ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Προσαρμογή δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Στόχοι της εισήγησης Να παρουσιαστούν οι βασικές θεωρήσεις γύρω από τις προσαρμογές των Αναλυτικών Προγραμμάτων, προκειμένου να στηριχτούν οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην περιβαλλοντική εκπαίδευση. Να παρουσιαστούν αρχές / τρόποι για την προσαρμογή δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Διάρθρωση της εισήγησης Προσαρμογές Αναλυτικών Προγραμμάτων Περιεχομένου Στρατηγικών Διδασκαλίας Διδακτικού Περιβάλλοντος Συμπεριφορών
Πώς προσαρμόζω; Αξιολογώ - Προσαρμόζω Η αξιολόγηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της διδασκαλίας. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Τι προσαρμόζεται; Για τη λήψη σωστών εκπαιδευτικών αποφάσεων θα πρέπει να αξιολογηθούν τα τέσσερα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το Α.Π.Σ α) το περιεχόμενο β) οι στρατηγικές διδασκαλίας γ) το διδακτικό περιβάλλον δ) οι συμπεριφορές των μαθητών.
Καθορισμός εκπαιδευτικών στόχων (1) Οι στόχοι της παρέμβασης καθορίζονται από τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ) και το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) σε συνάρτηση με το Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (Ε.Ε.Π.) του μαθητή που συντάσσει το Κέντρο Διάγνωσης Αξιολόγησης και Υποστήριξης (ΚΔΑΥ). Η έμφαση συνήθως δίνεται σε βασικές δεξιότητες
Καθορισμός εκπαιδευτικών στόχων (2) Ευαισθητοποίηση Αλλαγή στάσεων Ανάπτυξη αξιών Γνώσεις για το περιβάλλον Γνώσεις για την επιρροή των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών παραγόντων στη λειτουργία των περιβαλλοντικών συστημάτων
Προσαρμογή Περιεχομένου Ο μαθητής αξιολογείται για το αν κατέχει επαρκείς αναγνωστικές και γλωσσικές δεξιότητες έχει κατακτήσει τις προαπαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες για τη συγκεκριμένη ενότητα που θα διδαχθεί, έχει αναπτύξει την απαραίτητη ικανότητα για αφαιρετική σκέψη που απαιτείται, επιδεικνύει ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο ή θεματική ενότητα.
Προσαρμογή Περιεχομένου Αλλαγές που μπορούν να εφαρμοστούν αφορούν: στο ρυθμό κάλυψης των θεμάτων στην αναδιάρθρωση της διάταξης των ενοτήτων στην απλούστευση των κειμένων Ιδιαίτερα ωφελούν ατομικές ή ομαδικές παρουσιάσεις που να ανακεφαλαιώνουν την κατακτηθείσα γνώση και να συνδέουν στενότερα τις πληροφορίες μεταξύ των θεματικών ενοτήτων
Προσαρμογή στρατηγικών διδασκαλίας Ομαθητής αξιολογείται για το αν: καταλαβαίνει τη στρατηγική που εφαρμόζεται, κινητοποιείται από τη στρατηγική αυτή, διευκολύνεται από αυτή στο να προσλαμβάνει πληροφορίες, προκαλείται από αυτή η ενεργητική του συμμετοχή στο μάθημα και, βοηθιέται η διατήρηση της συγκέντρωσης της προσοχής του.
Προσαρμογή στρατηγικών διδασκαλίας Η προσαρμογή των στρατηγικών διδασκαλίας δεν είναι τίποτα άλλο από την επιλογή και εφαρμογή των καταλληλότερων στρατηγικών και πρακτικών, έτσι ώστε οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να επωφελούνται κατά το μέγιστο από τη διδασκαλία.
Προσαρμογή στρατηγικών διδασκαλίας ησαφής διατύπωση των στόχων η χρήση πρώιμων οργανωτών στην αρχή της διδασκαλίας α) ενεργοποιούν τις προηγούμενες γνώσεις τους και εντάσσουν σε αυτό το πλαίσιο τις νέες πληροφορίες β) κατανοούν πώς οι επιμέρους ενότητες συνδέονται μεταξύ τους γ) παρακολουθούν εύκολα τη ροή της πληροφορίας ακόμα και όταν αφαιρούνται προσωρινά.
