσχυσαν την αβεβαιότητα των νοικοκυριών. Αυτό είχε σαν αποτέλεσµα να µας κληροδοτήσει νέες προσδοκίες, υψηλότερους δηµοσιονοµικούς στόχους και ενδεχόµενα πολιτικοοικονοµικά ρίσκα, για την ευάλωτη οικονοµία µας, στο νέο έτος 2016. Σαν να µην έφθαναν µόνο αυτά, το «δίσεκτο» νέο έτος 2016, βρέθηκε από τους πρώτους µήνες του φορτισµένο, µε πρόσθετες προκλήσεις από εξωγενή προβλήµατα, όπως το ακατάσχετο προσφυγικό ρεύµα, οι γεωπολιτικές αναταράξεις, η επιβράδυνση της παγκόσµιας οικονοµίας, και άλλα σηµαντικά, που δεν είναι της παρούσης να αναφέρουµε.
Βέβαια σε ένα τόσο προβληµατικό κοινωνικοοικονοµικό περιβάλλον, δεν µπορεί ο θεσµός της φορολογίας και το γενικότερο φορολογικό οικοσύστηµα, να µην έχει υποστεί και αυτό, τις αρνητικές συνέπειές του. Η πρόκληση λοιπόν είναι µεγάλη, για το 12 ο Athens Tax Forum της Φορολογικής µας Επιτροπής, να παρέµβει στα τεκταινόµενα, µε τις εργασίες του και τις ανάλογες στοχευµένες εισηγήσεις. Ώριµες προτάσεις, που πάντα είναι δουλεµένες κάτω από προϋποθέσεις δοµηµένου συνεδριακού διάλογου, ορθολογικής σκέψης και ανταλλαγής εµπειρογνωµοσύνης, χωρίς αντιπαραγωγική κριτική και πρόθεση εντυπωσιασµού. Όλα αυτά, µέσα από µία οπτική διαλογισµού, που κάνει περισσότερο ορατό, το τελικό όφελος της πραγµατικής οικονοµίας από τη σωστή λειτουργία του θεσµού της φορολογίας, µε ποιοτικά κριτήρια αξιολόγησης τη βιώσιµη ανάπτυξη, την αύξηση της απασχόλησης και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Από τη συγκεκριµένη οπτική και µε µεγάλη προσοχή, ώστε να µην εκλαµβάνουµε τα συµπτώµατα ως αίτια του προβλήµατος, ο θεσµός του ΤΑΧ FORUM, στα 12 χρόνια της παρουσίας του, µε αταλάντευτη στόχευση έχει επενδύσει στο µεγάλο ζητούµενο, που είναι η αναβάθµιση της ποιότητας του φορολογικού συστήµατος, µε προϋποθέσεις που διασφαλίζουν, Ευρεία, συνεκτική, διαφανή και προστατευµένη φορολογική βάση Αποτελεσµατική ικαιοσύνη και δίκαιη κατανοµή του φορολογικού βάρους Άµεση συµβολή στην βιώσιµη ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα Αποτελεσµατική Φορολογική διακυβέρνηση µε τη σωστή έννοια του όρου Πρόκειται για βασικές προϋποθέσεις, που ειδικά κάτω από τις σηµερινές αντίξοες συνθήκες, εν δυνάµει µπορούν να αναδείξουν τη φορολογία σε πρόσθετο υποστήριγµα της γέφυρας που προσπαθούµε να στήσουµε στη χώρα µας, για την άµεση και ασφαλή προσπέλαση, από το τέλµα της ύφεσης στη γόνιµη ανάπτυξη και την οικονοµική µεγέθυνση.
