Vol. I Issue II Greek Macroeconomics Review November, 2013 Fast Finance Α.Ε.Π.Ε.Υ. Τμήμα Ανάλυσης www.fastfinance.gr Λεωφόρος Συγγρού 203, Νέα Σμύρνη Τ.Κ. 17121 Τηλέφωνο: 210.931.8901 Fax: 210.937.3975 email: info@fastfinance.gr
Η Γενική Επισκόπηση Η γενικευμένη εισροή ξένων κεφαλαίων στην ελληνική χρηματαγορά το τελευταίο διάστημα, είναι το πλέον αξιομνημόνευτο γεγονός, καθώς τα πρώτα σημάδια σημαντικής ανάκαμψης της ταλαιπωρημένης οικονομίας είναι εμφανή. Το πολύ σημαντικό καναδικό fund της FAIRFAX, που ήδη συμμετέχει στην ΜΠΕΛΑ (Jumbo), στο Follie Folli Group και στην EuroBank Properties, απέκτησε πρόσφατα και το 5% του ομίλου Μυτιληναίου, μετά από διετή προσπάθεια των Καναδών. Τα 25 εκατ. που μπήκαν στο ταμείο του ομίλου μετά την πώληση 4.9Μ μτχ σε τιμή 5.13, έδωσαν σημαντική ρευστότητα στον όμιλο, ο οποίος μείωσε εκ νέου τον δανεισμό του κατά 170Μ (απόρροια και της ενίσχυσης των ταμειακών ροών). Ο επικεφαλής του FAIRFAX Group, Prem Watsa, εμμέσως πλην σαφώς, επενδύει στην λύση της μεγάλης ελληνικής οικονομικής κρίσης, έχοντας στο μυαλό του αυτό που σιγά σιγά διαφαίνεται από όλες τις οικονομικές δραστηριότητες, ότι δηλαδή η Ελλάδα απομακρύνεται αισθητά από την τραγική συγκυρία της εξόδου από το ευρώ και της πτώχευσής της. Εξάλλου, και ο όμιλος ΓΕΚ Τέρνα, κατάφερε δεύτερη μεγάλη συμφωνία 100Μ (τα 21.4 αφορούν σε ΑΜΚ) με την York Capital Management, με σκοπό την υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος του ελληνικού ομίλου στα έργα παραχωρήσεων, στην ενέργεια, αλλά και στην εξόρυξη λευκόλιθου. Η ΓΕΚ, μετά και την συμφωνία για εξαγορά του 25% της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής ΗΡΩΝ ΙΙ από την Qatar Petroleum International με αντίτιμο 58Μ $, έφερε στην χώρα νέα μηνύματα ψήφου εμπιστοσύνης από τα κεφάλαια του εξωτερικού, παρέχοντας και σημαντική ρευστότητα στον τραυματισμένο κλάδο κατασκευών. Παράλληλα με την σημαντική εισροή κεφαλαίων, επισημαίνεται η μεταστροφή των εισηγμένων μας σε ένα μοντέλο χρηματοδότησης που δουλεύει εδώ και πολλά χρόνια στις αγορές των ΗΠΑ, την εκτεταμένη χρήση έκδοσης ομολογιακών δανείων, είτε για την κάλυψη δανειακών υποχρεώσεων, είτε και για την χρηματοδότηση επενδύσεων. Η χρηματοπιστωτική κρίση, παράλληλα με τις όποιες δυσκολίες σε κοινωνικό επίπεδο, έφερε και τα φώτα της δημοσιότητας στην χώρα, και με αρωγό το μειωμένο κόστος του παραγωγικού συντελεστή εργασία και έδαφος, με δεδομένη όμως την τεχνολογία και την εξειδίκευση του 1
εργατικού δυναμικού της, χαρακτηρίστηκε ως ένα πρόσφορο έδαφος για επενδύσεις. Έτσι, με αρκετά ανταγωνιστικά επιτόκια δανεισμού λόγω της οικονομικής συγκυρίας, οι ελληνικές επιχειρήσεις κατάφεραν αξιοπρεπέστατες εκδόσεις ομολογιακών. Ενδεικτικά, ο όμιλος Μυτιληναίου δανείστηκε 243Μ για 3+2 έτη, η ΓΕΚ Τέρνα θα εκδώσει 5ετές ομολογιακό υποχρεωτικά μετατρέψιμο σε νέες μετοχές (ο York θα βρεθεί με το 10% του ομίλου ως στρατηγικός επενδυτής), η ΔΕΗ βρήκε 740Μ με 5%, ενώ και ο ΟΠΑΠ δανείστηκε 400Μ με 8% μέσω Emma Delta. Βεβαίως, ο υψηλός δανεισμός θα μειώσει τις προοπτικές κερδοφορίας για τις εταιρίες αυτές, αλλά αναλογιζόμενοι την αναμενόμενη αύξηση του κύκλου εργασιών, την περεταίρω εξαγωγική δραστηριότητα αλλά και την πρόσφατη μείωση του κεντρικού επιτοκίου της ΕΚΤ, φαίνεται να είναι μια σωστή επιχειρηματική κίνηση. Εν κατακλείδι σημειώνεται ότι στην αγορά έρχονται ξένα κεφάλαια που ουσιαστικά αντικαθιστούν την έλλειψη τραπεζικού δανεισμού και πλέον δείχνουν πως ο κίνδυνος χώρας και έξοδος από το ευρώ έχει απομακρυνθεί. Περιμένουμε ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε ομολογιακές εκδόσεις εισηγμένων στο μέλλον, μιας και η ζήτηση είναι ικανή να ρίξει και τα επιτόκια και συγχρόνως να διευκολύνει τις εισηγμένες να βρουν ρευστότητα ή να μειώσουν το κόστος δανεισμού αποκτώντας συνάμα και στρατηγικούς επενδυτές σε κάποιες περιπτώσεις. Πολλοί ισολογισμοί σε εταιρίες που μπαίνουν ξένοι μπορούν να αλλάξουν κάθετα τα νούμερά τους, μιας και το κόστος δανεισμού μπορεί να πέσει σημαντικά. Μιλώντας για το κεντρικό επιτόκιο της ΕΚΤ, η ξαφνική μείωση κατά 0.25% είναι δώρο για τις δανεισμένες επιχειρήσεις, καθώς θα επηρεάσει άμεσα τα κόστη δανεισμού, ενώ για άλλη μια φορά, μεγάλος χαμένος παραμένει το (παλιό) τραπεζικό σύστημα, που βλέπει τα έσοδα να απομακρύνονται ακόμα περισσότερο, ενώ και η έλλειψη ρευστότητας του τελευταίου διαστήματος ανάγκασε σε αποτυχία αναχρηματοδότησης των επιχειρήσεων, φέρνοντας τις επιχειρήσεις κοντά στις εκδόσεις ομολογιακών που προαναφέρθηκαν. Άξιο λόγου, επίσης, είναι η ένταξη των 10 εισηγμένων εταιριών στον δείκτη MSCI, με τρεις νέες προσθήκες αυτές της ΕΤΕ, Πειραιώς και Alpha στον EM (Emerging Markets). H ρευστότητα στις μετοχές αυτές (OTE, OΠΑΠ, ΔΕΗ, ΕΛΠΕ, ΕΤΕ, ΦΦΓΚΡΠ, ΜΠΕΛΑ, ΑΛΦΑ, ΠΕΙΡ, ΤΙΤΚ) θα αυξηθεί κατακόρυφα, ενώ και η ένδειξη "Emerging Markets" είναι κόκκινο πανί για τους κερδοσκόπους και τους λάτρεις του volatility. Τέλος, πολλές ακόμα μετοχές θα επηρεαστούν έμμεσα θετικά από την όλη ιστορία, με την ΕΧΑΕ να τρίβει τα χέρια της ενώ και η περιφέρεια ενδέχεται να κινηθεί έντονα σε περίπτωση μετακίνησης-ρευστοποίησης κεφαλαίων από τις 2
μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης προς αναζήτηση ευκαιριών σε μετοχές που υποαπέδωσαν (δεν πρέπει να ξεχνάμε και την ιστορική έννοια του January Effect..). Σημαντικές εξελίξεις είχαμε κι από την πλευρά της μεγάλης επιχειρηματικής οικογένειας Στασινόπουλου. Η ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΑΕ, με κεφαλαιοποίηση 1.1 δις (9η σε κεφαλαιοποίηση στην ελληνική χρηματαγορά και leader στον τομέα της στα Βαλκάνια), η οποία καλύπτει το 10% του συνόλου των εξαγωγών της Ελλάδας, με το 75% των προϊόντων της να απευθύνονται σε ξένες αγορές, αποφάσισε την διασυνοριακή συγχώνευση της ελληνικής ΒΙΟΧΑΛΚΟ με την βελγική θυγατρική της, Viohalco SA. Ο όμιλος της οικογένειας Στασινόπουλου προβαίνει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της βελγικής θυγατρικής, ενώ παράλληλα τα σενάρια κάνουν λόγο για πιθανή ταυτόχρονη ύπαρξη και των δύο εταιριών παράλληλα, τόσο ως νομικά πρόσωπα, όσο και ως εισηγμένες στα αντίστοιχα χρηματιστήρια. (Η Επιτροπή κεφαλαιαγοράς απαίτησε και την υποχρεωτική δημόσια πρόταση των υπολοίπων θυγατρικών εισηγμένων ΣΩΛΚ, ΕΛΒΑΛ, ΣΙΔΕΝΟΡ, ΕΛΚΑ, ΕΤΕΜ, ΣΙΔΜΑ, ΧΑΛΚΟΡ). Με την δήλωση "Το ακριβό κόστος χρήματος στην Ελλάδα υποχρεώνει τον μεγαλύτερο μεταλλουργικό όμιλο της χώρας να μεταφέρει την έδρα του στις Βρυξέλλες (...) Ο βασικός λόγος για τη μεταφορά της έδρας της ΒΙΟΧΑΛΚΟ είναι να ανοίξει γραμμές πίστωσης σε ξένους τραπεζικούς ομίλους προκειμένου να εξασφαλίσει μελλοντικά κεφάλαια", ο όμιλος ξεκαθάρισε ότι κύριος λόγος μετακίνησης της ΒΙΟΧΑΛΚΟ είναι η προσέγγιση νέων κεφαλαίων καθώς το ισχύον τραπεζικό καθεστώς αδυνατεί να αναχρηματοδοτήσει τον Όμιλο, θυμίζοντας τις παλαιότερες παρόμοιες κινήσεις των ΕΕΕΚ και ΦΑΓΕ. Αναφορικά τώρα με τον τραπεζικό κλάδο, ήρθε η πρώτη περίοδος εξάσκησης των warrants, με τον χορό να ανοίγει η Alpha Bank (10 Δεκ) και να ακολουθούν ΕΤΕ (27 Δεκ) και Πειραιώς (02 Ιαν). Το μεγάλο στοίχημα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας παραμένει στις ελληνικές τράπεζες, και πιθανή εξάσκηση μεγάλου ποσοστού (η εξάσκηση δεν είναι υποχρεωτική) θα δώσει μεγάλη ανάσα ρευστότητας στο ταμπλό. Στα ελληνικά οικονομικά δρώμενα, η κυβέρνηση κατάφερε να ισορροπήσει προσωρινά την δημοσιονομική της προσαρμογή, σημειώνοντας πρωτογενές πλεόνασμα στην γενική κυβέρνηση ύψους 2.8% του ΑΕΠ για το 2014 (στοιχεία ΕΕ), ενώ και το 2015 αναμένεται αύξηση στο 4.1%, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των εισπράξεων από τα κρατικά ομόλογα υπό κατοχής ευρωπαϊκών τραπεζών που αγοράστηκαν μέσω SMP από την ΕΚΤ, κατά την παρέμβασή της. 3
1.1 GDP, GDP Annual Growth Rate and GDP per capita Στα μακροοικονομικά στοιχεία τώρα, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (GDP) μειώθηκε εκ νέου στα 249 δις, ενώ η αντίστοιχη μέτρηση κατά κεφαλήν έφτασε και κάτω από 21Κ $ 4
1.2 Consumer and Business Confidence Ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή βρέθηκε να κερδίζει 13% από τα τοπικά χαμηλά του -76.6, βρισκόμενος πλέον στο, μάλλον ουδέτερο, -66.2. Ο αντίστοιχος δείκτης μέτρησης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης παρέμεινε στα πολύ υψηλά επίπεδα του 91.2, ελαφρά μειωμένος κατά 2%, πολύ κοντά όμως στον Μ.Ο έτους. 5
1.3 Exports and Imports Το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας σημείωσε ελαφρά διορθωτικές τάσεις, κυρίως λόγω της μεγάλης μείωσης των εξαγωγών που σημείωσαν πτώση 16% από 2475Μ σε 2085Μ, με τις εξαγωγές τις αντίστοιχης περιόδου να παραμένουν σχεδόν αμετάβλητες στα 3915Μ. 6
1.4 Inflation and Unemployment Rate Το σημαντικό δίδυμο πληθωρισμού και ποσοστού ανεργίας παραμένει ένα μεγάλο αγκάθι στην περεταίρω σταθεροποίηση του οικονομικού συστήματος, καθώς τα υψηλότατα ποσοστά ανεργίας (27.6%) δημιουργούν εξαιρετικές αρνητικές πιέσεις στον πληθωρισμό, ο οποίος κατρακυλά ακόμα περισσότερο στο -1.1, κοντά στον απόλυτο ευρωπαίο νικητή αρνητικού πληθωρισμού, την Ολλανδία (-1.8%). 7
1.5 Athens Stock Exchange Το ελληνικό χρηματιστήριο, με σημαία τον ΓΔ, συνέχισε την έντονα ανοδική του πορεία, στοχεύοντας πλέον καθαρά την περιοχή των 1400 μονάδων. Οι αυξημένοι όγκοι και τα πολλά θετικά μέτωπα από πλευράς εισηγμένων, συνηγορούν στο turn around story του ελληνικού χρηματιστηρίου. Ο Δείκτης Υψηλής Κεφαλαιοποίησης, έχοντας βαρίδι την αργή ΕΕΕΚ που αντιστοιχεί, σχετικά υποαποδίδει, παρά το γεγονός ότι αρκετές από τις μετοχές της έχουν προσφέρει τεράστια κέρδη στους μετόχους τους. Τέλος, ο πολύπαθος τραπεζικός κλάδος, έχοντας υποστεί βαρύτατες μεταβολές, παραμένει εκτός κλίματος σε σχέση με το υπόλοιπο (μεγαλύτερο μέρος) της αγοράς παρά το πρόσφατο ράλι, ενώ και το τεράστιο volatility που τον χαρακτηρίζει καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την διαδικασία αποτίμησης. General Index Daily Chart 8
FTASE Large Cap Daily Chart 9
FTBAN Daily Chart 10
Η Ομάδα της Fast Finance Α.Ε.Π.Ε.Υ. Ιωάννης Παπαϊωάννου Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Ηλίας Ζαχαράκης Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Λουκάς Παπαϊωάννου Μέλος ΔΣ Συμεών Μαυρουδής DTC-Market Maker of ADEX HELEX Clearing and Settlement Foreign Desk Σοφία Γούγια Υπεύθυνη Ελληνικής Αγοράς, Διεύθυνση Επενδυτικών Συμβουλών Γεώργιος Φλαμπούρης Διεύθυνση Επενδυτικών Συμβουλών Ιωάννης Σερεβέτας Εσωτερικός Έλεγχος Νομικού Μαρία Back Office fastfin1@hotmail.com zaelias@fastfinance.gr papalou@fastfinance.gr simosdth@fastfinance.gr sgougia@fastfinance.gr georgelb@fastfinance.gr serevetas@fastfin.ondsl.gr nomikou@fastfin.ondsl.gr 11
Disclaimer Το παρόν δεν αποτελεί σύσταση επενδυτικής στρατηγικής αναφορικά με χρηματοπιστωτικά μέσα ή εκδότες χρηματοπιστωτικών μέσων και δεν περιέχει την οποιαδήποτε γνώμη σχετικά με την παρούσα ή μελλοντική αξία χρηματοπιστωτικών μέσων. Πρόκειται για ένα έγγραφο που έχει συνταχθεί από την FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. με σκοπό την παροχή γενικής ενημέρωσης στους πελάτες της σχετικά με την τρέχουσα εγχώρια οικονομική κατάσταση. Το παρόν έγγραφο διανέμεται δωρεάν και τα πνευματικά του δικαιώματα ανήκουν εξ ολοκλήρου στην FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. Οι πληροφορίες και οι απόψεις στο συγκεκριμένο έγγραφο είναι για ενημέρωση του αναγνώστη και μόνο. Η FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. δεν παρέχει καμία εγγύηση σχετικά με την ακρίβεια και την πληρότητα των πληροφοριών και των εκτιμήσεων σε αυτό το έγγραφο. Οι πληροφορίες προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αντικειμενικά αξιόπιστες, χωρίς η FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. να έχει επιβεβαιώσει την εγκυρότητα των πληροφοριών και των πηγών αυτών. Στο παρόν έγγραφο υπάρχουν πληροφορίες και εκτιμήσεις οι οποίες ενδεχομένως να αναθεωρηθούν σημαντικά μετά την κυκλοφορία του συγκεκριμένου εγγράφου είτε λόγω αναθεώρησης των οικονομικών μεγεθών από τις αρμόδιες αρχές, είτε επειδή οι εκτιμήσεις αναθεωρούνται με βάσει νέες εξελίξεις και τάσεις στις οικονομίες και τις αγορές. Στο παρόν έγγραφο ενδεχομένως να γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα χρηματοοικονομικά στοιχεία τα οποία μπορεί να μην είναι συμβατά με τον επενδυτικό ορίζοντα και το προφίλ συγκεκριμένων επενδυτών. Η επένδυση σε ορισμένα χρηματοοικονομικά στοιχεία μπορεί να ενέχει σημαντικούς κινδύνους και κόστος ευκαιρίας. Οι αναγνώστες του συγκεκριμένου εγγράφου είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι στο να επιβεβαιώνουν την εγκυρότητα των παρεχομένων πληροφοριών καθώς επίσης και να ενημερώνονται για τυχόν αναθεωρήσεις οικονομικών μεγεθών και εκτιμήσεων που λαμβάνουν χώρα. Με τη χρήση του συγκεκριμένου εγγράφου συμφωνείτε ότι η FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. δεν έχει καμία ευθύνη σχετικά με ζημιές και κόστη ευκαιρίας που απορρέουν είτε άμεσα είτε έμμεσα από την αξιοποίηση του παρόντος ενημερωτικού υλικού. 12