Προτεινόμενα θέματα Πανελλαδικών εξετάσεων Φυσική Θετικής και Τεχνολογικής Κατεύθυνσης 4o ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ
ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμίας από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Δύο σημεία Κ και Λ ενός εγκάρσιου γραμμικού αρμονικού κύματος απέχουν μεταξύ τους 14 m και παρουσιάζουν διαφορά φάσης 7π/2 rad. Αν η συχνότητα του κύματος είναι f = 5 Hz, τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι: α. 6 m/s β. 20 m/s γ. 32 m/s δ. 40 m/s 2. Τη χρονική στιγμή κατά την οποία το ρεύμα έχει φορά προς τον αρνητικό οπλισμό του πυκνωτή σε κύκλωμα LC: α. η απόλυτη τιμή της έντασης μειώνεται, β. η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή αυξάνεται, γ. ο ρυθμός μεταβολής του φορτίου του πυκνωτή μειώνεται, δ. η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου του πηνίου αυξάνεται. 3. Ένα σώμα εκτελεί αρμονική ταλάντωση πλάτους Α με συχνότητα f. Η μέγιστη επιτάχυνση του σώματος δίνεται από τη σχέση: α. 2π f A β. 4π 2 f 2 A γ. 4π 2 f 2 A 2 δ. 2π f A 2 4. Ένας δίσκος περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα που διέρχεται κάθετα από το κέντρο του. Κάποια χρονική στιγμή έχει γωνιακή ταχύτητα ω και γωνιακή επιτάχυνση α γ. Με υ συμβολίζουμε τη γραμμική ταχύτητα ενός σημείου του δίσκου και με α επ. την επιτρόχια επιτάχυνση ενός άλλου σημείου. Ποια από τις επόμενες εικόνες είναι σωστή; υ υ υ υ αεπ. αεπ. αεπ. αεπ. A Β Γ Δ 5. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη. α. Η ροπή δύναμης ως προς σημείο είναι διάνυσμα που έχει διεύθυνση κάθετη στο επίπεδο που ορίζει η δύναμη και το σημείο. β. Αν η ολική στροφορμή ενός συστήματος σωμάτων είναι σταθερή, τότε η συνολική εξωτερική ροπή στο σύστημα είναι και αυτή σταθερή. γ. Σε κάθε κεντρική και ελαστική κρούση δύο σφαιρών, ο ρυθμός μείωσης της απόστασης των δύο σφαιρών πριν την κρούση είναι ίσος με τον ρυθμό αύξησης της απόστασης των δύο σφαιρών μετά την κρούση. Σ Λ 2 / 5 www.ellinoekdotiki.gr
Σ Λ δ. Μια ηχητική πηγή εκπέμπει ήχο κάποιας συχνότητας. Όσο πιο κοντά στην πηγή βρίσκεται ένας παρατηρητής τόσο μεγαλύτερη είναι η συχνότητα που αντιλαμβάνεται. ε. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού μέσου τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα διάδοσης του φωτός στο υλικό αυτό. ΘΕΜΑ 2ο 1. Δύο πηγές Π 1 και Π 2 βρίσκονται στην επιφάνεια υγρού. Τη χρονική στιγμή t 1 = 0 s αρχίζει ταλάντωση η Π 1 και τη χρονική στιγμή t 2 = 3T/4 αρχίζει ίδια ταλάντωση η Π 2. Ένα σημείο Σ απέχει δύο μήκη κύματος από την Π 1 και τρία μήκη κύματος από την Π 2. Επομένως η διαφορά φάσης των δύο κυμάτων στο σημείο Σ είναι: α. 3π/4 rad β. 5π/2 rad γ. 7π/2 rad δ. 9π/4 rad 2. Η σφαίρα Α που κινείται με κινητική ενέργεια Κ συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα Β τριπλάσιας μάζας που κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση. Η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος είναι 4Κ. Επομένως η μηχανική ενέργεια που χάθηκε κατά την πλαστική κρούση είναι: α. 7Κ/2 β. 16Κ/3 γ. 5Κ/2 δ. 4Κ 3. Διαθέτουμε ίδια ορθογώνια ισοσκελή πρίσματα. Να σχεδιάσετε την πορεία μιας φωτεινής ακτίνας η οποία διερχόμενη μέσα από ένα ή περισσότερα πρίσματα: α. θα εκτραπεί κατά 90 ο, β. θα εκτραπεί κατά 180 ο, γ. θα μετατοπιστεί παράλληλα. Ποιες τιμές πρέπει να έχει ο δείκτης διάθλασης των πρισμάτων, ώστε να πετύχουμε αυτό που ζητείται όταν τα πρίσματα βρίσκονται στον αέρα; 4. Πάνω σε μια χορδή, της οποίας το ένα άκρο είναι δεσμός, ενώ το άλλο είναι ή δεσμός ή κοιλία, δημιουργείται στάσιμο κύμα. Μερικές διαδοχικές συχνότητες ταλάντωσης της χορδής είναι: 40 Hz, 56 Ηz, 72Hz. Α. Με βάση τα δεδομένα καταλαβαίνουμε ότι: α. το άλλο άκρο της χορδής είναι κοιλία, β. το άλλο άκρο της χορδής είναι δεσμός. Β. Η μικρότερη συχνότητα με την οποία μπορεί να ταλαντώνεται η χορδή είναι: α. 4 Ηz β. 8 Hz γ. 16 Ηz δ. 20 Ηz 3 / 5 www.ellinoekdotiki.gr
5. Ο άνθρωπος του σχήματος κάθεται σε περιστρεφόμενο κάθισμα και κρατάει έναν κατακόρυφο άξονα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται ένας δίσκος. Η στροφορμή του δίσκου είναι L 1, ενώ ο άνθρωπος είναι ακίνητος. Αν κάποια στιγμή γυρίσει τον δίσκο κατά 180 ο, τότε ο άνθρωπος με το κάθισμα θα αποκτήσει στροφορμή που: α. έχει μέτρο L 1 με φορά προς τα κάτω, β. έχει μέτρο L 1 με φορά προς τα πάνω, γ. έχει μέτρο 2L 1 με φορά προς τα πάνω, δ. έχει μέτρο 3L 1 με φορά προς τα κάτω. ΘΕΜΑ 3ο Πριν Μετά Στο κύκλωμα του διπλανού σχήματος είναι E = 24 V, r = 1 Ω, R = 3 Ω και C = 40 μf. Επίσης, το πηνίο θεωρείται ιδανικό ιδανικό. Τη χρονική στιγμή t = 0 s ανοίγουμε τον διακόπτη και τη χρονική στιγμή t = π 10 3 s η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται για πρώτη φορά ίση με την ενέργεια του μαγνητικού πεδίου του πηνίου. α. Να υπολογιστεί ο συντελεστής αυτεπαγωγής L του ιδανικού πηνίου. β. Να γίνει η γραφική παράσταση της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή σε συνάρτηση με την ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος, σε βαθμονομημένους άξονες. γ. Να γραφεί η εξίσωση της διαφοράς δυναμικού V KΛ σε συνάρτηση με τον χρόνο. δ. Να θεωρήσετε ότι το πηνίο έχει μια μικρή ωμική αντίσταση εξαιτίας της οποίας εκλύεται θερμότητα Q = 5,4 J μέσα σε χρόνο 0,8π s. Πόση θερμότητα εκλύεται στα επόμενα 0,8π s; Μονάδες 7 4 / 5 www.ellinoekdotiki.gr
ΘΕΜΑ 4ο Η ομογενής ράβδος του διπλανού σχήματος έχει μάζα m = 2 kg και μήκος L = 1,2 m. Η ράβδος αρχικά είναι σε οριζόντια θέση και μπορεί να περιστρέφεται γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της. Αφήνουμε τη ράβδο ελεύθερη και τη στιγμή που γίνεται κατακόρυφη συγκρούεται με το μικρό σώμα Σ μάζας m. Λόγω της κρούσης, η ράβδος ακινητοποιείται και το σώμα m ολισθαίνει στην πάνω επιφάνεια της πλατφόρμας που έχει μάζα 3m. Μεταξύ του σώματος και της επιφάνειας της πλατφόρμας υπάρχει συντελεστής τριβής μ = 0,3, ενώ το οριζόντιο δάπεδο στο οποίο βρίσκεται η πλατφόρμα είναι λείο. α. Με ποιο ρυθμό αρχίζει να αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου τη χρονική στιγμή που την αφήσαμε ελεύθερη; β. Με ποια ταχύτητα το άκρο της ράβδου θα συγκρουστεί με το σώμα Σ; γ. Πόση δύναμη δέχεται η ράβδος από τον άξονα περιστροφής της τη χρονική στιγμή που την αφήσαμε ελεύθερη και πόση δύναμη δέχεται τη χρονική στιγμή λίγο πριν τη σύγκρουση; δ. Πόσο θα απέχει τελικά το σώμα Σ από το άκρο της πλατφόρμας; 1 = και 12 2 Icm ml g = 10 m/s2. Μονάδες 7 Άγγελος Κατσίκας (Φυσική) email: katsag@ath.forthnet.gr 5 / 5 www.ellinoekdotiki.gr