ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ DEPUTY PRIME MINISTER AND MINISTER OF FOREIGN AFFAIRS, GREECE TO THE SECOND GREEK EU PRESIDENCY CONFERENCE «Europe and the Arab World: Strengthening political, business and investment ties» ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΜΑΪΟΥ 2014
ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ DEPUTY PRIME MINISTER AND MINISTER OF FOREIGN AFFAIRS, GREECE TO THE SECOND GREEK EU PRESIDENCY CONFERENCE «Europe and the Arab World: Strengthening political, business and investment ties» ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΜΑΪΟΥ 2014 Υψηλότατε, εξοχότατοι, κυρίες και κύριοι, χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποδέχομαι σήμερα στην Αθήνα πολύ σημαντικές προσωπικότητες από τον αραβικό κόσμο αλλά και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον Economist, στο τμήμα των συνεδρίων του, που οργανώνει μια άλλη πολύ σημαντική εκδήλωση, μια ακόμη σημαντική εκδήλωση στην Ελλάδα, στην Αθήνα, υπό την αιγίδα και της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συνάντηση αυτή σήμερα είναι ένα θαυμάσιο προοίμιο για ένα πολύ μεγάλο πολιτικό γεγονός που προετοιμάζουμε ως Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συνεργασία με την ύπατη εκπρόσωπο και Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την κα Άστον στις 10 και 11 Ιουνίου, σε λίγες εβδομάδες. Πρόκειται για την Υπουργική Σύνοδο των 28 κρατών-
μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών του Αραβικού Συνδέσμου. Χαιρόμαστε, γιατί αυτή η πολύ σημαντική Υπουργική Σύνοδος θα φιλοξενηθεί στην Ελλάδα, με ευκαιρία την Προεδρία, αντί των Βρυξελών ή του Λουξεμβούργου, γιατί θεωρούμε ότι η Αθήνα η Ελλάδα είναι ένας πολύ πιο πρόσφορος τόπος για να διεξαχθεί ιδίως αυτή την περίοδο η συνάντηση Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Αραβικού Συνδέσμου, στο υψηλό πολιτικό επίπεδο των Υπουργών Εξωτερικών. Γνωρίζετε, είμαι βέβαιος, ότι μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας που είμαι βέβαιος ότι θα συνεχιστεί και από την Ιταλική Προεδρία του επομένου εξαμήνου του έτους αυτού, είναι η ανάδειξη της θαλάσσιας όψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η λεγόμενη οριζόντια θαλάσσια πολιτική, που εστιάζει το ενδιαφέρον της Ευρώπης και των ευρωπαϊκών πολιτικών στη Μεσόγειο, που είναι η κοινή θάλασσα Ευρώπης και αραβικού κόσμου. Τα προβλήματα της ασφάλειας, των μεταναστευτικών ροών, αλλά κυρίως οι ευκαιρίες ανάπτυξης είναι αυτές που μπορεί να ξαναδώσουν στη Μεσόγειο την ειρηνική της διάσταση. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα λοιπόν ως Ελλάδα και ως Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί φιλοξενούμε αυτή τη συνάντηση σήμερα, γιατί έτσι αναζωπυρώνουμε και υπογραμμίζουμε τις στενές πραγματικά σχέσεις που έχουμε ως Ελλάδα με τον αραβικό κόσμο. Σχέσεις όχι απλώς πολιτιστικές και ιστορικές, αλλά σχέσεις πολιτικές, οικονομικές, αναπτυξιακές. Χαιρόμαστε επίσης γιατί στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας σε συνεργασία με άλλες έξι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι κατά ακριβολογία μεσογειακές, συγκροτήσαμε το Med Group, τη Μεσογειακή Ομάδα, που ήδη συνεδρίασε για πρώτη φορά στο Αλικάντε της Ισπανίας πριν από λίγες μέρες. Είχαμε την ευκαιρία εκεί οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Μάλτας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, να συζητήσουμε αναλυτικά με τον Γενικό Γραμματέα της Ένωσης για τη Μεσόγειο, να αποφασίσουμε να αναλάβουμε μια κοινή πρωτοβουλία για την αναβίωση των Υπουργικών Συνόδων της Ένωσης για τη Μεσόγειο, γιατί 2