Προσαρμογή στρατηγικών διδασκαλίας η «βήμα με βήμα» παρουσίαση της ύλης ηυποδειγματική παρουσίαση μιας διαδικασίας η παρουσίαση αφηρημένων εννοιών με χειροπιαστά παραδείγματα η παρουσίαση πληροφοριών με ποικίλους τρόπους που απευθύνονται σε όλες τις αισθήσεις
Προσαρμογή στρατηγικών διδασκαλίας η χρήση λεκτικών και μη λεκτικών νύξεων από τον εκπαιδευτικό έμφαση σε ενεργητικές δραστηριότητες η σύνοψη των βασικών σημείων του μαθήματος από τους μαθητές στο τέλος η εξασφάλιση ισορροπίας στα θετικά και αρνητικά σημεία της ανατροφοδότησης που παρέχεται
Προσαρμογή στρατηγικών διδασκαλίας ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ η σύναψη προφορικών ή γραπτών συμφωνιών μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή, όπου διατυπώνονται με σαφήνεια οι επιμέρους ασκήσεις, οι αμοιβές και οι κυρώσεις που σχετίζονται με την ολοκλήρωση μιας εργασίας η δημιουργία ειδικών γωνιών μέσα στην αίθουσα με εκπαιδευτικά υλικά που να επιτρέπουν την πρόσβαση στη μάθηση, μεμονωμένα ή σε ομάδες μαθητών
Προσαρμογή διδακτικού περιβάλλοντος Εξετάζεται αν το περιβάλλον διευκολύνει το μαθητή να: παρακολουθεί το μάθημα, συμμετέχει ενεργά σε αυτό, εργάζεται πότε αυτόνομα και πότε σε ομάδες, ολοκληρώνει τις εργασίες που του ανατίθενται, προσλαμβάνει πληροφορίες.
Προσαρμογή διδακτικού περιβάλλοντος Τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία θα πρέπει να διαμορφώνεται το διδακτικό περιβάλλον είναι: (α) η ελαχιστοποίηση του κινδύνου αποτυχίας των μαθητών (β) η έμφαση στην αυτορρύθμιση της συμπεριφοράς των μαθητών (γ) η ενίσχυση για την ολοκλήρωση των εργασιών τους
Προσαρμογή συμπεριφορών Ομαθητής αξιολογείται για: τη διατήρηση του αυτοελέγχου του, την ανάληψη ευθυνών, την εμπρόθεσμη εκτέλεση καθηκόντων, την αποτελεσματική χρήση στρατηγικών μάθησης και μελέτης.
Προσαρμογή συμπεριφορών Οι προσαρμογές εστιάζουν κυρίως: στον αυτοέλεγχο στην ανάπτυξη μεταγνωστικών δεξιοτήτων Όλες οι προηγούμενες προσαρμογές θα πρέπει να ενισχύουν αυτά τα δύο στοιχεία, έτσι ώστε ο μαθητής με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να αυτορρυθμίζει τη συμπεριφορά του στη μάθηση, αλλά και να διαχειρίζεται τις προσωπικές του σχέσεις μέσα στο σχολείο.
Ομάδες Αμιγείς ομάδες μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (ειδικά σχολεία) Μικτές ομάδες (ενταγμένοι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε σχολεία γενικής αγωγής)
Θετικά στοιχεία προσαρμογών Οι προσαρμογές βοηθούν όλους τους μαθητές μιας τάξης και όχι μόνο εκείνους με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Δίνεται η δυνατότητα για ενεργητική συμμετοχή των μαθητών στο μάθημα, ευνοείται η μεταξύ τους συνεργασία και καλλιεργείται η κριτική σκέψη. Οι μαθητές δε διαχωρίζονται σε κατέχοντες και μη κατέχοντες μιας πληροφορίας, αλλά δίνεται έμφαση στη και την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης.