Ηλεκτρονικά Ισχύος II

Σχετικά έγγραφα
Ηλεκτρονικά Ισχύος II

Ηλεκτρονικά Ισχύος II

Ηλεκτρονικά Ισχύος II

Ηλεκτρονικά Ισχύος II

Ηλεκτρονικά Ισχύος II

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΙΣΧΥΟΣ ΙΙ

Ηλεκτρονικά Ισχύος II

Ηλεκτρονικά Ισχύος II

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών. L d D F

Ηλεκτρονικά Ισχύος II

Ηλεκτρονικά Στοιχεία Ισχύος και Βιομηχανικές Εφαρμογές

Ηλεκτρονικά Ισχύος II

ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

Εργαστήριο Ανάλυσης Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας

Ηλεκτροτεχνία ΙΙ. Ενότητα 1: Βασικές Έννοιες Ηλεκτροτεχία Ηλεκτρονική. Δημήτρης Στημονιάρης, Δημήτρης Τσιαμήτρος Τμήμα Ηλεκτρολογίας

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ IΙ Ενότητα 6

Ηλεκτρονική. Ενότητα 9: Τρανζίστορ Επίδρασης Πεδίου (FET) Αγγελική Αραπογιάννη Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών

Ηλεκτρονικά Ισχύος II

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 6

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙI. Ενότητα 6: Εισαγωγή στους ασύγχρονους κινητήρες Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΙ

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Ηλεκτρικά Κινητήρια Συστήματα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

Δυναμική και Έλεγχος E-L Ηλεκτρομηχανικών Συστημάτων

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων

Διοικητική Λογιστική

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ IΙ Ενότητα 3

Εργαστήριο Ανάλυσης Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙI. Ενότητα 10: Ροπή κινητήρα Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΙ

Ηλεκτροτεχνία Ηλ. Μηχανές & Εγκαταστάσεις πλοίου (Θ)

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 1

1 η Διάλεξη. Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών

Ηλεκτρικά Κινητήρια Συστήματα

Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2)

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών

PWM (Pulse Width Modulation) Διαμόρφωση εύρους παλμών

Ηλεκτρονική. Ενότητα 5: DC λειτουργία Πόλωση του διπολικού τρανζίστορ. Αγγελική Αραπογιάννη Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών

Ηλεκτροτεχνία Ηλ. Μηχανές & Εγκαταστάσεις πλοίου (Θ)

Ηλεκτρικοί Κινητήρες μικρής ισχύος, δομή και έλεγχος

Ηλεκτρομαγνητισμός - Οπτική - Σύγχρονη Φυσική Ενότητα: Στοιχεία Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων

ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών

Ηλεκτροτεχνία ΙΙ. Ενότητα 2: Ηλεκτρικά κυκλώματα συνεχούς ρεύματος. Δημήτρης Στημονιάρης, Δημήτρης Τσιαμήτρος Τμήμα Ηλεκτρολογίας

Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων διαχείρισης έργου υπό συνθήκες αβεβαιότητας

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ IΙ Ενότητα 2

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΙ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ IΙ Ενότητα 8

ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ IΙ Ενότητα 7

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους.

Μυελού των Οστών Ενότητα #1: Ερωτήσεις κατανόησης και αυτόαξιολόγησης

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΙ

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών 2 - Εργαστήριο

Προστασία Σ.Η.Ε. Ενότητα 4: Στατικοί ηλεκτρονόμοι. Νικόλαος Βοβός Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ Ι Ενότητα 5

Φυσική ΙΙΙ. Ενότητα 4: Ηλεκτρικά Κυκλώματα. Γεώργιος Βούλγαρης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

Ηλεκτροτεχνία Ηλ. Μηχανές & Εγκαταστάσεις πλοίου (Θ)

Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων

Εισαγωγή στους Η/Υ. Ενότητα 2β: Αντίστροφο Πρόβλημα. Δημήτρης Σαραβάνος, Καθηγητής Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών

Ηλεκτρικά Κινητήρια Συστήματα

ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΙ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 2

Φυσική ΙΙΙ. Ενότητα 4: Ηλεκτρικά Κυκλώματα. Γεώργιος Βούλγαρης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

Ηλεκτρικά Κινητήρια Συστήματα

Φυσική ΙΙΙ. Ενότητα 6: Εναλλασσόμενα Ρεύματα. Γεώργιος Βούλγαρης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙI. Ενότητα 3: Ισοδύναμο κύκλωμα σύγχρονης Γεννήτριας Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Μηχανολογικό Σχέδιο Ι

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ Ι Ενότητα 4

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών

Δυναμική και Έλεγχος E-L Ηλεκτρομηχανικών Συστημάτων

Μικροκύματα. Ενότητα 4: Προσαρμογή. Σταύρος Κουλουρίδης Πολυτεχνική Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΙ

Ηλεκτρονική. Ενότητα 7: Βασικές τοπολογίες ενισχυτών μιας βαθμίδας με διπολικά τρανζίστορ. Αγγελική Αραπογιάννη Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ: ΜΥΛΩΝΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ

Μάθημα: Συστήματα Μετρήσεων

Δυναμική και Έλεγχος E-L Ηλεκτρομηχανικών Συστημάτων

Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων

Ηλεκτρικά Κινητήρια Συστήματα

Ηλεκτρικά Κινητήρια Συστήματα

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ

Transcript:

Ηλεκτρονικά Ισχύος II Ενότητα 1: (DC-DC Converters) Δρ.-Μηχ. Εμμανουήλ Τατάκης, Καθηγητής Πολυτεχνική Σχολή Τμ. Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών

Σκοποί ενότητας Παρουσίαση και επεξήγηση βασικών τοπολογιών των μετατροπέων συνεχούς τάσης σε συνεχή 2

Περιεχόμενα ενότητας Μετατροπείς συνεχούς τάσης σε συνεχή με τρανζίστορ ισχύος (Buck, Boost, Buck/Boost). Μετατροπείς συνεχούς τάσης σε συνεχή με θυρίστορ (Chopper) Ρύθμιση στροφών μηχανής συνεχούς ρεύματος με χρήση των ανωτέρω τοπολογιών 3

Διάλεξη 1η - Εισαγωγή 4

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΙΣΧΥΟΣ ΙΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΤΑΣΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΗ ΤΑΣΗ (DC-DC Converters) ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΗ ΤΑΣΗ (DC-AC Converters ή INVERTERS) 5

Εισαγωγή 6

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ηλεκτρονικοί μετατροπείς ισχύος είναι διατάξεις που χρησιμοποιούνται για τη μετατροπή της ηλεκτρικής ισχύος από μία μορφή σε μία άλλη, χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικά στοιχεία ισχύος. Τα ημιαγωγικά αυτά στοιχεία ελέγχονται από αναλογικά ή ψηφιακά ηλεκτρονικά κυκλώματα χαμηλής ισχύος. Με τους μετατροπείς αυτούς μπορούμε να ελέγξουμε και να ρυθμίσουμε τη ροή ενέργειας μεταξύ διαφορετικών συστημάτων. 7

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πλεονεκτήματα των ηλεκτρονικών διατάξεων ισχύος σε σχέση με τις παλαιότερα χρησιμοποιούμενες ηλεκτρομηχανικές διατάξεις ή τις γραμμικά ελεγχόμενες ηλεκτρονικές διατάξεις: Μικρότερος όγκος, βάρος και κόστος αγοράς, για αντίστοιχες τιμές ισχύος. Λιγότερες απώλειες ισχύος, με συνέπεια τον υψηλό βαθμό απόδοσης, που μπορεί να ξεπερνά το 90%. Λόγω έλλειψης κινητών μερών, οι μετατροπείς αυτοί έχουν ελάχιστες ανάγκες συντήρησης, δεν απαιτούν ισχυρές βάσεις στήριξης και είναι σχεδόν αθόρυβοι στη λειτουργία τους. Λόγω του ηλεκτρονικού ελέγχου προσφέρουν μεγαλύτερη ακρίβεια και ταχύτερη απόκριση στη ρύθμιση των μεγεθών εξόδου (τάση, ρεύμα, ροπή, στροφές κλπ.). 8

