Ημερολόγιο 2O5 1 Αρτύματα & από Ροφήματα τον Αρωματόκηπο
Πρόλογος Στο φετινό ημερολόγιο του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων παρουσιάζονται επιλεγμένα αρωματικάφαρμακευτικά φυτά της Ελλάδας και προωθούνται νέες ιδέες για χρήση τους στην καθημερινή ζωή με σκοπό την ευεξία μας. Χρησιμοποιώντας με κατάλληλο τρόπο επιλεγμένα αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά σε δημιουργικά μαγειρέματα, σε ευεργετικά ροφήματα και σε οικιακούς αρωματόκηπους, έχουμε την πεποίθηση ότι το κοινό θα ενημερωθεί για τις νέες δυνατότητες χρήσης των φυτών της ελληνικής γης. Ευελπιστούμε επίσης ότι ο αναγνώστης θα ευαισθητοποιηθεί σε θέματα που αφορούν στη διατήρηση των πληθυσμών ορισμένων ευάλωτων φυτών στη φύση (όπως ο δίκταμος της Κρήτης και απειλούμενα είδη που ανήκουν στο τσάι του βουνού). Στο ημερολόγιο του 2015 παρουσιάζονται επιλεγμένες εικόνες και πληροφορίες από ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Με νου, αρωματόκηπος και ευεξία» των Μ. Στικούδη, Ε. Μαλούπα, Δ. Λάζαρη και Ν. Κρίγκα, το οποίο αναμένεται να εκδοθεί σύντομα από τις Εκδόσεις Πατάκη. Η επιλογή των 15 φυτών σε αυτό το βιβλίο δεν είναι τυχαία. Πρόκειται για αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο της Ευρωπαϊκής Φαρμακοποιίας καθότι για αυτά έχει συνταχθεί ολοκληρωμένη επιστημονική μονογραφία η οποία είναι εγκεκριμένη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμάκων Φυτικής Προέλευσης (μελισσόχορτο, φαρμακευτικό φασκόμηλο, μάραθος, δίκταμος), ή φυτά που έχουν εδώδιμα (βρώσιμα) τμήματα (όπως κάππαρη, κρανιά, κρίταμο, χαρουπιά, μαστιχόδεντρο) και καταναλώνονται παραδοσιακά, καθώς και φυτά που είναι ευρέως γνωστά για τη μακροχρόνια παραδοσιακή χρήση τους, αλλά δεν έχει συνταχθεί ακόμη η μονογραφία τους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμάκων Φυτικής Προέλευσης (αγριοτριανταφυλλιά ή κυνόροδο, κρόκος, ματζουράνα, τσάι του βουνού, ρούδι ή σουμάκι και σατουρέγια ορέων ή ορεινό θρούμπι). Για τα φυτά αυτά στο βιβλίο παρουσιάζονται ενδιαφέροντα μυθολογικά-ιστορικά-πολιτισμικά στοιχεία, απαραίτητες βιολογικές (μορφολογία, εξάπλωση, ανθοφορία, εδώδιμο τμήμα) και φαρμακογνωστικές πληροφορίες (συστατικά, φυτοθεραπευτικές ιδιότητες, ενδείξεις & προφυλάξεις), προσδιορίζεται η ταυτότητά τους, το άρωμα και η γεύση τους. Σε ιδιαίτερη ενότητα, για κάθε φυτό παρουσιάζονται συμβουλές και μικρά μυστικά με μεγάλη πρακτική αξία. Επίσης, για τα φυτά αυτά: επισκοπείται η διατροφική χρήση τους, διαμορφώνονται πρωτότυπα μείγματα μεταξύ τους (σε συγκεκριμένες αναλογίες) για ροφήματα που συμβάλλουν στην ευεξία, παρουσιάζονται νέες γευστικές προτάσεις, ανοίγονται νέοι γαστρονομικοί ορίζοντες (προσδιορίζονται νέες χρήσεις των φυτών) και τα εδέσματα συνδυάζονται σε πρωτότυπα μενού. Επίσης, παρουσιάζονται με συνοπτικό και πρακτικό τρόπο οι απαραίτητες πληροφορίες που οδηγούν σε πετυχημένη αναπαραγωγή-καλλιέργεια αυτών των φυτών στο οικιακό περιβάλλον και σε συγκομιδή-αποθήκευσή τους για χρήση. Όλα τα μέρη των φυτών που προτείνονται για χρήση, ζυγίζονται δίνοντας έμφαση στη διατροφική τους αξία, αλλά και στην ικανότητα τους να συμβάλλουν στην ευεξία μας και να απογειώσουν με ασφάλεια την καθημερινή γαστρονομική μας απόλαυση. Οι προτεινόμενες συνταγές (μαγειρική, ροφήματα) δοκιμάστηκαν και εκτελέστηκαν πολλές φορές από τη Μαρία Στικούδη, ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η εγκυρότητα των πληροφοριών που παρέχονται στο βιβλίο αυτό επιβεβαιώθηκε ή διασταυρώθηκε από δημοσιευμένες επιστημονικές εργασίες. Ορισμένες από τις πληροφορίες που παρέχονται προέρχονται από έρευνες που δεν έχουν ακόμη δημοσιευτεί. Οι φωτογραφίες που χρησιμοποιούνται είναι πρωτότυπες και οι λήψεις τους έγιναν στο φυσικό περιβάλλον, σε εργαστηριακούς χώρους ή στο οικιακό περιβάλλον από τους συγγραφείς ή συνεργάτες. Τα περισσότερα από τα φυτά που παρουσιάζονται μπορούν εύκολα να αναζητηθούν στο εμπόριο. Εξαίρεση αποτελεί η σατουρέγια ορέων ή ορεινό θρούμπι καθότι ακόμη δεν καλλιεργείται στην ελληνική επικράτεια. Σε κάθε περίπτωση όμως υπάρχουν πλέον εξειδικευμένα φυτώρια τα οποία προμηθεύουν πιστοποιημένο φυτικό υλικό. Ο ανήσυχος αναγνώστης μπορεί να απευθυνθεί για τέτοια θέματα στην Ένωση Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών Ελλάδας (www.eaffe.org). Για να υλοποιηθεί αυτό το εγχείρημα, σχηματίστηκε μια συγγραφική ομάδα που στηρίχθηκε στη συμπληρωματικότητα διαφορετικών ειδικοτήτων και ιδιοτήτων, στην αγάπη για τα ελληνικά αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά και την προστασία τους, αλλά και στην καλή γνώση της χρήσης τους. Στο επικείμενο βιβλίο αλλά και στο ημερολόγιο του 2015 συνεργάστηκαν: Από το Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού Δήμητρα, η Μαρία Στικούδη (συγγραφέας, υπεύθυνη εστίασης-γευσιγνωσίας και food-blogger aromatikesistories.blogspot. gr) και η Ελένη Μαλούπα (γεωπόνος εξειδικευμένη σε θέματα βιολογίας και διατήρησης φυτών) και από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσ-σαλονίκης, η Διαμάντω Λάζαρη (φαρμακοποιός με μακροχρόνια εξειδίκευση στη φαρμακογνωσία) και ο Νίκος Κρίγκας (βιολόγος με εξειδίκευση στην ταξινόμηση φυτών και τη βιολογία διατήρησης). Φωτογραφία νημάτων κρόκου (εξωφύλλο), φωτογραφίες αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών σε μπολάκια ή γλάστρες, φωτογράφηση ροφημάτων και συνταγών μαγειρικής: Μαρία Στικούδη (http://aromatikesistories.blogspot.gr) Φωτογραφία Origanum dictamnus: Γιάννης Συλλιγνάκης Φωτογραφία οπισθόφυλλου: Μαρίνα Παναγιωτίδου Φωτογραφίες Siderities euboea, S. raeseri subsp. attica: Ελευθέριος Καλπουτζάκης, Φωτογραφία Sideritis sipylea: Αναστασία Στεφανάκη, Υπόλοιπες φωτογραφίες: Νίκος Κρίγκας, Ελένη Μαλούπα, Γραφιστική επιμέλεια: Κωνσταντίνος Κρίγκας. ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Sideritis raeseri subsp. attica (Τσάι Αττικής) απειλούμενο με εξαφάνιση Sideritis scardica (Τσάι Ολύμπου) Σχεδόν απειλούμενο με εξαφάνιση Sideritis syriaca subsp. syriaca (Μαλοτήρα, Καλοκοιμηθιά, Τσάι Κρήτης) απαγορεύτηκε η συλλογή του από τη φύση Sideritis euboea (Τσάι Εύβοιας) ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ με εξαφάνιση Origanum dictamnus (Δίκταμος) Sideritis sipylea (Τσάι Ανατολικού Αιγαίου) ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ με εξαφάνιση απειλούμενο με εξαφάνιση Προστατευόμενο είδος σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981, τη Σύμβαση Βέρνης & την Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ-ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ 1 ΦΥΤΑ ΜΕ ΒΡΩΣΙΜΑ ΤΜΗΜΑΤΑ Capparis spp. (Κάππαρη) Ceratonia siliqua (Χαρουπιά) Cornus mas (Κρανιά) Crithmum marirtimum (Κρίταμο) Rhus coriaria (Ρούδι ή Σουμάκι) 2 Συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο της Ευρωπαϊκής Φαρμακοποιίας ΜΕ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΑ Melissa officinalis (Μελισσόχορτο) Salvia officinalis (Φασκόμηλο) Foeniculum vulgare (Μάραθος) Origanum dictamnus (Δίκταμος) 3 Συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο της Ευρωπαϊκής Φαρμακοποιίας ΧΩΡΙΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΑ Origanum majorana (Ματζουράνα) Sideritis spp. (Τσάι του βουνού) Rosa canina (Αγριοτριανταφυλλιά) Pistacia lentiscus var. chia (Χιώτικος σχίνος) Crocus sativus (Κρόκος) Satureja montana (Σατουρέγια ορέων ή ορεινό θρούμπι)
Ιανουάριος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 29 30 31 1 2 3 4 Πρωτοχρονιά 5 6 7 8 9 10 11 Των Φώτων 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Μείγμα Α: Ενισχυτικό ανοσοποιητικού συστήματος ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΡΟΦΗΜΑΤΑ Μείγμα B: Προαγωγό χαλάρωσης Κρόκος 5 στίγματα Κρόκος 5 στίγματα Φασκόμηλο 3,6 g (30%) Μελισσόχορτο 7,2 g (60%) Σιδηρίτης 7,2 g (60%) Φασκόμηλο 3 g (25%) Σατουρέγια ορέων (ορεινό θρούμπι) 1,2 g (10%) Παρασκευάζεται έγχυμα στα 3 λεπτά (12 γραμμάρια δρόγης για 4 άτομα). Το μείγμα αυτό είναι ιδανικό για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και υποστηρικτικό για κρυολόγημα. Οι δρόγες του παρουσιάζουν μυκητοκτόνο και βακτηριοκτόνο δράση, με απο-τέλεσμα να ανακουφίζουν από τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος. Παρασκευάζεται έγχυμα στα 3 λεπτά (12 γραμμάρια δρόγης για 4 άτομα). Το μείγμα αυτό βοηθά στη χαλάρωση, καθώς τα συστατικά του ανακουφίζουν από τα ήπια συμπτώματα του ψυχικού στρες και από ήπιες γαστρεντερικές ενοχλήσεις. Ματζουράνα 1,35 g (15%)
Φεβρουάριος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 1 Καθαρά Δευτέρα ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ-ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ Ταυτότητα Ιστορικά στοιχεία Μορφολογία Εξάπλωση Ανθοφορία Εδώδιμο τμήμα Μυστικά Γεύση Άρωμα Επισκόπηση διατροφικής χρήσης Επισκόπηση συστατικών Επισκόπηση ιδιοτήτων Προειδοποιήσεις-συστάσεις Κάππαρη Αγριοτριανταφυλλιά Rosa canina L. (οικογένεια Rosaceae) Capparis spp. (οικογένεια Capparaceae)
Μάρτιος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 23 24 25 26 27 28 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Ευαγγελισμός της Θεοτόκου & Εθνική Επέτειος ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ-ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ Ταυτότητα Ιστορικά στοιχεία Μορφολογία Εξάπλωση Ανθοφορία Εδώδιμο τμήμα Μυστικά Γεύση Άρωμα Επισκόπηση διατροφικής χρήσης Επισκόπηση συστατικών Επισκόπηση ιδιοτήτων Προειδοποιήσεις-συστάσεις Δίκταμος Origanum dictamnus L. (οικογένεια Lamiaceae) Χαρουπιά Ceratonia siliqua L. (οικογένεια Leguminosae ή Fabaceae) Προστατευόμενο είδος (Π.Δ. 67/1981, Σύμβαση Βέρνης, Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) Χαρακτηρισμός κινδύνου εξαφάνισης: Τρωτό (Phitos et al. 1995) ή Σχεδόν Απειλούμενο (Bilz et al. 2011)
Απρίλιος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 30 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Μεγάλη Παρασκευή Άγιο Πάσχα 13 14 15 16 17 18 19 Δευτέρα του Πάσχα 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 2 3 ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Κάππαρη Μάραθος Ρούδι (Σουμάκι) Μαστίχα Κρόκος Ματζουράνα Φασκόμηλο Ομάδα Α Νέες γευστικές προτάσεις
Μάιος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 29 30 1 2 3 4 Πρωτομαγιά 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΝΕΕΣ ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Σουπιές με μάραθα, αγκινάρες & πράσινες ελιές Βραστή σαλάτα με παντζάρια & μαυρομάτικα με άρωμα φασκομηλιάς
Ιούνιος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7 Αγίου Πνεύματος Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ξηρασίας & Ερημοποίησης 22 23 24 25 26 27 28 29 30 ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Αγριοτριανταφυλλιά Κράνα Μελισσόχορτο Σιδερίτης (Τσάι του βουνού) Δίκταμος Κρίταμο Σατουρέγια Ορέων (Ορεινό Θρούμπι) Χαρούπι Ομάδα Β Νέοι γαστρονομικοί ορίζοντες