Ωστόσο, θα ήταν παράληψη αν στο σηµείο αυτό, δεν κάναµε και µία αναφορά στο µεγάλο στοίχηµα που παραµένει δυστυχώς ανεκπλήρωτο, παρά τις µέχρι τώρα προσπάθειες. Εκ του αποτελέσµατος, βλέπουµε να παραµένει ατελής και ατελέσφορη η ανταπόκριση στο τεράστιο πρόβληµα των έκνοµων συµπεριφορών φοροδιαφυγής και στρατηγικής φοροαποφυγής, που αποτελούν εγγενή παθογένεια και µόνιµη πηγή απώλειας εσόδων, όχι µόνο, αλλά και άλλων στρεβλώσεων στην αγορά και την κοινωνία. Ας το εκλάβουµε ως «µάθηµα» αυτό, που µας διδάσκει ότι τέτοιες καταστάσεις, δεν µπορούν να αντιµετωπιστούν µε τα συνήθη πρόχειρα και αποσπασµατικά µέτρα, όταν µάλιστα κατά κοινή οµολογία αυτά, συνοδεύονται διαχρονικά, από υπαρκτό έλλειµµα πολιτικής βούλησης. Είναι πλέον ξεκάθαρο, ότι πέρα από τα συµβατικά διαρθρωτικά µέτρα που λαµβάνονται, απαιτείται στοχευµένη επέµβαση της φορολογικής διοίκησης, σε πεδίο συγκροτηµένης αξιολόγησης και χρήσης, προωθηµένων µεθόδων και σύγχρονων αποτελεσµατικών «εργαλείων», τεχνολογίας αιχµής. Σωστή στρατηγική, για τον επηρεασµό των οικονοµικών «αντιλήψεων» και «συµπεριφορών» των οικονοµούνταν προσώπων, προς την κατεύθυνση της οικιοθελούς φορολογικής συµµόρφωσης και την εξουδετέρωση των γνωστών αντανακλαστικών, φορολογικής «άµυνας» και «διαµαρτυρίας». Το θέµα όµως δεν τελειώνει εδώ, Πέρα από τις δοµικές αλλαγές που απαιτούνται, υπάρχουν και δεσµεύσεις έναντι των δανειστών στο πλαίσιο τελευταίων συµβατικών δανειακών υποχρεώσεων (η γνωστή 1 η αξιολόγηση), για παραµετρικές µεταξύ των άλλων, αυξήσεις των φορολογικών εσόδων. Είναι σοφό, αυτές να εφαρµοστούν, µε τόλµη, σύνεση και βαθειά περίσκεψη, ώστε να µην οδηγούν σε αντιφάσεις, παράλογα και αδιέξοδα στην τελική εφαρµογή τους.
Είναι απαραίτητο να υπάρξει ευφυής και συνετή ανταπόκριση στις συγκεκριµένες προκλήσεις, ώστε να περιοριστούν στο ελάχιστο δυνατό οι συνέπειες, στους απλούς πολίτες, για τους οποίους έχει προ πολλού εξαντληθεί η φοροδοτική τους ικανότητα και η υποµονή, µη εξαιρουµένων και των δυσµενών επιπτώσεων στην επιχειρηµατική καθηµερινότητα. Εάν δε το πράξουµε αυτό µε συνέπεια και σύνεση σε µία συγκυρία, που χαρακτηρίζεται από εξασθενηµένη οικονοµία, συρρικνωµένη παραγωγική δυνατότητα, αναιµική αναπτυξιακή πνοή και δυστυχώς «ρεκόρ» εκρηκτικής ανεργίας, οι οποιεσδήποτε άστοχες φορολογικές πολιτικές θα προεξοφλήσουν πρόσθετες σηµαντικές «θυσίες» για τα δοκιµαζόµενα νοικοκυριά, ενώ θα έχουν υψηλό τίµηµα απαξίας για τις επιχειρήσεις. Με όλα αυτά υπό σκέψη, µε δεδοµένη τη βαθειά ύφεση, τη γονατισµένη ενεργό ζήτηση, αλλά και την περιορισµένη δυνατότητα επιλογής εναλλακτικών δηµοσιονοµικών ισοδυνάµων µε ηπιότερες υφεσιακές και κοινωνικές συνέπειες, η θεµατολογία του σηµερινού Tax Forum, προβλέπει συστηµατική προσέγγιση στα βασικά ζητούµενα, που βρίσκονται στην κορυφή του πίνακα των προτεραιοτήτων, όπως διατυπώνονται στο πρόγραµµα του συνεδρίου. ηλαδή, Αποδοτικότητα διοικητικής δικαιοσύνης και ασφάλεια δικαίου ηµοσιονοµικοί πολλαπλασιαστές και ανάγκη κατά pareto αριστοποίησης των φορολογικών επιλογών Φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή, παραοικονοµία Νέος αναπτυξιακός νόµος, µε αρχιτεκτονική προσέλκυσης επενδύσεων Σήµερα λοιπόν εδώ, σε πλήρη απαρτία και µε την παρουσία των αρµόδιων εκπροσώπων της πολιτικής και διοικητικής ηγεσίας, οι εργασίες του 12 ου Athens Tax Forum, µε τη µορφή διαγνωστικής άσκησης, θα φέρουν στην επιφάνεια τα σηµαντικά αυτά ζητήµατα, που ξεχωρίζουν στο φορολογικό γίγνεσθαι. Θα τα προβάλουν, θα γίνουν φορέας ηχηρών µηνυµάτων προς την αρµόδια πολιτική ηγεσία και θα διαµορφώσουν προτάσεις χρήσιµες και αξιοποιήσιµες στο δύσκολο έργο της Φορολογικής ιοίκησης.
Μιλώντας δε πaρaπάνω για πλήρη απαρτία, παίρνω στο σηµείο αυτό την ευκαιρία να προσθέσω, ότι η παρουσία στο Συνέδριό µας του νέου ΓΓ Ε του κ. Πιτσιλή, µας τιµά ιδιαίτερα. Εκτιµούµε ότι θα προσθέσει υπεραξία στα αποτελέσµατα του Συνεδρίου, ενώ παρουσιάζει και ανάλογη σηµειολογική έννοια, λόγω της πρόσφατης ανάληψης των καθηκόντων του. Τον καλωσορίζουµε για µία ακόµη φορά, τον ευχαριστούµε για την παρουσία του, τον συγχαίρουµε για την ανάληψη των καθηκόντων του, και του ευχόµαστε καλή επιτυχία στο πραγµατικά δύσκολο έργο του, στην πορεία του οποίου µπορεί να µας βρει, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, συνεπικουρικά χρήσιµους. Βεβαίως η σύσσωµη παρουσία της αρµόδιας πολιτικής και διοικητικής ηγεσίας στο Συνέδριο µας, θα ολοκληρωθεί µε την επίσηµη οµιλία του Αναπληρωτή Υπουργού κ. Τρύφωνα Αλεξιάδη, στο τελετουργικό κλείσιµο των Εργασιών του Συνεδρίου, ο οποίος µε ιδιαίτερη προθυµία και φιλική διάθεση δέχθηκε την πρόσκληση µας και µας ευχήθηκε ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ. Κυρίες και Κύριοι, Σύνεδροι, Θα ήθελα να κλείσω τη σύντοµη εισήγησή µου, µε λίγα λόγια γύρω από επίκαιρο θέµα της ανάπτυξης και του καταλυτικού ρόλου της φορολογίας, στη διαµόρφωση ελκυστικού επιχειρηµατικού περιβάλλοντος. Οι διαχρονικές στρεβλώσεις και αγκυλώσεις, έχουν µπλοκάρει και κρατούν ανεκµετάλλευτες τις ικανές δυνατότητες και την παραγωγική προοπτική της χώρας, πράγµα που σηµαίνει ότι χρειαζόµαστε τολµηρή και φιλόδοξη µεταρρυθµιστική προσπάθεια για να απελευθερωθούν. Πέραν αυτού οι κρίσεις που βιώνουµε, οικονοµική και κοινωνική, απαιτούν δοµικές µεταρρυθµίσεις και παραµετρικού χαρακτήρα φορολογικές πολιτικές, που πρέπει µε προσοχή να εστιάσουν στη σύνδεση µεταξύ, επιβαλλοµένων φόρων, ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας, ώστε να έχουν την ευρύτερη κοινή αποδοχή.
Αυτό είναι απαραίτητο, ώστε η φορολογία να γίνει δίκαιη αποτελεσµατική και τελικά αγώγιµη για την ανάπτυξη και την οικονοµική µεγέθυνση, ανταποκρινόµενη µε αµεσότητα και επιτυχία στις προκλήσεις των καιρών, χωρίς παρενέργειες, που όχι µόνο αποβαίνουν µειωτικές της ευηµερίας των πολιτών, αλλά πλήττουν και την υπεραξία της επιχειρηµατικότητας. Προς την κατεύθυνση αυτή, θα πρέπει από την πλευρά όλων µας, να υπάρχει ισορροπηµένο µίγµα, αξιών, αντιλήψεων και συµπεριφορών, σχετικά µε τις επιλεγόµενες φορολογικές πολιτικές, ειδικότερα σε περίοδο κρίσεως, όπου υπάρχουν προσδοκίες, πολλά παράπονα, έντονες διεκδικήσεις, ακόµη και προσφυγή σε ζηµιογόνες ακραίες κινητοποιήσεις, µέρος των οποίων βιώσαµε πριν µερικές εβδοµάδες. Αυτό είναι απαραίτητο, ώστε όλοι διοικούντες και διοικούµενοι, µε τον ίδιο τρόπο να αντιλαµβανόµαστε τον υπάρχοντα κόσµο και να βρισκόµαστε σε σύνδεση µαζί του. Χωρίς εµµονές και ιδεοληψίες, προσηλωµένοι σε µία ισορροπηµένη συσχέτιση του δικαιώµατος έκφρασης της διαµαρτυρίας µε την υποχρέωση της λογοδοσίας, σε πρότυπο αρµονικού συνδυασµού, του δηµόσιου µε το εύλογο ιδιωτικό συµφέρον. Σας ευχαριστώ που είχατε την υποµονή να µε ακούσετε. Εύχοµαι καλή επιτυχία στο Συνέδριο και παραδίδω το βήµα στον κ. Γενικό!