Ε.Π. Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση, ΕΣΠΑ (2007 2013) ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ Πρακτική Άσκηση Εκπαιδευομένων στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Επιμόρφωσης (ΠΑΚΕ) (ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΩΝ) ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΣ: Δεστές Γεώργιος (ΠΕ70) ΠΑΚΕ ΠΑΤΡΩΝ ΜΑΙΟΣ 2011 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 Δικαιούχος Φορέας Συμπράττοντες Επιστημονικοί Φορείς
Παράρτημα Β: Πλάνο Παρατήρησης Διδασκαλίας στο ΚΣΕ ΤΟΠΟΣ: ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΚΣΕ: 2 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΠΛΑΝΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΚΣΕ 2o ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΗΣ: ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 2-11-2011 1. Θέμα της ενότητας Αναφέρετε το γνωστικό αντικείμενο της ενότητας, τη σχέση της με το ΑΠΣ και το υλικό του ΚΣΕ. Ποιες ήταν οι κυριότερες νέες γνώσεις που διαπραγματεύθηκε ο επιμορφωτής και επιμορφούμενοι; οι Η αξιοποίηση του λογισμικού Google Earth & Google Maps στη διδακτική πρακτική. Οι επιμορφούμενοι διαπραγματεύτηκαν τρόπους αξιοποίησης του λογισμικού σε μαθήματα όπως η γλώσσα και η ιστορία. 2. Επίπεδο επιμορφούμενων Ήταν προσαρμοσμένο το μάθημα στο επίπεδο των επιμορφούμενων; Διέκρινες διαφορετικά επίπεδα επιμορφούμενων ως προς την χρήση ΤΠΕ; Διέκρινες κάποιες παρανοήσεις από τους επιμορφούμενους; Το επίπεδο των επιμορφούμενων ήταν αρκετά διαφορετικό και παρουσιάστηκαν διαφόρων ειδών απορίες. Ο εν λόγω επιμορφωτής όμως, έχοντας προβλέψει τη διαφορετικότητα που αντιμετώπιζε, εφάρμοσε μεθόδους ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και πολλές φορές εξατομικευμένης. Έτσι δεν υπήρξαν ιδιαίτερες παρανοήσεις στο τέλος του μαθήματος. 3. Στόχοι Γράψτε ποιοι ήταν οι στόχοι της διδασκαλίας όλης της ενότητας Οι στόχοι ήταν να γνωρίσουν τις δυνατότητες του λογισμικού και να βρουν τρόπους διδακτικής αξιοποίησής του σε διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα. 4. Υλικοτεχνική υποδομή Χρησιμοποιήθηκαν και επιπλέον ψηφιακοί πόροι εκτός από τους εγκατεστημένους στο ΚΣΕ;
Χρησιμοποιήθηκαν οι ψηφιακοί πόροι που παρείχε το ΚΣΕ και δόθηκαν ιστοσελίδες με επιμορφωτικό υλικό. 5. Οργάνωση του τμήματος Αναφέρετε πώς ήταν οργανωμένο το τμήμα κατά τη διάρκεια της διδακτικής διαδικασίας και αν συμμετείχαν οι επιμορφούμενοι στη χρήση των ψηφιακών πόρων. Κάθε επιμορφούμενος ήταν μπροστά σε δικό του Η/Υ. Δε χρησιμοποιούνταν μόνο οι υπολογιστές του εργαστηρίου, υπήρχαν δηλαδή και κάποιοι που είχαν το δικό τους φορητό Η/Υ. Είχαν όλοι πρόσβαση στο διαδίκτυο και κατέβασαν κι εγκατέστησαν μόνοι τους το λογισμικό. 6. Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές Αναφέρετε και σχολιάστε τις βασικές διδακτικές προσεγγίσεις και τεχνικές που εφαρμόσθηκαν, τη σχέση τους με τις σύγχρονες θεωρίες για τη διδασκαλία σε αυτή τη γνωστική περιοχή και τις αρχές εκπαίδευσης ενηλίκων. Αιτιολογείστε. Η διδασκαλία ήταν δομημένη με βάση τις αρχές του εποικοδομισμού, της ενεργούς συμμετοχής και της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας. Παρόλο που κάθε επιμορφούμενος ήταν μπροστά στο δικό του υπολογιστή, υπήρχε συνεργασία μεταξύ τους και αλληλοβοήθεια. Ο επιμορφωτής ενώ έκανε μια εισήγηση για το θεωρητικό υπόβαθρο του εργαλείου, προχώρησε στην παρουσίασή του κι έπειτα στη διδακτική εφαρμογή του. Στο δεύτερο κομμάτι εκείνο της διδακτικής αξιοποίησης- και αναδείχτηκαν και αξιοποιήθηκαν οι απόψεις των επιμορφούμενων. Ο ρόλος του επιμορφωτή ήταν σύμφωνος με τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης και τις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων. Προκαλούσε το ενδιαφέρον, παρακινούσε, εμψύχωνε, συντόνιζε, και ωθούσε τους επιμορφούμενους σε δράσεις. 7. Περιγραφή της διδακτικής διαδικασίας Περιγράψτε με σαφήνεια την εισαγωγή και την εξέλιξη της διδακτικής διαδικασίας, τις ενέργειες του επιμορφωτή, τη σχέση τους με τις ενέργειες των επιμορφούμενων, τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες, τη συμμετοχή των επιμορφούμενων, τις δυσκολίες τους. Η διδακτική διαδικασία ξεκίνησε με την εισαγωγή των επιμορφούμενων σε μια προβληματική κατάσταση. Τέθηκε δηλαδή το εξής «πρόβλημα»: ετοιμάζεστε να πάτε εκδρομή σε μια πόλη της Ευρώπης. Πώς θα σχεδιάζατε το ταξίδι σας; Από τις απαντήσεις που αναφέρθηκαν π.χ. θα αγοράσουμε οδηγό, θα αναζητήσουμε πληροφορίες σε μηχανές αναζήτησης κλπ-προέκυψε και η δυνατότης της χρήση ψηφιακών χαρτών, όπως το Google Earth.
Ακολούθησε η παρουσίαση του εργαλείου και οι δυνατότητες που παρέχει. Έπειτα ζητήθηκε από τους επιμορφούμενους αρχικά να αναζητήσουν συγκεκριμένες πόλεις του πλανήτη. Στη συνέχεια κλήθηκαν να τοποθετήσουν «πινέζες» με συγκεκριμένες πληροφορίες ( κείμενο και εικόνα) σε τοποθεσίες με δοσμένες συντεταγμένες. Για να βρεθούν οι συντεταγμένες αξιοποιήθηκε η Wikipedia. Τέλος ζητήθηκε να σχεδιάσουν δραστηριότητες που θα αφορούν διάφερες γνωστικές περιοχές αξιοποιώντας το παραπάνω εργαλείο. Η συμμετοχή ήταν καθολική. Παρουσιάστηκαν δυσκολίες που αξιοποιήθηκαν διδακτικά. Η συνεργασία βοήθησε αρκετά στην επίλυση παρανοήσεων που παρουσιάστηκαν και ο επιμορφωτής στεκόταν συνεχώς αρωγός στο πλευρό των «μαθητών» του. Οι κυριότερες δυσκολίες εστιάζονται στην εύρεση των γεωγραφικών συντεταγμένων, στην τοποθέτηση εικόνας και κειμένου στην εισαγωγή υπερσυνδέσμων στο κείμενο και στη αποθήκευση του αρχείου τους σε κοινόχρηστο φάκελο στο τοπικό δίκτυο έτσι ώστε να παρουσιαστεί στον προβολέα. 8. Ενδιαφέρον Αναφέρετε και αιτιολογείστε αν υπήρχε ενδιαφέρον από τους επιμορφούμενους. Υπήρξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τους επιμοφούμενους διότι είναι ένα εργαλείο με εντυπωσιακές δυνατότητες. Σε «ταξιδεύει» σε όλο τον πλανήτη και σου δίνει τη δυνατότητα να πλοηγηθείς γρήγορα από το ένα μέρος στο άλλο σαν να είσαι σε διαστημόπλοιο, αντλώντας πληροφορίες για όλα τα σημεία της γης. Επίσης ο κάθε χρήστης μπορεί να «καρφιτσώσει» τις δικές του τοποθεσίες και τις δικές του εικόνες και πληροφορίες. Τέλος αναδείχθηκαν πολλοί ενδιαφέροντες τρόποι διδακτικής αξιοποίησης του εργαλείου, σε διαφορετικές γνωστικές περιοχές ( γλώσσα, γεωγραφία, ιστορία) 9. Συμπεράσματα Αναφέρετε και αιτιολογείστε, θετικά και προβληματικά στοιχεία. Συμπερασματικά πώς πιστεύετε ότι υλοποιήθηκε η διδακτική διαδικασία ; Η διδασκαλία σε γενικές γραμμές πέτυχε τους στόχους της και ανέδειξε όχι μόνο τις δυνατότητες του εργαλείου, αλλά και την παιδαγωγική διδακτική αξιοποίησή του. 10. Προτάσεις
Διατυπώστε προτάσεις βελτίωσης της διδακτικής διαδικασίας, που θα τις θα εφαρμόζατε ως επιμορφωτής. Στην εκπαίδευση ενηλίκων νομίζω πως πρωταρχική σημασία είναι η αιτιολόγηση του τι μαθαίνω και γιατί το μαθαίνω. Οι εκπαιδευόμενοι δηλαδή, θα πρέπει να γνωρίζουν από την αρχή τους στόχους κάθε ενότητας και η χρησιμότητα των νέων γνώσεων στην επαγγελματική τους καριέρα. Θα πρέπει δηλαδή να γνωστοποιούνται εξαρχής οι στόχοι κάθε διδασκαλίας και πως μπορούν να αξιοποιηθούν οι αποκτηθείσες γνώσεις. Ο επιμορφωτής επίσης θα πρέπει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ισότιμο μέλος με τους επιμορφούμενους, ο οποίος γνωρίζει μεν το διδακτικό αντικείμενο καλύτερα, αλλά δεν είναι ο ειδικός κι ο ειδήμων. Άλλωστε οι ρόλοι αυτοί πολύ συχνά αλλάζουν και ο επιμορφωτής μπορεί να βρεθεί επιμορφούμενος και αντιστρόφως - σε άλλη επιμορφωτική δράση. Επομένως ο επιμορφωτής θα πρέπει να σέβεται την ιδιαιτερότητα και το ρυθμό μάθησης του κάθε εκπαιδευόμενου. Επίσης, επειδή η τεχνολογία προχωράει με πολύ γοργούς ρυθμούς και δεν είναι δυνατόν να εστιάζουμε μόνο στην εκμάθηση εργαλείων, θα ήταν προσφορότερο να εστιάσουμε στην παιδαγωγική αξιοποίηση των εργαλείων και στην προστιθέμενη αξία των ΤΠΕ. Ο επιμορφωτής βέβαια οφείλει να ενημερώνεται συνεχώς για τις τεχνολογικές εξελίξεις και να μένει μόνο στην αρχική του επιμόρφωση. Η δημιουργία καλού κλίματος με έμφαση στις διαπροσωπικές σχέσεις έτσι ώστε να νιώθουν όλοι μέλη μιας ομάδας με κοινούς στόχους κι ενδιαφέροντα και η ενθάρρυνσή τους να συμμετέχουν σε ομάδες συζήτησης αξιοποιώντας τις ΤΠΕ, είναι πρακτικές που θα βοηθήσουν τόσο στη συνοχή της ομάδας όσο και στη δημιουργία θετικών στάσεων και συμπεριφορών. Τέλος η ανάδειξη καλών διδακτικών πρακτικών από τους ίδιους τους εκπαιδευόμενους, η εφαρμογή τους στο σχολείο, η παρουσίασή τους στους συναδέρφους τους και η ανατροφοδότησή τους είναι πρακτικές που βελτιώνουν τις διδακτικές μεθόδους όλων των εμπλεκόμενων.