πιστεύουμε ότι μόνο μέσα από μια ισχυρή πολιτική υποστήριξη μπορεί να αξιοποιηθεί αυτό το εξαιρετικό εργαλείο που είναι ένα εργαλείο στη διάθεση και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του αραβικού κόσμου. Πριν από λίγες εβδομάδες πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλες η Σύνοδος Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης Αφρικής κι εκεί είχαμε την ευκαιρία και ως Ελλάδα αλλά και ως Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης να πραγματοποιήσουμε έναν μεγάλο αριθμό διμερών συναντήσεων, που θα τις αξιοποιήσουμε ως εφαλτήριο για να ενισχύσουμε και την ευρωπαϊκή αλλά και την ελληνική παρουσία στην Αφρική. Και χαιρόμαστε ιδιαίτερα κι αυτό το τονίζω λόγω και της παρουσίας του Υψηλοτάτου, γιατί η Ελλάδα διατηρεί στενές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με όλες τις χώρες του Κόλπου, με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία στη συνεργασία αυτή, όπως αποδίδουμε φυσικά και ιδιαίτερη σημασία στο ρόλο των χωρών του Κόλπου για τη σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής, αλλά και της Μεσογείου και προς την ευρωπαϊκή της πλευρά. Στόχος της Προεδρίας μας τους δύο μήνες που απομένουν είναι να διευκολύνουμε και να επιταχύνουμε τις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και αραβικού κόσμου. Το διμερές εμπόριο έχει μία συνεχή αυξητική ροή και για μας είναι πολύ σημαντικό να προχωρήσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνιών που όπως χαρακτηριστικά ονομάζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστούν το πλαίσιο του DCFTA, του deep and comprehensive trade agreements, γιατί πιστεύουμε ότι αυτές συνιστούν ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την προώθηση των σχέσεων αυτών. Το θεμελιώδες όμως πρόβλημα είναι πάντα το πολιτικό πρόβλημα, το πρόβλημα της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της διάστασης της ενεργειακής ασφάλειας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση όχι απλά και μόνο ως μία ενιαία αγορά, αλλά ως πολιτική οντότητα μέσα στον διεθνή χάρτη, αντιλαμβάνεται τη σημασία που έχουν οι σχέσεις της με τον αραβικό κόσμο, από την άποψη αυτή. Θέλω με την ευκαιρία αυτή να σας ενημερώσω εξοχότατοι, κυρίες και κύριοι, ότι η Ελλάδα που σας υποδέχεται σήμερα, η Ελλάδα που θα 3
