Περίληψη του Σχεδίου Διαχείρισης για την προστατευόμενη περιοχή «Λίμνη Στυμφαλία» (ΕΖΔ/ ΖΕΠ GR )

LIFE12 NAT/GR/000275 «LIFE-Stymfalia - Αειφόρος Διαχείριση και Χρηματοδότηση της Βιοποικιλότητας των Υγροτόπων: Η περίπτωση της Λίμνης Στυμφαλία» ΔΡΑΣΗ Α.1: Εκπόνηση Σχεδίου Διαχείρισης (ΣΔ) για την προστατευόμενη περιοχή «Λίμνη Στυμφαλία» και Ειδικών Σχεδίων Δράσης (ΕΣΔ) και εφαρμογής για τη διαχείριση της βιοποικιλότητας Περίληψη του Σχεδίου Διαχείρισης για την προστατευόμενη περιοχή «Λίμνη Στυμφαλία» (ΕΖΔ/ ΖΕΠ GR2530002) Δικαιούχος: Τράπεζα Πειραιώς Εταίροι: Δήμος Σικυωνίων Πολιτιστικό ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) ΟικοΜ ΕΠΕ Αθήνα, Δεκέμβριος 2014

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή... 4 2. Περιγραφή και Αξιολόγηση της Περιοχής Μελέτης... 6 2.1 Αβιοτικό περιβάλλον... 8 2.2 Βιοτικό περιβάλλον... 8 2.2.1. Οικοσυστήματα/ βλάστηση... 9 2.2.2. Τύποι Οικοτόπων... 9 2.2.3. Είδη χλωρίδας... 12 2.2.4. Ασπόνδυλα... 12 2.2.5. Ιχθυοπανίδα... 12 2.2.6. Αμφίβια... 12 2.2.7. Ερπετά... 13 2.2.8. Χειρόπτερα... 14 2.2.9. Άλλα θηλαστικά... 14 2.2.10. Είδη Ορνιθοπανίδας... 15 3. Στόχοι Διατήρησης των προστατευτέων στοιχείων του Σχεδίου Διαχείρισης... 17 4. Σχέδιο Δράσης... 19 5. Αξιολόγηση/ Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης... 21 6. Εφαρμογή του Σχεδίου Διαχείρισης... 22 ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακας 1: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης όλων των τύπων οικοτόπων στη Λίμνη Στυμφαλία. Συντομογραφίες: Ε.Π.: Επιτόπιες Παρατηρήσεις, Κ.Ε.: Κρίση Ειδικών... 11 Πίνακας 2: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των ειδών ιχθύων της λίμνης Στυμφαλία.... 12 Πίνακας 3: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των πιο σημαντικών ειδών αμφιβίων στη Λίμνη Στυμφαλία.... 13 Πίνακας 4: Αποτελεσμάτα αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των ειδών ερπετών των παραρτημάτων ΙΙ, IV και V στη Λίμνη Στυμφαλία.... 13 Πίνακας 5: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των ειδών θηλαστικών των παραρτημάτων ΙΙ, IV και V στη Λίμνη Στυμφαλία.... 14 Πίνακας 6: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των ειδών ορνιθοπανίδας στη Λίμνη Στυμφαλία (πλέον σημαντικά φωλεάζοντα και άλλα).... 15 2

Πίνακας 7: Ετήσια εκτίμηση των άμεσων και συμπληρωματικών δράσεων του ΣΔ... 20 3

1. Εισαγωγή Στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE Stymfalia (LIFE12 ΝΑΤ/GR/000275) «Αειφόρος Διαχείριση και Χρηματοδότηση της Βιοποικιλότητας των Υγροτόπων: Η περίπτωση της λίμνης Στυμφαλία», εκπονήθηκε για πρώτη φορά το Σχέδιο Διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής «Λίμνη Στυμφαλία». Η λίμνη Στυμφαλία, έχει ενταχθεί στο Δίκτυο NATURA 2000 με τον κωδικό GR2530002 [ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ/ SAC) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ/ SPA)]. Το Σχέδιο Διαχείρισης αποτελεί το κύριο αντικείμενο της Δράσης Α1 και έχει ως σκοπό την ανάλυση και καταγραφή της σημερινής κατάστασης του υγροτόπου και των οικολογικών χαρακτηριστικών του και θα χαράξει και τις κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείρισή του στο μέλλον. Το Σχέδιο Διαχείρισης εκπονείται βάσει του άρθρου 4 (παρ. 5.α) του ν. 3937/ 2011 και περιλαμβάνει τα παρακάτω τεύχη: Τεύχος 1: Σχέδιο Διαχείρισης. Τεύχος 2: Ειδικά Σχέδια Δράσης 2.1. Ειδικό Σχέδιο Δράσης για τον Καλαμώνα της λίμνης Στυμφαλία. 2.2. Ειδικό Σχέδιο Δράσης για την Ιχθυοπανίδα. 2.3. Ειδικό Σχέδιο Δράσης για τα Χειρόπτερα. 2.4. Ειδικό Σχέδιο Δράσης για την επίτευξη επιθυμητής διακύμανσης της στάθμης του νερού στη λίμνη Στυμφαλία. 2.5. Ειδικό Σχέδιο Δράσης για τα είδη ορνιθοπανίδας της λίμνης Στυμφαλία. Τεύχος 3: Τεύχος Τεκμηρίωσης Επιστημονικής Πληροφορίας. Τεύχος 4: Χάρτες- Σχέδια. Τεύχος 5: Πρόγραμμα χρηματοδότησης του Σχεδίου Διαχείρισης. Το Σχέδιο Διαχείρισης (Τεύχος 1) περιλαμβάνει τα κάτωθι κεφάλαια: Κεφάλαιο 1: «Περιγραφή της περιοχής μελέτης». Αντικείμενο είναι η καταγραφή των στοιχείων του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής μελέτης, με στόχο την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και την αναγνώριση των σημαντικών χαρακτηριστικών της περιοχής. Κεφάλαιο 2: «Αξιολόγηση Προστατευτέων στοιχείων». Αντικείμενο του κεφαλαίου είναι η αναγνώριση και αξιολόγηση των ενδογενών προστατευτέων στοιχείων (παράμετροι) της περιοχής που θα αποτελέσουν στόχο της διαχείρισης. Κεφάλαιο 3: «Στόχοι διατήρησης των προστατευτέων στοιχείων της περιοχής λίμνης Στυμφαλία». Στο κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνεται η διατύπωση των στόχων διατήρησης και 4

