Εγχειρίδιο της αυτόματης πιπέττας LAB MATE
2
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το LAB MATE είναι ένα ογκομετρικό όργανο σχεδιασμένο να υπολογίζει και να μεταφέρει υγρά με ακρίβεια και ασφάλεια. Μπορεί να υπολογίσει και να μεταφέρει όγκους από 0,1μl έως 10000 μl ανάλογα με το μοντέλο. Οι πιπέτες είναι διαθέσιμες σε δύο εκδοχές, οι οποίες διακρίνονται με βάση το χρώμα του στελέχους LM: τα στελέχη είναι κόκκινου, κίτρινου, μπλέ και άσπρου χρώματος, ανάλογα με το ογκομετρικό εύρος της πιπέτας. L: τα στελέχη είναι ανοιχτού γκρίζου χρώματος για όλους τους όγκους των πιπετών. Το LAB MATE διαθέτει έναν ψηφιακό μετρητή που απεικονίζει τον όγκο. Ο όγκος ρυθμίζεται γυρνώντας το μαύρο διαβαθμισμένο δίσκο επιλογής όγκου (Εικ. 1Β). Ο μέγιστος όγκος της πιπέτας είναι εμφανής στο έμβολο και είναι διαφορετικός ανάλογα με το μοντέλο (Εικ.1Α). Το εύρος του όγκου από 0,1 μl έως 10000 μl καλύπτεται από 10 μοντέλα πιπετών. Το υγρό αναρροφάται μέσα σε αποβαλλόμενα ρύγχη (tips) που συνδέονται στο στέλεχος της πιπέτας. Τα αποβαλλόμενα ρύγχη εγγυώνται μέγιστη ασφάλεια και εξαλείφουν την πιθανότητα επιμόλυνσης των υγρών δειγμάτων. Για να προστατέψει τον χρήστη από μολυσμένα ρύγχη το LAB MATE είναι εξοπλισμένο με ένα ενσωματωμένο σύστημα εκτίναξης ρύγχους (Εικ. 1D). 3
Η κατασκευή του συστήματος εκτίναξης επιτρέπει στο χρήστη να ρυθμίζει ο ίδιος το μήκος εκτίναξης. Το ρυθμιζόμενο σύστημα εκτίναξης μπορεί να ικανοποιήσεις κάθε ρύγχος που διατίθεται στην αγορά. Όταν η αναρρόφηση γίνεται από στενά σωληνάρια για αναρρόφηση υγρών μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί το σύστημα εκτίναξης. Αυτό μπορεί να αφαιρεθεί απλά τραβώντας το σύστημα εκτίναξης προς τα κάτω. Ρύθμιση του μήκους του συστήματος εκτίναξης ρυγχών Πιπέττες 2 1000 μl (Εικ. 6 Α). Οι ρυθμιζόμενοι Η διαχωριστές που περιλαμβάνονται στο κουτί, επιτρέπουν τη ρύθμιση του μήκους του συστήματος εκτίναξης από +1 4
mm ή +2 mm. Ένας Η0 διαχωριστής εισέρχεται σε σταθερή βάση. Το εξωτερικό σχήμα του διαχωριστή καθορίζει την αλλαγή του μεγέθους. Πιπέττες 5000 και 10000 μl (Εικ. 6Β). Το μήκος εκτίναξης του συστήματος εκτίναξης ρυθμίζεται βιδώνοντας και ξεβιδώνοντας το στέλεχος του συστήματος εκτίναξης με ένα κατσαβίδι. Γυρνώντας το κατσαβίδι αριστερόστροφα αυξάνεται το μήκος εκτίναξης ενώ δεξιόστροφα μειώνεται. Το σύστημα εκτίναξης μπορεί να ρυθμιστεί σε ένα εύρος των 5 mm. Εάν η παραπάνω μέθοδος ρύθμισης του συστήματος εκτίναξης δεν είναι επαρκής ή η διάμετρος του ανοίγματος του συστήματος εκτίναξης είναι πολύ μεγάλη, τότε θα πρέπει να τοποθετηθεί το καπάκι Μ στο σύστημα εκτίναξης. (Εικ. 6 C). Το LAB MATE είναι ένα υψηλής ποιότητας όργανο, το οποίο προσφέρει άψογη ακρίβεια και επαναληψιμότητα. Η ακρίβεια και η επαναληψιμότητα εξαρτάται από την ποιότητα των ρυγχών που χρησιμοποιούνται. Οι τιμές ακρίβειας και επαναληψιμότητας που δίνονται στον παρακάτω πίνακα ελήφθησαν χρησιμοποιώντας ρύγχη HTL. Μόνο τα παραπάνω ρύγχη εγγυώνται τη σωστή λειτουργία των πιπετών και διασφαλίζουν την βέλτιστη ακρίβεια και επαναληψιμότητα. 5