Ιούλιος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
«Το καλύτερο φάβα», 1o βραβείο διαγωνισμού περιοδικού Gourmet Ελευθεροτυπίας, Σαντορίνη 2011 ΝΕΟΙ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ Ζυμαρικά canina caldera Κερασόπιτες με σοκολάτα & σιρόπι δίκταμου Ψάρι στον ατμό του σιδηρίτη με ρυζάκι λαχανικών Δροσερή σαλάτα με αμπελοφάσουλα, δίκταμο & ηλιόσπορους
Αύγουστος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Κοίμηση της Θεοτόκου 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Διαδικασία συγκομιδής, τεμαχισμού, θρυμματισμού & αποξήρανσης για το Ρούδι (Σουμάκ) Καρποί σε ταξιανθία Θρυμμάτισμα καρπών για να διαρρηχθεί το επιθυμητό περίβλημα (σουμάκι) Κοσκίνισμα και τρίψιμο καρπών με το χέρι για να συγκρατηθούν τα σπέρματα (σπόροι) Κοσκίνισμα και τρίψιμο καρπών με το γουδί για να συγκρατηθούν τα σπέρματα (σπόροι) Διαχωρισμός καρπών από την ταξιανθία Ταξιανθία μετά την απομάκρυση των καρπών Κοσκίνισμα καρπών για να απομακρυνθούν τα μικρά υπολείμματα ταξιανθίας Τρίψιμο με το χέρι για να διαχωριστούν πλήρως τα σπέρματα (σπόροι) από το επιθυμητό περίβλημα του καρπού (σουμάκι) Καρποί με περίβλημα (αριστερά), σπέρματα (σπόροι, δεξιά) και τριμένο σουμάκι (στο κέντρο) Τριμένο σουμάκι μετά από θρυμμάτισμα, κοσκίνισμα και τρίψιμο των καρπών Απομάκρυνση των υπολειμμάτων ταξιανθίας Καθαροί καρποί Αποξήρανση καρπών Τοποθέτηση και αποθήκευση σε βάζο
Σεπτέμβριος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 2 3 4 ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ & ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟ-ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ-ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ Σπορά (περίοδος, συνθήκες, διάστημα αναμονής) Μεταφύτευση, προσαρμογή Απαιτήσεις (έκθεση, νερό, έδαφος, ψύχος) Φροντίδα Τρόποι πολλαπλασιασμού Συγκομιδή Κρίταμο Crithmum maritimum L. (οικογένεια Apiaceae) Rosa canina L. (οικογένεια Rosaceae) Αγριοτριανταφυλλιά
Οκτώβριος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 Επέτειος του Όχι ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΟΥ Σχεδιασμός χώρου Επιλογή φυτών Ομαδοποιήσεις και χαρακτηριστικά Φωτισμός Άρδευση Χώμα-έδαφος Εξοικονόμηση νερού
Νοέμβριος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου 23 24 25 26 27 28 29 30 ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΗΠΟΥΡΙΚΗΣ-ΚΗΠΟΤΕΧΝΙΑΣ Φύτευση και μεταφύτευση Τι να προσέξω στην αγορά φυτών; Οδηγίες για επιτυχημένη καλλιέργεια Φυτά σε γλάστρες και ζαρντινιέρες
Δεκέμβριος ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Χριστούγεννα Δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων 28 29 30 31 1 2 3 ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΠΑΠΠΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΕΛΕPEΦΟΝΤΗ 3-5 ΚΟΡΙΝΘΟΣ, 201 00 Τ/F: 27410 24 315 K: 6944 773 723 Ε: theofrastoschemicals@hotmail.com Καλλιέργειες: Κρηνίδα Σερρών Κατάστημα: Αγ. Πάντων 51, Θεσσαλονίκη T: 2310730515 www.aromateaca.gr ΜΠΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Αρχιτεκτονική τοπίου Αυτόματο πότισμα Γεωργικά φάρμακα Σπόροι-Φυτά Είδη κήπου Ταβάκη 30 Θέρμη Θεσ/νίκη Τ/F: 2310466007 Ioannis Giannoutsos, Kouses, Greece T: 28920 42295 E: info@botano.gr Δήμος Κιλκίς, Δ.Δ. Ποντοκερασιάς Τ/F: 23410 70 688 www.bbgk.gr www.facebook.com/balkangarden ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ Γενική Διεύθυνση Αγροτικής Έρευνας - Κέντρο Γεωργικής Έρευνας Β. Ελλάδας - Εργαστήριο Προστασίας και Αξιοποίησης Αυτοφυών και Ανθοκομικών Ειδών Θέρμη 570 01, Τ.Θ. 60 125 Τ: 2310 471 613, F: 2310 478 907, Ε: bbgk@bbgk.gr