ο προσδιορισμός των κύριων διαχειριστικών επιλογών των οικοτόπων, ειδών και άλλων προστατευτέων στοιχείων που ταυτοποιήθηκαν στο κεφάλαιο 2. Κεφάλαιο 4: «Σχέδιο δράσης». Αντικείμενο του κεφαλαίου είναι η ομαδοποίηση των επιχειρησιακών στόχων που διατυπώθηκαν στο Κεφάλαιο 3 ανά τύπο προστατευτέου αντικειμένου και η ομαδοποίησή τους σε ένα τελικό κατάλογο επιχειρησιακών στόχων που πρέπει να επιτευχθούν κατά την πρώτη πενταετία εφαρμογής του ΣΔ. Κεφάλαιο 5: «Αξιολόγηση- Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης». Περιλαμβάνει την περιγραφή του συστήματος παρακολούθησης της εφαρμογής του Σχεδίου Διαχείρισης, του συστήματος αξιολόγησής του και η διαδικασία αναθεώρησής του. Κεφάλαιο 6: «Εφαρμογή της Διαχείρισης». Περιλαμβάνει την χρηματοδότηση της διαχείρισης, το πρόγραμμα επικοινωνίας για την εφαρμογή και παρακολούθηση του ΣΔ καθώς και το σύστημα διαχείρισης της διοίκησης. 5

2. Περιγραφή και Αξιολόγηση της Περιοχής Μελέτης Η περιγραφή της περιοχής μελέτης αποτελεί το πρώτο κεφάλαιο του Σχεδίου Διαχείρισης, το οποίο παρουσιάζει στον αναγνώστη πληθώρα δεδομένων της λίμνης Στυμφαλία, από τη γεωγραφική θέση και το καθεστώς ιδιοκτησίας, το αβιοτικό και βιοτικό περιβάλλον της περιοχής μελέτης μέχρι τα κοινωνικό- οικονομικά και ιστορικά χαρακτηριστικά της λίμνης Στυμφαλία. Γεωγραφικά, η λίμνη Στυμφαλία αποτελεί τμήμα του οροπεδίου που βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο του Νομού Κορινθίας σε υψόμετρο 560m και σχηματίζεται μεταξύ των ορεινών όγκων της Κυλλήνης ή Ζήρειας (2.376m), του Ολίγυρτου (1.935m), του Μαυροβούνιου και του Γαβριά (όπως φαίνεται και στην Εικόνα 1 παρακάτω). Είναι μια από τις ελάχιστες ορεινές λίμνες της Ελλάδας και ένας ιδιαίτερος υγρότοπος με σημαντική βιοποικιλότητα και για το λόγο αυτό εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών "NATURA 2000", με τον κωδικό GR2530002. Η ένταξη της περιοχής στο Δίκτυο "NATURA 2000" πραγματοποιήθηκε σε εφαρμογή των Κοινοτικών Οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ. Η Λίμνη Στυμφαλία έχει χαρακτηριστεί και με τις δυο κατηγορίες (ΖΕΠ/ ΕΖΔ) με τα ίδια όρια και με τον κωδικό GR2530002 (βλ. Εικόνα 1 παρακάτω). Στην περιοχή, επίσης έχει θεσμοθετηθεί το Καταφύγιο Άγριας Ζωής Λίμνης Στυμφαλία και Απελαύρου Όρους, το οποίο περιλαμβάνει τη λίμνη, ημιορεινές εκτάσεις περιμετρικά αυτής και ορεινές εκτάσεις στα νότια (κωδ. K807, ΦΕΚ 170/Β/18.0.2003). 6

Εικόνα 1: Θεσμοθέτηση Λίμνης Στυμφαλίας και λοιπές θεσμοθετημένες προστατευόμενες περιοχές στην ευρύτερη περιοχή μελέτης

2.1 Αβιοτικό περιβάλλον Όσον αφορά το κεφάλαιο αβιοτικό περιβάλλον του ΣΔ, παρουσιάζονται σημαντικά κλιματολογικά, γεωλογικά, υδρολογικά και τοπογραφικά στοιχεία. Αξίζει να αναφέρουμε ότι όσον αφορά την υδρολογία της λίμνης Στυμφαλίας, αυτή τροφοδοτείται από την πηγή Βελατσούρι, ενώ δέχεται τις διαφυγές των πηγών Δρίζας (Στυμφαλίας), καθώς και τις εισροές του ρέματος της Καστανιάς κατά τη χειμερινή περίοδο. Παράλληλα, μια από τις κύριες καταβόθρες στην περιοχή, η Φόρτσα, λειτουργεί το μεγαλύτερο διάστημα του έτους επίσης ως πηγή, καθώς ο υπόγειος υδροφορέας βρίσκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο από αυτό της λίμνης. Η λίμνη Στυμφαλία δέχεται υπόγεια νερά που προέρχονται από τις δύο υπολεκάνες της λεκάνης του Φενεού, Σκαφιδιά και Μεγαγιάννη. Αποτελεί επίσης αποδέκτη των νερών της κλειστής λεκάνης της Πελλήνης Καισαρίου (έκτασης 26 km 2 ), που διοχετεύονται τεχνητά μέσω της σήραγγας Παπαρρηγόπουλου στην Αδριάνιο σήραγγα. Ο Βοχαϊκός αύλακας είναι ένας ανοιχτός αγωγός, ο οποίος δέχεται τα νερά τόσο της υπολεκάνης της Πελλήνης, όσο και τα νερά που εξέρχονται της λίμνης Στυμφαλίας και των πηγών Δρίζας. Η φυσική αποφόρτιση της λίμνης πραγματοποιείται κύρια από την καταβόθρα Φόρτσα, η οποία βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της λίμνης, ενώ η καταβόθρα Γιδομάντρα βρίσκεται στη νότια απόληξη της λίμνης και λειτουργεί ως μέσο αποφόρτισης μόνο στις περιπτώσεις υψηλής στάθμης της λίμνης. Ουσιαστικά, η Γιδομάντρα την τελευταία 30ετία δεν έχει λειτουργήσει ως καταβόθρα για τα νερά της λίμνης. Η κύρια όμως αποστράγγιση της λίμνης πραγματοποιείται μέσω του Βοχαϊκού αύλακα στα ανατολικά και της Αδριάνιας σήραγγας Σούρι προς τη λεκάνη του Ασωπού ποταμού. Επιπρόσθετα, αξίζει να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι η τοπογραφία/ βαθυμετρία της λίμνης δεν είχε αποτυπωθεί έως τώρα και αποτυπώθηκε για πρώτη φορά στα πλαίσια του προγράμματος LIFE. Σύμφωνα με τις μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν για την τοπογράφηση και βυθομέτρηση της λίμνης από την ομάδα μελέτης του προγράμματος LIFE, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η λίμνη ορίζεται από την ισοϋψή των 608m και έχει συνολική επιφάνεια 3.500-4.000 στρέμματα. Το βαθύτερο σημείο της βρίσκεται στα 605,71m. Το βορειοανατολικό της τμήμα παρουσιάζει πιο ήπια κλίση σε σχέση με την υπόλοιπη λίμνη, ενώ οι πλευρές της λίμνης που εφάπτονται των πλαγιών των παρακείμενων λόφων παρουσιάζουν πιο απότομες κλίσεις. Σημαντικά στοιχεία και δεδομένα παρατίθεται επίσης στο ΣΔ για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά, το υδρολογικό ισοζύγιο της λίμνης Στυμφαλία καθώς και την ποιότητα του νερού από την ρύπανση που υφίσταται η περιοχή μελέτης. 2.2 Βιοτικό περιβάλλον Όσον αφορά το κεφάλαιο βιοτικό περιβάλλον του ΣΔ, παρατίθεται όλα τα αποτελέσματα των εργασιών και καταγραφών πεδίου που πραγματοποιήθηκαν από την ομάδα πεδίου από την έναρξη του προγράμματος LIFE το 2013 μέχρι τον Νοέμβριο του 2014.

Οι εργασίες πεδίου που πραγματοποιήθηκαν από τους κάτωθι επιστήμονες πεδίου και αριθμούν μέχρι στιγμής 88 ημέρες, έγιναν για όλα τα προστατευτέα στοιχεία της περιοχής μελέτης που αποτελούνται από: οικοσυστήματα/ βλάστηση, τύπους οικοτόπων, είδη χλωρίδας, θηλαστικών και είδη ορνιθοπανίδας. Ειδικότερα για: Είδη Ορνιθοπανίδας: 54 ημέρες Τύπους οικοτόπους: 5 ημέρες Είδη Χλωρίδας: 11 ημέρες Αμφίβια/ Ερπετά: 8 ημέρες Είδη Χειροπτέρων: 4 ημέρες Είδη Ιχθυοπανίδας: 6 ημέρες 2.2.1. Οικοσυστήματα/ βλάστηση Στην περιοχή της λίμνης Στυμφαλία τα οικοσυστήματα κατατάσσονται σε δυο γενικές κατηγορίες: α) τα χερσαία οικοσυστήματα, τα οποία καταλαμβάνουν τις εκτάσεις της λεκάνης απορροής της Στυµφαλίας, δάση, θαµνώνες και λιβαδικές εκτάσεις και β) τα υγροτοπικά οικοσυστήματα, που κυριαρχούν στην περιοχή της λίµνης και είναι σημαντικά για την αναπαραγωγή, τροφοληψία και ανάπαυση της άγριας πανίδας Τα φυσικά οικοσυστήματα της περιοχής μελέτης τα οποία περιλαμβάνουν κατά βάση δασικά οικοσυστήματα (δάση κεφαλληνιακής ελάτης), οικοσυστήματα χαμηλών και υψηλών θαμνώνων (αείφυλλοι σκληρόφυλλοι σχηματισμοί, φρύγανα), οικοσυστήματα χασμοφυτικής βλάστησης, και υγροτοπικά οικοσυστήματα, μπορούν να διακριθούν σε δύο μεγάλες ενότητες: α. Τα οικοσυστήματα "κλίμαξ" ή τελικά ή βιοκλιματικά καθοριζόμενα, και β. Τα σταθερά ή διαρκή ή εδαφικά εξαρτώμενα 2.2.2. Τύποι Οικοτόπων Τα στοιχεία που παρατίθενται στο Σχέδιο Διαχείρισης αποτελούν προϊόν εργασιών πεδίου, με διενέργεια δειγματοληψιών βλάστησης, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν το διάστημα Μάρτιος ως Σεπτέμβριος 2014, στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE (Δράση A1). Τύποι οικοτόπων του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ που καταγράφηκαν το 2014 3150: Φυσικές ευτροφικές λίμνες με βλάστηση τύπου Magnopotamion ή Hydrocharition 5340: Garrigues της Ανατολικής Μεσογείου 6420: Μεσογειακοί λειμώνες με υψηλές πόες και βούρλα (Molinio-Holoschoenion) 8210: Χασμοφυτική βλάστηση βραχωδών κλιτύων 92Α0: Δάση στοές με Salix alba και Populus alba 92D0: Θερμο-μεσογειακά παραποτάμια δάση-στοές (Nerio-Tamaricetea) 9

951Β: Δάση ελληνικής ελάτης (Abies cephalonica) 72Α0: Καλαμιώνες Να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE, εντοπίστηκαν επιπλέον (2) οικότοποι ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (92Α0, 6420). Με βάση τα παραπάνω δεδομένα πεδίου, πραγματοποιήθηκε στο κεφ. 2 του Σχεδίου Διαχείρισης η αξιολόγηση της οικολογικής κατάστασης της φυσικής βλάστησης της ΕΖΔ Λίμνη Στυμφαλία. Τα αποτελέσματα αξιολόγησης που προέκυψαν για κάθε τύπο οικοτόπου βάσει των πιέσεων/ απειλών του στην περιοχή μελέτης, τροφοδότησαν έναν αλγόριθμο συνολικής αξιολόγησης του τύπου οικοτόπου ως προς 3 παραμέτρους: 1). εξειδικευμένη δομή και λειτουργίες, 2). τις μελλοντικές προοπτικές ως προς τη δομή και τις λειτουργίες, και 3) ως προς. τη σημερινή-πραγματική τοπική κατάσταση διατήρησης. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης παρατίθεται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 1). 10

Πίνακας 1: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης όλων των τύπων οικοτόπων στη Λίμνη Στυμφαλία. Συντομογραφίες: Ε.Π.: Επιτόπιες Παρατηρήσεις, Κ.Ε.: Κρίση Ειδικών Τύπος Οικοτόπου Τυπικά Είδη Δομές & Λειτουργίες βαθμός διατήρησης (Συνδυασμός τυπικών ειδών - Δομών & Λειτουργιών) Μελλοντική Τάση Μελλοντική Κατάσταση Συγκεντρωτική Αξιολόγηση FV U1 U2 XX FV U1 U2 XX FV U1 U2 XX tot FV U1 U2 XX tot FV U1 U2 XX tot G P B XX Οικότοποι Παραρτήματος Ι οδηγίας 92/43/ΕΟΚ Προοπτικές διατήρησης δομών και λειτουργιών 8210-3 - - 3 - - - - 3 - - U1 2 - - 1 FV 2 - - 1 FV 2 1 - - G Ε.Π. 6420 - - - - - - - - - - - - U1 - - - - U2 - - - - U2 - - - - B Κ.Ε. 92A0 - - - - - - - - - - - - U2 - - - - U2 - - - - U2 - - - - B Κ.Ε. 92D0 - - - - - - - - - - - - U1 - - - - U1 - - - - U1 - - - - P Κ.Ε. 3150 - - - - - - - - - - - - U1 - - - - U1 - - - - U1 - - - - P Κ.Ε. Οικότοποι εκτός Παραρτήματος Ι οδηγίας 92/43/ΕΟΚ 5340-6 - - 6 - - - - 6 - - U1 6 - - - FV 6 - - - FV 6 - - - G Ε.Π. 951B 2 2 - - 3-1 - 1 2 1 - U1 4 - - - FV 3 - - 1 FV 3 1 - - G Ε.Π. 72A0-1 - - 1 - - - - 1 - - U1 1 - - - FV 1 - - - FV 1 - - - G Ε.Π./ Κ.Ε. Σχόλια 11

2.2.3. Είδη χλωρίδας Για τα είδη χλωρίδας δεν έχουν καταγραφεί είδη των Παραρτημάτων II, IV, V της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στην περιοχή μελέτης και για το λόγο αυτό δεν γίνεται περαιτέρω σχετική αναφορά και αξιολόγηση. 2.2.4. Ασπόνδυλα Δεν έχουν καταγραφεί στην περιοχή της Στυμφαλίας είδη των Παραρτημάτων II, IV, V ή άλλα σημαντικά είδη ασπονδύλων. Συνεπώς, δεν γίνεται αξιολόγηση. 2.2.5. Ιχθυοπανίδα Σύμφωνα με τις καταγραφές των εργασιών πεδίου (14/4/2014, 15/4/2014, 19/7/2014, 20/7/2014, 4/10/2014, 5/10/2014) και βάσει των πληροφοριών που συγκέντρωσε η ομάδα μελέτης του προγράμματος (Λεονάρδος 2014), απαντάται (1) είδος ιχθυοπανίδας [Pelasgus stymphalicus (Στυμφαλικός Πελασγός ή Ντάσκα)] του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 94/43/ΕΟΚ στη λίμνη Στυμφαλία καθώς και άλλα 3 είδη ιχθυοπανίδας που δεν αναφέρονται στην οδηγία (Ποταμοκέφαλος της Στυμφαλίας, κυπρίνος, ποταμοκέφαλος της Πελοποννήσου). Τα παραπάνω είδη ιχθυοπανίδας αξιολογήθηκαν βάσει των πιέσεων/ απειλών τους στο κεφ. 2 του ΣΔ και προέκυψε ο παρακάτω πίνακας (Πίνακας 2) με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των εξής βασικών παραμέτρων: εύρος εξάπλωσης στην περιοχή, πληθυσμό, κατάσταση διατήρησης ενδιαιτήματος και μελλοντικές προοπτικές). Πίνακας 2: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των ειδών ιχθύων της λίμνης Στυμφαλία. Ειδος Εύρος Μελλοντικές Πληθυσμός Ενδιαίτημα εξάπλωσης Προοπτικές Pelasgus stymphalicus Squalius peloponensis Cyprinus carpio Squalius moreoticus 2.2.6. Αμφίβια Σύμφωνα με τις καταγραφές των εργασιών πεδίου από την ομάδα μελέτης του προγράμματος (Μάρτιος-Αύγουστος 2014, 8 ημέρες πεδίου), στη λίμνη Στυμφαλία απαντούν τα (5) είδη αμφιβίων του Παραρτήματος IV ή και V της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ (Bufo bufo (Μπράσκα), Bufo viridis (Πράσινος Φρύνος), Hyla arborea (Δενδροβάτραχος), Rana dalmatina (Σβελτοβάτραχος), Pelophylax kurtmuelleri (Λιμνοβάτραχος). Από τα παραπάνω 5 είδη αμφιβίων αξιολογήθηκαν τα 3 σημαντικότερα όπως παρατίθεται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 3).

Πίνακας 3: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των πιο σημαντικών ειδών αμφιβίων στη Λίμνη Στυμφαλία. Ειδος Εύρος εξάπλωσης Πληθυσμός Ενδιαίτημα Μελλοντικές Προοπτικές Bufo viridis Ικανοποιητική (FV ) Ικανοποιητική (FV ) Ικανοποιητική (FV ) Ικανοποιητική (FV ) Hyla arborea Ικανοποιητική (FV ) Ικανοποιητική (FV ) Ικανοποιητική (FV ) Ικανοποιητική (FV ) Pelophylax kurtmuelleri Ικανοποιητική (FV ) Ικανοποιητική (FV ) Ικανοποιητική (FV ) Ικανοποιητική (FV ) 2.2.7. Ερπετά Κατά τις εργασίες πεδίου του 2014 από την ομάδα μελέτης του προγράμματος LIFE καταγράφηκαν (24) είδη ερπετών, από τα οποία: (4) είναι Χελώνες, (9) είναι Σαύρες, και (11) είναι Φίδια. Λαμβάνοντας υπόψη στο κεφ. 2 του ΣΔ τις πιέσεις/ απειλές και την κατάσταση διατήρησης των σημαντικότερων ειδών ερπετών (είδη παραρτημάτων ΙΙ, IV και V της 92/43/ΕΟΚ). για την περιοχή μελέτης, παρατίθενται τα αποτελέσματα αξιολόγησής τους στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 4). Πίνακας 4: Αποτελεσμάτα αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των ειδών ερπετών των παραρτημάτων ΙΙ, IV και V στη Λίμνη Στυμφαλία. Ειδος Εύρος εξάπλωσης Πληθυσμός Ενδιαίτημα Μελλοντικές Προοπτικές Emys orbicularis Μη ικανοποιητική Κακή (U2) Mauremys rivulata Testudo hermanni Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Testudo marginata Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Pseudopus apodus Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ablepharus kitaibelii Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Algyroides Ικανοποιητική (FV) moreoticus Lacerta graeca Ικανοποιητική (FV) Podarcis taurica Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Podarcis peloponnesiaca Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Lacerta trilineata Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Eryx jaculus Ικανοποιητική (FV) Platyceps najadum Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Elaphe quatuorlineata Ικανοποιητική (FV) Zamenis situla Ικανοποιητική (FV) Natrix tessellata Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Telescopus fallax Ικανοποιητική (FV) Vipera ammodytes Ικανοποιητική (FV) 13

2.2.8. Χειρόπτερα Στο Τυποποιημένο Έντυπο Δεδομένων (SDF) της περιοχής αναφέρονται τα ακόλουθα 2 είδη χειροπτέρων: Rhinolophus ferrumequinum και Rhinolophus hipposideros. Στο πλαίσιο, όμως, των εργασιών πεδίου για τα χειρόπτερα από την ομάδα μελέτης (Ιανουάριος & Ιούνιος 2014), διαπιστώθηκαν περισσότερα είδη χειροπτέρων των Παραρτημάτων ΙΙ, IV και V της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Πιο συγκεκριμένα, κατεγράφησαν επιπλέον δέκα (10) είδη, τρία (3) εκ των οποίων ανήκουν στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Βάσει της αξιολόγησης των παραπάνω ειδών χειροπτέρων και λαμβάνοντας υπόψη των πιέσεων/ απειλών τους στην περιοχή μελέτης προέκυψε ο παρακάτω πίνακας (Πίνακας 5) αποτελεσμάτων με την συγκεντρωτική κατάσταση διατήρησης των ειδών θηλαστικών των παραρτημάτων ΙΙ, IV και V στη Λίμνη Στυμφαλία Πίνακας 5: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των ειδών θηλαστικών των παραρτημάτων ΙΙ, IV και V στη Λίμνη Στυμφαλία. Ειδος Εύρος εξάπλωσης Πληθυσμός Ενδιαίτημα Μελλοντικές Προοπτικές Lutra lutra Canis aureus Rhinolophus ferrumequinum Rhinolophus hipposideros Myotis capaccinii Myotis myotis Hypsugo savii Ικανοποιητική (FV) Pipistrellus pipistrellus Pipistrellus pygmaeus Pipistrellus kuhlii Eptesicus serotinus Nyctalus noctula Miniopterus scheibersii Tadarida teniotis Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) Ικανοποιητική (FV) 2.2.9. Άλλα θηλαστικά Κατά τις εργασίες πεδίου για τις καταγραφές άλλων ειδών θηλαστικών στη λίμνη Στυμφαλία, διαπιστώθηκε η παρουσία του Τσακαλιού (Canis aureus), της Βίδρας (Lutra lutra),και των Αγριόχοιρων (Sus scrofa) του Παραρτήματος ΙΙ και V της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. 14

Δεδομένου όμως ότι δεν έχει γίνει εξειδικευμένη έρευνα πεδίου για τα παραπάνω είδη δεν είναι εφικτή η αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης σε αυτή τη φάση. Επιπλέον, υπάρχουν αναφορές Αγριόγατας (Felis sylvestris) του Παραρτήματος IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στην ευρύτερη ορεινή δασώδη ζώνη καθώς και Μυοκάστορα (Myocastor coypus), εισαχθέν είδος της Νότιας Αμερικής. 2.2.10. Είδη Ορνιθοπανίδας Η λίμνη Στυμφαλία αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας για τα πουλιά με είδος χαρακτηρισμού τη Βαλτόπαπια (Aythya nyroca) και το Μικροτσικνιά (Ixobrychus minutus). Η σημαντικότητά της σχετίζεται με τα υδρόβια είδη που φωλιάζουν στην περιοχή ή την επισκέπτονται για διαχείμαση ή κατά τη μετανάστευση. Κατά τις εργασίες πεδίου του 2013-2014 (Κακαλής & συν. 2014 και καταγραφές της ΟΙΚΟΜ, μηνιαίως, Νοέμβριος 2013 σήμερα, 54 ημέρες πεδίου συνολικά) έχουν παρατηρηθεί συνολικά (125) είδη πτηνών στη λίμνη (και περιμετρικά αυτής). Από αυτά, τα (34) περιλαμβάνονται και στο Παράρτημα Ι της οδηγίας 2009/147/EC ενώ (20) είδη περιλαμβάνονται στο Κόκκινο Βιβλίο (σε καθεστώς απειλής ή σχεδόν απειλούμενα). Είδη υδρόβιων πουλιών που αναπαράγονται στην λίμνη Σύμφωνα με τις εργασίες πεδίου που έγιναν για τη διερεύνηση της αναπαραγωγής των πτηνών εντός της λίμνης (Κακαλής & συν. 2014) από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο 2014 καταγράφηκαν (7) είδη υδρόβιων πουλιών να φωλιάζουν στην περιοχή. Πρόκειται για τα είδη: Βαλτόπαπια (Aythya nyroca), Πορφυροτσικνιάς (Ardea purpurea), Μικροτσικνιάς (Ixobrychus minutus), Πρασινοκέφαλη πάπια (Anas platyrhynchos), Σκουφοβουτηχτάρι (Podiceps cristatus), Φαλαρίδα (Fulica atra), και Νανοβουτηχτάρι (Tachybaptus ruficollis) Συνεπώς, βάσει της αξιολόγησης των πιέσεων/ απειλών των παραπάνω δεδομένων πεδίου για τα πιο σημαντικά είδη ορνιθοπανίδας που αναπαράγονται και φωλιάζουν στη λίμνη (Βαλτόπαπια, Μικροτσικνιάς, Πορφυροτσικνιάς, Καλαμόκιρκος) καθώς και συνολικά των περαστικών (κατά τη μετανάστευση) και διαχειμαζόντων ειδών, προέκυψε ο παρακάτω πίνακας αποτελεσμάτων για τη συγκεντρωτική κατάσταση διατήρησής τους. Πίνακας 6: Πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης των παραμέτρων και της συγκεντρωτικής κατάστασης διατήρησης των ειδών ορνιθοπανίδας στη Λίμνη Στυμφαλία (πλέον σημαντικά φωλεάζοντα και άλλα). Ειδος Εύρος εξάπλωσης Πληθυσμός Ενδιαίτημα Aythya nyroca Circus aeruginosus Ardea purpurea Ixobrychus minutus Ικανοποιητική (FV) Μη ικανοποιητική Κακή (U2) Μη ικανοποιητική Κακή (U2) Μη ικανοποιητική Κακή (U2) Μη ικανοποιητική Κακή (U2) Μη ικανοποιητική Κακή (U2) Μελλοντικές Προοπτικές 15