6
Το χρώμα των στελεχών για τις εκδόσεις L είναι ανοιχτό γκρι για όλους τους ογκούς πιπετών. Η ακρίβεια και η επαναληψιμότητα επιτυγχάνεται με HTL ρύγχη, χρησιμοποιώντας μία σταθμική μέθοδο και πραγματοποιώντας τουλάχιστον 10 μετρήσεις απιονισμένου νερού σε θερμοκρασία 20 ± 1 ºC, σύμφωνα με το EN ISO 8655 πρότυπο. Ο σχεδιασμός της πιπέτας επιτρέπει στο χρήστη να κάνει ο ίδιος την βαθμονόμησή της (βλ. μεθοδολογία στο κεφάλαιο 8). 2. ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΓΚΟΥ Ο μετρητής όγκου δείχνει τρία ψηφία που διαβάζονται από την κορυφή προς τα κάτω. Επιπρόσθετα στα ψηφία στην κατώτερη θέση έχουν τυπωθεί διαβαθμίσεις για να επιτύχουν ρύθμιση του όγκου στο εύρος του κάθε μοντέλου πιπέτας. Ο όγκος της πιπέτας ρυθμίζεται γυρνώντας το μαύρο διαβαθμισμένο δίσκο (Εικ. 1Β). Οι κινήσεις είναι οι ακόλουθες: Για να μειώσουμε τον όγκο γυρνάμε το διαβαθμισμένο δίσκο αργά αργά στην απαιτούμενη θέση, προσέχοντας να μην ξεπεράσει το σημάδι. Όταν αυξάνουμε τον όγκο γυρνάμε το διαβαθμισμένο ρυθμιστικό δίσκο μέχρι η κατώτερη φιγούρα να βρεθεί στο 1/3 της στροφής πάνω από την απαιτούμενη ρύθμιση. Τώρα γυρνάμε το δίσκο αργά προς τα πίσω μέχρι η ρύθμιση να φτάσει στην απαιτούμενη τιμή. Προσέχουμε να μην ξεπεράσουμε το σημάδι. Παραδείγματα της σημασίας των μαύρων και κόκκινων σημάτων: 7
ΠΙΠΕΤΕΣ LM2, L2 ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΚΑΤΩ ΦΙΓΟΥΡΕΣ = 1 / 100 μl ΕΥΡΟΣ = 0.002 μl LM2, L2 1 2 5 1.25 μl ΠΙΠΕΤΕΣ LM10, LM20, L10, L20 ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΚΑΤΩ ΦΙΓΟΥΡΕΣ = 1 / 10 μl ΕΥΡΟΣ = 0.02 μl ΠΙΠΕΤΕΣ LM50, LM100, LM200, LM250, L50, L100, L200, L250 ΜΟΝΟ ΜΑΥΡΕΣ ΦΙΓΟΥΡΕΣ = 1 μl ΕΥΡΟΣ = 0.2 μl ΠΙΠΕΤΕΣ LM1000, LM5000, L1000, L5000 ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΠΑΝΩ ΦΙΓΟΥΡΕΣ - ml ΕΥΡΟΣ = ΠΙΠΕΤΕΣ LM10000, L10000 ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΠΑΝΩ ΦΙΓΟΥΡΕΣ ml ΕΥΡΟΣ = 20 μl LM10, L10 LM20,L20 0 1 7 2 5 KOKKINO 5 7.5 μl 12.50 μl LM50, L50 LM200, L200 LM100, L100 LM250, L250 0 1 7 2 5 5 75 μl 125 μl LM1000, L1000 LM5000, L5000 0 KOKKINO 1 7 2 5 5 0.75 ml 1.25 ml 2 μl 10 μl LM10000, L10000 KOKKINO KOKKINO 0 7 5 7.5 ml 8
3. ΑΝΑΡΡΟΦΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΝΕΜΟΝΤΑΣ ΥΓΡΑ Τοποθετούμε το ρύγχος στο στέλεχος της πιπέτας. Δείτε το κεφάλαιο 6 για το κατάλληλο ρύγχος. Πιέζουμε το ρύγχος σφικτά χρησιμοποιώντας μια χαλαρή περιστροφική κίνηση για να διασφαλίσουμε ένα θετικό, αεροστεγές σφράγισμα. Σημαντικό: Ποτέ μην αναρροφάτε υγρά με το LAB MATE χωρίς να είναι συνδεδεμένο ένα ρύγχος. Αναρρόφηση Πιέζουμε το έμβολο