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Βασικό μειονέκτημα των συστημάτων με ηλεκτρονικούς μετατροπείς ισχύος είναι: Η δημιουργία ανώτερων αρμονικών, τόσο στην πλευρά της τροφοδοσίας τους, όσο και στην πλευρά του φορτίου. Οι αρμονικές αυτές μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα: την παρενόχληση της λειτουργίας γειτονικών ηλεκτρικών συσκευών (ElectroMagnetic Interference ή EMI), την αύξηση της αέργου ισχύος, την αύξηση των απωλειών. 9

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΩΝ ΙΣΧΥΟΣ Με βάση τη μορφή της μετατρεπόμενης και ανταλλασσόμενης ηλεκτρικής ενέργειας: Μετατροπείς εναλλασσόμενης τάσης σε εναλλασσόμενη τάση (AC-AC Converters or AC Regulators). Μετατροπείς εναλλασσόμενης τάσης σε συνεχή τάση (AC-DC Converters οr Rectifiers ). Μετατροπείς συνεχούς τάσης σε συνεχή τάση (DC-DC Converters or DC Regulators). Chopper: όταν το ελεγχόμενο ημιαγωγικό στοιχείο είναι θυρίστορ, οπότε απαιτείται και βοηθητικό κύκλωμα εξαναγκασμένης σβέσης. Μετατροπείς συνεχούς τάσης σε εναλλασσόμενη τάση (DC-AC Converters οr Inverters). Μονοφασικοί και Τριφασικοί 10

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Εργαστηριακή άσκηση 1: Δημιουργία παλμών έναυσης με μικροεπεξεργαστή. Προηγείται σεμινάριο με αντικείμενο τις δυνατότητες και τον προγραμματισμό του με (υποχρεωτική παρουσία). Εργαστηριακή άσκηση 2: Μελέτη μετατροπέα ΣΤ-ΣΤ υποβιβασμού τάσης. Εργαστηριακή άσκηση 3: Μελέτη Chopper (μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ με θυρίστορ). Εργαστηριακή άσκηση 4: Μονοφασικοί αντιστροφείς τάσης με τρανσίστορ και με θυρίστορ. Εργαστηριακή άσκηση 5: Τριφασικοί αντιστροφείς τάσης με τρανσίστορ Μέθοδοι ελέγχου. Εργαστηριακή άσκηση 6: Εφαρμογή μετατροπέα ΣΤ-ΣΤ σε σύστημα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (?). 11

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΗΙ-ΙΙ Βαθμός Εργαστηριακής Εξάσκησης: Προφορική εξέταση κατά τη διάρκεια τέλεσης της εργαστηριακής άσκησης (40%). Αναφορά (20%). Εξέταση εργαστηρίου (40%). Τελικός Βαθμός Μαθήματος = 40%*Βαθμός Εργαστηριακής Εξάσκησης + 60%* Βαθμός Εξέτασης Μαθήματος. 12

Μετατροπείς Συνεχούς Τάσης σε Συνεχή 13

Τάση (Μετατροπείς ΣΤ-ΣΤ, DC-DC Converters, DC Regulators) Στις διατάξεις αυτές χρησιμοποιείται ένα τουλάχιστον ελεγχόμενο ημιαγωγικό στοιχείο (θυρίστορ, τρανσίστορ), το οποίο θα είναι πάντα είτε σε κατάσταση αγωγής είτε σε κατάσταση αποκοπής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, είτε το ημιαγωγικό στοιχείο να διαρρέεται από υψηλά ρεύματα έχοντας όμως μία χαμηλή πτώση τάσης στα άκρα του (την τάση αγωγής), είτε να αποκόπτει μία υψηλή τάση χωρίς όμως να διαρρέεται από ρεύμα. Συνεπώς, οι απώλειες αγωγής είναι χαμηλές με αποτέλεσμα ο συντελεστής απόδοσης να είναι αρκετά υψηλός και να κυμαίνεται, συνήθως, μεταξύ 75% και 95%, ανάλογα με την τοπολογία και τις συνθήκες λειτουργίας. 14

Τάση ΑΝΟΡΘΩΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΕΙΣΟΔΟΥ ΦΙΛΤΡΟ ΕΙΣΟΔΟΥ ΗΜΙΑΓΩΓΙΚΟ ΔΙΑΚΟΠΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ Μ/Τ ΜΕ ΠΥΡΗΝΑ ΦΕΡΡΙΤΗ ΑΝΟΡΘΩΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΕΞΟΔΟΥ ΦΙΛΤΡΟ ΕΞΟΔΟΥ Γενικό δομικό διάγραμμα ενός μετατροπέα ΣΤ-ΣΤ Σε περίπτωση εναλλασσόμενης τάσης εισόδου αυτή ανορθώνεται, με τη βοήθεια μιας ανορθωτικής διάταξης σε μία μη σταθεροποιημένη συνεχή τάση και στη συνέχεια εξομαλύνεται μέσω του φίλτρου εισόδου (συνήθως απλός ηλεκτρολυτικός πυκνωτής). Η τάση μπορεί να προέρχεται και από πηγή συνεχούς τάσης (συσσωρευτές, φωτοβολταϊκά στοιχεία, κύτταρα καυσίμου κλπ.) 15

Τάση Η συνεχής τάση μέσω της διακοπτικής λειτουργίας ενός ή περισσοτέρων ελεγχόμενων ημιαγωγικών στοιχείων, κατατέμνεται και μετατρέπεται σε εναλλασσόμενη παλμική τάση υψηλής διακοπτικής συχνότητας (μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες khz). Έτσι είναι πλέον εύκολος ο υποβιβασμός ή η ανύψωση της με τη βοήθεια μετασχηματιστών υψηλής συχνότητας, μικρού όγκου και βάρους. Στη βαθμίδα εξόδου η εναλλασσόμενη υψίσυχνη τάση ανορθώνεται και φιλτράρεται, ώστε να προκύψει η επιθυμητή συνεχής τάση στην έξοδο του τροφοδοτικού. 16

Τάση ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΟΠΗΣ Περιοχή κόρου I C I B5 I D R DSon V GS =12V I B4 V GS =10V I B3 V GS =8V I B2 V GS =6V I B1 V GS =4V V CE V DS Περιοχή αποκοπής Χαρακτηριστικές V-I ενός BJT Χαρακτηριστικές V-I ενός MOSFET 17

Κατηγοριοποίηση Μετατροπέων Συνεχούς Τάσης σε Συνεχή Τάση Το κυριότερο στοιχείο ενός διακοπτικού τροφοδοτικού είναι ένας υψίσυχνος αντιστροφέας, που μετατρέπει τη συνεχή τάση σε εναλλασσόμενη. Για να επιτευχθεί αυτή η μετατροπή υπάρχουν δύο τεχνικές: Η τεχνική της Διαμόρφωσης του Εύρους των Παλμών (Pulse Width Modulation, P.W.M.) και οι μετατροπείς ΣΤ-ΣΤ στους οποίους εφαρμόζεται αυτή ονομάζονται Μετατροπείς Τετραγωνικής Κυματομορφής (Square Wave DC-DC Converters ή Switch Mοde DC-DC Converters ή PWM DC- DC Converters). Η τεχνική της Διαμόρφωσης της Συχνότητας των Παλμών (Pulse Frequency Modulation, P.F.M.) και οι μετατροπείς ΣΤ- ΣΤ στους οποίους εφαρμόζεται αυτή ονομάζονται Μετατροπείς Συντονισμού (Resonant DC-DC Converters). 18

ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΗΣ ΚΥΜΑΤΟΜΟΡΦΗΣ Η συνεχής τάση εισόδου κατατέμνεται με μία υψηλή συχνότητα, με άμεσο αποτέλεσμα να δημιουργούνται παλμοί τετραγωνικής μορφής. Η τεχνική ελέγχου της Διαμόρφωσης του εύρους των παλμών (Pulse Width Modulation, P.W.M.), που χρησιμοποιείται στην περίπτωση αυτή, συνίσταται στο να διατηρείται σταθερή η συχνότητα έναυσης και σβέσης των ημιαγωγικών στοιχείων (συχνότητα λειτουργίας του μετατροπέα) και να μεταβάλλεται ο χρόνος αγωγής (άρα και ο χρόνος αποκοπής) των ημιαγωγικών στοιχείων. Ο λόγος κατάτμησης (δ, Duty Cycle), που ισούται με το λόγο του χρόνου αγωγής προς την περίοδο λειτουργίας του μετατροπέα, καθορίζει την τιμή της τάσης εξόδου, με την προϋπόθεση η τάση εισόδου να είναι σταθερή. Ο λόγος κατάτμησης μπορεί να μεταβάλλεται, μέσω μιας διάταξης ελέγχου, ώστε να διατηρείται σταθερή η τάση εξόδου, ανεξάρτητα από της μεταβολές της τάσης εισόδου ή/και του φορτίου. 19

ΈΛΕΓΧΟΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΩΝ ΣΤ-ΣΤ C Πριονωτή τάση R Τάση εξόδου του τροφοδοτικού _ Ενισχυτής και Ολοκληρωτής Σφάλματος + Ucontrol _ Συγκριτής + Σήμα Ελέγχου Τάση Αναφοράς Πριονωτή Τάση Ust Έξοδος του Ενισχυτή Σφάλματος Ucontrol fs=1/ts Σήμα Ελέγχου Ts=tON+tOFF Duty Cycle=tON/(tON+tOFF) Απλοποιημένο λειτουργικό διάγραμμα της τεχνικής P.W.M. καθώς και τα σήματα στην είσοδο και στην έξοδο του συγκριτή. ON OFF ton toff Ts 20

ΤΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΩΝ ΣΤ-ΣΤ Με τον όρο τοπολογία ενός μετατροπέα ΣΤ-ΣΤ, ή αλλιώς κύκλωμα ισχύος, αναφερόμαστε στην κυκλωματική διάταξη των ημιαγωγικών στοιχείων ισχύος (τρανσίστορ και διόδων), των μαγνητικών στοιχείων (μετασχηματιστών ή/και επαγωγών), καθώς και των πυκνωτών, που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο η ισχύς μεταφέρεται από την είσοδο στην έξοδο: Η ισχύς μεταφέρεται απευθείας από την είσοδο στην έξοδο. Η ισχύς αποθηκεύεται σε ένα μαγνητικό ή χωρητικό στοιχείο και σε δεύτερο χρόνο μεταφέρεται στην έξοδο. 21

ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΩΝ ΣΤ-ΣΤ Τοπολογίες διακοπτικών μετατροπέων Σ.Τ.-Σ.Τ. χωρίς γαλβανική απομόνωση (Single Ended DC-DC Converters): Μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ υποβιβασμού της τάσης εξόδου σε σχέση με την τάση εισόδου (BUCK DC-DC Converter). Μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ ανύψωσης της τάσης εξόδου σε σχέση με την τάση εισόδου (BΟΟST DC-DC Converter). Μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ υποβιβασμού-ανύψωσης της τάσης εξόδου σε σχέση με την τάση εισόδου (BUCK-BΟΟST DC-DC Converter). Μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ ανύψωσης-υποβιβασμού της τάσης εξόδου σε σχέση με την τάση εισόδου (CUK or BΟΟST - BUCK DC-DC Converter). 22

ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΩΝ ΣΤ-ΣΤ Τοπολογίες διακοπτικών μετατροπέων Σ.Τ.-Σ.Τ. με γαλβανική απομόνωση: Μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ υποβιβασμού της τάσης εξόδου σε σχέση με την ανηγμένη τάση εισόδου (FΟRWARD DC-DC Converter) Μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ υποβιβασμού-ανύψωσης της τάσης εξόδου σε σχέση με την ανηγμένη τάση εισόδου (FLYBACK DC-DC Converter). Μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ συμμετρικός (PUSH-PULL DC-DC Converter). Μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ ημιγέφυρας (HALF BRIDGE DC-DC Converter) Μετατροπέας ΣΤ-ΣΤ πλήρους γέφυρας (FULL BRIDGE DC- DC Converter) 23

ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΤΑΣΗΣ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΑ ΔΙΑΚΟΠΤΙΚΑ ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΑ (ΠΑΛΜΟΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΑ) Γραμμικός ρυθμιστής σειράς Γραμμικός ρυθμιστής με παράλληλη διακλάδωση ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ Σ.Τ.-Σ.Τ. ΤΥΠΟΥ PWM ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ Σ.Τ.-Σ.Τ. ΤΥΠΟΥ RESONANT ΧΩΡΙΣ Μ/Τ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ ΜΕ Μ/Τ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ QUASI-RESONANT ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ LOAD-RESONANT BUCK FORWARD ZERO-Current Switching ZERO-Voltage Switching BOOST FLYBACK VS S-R SLRC PLRC ΧΩΡΙΣ Μ/Τ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ ΜΕ Μ/Τ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ HYBRIDE BUCK-BOOST PUSH-PULL BUCK FORWARD CS P-R CUK (BOOST-BUCK) HALF BRIDGE BOOST FLYBACK BUCK- BOOST PUSH-PULL CLASS E FULL BRIDGE HALF BRIDGE FULL BRIDGE Κατηγοριοποίηση των κυριότερων Τροφοδοτικών Συνεχούς Τάσης 24

Μετατροπέας Σ.Τ-Σ.Τ. υποβιβασμού τάσης + L f + V i D o C o V o - - Όπως δηλώνει και το όνομά του, ένας μετατροπέας Σ.Τ. σε Σ.Τ. υποβιβασμού τάσης (step-down ή buck converter) παράγει μια συνεχή τάση εξόδου χαμηλότερη από τη συνεχή τάση εισόδου. Κύριες εφαρμογές του είναι τα σταθεροποιημένα διακοπτικά τροφοδοτικά συνεχούς τάσης και ο έλεγχος της ταχύτητας των κινητήρων συνεχούς ρεύματος. Κυκλωματικό διάγραμμα του μετατροπέα Buck 25

Μετατροπέας Σ.Τ-Σ.Τ. ανύψωσης τάσης + L f D o + V i C o V o - - Κυκλωματικό διάγραμμα του μετατροπέα Boost Όπως δηλώνει και το όνομά του, ένας μετατροπέας Σ.Τ. σε Σ.Τ. ανύψωσης τάσης (step-up ή boost converter) παράγει μια συνεχή τάση εξόδου υψηλότερη από τη συνεχή τάση εισόδου. Κύριες εφαρμογές του είναι τα σταθεροποιημένα διακοπτικά τροφοδοτικά συνεχούς τάσης και η πέδηση κινητήρων συνεχούς ρεύματος με ανάκτηση ισχύος. 26

Μετατροπέας Σ.Τ-Σ.Τ. υποβιβασμού/ανύψωσης τάσης + D o - V i L f C o V o - + Κυκλωματικό διάγραμμα του μετατροπέα Buck/Boost Όπως δηλώνει και το όνομά του, ένας μετατροπέας Σ.Τ. σε Σ.Τ. υποβιβασμού/ανύψωσης τάσης (step-down/up ή buck-boost converter) παράγει μια συνεχή τάση εξόδου χαμηλότερη/υψηλότερη από τη συνεχή τάση εισόδου. Η κύρια εφαρμογή του είναι στα διακοπτικά τροφοδοτικά συνεχούς τάσης, όπου μπορεί να είναι επιθυμητή τάση εξόδου είτε χαμηλότερη είτε υψηλότερη από την τάση εισόδου. 27

