1 3 η ΔΙΔΑΚΣΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΗ Διάρκεια Παρέμβασης: 1 διδακτική ώρα ΣΙΣΛΟ ΔΡΑΣΗΡΙΟΣΗΣΑ Βασικές συναρτήσεις (Sum,Average,Min,Max,Count) στο Microsoft Excel 2003-2007. ΚΟΠΟ Να χρησιμοποιούν κατάλληλα τις βασικές συναρτήσεις Άθροισμα, Μέσος όρος, Ελάχιστο, Μέγιστο, Καταμέτρηση. ΣΟΦΟΙ Α. Γνώσεις Να αναγνωρίζουν τα είδη των συναρτήσεων και να εξηγούν την χρησιμότητα αυτών. Να περιγράφουν ότι η συνάρτηση είναι ένας προκαθορισμένος τύπος που εκτελεί έναν ειδικό υπολογισμό βασισμένο σε μια ή περισσότερες τιμές εισόδου. Να περιγράφουν την λειτουργία των συναρτήσεων του αθροίσματος (sum), του μέσου όρου (average), του ελάχιστου (min) του μέγιστου (max) και της καταμέτρησης (Count). Να αναφέρουν και να εντοπίζουν τα ορίσματα τα οποία παρέχουν τα δεδομένα που χρησιμοποιούν οι συναρτήσεις για την εκτέλεση των υπολογισμών και μπορεί να είναι αριθμοί, αναφορές κελιών ή κείμενα. Β. Δεξιότητες
2 Να κάνουν υπολογισμούς με χρήση συναρτήσεων χρησιμοποιώντας την αυτόματη άθροιση. Να δημιουργούν τύπους χρησιμοποιώντας τις συναρτήσεις του αθροίσματος (sum), του μέσου όρου (average), του ελάχιστου (min) του μέγιστου (max) της καταμέτρησης (Count). να απαντούν σε ερωτήματα χρησιμοποιώντας τις συναρτήσεις. Να χρησιμοποιούν κατάλληλα τις συναρτήσεις στην επεξεργασία των δεδομένων. Γ. τάσεις Να καλλιεργήσουν δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας. Να είναι σε θέση να συζητούν μεταξύ τους, να ανταλλάσουν απόψεις, να επιχειρηματολογούν και να εργάζονται σε ομάδες. Να αποκτήσουν ενεργητική στάση στη μαθησιακή διαδικασία. ΟΡΓΑΝΩΗ ΣΗ ΣΑΞΗ Το μάθημα θα υλοποιηθεί στο εργαστήριο. Σχεδόν κάθε μαθητής μπορεί να έχει στην διάθεση του έναν υπολογιστή. Οι μαθητές χωρίζονται όμως σε ομάδες των 2 ατόμων και εκτελούν τις δραστηριότητες και τα φύλλα εργασίας. Έτσι, οι μαθητές ως ενεργά μέλη ομάδας, θα συνομιλήσουν, θα εκφράσουν την άποψή τους, θα διαφωνήσουν, θα συμβιβαστούν και στο τέλος θα συνεργαστούν ώστε να καταλήξουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Κατ' αυτό το τρόπο, η μάθηση επιτυγχάνεται μέσα από κοινωνικογνωστικές συγκρούσεις. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι υποστηρικτικός, ελέγχοντας την πορεία των εργασιών των ομάδων. Όταν κρίνεται απαραίτητο δίνεται βοήθεια σε κάθε δυάδα καθώς και σε όλη την τάξη με την βοήθεια του βιντεοπροβολέα. ΤΛΙΚΟΣΕΦΝΙΚΗ ΤΠΟΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΜΙΚΟ
3 Το μάθημα θα υλοποιηθεί στο εργαστήριο Πληροφορικής το οποίο περιλαμβάνει εκτός των υπολογιστών διαδραστικό πίνακα και βιντεοπροβολέα για την υποστήριξη των μαθητών. Ως κύριο παραθυρικό περιβάλλον θα χρησιμοποιηθεί το Microsoft Excel. Επίσης παρέχεται δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο. Το φύλλο Εργαστηριακής Δραστηριότητας μπορεί να δοθεί και σε φύλλο εργασίας. Επιπλέον λογισμικό, Power Point, Ιστοσελίδα καθώς και το Hotpotatoes για την δημιουργία διαδραστικών ασκήσεων. ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ ΔΡΑΣΗΡΙΟΣΗΣΑ Η Διδακτική παρέμβαση εντάσσεται στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών της Β' Γυμνασίου και συγκεκριμένα στην ενότητα 8.4 Χρήση συναρτήσεων του Κεφαλαίου 8 Επεξεργασία δεδομένων και υπολογιστικά φύλλα. Οι μαθητές στα προηγούμενα μαθήματα έχουν εξοικειωθεί με το λογισμικό Microsoft Excel, έχουν κάποια σχετική εμπειρία σχετικά με την δημιουργία απλών τύπων και γνώση της έννοιας της περιοχής κελιών. Ο εκπαιδευτικός κάνει με χρήση βιντεοπροβολέα και διαδραστικού πίνακα μια σύντομη παρουσίαση του σκοπού και των διδακτικών στόχων του μαθήματος, των νέων εννοιών καθώς και κάποιων σύνθετων λειτουργιών του λογισμικού. Αναφέρει ότι μια συνάρτηση όπως και κάθε τύπος πρέπει να αρχίζει με το σύμβολο ίσον (=) και ένα όνομα ή συντομογραφία που προσδιορίζει την ενέργεια της συνάρτησης. Γίνεται αναφορά στα ορίσματα μιας συνάρτησης που είναι τα δεδομένα που μπαίνουν μέσα στη συνάρτηση για να πάρουμε τα αποτελέσματα και μπορούν να είναι αριθμοί η κείμενο. Επίσης αναφέρονται οι εξής δυνατότητες: (1) πληκτρολογώ μια συνάρτηση ή (2) με το κουμπί Σ που βρίσκεται στη βασική γραμμή εργαλείων μπορώ να επιλέξω το AutoSum, όπου μας παρέχεται και σημαντική βοήθεια. Στη συνέχεια ο καθηγητής προετοιμάζει την τάξη για το φύλλο εργασίας που θα ακολουθήσει και περιγράφεται ο τρόπος που θα εργασθούν.