μέχρι την πρώτη αντίσταση (Εικ. 2 Α). Κρατάμε την πιπέτα κάθετα και βυθίζουμε το ρύγχος μέσα στο υγρό δείγμα. Το βάθος στο οποίο βυθίζεται το ρύγχος εξαρτάται από το μοντέλο. ΜΟΝΤΕΛΟ ΒΑΘΟΣ ΒΥΘΙΣΗΣ ( mm ) LM2, L2 1 LM10, L10 1 LM20,LM50,LM100,L20,L50,L100 2 3 LM200,LM250,LM1000,L200,L250,L1000 2 3 LM5000, L5000 3 6 LM10000, L10000 5 7 Ελευθερώνουμε το έμβολο αργά και ήρεμα για να αναρροφήσουμε το δείγμα, (εικ. 2Β). Περιμένουμε ένα δευτερόλεπτο και στη συνέχεια βγάζουμε το ρύγχος από το υγρό. Όταν το ρύγχος της πιπέτας βυθίζεται όχι τόσο βαθιά όσο συστήνεται ή όταν το έμβολο της πιπέτας ελευθερώνεται πολύ γρήγορα μπορεί να μπει αέρας στο ρύγχος. Αποφεύγετε να αγγίζετε το στόμιο του ακροφυσίου. Διανομή Τοποθετήστε την άκρη του ρύγχους στο τοίχωμα του δοχείου σε γωνία 10 έως 40 μοιρών. 9
Πιέστε το έμβολο απαλά στην πρώτη αντίσταση (Εικ. 2C). Περιμένετε ένα δευτερόλεπτο. Πιέστε το έμβολο στη δεύτερη αντίσταση για να αποβάλλετε το εναπομείνον υγρό (Εικ. 2 ). Κρατάτε το έμβολο πατημένο μέχρι το τέλος, απομακρύνετε την πιπέτα στραγγίζοντας το ρύγχος στην εσωτερική επιφάνεια του σωληναρίου. Ελευθερώνετε το έμβολο στην αρχική του θέση (Εικ. 2Ε). Αφαιρέστε το ρύγχος πιέζοντας το κουμπί εκτίναξης (Εικ. 2F). Θυμηθείτε να αλλάζετε ρύγχος κάθε φορά που είναι να αναρροφηθεί κάποιο διαφορετικό είδος υγρού. Φίλτρα Ανταλλακτικά φίλτρα τοποθετημένα στο κάτω μέρος του στελέχους χρησιμοποιούνται στις 5000 μl και 10000 μl πιπέτες (Εικ. 3L). Το φίλτρο αποτρέπει το υγρό που αναρροφάται να μπει μέσα στο στέλεχος και έτσι να καταστρέψει το εσωτερικό του στελέχους και το πιστόνι. Η χρήση του φίλτρου είναι εξαιρετικά σημαντική όταν αναρροφούμε και διανέμουμε μεγάλες ποσότητες υγρού. Εάν το φίλτρο βραχεί κατά τη διάρκεια αναρρόφησης υγρού πρέπει να αντικατασταθεί με ένα καινούργιο. 4. ΞΕΠΛΥΜΑ Όταν πιπετάρουμε υγρά υψηλότερου ιξώδους ή χαμηλότερης επιφανειακής τάσης από το νερό (ορός αίματος ή οργανικοί διαλύτες), μια μεμβράνη υγρού δημιουργείται στο εσωτερικό τείχος του ακροφυσίου της πιπέτας. Αυτή η μεμβράνη μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα. Από τη στιγμή που η μεμβράνη παραμένει σχετικά σταθερή σε διαδοχικά πιπεταρίσματα με το ίδιο ρύγχος, αυτό το πρόβλημα μπορεί να αποφευχθεί δημιουργώντας την μεμβράνη πριν μεταφέρουμε το πρώτο δείγμα. Το παραπάνω επιτυγχάνεται αναρροφώντας ένα δείγμα και διανέμοντας το στο ίδιο σωληνάριο. Από τη 10
στιγμή που η μεμβράνη έχει ήδη σχηματιστεί, όλα τα επόμενα δείγματα θα έχουν μεγαλύτερη ακρίβεια και επαναληψιμότητα. Η διαδικασία του ξεπλύματος πρέπει να επαναλαμβάνεται όταν ο όγκος που πρέπει να αναρροφηθεί έχει αλλάξει ή όταν ένα νέο ρύγχος χρησιμοποιείται. 