Μετατροπέας Σ.Τ-Σ.Τ. ανύψωσης/υποβιβασμού τάσης + L fi L fo + V i D o C o V o - - Κυκλωματικό διάγραμμα του μετατροπέα Cuk Όπως δηλώνει και το όνομά του, ένας μετατροπέας Σ.Τ. σε Σ.Τ. ανύψωσης/υποβιβασμού τάσης (CUK) παράγει μια συνεχή τάση εξόδου υψηλότερη/χαμηλότερη από τη συνεχή τάση εισόδου. Η κύρια εφαρμογή του είναι στα διακοπτικά τροφοδοτικά συνεχούς τάσης, όπου μπορεί να είναι επιθυμητή μια έξοδος με αρνητική πολικότητα σε σχέση με το κοινή γραμμή της τάσης εισόδου και η τάση εξόδου απαιτείται να είναι υψηλότερη είτε χαμηλότερη από την τάση εισόδου. 28

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΩΝ ΣΤ-ΣΤ Η θεωρητική ανάλυση της λειτουργίας των παραπάνω μετατροπέων πραγματοποιείται στη μόνιμη κατάσταση λειτουργίας (κατάσταση ισορροπίας) και στηρίζεται στην υπόθεση ότι όλα τα στοιχεία του κυκλώματος είναι ιδανικά. Δηλαδή: Οι ημιαγωγικοί διακόπτες παρουσιάζουν: μηδενικούς χρόνους έναυσης και σβέσης μηδενικές απώλειες αγωγής μηδενική πτώση τάσης Ο πυκνωτής εξόδου είναι πολύ μεγάλος (ώστε η τάση εξόδου να μπορεί να θεωρηθεί σχεδόν σταθερή) 29

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΩΝ ΣΤ-ΣΤ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΔΥΟ ΠΕΡΟΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η λειτουργία των μετατροπέων που ελέγχονται με την τεχνική της P.W.M. μπορεί να είναι είτε στην περιοχή συνεχούς αγωγής ρεύματος, είτε στην περιοχή ασυνεχούς αγωγής ρεύματος. Ως συνεχής αγωγή (Continuous Conduction Mode, CCM) ορίζεται η κατάσταση λειτουργίας στην οποία το ρεύμα που διαρρέει το πηνίο εξομάλυνσης είναι πάντα μεγαλύτερο του μηδενός Ως ασυνεχής αγωγή (Discontinuous Conduction Mode, DCM) ορίζεται η κατάσταση λειτουργίας στην οποία το ρεύμα που διαρρέει το πηνίο εξομάλυνσης παρουσιάζει διαστήματα όπου μηδενίζεται. 30

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ t δ= T δ: Λόγος κατάτμησης (duty cycle): Η σχετική διάρκεια αγωγής on t on : το χρονικό διάστημα στο οποίο το διακοπτικό στοιχείο άγει t off : το χρονικό διάστημα στο οποίο το διακοπτικό στοιχείο δεν άγει Τ S : η διακοπτική περίοδος λειτουργίας T = t 1 f S : η διακοπτική συχνότητα λειτουργίας f S = T V i : μέση τιμή τάσης εισόδου V o : μέση τιμή τάσης εξόδου I i : μέση τιμή ρεύματος εισόδου I o : μέση τιμή ρεύματος εξόδου L f : το πηνίο εξομάλυνσης του μετατροπέα + t S on off S S 31

Τέλος Διάλεξης

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Εμμανουήλ Τατάκης 2014. Εμμανουήλ Τατάκης. «Ηλεκτρονικά Ισχύος ΙΙ.». Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.upatras.gr/courses/ee898/.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Οι εικόνες των διαλέξεων δημιουργήθηκαν από τους κ. Τατάκη Εμμανουήλ, Συρίγο Στυλιανό στα πλαίσια του έργου «Ανοικτά ακαδημαϊκά μαθήματα Πανεπιστημίου Πατρών» εκτός κι αν αναφέρεται διαφορετικά παρακάτω:

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.