Ειδος Εύρος εξάπλωσης Πληθυσμός Ενδιαίτημα Μεταναστευτικά/ διαχειμάζοντα είδη Μη ικανοποιητική Κακή (U2) Μελλοντικές Προοπτικές 16

3. Στόχοι Διατήρησης των προστατευτέων στοιχείων του Σχεδίου Διαχείρισης Οι στόχοι διατήρησης που περιγράφονται στο Σχέδιο Διαχείρισης (κεφ. 3) αποσκοπούν στην επίτευξη της ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης των τύπων οικοτόπων και των ειδών (σε επίπεδο περιοχής Natura) μέχρι το 2020 με βάση: τις οικολογικές τους απαιτήσεις, την υφιστάμενη κατάσταση διατήρησης καθώς και τις απειλές και κινδύνους υποβάθμισης, καταστροφής ή όχλησής όπως αναγνωρίστηκαν και αναλύθηκαν στο κεφάλαιο «Αξιολόγηση προστατευτέων στοιχείων» Οι στόχοι διατήρησης στο Σχέδιο Διαχείρισης, θα επιτευχθούν μέσω από έναν ή περισσότερους επιχειρησιακούς στόχους οι οποίοι εξειδικεύουν τους στόχους διατήρησης. Οι επιχειρησιακοί στόχοι καθοδηγούν την σύνταξη του Σχεδίου Δράσης που θα υλοποιηθεί κατά την πρώτη πενταετία εφαρμογής του. Οι σημαντικότεροι επιχειρησιακοί στόχοι που θέτει το Σχέδιο Διαχείρισης με ορίζοντα 5ετίας είναι 2: 1. Επαναφορά της διακύμανσης της στάθμης του νερού σε κατά το δυνατόν φυσική υδροπερίοδο με τις εξής στάθμες: Μέγιστη στάθμη τουλάχιστον 607.5m στο σύνολο της εαρινής περιόδου Ελάχιστη στάθμη τα 606.3m. Εικόνα 1: Επιθυμητή ετήσια διακύμανση του απόλυτου υψομέτρου της στάθμης της λίμνης Στυμφαλία (Τζάλη & συν. 2014). 2. Επαναφορά του συστήματος του υγροτόπου στην κατάσταση της περιόδου 1960-70 και την εξής % κάλυψη συνολικής έκτασης: Καλαμιώνας και άλλα υπερυδατικά είδη: 50% Ελεύθερες επιφάνειες νερού: (25%) Εποχιακά κατακλυζόμενες εκτάσεις (25%) 17

Οι τιμές αναφοράς ως προς την ιδανική για τον κατάσταση για τον υγρότοπο είναι εκείνες της περιόδου 1960-1970, όπου η έκταση των καλαμώνων δεν ξεπερνούσε τα 2000 στρ. (τα 2/3 της σημερινής έκτασης), η έκταση των ελεύθερων επιφανειών νερού έφτανε τα 1000 στρ. (τριπλάσια της σημερινής έκτασης), και οι εποχιακά κατακλυζόμενες λιβαδικές διαπλάσεις, υγρολίβαδα καταλάμβαναν περίπου 800 στρ. (διπλάσια της σημερινής έκτασης). Μέσω των 2 παραπάνω στόχων, εξασφαλίζεται: Η ασφαλής αναπαραγωγή των ειδών ενδιαφέροντος της ορνιθοπανίδας στη λίμνη, Η ύπαρξη νερού στα υγρά λιβάδια κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής των ειδώνστόχων, παρέχοντας θέσεις τροφοληψίας για αυτά. Η ύπαρξης νερού κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου των ψαριών της λίμνης, επιτρέποντας τη μετακίνησή τους από και προς τα σημεία ωοτοκίας. Η ύπαρξη νερού στα υγρά λιβάδια κατά τη διάρκεια της εαρινής μετανάστευσης, παρέχοντας κατάλληλο ενδιαίτημα τροφοληψίας για τα μεταναστευτικά είδη πουλιών. 18