4 Οι μαθητές θα εφαρμόσουν τις γνώσεις που έλαβαν με σκοπό να τις αφομοιώσουν και να εξοικειωθούν τόσο με την πληκτρολόγηση της συνάρτησης, την δυνατότητα της αυτόματης επιλογής (AutoSum) καθώς και για την επιλογή της κατάλληλης συνάρτησης. Επίσης παροτρύνει τους μαθητές λόγω των πλεονεκτημάτων της ομαδοσυνεργατικής εργασίας έναντι της ατομικής, να συνεργαστούν μεταξύ τους για την συμπλήρωση του φύλλου εργασίας. Ο καθηγητής φροντίζει να ελέγχει την πορεία της εργασίας των μαθητών, τους υποστηρίζει όπου χρειαστεί ενώ για την αντιμετώπιση λανθασμένων χειρισμών τους καθοδηγεί. Προγραμματισμός Φρονικής διάρκειας Δραστηριοτήτων Δυνατότητες εισαγωγής Συνάρτησης με πληκτρολόγηση η με αυτόμ ατη επιλογή, Ορίσματα, δεδομένα, αποτελέσματα. 6 Υύλλο εργασίας (21 ) Δραστηριότητα 1 η 7 Δραστηριότητα 2 η 14 Συζήτηση - Ανακεφαλαίωση 5 Δραστηριότητα 3 η - Αξιολόγηση μαθητών 8 ΔΙΑΡΚΕΙΑ 40 ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΕ ΔΤΚΟΛΙΕ ΜΑΘΗΣΩΝ Δεν αναμένεται οι μαθητές να αντιμετωπίσουν ιδιαίτερες δυσκολίες στην υλοποίηση της Διδακτικής Παρέμβασης. Δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην πληκτρολόγηση της συνάρτησης με λατινικούς χαρακτήρες.
5 Υύλλο εργασίας: Στους μαθητές θα δοθεί ένα φύλλο εργασίας με τρείς δραστηριότητες. Συνοδεύεται από το αρχείο «Επεξεργασία Συναρτήσεων.xls». Αξιολόγηση των Μαθητών Χρησιμοποιείται διαμορφωτική αξιολόγηση ώστε να διαπιστωθεί αν οι μαθητές έχουν κατακτήσει τους στόχους που έχουμε θέσει. Για τον σκοπό αυτό θα χρησιμοποιηθεί η 3 η Δραστηριότητα. Η δραστηριότητα βρίσκεται στην διεύθυνση pn.vkcs (Παρέμβαση_3). ΥΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ ΟΝΟΜΑΣΕΠΩΝΤΜΟ ΜΑΘΗΣΗ:... ΗΜ/ΝΙΑ:..
6 Δραστηριότητα 1 η 1. Ανοίξτε από το φάκελο «Τα έγγραφά μου» τον υποφάκελο «Β' Γυμνασίου». 2. Ανοίξτε το αρχείο «Επεξεργασία Συναρτήσεων.xlsx». 3. Στο φύλλο εργασίας «Αρχικό» Να επιλέξετε την περιοχή Α6 έως F6. 4. Κάντε κλίκ στο κουμπί Σ στη βασική γραμμή εργαλείων. 5. Ποιο είναι το αποτέλεσμα της ενέργειας αυτής; 6. Να συμπληρώσετε τα κελιά K6 και J7 αντίστοιχα, σχετικά με την ονομασία της συνάρτησης και τα ορίσματά της. 7. Στο κελί F10 να πληκτρολογήσετε την συνάρτηση για την εύρεση του μέσου όρου των κελιών Α10 έως Α14. Δραστηριότητα 2 η 1. Ενεργοποιήστε το δεύτερο φύλλο εργασίας «Αφίξεις». (Έχετε μπροστά σας τις αφίξεις τουριστών από κάποιες χώρες). 2. Στο κελί B12 να υπολογίσετε το σύνολο των τουριστών που ήρθαν από όλες τις χώρες τον Μάιο. 3. Στο κελί B13 να βρείτε ποιος είναι ο μέσος όρος τουριστών που ήρθαν από όλες τις χώρες τον Μάιο. 4. Αντιγράψτε τους δύο τύπους που δημιουργήσατε πιο πάνω ως εξής: α) ο τύπος του κελιού B12 να αντιγραφεί στα κελιά C12:E12 και
β) ο τύπος του κελιού B13 στην περιοχή κελιών C13:Ε13, ώστε να έχουμε τα αντίστοιχα ποσά για όλους τους μήνες. 7 5. Στο κελί F6 να υπολογίσετε το σύνολο των τουριστών που ήρθαν όλους τους μήνες από την Αμερική. 6. Στο κελί G6 να βρείτε ποιος είναι ο μεγαλύτερος αριθμός τουριστών που ήρθε από την Αμερική. Γράψτε τον μήνα:... 7. Στο κελί H6 να βρείτε ποιος είναι ο μικρότερος αριθμός τουριστών που ήρθε από την Αμερική. Γράψτε τον μήνα:... 8. Στο κελί I6 να βρείτε ποιος είναι ο μέσος όρος τουριστών που ήρθαν από την Αμερική. 9. Στο κελί J6 να βρείτε ποιος είναι ο αριθμός των χωρών που πήραν μέρος στην έρευνα. 10. Ομοίως να συμπληρώσετε τα υπόλοιπα κελιά του πίνακα ώστε να έχετε μια συνοπτική εικόνα. Δραστηριότητα 3 η (Test-Αξιολόγησης) Ανοίξτε τον Browser (Firefox) και πληκτρολογήστε την διεύθυνση της Ιστοσελίδας "pn.vkcs.eu", κάντε Click στο Link: Παρέμβαση_2 και _3... Test- Αξιολόγησης Ακολουθείστε τις οδηγίες του καθηγητή σας. ΑΝΑΣΟΦΑΜΟ Η προτεινόμενη διδακτική παρέμβαση υλοποιήθηκε ως έχει σε μια διδακτική ώρα σε τμήμα της Β' τάξης του Γυμνασίου Ιλίου σε 12 μαθητές σχετικά καλού επιπέδου. Στο τμήμα αυτό οι μαθητές ήταν εξοικειωμένοι με το περιβάλλον
8 του Microsoft Excel σχετικά με τις αναφορές κελιών, τύπους και πράξεις. Μετά το τέλος του μαθήματος έπρεπε να απαντήσουν ένα ερωτηματολόγιο στη διεύθυνση pn.vkcs.eu (Παρέμβαση_3). Οι απαντήσεις των μαθητών ήταν σε μεγάλο ποσοστό επιτυχείς. Το ενδιαφέρον των μαθητών διατηρήθηκε σε υψηλό επίπεδο καθ' όλη τη διάρκεια διεξαγωγής της παρέμβασης, ενώ τα φύλλα εργασίας συμπληρώθηκαν στο χρόνο που είχε προβλεφθεί. Οι μαθητές συμμετείχαν ενεργητικά στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων στο σχολικό εργαστήριο και στη συμπλήρωση των φύλλων εργασίας. Παρότι οι μαθητές δεν είχαν προηγούμενη εμπειρία αξιοποίησης εκπαιδευτικού λογισμικού δεν παρουσιάστηκε καμία δυσκολία στην εξοικείωσή τους με το εκπαιδευτικό περιβάλλον και ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες εντός των χρονικών πλαισίων. Θα προτιμούσα να αλλάξω την παρουσίαση Power Point και να προτείνω στους μαθητές να επισκεφτούν στο κάποια σχετική Ιστοσελίδα στο Internet σχετικά με τις συναρτήσεις γιατί πιστεύω όπως αποδείχτηκε και από άλλες δραστηριότητες ότι το Video είναι πιο ελκυστικό προς τους μαθητές. Ο σχεδιασμός του σεναρίου συνέβαλλε στην καλύτερη προετοιμασία της διδασκαλίας μου και στην σωστή οργάνωση των δραστηριοτήτων στο σχολικό εργαστήριο, προκειμένου να διασφαλιστεί η ενεργός συμμετοχή των μαθητών στη συμπλήρωση των φύλλων εργασίας. Οι Δραστηριότητες του φύλλου εργασίας καθώς και η διαδικασία αξιολόγησης «Δραστηριότητα_3» που χρησιμοποιήθηκε για να διαπιστώσουμε το βαθμό επίτευξης των στόχων που είχαμε θέσει αρχικά αφορά αφ' ενός μεν στην παρατήρηση του τρόπου εργασίας των μαθητών και αφετέρου στην κατανόηση των ασκήσεων του φύλλου εργασίας.