υποδεχθεί σε λίγες εβδομάδες τους Υπουργούς των κρατών-μελών της Αραβικής Ένωσης, είναι μία άλλη Ελλάδα, είναι η Ελλάδα που άρχισε να βγαίνει από την κρίση, μετά από 8 χρόνια ύφεσης, με πολύ μεγάλες αρνητικές κοινωνικές συνέπειες όπως η αύξηση της ανεργίας, αλλά τώρα η Ελλάδα μπορεί να παρουσιάσει εντυπωσιακά δημοσιονομικά και διαρθρωτικά επιτεύγματα. Η Ελλάδα τώρα μπορεί να παρουσιάσει ένα εντυπωσιακό πρωτογενές πλεόνασμα, το μεγαλύτερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που ως διαρθρωτικό πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή ως κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές πλεόνασμα χωρίς να υπολογίζονται one off εφάπαξ δηλαδή μέτρα, είναι το καλύτερο στον κόσμο, καλύτερο κι από αυτό της Σιγκαπούρης. Το δημοσιονομικό μας έλλειμμα, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, κινείται αισθητά κάτω από το γνωστό ευρωπαϊκό όριο του 3% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα παρουσιάζει τώρα ένα τραπεζικό σύστημα πλήρως ανακεφαλαιοποιημένο, ισχυρό, έτοιμο να βοηθήσει την ελληνική πραγματική οικονομία στην επιστροφή της σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και χαιρόμαστε γιατί μεταξύ των πολλών ιδιωτικών κεφαλαίων που στήριξαν την Ελλάδα, που έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα, που μετείχαν στην ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, μετέχουν και ισχυρά αραβικά κεφάλαια. Η Ελλάδα, παρουσιάζει τώρα ως χώρα όλα τα στοιχεία της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας και αυτό αφορά και το δημόσιο χρέος της, το κόστος εξυπηρέτησης του οποίου είναι εντυπωσιακά περιορισμένο και το οποίο έχει την πολύ μεγάλη ιδιορρυθμία να κατέχεται κατά 80% από θεσμικούς εταίρους κι όχι από τις αγορές. Οι αγορές αυτό το ξέρουν, γνωρίζουν ότι το χρέος είναι βιώσιμο και γι' αυτό με ασφάλεια στήριξαν την Ελλάδα όταν πριν από λίγες μέρες επανήλθε με εντυπωσιακό τρόπο στις διεθνείς αγορές χρήματος με ένα νέο πενταετές ομόλογο, το οποίο εκδόθηκε με επιτόκιο και αποδώσεις μικρότερες από αυτές που είχαμε πριν από την κρίση το 2010. Η Ελλάδα προχωράει επίσης αποφασιστικά τα διάφορα μέτρα εκσυγχρονισμού των δομών της Δημόσιας Διοίκησης και της αγοράς, 4
προχωρά αποφασιστικά τις ιδιωτικοποιήσεις όχι ως εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, αλλά ως ευκαιρία για επενδύσεις και ανάπτυξη. Και χαιρόμαστε, γιατί πολύ σημαντικά αραβικά κεφάλαια μετέχουν στη διαδικασία αυτή, με χαρακτηριστικότερες δυο σημαντικές επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού και της οικιστικής ανάπτυξης, που είναι το γνωστό ξενοδοχειακό συγκρότημα του Αστέρα στη Βουλιαγμένη και το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού, που μετατρέπεται στο μεγαλύτερο πάρκο στην Ευρώπη. Γνωρίζετε πάρα πολύ καλά ότι για μας ο τομέας της ενέργειας είναι πάντα πολύ σημαντικός λόγω της καθοριστικής γεωγραφικής θέσης μας. Αυτό δεν αφορά μόνο το νέο αγωγό τον Trans Adriatic Pipeline τον περιβόητο TAP που μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο μέσω της Ελλάδας στη δυτική Ευρώπη, αφορά σε πολύ μεγάλο βαθμό το υγροποιημένο φυσικό αέριο καθώς η εγκατάσταση που έχουμε στη Ρεβυθούσα ένα μικρό νησί δίπλα στην Αθήνα, το terminal της Ρεβυθούσας είναι ένα εντυπωσιακό πλεονέκτημα όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη τη Ν.Α. Ευρώπη. Χαιρόμαστε γιατί έχουμε μπροστά μας τη δυνατότητα να κάνουμε πολλά πράγματα από κοινού στον τουρισμό. Χαιρόμαστε γιατί ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες είναι παρούσες στις αραβικές χώρες, μετέχουν σε πολύ σημαντικά έργα υποδομής. Χαιρόμαστε γιατί προχωρούμε με πολλές αραβικές χώρες, αρχής γενομένης από τις χώρες του κόλπου, τις συμφωνίες προστασίας των επενδύσεων και αποφυγής διπλής φορολογίας που είναι τα βασικά νομικά εργαλεία για να διευκολύνουμε τις οικονομικές και εμπορικές μας σχέσεις. Κυρίες και κύριοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση ασχολείται τώρα κυρίως με την κρίση στην Ουκρανία, με τη λεγόμενη ανατολική εταιρική σχέση. Αλλά κανείς δεν μπορεί να υποβαθμίσει τη διαρκή σημασία της νότιας γειτονίας, όπου και στρέφονται και πρέπει να στρέφονται τα πολλά κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέλουμε η αραβική άνοιξη που μας γέμισε ελπίδες να ολοκληρωθεί πράγματι ως άνοιξη. Ξέρουμε πόσο μεγάλα είναι τα ανοιχτά προβλήματα, έχουμε όμως εδώ σήμερα τρεις προσωπικότητες που όχι απλώς γνωρίζουν την κατάσταση, αλλά μπορούν να συμβάλλουν 5
καθοριστικά, πρακτικά, πολιτικά στην αντιμετώπιση των τεράστιων ανοιχτών προβλημάτων. Η Ελλάδα μετέχει στην ευρωπαϊκή κεντρική γραμμή, είναι παλιό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πολύ παλιό μέλος του ΝΑΤΟ. Μετέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 1981 και στο ΝΑΤΟ από το 1952. Έχει τις δικές της εθνικές προτεραιότητες και τις τιμά σε σχέση με τον αραβικό κόσμο, θέλουμε η ανθρωπιστική κρίση η τεράστια, η πρωτοφανής στη Συρία, να λάβει τέλος. Να αξιοποιηθεί η διαδικασία της Γενεύης ΙΙ και εκφράζουμε την βαθιά μας εκτίμηση στον κάποιο, Ιμπραχίμ, θέλουμε να εφαρμοστεί ο οδικός χάρτης στην Αίγυπτο που για μας είναι ένας οικείος χώρος, λόγω της παρουσίας των ελληνικών Κοινοτήτων, του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, της ιεράς Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, αλλά και γιατί η Ελλάδα είναι μεγάλος ξένος επενδυτής στην Αίγυπτο. Θέλουμε να οργανωθεί και να ελεγχθεί η κατάσταση στη Λιβύη, να αποτραπεί ο κίνδυνος πολιτειακής κατάρρευσης και διαμελισμού. Χαιρόμαστε για τις θετικές εξελίξεις στην Τυνησία, θέλουμε να αξιοποιήσουμε όλες τις σχέσεις μας για να γίνει ο χώρος αυτός ένας χώρος ειρήνης και ανάπτυξης. Θέλουμε να μην χαθεί το momentum στη Μέση Ανατολή. Πιστεύουμε στη λύση των δύο κρατών. Φιλοξενήσαμε πριν από λίγες μέρες μια σημαντική συνάντηση προετοιμασίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων στην Αθήνα και είμαστε πάντα έτοιμοι να προσφέρουμε τις καλές μας υπηρεσίες στο δικό μας επίπεδο. Σας θυμίζω επίσης ότι αυτή τη στιγμή έχει ανοίξει ένα παράθυρο ευκαιρίας στην Κύπρο χάρις στις πρωτοβουλίες του Προέδρου Αναστασιάδη, και ελπίζουμε να υπάρξει αποτέλεσμα πάντα στο πλαίσιο του σεβασμού του διεθνούς Δικαίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Χαιρόμαστε λοιπόν γιατί υπάρχουν οι πολιτιστικές, οι ιστορικές, οι συναισθηματικές και οι οικονομικές προϋποθέσεις για να εμβαθύνουμε και να ενισχύσουμε τις σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και τον αραβικό κόσμο, τις σχέσεις ανάμεσα στην Ευρώπη και τον αραβικό κόσμο. 6
Η Ελληνική Κυβέρνηση είναι τεταγμένη στον σκοπό αυτό και θέλω να πιστεύω ότι και η σημερινή συνάντηση και η υπουργική Σύνοδος του Ιουνίου θα λειτουργήσουν ως ένα εφαλτήριο για να πετύχουμε αυτό τον κοινό μας στόχο. Σας ευχαριστώ. 7