4. Σχέδιο Δράσης Στο κεφάλαιο 4 του Σχεδίου Διαχείρισης πραγματοποιείται ο προδιορισμός των διαχειριστικών δράσεων για την πενταετία 2016-2020. Οι διαχειριστικές δράσεις κατηγοριοποιούνται σε 3 βασικές κατηγορίες: Κατηγορία 1- Θεσμικά και κανονιστικά μέτρα: 1. Οριοθέτηση παρόχθιων οικοτόπων 92Α0 και 92D0 2. Χωροταξική οργάνωση μέσω εφαρμογής ζωνοποίησης κατά ΣΧΟΟΑΠ 3. Εκπόνηση Ειδικής Έκθεσης - Χαρακτηρισμός περιοχής ως προστατευόμενου τοπίου κατά Ν. 3937/2011 4. Σύνταξη κτηματολογίου περιοχής λίμνης Στυμφαλία 5. Σύνταξη δασικού κτηματολογίου περιοχής λίμνης Στυμφαλία 6. Έκδοση περιοριστικών όρων σχετικά με την οδοποιία και τη δόμηση στην περιοχή της λίμνης Στυμφαλία Κατηγορία 2- Μέτρα οργάνωσης και λειτουργίας: 1. Εφαρμογή του Σχεδίου ρύθμισης της στάθμης νερού στη Λίμνη Στυμφαλία 2. Εφαρμογή μέτρων συνεχούς διαχείρισης της έκτασης και δομής του καλαμιώνα τη λίμνης Στυμφαλία 3. Εκπόνηση και έγκριση οικολογικής δασικής διαχειριστικής μελέτης του συμπλέγματος Λαύκας- Καστανιάς 4. Εφαρμογή των μέτρων του Σχεδίου Διαχείρισης Υδατικών Λεκανών Β. Πελοποννήσου για τη βελτίωση της ποιότητας νερού της λίμνης Στυμφαλία 5. Διερεύνηση για την υπογειοποίηση εναέριων δικτύων ή επαναχωροθέτησης τους με γνώμονα την προστασία του τοπίου 6. Κατάρτιση και εφαρμογή προγράμματος περιπολιών και εποπτείας στην περιοχή περιοχής λίμνης Στυμφαλία 7. Πρόγραμμα τακτικής απομάκρυνσης αδρανών υλικών από τις παραλίμνιες εκτάσεις 8. Συντονισμός και διοικητική υποστήριξη της εφαρμογής του ΣΔ 9. Λειτουργικά έξοδα του Σχήματος Διαχείρισης Κατηγορία 3- Έργα και προγράμματα: 1. Τοποθέτηση δοκών έμφραξης (και άλλων τεχνικών έργων) για τη ρύθμιση της στάθμης στη Λίμνη Στυμφαλία. 2. Σύνταξη/ Αναθεωρήσεις Σχεδίου ρύθμισης της στάθμης του νερού στη Λίμνη Στυμφαλία. 3. Ανάπτυξη και υλοποίηση σχεδίου συστηματικής παρακολούθησης της επίτευξης του επιχειρησιακού στόχου (υδρολογίας και συναφών τεχνικών έργων) και των σχετικών στόχων διατήρησης. 19

4. Σύνταξη/ Αναθεωρήσεις Σχεδίου διαχείρισης της έκτασης και δομής του καλαμιώνα στη Λίμνη Στυμφαλία. 5. Κατασκευή τεχνητών νησίδων για τη δημιουργία πρόσθετων θέσεων φωλεοποίησης και θέσεων ανάπαυσης υδροβίων πουλιών. 6. Ανάπτυξη και υλοποίηση σχεδίου συστηματικής παρακολούθησης της επίτευξης του επιχειρησιακού στόχου (διαχείρισης καλαμώνα) και των σχετικών στόχων διατήρησης. 7. Εκβαθύνσεις πυθμένα λίμνης για τη δημιουργία μόνιμων υδατοσυλλογών. 8. Ανάπτυξη και υλοποίηση σχεδίου συστηματικής παρακολούθησης της επίτευξης του επιχειρησιακού στόχου (υδατοσυλλογές) και των σχετικών στόχων διατήρησης. 9. Δημιουργία τεχνητών καταφυγίων για τα σημαντικά είδη χειροπτέρων. 10. Ανάπτυξη και υλοποίηση σχεδίου συστηματικής παρακολούθησης της επίτευξης του επιχειρησιακού στόχου (καταφυγίων για νυχτερίδες) και των σχετικών στόχων διατήρησης. 11. Μελέτη διερεύνησης της οικολογικής σχέσης και των επιπτώσεων της παρουσίας του Κυπρίνου σε προστατευόμενα είδη της περιοχής. 12. Μελέτη εκτίμησης της βοσκητικής πίεσης στον οικότοπο 5340. 13. Μελέτη διερεύνησης της θηρευτικής πίεσης/ άλλης όχλησης στους πληθυσμούς της Βαλτόπαπιας και των άλλων αναπαραγόμενων ειδών ορνιθοπανίδας από τους εισαχθέντες πληθυσμούς Αγριόχοιρου και Μυοκάστορα. 14. Εκπόνηση μελετών καθορισμού της κατάστασης διατήρησης της Βίδρας και του Τσακαλιού. 15. Εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. 16. Παραγωγή ενημερωτικού υλικού. 17. Έργα ερμηνείας περιβάλλοντος στην περιοχή της λίμνης Στυμφαλία. 18. Ίδρυση και λειτουργία δικτύου αγροτών για την προώθηση της πολλαπλής συμμόρφωσης και των καλών πρακτικών στη χρήση αγροχημικών και νερού. 19. Ανάπτυξη και υλοποίηση σχεδίου συστηματικής παρακολούθησης της επίτευξης του επιχειρησιακού στόχου (φύλαξη-εποπτεία) και των σχετικών στόχων διατήρησης. 20. Εκπόνηση Master Plan για τη χρήση των νερών της Λίμνης Στυμφαλία. Τέλος, οι παραπάνω δράσεις του ΣΔ προτεραιοποιούνται σε 2 κατηγορίες, ανάλογα με το αν πρόκειται για άμεσες δράσεις διαχείρισης που σχετίζονται πιο άμεσα με τη διατήρηση των προστατευτέων αντικειμένων ή στοιχείων που δέχονται μεγαλύτερες πιέσεις (π.χ. η εφαρμογή του Σχεδίου ρύθμισης της στάθμης νερού στη λίμνη Στυμφαλία), ή συμπληρωματικές δράσεις, που σχετίζονται λιγότερο άμεσα με τα προστατευτέα στοιχεία της περιοχής (π.χ. η Χωροταξική οργάνωση μέσω εφαρμογής ζωνοποίησης κατά ΣΧΟΟΑΠ). Για την ετήσια εκτίμηση των άμεσων και συμπληρωματικών δράσεων του ΣΔ, δίνεται ο παρακάτω πίνακας (Πίνακας 7). Πίνακας 7: Ετήσια εκτίμηση των άμεσων και συμπληρωματικών δράσεων του ΣΔ Εκτίμηση ετήσιας δαπάνης ( ) Κατηγορίες Δράσεων 2016 2017 2018 2019 2020 Σύνολο Άμεσες 169.505 140.005 140.005 123.005 449.515 703.525 Συμπληρωματικές 20.500 18.000 164.500 16.500 1.500 221.000 20