5. ΠΥΚΝΑ ΚΑΙ ΠΑΧΥΡΕΥΣΤΑ ΥΓΡΑ Οι προδιαγραφές του LAB MATE σε ότι αφορά τις μετρήσεις ακρίβειας και επαναληψιμότητας βασίζονται στο πιπετάρισμα απεσταγμένου νερού. Ο χειρισμός υγρών με φυσικές ιδιότητες (πυκνότητα, ιξώδες και επιφανειακή τάση) πολύ διαφορετικών από αυτών του νερού ενδέχεται να χρειάζεται τον επανέλεγχο της ρύθμισης του όγκου. Κανονικά ποσοστό του λάθους που προκύπτει από βαριά ή παχύρευστα υγρά είμαι αμελητέο, αν το πιπετάρισμα γίνεται αργά και προσεχτικά. Είναι πολύ σημαντικό να δίνουμε στα υγρά κάποιο χρόνο για να ακολουθούν την αλλαγή στην πίεση κρατώντας το ρύγχος της πιπέτας στη θέση του για τουλάχιστον 2 δευτερόλεπτα μετά την αναρρόφηση και τη διανομή. Αν σε ακραίες περιπτώσεις η παραπάνω μέθοδος δεν βοηθήσει, η επαναφορά μπορεί να επιτευχθεί ως ακολούθως: Ζυγίστε το υγρό που πιπετάρεται όταν το LAB MATE είναι ρυθμισμένο στην επιθυμητή τιμή. Στη συνέχεια υπολογίστε τον συμψηφισμό από την επιθυμητή τιμή: Διορθωμένη τιμή = 2 x επιθυμητή τιμή - Όπου: m: βάρος δείγματος γ: πυκνότητα δείγματος Κάντε την διαδικασία αυτή δύο φορές και κάντε διορθώσεις, βαθμονομώντας κατάλληλα την πιπέττα, εάν είναι απαραίτητο. Σημειώστε την διορθωμένη τιμή για περαιτέρω πιπετάρισμα του ίδιου είδους υγρού. 11
6- HTL ΡΥΓΧΗ Τα HTL ρύγχη είναι φτιαχμένα από υψηλής απόδοσης πολύπροπυλένιο και η ποιότητα τους εγγυάται την ακρίβεια και την επαναληψιμότητα που σχετίζεται με το LAB MATE. Αυστηρός έλεγχος διατηρείται καθ όλη τη διάρκεια της κατασκευής για να διασφαλίσει την μέγιστη ποιότητα. Η ακρίβεια και η επαναληψιμότητα για το LAB MATE είναι εγγυημένη μόνο όταν χρησιμοποιούνται HTL ρύγχη. Η χρήση χαμηλότερης ποιότητας ρυγχών θα μειώσει σημαντικά την απόδοση του LAB MATE. Ρύγχη 10 Αυτά τα ρύγχη χρησιμοποιούνται για όγκους μεταξύ 0,1 μl και 10 μl. Χρησιμοποιούνται με τα μοντέλα LM2, LM10, L2 και L10, τα οποία είναι εφοδιασμένα με κόκκινο έμβολο. Ρύγχη 200 Αυτά τα ρύγχη χρησιμοποιούνται για όγκους μεταξύ 2 και 200 μl. Χρησιμοποιούνται με τα μοντέλα LM20, LM50, LΜ100, LM200, L20,L50,L100 και L200, τα οποία είναι εφοδιασμένα με κίτρινο έμβολο. Ρύγχη 300 Αυτά τα ρύγχη χρησιμοποιούνται για όγκους μεταξύ 50 και 250 μl. Χρησιμοποιούνται με τα μοντέλα LM250 και L250, τα οποία είναι εφοδιασμένα με κίτρινο έμβολο. Ρύγχη 1000 Αυτά τα ρύγχη χρησιμοποιούνται για όγκους μεταξύ 100 και 1000 μl. Χρησιμοποιούνται με τα μοντέλα LM1000 και L1000, τα οποία είναι εφοδιασμένα με μπλε έμβολο. Ρύγχη 5000 12
Αυτά τα ρύγχη χρησιμοποιούνται για όγκους μεταξύ 1000 και 5000 μl. Χρησιμοποιούνται με τα μοντέλα LM5000 και L5000, τα οποία είναι εφοδιασμένα με άσπρο έμβολο. Ρύγχη 10000 Αυτά τα ρύγχη χρησιμοποιούνται για όγκους μεταξύ 1000 και 10000 μl. Χρησιμοποιούνται με τα μοντέλα LM10000 και L10000, τα οποία είναι εφοδιασμένα με άσπρο έμβολο. 7. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Λαμβάνετε υπόψη τις παρακάτω συστάσεις για να διασφαλίσετε τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια και επαληψιμότητα στη λήψη υγρού. Φροντίζετε να χρησιμοποιείτε το LAB MATE αργά και ήπια. Το βάθος της βύθισης στο δείγμα υγρού πρέπει να είναι το μικρότερο δυνατό και πρέπει να παραμένει σταθερό κατά τη διάρκεια της αναρρόφησης. Το LAB MATE πρέπει να κρατιέται σε κάθετη θέση. Αλλάζετε το ρύγχος όταν αλλάζει η ρύθμιση του όγκου ή όταν ένα διαφορετικό υγρό πρόκειται να αναρροφηθεί. Αλλάζετε το ρύγχος εάν μία σταγόνα παραμείνει στην άκρη του από προηγούμενη διαδικασία αναρρόφησης. Κάθε καινούριο ρύγχος πρέπει να ξεπλένεται με το υγρό που πρόκειται να πιπεταριστεί. Δεν πρέπει να μπει ποτέ υγρό στο στέλεχος του LAB MATE. Για να αποφευχθεί το παραπάνω πρέπει: Να πιέζετε και να αφήνετε το έμβολο αργά και ήπια. Να μην αναποδογυρίζετε ποτέ την πιπέτα Να μην αφήνετε ποτέ την πιπέτα στο πλάι όταν υπάρχει υγρό στο ρύγχος. 13
Ποτέ να μην ξεπερνάτε την ρύθμιση του όγκου πάνω από τα προτεινόμενα όρια. Όταν πιπετάρονται υγρά με θερμοκρασίες διαφορετικές από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος, προτείνετε να ξεπλένεται αρκετές φορές το ρύγχος πριν τη χρήση. Μην πιπετάρετε υγρά με θερμοκρασίες πάνω από 70 ºC. Όταν πιπετάρετε οξέα ή διαβρωτικά διαλύματα, τα οποία αναδίδουν ατμούς, προτείνεται να λύσετε το στέλεχος και να ξεπλένεται το πιστόνι με απεσταγμένο νερό αφού τελειώσει το πιπετάρισμα. 8- ΔΙΑΚΡΙΒΩΣΗ Οι HTL πιπέτες είναι βαθμονομημένες με μέθοδο ζύγισης, χρησιμοποιώντας ρύγχη HTL και απεσταγμένο νερό, σε θερμοκρασία 20 ± 1ºC, σύμφωνα με το EN ISO 8655 πρότυπο. Εάν κατά τη διαδικασία του πιπεταρίσματος βρείτε ότι το λάθος στην ακρίβεια (η διαφορά μεταξύ του όγκου που αναρροφάται πραγματικά και αυτού που αναγράφεται) ξεπερνά την επιτρεπτή τιμή που δίνεται στον πίνακα του κεφαλαίου 1, πρέπει να γίνει η διαδικασία βαθμονόμησης της πιπέτας. Πριν αρχίσετε τη διαδικασία της διακρίβωσης είναι απαραίτητο να ελέγξετε εάν οι ακόλουθες προδιαγραφές έχουν επιτευχθεί κατά τη διάρκεια του καθορισμού του λάθους: Η θερμοκρασία περιβάλλοντος, και η θερμοκρασία της πιπέτας, των ρυγχών και του νερού είναι ίδιες. Η πυκνότητα του υγρού που χρησιμοποιήθηκε είναι κοντά σε αυτήν του αποσταγμένου νερού. Η ζύγιση του αποστεγμένου νερού έχει γίνει στην απαραίτητη ευαισθησία. 14
Σχόλιο [Π1]: Να γραφτεί σωστά ως πίνακας Ο παράγοντας μετατροπής mg/μl να έχει ληφθεί υπόψη Οι απαιτήσεις που αναφέρονται στα κεφάλαια 3 και 7 έχουν εκπληρωθεί. Εάν οι παραπάνω συνθήκες ικανοποιηθούν και το λάθος της ακρίβειας για τον επιλεγμένο όγκο που δίνεται στο κεφάλαιο 1 ξεπεράσει την επιτρεπόμενη τιμή, η διαδικασία της βαθμονόμησης πρέπει να εκτελεστεί. Η βαθμονόμηση μπορεί να επιτευχθεί με μία ολόκληρη στροφή του κλειδιού προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά μόνο. Συνθήκες βαθμονόμησης: Η θερμοκρασία περιβάλλοντος και η θερμοκρασία της πιπέτας, των ρυγχών και του υγρού πρέπει να είναι μεταξύ του εύρους 20-25 ºC και να σταθεροποιείται μέσα στα όρια αυξομείωσης 0,5 ºC Οι μετρήσεις πρέπει να γίνονται χρησιμοποιώντας απιονισμένο νερό. Η ευαισθησία ισορροπίας πρέπει να είναι κατάλληλη για να ελεχθεί ο όγκος. Διαδικασία βαθμονόμησης: Ρυθμίζουμε τον όγκο δόσης ανάλογα με τον όγκο της πιπέτας σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα: 15
ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΥΡΟΣ ΟΓΚΟΥ ΤΗΣ ΠΙΠΕΤΑΣ [μl] ΠΡΟΕΠΙΛ ΟΓΗ ΟΓΚΟΥ [μl] ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΟΙ ΟΓΚΟΙ [μl] ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΟΓΚΟΥ ΔV ΜΕ ΜΙΑ ΠΛΗΡΗ ΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΛΕΙΔΙΟΥ ΔΙΑΚΡΙΒΩΣΗΣ (μl) ( 24 ΑΥΞΗΣΕΙΣ ) LM2, L2 0,1-2 0.2 0,176 0,224 0,06 LM10, L10 0,5-10 0,5 0,48 0,52 0,33 LM20,L20 2-20 2 1,94 2,06 0,63 LM50,L50 5-50 5 4,875 5,125 2,50 LM100, L100 10-100 10 9,84 10,16 2,50 LM200, L200 20-200 20 19,76 20,24 6,30 LM250, L250 50-250 50 49,5 50,5 6,30 LM1000, L1000 100-1000 100 98,4 101,6 25,00 LM5000, L5000 1000-5000 1000 994-1006 125,00 LM10000, L10000 1000-10000 1000 975-1025 250,00 Εκτελούμε 5 αναρροφήσεις, ζυγίζουμε την κάθε μία και υπολογίζουμε τη μέση τιμή των αναρροφήσεων. Υπολογίζουμε τη μέση τιμή του αναρροφηθέντος όγκου σε μl πολλαπλασιάζουμε τη μέση τιμή της αναρροφηθείσας ποσότητας (mg) με το συντελεστή πυκνότητας του απιονισμένου νερού (μl/mg), το οποίο εξαρτάται από τη θερμοκρασία και την πίεση σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα: ΠΙΕΣΗ [kpa] ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ [ºC] 95 101.3 105 20 1,0028 1,0029 1,0029 21 1,0030 1,0031 1,0031 16
22 1,0032 1,0033 1,0033 23 1,0034 1,0035 1,0036 24 1,0037 1,0038 1,0038 25 1,0039 1,0040 1,0040 Εάν η μέση τιμή του αναρροφηθέντος όγκου ξεπερνά την επιτρεπόμενη τιμή, πρέπει να γίνουν τα ακόλουθα: Αφαιρέστε το έμβολο της πιπέτας (Εικ.4 Α). Κρατώντας τη λαβή του ρυθμιστή του όγκου για να το προστατέψετε ενάντια στην περιστροφή, εισάγετε το κλειδί της βαθμονόμησης στις εσοχές της βίδας της βαθμονόμησης (Εικ. 4 Β). Γυρίστε το κλειδί με τη φορά του ρολογιού για να μειώσετε τον αναρροφηθέντα όγκο ή αντίστροφα της φοράς του ρολογιού, για να αυξήσετε τον όγκο. Μια πλήρης στροφή του κλειδιού της βαθμονόμησης αλλάζει τον όγκο αναρρόφησης της πιπέτας με την τιμή που δίνεται στον πίνακα (Εικ. 4 C). Βγάλτε το κλειδί και φτιάξτε το έμβολο της πιπέτας (Εικ. 4 D). Καθορίστε τη μέση τιμή του αναρροφηθέντος όγκου. Η μέση τιμή πρέπει να είναι μέσα στα επιτρεπτά όρια που δίνονται στον πίνακα. Εάν ο όγκος ξεπερνάει τα όρια, τότε η διαδικασία της βαθμονόμησης πρέπει να επαναληφθεί. Σε περίπτωση που πιπετάρετε υγρά με φυσικές ιδιότητες εμφανώς διαφορετικές από αυτές του νερού, ακολουθήστε τις οδηγίες του κεφαλαίου 5. Περισσότερες πληροφορίες για τη διαδικασία της βαθμονόμησης μπορούν να βρεθούν στο www.htl.com.pl 9. ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Εάν παρατηρήσετε μια ακατάλληλη διαδικασία πιπεταρίσματος ταυτοποιήστε την αιτία και εξαλείψτε το πρόβλημα. Κάνoντας αυτό, ακολουθήστε τις οδηγίες με τη σειρά που δίνονται. Αλλαγή των οδηγιών με καινούργιες μπορεί να χρειάζεται αλλά μόνο σε εξαιρέσεις και δεν πρέπει να συμβαίνει υπό κανονική χρήση της πιπέτας. Σταγόνες υγρού παραμένουν στο ακροφύσιο της πιπέτας. 17
Το ρύγχος άδειασε πολύ γρήγορα. Μειώστε την ταχύτητα που πιέζετε το έμβολο της πιπέτας. Η διαβρεξιμότητα του ρύγχους έχει αυξηθεί λόγω εκτεταμένης χρήσης. Αλλάξτε το ρύγχος με ένα καινούργιο. Φυσαλίδες αέρα εμφανίζονται στο ρύγχος με την αναρρόφηση υγρού. Το ρύγχος της πιπέτας βυθίζεται πολύ ρηχά. Βυθίστε το ρύγχος πιο βαθιά σύμφωνα με τις οδηγίες. Το ρύγχος της πιπέτας είναι λανθασμένα πιεσμένο στο στέλεχος της πιπέτας. Πιέστε σφικτά την πιπέτα. Το ρύγχος της πιπέτας είναι χαλασμένο ή χαλαρωμένο λόγω εκτεταμένης χρήσης. Αλλάξτε το ρύγχος με ένα καινούργιο. Η πιπέτα αναρροφά λανθασμένα το υγρό ή το υγρό βγαίνει από το ρύγχος. Το ρύγχος της πιπέτας είναι λανθασμένα πιεσμένο στο στέλεχος της. Πιέστε το ρύγχος της πιπέτας σφικτά. Το παξιμάδι του στελέχους είναι χαλαρό (Εικ. 3F). Σφίξτε το παξιμάδι του στελέχους. Η εξωτερική επιφάνεια του στελέχους είναι ραγισμένη ή φαγωμένη. Βγάλτε το σύστημα εκτίναξης του ρύγχους. Ξεβιδώστε το παξιμάδι του στελέχους, επιθεωρείστε τη σύνδεση του στελέχους και του πιστονιού. Αντικαταστήστε τα χαλασμένα κομμάτια (βλ. κεφάλαιο 11). Όταν επανασυναρμολογείτε την πιπέτα, το παξιμάδι πρεπεί να σφιχτεί. Στα μοντέλα LM2, LM10, LM20, L2, L10 και L20, η βλάβη του στελέχους μπορεί να προκαλέσει βλάβη και στη συνδεσμολογία του πιστονιού. Αντικαταστήστε τα χαλασμένα κομμάτια (βλ. κεφάλαιο 11). Όταν επανασυναρμολογείτει τη πιπέτα, το παξιμάδι πρέπει να σφιχτεί. Για να βγάλετε το σύστημα εκτίναξης ρύγχους στα μοντέλα LM5000, L5000, LM10000 και L10000, βγάλτε το έμβολο του συστήματος εκτίναξης (Εικ. 3Ν) 18
και χρησιμοποιώντας ένα κατσαβίδι ξεβιδώστε το σύστημα εκτίναξης του ρύγχους γυρνώντας το κατσαβίδι αριστερόστροφα. Βλάβη στο πιστόνι ή στο σφράγισμα λόγω παρατεταμένης χρήσης με διαβρωτικά υγρά. Αποσυναρμολογείστε την πιπέτα όπως περιγράφεται παραπάνω. Αντικαταστήστε το πιστόνι, το καπάκι και το δαχτυλίδι (βλ. κεφάλαιο 11). Ξεπλύνετε το εσωτερικό του στελέχους με απεσταγμένο νερό και αφήστε να στεγνώσει. Λιπάνετε το σφράγισμα και το δαχτυλίδι με ένα λιπαντικό που είναι το κατάλληλο για την εκάστοτε πιπέτα. Η αντικατάσταση του πιστονιού απαιτεί την επανάληψη της διαδικασίας βαθμονόμησης. Σημείωση: Τα μέρη των LM2, LM10, L2 και L10 πιπετών πρέπει να λιπαίνονται ομοιόμορφα με την ελάχιστη ποσότητα λιπαντικού. Η πιπέτα αποσυναρμολογείται λανθασμένα. Αποσυναρμολογείστε την πιπέτα