Βαθμονομήσεις Μπαταριών 1. Τι σημαίνει ο όρος Aμπερώρια (Ah) για μια μπαταρία; Η βαθμονόμηση Ah μας δείχνει πόσα Ampere ρεύματος μπορεί να παρέχει η μπαταρία μας για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Υπολογίζεται ως : Τιμή Μπαταρίας σε Ah = Ampere (A) x Χρόνος (hours). Σε έναν ιδανικό κόσμο μια μπαταρία με βαθμονόμηση 33 Αh, 12 Volts, θα σήμαινε ότι η μπαταρία μπορεί να παρέχει 33 Amps (περίπου 412 Watt) για μια ώρα, ή 16.5 Amps (περίπου 206 Watt) για δυo ώρες, ή 8.25 Amps (περίπου 100 Watt) για 4 ώρες κ.λ.π. Δυστυχώς δε ζούμε σε έναν ιδανικό κόσμο και οι παραπάνω υπολογισμοί είναι μόνο υποθετικοί και μας δίνουν μόνο μια ένδειξη της πραγματικότητας. Στην πραγματικότητα μια μπαταρία εμφανίζεται να έχει μεγαλύτερη χωρητικότητα σε Ah όταν τη χρησιμοποιούμε σε χαμηλότερες καταναλώσεις (Watt) και χαμηλότερα επίπεδα ρεύματος (Amps). Επίσης ο κάθε κατασκευαστής υπολογίζει τη χωρητικότητα μιας μπαταρίας σε Αh, με διαφορετικό τρόπο δίνοντας πολύ υψηλότερες τιμές από τις πραγματικές παραπλανώντας τον αγοραστή. Ένα κοινός και τυποποιημένος έλεγχος είναι η βαθμονόμηση σε Αh να έχει ως βάση μια χρονική περίοδο 20 ωρών, όπου στην αρχή η μπαταρία μας είναι 100% φορτισμένη σε τάση περίπου 12,6 Volts, και στο τέλος να είναι πλήρως εκφορτισμένη με τάση ανοικτού κυκλώματος περίπου στα 10,5 volts. O στόχος ενός τέτοιου ελέγχου είναι ο υπολογισμός της σταθερής μέγιστης τιμής του ρεύματος που μπορεί να παρέχει η μπαταρία μας και στις 20 ώρες. Δηλαδή η ένδειξη κατασκευαστή 70 Αh σημαίνει πως η μπαταρία παρέχει σταθερό ρεύμα μέγιστης τιμής 3,5 Α για 20 ώρες (20 x 3,5 = 70) Εάν ο προηγούμενος έλεγχος γινόταν για μια χρονική περίοδο 10 ωρών, κάποιος φυσιολογικά θα θεωρούσε πως η μέγιστη τιμή του ρεύματος θα πρέπει να είναι διπλάσια, δηλαδή 7 Α, αφού ο χρόνος γίνεται υποδιπλασιάζεται. Στην πραγματικότητα όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει διότι τα Ah μιας μπαταρίας λιγοστεύουν καθώς αυξάνεται η απαιτούμενη κατανάλωση.
Ένας καλός κατασκευαστής θα μπορούσε να δώσει την καμπύλη Αμπερωρίων (Ah Curve) η οποία περιγράφει την απόδοση μιας μπαταρίας, ανάλογα με τη ζήτηση. Μια τέτοια καμπύλη δείχνει πως μεταβάλλεται ο ρυθμός μεταβολής εκφόρτισης σε σχέση με το ρεύμα (Αmpere)που παρέχει η μπαταρία μέχρι να αποφορτιστεί τελείως. Το παρακάτω γράφημα αναφέρεται σε μια μπαταρία με ένδειξη 33Ah, 12 Volt, με θερμοκρασία ηλεκτρολύτη στους 20 ο C. Δείχνει πως αν η μπαταρία τροφοδοτήσει μια κατανάλωση 750 Watt, δηλαδή 66 Amps (750W / 12V = 66Amps), τότε η μπαταρία θα έχει εκφορτιστεί πλήρως μέσα σε 12 λεπτά. Αντίθετα αν η κατανάλωσή σου είναι περίπου 20 Watts δηλαδή 1.65 Amps, τότε η διάρκεια λειτουργίας της μπαταρίας φθάνει και τις 20 ώρες. Άρα αναλόγως την κατανάλωση βλέπουμε ότι έχουμε μια διαφορά μέχρι 19 ώρες! Tο πρόβλημα λοιπόν είναι πως οι κατασκευαστές δεν παρέχουν το παραπάνω διάγραμμα με την αγορά κάθε μπαταρίας, απλά δίνουν ένα και μόνο σημείο που συνδέει μια χρονική διάρκεια 20 ωρών, με μια ενδεικτική τιμή του ρεύματος. Όταν λοιπόν ψάχνετε για μια μπαταρία κοιτάξτε να βρείτε την κατάλληλη, δηλαδή εκείνη η οποία μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις τόσο του ρεύματος όσο και
της τάσης. Μια ασφαλιστική δικλείδα είναι να αυξήσετε τα Ah κατά 20% από τα υπολογισμένα. Για παράδειγμα: Συσκευή Ρεύμα (Amps) Χρόνος Λειτουργίας(Hours) Αh Φώτα 8 5 40 Συναγερμός 1 5 5 Ηλεκτρικά Παράθυρα 3 5 15 Ηχοσύστημα 1 5 5 Σύνολο 13 65 Υπολογισμός: 65 Αh x 1.2 (20% επιπλέον των 65 Αh) = 78 Ah. Μια μπαταρία 75 Αh κρίνεται ικανοποιητική. 2. Τι σημαίνει ο όρος C C A (Cold Cranking Amperes) για μια μπαταρία; CCA είναι η ικανότητα περιστροφής κρύου κινητήρα. Μας δείχνει πόσα Ampere μπορεί να δώσει η μπαταρία για 30 δευτερόλεπτα σε θερμοκρασία -32 ο C, μέχρι η τάση ανοικτού κυκλώματος να πέσει στα 7,2 Volts. Για παράδειγμα 600 CCA σημαίνει ότι η μπαταρία παρέχει 600 amps για 30 δευτερόλεπτα στους -32 ο C, μέχρι η τάση και στα έξι κελιά να πέσει στα 7.20 V. 3. Τι σημαίνει ο όρος Reserve Capacity (R-C εφεδρική χωρητικότηα) για μια μπαταρία; Η εφεδρική χωρητικότητα ουσιαστικά τροφοδοτεί το ηλεκτρικό σύστημα του αυτοκινήτου εάν ο εναλλακτήρας έχει κάποια βλάβη. Ουσιαστικά μας δείχνει για πόσο χρόνο σε λεπτά η μπαταρία παρέχει σταθερά 25 Ampere σε θερμοκρασία περιβάλλοντος.
Έτσι 80 RC σημαίνει πως η μπαταρία παρέχει 25 Ampere για 80 λεπτά σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Εάν οι καταναλώσεις απαιτούν λιγότερα Ampere τότε η διάρκεια σε λεπτά μεγαλώνει. Σε γενικές γραμμές όσο μεγαλύτερη η ένδειξη σε CCA και σε RC τόσο το καλύτερο. Η μεγαλύτερη ένδειξη CCA είναι πιο σημαντική σε κατοίκους περιοχών με πολύ ψυχρό κλίμα παρά σε αυτούς που ζούν σε πιο ζεστά μέρη. Αν ψάχνετε λοιπόν για τον κατάλληλο τύπο μπαταρίας πρέπει να λάβετε υπ όψιν τις παρακάτω παραμέτρους: Τον τύπο των καταναλωτών, δηλαδή των συσκευών που θα συνδεθούν Tο ρεύμα σε Ampere που απαιτούν οι καταναλώσεις Τον αριθμό των ωρών που θα λειτουργήσουν οι συσκευές Τι προβλήματα προκαλεί η υψηλή θερμοκρασία στην μπαταρία; Η υψηλές θερμοκρασίες συνήθως περιορίζουν τη ζωή της μπαταρίας κυρίως λόγω εξάτμισης του νερού από τον ηλεκτρολύτη. Επιπλέον προκαλούν οξείδωση των θετικών πλακών αποδυναμώνοντας με αυτόν τον τρόπο τη διαδικασία φόρτισης. Το αυτοκίνητό δεν παίρνει μπροστά. Πώς ξέρω ότι έχει πρόβλημα η μπαταρία και ότι χρειάζεται αντικατάσταση; Όταν το αυτοκίνητο δε ξεκινά το εύκολο συμπεράσμα είναι ότι φταίει η μπαταρία. Πρέπει όμως να κάνουμε εξετάσουμε και κάποιους άλλους παράγοντες. Μήπως υπάρχει πρόβλημα στον πολλαπλασιαστή; Μήπως υπάρχει κάποιο πρόβλημα στον ενναλακτήρα; Η μπαταρία ενδεχομένως να είναι απλά αφόρτιστη Εάν το όχημα έχει μείνει ακίνητο για μεγάλο χρονικό διάστημα τότε η μπαταρία ενδεχομένως να έχει εκφορτιστεί από μόνη της. Επίσης εάν υπάρχουν απώλειες ρεύματος όταν το αυτοκίνητο είναι σβηστό τότε ελέγξτε για συσκευές όπως φορτιστές κινητών,tv, GPS, ακόμα και το συναγερμό του οχήματος. Επίσης ελέγξτε την περίπτωση βραχυκυκλώματος.
Οι πολύ υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες επηρρεάζουν σημαντικά την απόδοση της μπαταρίας. Οι μετατροπές, καθώς και η προσθήκη μεγάλων καταναλώσεων, όπως ισχυρά ηχοσυστήματα κ.λ.π, μικραίνουν τη διάρκεια ζωής μιας μπαταρίας. Ελέγξτε τους ακροδέκτες της μπαταρίας. Εάν έχουν σκουριάσει η μπαταρία δε θα φορτίζεται κανονικά. Ένας ακόμα λόγος προβλημάτων είναι οι «χαλαρές» συνδέσεις του καλωδίου γειώσεως. Ελέγξτε ώστε ο ιμάντας που συνδέει τον εναλλακτήρα με τον κινητήρα να μην είναι χαλαρός. Σε τέτοια περίπτωση η μπαταρία δε θα φορτίζεται ικανοποιητικά. Πραγματοποιήστε έλεγχο εξόδου του εναλλακτήρα με βολτόμετρο καθώς και τους ελέγχους στη μονωμένη αλλά και τη γειωμένη πλευρά του, ώστε να σιγουρευτείτε ότι λειτουργεί σωστά. Επιπροσθέτως δείτε ότι η μπαταρία είναι σταθερά «δεμένη» στη θέση της. Δονήσεις και κακή τοποθέτηση προκαλούν εκτεταμένες φθορές αλλά και ζημιές στο εσωτερικό της. Τελειώνοντας φροντίστε ώστε η μπαταρία να έχει το κατάλληλα χαρακτηριστικά, τάσης, Ah, RC κ.λ.π., ώστε να παρέχει τη σωστή τάση λειτουργίας και το κατάλληλο ρεύμα στο ηλεκτρικό σας κύκλωμα.