5. Αξιολόγηση/ Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Στο κεφάλαιο αυτό του ΣΔ (κεφ. 5) περιγράφονται οι 2 τρόποι με τους οποίους θα αξιολογείται/ αναθεωρείται και θα παρακολουθείται η αποτελεσματικότητά του. Ειδικότερα, η αξιολόγηση και παρακολούθηση της εφαρμογής της διαχείρισης θα γίνεται μέσω: 1. Ετήσιας αναφοράς αξιολόγησης Μέσω της ετήσιας αναφοράς αξιολόγησης προβλέπεται η σύνταξη από τον διαχειριστή, μιας ετήσιας αναφοράς αξιολόγησης της εφαρμογής των ρυθμίσεων που καθορίζουν οι οικείες κανονιστικές πράξεις, οι κανονισμοί διοίκησης και λειτουργίας καθώς και οι δράσεις διαχείρισης. Προαπαιτούμενο της ετήσιας αξιολόγησης είναι η σύνταξη της ετήσιας αναφοράς πεπραγμένων από το Διαχειριστή. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται: Η αποτίμηση της επίδοσης της διαχείρισης όσον αφορά στην προγραμματισμένη ετησία υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης. Η αποτίμηση της αποτελεσματικότητας του Σχεδίου Δράσης όσον αφορά στην επίτευξη των αντίστοιχων Επιχειρησιακών Στόχων. Η καθοδήγηση του προγραμματισμού του επόμενου έτους. 1. Πενταετής αναφορά αξιολόγησης Η πενταετής αναφορά αποτελεί σε μεγάλο βαθμό την σύνθεση των πέντε ετήσιων αναφορών μαζί με μία σε βάθος αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της 5ετους διαχείρισης της περιοχής. Επίσης, η 5ετης αναθεώρηση περιλαμβάνει την επικαιροποίηση του συνόλου των δεδομένων της περιοχής και την συνακόλουθη επαναξιολόγηση των σημαντικών παραμέτρων και παραγόντων της περιοχής. Συμπληρωματικά γενικότερα ερωτήματα, της φύσης όπως π.χ είναι το επίπεδο ανάλυσης των δεδομένων της περιοχής ικανοποιητικό; ή ήταν αποτελεσματική η εποπτεία της περιοχής;. θα πρέπει να απαντηθούν σε εκείνο το στάδιο, προκειμένου να επανασχεδιαστεί πληρέστερα η επόμενη διαχειριστική περίοδος (Θέματα σχεδιασμού, καταλληλότητα συστήματος διαχείρισης, επίτευξη σκοπών διαχείρισης). 21

6. Εφαρμογή του Σχεδίου Διαχείρισης Η εφαρμογή του ΣΔ περιλαμβάνει 3 υποενότητες, οι οποίες αποτελούν βασικές παραμέτρους της διαχείρισης και αφορούν: 1. Εκτίμηση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης της διαχείρισης Με βάση την εκτίμηση του κόστους εφαρμογής των άμεσων δράσεων διαχείρισης, οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: εξοπλισμό (αυτοκίνητο και λοιπό εξοπλισμό από πρόγραμμα LIFE), βενζίνες και συντήρηση εξοπλισμού, αναλώσιμα (γραφείου κ.α), προκύπτει ότι απαιτούνται 140.000 ετησίως. Για την εκτίμηση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης της διαχείρισης και την διασφάλιση της βιωσιμότητας αυτής απαιτείται η εκπόνηση ενός σχετικού Επιχειρησιακού Σχεδίου. Βασικό στοιχείο του Σχεδίου αυτού θα είναι η καταγραφή και αξιολόγηση των δυνατοτήτων και προϋποθέσεων αξιοποίησης των φυσικών πόρων της προστατευόμενης περιοχής, ώστε να παραχθεί ο αναγκαίος πλούτος, μέσω του οποίου θα χρηματοδοτείται η διαχείριση αυτής. Το Επιχειρησιακό Σχέδιο εκπονείται στο πλαίσιο του προγράμματος Life Stymfalia. 2. Πρόγραμμα επικοινωνίας για την εφαρμογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση του ΣΔ Το Πρόγραμμα Επικοινωνίας αποτελεί ξεχωριστή δράση του Σχεδίου Διαχείρισης και εκπονείται στο πλαίσιο του προγράμματος Life Stymfalia παράλληλα με το Επιχειρησιακό Σχέδιο Χρηματοδότησης της Διαχείρισης με το οποίο μοιράζεται δεδομένα. 3. Σύστημα διοίκησης και διαχείρισης Βάση του ΣΔ, για την αποτελεσματική διαχείριση της λίμνης Στυμφαλία προκρίνεται η λύση της σύναψης Σύμβασης Διαχείρισης, λαμβανομένων υπόψη παραμέτρων όπως: η έγκριση του υπό εκπόνηση Σχεδίου Διαχείρισης, η Σύμβαση Διαχείρισης θα αφορά συγκεκριμένες αρμοδιότητες διαχείρισης και όχι το σύνολο των αρμοδιοτήτων των Ν.Π.Ι.Δ. Φορέων Διαχείρισης με την Σύμβαση Διαχείρισης θα καταστεί εφικτή η άμεση υλοποίηση του Σχεδίου Διαχείρισης, σε αντίθεση με την χρονοβόρα διαδικασία που απαιτείται για την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος η οικονομική βιωσιμότητα του προτεινόμενου σχήματος Συνεπώς, βάσει των παραπάνω παραμέτρων και λαμβάνοντας υπόψη ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο που ισχύει για την περιοχή ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) είναι επαρκές και καλύπτει τις πιέσεις και απειλές που έχουν καταγραφεί, προτείνεται η αρμοδιότητα της φύλαξης και των ειδικών διαδικασιών να ανήκει στην Δ/νση Δασών Κορινθίας η οποία ήδη έχει τις σχετικές αρμοδιότητες. Μέσω της Σύμβασης Διαχείρισης η Δ/ση Δασών δύναται να υποστηριχθεί στο έργο της τόσο στην παρακολούθηση όσο και στην επόπτευση της προστατευόμενης περιοχής. Το ακριβές περιεχόμενο της Σύμβασης Διαχείρισης θα προσδιοριστεί εφόσον ολοκληρωθεί και το Επιχειρησιακό Σχέδιο Χρηματοδότησης της Διαχείρισης. 22