ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ (SAPC) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ - ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ 4η συνεδρίαση 2-3 Απριλίου 2012 Podgorica ΔΗΛΩΣΗ και ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Εγκρίθηκε στις 3 Απριλίου 2012 Η κοινοβουλευτική επιτροπή σταθεροποίησης και σύνδεσης (SAPC) ΕΕ-Μαυροβουνίου πραγματοποίησε την 4η συνεδρίασή της στις 2-3 Απριλίου 2012 στην Podgorica υπό την προεδρία του κ. Ranko Krivokapić, προέδρου του Κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου, για την αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου, και του κ. Eduard Kukan για την αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Προέβη σε ανταλλαγή απόψεων με: τον κ. Duško MARKOVIĆ, αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και υπουργό Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τον κ. Milan ROĆEN, υπουργό Εξωτερικών και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης - εξ ονόματος της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου τον κ. Stefano SANNINO, γενικό διευθυντή Διεύρυνσης - εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την Α.Ε. τον Leopold MAURER, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Μαυροβούνιο - εξ ονόματος της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Η επιτροπή ασχολήθηκε με τα εξής θέματα: Τρέχουσα κατάσταση των σχέσεων ΕΕ-Μαυροβουνίου εναπομένουσες απαιτήσεις για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που εγκρίθηκαν κατά την τρίτη συνεδρίαση της SAPC στις Βρυξέλλες Ενίσχυση της ικανότητας απορρόφησης των κονδυλίων της ΕΕ σε επίπεδο κεντρικής και τοπικής διοίκησης Μείωση των διακρίσεων στην πράξη εφαρμογή του ισχύοντος νομικού πλαισίου
Πρόοδος στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς Οικονομικές εξελίξεις. Η κοινοβουλευτική επιτροπή σταθεροποίησης και σύνδεσης, σύμφωνα με το άρθρο 3 του εσωτερικού κανονισμού της και το άρθρο 125 της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης ΕΕ-Μαυροβουνίου, απηύθυνε την εξής δήλωση και τις εξής συστάσεις στο συμβούλιο σταθεροποίησης και σύνδεσης και στα θεσμικά όργανα του Μαυροβουνίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης: 1. χαιρέτισε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για έναρξη των διαπραγματεύσεων προσχώρησης του Μαυροβουνίου τον Ιούνιο του 2012 κάλεσε τα κράτη μέλη της ΕΕ να μην καθυστερήσουν χωρίς λόγο την έναρξη των συνομιλιών δεδομένου ότι το Μαυροβούνιο έχει μέχρι σήμερα επιτελέσει σημαντική πρόοδο στην επίτευξη των απαιτούμενων οροσήμων σημείωσε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με το ψήφισμά του για το Μαυροβούνιο το οποίο ενέκρινε στις 29 Μαρτίου 2012, υποστήριξε πλήρως τη συγκεκριμένη θέση 2. υπογράμμισε τη σημασία που έχει η περαιτέρω συνέχιση συνολικών και ποιοτικών προσπαθειών στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων με ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων επεσήμανε ότι ο σημαντικότερος στόχος των προσπαθειών αυτών πρέπει να εντοπιστεί σε ενέργειες καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος που θα εξακολουθήσουν να έχουν ουσιαστική σημασία στο όλο πλαίσιο της διαδικασίας προσχώρησης του Μαυροβουνίου υπογράμμισε ότι η άμεση θέσπιση των διατάξεων των κεφαλαίων 23 και 24 θα βοηθήσει το Μαυροβούνιο να προβεί σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις 3. αφού επικρότησε το γεγονός ότι παραμένει υψηλό το ποσοστό πολιτικής συναίνεσης για την ολοκλήρωση της ΕΕ, ενθάρρυνε το Μαυροβούνιο να συνεχίσει τον εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων με στόχο τη διαφύλαξη αυτής της ευρείας συναίνεσης η οποία συνεπάγεται ισχυρή πολιτική θέληση και πλήρη δέσμευση για την αντιμετώπιση των επερχόμενων προκλήσεων της διαδικασίας προσχώρησης ενθάρρυνε το Κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου να τροποποιήσει τον εσωτερικό του κανονισμό συστήνοντας ειδική επιτροπή για την παρακολούθηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ - Μαυροβουνίου 4. επανέλαβε τις συστάσεις που ενέκρινε σε προηγούμενες συνεδριάσεις της, ιδιαίτερα όσον αφορά τους πρόσθετους μηχανισμούς για την προστασία των δικαιωμάτων των μελών εθνοτικών μειονοτήτων, και κάλεσε τις αρχές του Μαυροβουνίου να τις εφαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση 5. επικρότησε την έγκριση της νέας στρατηγικής για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης κατά την περίοδο 2011-2016 και κάλεσε την Κυβέρνηση του Μαυροβουνίου να συνεχίσει τη δράση της με σκοπό την εξάλειψη των αδυναμιών που εξακολουθούν να παρουσιάζουν διάφοροι τομείς καίριας σημασίας του διοικητικού συστήματος, δημιουργώντας μεταξύ άλλων μια αποπολιτικοποιημένη δημόσια διοίκηση που θα λειτουργεί αποτελεσματικά και αμερόληπτα κάλεσε τις αρχές να αναλάβουν περαιτέρω δράση προκειμένου να εξασφαλίσουν τη χρηστή διακυβέρνηση και το βέλτιστο μέγεθος των διοικητικών δομών οι οποίες θα είναι σε θέση να λειτουργούν αποτελεσματικά κατά τη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ 6. επεσήμανε την πρόοδο της μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος, κυρίως όσον αφορά μια σειρά νόμων που υιοθετήθηκαν με σκοπό την ενίσχυση της δικαστικής ανεξαρτησίας και τη διασφάλιση ενός αποπολιτικοποιημένου δικαστικού συστήματος, και επικρότησε τα πρώτα αποτελέσματα της εφαρμογής των ισχυουσών διατάξεων κάλεσε το Κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου να επισπεύσει τις εργασίες της ομάδας εργασίας την οποία έχει συστήσει με
σκοπό την υιοθέτηση συνταγματικών διατάξεων που θα ενισχύσουν τη νομική ανεξαρτησία και την υποχρέωση λογοδοσίας του δικαστικού συστήματος λόγω της ύψιστης σημασίας της εν λόγω μεταρρύθμισης, ζήτησε από όλα τα πολιτικά κόμματα να σταματήσουν να συνδέουν την προσυμφωνημένη μεταρρύθμιση με άλλα μη συναφή πολιτικά αιτήματα, να ανανεώσουν τον διάλογο και να επιτύχουν συμβιβασμό 7. κάλεσε την Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για να διασκεδάσουν τις υποψίες ότι εισάγονται διακρίσεις κατά την εφαρμογή ορισμένων νομικών κανονισμών, ιδιαίτερα κατά την εφαρμογή του νόμου για τις παράκτιες περιοχές 8. ενθάρρυνε το Κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου να συνεχίσει τις προσπάθειες για την ενίσχυση του νομοθετικού και εποπτικού του ρόλου, ιδιαίτερα ενόψει των ενταξιακών διαπραγματεύσεων επεσήμανε τις πρόσφατες δραστηριότητές της σχετικά με την εποπτεία των αρχών καταπολέμησης της διαφθοράς και ενθάρρυνε την ανάληψη περαιτέρω δράσης προς αυτήν την κατεύθυνση κάλεσε το Κοινοβούλιο να δημιουργήσει επειγόντως τον κατάλληλο φορέα εργασίας ο οποίος θα εποπτεύει την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, με την ενεργή συμμετοχή της αντιπολίτευσης ζήτησε να υιοθετηθεί επειγόντως νέος εσωτερικός κανονισμός 9. επικρότησε την περαιτέρω θετική πρόοδο στην έγκριση νομοθεσίας κατά της διαφθοράς και τα πρώτα αποτελέσματα της εφαρμογής της παρατηρώντας έλλειψη καταγραφών προόδου στον εν λόγω τομέα, μεταξύ άλλων και σε υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου, κάλεσε τους αρμόδιους για την επιβολή του νόμου φορείς να καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα δραστηριότητάς τους, μεταξύ άλλων μέσω της δίωξης για διαφθορά υψηλού επιπέδου έως την έκδοση καταδικαστικής απόφασης υπενθύμισε εκ νέου την ανάγκη για επανεξέταση της εφαρμογής του νόμου περί χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων κάλεσε την κυβέρνηση να εφαρμόσει με συνέπεια τη νομοθεσία κατά της διαφθοράς και να διερευνήσει περαιτέρω τις σχετικές καταγγελίες, ιδιαίτερα εκείνες που αφορούν υποθέσεις ιδιωτικοποίησης και πολιτικής διαφθοράς, καθώς και να διασφαλίσει την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων για τις υποθέσεις σε επίπεδο δήμων κάλεσε την Κυβέρνηση του Μαυροβουνίου να ανταποκριθεί επαρκώς στις πρόσφατες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στην Podgorica επικρότησε την απόφαση του Κοινοβουλίου για τη διεξαγωγή κοινοβουλευτικής έρευνας και τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τη διερεύνηση της διαφθοράς στο πλαίσιο της ιδιωτικοποίησης της Telecom, ενώ αναμένει την πλήρη συνεργασία όλων των θεσμικών οργάνων και των ιδιωτών με την εξεταστική επιτροπή τόνισε πόσο σημαντικό είναι να ακολουθούνται διαφανείς διαδικασίες τόσο στις ιδιωτικοποιήσεις όσο και στις δημόσιες συμβάσεις 10. υπογράμμισε την ανάγκη να ενταθεί η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, ιδιαίτερα όσον αφορά την ενίσχυση των διοικητικών και διερευνητικών ικανοτήτων των αστυνομικών και διωκτικών αρχών έτσι ώστε να βελτιωθεί η αποδοτικότητά τους, ενισχύοντας την ανεξαρτησία της Επιτροπής Πρόληψης Συγκρούσεων Συμφερόντων και επιτρέποντας τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων που δηλώνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι εκφράζει την ανησυχία της καθώς δεν έχει εγκριθεί ακόμα ο νόμος περί εσωτερικών υποθέσεων, γεγονός που καθυστερεί τη διαδικασία μεταρρύθμισης της αστυνομίας, συμπεριλαμβανομένης της ολοκληρωμένης εκπαίδευσης για αποτελεσματική καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς 11. αναγνώρισε ότι σημειώθηκε νομοθετική πρόοδος στην εξασφάλιση ελευθερίας της έκφρασης στα μέσα ενημέρωσης, αλλά επεσήμανε υποθέσεις εικαζόμενου εκφοβισμού και σωματικής βίας σε βάρος δημοσιογράφων και αναφορές για περιορισμό της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης τόνισε πόσο σημαντικό είναι να μην υπόκεινται τα μέσα ενημέρωσης σε πολιτικές παρεμβάσεις και πιέσεις τόσο για την αυτολογοκρισία των δημοσιογράφων όσο και για την επίλυση υποθέσεων δυσφήμησης και συκοφαντίας που εκκρεμούν εις βάρος μέσων
ενημέρωσης και δημοσιογράφων σύμφωνα με την πρακτική της ΕΣΑΔ κάλεσε τα μέσα ενημέρωσης να λειτουργούν με επαγγελματικό και αντικειμενικό τρόπο καθώς και με μεγαλύτερη εκδοτική ανεξαρτησία, ανεξαρτήτως των καθεστώτων ιδιοκτησίας, και τόνισε την ειδική ευθύνη που έχει ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός να βελτιώνει τα επαγγελματικά πρότυπα που ισχύουν για τα μέσα ενημέρωσης τόνισε ότι πρέπει να υπάρχει ένας αυτορυθμιζόμενος οργανισμός μέσων ενημέρωσης που να αντιπροσωπεύει όλα τα σχετικά μέσα ενημέρωσης 12. αναγνωρίζοντας τις πρώτες ενέργειες που έχουν αναληφθεί για την καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των κοινοτήτων Ρομά, Ασκάλι και Αιγυπτίων, σημείωσε ότι πρέπει να ληφθούν πρόσθετα μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους, της πρόσβασης στην εθνική ασφάλεια, υγεία, παιδεία, στέγαση και υπηρεσίες απασχόλησης επεσήμανε την καλή λειτουργία του θεσμού του Διαμεσολαβητή εξέφρασε την ανησυχία της σχετικά με την εξαιρετικά άνιση θέση που κατέχουν οι γυναίκες στην κοινωνία του Μαυροβουνίου και ζήτησε επιτακτικά να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων και των ελευθεριών τους, ιδιαίτερα μέσω καταπολέμησης της ενδοοικογενειακής βίας και της εμπορίας των γυναικών 13. επικρότησε τις προσπάθειες που κατέβαλε το Μαυροβούνιο προκειμένου να θεσπίσει νομοθετικό πλαίσιο για την καταπολέμηση των διακρίσεων, ωστόσο, ζητεί την πλήρη εφαρμογή των νομικών διατάξεων και την εξάλειψη κάθε μορφής διάκρισης βάσει θρησκείας, εθνικότητας, πολιτικής, φύλου ή άλλων κριτηρίων κάλεσε τις αρχές να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την πρόληψη επιθέσεων κατά της κοινότητας ΛΟΑΤ επικρότησε την πρόσφατη πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου να διοργανώσει περιφερειακή διάσκεψη με τίτλο «Μαζί ενάντια στις διακρίσεις» με συμμετοχή υπουργών από την Κροατία, το Κοσσυφοπέδιο και τη Σερβία, ως σημαντικό βήμα για την αύξηση της ευαισθητοποίησης και της δράσης σχετικά με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ στην Νοτιοανατολική Ευρώπη κάλεσε τους πολιτικούς αρχηγούς να ταχθούν ρητά κατά των διακρίσεων και να προωθήσουν την ισότητα με συνέπεια και συνέχεια 14. χαιρέτισε την έγκριση σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, όπως η μεταρρύθμιση του δημόσιου συστήματος συνταξιοδότησης, η μείωση της απασχόλησης στο δημόσιο ή ένα νέο χρηματοδοτικό πλαίσιο για την τοπική αυτοδιοίκηση ενθάρρυνε το Μαυροβούνιο να συνεχίσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα στον δημοσιονομικό τομέα, στο φορολογικό σύστημα, στην ισορροπημένη περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική πολιτική συνέχισε να εκφράζει ανησυχία για το σημαντικό επίπεδο άτυπης απασχόλησης και άτυπης οικονομίας που θέτει σοβαρές προκλήσεις στην οικονομία και την κοινωνία του Μαυροβουνίου όσον αφορά τις τρέχουσες μεταρρυθμιστικές και ενταξιακές διαδικασίες, τόνισε τη σημασία ενίσχυσης του κοινωνικού διαλόγου καθώς και του διαλόγου με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών 15. κάλεσε την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου να ενισχύσει ουσιαστικά τις θεσμικές και διοικητικές ικανότητες καθώς και τη συνεργασία σε σχέση με την προσχώρηση και τον συντονισμό μεταξύ των σχετικών κρατικών οργάνων κάλεσε τις αρχές να ενισχύσουν, προς αυτήν την κατεύθυνση, τη διοικητική ικανότητα των υπουργείων που είναι αρμόδια για σημαντικούς τομείς του κεκτημένου της ΕΕ 16. κάλεσε την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου να εντείνει τη δράση της έτσι ώστε να δημιουργήσει τις απαραίτητες εθνικές δομές για τη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ καθώς και για τον έλεγχο της διαχείρισή τους ζήτησε να επιτελεσθεί πρόοδος στην πολιτική γεωργίας και ανάπτυξης της υπαίθρου, επιδιώκοντας, μεταξύ άλλων, τη χάραξη πολιτικής και τη χρήση της διαθέσιμης οικονομικής βοήθειας με αποδοτικότερο τρόπο ζήτησε την εφαρμογή πολιτικών που θα οδηγήσουν σε ισορροπημένη περιφερειακή ανάπτυξη
17. υπενθύμισε την ανάγκη χάραξης μιας εθνικής ενεργειακής στρατηγικής που θα λαμβάνει υπόψη την πλειάδα διαφορετικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, περιλαμβανομένης της υδροδυναμικής σε μικρή κλίμακα υπογράμμισε ότι τα πρότυπα του κεκτημένου της ΕΕ πρέπει να εφαρμόζονται κυρίως στους τομείς της ενέργειας και της βιομηχανίας επανέλαβε πόσο σημαντικό είναι να διεξάγονται τακτικά εκτεταμένες και διαφανείς δημόσιες διαβουλεύσεις καθώς και αξιολογήσεις περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, πριν από τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης για την κατασκευή νέων εργοστασίων, και να δημοσιεύονται οι σχετικές αποφάσεις, οι πραγματογνωμοσύνες και τα λοιπά έγγραφα.