και επανασυναρμολογείστε την προσέχοντας τη σωστή ακολουθία των βημάτων (Εικ. 3). Δεν υπάρχει λιπαντικό στα στοιχεία σφράγισης. Βγάλτε το σύστημα εκτίναξης ρύγχους. Ξεβιδώστε το παξιμάδι του στελέχους,βγάλτε το στέλεχος, τη συνδεσμολογία του πιστονιού, το καπάκι και το δαχτυλίδι. Ξεπλύνετε τα κομμάτια με απεσταγμένο νερό και αφήστε τα να στεγνώσουν. Λιπάνετε ελαφρώς τις εσωτερικές επιφάνειες του καπακιού και του δαχτυλιδιού με το κατάλληλο λιπαντικό. Επανασυναρμολογείστε την πιπέτα με την αντίθετη σειρά. Μόλυνση του εσωτερικού της πιπέτας λόγω εκτεταμένης αναρρόφησης χημικά διαβρωτικών υγρών ή λόγω υγρού στο εσωτερικό της πιπέτας. Βγάλτε το σύστημα εκτίναξης ακροφυσίου. Ξεβιδώστε το παξιμάδι του στελέχους, βγάλτε το στέλεχος, την συνδεσμολογία του πιστονιού, το καπάκι και το δαχτυλίδι. Ξεπλύνετε τα κομμάτια με απεσταγμένο νερό και στεγνώστε 19
αυτά. Λιπάνετε ελαφρώς τις εσωτερικές επιφάνειες του καπακιού και του δαχτυλιδιού με το λιπαντικό. Επανασυναρμολογείστε την πιπέτα με την αντίθετη σειρά. Σημείωση: Το στέλεχος, το παξιμάδι του στελέχους, το σύστημα εκτίναξης, η συνδεσμολογία του πιστονιού, το σφράγισμα και το δαχτυλίδι μπορούν να απολυμανθούν σε θερμοκρασία των 121 ºC για 20 λεπτά σε πίεση 1 ατμόσφαιρας. Το στέλεχος των μοντέλων 5000 και 10000 μl πρέπει να απολυμαίνονται χωρίς φίλτρο. Το χερούλι και το εσωτερικό της πιπέτας καθαρίζεται χρησιμοποιώντας ένα πανί εμποτισμένο με ισοπροπανόλη. Εάν η λανθασμένη χρήση της πιπέτας επιμένει αφού ακολουθήσετε τα παραπάνω βήματα, στείλτε την πιπέτα στον HTL εκπρόσωπο συντήρησης σας. Πριν γυρίσετε την πιπέτα, βεβαιωθείτε ότι δεν έχει χημική, ραδιενεργή ή μικροβιολογική μόλυνση που μπορεί να προκαλέσει κίνδυνο κατά τη διάρκεια της μεταφοράς και της επισκευής. Καθαρίστε την πιπέτα όσο το δυνατόν καλύτερα. 10. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΠΙΠΕΤΤΤΑΣ Πιπέτα Οδηγίες χρήσης Κλειδί βαθμονόμησης Στήριγμα πιπέτας Ρυθμιστές εκτίναξης (για μοντέλα πιπέτας LM/L2-LM/L1000) Καπάκι συστήματος εκτίναξης (για μοντέλα πιπέτας LM/L5000,LM/L10000) Ρύγχη Σήματα ταυτοποίησης 20
Φίλτρα (για μοντέλα πιπέτας LM/L5000,LM/L10000) Λιπαντικό Η συνδεσμολογία του στηρίγματος εμφανίζεται στην Εικ. 5. 11. ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ Όλα τα ανταλλακτικά εμφανίζονται στην Εικ. 3,4. Αυτά είναι: Α: Έμβολο Β: Λαβή βαθμονόμησης C: Στέλεχος D: Σύστημα εκτίναξης F: Παξιμάδι στελέχους G: Συνδεσμολογία πιστονιού Η: Σκελετός Ι: Δαχτυλίδι J: Σφράγισμα Κ: Κλειδί βαθμονόμησης L: Φίλτρο Μ: Καπάκι συστήματος εκτίναξης Ν: Έμβολο συστήματος εκτίναξης Μπορούν να παραγγελθούν από το HTL αντιπρόσωπο (ο τύπος της πιπέτας και το όνομα του τμήματος της πιπέτας πρέπει να διευκρινίζονται). Προειδοποίηση: Η αντικατάσταση του πιστονιού απαιτεί την διαδικασία της βαθμονόμησης όπως περιγράφεται στον κεφάλαιο 8. 21